9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
2
www.jakub-wozniak.pl
» Parę słów o autorze…
Moje uszanowanie!
Pomyślałem, że – nim zaproszę Cię w
podróż do świata „opowiadaczy historii”
– warto, byśmy się lepiej poznali.
Nazywam się Jakub J.J. Woźniak.
I od wielu lat zajmuję się tym, co
uwielbiam najbardziej – odkrywaniem tajemnic ludzkiego
umysłu.
Oraz tego, jak na ten umysł wpływać.
Popełniłem na przestrzeni lat
perswazji.
Pomagam też
, jak skuteczniej
komunikować się z klientami.
Poprzez tworzenie projektów komunikacji, doradztwo,
audyty czy szkolenia.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
3
www.jakub-wozniak.pl
Jeśli chcesz wiedzieć więcej o mnie i moich usługach,
zapraszam na stronę:
http://www.jakub-wozniak.pl/jakub-
Tymczasem zapraszam do – mam nadzieję – pasjonującej
lektury
J.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
4
www.jakub-wozniak.pl
» Spis treści
Wstęp ...................................................................... 5
1. Od zera do bohatera ........................................ 12
2. Od problemu do rozwiązania ............................. 15
3. Nadciągająca rewolucja .................................... 18
4. Konflikt .......................................................... 22
5. Efekt motyla ................................................... 27
6. Jak powstawał produkt ..................................... 32
7. Opowieści z laboratorium .................................. 35
8. Wieści z wyższych sfer ..................................... 37
9. Tajne informacje ............................................. 41
BONUS: Częste pytania i dylematy: .............................. 48
Czy historie trzeba wymyślać? ............................... 48
Gdzie i kiedy opowiadać historie? ........................... 52
Kiedy historia brzmi wiarygodnie? .......................... 53
Kiedy historia budzi zainteresowanie? ..................... 57
Licencja .................................................................... 60
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
5
www.jakub-wozniak.pl
istorie to paliwo napędowe społeczeństw i
umysłów. Mity greckie, rzymskie a potem biblijne
opowieści – to te historie kształtowały kulturę
europejską przez wieki.
To pokazuje, jak niewyobrażalną wręcz moc oddziaływania
na ludzką psychikę i wyobraźnię ma opowiadanie historii.
Ale nie wszystkich. Tylko tych właściwych historii.
Z jakichś bowiem względów niektóre historie nie są
przekazywane dalej. Znikają, zapadają się pod ziemię.
A inne – rozprzestrzeniają się jak nowa mutacja grypy.
Dlaczego tak jest?
Być może chodzi o treść? Może o bohaterów? A może o
samą umiejętność opowiadania historii?
H
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
6
www.jakub-wozniak.pl
Przy całym bogactwie historii, o których się słyszy, czyta,
które ogląda się w kinie – pewne schematy zdają się
powtarzać.
Pewne historie zdają się mieć wspólny mianownik.
Różnią się od siebie tematyką, treścią, detalami – ale
oddalając się od nich, można dostrzec pewne regularności.
Zebrałem je w jednym miejscu – w niniejszym ebooku.
I absolutnie daleko mi do stwierdzenia, że jest to lista
ostateczna, zamknięta i doskonała.
Ale wierzę, że może okazać się użyteczna.
Zarówno w przypadku małych firm, jak i tych
gigantycznych.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
7
www.jakub-wozniak.pl
A że storytelling jest określany w marketingu jako trend
przyszłości – niewiele mogło mnie powstrzymać, przed
popełnieniem niniejszej publikacji.
Podobno Sergey Brin i Larry Page, założyciele Google, mają
w swoim biurze wielki ekran. Wyświetla się na nim
niezwykła symulacja kuli ziemskiej w czasie rzeczywistym.
Można na niej zobaczyć, gdzie aktualnie jest dzień, a gdzie
zapada zmrok. Jednak nie tylko – na powierzchni tej kuli co
chwilę rozbłyskują białe smugi światła.
Co one oznaczają?
Każda z tych smug oznacza 1000 zapytań zadanych
wyszukiwarce Google na danym obszarze.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
8
www.jakub-wozniak.pl
Jak można się domyślić – za dnia rozbłysków jest mnóstwo,
gdy się ściemnia – rozbłyski stopniowo gasną. Fascynujące,
nieprawdaż?
Tak, tylko co to ma wspólnego z marketingiem szeptanym?
– spytasz.
Bardzo dużo!
Właśnie bowiem zrobiłem firmie Google małą reklamę.
Gdybyś o niej nie wiedział wcześniej (ok., wiem, że to mało
prawdopodobne, ale tak załóżmy na moment), to właśnie
byś się o niej dowiedział.
I to w taki sposób, że sam chciałeś o tym przeczytać.
Być może chciałbyś dowiedzieć się czegoś więcej o Google i
jego twórcach.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
9
www.jakub-wozniak.pl
To
właśnie
forma
marketingu
narracyjnego
i
potencjalnie szeptanego. Takie małe wieści, plotki,
ciekawostki – wszystko to może być dla firmy darmową
reklamą.
Przenoszoną przez ludzi z ust to ust.
Dlaczego to działa?
Z jakichś powodów mózg człowieka uwielbia historie. Za
pomocą historii możemy nakłonić kogoś do tego, by
przyswoił jakąś treść.
Historia pozwala bowiem łączyć ze sobą w umyśle
odbiorców kaskady obrazów, dźwięków i wrażeń
emocjonalnych, smakowych oraz zapachowych.
Historia naturalnie budzi ciekawość.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
10
www.jakub-wozniak.pl
Jeśli zaczęła się interesująco – zastanawiamy się, jak się
skończy.
Historia także – dzięki swojej logicznej strukturze, w której
jeden fakt wynika z drugiego – pozwala łatwiej
zapamiętywać informacje.
