1

+

+

2

3

+

+

+

+

BOSKA LITURGIA

ŒWIÊTEGO OJCA NASZEGO

JANA CHRYZOSTOMA

WARSZAWSKA METROPOLIA PRAWOS£AWNA

WARSZAWA 2001

4

5

+

+

+

+

Z b³ogos³awieñstwa

Œwiêtego Soboru Biskupów

Œwiêtego Polskiego Autokefalicznego

Koœcio³a Prawos³awnego

ISBN 83-88325-90-6

Druk: Drukarnia Monasteru Supraskiego

6

7

+

+

+

+

PORZ¥DEK

ŒWIÊTEJ I BOSKIEJ LITURGII

Kap³an, który pragnie spe³niæ Tajemnicz¹

Bosk¹ Czynnoœæ, powinien najpierw pogodziæ

siê ze wszystkimi i nie mieæ niczego przeciwko

komukolwiek, serce zaœ, na ile to mo¿liwe,

chroniæ przed z³ymi myœlami. Powinien tak¿e

od wieczora powstrzymywaæ siê od wszyst-

kiego, co narusza spokój duchowy, i zachowaæ

trzeŸwoœæ myœli a¿ do czasu œwiêtej czynnoœci.

Kiedy zaœ nastanie czas, wchodzi do œwi¹tyni

i wspólnie z diakonem k³ania siê trzykrotnie,

zwrócony ku Wschodowi, przed œwiêtymi

drzwiami.

Diakon:

P

ob³ogos³aw, w³adyko.

Kap³an:

B

³ogos³awiony Bóg nasz,

w ka¿dym czasie, teraz i zawsze, i na

wieki wieków.

Diakon:

A

men. Chwa³a Tobie, Bo¿e

nasz, chwa³a Tobie.

8

9

+

+

+

+

siech, œwiêæ siê imiê Twoje, przyjdŸ

królestwo Twoje, b¹dŸ wola Twoja, ja-

ko w niebie tak i na ziemi, chleba na-

szego powszedniego daj nam dzisiaj,

i odpuϾ nam nasze winy, jako i my

odpuszczamy naszym winowajcom,

i nie wwódŸ nas w pokuszenie, ale nas

zbaw ode z³ego.

Kap³an:

A

lbowiem Twoje jest kró-

lestwo i moc, i chwa³a, Ojca i Syna,

i Œwiêtego Ducha, teraz i zawsze,

i na wieki wieków.

Diakon:

A

men.

Mówi¹ obaj:

Z

mi³uj siê nad nami,

Panie, zmi³uj siê nad nami, ¿adnego

bowiem usprawiedliwienia nie maj¹c,

tê oto modlitwê do Ciebie, jako W³ad-

cy, grzeszni zanosimy: Zmi³uj siê nad

nami.

C

hwa³a Ojcu i Synowi, i Œwiêtemu

Duchowi.

Z

mi³uj siê nad nami, Panie, w Tobie

K

rólu Niebieski, Pocieszycielu, Du-

chu Prawdy, który wszêdzie jesteœ

i wszystko nape³niasz, Skarbnico Dóbr

i Dawco ¯ycia, przyjdŸ i zamieszkaj w

nas, i oczyϾ nas od wszelkiej zmazy

i zbaw, o Dobry, dusze nasze.

Œ

wiêty Bo¿e, Œwiêty Mocny, Œwiê-

ty Nieœmiertelny, zmi³uj siê nad nami

(trzy razy).

C

hwa³a Ojcu i Synowi, i Œwiêtemu

Duchowi, i teraz, i zawsze, i na wieki

wieków. Amen.

P

rzenajœwiêtsza Trójco, zmi³uj siê

nad nami, Panie, oczyϾ grzechy nasze,

W³adco, przebacz nieprawoœci nasze,

Œwiêty, nawiedŸ nas, i ulecz niemoce

nasze, dla imienia Twego.

P

anie, zmi³uj siê

(trzy razy)

.

C

hwa³a Ojcu i Synowi, i Œwiêtemu

Duchowi, i teraz, i zawsze, i na wieki

wieków. Amen.

O

jcze nasz, któryœ jest w niebie-

10

11

+

+

+

+

bowiem dobrowolnie zechcia³eœ wst¹-

piæ cia³em na krzy¿, aby tych, których

stworzy³eœ, wybawiæ z niewoli wroga.

Przeto dziêkczynnie wo³amy do Cie-

bie: Radoœci¹ wszystkoœ nape³ni³, Zba-

wicielu nasz, któryœ przyszed³ zbawiæ

œwiat.

Ca³uj¹ tak¿e ikonê Bogurodzicy odmawia-

j¹c troparion:

T

y, która jesteœ ród³em mi³osier-

dzia, Bogurodzico, uczyñ nas godnymi

zmi³owania. Wejrzyj na lud, który

zgrzeszy³, oka¿ jak zawsze moc Twoj¹.

W Tobie bowiem nadziejê pok³adaj¹c,

wo³amy do Ciebie: „Raduj siê!”, tak

jak niegdyœ Gabriel, wódz zastêpów

bezcielesnych.

Obaj pochylaj¹ g³owy, a kap³an odmawia

modlitwê:

P

anie, podnieœ rêkê Twoj¹ z wyso-

koœci œwiêtego Twego przybytku

i umocnij mnie w sprawowaniu zbli¿a-

bowiem mamy nadziejê, nie b¹dŸ na

nas bardzo zagniewany, nie pamiêtaj

te¿ naszych nieprawoœci, ale wejrzyj

i teraz na nas w Twojej ³askawoœci,

i wybaw nas od wrogów naszych, Ty

bowiem jesteœ Bogiem naszym, a my

ludem Twoim, wszyscy dzie³em r¹k

Twoich, i imienia Twego wzywamy.

I

teraz, i zawsze, i na wieki wieków.

Amen.

B

ramy mi³osierdzia otwórz nam,

b³ogos³awiona Bogurodzico, abyœmy

ufaj¹c Tobie nie zginêli, ale przez Cie-

bie zostali wybawieni z niedoli, Ty jes-

teœ bowiem zbawieniem rodu chrzeœ-

cijañskiego.

Kap³an i diakon podchodz¹ do ikony

Chrystusa i ca³uj¹ j¹, mówi¹c:

P

rzeczystej Twojej Ikonie, o Dobry,

oddajemy pok³on, prosz¹c Ciê, Chryste

o darowanie przewinieñ naszych. Ty

12

13

+

+

+

+

ki radowaæ siê bêd¹. Zamieszkasz w nich

i wychwalaæ bêd¹ Ciebie mi³uj¹cy imiê

Twoje. Albowiem Ty, Panie, b³ogos³a-

wisz sprawiedliwemu, jak orê¿em upo-

dobaniem ku dobremu uwieñczy³eœ nas.

Po wejœciu do prezbiterium kap³an i diakon

k³aniaj¹ siê trzykrotnie przed œwiêtym o³ta-

rzem oraz ca³uj¹ Œwiêt¹ Ewangeliê i o³tarz.

Bior¹ do r¹k stichariony i k³aniaj¹ siê trzy-

krotnie na Wschód, mówi¹c cicho:

B

o¿e, oczyœæ mnie grzesznego i zmi-

³uj siê nade mn¹.

Diakon podchodzi do kap³ana, trzymaj¹c

w prawej rêce sticharion i orarion, i pochy-

liwszy g³owê mówi:

P

ob³ogos³aw, w³adyko, sticharion

z orarionem.

Kap³an:

B

³ogos³awiony Bóg nasz, w

ka¿dym czasie, teraz i zawsze, i na

wieki wieków.

Diakon:

A

men.

Diakon odchodzi na bok, ca³uje i zak³ada

sticharion, modl¹c siê:

j¹cej siê s³u¿by Twojej. Niech wolny

od os¹dzenia stanê przed budz¹cym

bojaŸñ o³tarzem Twoim i dokonam

bezkrwawej œwiêtej czynnoœci. Albo-

wiem Twoja jest potêga i chwa³a na

wieki wieków. Amen.

K³aniaj¹ siê te¿ razem ludowi i wchodz¹

do prezbiterium, mówi¹c:

W

ejdê do domu Twego, pok³oniê siê

przed œwiêtym przybytkiem Twoim,

w bojaŸni Twojej. Panie, prowadŸ mnie

w sprawiedliwoœci Twojej, ze wzglêdu

na wrogów moich prostuj drogê moj¹

przed Tob¹. Bo w ustach ich nie ma

prawdy, serce ich jest pe³ne marnoœci,

ich gard³o jest grobem otwartym, zwo-

dz¹ jêzykiem swoim. Os¹dŸ ich, Bo¿e,

niech odst¹pi¹ od

zamys³ów swoich,

dla

wielu ich niegodziwoœci wypêdŸ

ich, gorycz¹ bowiem nape³nili Ciebie,

Panie. Niech rozwesel¹ siê wszyscy,

którzy w Tobie z³o¿yli nadziejê, na wie-

14

15

+

+

+

+

siê trzykrotnie ku Wschodowi, jak to ju¿ by³o

powiedziane, i b³ogos³awi go mówi¹c:

B

³ogos³awiony Bóg nasz, w ka¿-

dym czasie, teraz i zawsze, i na wieki

wieków. Amen.

Kap³an ubiera siê w sticharion , odmawia-

j¹c ten sam psalm co przedtem diakon. Nas-

têpnie bierze epitrachilion, b³ogos³awi go i zak-

³ada, mówi¹c:

B

³ogos³awiony Bóg, który wylewa

³askê swoj¹ na swych kap³anów, jak

wonny olej na g³owê, co sp³ywa na bro-

dê, brodê Aarona, co sp³ywa na fa³dy

jego szaty.

Kap³an bierze pas, b³ogos³awi go i przepa-

suje siê nim, mówi¹c:

B

³ogos³awiony Bóg nasz, który

przepasuje mnie moc¹, który wytyczy³

drogê moj¹ bez skazy, który nogom

moim daje r¹czoœæ jelenia i stawia

mnie na wy¿ynach.

Kap³an zak³ada tak¿e narêkawki, mówi¹c

to samo, co przedtem diakon. Je¿eli posiada

R

ozraduje siê dusza moja w Panu,

bo przyoblek³ mnie w szatê zbawienia,

i w sukniê wesela przyodzia³ mnie, jak

oblubieñcowi w³o¿y³ mi koronê i jak

oblubienicê ozdobi³ mnie piêknem.

Diakon ca³uje orarion i zak³ada go na lewe

ramiê. Na rêce zaœ zak³ada narêkawki (po-

ruczy) i przy prawym mówi:

P

rawica Twoja, Panie, zas³ynê³a

w mocy, prawa rêka Twoja, Panie,

skruszy³a wrogów i wielkoœci¹ chwa-

³y Twojej, Panie, star³eœ przeciwni-

ków.

Przy lewym:

R

êce Twoje uczyni³y mnie i ukszta³-

towa³y, daj mi m¹droœæ i nauczê siê

przykazañ Twoich.

Diakon odchodzi do ¿ertwiennika, aby

przygotowaæ œwiête naczynia. Najpierw stawia

œwiêty diskos z lewej strony, z prawej zaœ œwiê-

ty kielich i pozosta³e rzeczy.

Kap³an natomiast ubiera siê w nastêpuj¹cy

sposób: bierze sticharion w lew¹ rêkê, k³ania

16

17

+

+

+

+

wa³em piêkno domu Twego, i miejsce

przybytku chwa³y Twojej. Nie zatracaj

z bezbo¿nymi mej duszy i z mê¿ami

krwawymi ¿ycia mego, w rêkach ich

s¹ nieprawoœci, prawica ich pe³na jest

przekupstwa. Ja zaœ w niewinnoœci mo-

jej idê, wybaw mnie, Panie, i zmi³uj siê

nade mn¹. Noga moja stoi na drodze

prawoœci, w koœcio³ach b³ogos³awiê

Ciebie, Panie.

K³aniaj¹ siê tak¿e trzykrotnie przed ¿ert-

wiennikiem, mówi¹c:

B

o¿e, oczyœæ mnie grzesznego,

i zmi³uj siê nade mn¹.

Kap³an:

O

dkupi³eœ nas od przekleñ-

stwa prawa najczcigodniejsz¹ swoj¹

Krwi¹, przygwo¿d¿ony do krzy¿a

i w³óczni¹ przebity, sta³eœ siê dla ludzi

Ÿród³em nieœmiertelnoœci, Zbawicielu

nasz, chwa³a Tobie.

Diakon: P

ob³ogos³aw, w³adyko.

Kap³an: B

³ogos³awiony Bóg nasz,

nabiedrennik, to równie¿ b³ogos³awi go i zak-

³ada, mówi¹c:

P

rzypasz swój miecz do biodra swe-

go, Mocarzu, w piêknie twym i zacnoœ-

ci twojej, idŸ, trudŸ siê, przynoœ owoc,

i króluj ze wzglêdu na prawdê, ³agod-

noœæ i sprawiedliwoœæ, i pokieruje tob¹

cudownie prawica twoja, w ka¿dym

czasie, teraz i zawsze i na wieki wie-

ków. Amen

Nastêpnie kap³an bierze felonion, b³ogos-

³awi go, ca³uje i zak³ada, mówi¹c:

K

ap³ani Twoi, Panie, przyodziej¹

siê w sprawiedliwoœæ, i œwiêci Twoi

rozwesel¹ siê radoœci¹, w ka¿dym cza-

sie, teraz i zawsze, i na wieki wieków.

Amen.

Kap³an i diakon umywaj¹ rêce mówi¹c:

U

myjê w niewinnoœci rêce moje,

i obejdê o³tarz Twój, Panie, abym us³y-

sza³ g³os chwa³y Twojej i opowiedzia³

wszystkie cuda Twoje. Panie, umi³o-

18

19

+

+

+

+

ciêciu:

D

o Pana módlmy siê.

Potem mówi:

W

eŸ, w³adyko.

Kap³an, w³o¿ywszy œwiêt¹ w³óczniê z pra-

wej bocznej strony prosfory, wyjmuje œwiêty

chleb

(zwany Barankiem)

, mówi¹c:

A

lbowiem zabierane jest z ziemi ¿y-

cie Jego.

Kap³an k³adzie chleb pieczêci¹ do do³u na

œwiêtym diskosie, a diakon mówi:

O

fiaruj, w³adyko.

Kap³an nadcina Baranka w formie krzy¿a,

mówi¹c:

O

fiarowany jest baranek Bo¿y, któ-

ry bierze grzech œwiata, za ¿ycie œwiata

i zbawienie.

I odwraca Baranka na drug¹ stronê, pieczê-

ci¹ do góry. Diakon mówi:

P

rzebij, w³adyko.

Kap³an zaœ przebijaj¹c Baranka w³óczni¹

z prawej strony, mówi:

J

eden z ¿o³nierzy w³óczni¹ przebi³

Mu bok, a natychmiast wyp³ynê³a krew

i woda. A ten, który to widzia³, zaœwiad-

w ka¿dym czasie, teraz i zawsze, i na

wieki wieków.

Diakon: A

men.

Kap³an bierze w lew¹ rêkê prosforê, w pra-

w¹ zaœ œwiêt¹ w³óczniê, i znacz¹c trzykrotnie

prosforê znakiem krzy¿a nad pieczêci¹, mówi:

N

a pami¹tkê Pana i Boga, i Zbawi-

ciela naszego Jezusa Chrystusa

(trzy razy)

Nastêpnie wbija w³óczniê z prawej strony

pieczêci i mówi tn¹c:

J

ak Owca by³ na rzeŸ prowadzony.

Z lewej zaœ:

I

jak Baranek bez skazy, niemy wo-

bec tego, który go strzy¿e, tak On nie

otwiera ust swoich.

Przy górnej stronie pieczêci:

W

pokorze swojej zosta³ On os¹-

dzony.

Przy dolnej:

R

ód zaœ Jego któ¿ opisze?

Diakon trzymaj¹c w rêce orarion i patrz¹c

pobo¿nie na to misterium, mówi przy ka¿dym

20

21

+

+

+

+

chwalebnego Proroka i Poprzednika,

i Chrzciciela Jana,

Bierze pierwsz¹ cz¹stkê i k³adzie j¹ z lewej

strony œwiêtego chleba, rozpoczynaj¹c ni¹

pierwszy rz¹d. Mówi:

... œ

wiêtych chwalebnych Proroków

Moj¿esza i Aarona, Eliasza i Elizeusza,

Dawida i Jessego, œwiêtych Trzech

M³odzieñców i Daniela Proroka oraz

wszystkich œwiêtych Proroków,

Nastêpnie umieszcza drug¹ cz¹stkê pod

pierwsz¹ i mówi dalej:

... œ

wiêtych s³awnych i chwalebnych

Aposto³ów Piotra i Paw³a oraz wszyst-

kich pozosta³ych œwiêtych Aposto³ów,

Tak samo umieszcza trzeci¹ cz¹stkê pod

drug¹, koñcz¹c tym samym pierwszy rz¹d,

i mówi:

...œ

wiêtych Ojców naszych Hierar-

chów Bazylego Wielkiego, Grzegorza

Teologa i Jana Chryzostoma, Atana-

zego i Cyryla, Miko³aja z Miry Licyj-

czy³, a œwiadectwo jego jest prawdziwe.

