AUDIO 12/2000

87

H

H

H

H

Hi

i

i

i

i−F

−F

−F

−F

−Fi

i

i

i

i

Subwoofery

DYNAUDIO

DYNAUDIO

DYNAUDIO

DYNAUDIO

DYNAUDIO

Contour Theatre SUB

Contour to nazwa bardzo audiofilska

− nazwa serii konstrukcji Dynaudio, tworzonych

od kilkunastu lat dla wymagających miłośników

muzyki. Prestiż nazwy Contour został jednak

ostatnio użyty dla potrzeb kina domowego.

Prosty

i bezpieczny schemat − głośnik

i otwór na przedniej ściance, a więc

w tym przypadku daleko od tylnej
ściany pomieszczenia i wcale nie

bardzo blisko podłogi.

Ponad półmetrowej
głębokości skrzynia SUB−a
nie da się łatwo ukryć, ale
uroda jej proporcji i wykończenia,
zaczerpniętego ze wzoru Conotur,
powinna spodobać się każdemu
audiofilowi − tradycjonaliście.

W

serii

Contour Theatre

znalazły

się: główny, wolnostojący zespół
głośnikowy T 2.5, w konfiguracji

symetrycznej z dwoma “siedemnastkami” i
28−mm kopułką, głośnik centralny T 2.1 z
takim samym zestawem przetworników w
tradycyjnej poziomej orientacji, i najnowsza
konstrukcja Dynaudio − subwoofer SUB.

SUB przybył do naszego testu pod sam

koniec całej subwooferowej afery. Wydawało
się, że rekordzistą masy pozostanie

Sub

Zwei

B&M, jednak widząc już opakowanie

SUB, podejrzewałem, że ten prymat zostanie

mu odebrany.

SUB

Dynaudio przybył na fir−

mowej palecie, przykryty zbijaną z desek
skrzynią. Masa netto: 46 kg − a więc Dynau−
dio przelicytowało B&M o jeden kilogram.

Patrząc na

SUB−a

, trudno by zgadnąć, że

jest to konstrukcja powstała w roku 2000.
Dynaudio konsekwentnie − i chwała firmie za
to − kontynuuje opracowaną wiele lat temu
linię wzorniczą produktów Contour, odzna−
czającą się tradycyjną elegancją z podkreś−
leniem staranności prac stolarskich. Obudo−
wa

SUB

jest bardzo duża, ale dzięki swoim

relatywnie wysmukłym proporcjom, odbiega

od ciężkiego optycz−

nie, sześciennego wzo−

ru, który demonstruje Pa−

radigm, nie jest jednak, dzięki

klasycznemu wykończeniu forni−

rem, tak “industrialna”, jak Bac−

kes&Muller. Sądzę, że jeśli ktoś kupił zespo−
ły głośnikowe Contour również ze względu
na ich estetykę, to szukając właściwego sub−
woofera być może pozostawi kwestie brzmie−
niowe na drugim planie, i wybierze SUB−a,
jako uzupełnienie architektonicznie doskona−
łe. Piękny mebel!

Zastosowano jeden 30−cm głośnik typu

30W100 − produkowany od wielu lat, naj−
większy bas Dynaudio, z imponującą 10−cm
cewką, choć z umiarkowanej siły układem
magnetycznym. Ten sam przetwornik spo−
tkaliśmy już w subwooferze

SUB 30A

, nale−

żącym do tańszej serii Audience. “Wsad
głośnikowy” w obydwu subwooferach jest
więc ten sam, wyższa klasa konturowego

SUB−a

wyraża się jednak w wielu apsektach

− większa obudowa stwarza głośnikowi lep−

sze warunki pracy, pozwalając mu sięgnąć
niższych częstotliwości, konstrukcja obudo−
wy jest solidniejsza, a przy tym wykończona
kosztowniejszą naturalną okleiną, wreszcie
wzmacniacz ma dwukrotnie wyższą moc.

Masa

SUB−a

wynika więc w niewielkim

stopniu z masy zainstalowanego głośnika, a
przede wszystkim z masy obudowy. Przed−
nia ścianka ma grubość 3−cm, pozostałe 2,2−
cm, w środku znajdują się też dodatkowe
wieńce, elementem usztywniającym jest
również ściana oddzielająca sekcję wzmac−
niacza. Obudowę silnie i starannie wytłumio−
no − na wszystkich ściankach znajduje się 3−
cm warstwa gąbki, a połowę objętości − zna−
jdującą się za głośnikiem − wypełniono watą.
Subwoofery nie są zwykle polem walki z fala−
mi stojącymi, ze względu na niewielkie nie−
bezpieczeństwo ich pojawiania się − fale nis−