Na pewno łatwiej, niż to robią schematy blokowe czy nudne
wykresy.
Dobra historia (np. o firmie) to taka, która budzi pozytywne
emocje kojarzone podświadomie z firmą i jej produktami.
Za pomocą historii można więc tworzyć wizerunek firmy w
sposób nienachlany i elegancki.
I co więcej – historię można łatwo przekazywać innym (tym
bardziej w Internecie), co sprawia, że ma ona potencjał
wirusowy. W przeciwieństwie do suchych faktów.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
11
www.jakub-wozniak.pl
Pojawia się tutaj dość ważne pytanie:
» Jakie historie opowiadać, aby były chętnie
przekazywane dalej?
To naprawdę może być prostsze, niż myślisz.
Każda historia oparta na opisanych w tym ebooku
schematach weszła „w obieg”.
Każda stała się większym lub mniejszym viralem, który
automatycznie reklamował firmę, podnosząc świadomość
jej marki i rozpoznawalność.
To jak? Zaczynamy?
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
12
www.jakub-wozniak.pl
1.
Od zera do bohatera
Kto nie zna takiej historii? Choćby wspomniani założyciele
Google czy założyciel Facebooka pasują do niej doskonale.
Ten typ historii to jeden z ulubionych schematów „american
dream”. Jednak nie jest powiedziane, że tylko w USA taki
typ historii jest nośny. Również w Polsce wiele osób
interesuje się tym, jak odnieść sukces.
Dlaczego?
Być może dlatego, że nasza intuicja wyczuwa w takich
historiach spory potencjał edukacyjny oraz możliwość
załapania potężnego, pozytywnego kopa.
Skoro komuś się udało, to dlaczego mnie miałoby się nie
udać? – pytamy.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
13
www.jakub-wozniak.pl
Takie historie nas inspirują. Napędzają.
Jak to wykorzystać? To proste.
Podstawowym sposobem wykorzystania tego schematu jest
opowiedzenie historii Twojego klienta – który dzięki
Tobie – Twojej firmie, produktom, doradztwu – odniósł
sukces.
Opowiedz o tym, jakie marzenia miał, gdy się do Ciebie
zwrócił. Pokaż pozytywne efekty swojej pomocy. I to,
jak to, co oferujesz, pomogło klientowi te marzenia
zrealizować.
Im lepszą wizję sukcesu sprzedaż w takiej opowieści, tym
większy jej potencjał emocjonalny i – co za tym idzie –
wirusowy.
Jest jeszcze inny sposób wykorzystania tego schematu.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
14
www.jakub-wozniak.pl
Być może Ty zrealizowałeś kiedyś jakieś swoje marzenie?
Osiągnąłeś jakiś ważny życiowy cel?
Opowiedz ludziom, jak zaczynałeś, co wtedy miałeś i jak się
czułeś.
Opowiedz im, jaką ścieżkę przeszedłeś i co odkryłeś, by w
końcu stać się tym, kim teraz jesteś.
To nie musi być coś, co zmieniło od razu bieg historii.
Możesz być bohaterem w swoim własnym życiu i inspirować
innych nawet, jeśli nie stworzyłeś nowej teorii
podważającej model budowy Wszechświata.
Może pracowałeś nad czymś ważnym dla Ciebie? Może
odnotowałeś postęp w jakiejś ważnej dla Ciebie (i może dla
target) dziedzinie? Pochwal się tym.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
15
www.jakub-wozniak.pl
Ludzie kochają takie historie i jest szansa, że opowiedzą je
również na temat Twój lub Twojej firmy.
Przykłady nagłówków wykorzystujących tę historię:
Zaczynał w garażu. Dziś jego firma ma 10 mln złotych
obrotu rocznie.
Jak stworzyć poczytnego bloga w 3 miesiące?
„Śmiali się, gdy wykupiłem lekcję gry na pianinie. Ale
gdy zagrałem pierwszy koncert…”
2.
Od problemu do rozwiązania
To chyba najpopularniejszy schemat fabularny w reklamie i
marketingu.
Brzmi on tak: ktoś miał problem, kupił produkt i dzięki
niemu problem rozwiązał.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
16
www.jakub-wozniak.pl
Banał? Banał.
Czy działa? Działa!
W innym przypadku nikt już by tego nie stosował.
Na pierwszy rzut oka, ten schemat wydaje się podobny do
poprzedniego.
Jednak w przypadku historii „od zera do bohatera” główną
motywacją jest marchewka (marzenia, cele). Tutaj z kolei
głównym bodźcem motywującym jest kij – a więc problem.
Ogromną zaletą jest także walor edukacyjny historii „do
problemu do rozwiązania”.
Gdy mamy problem podobny do problemu bohatera historii
– łatwo się z nim identyfikujemy. Gdy historia jest
opowiedziana w wiarygodny dla odbiorcy sposób – szansa,
że podąży za naszą sugestią znacznie rośnie.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
17
www.jakub-wozniak.pl
Co więcej: gdy widzimy kogoś, kto ma określony problem, i
znamy historię, w której ktoś (np. znajomy) podobny
problem już jakoś wcześniej rozwiązał – naturalnie dzielimy
się tą historią.
To dlatego ten schemat jest tak mocny.
Co więcej – nie musi być nudny. To tylko schemat, puste
ramy, w które sami musimy wsadzić ciekawe obrazy. Twoja
rola stworzyć obrazy, które będą realistyczne i chwytliwe.
Przykłady nagłówków wykorzystujących tę historię:
Jak łatwo pozbyć się toksycznych klientów, którzy tak
naprawdę nie chcą nic kupić, tylko zawracają Ci
głowę?
8 sposobów, jak uniknąć kontroli ZUS w firmie.
10 zbrodni, które popełniasz codziennie za swoim
żołądku.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
18
www.jakub-wozniak.pl
3.