Diakon zaœ bierze wino i wodê, i mówi do

kap³ana:

P

ob³ogos³aw, w³adyko, to œwiête

zjednoczenie.

Po b³ogos³awieñstwie kap³añskim diakon

wlewa do kielicha razem wino i wodê.

Kap³an bierze do rêki drug¹ prosforê i wy-

cinaj¹c z niej cz¹stkê, mówi:

N

a czeœæ i pami¹tkê b³ogos³awionej

W³adczyni naszej, Bogurodzicy

i zawsze Dziewicy Marii, dla modlitw

której przyjmij, Panie, tê ofiarê na Twój

nadniebiañski o³tarz.

I wzi¹wszy cz¹stkê, umieszcza j¹ po

prawej stronie œwiêtego chleba, w pobli¿u

œrodka, mówi¹c:

S

tanê³a Królowa po prawicy Two-

jej, ubrana w szaty przetykane z³otem,

przyozdobiona.

Nastêpnie bierze trzeci¹ prosforê, mówi¹c:

N

a czeœæ i pami¹tkê czcigodnego,

22

23

+

+

+

+

j¹cych Ojców naszych Antoniego,

Eutymiusza, Sawy, Onufrego, Atana-

zego z Atosu, Antoniego i Teodozego

Pieczerskich, Sergiusza z Radonie¿a,

Serafina z Sarowa, Hioba z Poczajowa,

Atanazego z Brzeœcia, Barlaama z Chu-

tynia i wszystkich œwi¹tobliwych Oj-

ców i œwi¹tobliwych Matek: Pelagii,

Teodozji, Anastazji, Eupraksji, Few-

ronii, Teoduli, Eufrozyny, Marii Egip-

skiej i wszystkich œwi¹tobliwych Matek,

W ten sam sposób kap³an umieszcza szóst¹

cz¹stkê pod drug¹, koñcz¹c ni¹ drugi rz¹d,

i mówi dalej:

... œ

wiêtych cudotwórców, darmo le-

cz¹cych Kosmy i Damiana, Cyrusa

i Jana, Pantelejmona i Hermolausza,

oraz wszystkich œwiêtych darmo le-

cz¹cych,

Kap³an bierze siódm¹ cz¹stkê i umieszcza

j¹ u góry, rozpoczynaj¹c od niej trzeci rz¹d,

i mówi dalej:

skiej, metropolitów moskiewskich Pio-

tra, Aleksego, Jonasza i Filipa, Nikitê

biskupa Nowogrodu, Leoncjusza bis-

kupa Rostowa i wszystkich œwiêtych

Hierarchów,

Kap³an wyjmuje czwart¹ cz¹stkê i umie-

szcza j¹ w pobli¿u pierwszej, rozpoczynaj¹c

ni¹ drugi rz¹d. Mówi tak¿e dalej:

...œ

wiêtego Aposto³a i Pierwszego

Mêczennika Archidiakona Stefana,

œwiêtych wielkich Mêczenników Dy-

mitra, Jerzego, Teodora Tyrona i Teo-

dora Stratelatesa, Maksyma Gorlic-

kiego, Gabriela M³odzieñca i wszyst-

kich œwiêtych Mêczenników oraz Mê-

czennic Tekli, Barbary, Kyriaki, Eu-

femii, Paraskiewy, Katarzyny i wszyst-

kich œwiêtych Mêczennic,

Kap³an wyjmuje pi¹t¹ cz¹stkê i umieszcza

pod pierwsz¹, stanowi¹c¹ pocz¹tek drugiego

rzêdu. Mówi:

... œ

wi¹tobliwych, Boga w sobie ma-

24

25

+

+

+

+

Bierze nastêpnie czwart¹ prosforê i mówi:

W

spomnij, Panie, Mi³uj¹cy cz³o-

wieka, ca³y episkopat prawos³awny,

wielce b³ogos³awionego metropolitê

naszego Sawê, najprzewielebniejszego

biskupa naszego N. czcigodnych

kap³anów, w Chrystusie diakonów i ca-

³y stan duchowny

(

natomiast w monasterach:

archimandrytê naszego N.

lub:

igumena

naszego N.), braci i wspó³celeb-

ruj¹cych z nami, kap³anów, diakonów,

i wszystkich braci naszych, których z

Twego mi³osierdzia powo³a³eœ do

Twojej wspólnoty, naj³askawszy

W³adco.

Kap³an umieszcza cz¹stkê pod œwiêtym

chlebem i mówi dalej:

W

spomnij, Panie, nasz¹ ojczyznê,

jej zwierzchnie w³adze, wojsko Chrys-

tusa mi³uj¹ce i jej prawos³awny lud.

I umieszcza kolejn¹ cz¹stkê pod œwiêtym

chlebem. Równie¿ wspominaj¹c ¿ywych po

... œ

wiêtych i sprawiedliwych Przod-

ków Bogocz³owieka, Joachima i Anny,

œwiêtego N.

(pod którego wezwaniem jest

ta œwi¹tynia)

, œwiêtego N.

(którego dzisiaj

wspominamy)

, œwiêtych Równych Apos-

to³om Nauczycieli S³owian Cyryla

i Metodego, œwiêtego Równego Apos-

to³om wielkiego ksiêcia W³odzimierza

i wszystkich œwiêtych, dla których

modlitw nawiedŸ nas, Bo¿e,

Kap³an k³adzie ósm¹ cz¹stkê pod poprzed-

ni¹ i dodaje:

... œ

wiêtego Ojca naszego Jana Chry-

zostoma, arcybiskupa Konstantynopola.

Natomiast na Liturgii

œw. Bazylego Wielkiego mówi:

... œ

wiêtego Ojca naszego Bazylego

Wielkiego, arcybiskupa Cezarei Kapa-

dockiej.

Kap³an bierze dziewi¹t¹ cz¹stkê i umie-

szcza j¹ pod ósm¹, koñcz¹c tym samym trzeci

rz¹d.

26

27

+

+

+

+

W

spomnij, Panie, mnie niegodnego,

i przebacz mi wszystkie grzechy pope³-

nione dobrowolnie i mimowolnie.

I wyjmuje kolejn¹ cz¹stkê. Potem bie-

rze g¹bkê i zbiera wszystkie cz¹stki na

diskosie pod œwiêtym chlebem, uwa¿aj¹c,

aby nic nie spad³o. Diakon zaœ bierze ka-

dzielnicê, umieszcza w niej kadzid³o i mówi

do kap³ana:

P

ob³ogos³aw, w³adyko, kadzid³o.

Nastêpnie mówi:

D

o Pana módlmy siê.

Kap³an odmawia modlitwê kadzid³a:

K

adzid³o ofiarujemy Tobie, Chryste

Bo¿e nasz, jako mi³¹ wonnoœæ ducho-

w¹; przyj¹wszy je na Twój nadnie-

biañski o³tarz, zeœlij nam ³askê Naj-

œwiêtszego Twego Ducha.

Diakon:

D

o Pana módlmy siê.

Kap³an okadza zwiezdicê i umieszcza j¹

nad œwiêtym chlebem, mówi¹c:

I

przyszed³szy gwiazda zatrzyma³a

siê nad miejscem, gdzie by³o Dzieciê.

imieniu, wyjmuje cz¹stki przy ka¿dym imieniu,

mówi¹c:

W

spomnij, Panie, N.

Bierze kolejne cz¹stki i umieszcza je pod

œwiêtym chlebem.

Nastêpnie bierze pi¹t¹ prosforê i mówi:

P

amiêtaj, Panie, o œwi¹tobliwych

patriarchach prawos³awnych i o b³o-

gos³awionych fundatorach tej œwi¹tyni

(

w monasterze:

œwiêtego tego monasteru)

,

i odpuϾ im grzechy.

Wspomina tak¿e biskupa, który udzieli³ mu

œwiêceñ, a tak¿e wspomina zmar³ych po

imieniu, wyjmuj¹c za ka¿dego cz¹stkê, i mó-

wi¹c:

W

spomnij, Panie, N.

Na koniec tak oto mówi:

Z

a wszystkich naszych prawos³aw-

nych ojców i braci, którzy zasnêli w na-

dziei zmartwychwstania, ¿ycia wiecz-

nego i wspólnoty z Tob¹, Panie, Mi³u-

j¹cy cz³owieka.

Wyjmuje cz¹stkê i mówi dalej:

28

29

+

+

+

+

P

okry³a niebiosa dobroæ Twoja,

Chryste, i chwa³y Twojej pe³na jest zie-

mia.

Diakon:

D

o Pana módlmy siê.

P

rzy-

kryj, w³adyko.

Kap³an okadza du¿y pokrowiec i przykry-

wa nim diskos oraz kielich, mówi¹c:

O

kryj nas cieniem swych skrzyde³,

i oddal od nas wszystkich wrogów i nie-

przyjació³. Panie, nape³nij nasze ¿ycie

pokojem, zmi³uj siê nad nami i nad

œwiatem Twoim, zbaw dusze nasze, bo

jesteœ Dobrym i Mi³uj¹cym cz³owieka.

Kap³an bierze kadzielnic¹ i okadza dary,

mówi¹c trzykrotnie:

B

³ogos³awiony Bóg nasz, który tak

sobie upodoba³, chwa³a Tobie.

Diakon zaœ po ka¿dym razie mówi:

W

ka¿dym czasie, teraz i zawsze, i na

wieki wieków.

Amen.

K³aniaj¹ siê obaj pobo¿nie trzy razy. Dia-

kon zaœ mówi:

Diakon:

D

o Pana módlmy siê.

P

rzy-

kryj, w³adyko.

Kap³an okadza pierwszy pokrowiec

i przykrywa nim œwiêty chleb wraz z diskosem,

mówi¹c:

P

an jest Królem, w majestat siê

przyoblek³, obleczony jest Pan w moc

i przepasa³ siê, i utwierdzi³ wszech-

œwiat, i¿ siê nie zachwieje. Twój tron

przygotowany jest od owego czasu, Tyœ

jest od wiecznoœci. Podnios³y rzeki, Pa-

nie, podnios³y rzeki g³osy swoje, cofn¹

rzeki swoje nawa³nice dla g³osu licz-

nych wód. Przedziwne s¹ nawa³nice mo-

rza, przedziwny na wysokoœciach jest

Pan. Œwiadectwa Twoje ze wszech miar

godne s¹ wiary. Domowi Twemu, Panie,

przystoi œwiêtoœæ po wszystkie dni.

Diakon:

D

o Pana módlmy siê.

P

rzy-

kryj, w³adyko.

Kap³an okadza drugi pokrowiec i przykry-

wa nim œwiêty kielich, mówi¹c:

30

31

+

+

+

+

Nastêpnie dokonuje przy ¿ertwienniku

rozes³anie, mówi¹c:

C

hwa³a Tobie, Chryste Bo¿e, Na-

dziejo nasza, chwa³a Tobie.

Diakon:

C

hwa³a Ojcu i Synowi, i Œwiê-

temu Duchowi, i teraz, i zawsze, i na

wieki wieków. Amen. Panie, zmi³uj siê

(trzy razy)

. P

ob³ogos³aw.

Kap³an wyg³asza rozes³anie:

(

W nie-

dzielê:

P

owsta³y z martwych) Chrystus,

prawdziwy Bóg nasz, dla modlitw

Przeczystej swej Matki, œwiêtego Ojca

naszego Jana Chryzostoma, arcybisku-

pa Konstantynopola (

lub:

œwiêtego Ba-

zylego Wielkiego, arcybiskupa Ceza-

rei Kapadockiej), i wszystkich œwiê-

tych, zmi³uje siê nad nami i zbawi nas,

bo jest Dobrym i Mi³uj¹cym cz³owieka.

Diakon:

A

men.

Po rozes³aniu diakon okadza œwiête przed-

³o¿one dary. Nastêpnie odchodzi i okadza nao-

ko³o o³tarz, czyni¹c kadzielnic¹ znak krzy¿a

i mówi¹c cicho:

Z

a przed³o¿one najczcigodniejsze

dary, do Pana módlmy siê.

Kap³an trzymaj¹c kadzielnicê odmawia

modlitwê ofiarowania:

B

o¿e, Bo¿e nasz, który pos³a³eœ Pa-

na naszego i Boga Jezusa Chrystusa,

Chleb niebiañski na pokarm ca³emu

œwiatu, Zbawiciela, Odkupiciela i Do-

broczyñcê, b³ogos³awi¹cego i uœwiê-

caj¹cego nas, sam pob³ogos³aw te przed-

³o¿one dary i przyjmij je na nadnie-

biañski Twój o³tarz. Pamiêtaj jako

Dobry i Mi³uj¹cy cz³owieka o tych,

którzy przynieœli dary, i o tych, za któ-

rych je przyniesiono, i nas wolnymi od

os¹dzenia zachowaj w œwiêtym sprawo-

waniu Boskich Twoich Tajemnic.

A

lbowiem uœwiêcone jest i pe³ne

chwa³y najczcigodniejsze, i najwspa-

nialsze imiê Twoje, Ojca i Syna, i Œwiê-

tego Ducha, teraz i zawsze, i na wieki

wieków. Amen.

32

33

+

+

+

+

Kap³an ca³uje Œwiêt¹ Ewangeliê, a diakon

œwiêty o³tarz. Nastêpnie diakon pochyla g³owê

przed kap³anem i trzymaj¹c orarion trzema

palcami prawej rêki, mówi:

C

zas s³u¿yæ Panu. Pob³ogos³aw,

w³adyko.

Kap³an czyni¹c nad nim znak krzy¿a,

mówi:

B

³ogos³awiony Bóg nasz, w

ka¿dym czasie, teraz i zawsze, i na wie-

ki wieków.

Diakon:

A

men.

P

omódl siê za mnie,

w³adyko œwiêty.

Kap³an:

P

an niech kieruje twymi kro-

kami.

Diakon:

W

spomnij mnie, w³adyko

œwiêty.

Kap³an:

P

an Bóg niech wspomni cie-

bie w królestwie swoim, w ka¿dym cza-

sie, teraz i zawsze, i na wieki wieków.

Diakon:

A

men.

Diakon k³ania siê i wychodzi przez pó³noc-

ne drzwi, poniewa¿ królewskich drzwi nie

otwiera siê do wejœcia. Staje na zwyk³ym miej-

W

grobie cia³em, w otch³ani dusz¹

jako Bóg, w raju zaœ z ³otrem, na tronie

z Ojcem i Duchem by³eœ Chryste,

wszystko nape³niaj¹cy, Ty, którego

¿adne s³owo opisaæ nie mo¿e.

oraz Psalm 50.

Po okadzeniu prezbiterium i ca³ej œwi¹tyni

wraca do prezbiterium, ponownie okadza o³tarz

i kap³ana, po czym odk³ada kadzielnicê na swoje

miejsce i podchodzi do kap³ana. Kap³an i diakon

staj¹ przed œwiêtym o³tarzem, k³aniaj¹ siê trzy-

krotnie, modl¹c siê cicho i mówi¹c:

K

rólu Niebieski, Pocieszycielu, Du-

chu Prawdy, który wszêdzie jesteœ

i wszystko nape³niasz, Skarbnico Dóbr

i Dawco ¿ycia, przyjdŸ i zamieszkaj w

nas, i oczyϾ nas od wszelkiej zmazy

i zbaw, o Dobry, dusze nasze.

Chwa³a na wysokoœciach Bogu, a na

ziemi pokój, w ludziach upodobanie ku

dobremu

(dwa razy)

.

P

anie, wargi moje otwórz, i usta

moje bêd¹ g³osiæ chwa³ê Twoj¹.

34

35

+

+

+

+

BOSKA LITURGIA

ŒWIÊTEGO OJCA NASZEGO

JANA CHRYZOSTOMA

Diakon:

P

ob³ogos³aw, w³adyko.

Kap³an:

B

³ogos³awione królestwo

Ojca i Syna, i Œwiêtego Ducha, teraz

i zawsze, i na wieki wieków.

Chór:

A

men.