AUDIO 12/2000

88

Zgodnie z deklaracjami producenta, zakres

regulacji górnej częstotliwości granicznej spro−
wadza się do dwóch bliskich sobie pozycji. W
naszych pomiarach punkty −6dB na górnym zbo−
czu pojawiają się przy 105Hz (dla znamionowe−
go “90Hz”) i 95Hz (dla znamionowego “80Hz”), a
więc bardzo blisko założonych wartości. Trzecia
charakterystyka na rys. 1 − sięgająca najdalej w
kierunku wyższych częstotliwości − została zmie−
rzona dla pozycji bypass, czyli pozycji teoretycz−
nie odłączającej jakikolwiek filtr dolnoprzepusto−
wy. Powinniśmy więc w takim przypadku zobaczyć
charakterystykę “surowego” głośnika 30W100,
sięgającą daleko ponad 1kHz, a to, co widzimy,
z pewnością nią nie jest − tutaj więc również
działa filtr o stromym nachyleniu, ponad 24dB/
okt., tyle że o jeszcze wyższej częstotliwości
granicznej (−6dB przy ok. 150Hz), niż w przypad−
ku dwóch poprzednich ustawień. De facto nie
mamy pozycji bypass w czystej postaci, ale za to
wybór trzech, a nie dwóch górnych częstotliwoś−
ci granicznych.

W każdym przypadku dolna częstotliwość

graniczna nie ulega dużym przesunięciom i leży
bardzo nisko − między 25 a 27Hz. Żaden podza−
kres basu nie jest zbyt wyraźnie uwypuklany, do
ok. 30Hz charakterystyka opada bardzo łagod−
nie, poniżej zwiększa nachylenie (zakres poniżej
częstotliwości rezonansowej bass−reflexu), ale
punkt −10dB leży przy ok. 20Hz, więc możemy
oczekiwać, że w warunkach pomieszczenia od−
słuchowego

SUB sięgnie granicy pasma akus−

tycznego.

Z wynikiem 116dB maksymalnego natężenia

dźwięku

SUB nie jest rekordzistą testu, ale wy−

znaczane tą wielkością możliwości z pewnością
wystarczą w pomieszczeniach do 25m

2

2

2

2

2

.

Jeden z dwóch najdroższych subwooferów

testu powinien wykazać się nadzwyczajnymi
możliwościami; wszak już znacznie tańsze kon−
strukcje nie pozwalaly narzekać na ograniczenia
w potędze i rozciągnięciu basu. Co więcej moż−
na usłyszeć? W jeszcze większych pomieszcze−
niach odsłuchowych, niż nasze, dalsze zwięk−
szanie możliwości natężeniowych może być po−
żądane, ale w tych warunkach, poczynając od
Dali, a kończąc na Dynaudio i B&M, jest tego
basu po prostu dość. Można jednak dostrzec, że
SUB Dynaudio nie należy do grupy kilku subwo−
oferów, które robią największe wrażenie siłą
uderzenia. Jak już powiedziałem, basu jest dość,
ale upierając się można było doprowadzić sys−
tem do poziomu głośności, powyżej którego
SUB już nie odpowiadał oczekiwanym zwiększa−
niem masy basu. To jednak warunki ekstremal−
ne i eksperymentalne jak na pomieszczenie
25m

2

2

2

2

2

, natomiast przy normalnym odsłuchu, poza

pełną swobodą dynamiczną,

SUB pochwalić się

mógł bardzo ładnie zharmonizowanym basem,

Laboratorium i odsłuch

który nawet w odtwarzaniu filmowych ścieżek
dźwiękowych stawał się bardziej “muzykalny” niż
zwykle, płynny i proporcjonalny. Zostało w nim
wyważone wszystko, zarówno profil tonalny, jak i
charakter, nie tak twardy i precyzyjny, jak u
B&M, ale nadal dość dokładny i dobry impulso−
wo, zachowujący tempo muzyki, dający też po−
dmuch i odczuwanie ciałem wibracji przy sce−
nach filmowych. Na bas z

SUB nie trzeba cze−

kać, pojawia się chętnie, jest zdolny ryknąć, ale
lubi też cicho zamruczeć, nigdy nie jest też jed−
nak nieproszonym gościem, cały czas działa
bardzo elastycznie, najczęściej kulturalnie, choć
czasami bardziej zdecydowanie. Agresywniej−
sze i szybciej wyprowadzane uderzenia były do−
meną B&M, a także Dali czy Paradigma, nato−
miast to, co dzieje się pomiędzy tymi uderzenia−
mi, z większą swobodą interpretacyjną, absolut−
nie bez mechaniczności, z prawdziwym muzycz−
nym talentem przedstawia właśnie

SUB. Tego

basu słucha się nie z przerażeniem, ale z przy−
jemnością.