Nadciągająca rewolucja
Choć nam się to nie podoba – świat się zmienia.
Ciągle coś się kończy i coś się zaczyna.
W przeszłości bycie uważnym i wypatrywanie tych
nadciągających zmian było kwestią przetrwania.
Nie mieliśmy zbyt wielkiego wpływu na świat (dziś też
zresztą nie jest lepiej). Więc im wcześniej wiedzieliśmy o
zbliżających się zmianach, tym więcej czasu mieliśmy, by
się na nie przygotować.
By wykorzystać szanse lub uniknąć zagrożenia.
Być może dlatego nasze mózgi są w pewien sposób
nastawione na wypatrywanie (często z niepokojem) zmian.
Bo zagrażają sacrum pt. status quo.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
19
www.jakub-wozniak.pl
Być może dlatego każdy nagłówek i historia, która mówi o
zbliżających się zmianach, automatycznie przykuwa naszą
uwagę.
Szczególnie, jeśli mówimy o dziedzinie, która nas
interesuje.
Chętnie
czytamy
prognozy,
przysłuchujemy
się
przepowiedniom – nawet, jeśli w nie do końca nie
wierzymy. Bo może się sprawdzi. I może da nam szansę
uniknąć straty. Lub odnieść jakieś korzyści.
Ludzie naturalnie ciekawi są przyszłości.
A nic chyba tak nie stawia Cię w roli autorytetu, jak
prognozowanie przyszłości w swojej branży.
Pokazujesz, że znasz się na swojej dziedzinie i odważnie
bierzesz na siebie ryzyko, że się owe przepowiednie nie
spełnią.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
20
www.jakub-wozniak.pl
Musisz więc być dobrze poinformowany w temacie, mieć
całościową wiedzę i wiedzieć wiele na temat swojej działki
– tak myślą o Tobie ludzie, gdy odważysz się przepowiadać
przyszłość.
Nostradamus, Raymond Kurzweil czy (z naszego podwórka)
Natalia Hatalska – to przykłady marek-osób, które
pozycjonowały się (w większym lub mniejszym stopniu)
dzięki przepowiadaniu przyszłości.
Jeśli wizja przyszłości zawiera w sobie zapowiedź jakiejś
rewolucji, to będzie przyciągać uwagę.
Jeśli
rewolucja
będzie
zapowiedzią
straty,
niebezpieczeństwa – tym bardziej będzie nośna.
Pomyśl, jak dzięki dobrze opowiedzianej przepowiedni
możesz uatrakcyjnić zazwyczaj nudne ględzenie o misji i
wizji swojej firmy:
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
21
www.jakub-wozniak.pl
Jak wg Ciebie będzie wyglądał świat za 10, 20, 30 lat?
Co zmieni się w Twojej branży?
Czy walczysz, aby jakaś zła wizja się nie spełniła?
Czy może czynisz postęp w kierunku urzeczywistnienia
wizji pozytywnej?
Czy umiesz opisać to soczyście i realistycznie? Czy
umiesz poprzeć swoją przepowiednię jakimiś faktami?
Powiedz o tym!
Powiedz o tym szczególnie wtedy, gdy prognoza sprawi, że
wzrośnie szansa, iż ktoś kupi Twój produkt.
Być może masz wizję lepszego świata i to, co oferujesz
klientom, jest jakąś drogą do tej wizji.
Być może boisz się, że świat zmierza w złym kierunku – i
to, co oferujesz, stara się temu zapobiec.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
22
www.jakub-wozniak.pl
Im bardziej emocjonującą wizję stworzysz (bez względu na
to, czy pozytywną, czy negatywną) – tym większym
potencjałem obdarzasz swoją historię.
Przykłady nagłówków wykorzystujących tę historię:
Właścicielu firmy! Zwolnij swoich księgowych!
Koniec Facebooka.
Czy za 5 lat nikt z nas nie będzie miał już gotówki?
4.
Konflikt
Pod-typ pierwszy: historia dwóch rywalizujących braci.
Zaczęło się od Rudolfa i Adolfa „Adiego” Dasslerów –
niemieckich braci, którzy założyli fabrykę obuwia a w 1948
roku rozstali się i założyli dwie konkurencyjne firmy – dziś
znane jako Puma i Adidas.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
23
www.jakub-wozniak.pl
Zastanawiające się, ileż emocji wzbudziła ta braterska
konkurencja.
Komu uda się wygrać? Kto okaże się lepszy?
Do dziś obie firmy ze sobą konkurują, dodając smaczku
wszystkim, którzy historię znają.
Ten
ujmujący
emocjonalnością
schemat
fabularny
podchwycili amerykańscy copywriterzy.
Stworzyli dobrze sprzedający schemat „dwóch braci” (lub
dwóch kolegów ze szkolnej ławki), którzy spotykają się po
latach rozłąki i okazuje się, że jeden z nich jest bogaty,
zdrowy i atrakcyjny, a drugi biedny, chory i odpychający.
Oczywiście ten drugi kupował nasz produkt, wiadomo.
Gdy ta historia była odmieniana przez wszystkie warianty
(dwie koleżanki, dwóch pracowników biura, dwóch
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
24
www.jakub-wozniak.pl
nauczycieli, uczniów itd.) i opowiedziana w wiarygodny
sposób – zyskiwała swoich fanów i nie dawała spokoju
umysłom czytelników.
Przyznasz, że coś w niej jest.
Powiem Ci nawet, co konkretnie. Jest tam schemat „od
zera do bohatera” plus – dla kontrastu – historia tego,
któremu się nie udało.
Ten kontrast właśnie generuje dodatkowe efekty
emocjonalne. Pojawia się zazdrość, pojawia się poczucie
wyższości i poniżenia.
To wszystko sprawia, że ta historia jest mocna.