Diakon:

W

pokoju do Pana módlmy siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Diakon:

O

pokój z wysokoœci i zbawie-

nie dusz naszych, do Pana módlmy siê

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Diakon:

O

pokój ca³ego œwiata, sta-

³oœæ œwiêtych Bo¿ych Koœcio³ów

i zjednoczenie wszystkich, do Pana

módlmy siê.

scu, naprzeciw œwiêtych drzwi, trzy razy k³ania

siê pe³en bojaŸni i mówi cicho:

P

anie, wargi moje otwórz, i usta mo-

je bêd¹ g³osiæ chwa³ê Twoj¹.

I po tym zaczyna mówiæ:

P

ob³ogos³aw, w³adyko.

A kap³an rozpoczyna:

B

³ogos³awione królestwo Ojca

i Syna, i Œwiêtego Ducha, teraz i zaw-

sze, i na wieki wieków.

Nale¿y wiedzieæ, ¿e je¿eli kap³an s³u¿y bez

diakona, to s³ów diakona na proskomidii i na

Œwiêtej Liturgii przed czytaniem Ewangelii

i wezwañ jego:

Pob³ogos³aw, w³adyko; Prze-

bij, w³adyko

i

Czas s³u¿yæ Panu

dodawaæ nie

powinien, a tylko mówiæ ektenie i to, co prze-

widuje porz¹dek Œwiêtej Liturgii. Je¿eli zaœ

Œwiêt¹ Liturgiê s³u¿¹ liczni kap³ani, to czyn-

noœci proskomidii sprawuje tylko jeden kap³an,

który tak¿e powinien mówiæ tylko to, co zos-

ta³o wy¿ej przedstawione; pozostali zaœ celeb-

ransi niech nic z proskomidii oddzielnie nie

mówi¹.

36

37

+

+

+

+

Diakon:

O

sprzyjaj¹c¹ pogodê, obfi-

toœæ plonów ziemi i czasy spokojne, do

Pana módlmy siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Diakon:

Z

a ¿egluj¹cych, podró¿uj¹-

cych, chorych, cierpi¹cych, uwiêzionych

oraz o ich wybawienie, do Pana módlmy siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Diakon:

O

wybawienie nas od wszel-

kiego utrapienia, gniewu i niebezpie-

czeñstwa, do Pana módlmy siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Diakon:

W

spomó¿, zbaw, zmi³uj siê

i ochroñ nas, Bo¿e, ³ask¹ Twoj¹.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Diakon:

N

ajœwiêtsz¹, przeczyst¹,

b³ogos³awion¹, pe³n¹ chwa³y W³adczy-

niê nasz¹ Bogurodzicê i zawsze Dzie-

wicê Mariê ze wszystkimi œwiêtymi

wspomniawszy, sami siebie, wszyscy

siebie nawzajem i ca³e ¿ycie nasze

Chrystusowi Bogu oddajmy.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Diakon:

Z

a tê œwi¹tyniê i tych, którzy

z wiar¹, pobo¿noœci¹ i bojaŸni¹ Bo¿¹

wchodz¹ do niej, do Pana módlmy siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Diakon:

Z

a wielce b³ogos³awionego

metropolitê naszego Sawê i najprze-

wielebniejszego biskupa naszego N. za

czcigodnych kap³anów, w Chrystusie

diakonów, za ca³y stan duchowny i lud,

do Pana módlmy siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Diakon:

O

zachowanie w opiece Bo-

¿ej naszej ojczyzny, za jej zwierzchnie

w³adze i wojsko Chrystusa mi³uj¹ce, do

Pana módlmy siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Diakon:

Z

a to miasto

(

lub

: tê wieœ;

lub:

ten monaster)

, za wszystkie miasta i krai-

ny, i za wszystkich wiernych ¿yj¹cych

w nich, do Pana módlmy siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

38

39

+

+

+

+

J

eszcze i jeszcze w pokoju do Pana

módlmy siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Diakon:

W

spomó¿, zbaw, zmi³uj siê

i ochroñ nas, Bo¿e, ³ask¹ Twoj¹.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Diakon:

N

ajœwiêtsz¹, przeczyst¹, b³o-

gos³awion¹, pe³n¹ chwa³y W³adczyniê

nasz¹ Bogurodzicê i zawsze Dziewicê

Mariê ze wszystkimi œwiêtymi wspo-

mniawszy, sami siebie, wszyscy siebie

nawzajem i ca³e ¿ycie nasze Chrys-

tusowi Bogu oddajmy.

Chór:

T

obie, o Panie.

M

ODLITWA

DRUGIEJ

ANTYFONY

P

anie Bo¿e nasz, zbaw lud Twój

i pob³ogos³aw dziedzictwo Twoje, za-

chowaj pe³niê Twego Koœcio³a, uœ-

wiêæ tych, którzy mi³uj¹ wspania³oœæ

Twego przybytku, otocz ich chwa³¹ po-

Chór:

T

obie, o Panie.

Kap³an odmawia modlitwê pierwszej

antyfony:

P

anie Bo¿e nasz, którego w³adza

jest nieogarniona i chwa³a niedoœcig-

niona, którego mi³osierdzie jest bez

miary i mi³oœæ do cz³owieka niewypo-

wiedzialna, Ty sam, W³adco, w ³aska-

woœci Twojej wejrzyj na nas i na ten

œwiêty przybytek i daj nam i tym, któ-

rzy siê z nami modl¹, bogactwo Twego

mi³osierdzia i obfitoœæ ³ask Twoich.

Donoœnie:

A

lbowiem Tobie przynale¿y wszel-

ka chwa³a, czeœæ i pok³on, Ojcu i Syno-

wi, i Œwiêtemu Duchowi, teraz i zaw-

sze, i na wieki wieków.

Chór

: A

men.

Chór œpiewa pierwsz¹ antyfonê. Diakon zaœ

k³ania siê i przechodzi przed ikonê Chrystusa,

trzymaj¹c orarion trzema palcami prawej rêki.

Po odœpiewaniu przez chór antyfony diakon

wraca na swoje miejsce, k³ania siê i mówi:

40

41

+

+

+

+

scy siebie nawzajem i ca³e ¿ycie nasze

Chrystusowi Bogu oddajmy.

Chór:

T

obie, o Panie.

M

ODLITWA

TRZECIEJ

ANTYFONY

P

anie, który da³eœ nam te wspólne i

zgodne modlitwy, który obieca³eœ

spe³niæ proœby dwóch lub trzech zgod-

nie wyznaj¹cych imiê Twoje, Sam i te-

raz proœby s³ug Twoich spe³nij ku ich

po¿ytkowi, daj¹c nam w obecnym wie-

ku poznanie Twojej prawdy, a w przy-

sz³ym daruj¹c ¿ywot wieczny.

Donoœnie:

A

lbowiem jesteœ Bogiem Dobrym,

Mi³uj¹cym cz³owieka, i Tobie chwa³ê

oddajemy, Ojcu i Synowi, i Œwiêtemu Du-

chowi, teraz i zawsze, i na wieki wieków.

Chór:

A

men.

Otwiera siê drzwi na ma³e wejœcie. W tym

momencie chór rozpoczyna œpiew trzeciej an-

tyfony (lub Dziewiêciu B³ogos³awieñstw w

przez Bosk¹ Tw¹ moc i nie opuszczaj

nas, pok³adaj¹cych w Tobie nadziejê.

Donoœnie:

A

lbowiem Twoje jest panowanie,

i Twoje jest królestwo i moc, i chwa³a,

Ojca i Syna, i Œwiêtego Ducha, teraz

i zawsze, i na wieki wieków.

Chór:

A

men.

Chór œpiewa drug¹ antyfonê. Diakon postê-

puje tak samo jak podczas pierwszej modlitwy.

Diakon:

J

eszcze i jeszcze w pokoju

do Pana módlmy siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Diakon:

W

spomó¿, zbaw, zmi³uj siê

i ochroñ nas, Bo¿e, ³ask¹ Twoj¹.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Diakon:

N

ajœwiêtsz¹, przeczyst¹,

b³ogos³awion¹, pe³n¹ chwa³y W³ad-

czyniê nasz¹ Bogurodzicê i zawsze

Dziewicê Mariê ze wszystkimi œwiê-

tymi wspomniawszy, sami siebie, wszy-

42

43

+

+

+

+

Po skoñczeniu modlitwy diakon wskazuje

na Wschód praw¹ rêk¹, trzymaj¹c orarion

trzema palcami, i mówi do kap³ana:

P

ob³ogos³aw, w³adyko, œwiête

wejœcie.

Kap³an b³ogos³awi je mówi¹c:

B

³ogos³awione wejœcie Œwiêtych

Twoich, w ka¿dym czasie, teraz i zaw-

sze, i na wieki wieków.

Diakon podaje nastêpnie kap³anowi do

uca³owania Œwiêt¹ Ewangeliê. Gdy chór skoñ-

czy œpiewaæ ostatni troparion, diakon staje po-

œrodku przed kap³anem, podnosi Œwiêt¹ Ewan-

geliê i okazuj¹c j¹, mówi donoœnie:

O

to m¹droœæ! Stañmy prosto!

Po uczynieniu pok³onu diakon wchodzi do

œwiêtego prezbiterium, a za nim kap³an. Diakon

k³adzie Œwiêt¹ Ewangeliê na o³tarzu, chór zaœ

œpiewa:

P

rzyjdŸcie, pok³oñmy siê i przypad-

nijmy do Chrystusa. Zbaw nas, Synu

Bo¿y, powsta³y z martwych

(

lub:

prze-

dziwny w swych œwiêtych)

,

œpiewaj¹cych

Tobie:

A

lleluja.

niedzielê). Kap³an i diakon stoj¹ przed œwiêtym

o³tarzem. Podczas œpiewu „Chwa³a” k³aniaj¹ siê

przed nim trzykrotnie. Nastêpnie kap³an bierze

Œwiêt¹ Ewangeliê i podaje diakonowi. Potem

obchodz¹ o³tarz poczynaj¹c od prawej strony,

wychodz¹ pó³nocnymi drzwiami, poprzedzani

przez nios¹cych œwiece, czyni¹ ma³e wejœcie

i staj¹ na zwyk³ym miejscu pochylaj¹c g³owy.

Diakon mówi:

Do Pana módlmy siê,

a kap³an

odmawia cicho modlitwê wejœcia:

M

ODLITWA

WEJŒCIA

:

W

³adco, Panie Bo¿e nasz, Ty usta-

nowi³eœ na niebiosach zastêpy i wojska

Anio³ów i Archanio³ów, aby s³u¿y³y

Twojej chwale; spraw, aby z naszym

wejœciem dokona³o siê wejœcie œwiê-

tych Anio³ów, pomocnych nam w tej

s³u¿bie i wspólnie z nami wys³awia-

j¹cych Twoj¹ dobroæ.

A

lbowiem Tobie przynale¿y wszel-

ka chwa³a, czeœæ i pok³on, Ojcu i Syno-

wi, i Œwiêtemu Duchowi, teraz i zaw-

sze, i na wieki wieków. Amen.

44

45

+

+

+

+

nam przez wszystkie dni ¿ycia naszego

s³u¿yæ Tobie w czystoœci, dla modlitw

przenajœwiêtszej Bogurodzicy i wszyst-

kich œwiêtych, którzy od wieków do-

brze czynili przed obliczem Twoim.

Tak¿e tropariony wed³ug zwyczaju.
Kiedy chór rozpoczyna œpiew ostatniego

troparionu, diakon pochyla g³owê i trzymaj¹c

orarion trzema palcami prawej rêki, mówi do

kap³ana:

P

ob³ogos³aw, w³adyko, czas hymnu

trójœwiêtego .

Diakon:

D

o Pana módlmy siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Kap³an czyni¹c nad nim znak krzy¿a, mówi:

A

lbowiem œwiêty jesteœ, Bo¿e nasz,

i Tobie chwa³ê oddajemy, Ojcu i Sy-

nowi, i Œwiêtemu Duchowi, teraz

i zawsze.

Kiedy chórzyœci skoñcz¹ œpiewaæ

tropariony i kontakiony diakon podchodzi do

œwiêtych drzwi i wskazuj¹c orarionem, naj-

pierw zwraca siê ku ikonie Chrystusa i mówi:

Kap³an odmawia tê oto modlitwê:

B

o¿e Œwiêty, który w œwiêtych

przebywasz, którego trzykroæ œwiêtym

g³osem Serafini opiewaj¹ i Cherubini

wys³awiaj¹, któremu k³aniaj¹ siê

wszystkie Moce niebios, Ty z niebytu

wszystko powo³a³eœ do istnienia, stwo-

rzy³eœ cz³owieka na obraz swój i podo-

bieñstwo i ozdobi³eœ go wszelkimi da-

rami Twymi. Ty prosz¹cemu dajesz

m¹droœæ i poznanie i grzesz¹cym nie

gardzisz, lecz ku zbawieniu pokutê

ustanowi³eœ. Ty nas, pokornych i nie-

godnych s³ug swoich, uczyni³eœ god-

nymi stan¹æ w tej godzinie przed chwa-

³¹ œwiêtego Twojego o³tarza i oddawaæ

Tobie nale¿ny pok³on i chwa³ê. Sam,

W³adco, przyjmij równie¿ z ust nas

grzesznych hymn trójœwiêty i nawiedŸ

nas dobroci¹ swoj¹, wybacz nam

wszelkie przewinienia wolne i mimo-

wolne, uœwiêæ nasze dusze i cia³a, i daj

46

47

+

+

+

+

na nim. Zasiadaæ zaœ winien z boku tronu, od

strony po³udniowej). Po skoñczeniu hymnu

trójœwiêtego diakon podchodzi do œwiêtych

drzwi i og³asza:

B

¹dŸmy uwa¿ni!

Kap³an donoœnie:

P

okój wszystkim.

Lektor:

I

duchowi twemu.

Diakon:

O

to m¹droœæ!

Lektor wyg³asza prokimenon, Psalm Dawi-

dowy.

Po tym diakon mówi:

O

to m¹droœæ!

Lektor:

C

zytanie Dziejów Apostol-

skich (

lub: C

zytanie Listu œwiêtego

Aposto³a Paw³a do...;

lub: C

zytanie Pow-

szechnego Listu œwiêtego Aposto³a N...)

Diakon:

B

¹dŸmy uwa¿ni!

Lektor czyta lekcjê.

Podczas czytania lekcji diakon bierze

kadzielnicê i kadzid³o, podchodzi do kap³ana

i po otrzymaniu b³ogos³awieñstwa okadza

naoko³o œwiêty o³tarz, ca³e prezbiterium i kap-

³ana. Po czytaniu lekcji kap³an mówi:

P

okój tobie.

Lektor:

I

duchowi twemu.

P

anie, zbaw pobo¿nych i wys³uchaj

nas

potem zwracaj¹c siê do stoj¹cych, mówi

donoœnie:

i

na wieki wieków.

Chór:

A

men.

Chór œpiewa pieœñ trójœwiêt¹. Kap³an i dia-

kon równie¿ odmawiaj¹ tê pieœñ, k³aniaj¹c siê

trzykrotnie przed œwiêtym o³tarzem, po czym

diakon mówi do kap³ana:

R

ozka¿, w³adyko.

Id¹ ku tronowi na górze i kap³an mówi:

B

³ogos³awiony, który idzie w imiê

Pañskie.

Diakon:

P

ob³ogos³aw, w³adyko, tron.

Kap³an:

B

³ogos³awiony, jesteœ na tro-

nie chwa³y królestwa Twego, zasiada-

j¹cy na Cherubinach, w ka¿dym czasie,

teraz i zawsze, i na wieki wieków.

Amen.

Kap³an wraz z diakonem zatrzymuj¹ siê

przy tronie. (Wiadomym niech bêdzie, ¿e kap-

³an nie powinien wchodziæ na tron i zasiadaæ

48

49

+

+

+

+

nie maj¹cym Pocz¹tku, i z Najœwiêt-

szym i Dobrym, i ¯yciodajnym twoim

Duchem, teraz i zawsze, i na wieki

wieków. Amen.

Diakon zaœ odk³ada kadzielnicê na zwyk³e

miejsce i podchodzi do kap³ana. Pochyliwszy

g³owê, trzymaj¹c orarion trzema palcami

i wskazuj¹c na Œwiêt¹ Ewangeliê, mówi:

P

ob³ogos³aw, w³adyko, g³osiciela

Ewangelii wed³ug œwiêtego Aposto³a

i Ewangelisty N.

Kap³an b³ogos³awi mówi¹c:

D

la modlitw œwiêtego, s³awnego

i chwalebnego Aposto³a i Ewangelisty

N., niech Bóg da tobie, s³owo g³osz¹ce-

mu, moc wielk¹ ku wype³nieniu Ewan-

gelii umi³owanego Syna Swego, Pana

naszego Jezusa Chrystusa.

Diakon odpowiada:

Amen.