Jeśli umiesz opowiedzieć światu taką historię, będzie to
prawdopodobnie duży marketingowy sukces.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
25
www.jakub-wozniak.pl
Typ drugi: Mały kontra duży / jednostka kontra
społeczeństwo
Począwszy od nośnej historii Dawida i Goliatha, aż do jej
dzisiejszej wersji – czyli nagłówków w stylu „Samotny
przedsiębiorca walczy z ZUS-em” czy „Była pracownica
Biedronki walczy o odszkodowanie” – wszystkie one mają
potencjał wirusowy.
Lubimy być sędziami, obserwatorami, fanami oraz
dopingować naszą stronę (częściej tą mniejszą i słabszą,
która walczy z „systemem”).
Podobnym
schematem
jest
walka
jednostki
ze
społeczeństwem – z jej normami, ograniczeniami i
ostracyzmem.
Pamiętasz wspomniany przeze mnie nagłówek „Śmiali się,
gdy wykupiłem lekcję gry na pianinie. Ale gdy dałem swój
pierwszy koncert!”..?
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
26
www.jakub-wozniak.pl
To nic innego, jak opis konfliktu między jednostką a
społeczeństwem.
Ktoś powiedział kiedyś, że to nagłówek Pixara.
Coś w tym jest – w końcu filmy tej wytwórni często bazują
na tym schemacie fabularnym: samotny bohater,
wyśmiewany, potępiany przez innych, sprzeciwia się
społeczeństwu i jego ograniczeniom. A potem wraca jako
wygrany.
Czy Ty, Twój produkt i firma walczycie z czymś większym
od siebie? Czy wyznajesz jakieś ideały, które stoją w
opozycji do ogólnego trendu? Są komuś nie w smak? Będą
dla kogoś solą w oku, kamieniem w bucie?
Pamiętaj,
że
jedną
ze
skuteczniejszych
strategii
pozycjonowania marki jest… wypowiedzenie wojny
gigantom.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
27
www.jakub-wozniak.pl
Jeśli masz broń i jesteś pewien swoich racji – możesz
wygrać. Ludzie kochają wspierać tych mniejszych, którzy
wypowiedzieli wojnę większym od siebie.
Wzruszają się, gdy bazarowa malarka mówi, że rzuciła
pracę w okrutnej korporacji, by poświęcić się malarstwu.
I kupują jej obrazy chętniej.
Gra jest warta świeczki.
5.
Efekt motyla
Czyli mała rzecz, która zmieniła wszystko.
Błahostka, która powaliła imperium. Szczegół, który z
biedaka uczynił miliardera.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
28
www.jakub-wozniak.pl
Pewien facet – Edward Lorenz – zajmował się
prognozowaniem pogody. Zbierał dane dotyczące pogody z
całego świata, wrzucał je w komputer, a ten próbował
prognozować pogodę na bazie wymyślonych przez Lorenza
12 równań.
I rzeczywiście – coś z tych prognoz wychodziło. Ale to
nieistotne.
Istotne jest, że pewnego dnia Lorenz pomyślał – „Te dane
są zbyt dokładne!”. Zapisy temperatur, ciśnienia czy innych
parametrów ciągnęły się wiele miejsc po przecinku.
Skrócił je więc.
Odciął kilka cyfr z tego ogona, który wydawał się nie mieć
większego znaczenia.
I otrzymał zupełnie inną prognozę pogody!
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
29
www.jakub-wozniak.pl
Czy to możliwe, że jakieś drobne zmiany ciśnienia czy
temperatury w jednym miejscu dramatycznie zmieniają
pogodę na całym świecie?
Może tak, może nie. Naukowcy do dziś nie znaleźli
satysfakcjonującej odpowiedzi.
Na podstawie tej historii anegdotycznie stwierdzono, że
trzepot skrzydeł motyla na jednej półkuli teoretycznie może
wywołać tornado na drugiej.
Mała zmiana, która robi dużą.
Jak to się ma do opowiadania chwytliwych historii?
Ludzi z jakichś względów fascynuje efekt motyla.
Zastanawiają się, jak to możliwe, że coś pozornie
nieznaczącego może spowodować ogromne różnice w
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
30
www.jakub-wozniak.pl
przyszłości. Nieść ze sobą jakieś niewyobrażalnie
dramatyczne konsekwencje – dobre lub złe.
» Jak dziś wyglądałyby smartfony, gdyby mały
Steve nie poszedł na kurs kaligrafii?
Podobno Steve Jobs, jako dziecko, uczęszczał na kurs
kaligrafii.
Dzięki temu nauczył się, czym jest lekkość, elegancja i styl.
Miało to ogromny wpływ na to, jak potem wyglądał iPhone
– telefon, który na lata wyznaczył potem trend w
projektowaniu smartfonów (czyż nie wszystkie w jakimś
stopniu wyglądają jak iPhone?).
To właśnie przykład historii marketingowej bazującej na
efekcie motyla.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
31
www.jakub-wozniak.pl
Podobnie, jak w przypadku historii „Od zera do milionera” –
również tutaj dostrzegamy potencjał edukacyjny i to jest
naszą główną motywacją do czytania lub słuchania.
Że o emocjach nie wspomnę.
Historia oparta na efekcie motyla bowiem jest cichą
obietnicą, że jeśli umiejętnie rozpoznasz owe drobne
szczegóły, które rządzą rzeczywistością – sam zdobędziesz
nad nią władzę.
I to minimalnym wysiłkiem.
Lub też… uda Ci się minimalnym wysiłkiem uniknąć czegoś
strasznego.
Przykłady nagłówków wykorzystujących efekt motyla:
Mały wydatek, który sprawił, że biznesman oszczędził
20 mln złotych w ciągu roku.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
32
www.jakub-wozniak.pl
Małe niedopatrzenie, który sprawiło, że student
wyleciał ze studiów.