K³ania siê

Œwiêtej Ewangelii, bierze j¹, wychodzi przez

œwiête drzwi i staje na ambonie lub na ustano-

wionym miejscu. Kap³an zaœ, stoj¹c przed

œwiêtym o³tarzem i patrz¹c ku zachodowi, mó-

wi donoœnie:

Diakon:

O

to m¹droœæ!

Lektor: A

lleluja.

A

lleluja.

A

lleluja.

i lektor czyta wersety.

Kap³an stoj¹c przed œwiêtym o³tarzem

odmawia cicho tê modlitwê:

M

ODLITWA

PRZED

CZYTANIEM

E

WANGELII

R

ozpal w sercach naszych, W³adco,

Mi³uj¹cy cz³owieka, niezniszczaln¹

œwiat³oœæ Twojego Boskiego poznania

i otwórz oczy naszego umys³u ku zro-

zumieniu nauki Twojej Ewangelii.

WzbudŸ w nas tak¿e bojaŸñ ku wype³-

nieniu Twoich b³ogos³awionych przy-

kazañ, abyœmy pokonawszy wszelk¹

cielesn¹ ¿¹dzê prowadzili duchowe ¿y-

cie, tak myœl¹c i czyni¹c, aby we

wszystkim podobaæ siê Tobie.

A

lbowiem Ty jesteœ oœwieceniem

dusz i cia³ naszych, Chryste Bo¿e, i To-

bie chwa³ê oddajemy z Ojcem Twoim,

50

51

+

+

+

+

W

o³ajmy wszyscy z ca³ej duszy i ze

wszystkich myœli naszych wo³ajmy.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

P

anie wszechmocny, Bo¿e ojców na-

szych, prosimy Ciê, wys³uchaj i zmi³uj siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Z

mi³uj siê nad nami, Bo¿e, wed³ug

wielkiego mi³osierdzia Twego, prosi-

my Ciê, wys³uchaj i zmi³uj siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê

(trzy razy)

.

J

eszcze módlmy siê za wielce b³o-

gos³awionego metropolitê naszego

Sawê za najprzewielebniejszego bisku-

pa naszego N. i za wszystkich w Chrys-

tusie braci naszych.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê

(trzy razy)

.

J

eszcze módlmy siê o zachowanie

w opiece Bo¿ej naszej Ojczyzny, za jej

w³adze zwierzchnie i wojsko Chrystusa

mi³uj¹ce, abyœmy mogli prowadziæ ci-

che i spokojne ¿ycie, we wszelkiej po-

bo¿noœci i czystoœci.

O

to m¹droœæ!

S

tañmy prosto!

W

ys-

³uchajmy œwiêtej Ewangelii!

P

okój wszystkim.

Chór:

I

duchowi twemu.

Diakon:

C

zytanie œwiêtej Ewangelii

wed³ug N.

Chór:

C

hwa³a Tobie, Panie, chwa³a

Tobie.

Kap³an:

B

¹dŸmy uwa¿ni!

(Jeœli s¹ dwaj diakoni, to jeden niech mówi:

O

to m¹droœæ! Stañmy prosto,

a drugi:

B

¹dŸmy uwa¿ni).

Po skoñczeniu czytania Ewangelii kap³an

mówi:

Pokój tobie, g³osz¹cemu Ewan-

geliê.

Chór:

C

hwa³a Tobie, Panie, chwa³a

Tobie.

Diakon podchodzi a¿ do œwiêtych drzwi,

oddaje Œwiêt¹ Ewangeliê kap³anowi i zamyka

siê znowu œwiête drzwi. Potem staje na swym

zwyk³ym miejscu i tak zaczyna:

52

53

+

+

+

+

Chór:

P

anie, zmi³uj siê

(trzy razy)

.

M

ODLITWA

EKTENII

¯

ARLIWEJ

:

P

anie Bo¿e nasz, przyjmij tê ¿arliw¹

modlitwê s³ug Twoich i zmi³uj siê nad

nami wed³ug wielkiego mi³osierdzia

Twego. Zeœlij obfite ³aski na nas i na

ca³y lud Twój, który oczekuje od Ciebie

wielkiego i obfitego mi³osierdzia.

Donoœnie:

A

lbowiem Bogiem mi³osiernym

jesteœ, Mi³uj¹cym cz³owieka, i Tobie

chwa³ê oddajemy, Ojcu i Synowi, i Œwiê-

temu Duchowi, teraz i zawsze, i na wie-

ki wieków.

Chór:

A

men.

Je¿eli zaœ dodaje siê szczególne modlitwy

za zmar³ych, diakon lub kap³an mówi tê

ekteniê:

Z

mi³uj siê nad nami, Bo¿e, wed³ug

wielkiego mi³osierdzia Twego, prosi-

my Ciê, wys³uchaj i zmi³uj siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê

(trzy razy)

.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê

(trzy razy).

J

eszcze módlmy siê za naszych bra-

ci kap³anów, hieromnichów i za wszy-

stkich braci naszych w Chrystusie.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê

(trzy razy)

.

J

eszcze módlmy siê za b³ogos³awio-

nych i zawsze godnych pamiêci œwi¹-

tobliwych patriarchów prawos³awnych,

za fundatorów tej œwi¹tyni Bo¿ej (

lub:

œwiêtego tego monasteru) i za wszyst-

kich zmar³ych prawos³awnych ojców

i braci naszych, którzy tutaj i w ró¿nych

miejscach spoczywaj¹.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê

(trzy razy)

.

(Tutaj mo¿na dodaæ do ektenii proœby

w ró¿nych intencjach).

J

eszcze módlmy siê za ofiarodaw-

ców i dobroczyñców tego œwiêtego

i czcigodnego przybytku Bo¿ego, za

pracuj¹cych, œpiewaj¹cych i za tu obec-

ny lud, oczekuj¹cy od Ciebie wielkiego

i obfitego mi³osierdzia.

54

55

+

+

+

+

œliwoœci, w miejscu pokoju, sk¹d ucie-

ka boleϾ i smutek i westchnienie.

Przebacz im, jako Dobry i Mi³uj¹cy

cz³owieka Bóg, wszelki grzech pope³-

niony przez nich s³owem, uczynkiem

i myœl¹, gdy¿ nie ma cz³owieka, który

by ¿y³ i nie zgrzeszy³. Ty bowiem jedy-

ny jesteœ bez grzechu, sprawiedliwoœæ

Twoja jest sprawiedliwoœci¹ na wieki

i s³owo Twoje jest prawd¹.

Donoœnie:

A

lbowiem Ty jesteœ zmartwych-

wstaniem i ¿yciem, i pokojem zmar-

³ych Twoich s³ug N., Chryste Bo¿e

nasz, i Tobie chwa³ê oddajemy z Ojcem

Twoim nie maj¹cym pocz¹tku, i z Naj-

œwiêtszym i Dobrym, i ¯yciodajnym

Twoim Duchem, teraz i zawsze, i na

wieki wieków.

Chór:

A

men.

Nastêpnie diakon mówi:

K

atechumeni, do Pana módlcie siê.

J

eszcze módlmy siê o spokój dusz

zmar³ych s³ug Bo¿ych N., aby zosta³y

im odpuszczone wszystkie grzechy

dobrowolne i mimowolne.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê

(trzy razy)

.

A

by Pan Bóg przyj¹³ ich dusze tam,

gdzie sprawiedliwi pokojem siê ciesz¹.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê

(trzy razy)

.

O

mi³osierdzie Bo¿e, królestwo nie-

bieskie i grzechów ich odpuszczenie,

Chrystusa, nieœmiertelnego Króla i Bo-

ga naszego proœmy.

Chór:

R

acz daæ, o Panie.

Diakon:

D

o Pana módlmy siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Kap³an:

B

o¿e duchów i cia³a wszelkiego,

który œmieræ zdepta³eœ, szatana obez-

w³adni³eœ i darowa³eœ ¿ycie Twemu

œwiatu, sam Panie, daj odpoczynek

duszom zmar³ych Twoich s³ug N. w

miejscu œwiat³oœci, w miejscu szczê-

56

57

+

+

+

+

M

ODLITWA

ZA

KATECHUMENÓW

:

P

anie Bo¿e nasz, który na wyso-

koœciach mieszkasz i na pokornych

spogl¹dasz, który zes³a³eœ rodzajowi

ludzkiemu zbawienie, Jednorodzonego

Twego Syna i Boga, Pana naszego Je-

zusa Chrystusa, wejrzyj na s³ugi Twoje,

na katechumenów, którzy przed Tob¹

sk³onili g³owy i uczyñ ich w sprzyja-

j¹cym czasie godnymi k¹pieli powtór-

nych narodzin, odpuszczenia grze-

chów, szaty niezniszczalnoœci, zjed-

nocz ich z Twoim œwiêtym, powszech-

nym i apostolskim Koœcio³em, zalicz

ich do wybranej Twojej owczarni.

Donoœnie:

A

by i oni wys³awiali z nami naj-

czcigodniejsze i najwspanialsze imiê

Twoje, Ojca i Syna, i Œwiêtego Ducha,

teraz i zawsze, i na wieki wieków.

Chór:

A

men

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

W

ierni, za katechumenów módlmy

siê, aby Pan zmi³owa³ siê nad nimi.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

A

by nauczy³ ich s³owa prawdy.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

A

by ods³oni³ im Ewangeliê spra-

wiedliwoœci.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

A

by zjednoczy³ ich ze swoim œwiê-

tym, powszechnym i apostolskim Koœ-

cio³em.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Z

baw, zmi³uj siê, wspomó¿ i ochroñ

ich, Bo¿e, ³ask¹ Twoj¹.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

K

atechumeni, g³owy swoje sk³oñcie

przed Panem.

Chór:

P

rzed Tob¹, Panie.

58

59

+

+

+

+

nymi sk³adania Tobie b³agañ i ¿arli-

wych próœb oraz bezkrwawych ofiar za

ca³y lud Twój. Spraw, abyœmy my, któ-

rych powo³a³eœ do tej s³u¿by moc¹ Du-

cha Twego Œwiêtego, bez os¹dzenia

i nienagannie, z czystym œwiadectwem

naszego sumienia, wzywali Ciebie, w

ka¿dym czasie i miejscu, abyœ wys³u-

chuj¹c nas, by³ dla nas mi³osiernym w

obfitoœci Twojej dobroci.

Donoœnie:

A

lbowiem Tobie przynale¿y wszel-

ka chwa³a, czeœæ i pok³on, Ojcu i Sy-

nowi, i Œwiêtemu Duchowi, teraz i

zawsze, i na wieki wieków.

Chór:

A

men.

Diakon:

J

eszcze i jeszcze w pokoju

do Pana módlmy siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Gdy kap³an s³u¿y sam, to nie mówi poni¿-

szych wezwañ:

Diakon:

O

pokój z wysokoœci i zba-

Kap³an rozk³ada antimins.

Diakon:

K

atechumeni niech wyjd¹!

Katechumeni, wyjdŸcie! Niech wyjd¹

katechumeni! Niech nie pozostanie ¿a-

den z katechumenów!

W

ierni zaœ, je-

szcze i jeszcze w pokoju do Pana módl-

my siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

W

spomó¿, zbaw, zmi³uj siê i ochroñ

nas, Bo¿e, ³ask¹ Twoj¹.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Diakon:

O

to m¹droœæ!

P

IERWSZA

MODLITWA

WIERNYCH

:

D

ziêki sk³adamy Tobie, Panie Bo¿e

Mocy, ¿e uczyni³eœ nas godnymi,

abyœmy i teraz stanêli przed œwiêtym

Twoim o³tarzem i przypadli do obfi-

toœci ³ask Twoich z b³aganiem za nasze

grzechy i ludzk¹ niewiedzê. Przyjmij,

Bo¿e, b³agania nasze, uczyñ nas god-

60

61

+

+

+

+

DRUGA

MODLITWA

WIERNYCH

:

Z

nowu i wielokroæ przypadamy do

Ciebie i b³agamy Ciê, Dobry i Mi³uj¹cy

cz³owieka, abyœ wejrzawszy na b³aga-

nie nasze, oczyœci³ nasze dusze i cia³a

z wszelkiej zmazy cia³a i ducha, i poz-

woli³ nam stan¹æ przed œwiêtym Two-

im o³tarzem niewinnie i bez os¹dzenia.

Daruj zaœ, Bo¿e, i tym, którzy modl¹

siê z nami, wzrastanie w ¿yciu, wierze

i zrozumieniu duchowym. Pozwól im

zawsze z bojaŸni¹ i mi³oœci¹ s³u¿yæ To-

bie, aby niewinnie i bez os¹dzenia przy-

j¹æ œwiête Twoje Tajemnice i byæ god-

nymi niebiañskiego Twego królestwa.

Donoœnie:

A

lbowiem pod panowaniem Twoim

zawsze strze¿eni, Tobie chwa³ê

oddajemy, Ojcu i Synowi, i Œwiêtemu

Duchowi, teraz i zawsze, i na wieki

wieków.

wienie dusz naszych, do Pana módlmy

siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Diakon:

O

pokój ca³ego œwiata, sta-

³oœæ œwiêtych Bo¿ych Koœcio³ów i zje-

dnoczenie wszystkich, do Pana módl-

my siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Diakon:

Z

a tê œwi¹tyniê i tych, którzy

z wiar¹, pobo¿noœci¹ i bojaŸni¹ Bo¿¹

wchodz¹ do niej, do Pana módlmy siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Diakon:

O

wybawienie nas od wszel-

kiego utrapienia, gniewu i niebezpie-

czeñstwa, do Pana módlmy siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Diakon:

W

spomó¿, zbaw, zmi³uj siê

i ochroñ nas, Bo¿e, ³ask¹ Twoj¹.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Diakon:

O

to m¹droœæ!

62

63

+

+

+

+

wszystkiego przekaza³eœ nam spe³nia-

nie œwiêtej czynnoœci s³u¿ebnej i bez-

krwawej Ofiary. Tylko Ty bowiem, Pa-

nie Bo¿e nasz, panujesz nad wszyst-

kim, co jest na niebie i na ziemi, który

jesteœ noszony na tronie Cherubinów,

Pan Serafinów i Król Izraela, Jedyny

Œwiêty i w œwiêtych spoczywaj¹cy.

Przeto b³agam Ciebie, jedynego dob-

rego i sk³onnego do wys³uchania: wej-

rzyj na mnie grzesznego i nieu¿ytecz-

nego s³ugê Twego, i oczyœæ moj¹ duszê

i serce od z³ego sumienia, a tak¿e moc¹

Œwiêtego Twego Ducha uczyñ mnie,

przyobleczonego ³ask¹ kap³añstwa,

godnym stan¹æ przed tym œwiêtym

Twoim o³tarzem i sprawowaæ œwiêt¹

czynnoϾ tajemnicy przeczystego Two-

jego Cia³a i najczcigodniejszej Krwi. Do

Ciebie przeto przychodzê sk³oniwszy

moj¹ g³owê i b³agam Ciê: Nie odwracaj

Oblicza swego ode mnie ani nie odrzu-

Chór:

A

men.

Diakon wchodzi przez pó³nocne drzwi do

prezbiterium.

Otwiera siê œwiête drzwi i chór rozpoczyna

œpiew hymnu cherubinów. W tym czasie

diakon bierze kadzielnicê i w³o¿ywszy w ni¹

kadzid³o podchodzi do kap³ana. Po otrzymaniu

b³ogos³awieñstwa okadza naoko³o œwiêty

o³tarz, ca³e prezbiterium i ikonostas, a tak¿e

kap³ana, chóry i lud, odmawiaj¹c Psalm 50

i tropariony wed³ug uznania. Kap³an zaœ w tym

czasie odmawia cicho tê modlitwê:

N

ikt, kto podda³ siê cielesnym po-

¿¹dliwoœciom i rozkoszom, nie jest

godny ani przystêpowaæ, ani przybli¿aæ

siê, ani s³u¿yæ Tobie, Królu Chwa³y.

S³u¿yæ Tobie jest bowiem rzecz¹ wiel-

k¹ i budz¹c¹ bojaŸñ nawet Mocy nie-

bieskich. Jednak¿e dla niewys³owionej

i niezmierzonej Twojej mi³oœci do

cz³owieka, bez zmiany i prawdziwie

sta³eœ siê cz³owiekiem, i sta³eœ siê na-

szym Arcykap³anem, i jako W³adca

64

65

+

+

+

+

Kap³an i diakon odchodz¹ do ¿ertwiennika,

gdzie kap³an okadza œwiêtoœci modl¹c siê:

B

o¿e, oczyœæ mnie grzesznego.

Diakon mówi do kap³ana:

Wznieœ, w³a-

dyko.

Kap³an bierze du¿y pokrowiec i k³adzie go

na lewe ramiê diakona, mówi¹c:

W

znieœcie rêce wasze ku œwiêtemu

i b³ogos³awcie Pana.