Nie popatrzył na zegarek. Stracił 500 zł.
Nie zabezpieczył routera. Hakerzy ukradli mu 16 000
zł.
6.
Jak powstawał produkt
Lub marka. Lub firma.
Gdy człowiek trzyma w lampkę wina, nie czuje specjalnych
emocji (no dobra, są tacy, co czują ogromne, ale na razie
ich pomińmy).
Gdy jednak dowie się, że wino ma 30 lat i było składowane
w winnicy gdzieś na południu Francji. I wyprodukowane
było na specjalnym gatunku winogron. Sadzonych na
specjalnie nawożonej glebie.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
33
www.jakub-wozniak.pl
Czy nagle przez dodanie tej historii wino stanie się
smaczniejsze? Niekoniecznie.
Czy bardziej wartościowe w odczuciu odbiorcy? Jak
najbardziej!
Jego cena mocno rośnie.
To właśnie magia opowiadania historii o tym, jak coś
powstawało.
Kiedyś jedne z amerykańskich copywriterów odkrył, że
pewien kosmetyk sprzedaje się o wiele lepiej, gdy dodał w
reklamie informację, iż jest on „efektem porównywania
ponad 150 różnych formuł”.
W jaki sposób czyniło to krem bardziej efektywnym?
W żaden.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
34
www.jakub-wozniak.pl
Po prostu ludzie, znając historię kosmetyku, zaczynali
cenić go wyżej.
W Nowym Jorku mieszka pewien malarz – Vincent
Castiglia. Jego obrazy są szczegółowe, inne, ciekawe. Ale
dopiero informacja, że maluje je… własną krwią… sprawiła,
że są teraz warte miliony.
Jak użyć tego w swojej firmie czy promocji siebie?
Najprostszą formą to powiedzieć, ile lat doświadczenia się
posiada.
Możesz opowiedzieć, ile wysiłku wsadziłeś w przygotowanie
usługi czy produktu.
Co jeszcze?
Jak powstawały produkty, które sprzedajesz?
Jak rodził się pomysł na nie?
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
35
www.jakub-wozniak.pl
Co doprowadziło do powstania Twojej marki?
Czy są z tą historią związane jakieś ciekawostki?
Co tam jest ciekawego, o czym ludzie mogli by chcieć
rozmawiać?
7.
Opowieści z laboratorium
W pewnym sensie nauka zastępuje religię, a wyniki badań
– religijne przypowieści.
Kiedyś ludzie modlili się o zdrowie, dziś – o to, jak
wyzdrowieć, pytają naukę.
Z uwagą słuchamy wyników kolejnych eksperymentów, bo
wierzymy, że dowiemy się czegoś nowego, dzięki czemu
nasze życie stanie się łatwiejsze, lepsze, szczęśliwsze.
Te najbardziej nośne opowieści o badaniach naukowych
charakteryzują się tym, że poszukują odpowiedzi na
ważne i ekscytujące pytania, np.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
36
www.jakub-wozniak.pl
Czy człowiek jest z natury zły czy dobry?
Czy szczęście jest kwestią życiowej postawy czy jest
zakodowane genetycznie?
Czy poglądy osobiste mają wpływ na poziom
zarobków?
Dostrzegłem tutaj dwa typy nośnych badań:
Jawnie sprzeczne z doświadczeniem. Których
wyniki zaskakują, wydają się sprzeczne z naszą
intuicją, np. że elektron może istnieć w dwóch
miejscach jednocześnie.
Potwierdzające nasze doświadczenia. O tym, że
np. wszyscy (inni) to hipokryci, że inni ludzie są
podatni na reklamy (tylko nie my) itd. Wtedy
uważamy się za mądrzejszych, bo przecież naukowcy
potwierdzili to, co myślimy.
Bez względu jednak na to, czy wyniki badań potwierdzają
czy zaprzeczają naszym doświadczeniom, zawsze warto
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
37
www.jakub-wozniak.pl
przedstawiać te wyniki badań, które potwierdzają, że nasz
produkt działa.
Pamiętaj też, że zawsze te badania możesz przytaczać
beznamiętnie – podając suche wyniki i fakty.
Albo też ciekawie – opowiadając historię rodem z
sensacyjnych książek, przedstawiając tok myślenia
naukowców, ich wątpliwości i sposób, w jaki wyciągali
wnioski.
Taka opowieść może zostać z czytelnikami na lata.
W pewnych badaniach wykazano też, że ludzie, słysząc
słowo „badania”, wyłączają sceptycyzm. Wykorzystaj to.
8.
Wieści z wyższych sfer
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
38
www.jakub-wozniak.pl
Z jakichś względów wszystkie nagłówki reklamowe, które
zawierają w sobie nazwy wielkich firm czy nazwiska
sławnych osób, są skuteczniejsze od pozostałych.
Dlaczego?
Człowiek od momentu, w którym stworzył społeczeństwo,
zawsze dzielił je na warstwy wyższe i niższe. Nowe trendy,
przykłady, zmiany, mody – wszystko to spływa ze sfer
wyższych na niższe.
Zupełnie, jakby w sferze mentalnej obowiązywało prawo
grawitacji.
To sprawiło, że nasze społeczne umysły wyostrzyły
percepcję na wiadomości z tzw. „wyższych” sfer (cokolwiek
to dla kogoś oznacza w dzisiejszych czasach).
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
39
www.jakub-wozniak.pl
Każda zmiana w sferze wyższej, każdy ruch w jej obrębie,
mógł (i nadal może) bowiem nieść reperkusje w życiu
szarego człowieczka.
Czasem – świadomie lub mimowolnie – naśladujemy
przedstawicieli wyższych sfer. By stworzyć w oczach innych
odpowiedni wizerunek swojej osoby.
Maklerzy śledzą ruchy największych spółek giełdowych.
Przeciętna dziewczyna z przedmieść zagląda na pudelek.pl,
by zobaczyć, jak ubiera się jej ulubiona gwiazda pop. Cały
świat zachwyca się Royal Baby angielskiej rodziny
królewskiej. I tak dalej.
Specjaliści od marketingu oczywiście nauczyli się
wykorzystywać do zjawisko. Płacą góry pieniędzy gwiazdom
filmowym czy muzycznym, aby użyczyły swojej twarzy
perfumom, kosmetykom czy biżuterii.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
40
www.jakub-wozniak.pl
» Jak wykorzystać to zjawisko, niekoniecznie
wyrzucając na to górę pieniędzy?
Sferą moich zainteresowań jest tzw. marketing treści (czyli
tzw. content marketing). Wchodzi on w zakres moich usług,
więc – w jakimś stopniu – zależy mi na tym, aby coraz
więcej osób interesowało się tym rodzajem marketingu.
W połowie 2013 roku Google zmodyfikował algorytmy
swojej wyszukiwarki – tak, by bardziej preferowała ona
strony bogate w ciekawą, unikalną treść.
I oto mogę napisać artykuł, w którym omówię to zjawisko –
przekonując odbiorców (zresztą słusznie), że marketing
treści jest marketingiem przyszłości.
Bo jest.
Tak właśnie jestem w stanie wykorzystać ruchy w
„wyższych sferach” (w tym wypadku poczynania firmy
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
41
www.jakub-wozniak.pl
Google), by mówić o globalnych, wielkich zjawiskach,
jednocześnie zwiększając popyt na swoje usługi – całkiem
lokalnie.
Pytania:
Co robią najwięksi z Twojej (lub pokrewnej) branży?
Czy można to jakoś wykorzystać, aby zwiększyć popyt
na produkty lub usługi, które oferujesz?
Nagłówki, które wykorzystują ten wzorzec:
Lady Gaga zszokowała gości swoim strojem.
Bill Gates inwestuje w zupełnie nową branżę.
Google może usunąć Twoją stronę w ciągu 24 godzin.
Nowe przepisy podatkowe jeszcze bardziej obciążą
pracodawców.
9.
Tajne informacje
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
42
www.jakub-wozniak.pl
Tajemnice, sekrety, przecieki, spiski – wszystko to z
jakiegoś powodu ludzi kręci.
Te zwroty pobudzają naszą wyobraźnię.
Związane to jest z tzw. regułą niedostępności – która
mówi, że im trudniej coś zdobyć, tym jest cenniejsze i
bardziej pożądane.
Tę regułę odkrył i opisał znany profesor Robert Cialdini.
Pierwotnie oczywiście sądzono, że ta reguła dotyczy tylko i
wyłącznie materialnych produktów. Jednak śmiało można
posunąć się do tezy, że dotyczy także informacji.
Tym bardziej dziś – w erze informatycznej.
Skrajnym przykładem tego zjawiska są teorie spisków – a
więc teorie tłumaczące na swój sposób różne zjawiska,
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
43
www.jakub-wozniak.pl
jednak skonstruowane w taki sposób, że nie da rady ani ich
obalić, ani potwierdzić.
UFO, faceci w czerni, tajne spiski rządowe itd.
Nie wiadomo, czy teorie spisków mogą być dobrą historią
marketingową i czy potrafią cokolwiek sprzedać – choć
wydaje się, że taki potencjał w nich drzemie.
Niemniej skupmy się póki co na łagodniejszych formach
tajnych informacji.
Istnieje dość powszechne przekonanie, że jeśli ktoś jest w
czymś dobry – np. w zarabianiu pieniędzy – to ma on
swoje „sekrety”, których nie chce wyjawić, by nie stracić.
Na te sekrety ostrzą sobie zęby wszyscy, którzy czują
pismo nosem i wiedzą, że poznanie owych tajnych
informacji z pewnością sprowadzi na nich określone
korzyści.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
44
www.jakub-wozniak.pl
Sukces poniższych nagłówków też zależał od tego, że
odwoływały się do tajnych informacji:
Najwięksi
milionerzy
świata
zdradzają
swoje
tajemnice.
Sekret, jak pozbyć się trądziku w 7 dni.
Tajemnice największych magików w końcu odkryte!
Zagadka
budowy piramid egipskich w końcu
rozwiązana!
Cóż – gdyby spojrzeć na to wszystko chłodnym okiem, to
praktycznie każda branża skrywa jakieś swoje sekrety.
Na przykład my, ludzie od marketingu, używamy swoich
„tajnych” sztuczek na niewinnych ludziach po to, by
wycisnąć z nich resztki pieniędzy…
Czy tak jest?
Niekoniecznie, ale tak sądzi spora część ludzi.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
45
www.jakub-wozniak.pl
Mogę na przykład zdradzić Ci mały sekret budowania
autorytetu osoby w Internecie.
Zrób sobie zdjęcie z ogromnym, zapisanym notesem, z
którego wystają różne notatki i kartki. I opatrz je opisem
„Zapisy kolejnych klientów.”
W ten sposób dasz tzw. dowód społecznej słuszności –
ludzie pomyślą, że masz wielu klientów. A więc musisz być
dobry.
Ot, taka mała sztuczka. Tajemnica. „Sekret genialnych
marketingowców”
Przykładów branżowych sekretów, które podsycają
wyobraźnię konsumentów, jest sporo.
Tajemny skład Coca-Coli czy „legendarnych” panierek KFC
– prawie każdy to zna. Gdyby ludzie znali te receptury –
prawdopodobnie zarówno Coca-Cola, jak i skrzydełka w
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
46
www.jakub-wozniak.pl
KFC coś straciłyby w oczach (kubkach smakowych?)
klientów.