Kap³an bierze œwiêty diskos i ze wszelk¹

uwag¹ i pobo¿noœci¹ stawia na g³owie diako-

nowi, który ma ju¿ kadzielnicê na jednym z

palców prawej rêki. Sam zaœ bierze œwiêty kie-

lich i wychodz¹ obaj przez pó³nocne drzwi,

poprzedzani przez nios¹cych œwiece.

Diakon mówi:

W

ielce b³ogos³awione-

go Sawê, metropolitê Warszawskiego

i ca³ej Polski, i najprzewielebniejszego

N., biskupa

(nazwa diecezji)

,

niech Pan

Bóg wspomni w królestwie swoim, w

ka¿dym czasie, teraz i zawsze, i na wie-

ki wieków.

caj mnie z grona Twych dzieci, ale uczyñ

mnie, grzesznego i niegodnego Twego

s³ugê, godnym z³o¿enia tych darów.

T

y bowiem jesteœ sk³adaj¹cym ofia-

rê i sk³adanym w ofierze, przyjmuj¹-

cym i rozdawanym, Chryste Bo¿e nasz,

i Tobie chwa³ê oddajemy z nie maj¹-

cym pocz¹tku Ojcem Twoim, i z Naj-

œwiêtszym, i Dobrym, i ¯yciodajnym

Twoim Duchem, teraz i zawsze, i na

wieki wieków. Amen.

Po skoñczeniu modlitwy i okadzeñ kap³an

i diakon staj¹ przed œwiêtym o³tarzem i odma-

wiaj¹ trzykrotnie hymn cherubinów, k³aniaj¹c

siê po ka¿dym odmówieniu:

Kap³an:

M

y, którzy Cherubinów ta-

jemnie przedstawiamy, i ¿yciodajnej

Trójcy trójœwiêty hymn œpiewamy,

odrzuæmy teraz wszelk¹ ¿ycia troskê.

Diakon:

A

byœmy podjêli Króla wszyst-

kich, którego niewidzialnie nios¹ zastêpy

anielskie.

A

lleluja.

A

lleluja.

A

lleluja.

66

67

+

+

+

+

konat w królestwie swoim, w ka¿dym

czasie, teraz i zawsze i na wieki wie-

ków.

Kap³an stawia œwiêty kielich na o³tarzu,

zdejmuje z g³owy diakona œwiêty diskos i rów-

nie¿ stawia na œwiêtym o³tarzu, mówi¹c:

D

ostojny Józef zdj¹wszy z drzewa

przeczyste Cia³o Twoje, ca³unem czys-

tym owin¹³ i wonnoœciami namaœciw-

szy, w nowym z³o¿y³ grobie.

W

grobie Cia³em, w otch³ani dusz¹

jako Bóg, w raju zaœ z ³otrem, na tro-

nie z Ojcem i Duchem by³eœ, Chryste,

wszystko nape³niaj¹cy, Ty, którego

¿adne s³owo opisaæ nie mo¿e.

Z

aprawdê piêkniejszy od raju i jaœ-

niejszy od weselnej komnaty królew-

skiej, okaza³ siê dla nas, Chryste, grób

Twój ¿yciodajny, Ÿród³o naszego zmar-

twychwstania.

Kap³an zdejmuje ze œwiêtego diskosu

i œwiêtego kielicha ma³e pokrowce i k³adzie je

Kap³an:

P

rzez Boga chronion¹ oj-

czyznê nasz¹, zwierzchnie jej w³adze

i wojsko Chrystusa mi³uj¹ce, niech Pan

Bóg wspomni w królestwie swoim, w

ka¿dym czasie, teraz i zawsze, i na wie-

ki wieków.

F

undatorów i dobroczyñców tej

œwi¹tyni, was i wszystkich prawos³aw-

nych chrzeœcijan, niech Pan Bóg wspom-

ni w królestwie swoim, w ka¿dym cza-

sie, teraz i zawsze, i na wieki wieków.

Chór:

A

men.

A

byœmy podjêli Króla

wszystkich, którego niewidzialnie nio-

s¹ zastêpy anielskie.

A

lleluja.

A

lleluja.

A

lleluja.

Diakon wchodzi do prezbiterium przez

œwiête drzwi, staje po prawej ich stronie i mówi

do wchodz¹cego kap³ana:

N

iech Pan Bóg wspomni twoje

kap³añstwo w królestwie swoim.

Kap³an zaœ mówi do niego:

N

iech Pan Bóg wspomni twój dia-

68

69

+

+

+

+

Diakon pochyliwszy g³owê i trzymaj¹c

orarion trzema palcami prawej rêki, mówi do

kap³ana:

P

omódl siê za mnie, w³adyko œwiêty.

Kap³an:

D

uch Œwiêty zst¹pi na ciebie

i moc Najwy¿szego ogarnie ciê swoim

cieniem.

Diakon:

T

en¿e Duch wspó³dzia³aæ

bêdzie z nami przez wszystkie dni ¿ycia

naszego. Wspomnij mnie, w³adyko

œwiêty.

Kap³an:

N

iech Pan Bóg wspomni cie-

bie w królestwie swoim, w ka¿dym cza-

sie, teraz i zawsze, i na wieki wieków.

Diakon:

A

men.

Diakon ca³uje rêkê kap³ana, wychodzi

przez pó³nocne drzwi, staje na swoim zwyk³ym

miejscu i mówi:

D

ope³nijmy modlitwê nasz¹ do

Pana.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Z

a przed³o¿one najczcigodniejsze

dary, do Pana módlmy siê.

po oby stronach œwiêtego o³tarza. Nastêpnie

zdejmuje z ramienia diakona du¿y pokrowiec

i po okadzeniu przykrywa nim œwiêtoœci, mó-

wi¹c:

D

ostojny Józef zdj¹wszy z drzewa

przeczyste Cia³o Twoje, ca³unem czys-

tym owin¹³ i wonnoœciami namaœciw-

szy, w nowym z³o¿y³ grobie.

Kap³an przyjmuje z rêki diakona kadziel-

nicê i trzykrotnie okadza œwiêtoœci mówi¹c:

O

ka¿, Panie, ³askawoœæ Twoj¹ Syjo-

nowi, i niech zostan¹ odbudowane mu-

ry Jerozolimy, wtedy zechcesz przyj¹æ

ofiarê sprawiedliwoœci, dary i ca³opa-

lenia, wtedy po³o¿¹ na o³tarzu Twym

cielce.

Kap³an oddaje kadzielnicê diakonowi,

pochyla g³owê i mówi do niego:

W

spomnij mnie, bracie i wspó³cele-

bransie.

Diakon:

N

iech Pan Bóg wspomni

twoje kap³añstwo w królestwie swoim.

70

71

+

+

+

+

Chór:

R

acz daæ, o Panie.

O

to, co dobre i po¿yteczne dla dusz

naszych, i o pokój dla œwiata Pana

proœmy.

Chór:

R

acz daæ, o Panie.

O

dokonanie reszty ¿ycia naszego

w pokoju i pokucie, Pana proœmy.

Chór:

R

acz daæ, o Panie.

O

chrzeœcijañskie zakoñczenie ¿ycia

naszego, bezbolesne, bez zawstydze-

nia, spokojne, i o dobre usprawiedli-

wienie na budz¹cym bojaŸñ S¹dzie

Chrystusa, proœmy.

Chór:

R

acz daæ, o Panie.

N

ajœwiêtsz¹, przeczyst¹, b³ogos³a-

wion¹, pe³n¹ chwa³y W³adczyniê nasz¹

Bogurodzicê, i zawsze Dziewicê Mariê

ze wszystkimi œwiêtymi wspomniaw-

szy, sami siebie, wszyscy siebie nawza-

jem, i ca³e ¿ycie nasze Chrystusowi Bo-

gu oddajmy.

Chór:

T

obie, o Panie.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Z

a tê œwi¹tyniê i tych, którzy z wia-

r¹, pobo¿noœci¹ i bojaŸni¹ Bo¿¹ wcho-

dz¹ do niej, do Pana módlmy siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

O

wybawienie nas od wszelkiego

utrapienia, gniewu i niebezpieczeñ-

stwa, do Pana módlmy siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

W

spomó¿, zbaw, zmi³uj siê i ochroñ

nas, Bo¿e, ³ask¹ Twoj¹.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

O

to, aby ca³y ten dzieñ by³ dosko-

na³y, œwiêty, spokojny i bezgrzeszny,

Pana proœmy.

Chór:

R

acz daæ, o Panie.

O

anio³a pokoju, wiernego przewod-

nika, stró¿a dusz i cia³ naszych, Pana

proœmy.

Chór:

R

acz daæ, o Panie.

O

przebaczenie i odpuszczenie grze-

chów i przewinieñ naszych, Pana proœmy.

72

73

+

+

+

+

nego Twego Syna, z którym b³ogos³a-

wiony jesteœ z Najœwiêtszym i Dobrym,

i ¯yciodajnym Twoim Duchem, teraz

i zawsze, i na wieki wieków.

Chór:

A

men.

Kap³an:

P

okój wszystkim.

Chór:

I

duchowi twemu.

Diakon:

U

mi³ujmy siê wzajemnie,

abyœmy jednomyœlnie wyznali.

Chór:

O

jca i Syna, i Œwiêtego Ducha,

Trójcê Wspó³istotn¹ i Niepodzieln¹.

Kap³an k³ania siê trzykrotnie, mówi¹c

cicho:

U

mi³ujê Ciebie, Panie, Mocy moja,

Pan opok¹ moj¹ i ucieczk¹ moj¹, i ra-

tunkiem moim.

Kap³an ca³uje œwiêtoœci tak, jak s¹ przykry-

te, najpierw pokrowiec nad œwiêtym diskosem,

potem nad œwiêtym kielichem, a nastêpnie

œwiêty o³tarz przed sob¹. Je¿eli wspólnie s³u¿y

dwóch lub wiêcej kap³anów, oni tak¿e ca³uj¹

œwiêtoœci i ca³uj¹ siê w ramiona, przy czym

pierwszy kap³an mówi:

C

hrystus poœród

M

ODLITWA

PROSKOMIDII

,

PO

POSTAWIENIU

B

O

¯

YCH

DARÓW

NA

ŒWIÊTYM

O

£

TARZU

:

P

anie Bo¿e wszechmog¹cy, jedyny

Œwiêty, który przyjmujesz ofiarê

chwa³y od tych, którzy wzywaj¹ Ciebie

ca³ym sercem, przyjmij te¿ modlitwê

nas grzesznych i zanieœ na œwiêty Twój

o³tarz. Uczyñ nas godnymi sk³adania

Tobie darów i ofiar duchowych, za na-

sze grzechy i za nieœwiadomoœci ludu.

Uczyñ nas godnymi, abyœmy znaleŸli

³askê przed Tob¹, aby nasza ofiara by³a

Tobie przyjemn¹ i aby Duch ³aski Two-

jej, Dobry, spocz¹³ na nas i na tych

przed³o¿onych darach, i na ca³ym lu-

dzie Twoim.

Donoœnie:

P

rzez szczodrobliwoϾ Jednorodzo-

74

75

+

+

+

+

stworzonego, wspó³istotnego Ojcu,

przez którego wszystko siê sta³o.

K

tóry

dla nas, ludzi, i dla naszego zbawienia

zst¹pi³ z nieba i wcieli³ siê z Ducha

Œwiêtego, i Marii Dziewicy, i sta³ siê

cz³owiekiem.

U

krzy¿owanego zaœ za

nas pod Poncjuszem Pi³atem, umêczo-

nego i pogrzebanego.

I

zmartwych-

wsta³ego w trzeci dzieñ wed³ug Pisma.

K

tóry wst¹pi³ na niebiosa, siedzi po

prawicy Ojca.

I

znowu przychodz¹cego

w chwale s¹dziæ ¿ywych i umar³ych,

którego królestwa nie bêdzie koñca.

I

w Ducha Œwiêtego, Pana, O¿ywiciela,

który od Ojca pochodzi, któremu

wspólnie z Ojcem i Synem oddawany

jest pok³on i chwa³a, który mówi³ przez

proroków.

W

jeden œwiêty, powszech-

ny i apostolski Koœció³.

W

yznajê jeden

chrzest na odpuszczenie grzechów.

O

czekujê zmartwychwstania umar-

³ych.

I

¿ycia przysz³ego wieku. Amen.

nas,

na co odpowiada przychodz¹cy:

I

jest,

i bêdzie

. Podobnie, jeœli jest dwóch lub wiêcej

diakonów, ka¿dy z nich ca³uje swój orarion w

miejscu, gdzie jest znak krzy¿a, i nawzajem

ca³uj¹ siê w ramiona, mówi¹c to samo co kap-

³ani. Sam zaœ diakon pozostaje na swym miej-

scu, k³ania siê, ca³uje orarion w miejscu gdzie

jest znak krzy¿a, i tak og³asza:

D

rzwi! Drzwi! W m¹droœci uwa-

¿ajmy!

Kap³an podnosi pokrowiec i trzyma go nad

œwiêtymi darami. Je¿eli kap³anów jest kilku,

wspólnie podnosz¹ pokrowiec i poruszaj¹c nim

nad darami, mówi¹ wraz z ludem Wyznanie

Wiary:

W

ierzê w jednego Boga, Ojca

wszechmog¹cego, Stworzyciela nieba

i ziemi, wszystkich rzeczy widzialnych

i niewidzialnych,

I

w jednego

Pana

Jezusa Chrystusa, Syna Bo¿ego Jedno-

rodzonego, który z Ojca jest zrodzony

przed wszystkimi wiekami. Œwiat³oœæ

ze œwiat³oœci, Boga prawdziwego z Bo-

ga prawdziwego, zrodzonego, a nie

76

77

+

+

+

+

Kap³an zaœ modli siê:

G

odne to i sprawiedliwe, Tobie

œpiewaæ, Ciebie b³ogos³awiæ, Ciebie

wys³awiaæ, Tobie dziêki czyniæ i Tobie

k³aniaæ siê na ka¿dym miejscu pano-

wania Twego. Ty bowiem jesteœ Bo-

giem niewys³owionym, niepojêtym,

niewidzialnym, nieogarnionym, zaw-

sze i tak samo bêd¹cym, Ty i Jednoro-

dzony Twój Syn, i Duch Twój Œwiêty.

Ty z niebytu przywiod³eœ nas do istnie-

nia i upad³ych znowu podnios³eœ i nie

odst¹pi³eœ, czyni¹c wszystko, a¿ nas

zaprowadzi³eœ na niebo i darowa³eœ nam

Twoje przysz³e królestwo. Za wszystko

to dziêki sk³adamy Tobie i Jednorodzo-

nemu Twemu Synowi, i Duchowi Twe-

mu Œwiêtemu, za wszystko, o czym wie-

my i o czym nie wiemy, za jawne i ukryte

dobrodziejstwa, które dla nas siê sta³y.

D

ziêki sk³adamy Tobie równie¿ i za

tê s³u¿bê, któr¹ z r¹k naszych przyj¹æ

Diakon:

S

tañmy dobrze, stañmy z bo-

jaŸni¹, b¹dŸmy uwa¿ni, abyœmy œwiê-

tego podniesienia w pokoju dokonali.

Chór:

M

i³osierdzie pokoju, ofiarê

chwa³y.

Kap³an zaœ ca³uje pokrowiec i odk³ada go

na o³tarz, mówi¹c:

£

aska Pana naszego.

Diakon natomiast k³ania siê, wchodzi do

prezbiterium, bierze rypidê i porusza ni¹ z

pobo¿n¹ uwag¹ nad œwiêtoœciami, je¿eli nie ma

rypidy, czyni to jednym z pokrowców.

Kap³an donoœnie:

£

aska Pana naszego

Jezusa Chrystusa, mi³oœæ Boga i Ojca,

i wspólnota Œwiêtego Ducha, niech

bêd¹ z wami wszystkimi.

Chór:

I

z duchem twoim.

Kap³an:

K

u górze wznieœmy serca.

Chór:

M

amy je ku Panu.

Kap³an:

D

ziêki sk³adajmy Panu.

Chór:

G

odne to i sprawiedliwe, k³a-

niaæ siê Ojcu i Synowi, i Œwiêtemu Du-

chowi, Trójcy Wspó³istotnej i Niepo-

dzielnej.

78

79

+

+

+

+

Z

tymi b³ogos³awionymi Mocami

i my, W³adco, Mi³uj¹cy cz³owieka, wo-

³amy i mówimy: Œwiêty jesteœ i Naj-

œwiêtszy, Ty i Jednorodzony Twój Syn,

i Duch Twój Œwiêty. Œwiêty jesteœ

i Najœwiêtszy, i wspania³a jest chwa³a

Twoja. Ty, który tak umi³owa³eœ œwiat

Twój, ¿e Syna Twego Jednorodzonego

da³eœ, aby ka¿dy, kto wierzy w Niego,

nie zgin¹³, ale mia³ ¿ywot wieczny.

K

tóry przyszed³ i ca³y plan zbawie-

nia naszego wype³ni³, tej nocy, w któr¹

zosta³ wydany, a raczej sam siebie wy-

da³ za ¿ycie œwiata, wzi¹³ chleb w swoje

œwiête, przeczyste i nieskalane rêce,

dziêki sk³ada³ i b³ogos³awi³, uœwiêci³,

prze³ama³, da³ œwiêtym swoim

uczniom i Aposto³om, mówi¹c:

Donoœnie:

B

ierzcie, jedzcie, to jest Cia³o moje,

które za was jest ³amane na odpuszcze-

nie grzechów.

raczy³eœ, chocia¿ stoj¹ przed Tob¹ ty-

si¹ce Archanio³ów i miriady Anio³ów,

Cherubini i Serafini o szeœciu skrzyd-

³ach wieloocy, unosz¹cy siê, pokryci

piórami,

Donoœnie:

Z

wyciêsk¹ pieœñ œpiewaj¹c, wo-

³aj¹c, wzywaj¹c i g³osz¹c:

Chór:

Œ

wiêty, Œwiêty, Œwiêty Pan

Zastêpów. Pe³ne jest niebo i ziemia

chwa³y Twojej. Hosanna na wysokoœ-

ciach! B³ogos³awiony, który idzie

w imiê Pañskie. Hosanna na wysokoœ-

ciach!

Diakon zdejmuje teraz ze œwiêtego diskosu

œwiêt¹ zwiezdicê, czyni ni¹ znak krzy¿a, ca³uje

i odk³ada. Nastêpnie przechodzi i staje po pra-

wej stronie o³tarza, bierze w rêce rypidê i po-

rusza ni¹ z uwag¹ i bojaŸni¹ nad œwiêtymi da-

rami, aby nie siada³y na nich muchy lub inne

podobne stworzenia.

Kap³an modli siê:

80

81

+

+

+

+

Donoœnie:

T

o, co Twoje, od Twoich, Tobie przy-

nosimy, za wszystkich i za wszystko.

Podczas wymawiania przez kap³ana po-

wy¿szych s³ów diakon prze³o¿ywszy rêce na

kszta³t krzy¿a, podnosi równoczeœnie œwiêty

diskos i œwiêty kielich, po czym k³ania siê ze

czci¹.

Chór:

T

obie œpiewamy, Ciebie b³o-

gos³awimy, dziêki Ci sk³adamy, Panie,

i modlimy siê do Ciebie, Bo¿e nasz.

Kap³an zaœ modli siê:

J

eszcze przynosimy Tobie tê ducho-

w¹ i bezkrwaw¹ s³u¿bê, i prosimy Ciê,

i modlimy siê, i b³agamy: zeœlij Ducha

Twego Œwiêtego na nas i na te przed³o-

¿one dary.

Diakon podchodzi do kap³ana. K³aniaj¹ siê

razem trzykrotnie œwiêtemu o³tarzowi, modl¹c

siê:

Kap³an:

P

anie, który Najœwiêtszego

Twego Ducha o trzeciej godzinie na

Twych Aposto³ów zes³a³eœ, nie odbie-

Chór:

A

men.

Kap³an cicho:

P

odobnie i kielich po

wieczerzy, mówi¹c:

Donoœnie:

P

ijcie z niego wszyscy, to jest Krew

moja, Nowego Przymierza, która za

was i za wielu jest wylewana na od-

puszczenie grzechów.

Chór:

A

men.

Podczas wymawiania przez kap³ana po-

wy¿szych s³ów diakon wskazuje na œwiêty dis-

kos, trzymaj¹c orarion trzema palcami prawej

rêki. Podobnie czyni, gdy kap³an mówi:

P

ijcie z niego wszyscy

i wskazuje ra-

zem z kap³anem na œwiêty kielich.

Kap³an modli siê:

W

spominaj¹c przeto to zbawienne

przykazanie, a tak¿e wszystko, co siê dla

nas dokona³o, krzy¿, grób, po trzech

dniach zmartwychwstanie, wst¹pienie

na niebiosa, zasiadanie po prawicy,

drugie i pe³ne chwa³y ponowne przyj-

œcie.

82

83

+

+

+

+

Kap³an zaœ pochyla siê, czyni znak krzy¿a

nad œwiêtym chlebem i mówi:

I

uczyñ przeto chleb ten najczcigod-

niejszym Cia³em Chrystusa Twego.

I znowu diakon:

A

men.

P

ob³ogos³aw,

w³adyko, œwiêty kielich.

Kap³an b³ogos³awi¹c mówi:

A

co w kielichu tym najczcigod-

niejsz¹ Krwi¹ Chrystusa Twego.

I znowu diakon, pokazuj¹c na obie œwiê-

toœci, mówi:

A

men.

P

ob³ogos³aw, w³a-

dyko, obie œwiêtoœci.

Kap³an:

P

rzemieniaj¹c Duchem Two-

im Œwiêtym.

Diakon:

A

men.

A

men.

A

men.

Diakon pochyla g³owê przed kap³anem

i mówi:

W

spomnij mnie grzesznego, w³a-

dyko œwiêty.

Kap³an mówi:

N

iech Pan Bóg wspom-

ni ciebie w królestwie swoim, w ka¿-

raj Go nam, Dobry, lecz odnów nas,

modl¹cych siê do Ciebie.

Diakon:

S

erce czyste stwórz we mnie,

Bo¿e, i ducha prawego odnów we wnê-

trzu moim.

Kap³an:

P

anie, który Najœwiêtszego

Twego Ducha o trzeciej godzinie na

Twych Aposto³ów zes³a³eœ, nie odbie-

raj Go nam, Dobry, lecz odnów nas,

modl¹cych siê do Ciebie.

Diakon:

N

ie odrzucaj mnie od oblicza

swego, i Ducha Twego Œwiêtego nie

odbieraj mi.

Kap³an:

P

anie, który Najœwiêtszego

Twego Ducha o trzeciej godzinie na

Twych Aposto³ów zes³a³eœ, nie odbie-

raj Go nam, Dobry, lecz odnów nas,

modl¹cych siê do Ciebie.

Diakon pochyla g³owê i wskazuj¹c ora-

rionem na œwiêty chleb, mówi cicho:

P

ob³ogos³aw, w³adyko, œwiêty chleb.

84

85

+

+

+

+

S

zczególnie za najœwiêtsz¹, prze-

czyst¹, b³ogos³awion¹, pe³n¹ chwa³y

W³adczyniê nasz¹, Bogurodzicê i zaw-

sze Dziewicê Mariê.

Kap³an okadza trzykrotnie œwiêty o³tarz

z przodu, a nastêpnie diakon okadza œwiêty o³-

tarz naoko³o, wspominaj¹c, jeœli chce, ¿ywych

i zmar³ych.

Chór œpiewa:

Z

aprawdê godnym jest

wielbiæ Ciê, Bogurodzico, zawsze b³o-

gos³awion¹ i najczystsz¹ i Matkê Boga

naszego. Czcigodniejsz¹ od Cheru-

binów i bez porównania chwalebniej-

sz¹ od Serafinów, któraœ bez zmiany

zrodzi³a Boga S³owo, Ciebie, prawdzi-

w¹ Bogurodzicê, wys³awiamy.

Kap³an zaœ modli siê:

Z

a œwiêtego Jana Proroka i Poprzed-

nika, i Chrzciciela, œwiêtych s³awnych

i chwalebnych Aposto³ów, œwiêtego N.

którego pamiêæ czcimy, i za wszystkich

œwiêtych Twoich, dla których modlitw

nawiedŸ nas, Bo¿e.

dym czasie, teraz i zawsze, i na wieki

wieków.

Diakon zaœ mówi:

A

men.

Diakon odchodzi na swoje poprzednie

miejsce. Kap³an natomiast modli siê:

A

by sta³y siê dla przyjmuj¹cych je

ku trzeŸwoœci duszy, ku odpuszczeniu

grzechów, ku udzia³owi we wspólnocie

Ducha Twego Œwiêtego, ku pe³ni kró-

lestwa niebieskiego, ku œmia³oœci

wobec Ciebie, a nie na s¹d lub potê-

pienie.

J

eszcze przynosimy Tobie tê du-

chow¹ s³u¿bê za tych, którzy w wierze

odeszli, za Praojców, Ojców, Patriar-

chów, Proroków, Aposto³ów, Kazno-

dziejów, Ewangelistów, Mêczenników,

Wyznawców, Ascetów oraz za ka¿de-

go ducha sprawiedliwego, który w wie-

rze dope³ni³ ¿ycia.

Kap³an bierze kadzielnicê i mówi donoœnie:

86

87

+

+

+

+

Po œpiewie chóru kap³an mówi donoœnie:

N

ajpierw wspomnij, Panie, wielce

b³ogos³awionego Sawê metropolitê

Warszawskiego i ca³ej Polski, i najprze-

wielebniejszego N., biskupa

(nazwa die-

cezji)

, którym pozwól, aby w œwiêtym

Twoim Koœciele w pokoju, bezpie-

czeñstwie, czci, zdrowiu i przez d³ugie

lata g³osili w sposób prawy s³owo Two-

jej prawdy.

Chór:

I

wszystkich, i wszystko.

Kap³an modli siê:

W

spomnij, Panie, to miasto (

lub:

tê

wieœ;

lub:

ten monaster), w którym ¿y-

jemy, wszystkie miasta i krainy oraz

tych, którzy z wiar¹ w nich ¿yj¹.

W

spomnij, Panie, ¿egluj¹cych, pod-

ró¿uj¹cych, chorych, cierpi¹cych,

uwiêzionych i ich wybawienie.

W

spomnij, Panie, ofiarodawców

i dobroczyñców œwiêtych Twoich Koœ-

cio³ów, a tak¿e pamiêtaj¹cych o ubo-

W

spomnij wszystkich, którzy zas-

nêli w nadziei zmartwychwstania i ¿y-

cia wiecznego.

I wspomina, jeœli chce, zmar³ych po

imieniu.

I

daj im odpoczynek tam, gdzie

jaœnieje œwiat³oœæ oblicza Twego.

P

rosimy Ciê jeszcze, Panie, abyœ

wspomnia³ ca³y episkopat prawos³aw-

ny, g³osz¹cy w sposób prawy s³owo

Twojej prawdy, wszystkich kap³anów,

w Chrystusie diakonów i ca³y stan

duchowny.

S

k³adamy Tobie równie¿ tê du-

chow¹ s³u¿bê za ca³¹ ziemiê, za œwiêty,

powszechny i apostolski Koœció³, za

trwaj¹cych w czystoœci i pobo¿noœci,

za w³adze nasze i wojsko Chrystusa mi-

³uj¹ce. Daj im, Panie, rz¹dy pokoju,

abyœmy i my mogli w ich zaciszu pro-

wadziæ ciche i pe³ne spokoju ¿ycie we

wszelkiej pobo¿noœci i dostojeñstwie.

88

89

+

+

+

+

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

Z

a przyniesione i poœwiêcone naj-

czcigodniejsze dary, do Pana módlmy

siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

A

by Mi³uj¹cy cz³owieka, Bóg nasz,

przyj¹³ je na swój Œwiêty, nadniebiañski

i duchowy o³tarz jako mi³¹ wonnoœæ du-

chow¹ oraz zes³a³ nam w zamian Bo¿¹

³askê i dar Œwiêtego Ducha,módlmy siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

O

wybawienie nas od wszelkiego

utrapienia, gniewu i niebezpieczeñ-

stwa, do Pana módlmy siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

W

spomó¿, zbaw, zmi³uj siê i ochroñ

nas, Bo¿e, ³ask¹ Twoj¹.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

O

to, aby ca³y ten dzieñ by³ dosko-

na³y, œwiêty, spokojny i bezgrzeszny,

Pana proœmy.

Chór:

R

acz daæ, o Panie.

gich i na wszystkich nas zeœlij obfite

Twoje zmi³owanie.

I wspomina, jeœli chce, ¿ywych po imieniu:

Donoœnie:

I

daj nam jednymi ustami i jednym

sercem s³awiæ i opiewaæ najczcigod-

niejsze, i najwspanialsze imiê Twoje,

Ojca i Syna, i Œwiêtego Ducha, teraz

i zawsze, i na wieki wieków.

Chór:

A

men.

Kap³an zwraca siê ku drzwiom i b³ogos³a-

wi¹c lud mówi:

M

i³osierdzie wielkiego Boga i Zba-

wiciela naszego, Jezusa Chrystusa,

niech bêdzie z wami wszystkimi.

Chór:

I

z duchem twoim.

Diakon, otrzymawszy od kap³ana b³ogos³a-

wieñstwo, wychodzi, zatrzymuje siê na zwyk-

³ym miejscu i mówi:

W

szystkich œwiêtych wspomniaw-

szy, jeszcze i jeszcze w pokoju do Pana

módlmy siê.

90

91

+

+

+

+

i udzia³ we wspólnocie Œwiêtego Du-

cha, sami siebie, wszyscy siebie nawza-

jem, i ca³e ¿ycie nasze Chrystusowi Bo-

gu oddajmy.

Chór:

T

obie, o Panie.

Kap³an odmawia modlitwê:

W

³adco, Mi³uj¹cy cz³owieka, Tobie

przedk³adamy ca³e ¿ycie nasze i na-

dziejê i prosimy Ciê, i modlimy siê,

i b³agamy, abyœ uczyni³ nas godnymi

uczestniczenia w Twych niebiañskich

i budz¹cych bojaŸñ Tajemnicach tej

œwiêtej i duchowej uczty, z czystym su-

mieniem ku odpuszczeniu grzechów,

darowaniu przewinieñ, ku wspólnocie

Ducha Œwiêtego, dziedziczeniu króles-

twa niebieskiego, ku œmia³oœci wzglê-

dem Ciebie, a nie na s¹d lub potêpienie.

Donoœnie:

I

uczyñ nas godnymi, W³adco,

abyœmy ze œmia³oœci¹ i wolni od os¹-

dzenia, mieli odwagê wzywaæ Ciebie,

O

anio³a pokoju, wiernego przewod-

nika, stró¿a dusz i cia³ naszych, Pana

proœmy.

Chór:

R

acz daæ, o Panie.

O

przebaczenie i odpuszczenie grze-

chów i przewinieñ naszych, Pana proœ-

my.

Chór:

R

acz daæ, o Panie.

O

to, co dobre i po¿yteczne dla dusz

naszych, i o pokój dla œwiata, Pana

proœmy.

Chór:

R

acz daæ, o Panie.

O

dokonanie reszty ¿ycia naszego

w pokoju i pokucie, Pana proœmy.

Chór:

R

acz daæ, o Panie.

O

chrzeœcijañskie zakoñczenie ¿ycia

naszego, bezbolesne, bez zawstydze-

nia, spokojne, i o dobre usprawiedli-

wienie na budz¹cym bojaŸñ S¹dzie

Chrystusa, proœmy.

Chór:

R

acz daæ, o Panie.

U

prosiwszy zjednoczenie w wierze

92

93

+

+

+

+

widzialny, który w niezmierzonej

swojej potêdze wszystko uczyni³eœ

i przez pe³niê swego mi³osierdzia

wszystko przywiod³eœ z niebytu do

istnienia. Sam, W³adco, wejrzyj z nie-

bios na tych, którzy sk³onili przed Tob¹

swoje g³owy, albowiem nie sk³onili ich

przed cia³em i krwi¹, ale przed Tob¹,

budz¹cym bojaŸñ Bogiem. Ty przeto,

W³adco, to, co jest Tobie przed³o¿one,

dla nas wszystkich ku dobremu wyrów-

naj, wed³ug potrzeb ka¿dego: wspó³-

¿egluj z ¿egluj¹cymi, wspó³podró¿uj

z podró¿uj¹cymi, uzdrów chorych, Le-

karzu dusz i cia³ naszych.

Donoœnie:

P

rzez ³askê, mi³osierdzie i mi³oœæ do

cz³owieka, Jednorodzonego Twego

Syna, z którym jesteœ b³ogos³awiony

z Najœwiêtszym i Dobrym, i ¯yciodaj-

nym Twoim Duchem, teraz i zawsze,

i na wieki wieków.

nadniebiañskiego Boga Ojca, i mówiæ:

Chór:

O

jcze nasz, któryœ jest w nie-

biesiech, œwiêæ siê imiê Twoje, przyjdŸ

królestwo Twoje, b¹dŸ wola Twoja,

jako w niebie tak i na ziemi, chleba na-

szego powszedniego daj nam dzisiaj,

i odpuϾ nam nasze winy, jako i my od-

puszczamy naszym winowajcom, i nie

wwódŸ nas w pokuszenie, ale nas zbaw

ode z³ego.