Podobnie Google, który trzyma w ścisłej tajemnicy
konkretny
obraz
działania
swoich
algorytmów
wyszukiwania.
Steve Jobs był geniuszem, jeśli chodzi o tworzenie
sekretów.
Projekty nowych gadżetów były trzymane w ścisłej
tajemnicy aż do dnia ich premiery – co podbijało ceny akcji
Apple.
Oczywiście kontrolowane „przecieki” z firmy wciąż
utrzymywały uwagę milionów ludzi.
Bajer, co nie?
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
47
www.jakub-wozniak.pl
To pokazuje, jak wielką mocą są historie, które odwołują
się do tajemnic.
Istnieją też przykłady wykorzystania tego typu historii w
zakresie personal brandingu. Np. Kuba Wojewódzki,
który robił, co mógł, by ukryć przed światem swój wiek.
Czy Twoja branża ma też jakieś sekrety?
Może robisz coś, co dla Ciebie wydaje się banałem, ale jest
niezwykle tajemnicze dla zwykłego, szarego człowieka?
Pomyśl, czy nie warto podzielić się częścią swoich
sekretów.
Albo przemycić światu, że jakieś sekrety masz – by
podsycić wyobraźnię Twoich odbiorców.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
48
www.jakub-wozniak.pl
BONUS:
Częste pytania i dylematy
dotyczące sztuki opowiadania historii
marketingowych
Storytelling nie jest sztuką łatwą, więc być może poniższe
odpowiedzi będą dla Ciebie przydatną wskazówką w jej
praktykowaniu.
» Czy historie trzeba wymyślać?
Nie.
Powiem więcej – należy tego unikać z kilku względów.
Po pierwsze – kłamstwo ma krótkie nogi. Pomyśl, jakby się
Twoja historia skończyła, gdyby ktoś Cię zdemaskował.
Pamiętasz słynną historię Piotra K. i jego kliniki medycyny
estetycznej w Warszawie?
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
49
www.jakub-wozniak.pl
Jeśli nie, to poszukaj o tym w Google i niech to będzie
przestroga, by nie opowiadać historii wyssanych z palca.
W dzisiejszym świecie internauci wygrzebią wszystko.
I całe szczęście!
Trzeba naprawdę umieć opowiadać zmyślone historie tak,
by brzmiały naprawdę wiarygodnie.
Takie rzeczy ćwiczy się latami. Zostawmy to zatem
Sapkowskiemu czy Georgowi Martinowi.
Po drugie – wcale nie musisz kłamać!
Gdy weźmiesz pod lupę swoje życie lub historię swojej
firmy, marki itd. – na pewno znajdziesz tam COŚ
ciekawego, co jest warte opowiedzenia i co przedstawi
Ciebie i Twoje przedsięwzięcia w odpowiednim świetle.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
50
www.jakub-wozniak.pl
Pisząc swój biogram, odkryłem w swojej historii osobistej
kilka ciekawych rzeczy, np.:
W piątej klasie podstawówki napisałem wypracowanie,
w którym Janko Muzykant wpadł do 400-metrowej
przepaści. Mimo tego braku finezji, dostałem ocenę
4+. Gdyby nie wyrozumiałość mojej polonistki, być
może dziś – zamiast żyć m.in. z pisania – sam
leżałbym na dnie 400-metrowej przepaści. Albo kopał
przysłowiowe rowy.
Stworzyłem hasło reklamowe, które znalazło się w
telewizyjnej reklamie emitowanej w największych
stacjach w godzinach największej oglądalności. Udało
się to bez wychodzenia z domu. Podczas picia kawy.
Wracałem kiedyś pociągiem z jednego ze szkoleń w
Katowicach. Spokojnie jadłem sobie kanapkę, czytając
jakąś gazetę. Nagle spostrzegłem, że facet siedzący
naprzeciwko bacznie mi się przygląda. Nagle spytał
mnie: - Czy Ty jesteś Kuba Woźniak? Odparłem (nieco
zaskoczony), że tak. – Czy Ty napisałeś „Sztukę
pisania perswazyjnych tekstów”? Potwierdziłem.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
51
www.jakub-wozniak.pl
Powiedział, że bardzo mu się moja książka spodobała.
Nagle starsza pani siedząca obok niego, która
przysłuchiwała się naszej rozmowie, odezwała się: - Ja
też czytałam! Świetna! Nagle okazało się, że siedzę w
przedziale z dwoma osobami, które nie tylko czytały
moją pierwszą książkę, ale także im się spodobała.
Wszystkie powyższe historie są prawdziwe. Mogę ich użyć,
by przedstawić siebie w odpowiednim świetle. Tak lekko,
nienachlanie, niemal elegancko
Działa? Działa.
Jak więc widzisz, nie trzeba specjalnie nic wymyślać.
Trzeba umieć wyłuskać odpowiednie historie ze swojego
życia lub życia innych.
A następnie ubrać je w odpowiednie słowa.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
52
www.jakub-wozniak.pl
Akcja, sceny, dialogi, pauzy – to, co pokażesz, jak również
to, co ukryjesz przed czytelnikiem, będzie grało decydującą
rolę w tym, czy ludzie będą chcieli czytać lub słuchać.
» Gdzie i kiedy opowiadać historie?
Załóżmy, że odrobiłeś zadanie domowe i masz już spisane
wszystkie interesujące i potencjalnie wirusowe historie na
temat swój, swojej firmy, marek, produktów itd. Co teraz z
nimi zrobić? Gdzie je publikować?
Najprościej – na stronie firmowej. Czyniąc z zazwyczaj
nudnej i napompowanej podstrony „O firmie” coś, na czym
warto dłużej zawiesić swe oko.
Gdzie jeszcze?
Na blogu firmowym;
Na forach internetowych;
W komentarzach do postów na innych blogach;
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
53
www.jakub-wozniak.pl
Klientom np. podczas spotkań czy szkoleń;
Znajomym i rodzinie;
Szukaj okazji – jest ich sporo. Wystarczy mieć je w głowie
lub na piśmie i pozwolić im działać.
Oczywiście pamiętaj – opowiadaj historie zręcznie i
elegancko.
Nie wciskaj ich nikomu na siłę. Rób to jakby mimochodem,
przy okazji, bez nacisku.
» Kiedy historia brzmi wiarygodnie?
Jest kilka oznak wiarygodnych historii. Zbadał je Aldert Vrij
i opisał w książce „Detecting Lies and Deceit” (Wykrywanie
kłamstw i fałszu.”).
Wybrałem niektóre z oznak – te, które mogą przydać się
opowiadaczom historii.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
54
www.jakub-wozniak.pl
Kiedy więc historia brzmi wiarygodnie? Gdy:
1. Zawiera szczegóły
Historie opowiedziane ogólnie, po łebkach, nie budzą
zaufania. Detale – nawet te pozornie nieistotne dla rozwoju
fabuły (np. „Dostawca pizzy miał złoty ząb”) – sprawiają,
że historia brzmi wiarygodnie.
Czasem dobry opowiadacz przytacza dziwne w jego
odczuciu szczegóły, których znaczenia nie rozumie – ale
może rozmieć je odbiorca.
2. Jest osadzona w kontekście
Autor przedstawia czas i miejsce zdarzeń, które przytacza.
Np. „Wstałem rano i właśnie miałem przygotować
śniadanie, gdy…”
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
55
www.jakub-wozniak.pl
Dość podejrzane jest, gdy opowiadana historia egzystuje
jakby oderwana od szerszego kontekstu.
3. Zawierają opisy interakcji
Historie wiarygodnie brzmiące zawierają opisy interakcji
międzyludzkich – często nawet dość szerokie. Jeśli autor
był też uczestnikiem historii, nie unika także opisów swoich
reakcji na to, co robili inni.
4. Zawiera czyjeś dosłowne wypowiedzi
Wiarygodnie brzmiąca historia przytacza czyjeś słowa tak,
jak one brzmiały. Cytuje ludzi, a nie relacjonuje rozmowy.
To dobry znak, bowiem nic tak nie dynamizuje historii, jak
dobry dialog.
5. Autor przyznaje się do luk w pamięci i wątpliwości
co do własnych oświadczeń
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
56
www.jakub-wozniak.pl
Paradoksalnie – wiarygodnie przytaczana historia zawiera
pewne luki i niepewności. W końcu nikt z nas nie dysponuje
idealną pamięcią.
Dlatego podejrzanie może się wydawać, gdy autor
przytacza dokładnie kolor oczu wszystkich uczestników np.
wypadku drogowego.
6. Zawiera przypuszczenia co do wewnętrznego
stanu innych osób
Autor podaje, jak mogli się czuć ludzie, którzy brali udział
w historii. Podaje ich emocjonalną motywację.
7. Zawiera subiektywne spostrzeżenia
Autor wiarygodnie brzmiącej historii nie ukrywa swoich
subiektywnych przemyśleń na temat np. bohaterów, ich
postępowania itd.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
57
www.jakub-wozniak.pl
Często dodaje własne wtrącenia, osądy.
» Kiedy historia budzi zainteresowanie?
W pierwszej kolejności – jeśli trzyma się któregoś z wyżej
wymienionych wzorców: od zera do bohatera, problem –
rozwiązanie, konflikt itd.
Ale to nie wszystko.
Historia musi wiązać się z tematem, którym jest
zainteresowana Twoja grupa docelowa.
Nie zainteresujesz baletnicy obróbką metalu. Ani
programisty C++ poezją Szymborskiej (przy całym
szacunku dla jej twórczości i osoby).
Dlatego temat opowieści musi wiązać się jakoś z tym, do
kogo mówisz – to znacznie zwiększa szanse na to, że
historia się przyjmie.
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
58
www.jakub-wozniak.pl
Biznesmanów będą interesować: zmiany w prawie, sposoby
na marketing, reklamę, oszczędności w firmie itd.
Uczniów – jak mieć dobre oceny, jak szybko i bezstresowo
się uczyć, jak ściągać na sprawdzianach.
Kobiety z dużych miast w wieku 30+ będą prawdopodobnie
interesować np. kosmetyki czy modne fryzury.
***
Ostatnia rada:
Ćwicz, ćwicz i ćwicz opowiadanie historii.
A jeśli pójdzie Ci dobrze – to być może kiedyś i w Twoim
biurze będzie majestatycznie kręcić się wielka kula ziemska
symbolizująca Twój udany podbój świata!
Życzę tego Tobie oraz sobie!
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
59
www.jakub-wozniak.pl
Łączę pozdrowienia,
Jakub J.J. Woźniak
9 TYPÓW HISOTRII, KTÓRE PRZYCIĄGAJĄ KLIENTÓW
60
www.jakub-wozniak.pl
» Spodobał Ci się ten ebook?
Cieszy mnie to niezmiernie. Niemniej proszę Cię o
uszanowanie praw autorskich.
Jeśli uznasz to za słuszne, to poleć swoim znajomym moją
stronę internetową (
) – niech
ściągną ebooka, jeśli uznają, że jest to tematyka, która ich
interesuje.
Skorzystaj z wiedzy, która tu jest, przetwórz ją na własny
użytek. Zachowaj ebooka dla siebie.
Ale proszę: nie umieszczaj treści tego ebooka na swojej
stronie internetowej i nie kopiuj go nielegalnie. Napisz do
mnie, jeśli chcesz skorzystać z fragmentów. A jeśli je
cytujesz – podaj proszę link do mojej strony.
Będę bardzo wdzięczny!