Kap³an donoœnie:

A

lbowiem Twoje

jest królestwo i moc, i chwa³a, Ojca

i Syna, i Œwiêtego Ducha, teraz i zaw-

sze, i na wieki wieków.

Chór:

A

men.

Kap³an:

P

okój wszystkim.

Chór:

I

duchowi twemu.

Diakon:

G

³owy wasze sk³oñcie przed

Panem.

Chór:

P

rzed Tob¹, Panie.

Kap³an modli siê:

D

ziêki sk³adamy Tobie, Królu nie-

94

95

+

+

+

+

Kap³an podnosz¹c œwiêty chleb, mówi

donoœnie:

Œ

wiête œwiêtym.

Chór:

J

eden Œwiêty, jeden Pan, Jezus

Chrystus, ku chwale Boga Ojca. Amen.

Chór œpiewa pieœñ komunijn¹ dnia lub te¿

ku czci œwiêtego. Diakon zaœ wchodzi do prez-

biterium, staje po prawej stronie kap³ana i mówi:

P

odziel, w³adyko, œwiêty chleb.

Kap³an zaœ dziel¹c œwiêty chleb na cztery

czêœci z uwag¹ i pobo¿noœci¹, mówi:

D

zielony jest i rozdzielany Baranek

Bo¿y, dzielony a niepodzielony, zaw-

sze spo¿ywany, a nigdy nie spo¿yty,

i uczestnicz¹cych uœwiêcaj¹cy.

O

DZIELENIU

ŒWIÊTEGO

B

ARANKA

:

Musisz wiedzieæ, kap³anie, ¿e dziel¹c Ba-

ranka powinieneœ k³aœæ cz¹stki pieczêci¹ ku

œwiêtemu diskosowi. Cz¹stkê ²Ó k³adŸ w gór-

nej czêœci œwiêtego diskosu, czyli na Wscho-

dzie, ×Ó zaœ w dolnej czyli na Zachodzie, NI

od strony pó³nocnej i KA od po³udniowej, jak

to jest przedstawione:

Chór:

A

men.

Kap³an zaœ modli siê:

Wejrzyj, Panie Jezu Chryste, Bo¿e

nasz, ze œwiêtego Twego przybytku i z

tronu chwa³y Twego królestwa,

i przyjdŸ, aby nas uœwiêciæ, Ty, który

na wysokoœciach z Ojcem zasiadasz

i tutaj niewidzialnie z nami przeby-

wasz, uczyñ nas godnymi, aby potê¿na

Twoja rêka poda³a nam przeczyste

Twoje Cia³o i najczcigodniejsz¹ Krew,

a przez nas ca³emu ludowi.

Gdy kap³an odmawia tê modlitwê, diakon

stoj¹c przed œwiêtymi drzwiami przepasuje siê

orarionem w formie krzy¿a. Nastêpnie kap³an

i diakon, stoj¹c na swoich miejscach, k³aniaj¹

siê trzykrotnie, mówi¹c:

B

o¿e, oczyœæ mnie grzesznego,

i zmi³uj siê.

Kiedy zaœ diakon widzi, ¿e kap³an wyci¹ga

rêce i dotyka œwiêtego chleba, aby dokonaæ

œwiêtego podniesienia, og³asza:

B

¹dŸmy uwa¿ni!

96

97

+

+

+

+

NI

KA

Cz¹stkê ze znakiem ²Ó umieszcza siê

w œwiêtym kielichu, cz¹stkê ×Ó podziel dla

kap³anów i diakonów, a dwie cz¹stki NI i KA

podziel na ma³e cz¹steczki dla przystêpuj¹cych

do komunii, aby wystarczy³o dla wszystkich,

wed³ug twego uznania. Natomiast z cz¹stek ku

czci Najœwiêtszej Bogurodzicy i dziewiêciu

chórów œwiêtych oraz z innych, które s¹ na

œwiêtym diskosie, nikomu nie udzielaj komu-

nii, lecz tylko z dwóch cz¹stek œwiêtego Ba-

ranka [NI i KA]. Niech ci bêdzie te¿ wiado-

mym, ¿e gdy wlewasz œwiêty ukrop do krwi

Pañskiej, powinieneœ czyni¹c to z umiarem,

aby starczy³o dla wszystkich, którzy chc¹ przy-

st¹piæ do komunii. Tak samo postêpuj z winem

i wod¹, gdy przebijasz œwiêtego Baranka: po-

winieneœ wlaæ tak¹ iloœæ, aby starczy³o dla

wszystkich i po tym zaœ nic nie wolno ju¿ wle-

waæ, jedynie œwiêty ukrop na

Œwiête œwiêtym.

Z tego te¿ udzielaj komunii wszystkim.

Diakon wskazuj¹c orarionem na œwiêty

kielich, mówi:

N

ape³nij, w³adyko, œwiêty kielich.

Kap³an zaœ, wzi¹wszy cz¹stkê [IS] le¿¹c¹

u góry diskosu, czyni ni¹ znak krzy¿a nad

œwiêtym kielichem i mówi:

P

e³nia Ducha Œwiêtego.

Kap³an wk³ada cz¹stkê do kielicha:

Diakon:

A

men.

Diakon bierze gor¹c¹ wodê i mówi do kap-

³ana:

P

ob³ogos³aw, w³adyko, tê gor¹c¹ wodê.

Kap³an zaœ b³ogos³awi mówi¹c:

B

³ogos³awiony ¿ar Twojej œwiê-

toœci, w ka¿dym czasie, teraz i zawsze,

i na wieki wieków.

A

men.

Diakon, czyni¹c znak krzy¿a, wlewa gor¹c¹

wodê z umiarem do œwiêtego kielicha, mówi¹c:

¯

ar wiary, pe³en Ducha Œwiêtego.

Amen.

Diakon, odstawiwszy gor¹c¹ wodê, staje

nieco dalej. Kap³an zaœ mówi:

D

iakonie, podejdŸ.

Diakon podchodzi i k³ania siê pobo¿nie,

×Ó

²Ó

98

99

+

+

+

+

I pochyliwszy g³owê modli siê:

W

ierzê, Panie, i wyznajê, ¿e Ty jes-

teœ zaprawdê Chrystusem, Synem Boga

¯ywego, który przyszed³ na œwiat zba-

wiæ grzeszników, z których ja jestem

pierwszym.

W

ierzê tak¿e, ¿e to jest przeczyste

Cia³o Twoje i to jest najczcigodniejsza

Krew Twoja. B³agam zatem Ciebie,

zlituj siê nade mn¹ i odpuœæ mi moje

grzechy dobrowolne i mimowolne, któ-

re pope³ni³em s³owem lub uczynkiem,

œwiadomie i nieœwiadomie, oraz uczyñ

mnie godnym, abym wolny od os¹dze-

nia sta³ siê uczestnikiem przeczystych

Twych tajemnic, na odpuszczenie grze-

chów i ¿ycie wieczne.

A

men.

P

rzyjmij mnie dzisiaj, Synu Bo¿y,

jako uczestnika tajemnej Twojej Wie-

czerzy, gdy¿ nie zdradzê Twoim wro-

gom tajemnicy, ani te¿ nie poca³ujê Ciê

jak Judasz, lecz jak ³otr wyznajê Ciebie:

prosz¹c o przebaczenie. Kap³an zaœ trzymaj¹c

œwiêty chleb podaje Go diakonowi. Diakon ca-

³uje rêkê podaj¹c¹ mu komuniê i bior¹c œwiêty

chleb, mówi:

P

odaj mi, w³adyko, najczcigodniej-

sze i œwiête Cia³o Pana i Boga, i Zbawi-

ciela naszego Jezusa Chrystusa.

Kap³an zaœ mówi:

D

iakonowi N. podawane jest naj-

czcigodniejsze, œwiête i przeczyste Cia-

³o Pana i Boga, i Zbawiciela naszego

Jezusa Chrystusa, na odpuszczenie

grzechów swoich i na ¿ycie wieczne.

Diakon przechodzi na ty³ œwiêtego o³tarza,

pochyla g³owê i modli siê tak jak kap³an:

W

ierzê, Panie...

Równie¿ kap³an bierze

jedn¹ cz¹stkê œwiêtego chleba i mówi:

N

ajczcigodniejsze i najœwiêtsze

Cia³o Pana i Boga, i Zbawiciela nasze-

go Jezusa Chrystusa jest podawane

mnie, kap³anowi N., na odpuszczenie

grzechów moich i na ¿ycie wieczne.

100

101

+

+

+

+

Diakon podchodzi, k³ania siê jeden raz

i mówi:

O

to przychodzê do nieœmiertelnego

Króla i Boga naszego. Podaj mi, w³a-

dyko, najczcigodniejsz¹ i najœwiêtsz¹

Krew Pana i Boga, i Zbawiciela nasze-

go Jezusa Chrystusa.

Kap³an mówi:

P

rzyjmuje s³uga Bo¿y, diakon N.,

najczcigodniejsz¹ i najœwiêtsz¹ Krew

Pana i Boga, i Zbawiciela naszego Je-

zusa Chrystusa, na odpuszczenie grze-

chów swoich i na ¿ycie wieczne:

Gdy diakon przyjmuje komuniê, kap³an

mówi:

O

to dotkn¹³ warg twoich i zabierze

nieprawoœci twoje, i grzechy twoje

oczyœci.

Nale¿y wiedzieæ, ¿e je¿eli s¹ osoby chc¹ce

przyst¹piæ do œwiêtych Tajemnic, to kap³an

dzieli dwie pozosta³e cz¹stki œwiêtego Baranka

na mniejsze cz¹steczki, aby wystarczy³o dla

wszystkich, i umieszcza je w œwiêtym kielichu,

Wspomnij mnie, Panie, w królestwie

Twoim.

P

anie, niech uczestnictwo w œwiê-

tych Twych Tajemnicach nie bêdzie mi

na s¹d lub potêpienie, lecz na uzdro-

wienie duszy i cia³a.

Kap³an i diakon przyjmuj¹ Cia³o Pañskie,

które trzymaj¹ w rêkach z bojaŸni¹ i wszelk¹

pobo¿noœci¹. Nastêpnie kap³an k³ania siê, uj-

muje obiema rêkoma œwiêty kielich z chust¹

i pije z niego trzykrotnie, mówi¹c:

N

ajczcigodniejsz¹ i najœwiêtsz¹

Krew Pana i Boga, i Zbawiciela nasze-

go Jezusa Chrystusa, przyjmujê ja s³uga

Bo¿y N., na odpuszczenie grzechów

moich i na ¿ycie wieczne. Amen.

Kap³an ociera swoje usta oraz brzeg œwiê-

tego kielicha trzyman¹ w rêku chust¹, mówi¹c:

O

to dotkn¹³ warg moich i zabierze

nieprawoœci moje, i grzechy moje

oczyœci.

Przyzywa tak¿e diakona mówi¹c:

D

iakonie, podejdŸ.

102

103

+

+

+

+

powraca do prezbiterium i stawia œwiêtoœci na

œwiêtym o³tarzu. Diakon unosi œwiêty diskos

nad œwiêty kielich i umieszcza w œwiêtym kie-

lichu pozosta³e cz¹stki, odmawiaj¹c te oto

pieœni zmartwychwstania:

Z

martwychwstanie Chrystusa zoba-

czywszy, pok³oñmy siê œwiêtemu Panu

Jezusowi, jedynemu bezgrzesznemu.

Krzy¿owi Twemu k³aniamy siê, Chrys-

te, i œwiête zmartwychwstania Twoje

opiewamy i s³awimy. Ty bowiem jesteœ

Bogiem naszym, oprócz Ciebie innego

nie znamy, imiê Twoje wyznajemy.

PrzyjdŸcie, wszyscy wierni, pok³oñmy

siê œwiêtemu zmartwychwstaniu

Chrystusa: oto bowiem przez Krzy¿ na-

desz³a radoœæ dla ca³ego œwiata. Zaw-

sze b³ogos³awi¹c Pana, œpiewamy Jego

Zmartwychwstanie, albowiem prze-

cierpiawszy ukrzy¿owanie, œmierci¹

zniszczy³ œmieræ.

Z

ajaœnij, zajaœnij nowa Jerozolimo,

który nastêpnie przykrywa pokrowcem. Ot-

wiera siê œwiête drzwi, diakon k³ania siê jeden

raz, bierze z pobo¿noœci¹ œwiêty kielich i pod-

chodzi do drzwi. Podnosz¹c œwiêty kielich, po-

kazuje go ludowi i mówi:

Z

bojaŸni¹ Bo¿¹ i wiar¹ przyst¹pcie.

Chór:

B

³ogos³awiony, który idzie w

imiê Pañskie. Pan Bóg oto nam siê

objawi³.

Wszyscy przystêpuj¹cy do komunii pod-

chodz¹ pojedynczo, k³aniaj¹c siê z bojaŸni¹

i pobo¿noœci¹, maj¹c rêce z³o¿one na piersi,

i tak przyjmuj¹ Boskie Tajemnice. Kap³an zaœ

odmówiwszy modlitwy przed komuni¹,

udziela Boskich tajemnic, mówi¹c:

P

rzyjmuje s³uga Bo¿y N. najczci-

godniejsze i œwiête Cia³o, i Krew Pana

i Boga, i Zbawiciela naszego Jezusa

Chrystusa, na odpuszczenie grzechów

swoich i na ¿ycie wieczne.

Diakon wyciera chust¹ usta przyjmuj¹cych

komuniê, a ka¿dy z wiernych ca³uje œwiêty kie-

lich, k³ania siê i odchodzi. Tak wszyscy przyj-

muj¹ komuniê. Po zakoñczeniu komunii kap³an

104

105

+

+

+

+

³oœæ prawdziw¹, przyjêliœmy Ducha

z niebios, znaleŸliœmy wiarê prawdzi-

w¹, k³aniamy siê niepodzielnej Trójcy,

albowiem Ona nas zbawi³a.

Nastêpnie kap³an bierze œwiêty diskos i sta-

wia na g³owie diakona, który przyjmuje go z

pobo¿noœci¹, patrz¹c w milczeniu ku drzwiom,

odchodzi do ¿ertwiennika i stawia go na nim.

Kap³an zaœ bierze œwiêty kielich, zwraca siê

ku drzwiom, patrz¹c na lud, i mówi cicho:

B

³ogos³awiony Bóg nasz,

oraz donoœnie:

W

ka¿dym czasie, teraz i zawsze,

i na wieki wieków.

Kap³an odchodzi do ¿ertwiennika i stawia

na nim œwiêtoœci.

Chór:

A

men.

N

iech siê nape³ni¹ usta

nasze wielbieniem Ciebie, Panie, abyœ-

my œpiewali chwa³ê Twoj¹. Pozwoli³eœ

nam bowiem uczestniczyæ w Twoich

œwiêtych, Bo¿ych, nieœmiertelnych i ¿y-

ciodajnych Tajemnicach. Zachowaj nas

w Twojej œwiêtoœci, abyœmy w ci¹gu

bo chwa³a Pañska nad Tob¹ zaœwieci³a.

Œpiewaj teraz i wesel siê Syjonie, Ty

zaœ, czysta Bogurodzico, raduj siê ze

zmartwychwstania Twego Syna.

O

Pascho wielka i najœwiêtsza,

Chryste. O m¹droœci i S³owo Boga, i mo-

cy, daj nam pe³niej uczestniczyæ w nie-

zachodz¹cym dniu królestwa Twego.

Diakon, wycieraj¹c dok³adnie œwiêty

diskos œwiêt¹ g¹bk¹, mówi:

O

bmyj, Panie, grzechy tych, których

tu wspomniano, najczcigodniejsz¹

Krwi¹ Twoj¹, modlitwami œwiêtych

Twoich. Amen.

Kap³an zaœ b³ogos³awi lud, mówi¹c:

Z

baw, Bo¿e, lud Twój i pob³ogos-

³aw dziedzictwo Twoje.

Kap³an powraca do œwiêtego o³tarza i oka-

dza trzykrotnie œwiêtoœci, mówi¹c po cichu:

W

st¹pi³eœ na niebiosa, Bo¿e, i po

ca³ej ziemi chwa³a Twoja.

Chór zaœ œpiewa:

W

idzieliœmy œwiat-

106

107

+

+

+

+

Mi³uj¹cy cz³owieka i Dobroczyñco dusz

naszych, ¿e i w obecnym dniu pozwo-

li³eœ nam uczestniczyæ w twoich nie-

bieskich i nieœmiertelnych Tajemni-

cach. Uczyñ nasz¹ drogê prost¹, umoc-

nij nas wszystkich w Twej bojaŸni,

chroñ ¿ycie nasze, wzmacniaj nasze

stopy, dla modlitw i b³agañ pe³nej chwa-

³y Bogurodzicy i zawsze Dziewicy

Marii, i wszystkich œwiêtych Twoich.

Kap³an sk³ada antimins, bierze Œwiêt¹

Ewangeliê,czyni ni¹ znak krzy¿a nad antimin-

sem i mówi:

A

lbowiem Ty jesteœ uœwiêceniem

naszym, i Tobie chwa³ê oddajemy, Oj-

cu i Synowi, i Œwiêtemu Duchowi, te-

raz i zawsze, i na wieki wieków.

Chór:

A

men.

Kap³an:

W

yjdŸmy w pokoju.

Chór:

W

imiê Pañskie.

Diakon:

D

o Pana módlmy siê.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

ca³ego dnia uczyli siê Twojej sprawied-

liwoœci.

A

lleluja.

A

lleluja.

A

lleluja.

Diakon wychodzi przez pó³nocne drzwi,

staje na swym zwyk³ym miejscu i mówi:

S

tañmy prosto! Po przyjêciu Bo-

¿ych, œwiêtych, przeczystych, nieœ-

miertelnych, niebieskich, ¿yciodaj-

nych i budz¹cych bojaŸñ Tajemnic

Chrystusowych godnie dziêkujmy

Panu.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

W

spomó¿, zbaw, zmi³uj siê i ochroñ

nas, Bo¿e, ³ask¹ Twoj¹.

Chór:

P

anie, zmi³uj siê.

P

rosz¹c o ca³y ten dzieñ doskona³y,

œwiêty, spokojny i bezgrzeszny, sami sie-

bie, wszyscy siebie nawzajem, i ca³e ¿y-

cie nasze Chrystusowi Bogu oddajmy.

Chór:

T

obie, o Panie.

Kap³an odmawia modlitwê dziêkczynn¹:

D

ziêki sk³adamy Tobie, W³adco,

108

109

+

+

+

+

Chór:

A

men. Niech imiê Pañskie bê-

dzie b³ogos³awione, teraz i na wieki

(trzy razy).

P

SALM

33

Podczas odmawiania przez kap³ana

modlitwy przed ambon¹ diakon stoi ca³y czas

z pochylon¹ g³ow¹ z prawej strony, przed ikon¹

W³adcy Chrystusa, trzymaj¹c swój orarion.

Kap³an zaœ po jej skoñczeniu powraca do prez-

biterium i odmawia modlitwê przed spo¿yciem

pozosta³ych œwiêtoœci:

S

am bêd¹c wype³nieniem prawa

i proroków, Chryste Bo¿e nasz, który

spe³ni³eœ ca³y Ojcowski plan zbawie-

nia, nape³nij radoœci¹ i weselem serca

nasze, w ka¿dym czasie, teraz i zawsze,

i na wieki wieków. Amen.

Diakon wchodzi przez pó³nocne drzwi do

prezbiterium i spo¿ywa œwiêtoœci z uwag¹ i po-

bo¿noœci¹. Kap³an natomiast wychodzi i daje

ludowi antidoron. Po odœpiewaniu przez chór

psalmu i rozdaniu antidoronu mówi:

M

ODLITWA

ODMAWIANA

PRZED

AMBON

¥:

P

anie, b³ogos³awi¹cy tym, którzy

Ciebie b³ogos³awi¹, i uœwiêcaj¹cy tych,

którzy Tobie zaufali, zbaw lud Twój

i pob³ogos³aw dziedzictwo Twoje.

Zachowaj pe³niê Twego Koœcio³a

i uœwiêæ mi³uj¹cych wspania³oœæ domu

Twego. Otocz ich chwa³¹ poprzez

Bosk¹ Tw¹ moc i nie opuszczaj nas,

pok³adaj¹cych w Tobie nadziejê. Daj

pokój Twemu œwiatu, Koœcio³om

Twoim, kap³anom, w³adzom naszym

i wojsku Chrystusa mi³uj¹cemu, i ca-

³emu ludowi Twemu.

A

lbowiem wszelka ³aska i wszelki

dar doskona³y zstêpuje z góry od Cie-

bie, Ojca œwiat³oœci, i Tobie chwa³ê,

dziêkczynienie i pok³on oddajemy, Oj-

cu i Synowi, i Œwiêtemu Duchowi, te-

raz i zawsze, i na wieki wieków.

110

111

+

+

+

+

Nastêpnie kap³an powraca do prezbiterium

i odmawia modlitwy dziêkczynne.

Pieϖ Symeona:

T

eraz mo¿esz puœciæ

s³ugê Twego...

Trisagion i po Modlitwie Pañskiej troparion

rozes³ania, ton pierwszy:

£

aska z ust Twoich jak jasnoϾ og-

nia promieniuj¹ca, oœwieci³a ca³¹ zie-

miê, nie zdoby³a œwiatu skarbu chci-

woœci¹, lecz pokaza³a nam g³êbiê po-

kory. S³owami Twymi nauczaj¹c, ojcze

Janie Chryzostomie, módl siê do

Chrystusa Boga S³owa, aby zbawi³ du-

sze nasze.

C

hwa³a Ojcu i Synowi, i Œwiêtemu

Duchowi.

K

ONTAKTION

SZÓSTEGO

TONU

Z

niebios otrzyma³eœ ³askê Bo¿¹

i ustami swymi uczysz wszystkich k³a-

niania siê w Trójcy jedynemu Bogu.

Wielce b³ogos³awiony, czcigodny oj-

B

³ogos³awieñstwo Pañskie na was

przez Jego ³askê i mi³oœæ do cz³owieka,

w ka¿dym czasie, teraz i zawsze, i na

wieki wieków.

Chór:

A

men.

Kap³an:

C

hwa³a Tobie, Chryste Bo¿e,

Nadziejo nasza, chwa³a Tobie.

Chór:

C

hwa³a Ojcu i Synowi, i Œwiê-

temu Duchowi, i teraz, i zawsze, i na

wieki wieków. Amen. Panie, zmi³uj siê

(trzy razy)

.

Pob³ogos³aw.

Kap³an:

C

hrystus, prawdziwy Bóg

nasz, dla modlitw przeczystej swej

Matki, œwiêtego Ojca naszego Jana

Chryzostoma, arcybiskupa Konstanty-

nopola, œwiêtego N.,

(którego dzisiaj

wspominamy)

œwiêtego N.,

(pod którego

wezwaniem jest ta œwi¹tynia)

i wszystkich

œwiêtych, zmi³uje siê nad nami i zbawi

nas, bo jest Dobrym i Mi³uj¹cym cz³o-

wieka.

Chór wyg³asza ¿yczenia d³ugich lat.

112

113

+

+

+

+

C

hwa³a Ojcu i Synowi, i Œwiêtemu

Duchowi, i teraz, i zawsze, i na wieki

wieków. Amen. Pob³ogos³aw.

Kap³an wyg³asza rozes³anie i zdejmuje

szaty liturgiczne.

Diakon po spo¿yciu z uwag¹ i pobo¿noœci¹

œwiêtoœci tak aby nie pozosta³a ¿adna cz¹stka,

wlewa do œwiêtego kielicha wino i wodê, spo-

¿ywa je, po czym wyciera g¹bk¹ œwiêty kie-

lich. Nastêpnie sk³ada naczynia, zawi¹zuje je,

i odk³ada na zwyk³e miejsce, odmawiaj¹c mod-

litwy, jak kap³an, po czym umywa rêce w usta-

lonym miejscu. Kap³an i diakon k³aniaj¹ siê

œwiêtemu o³tarzowi i po odmówieniu rozes-

³ania odchodz¹, zanosz¹c Bogu dziêkczynienie

za wszystko.

K

ONIEC

L

ITURGII

ŒWIÊTEGO

OJCA

NASZEGO

J

ANA

C

HRYZOSTOMA

ARCYBISKUPA

K

ONSTANTYNOPOLA

cze Janie Chryzostomie, godnie Ciebie

s³awimy, jesteœ bowiem przewodni-

kiem, który ukazuje nam sprawy Boskie.

I

teraz, i zawsze, i na wieki wieków.

Amen.

H

YMN

DO

B

OGURODZICY

:

O

rêdowniczko chrzeœcijan nieza-

wodna, Poœredniczko u Stwórcy

wytrwa³a, nie pogardzaj g³osem b³a-

gania grzesznych, lecz pospiesz, jako

Dobra, zawczasu nam na pomoc, ufnie

wzywaj¹cym Ciebie. Pospiesz, na na-

sze b³agania i przyb¹dŸ na wezwanie,

orêduj¹c zawsze, Bogurodzico, za

czcz¹cymi Ciebie.

P

anie, zmi³uj siê

(trzy razy)

.

C

zcigodniejsz¹ od Cherubinów i bez

porównania chwalebniejsz¹ od Sera-

finów, któraœ bez zmiany zrodzi³a Bo-

ga S³owo, Ciebie, prawdziw¹ Boguro-

dzicê, wys³awiamy.

114

115

+

+

+

+

uzdrowieniem dla mej duszy i cia³a,

odpêdzeniem wszelkiej przeciwnoœci,

oœwieceniem oczu serca mego, poko-

jem moich duchowych si³, wiar¹, która

nie zawstydza, nieob³udn¹ mi³oœci¹,

doskona³¹ m¹droœci¹, zachowaniem

przykazañ Twoich, wzrostem Twej

Boskiej ³aski i dziedziczeniem króles-

twa Twego, abym w Twojej œwiêtoœci

przez nie zachowany, zawsze wspomi-

na³ ³askê Twoj¹, i ju¿ nie ¿y³ dla siebie,

lecz dla Ciebie, naszego W³adcy i Do-

broczyñcy, i w ten sposób skoñczyw-

szy to ¿ycie z nadziej¹ ¿ywota wiecz-

nego, osi¹gn¹³ wieczny pokój tam,

gdzie œwiêtuj¹cych g³os nieustanny

i nieskoñczona s³odycz tych, którzy

ogl¹daj¹ niewypowiedzian¹ dobroæ

oblicza Twego.

A

lbowiem Ty jesteœ prawdziwym

pragnieniem i niewypowiedzian¹ ra-

doœci¹ mi³uj¹cych Ciebie, Chryste Bo-

MODLITWY DZIÊKCZYNNE

Za przyjêcie ¿yciodajnych tajemniczych

Darów, tak oto gor¹co i z ca³ej duszy dziêkuj

Bogu, i œpiewaj:

C

hwa³a Tobie, Bo¿e!

C

hwa³a

Tobie, Bo¿e!

C

hwa³a Tobie, Bo¿e!

M

ODLITWA

DZIÊKCZYNNA

D

ziêki sk³adam Tobie, Panie Bo¿e

mój, ¿e nie odrzuci³eœ mnie grzesznego,

lecz uczyni³eœ mnie godnym uczestni-

czenia w Twoich œwiêtoœciach. Dziêki

sk³adam Tobie, ¿e mnie niegodnego

uczyni³eœ godnym przyjêcia Twoich

przeczystych i niebieskich darów.

Panie, Mi³uj¹cy cz³owieka, który dla

nas umar³eœ i zmartwychwsta³eœ i da³eœ

nam te budz¹ce bojaŸñ i ¿yciodajne

Tajemnice dla dobra i uœwiêcenia dusz

i cia³ naszych, spraw, aby sta³y siê one

116

117

+

+

+

+

M

ODLITWA

ŒW

. S

YMEONA

M

ETAFRASTESA

T

y, który dobrowolnie da³eœ mi

Swoje cia³o na pokarm, ogieñ ten spa-

laj¹cy niegodnych, obyœ nie spali³

mnie, Stwórco mój, lecz wszed³ w moje

cz³onki, we wszystkie stawy, we wnê-

trznoœci, w serce. Spal ciernie wszyst-

kich moich grzechów, oczyœæ duszê,

uœwiêæ myœli, umocnij stawy wraz

z koœæmi, uœwiêæ piêæ moich zmys³ów,

ca³ego mnie przeniknij bojaŸni¹ Twoj¹.

Zawsze obroñ, zachowaj i ochroñ mnie

od wszelkiego czynu i s³owa zgubnego

dla duszy. Oczyœæ, obmyj i przyozdób

mnie, uczyñ mnie lepszym, daj zrozu-

mienie i oœwieæ mnie. Spraw, abym sta³

siê Twoim mieszkaniem jedynego Du-

cha, a nie mieszkaniem grzechu, aby

przed Twym domem, przez przyjêcie

Twojej komunii, jak przed ogniem

¿e nasz, i Ciebie ca³e stworzenie œpiewa

na wieki. Amen.

M

ODLITWA

ŒW

. B

AZYLEGO

W

IELKIEGO

W

³adco Chryste Bo¿e, Królu wie-

ków i Stwórco wszystkich, dziêki sk³a-

dam Tobie za wszelkie dobro, jakie mi

da³eœ, i za przyjêcie przeczystych i ¿y-

ciodajnych Twoich Tajemnic. Proszê

przeto Ciebie, Dobry i Mi³uj¹cy cz³o-

wieka, zachowaj mnie pod dachem

Twoim i w cieniu Twych skrzyde³,

i daj mi z czystym sumieniem a¿ do

ostatniego mego tchu godnie przyj-

mowaæ Twoje œwiêtoœci na odpu-

szczenie grzechów i na ¿ycie wieczne.

A

lbowiem Ty jesteœ Chlebem

¿ywota, ród³em œwiêtoœci, Dawc¹

dobrodziejstw, i Tobie chwa³ê oddaje-

my z Ojcem i Œwiêtym Duchem, teraz

i zawsze, i na wieki wieków. Amen.

118

119

+

+

+

+

mi ku radoœci, zdrowiu i weselu. Zaœ

podczas budz¹cego bojaŸñ powtórnego

Twego przyjœcia uczyñ mnie grzesz-

nego godnym stan¹æ po prawicy Two-

jej chwa³y, dla modlitw przeczystej

Twej Matki i wszystkich œwiêtych.

M

ODLITWA

DO

N

AJŒWIÊTSZEJ

B

OGURODZICY

N

ajœwiêtsza W³adczyni Boguro-

dzico, Œwiat³oœci mej ociemnia³ej du-

szy, Nadziejo, Obrono, Ucieczko, Po-

ciecho, Radoœci moja, dziêkujê Tobie,

¿e uczyni³aœ mnie grzesznego godnym

uczestniczenia w przeczystym Ciele

i najczcigodniejszej Krwi Syna Twego.

Ty, któraœ zrodzi³a prawdziw¹ Œwiat-

³oœæ, oœwieæ duchowe oczy mego serca,

która zrodzi³aœ ród³o nieœmiertelnoœ-

ci, o¿yw mnie umar³ego przez grzech,

która jesteœ mi³oœciw¹ Matka mi³osier-

nego Boga, zmi³uj siê nade mn¹ i daj mi

ucieka³ ode mnie wszelki rozbójnik

i wszelka namiêtnoœæ.

T

obie wszystkich œwiêtych, bezcie-

lesnych przewodników mocy jako

orêdowników przedstawiam, Chrzci-

ciela Twego, pe³nych m¹droœci Apos-

to³ów, a z nimi Twoj¹ przeczyst¹, nie-

skalan¹ Matkê, których modlitwy

przyjmij, ³askawy mój Chryste, i synem

œwiat³oœci uczyñ s³ugê Twego.

A

lbowiem Ty jesteœ jedynym Dob-

rym, uœwiêceniem i œwiat³oœci¹ dusz

naszych, i Tobie uroczyœcie jako Bogu

i W³adcy wszyscy chwa³ê oddajemy na

ka¿dy dzieñ.

I

NNA

MODLITWA

P

anie Jezu Chryste, Bo¿e nasz,

niech œwiête Twoje Cia³o bêdzie mi na

¿ycie wieczne i najczcigodniejsza

Twoja Krew na odpuszczenie grze-

chów, niechaj to dziêkczynienie bêdzie

120

121

+

+

+

+

pociechê i skruchê w mym sercu, pokorê

w mych myœlach, wyzwolenie z niewoli

moich zmys³ów i uczyñ mnie godnym

a¿ do ostatniego tchu nienagannie przyj-

mowaæ uœwiêcenie przeczystych Ta-

jemnic ku uzdrowieniu duszy i cia³a. Daj

mi ³zy pokuty i wyznania, abym s³awi³

i opiewa³ Ciebie przez wszystkie dni

mego ¿ycia, albowiem jesteœ b³ogos³a-

wiona i wys³awiona na wieki. Amen.

K

ONIEC

MODLITW

PO

ŒWIÊTEJ

KOMUNII