Rys. 1 −Charakterystyki przetwarzania dla

Rys. 1 −Charakterystyki przetwarzania dla

Rys. 1 −Charakterystyki przetwarzania dla

Rys. 1 −Charakterystyki przetwarzania dla

Rys. 1 −Charakterystyki przetwarzania dla

wszystkich trzech ustawień regulatora górnej

wszystkich trzech ustawień regulatora górnej

wszystkich trzech ustawień regulatora górnej

wszystkich trzech ustawień regulatora górnej

wszystkich trzech ustawień regulatora górnej

częstotliwości granicznej (80Hz, 95Hz i bypass).

częstotliwości granicznej (80Hz, 95Hz i bypass).

częstotliwości granicznej (80Hz, 95Hz i bypass).

częstotliwości granicznej (80Hz, 95Hz i bypass).

częstotliwości granicznej (80Hz, 95Hz i bypass).

Rys. 2 − Niezależne charakterystyki głośnika, otworu

Rys. 2 − Niezależne charakterystyki głośnika, otworu

Rys. 2 − Niezależne charakterystyki głośnika, otworu

Rys. 2 − Niezależne charakterystyki głośnika, otworu

Rys. 2 − Niezależne charakterystyki głośnika, otworu

bass−reflex, i charakterystyka wypadkowa (przy

bass−reflex, i charakterystyka wypadkowa (przy

bass−reflex, i charakterystyka wypadkowa (przy

bass−reflex, i charakterystyka wypadkowa (przy

bass−reflex, i charakterystyka wypadkowa (przy

częstotliwości granicznej 85Hz).

częstotliwości granicznej 85Hz).

częstotliwości granicznej 85Hz).

częstotliwości granicznej 85Hz).

częstotliwości granicznej 85Hz).

H

H

H

H

Hi

i

i

i

i−F

−F

−F

−F

−Fi

i

i

i

i

Subwoofery

30W100 − największy głośnik
niskotonowy Dynaudio. Dla optymal−
nej pracy wymaga dużej
objętości, stąd prawie
100 litrów
SUB−a.

kich częstotliwości są zwykle znacznie dłuż−
sze od wymiarów obudów, ale tym razem
znaczna wysokość obudowy mogłaby być

źródłem rezonansu ćwierćfalowego już przy
ok. 130Hz. Otwór bass−reflex jest wyprofilo−
wany na obydwu końcach, ma przy tym
znaczną średnicę − 10cm, więc układ rezo−
nansowy bass−reflexu powinien działać linio−
wo i bez turbulencji.

Tylna ściana to oczywiście siedlisko

gniazd i regulatorów. Już na pierwszy rzut

AUDIO 12/2000

89

Moc wzmacniacza [W]

210

Maks. ciśnienie akus. (50Hz) [dB]

116

Masa [kg]

46

Wymiary (WxSxG)[cm]

73,5x33x55,5

Cena

Cena

Cena

Cena

Cena

(za parę) [zł]

8000,−

8000,−

8000,−

8000,−

8000,−

Dystrybutor

Hi−Fi Sound Studio

Tablica podłączeń i regulacji
wygląda elegancko, ale niepokojąco
ascetycznie − konstruktorzy Dynaudio
odrzucają nie tylko wszelkie połą−
czenia wysokopoziomowe, ale także
wszelkie wyjścia z sygnałem ofiltro−
wanym od niskich częstotliwości −
pozostaje więc jedynie wejście
niskopoziomowe, w dwóch standar−
dach − RCA i XLR.

oka widać daleko idącą odmienność. Nie ma
w ogóle gniazd głośnikowych, nie ma więc
ani wejść, ani wyjść wysokopoziomowych (w

SUB 30A

było podobnie). Nie ma też wyjść

niskopoziomowych, nie ma więc wyjść w

ogóle. Podsumowując − są tylko wejścia nis−
kopoziomowe, ale też nie dwa tradycyjne
RCA dla kanału lewego i prawego (z których
jeden obsługiwałby również kanał subwoofe−
rowy z procesora), lecz właśnie pojedyncze
wejście kanału subwooferowego, tyle że w
dwóch standartach − RCA i XLR. Zanim sko−
mentujemy tę niecodzienną sytuację, przed−
stawmy zestaw regulacji, gdyż dopełnia on
ciekawego obrazu stworzonego przez kon−
struktorów SUB−a. Jest regulacja poziomu,
realizowana dwuetapowo − przełącznikiem
między pozycjami “mute”, +4dB i −10dB, a
następnie płynnie w ograniczonych już za−
kresach, podobnie przygotowana regulacja
fazy − najpierw przełącznik 0 − 180

O

O

O

O

O

, a potem

“szlifowanie” w wybranej połówce. Najcie−
kawsza jest jednak regulacja częstotliwości
podziału − skokowa, między bliskimi sobie
pozycjami 80 i 95Hz, z dodatkową możliwoś−
cią ominięcia filtru. Co to wszystko znaczy?
Konstruktorzy Dynaudio wcale nie starali się,
aby ich subwoofer był elastyczny, współpra−
cował wszędzie i ze wszystkim. Wydawać by
się mogło, że opracowali go przede wszyst−
kim jako element systemu Contour. Jednak
znana mi charakterystyka T 2.5 sięga bardzo

nisko, z punktem −6dB przy ok. 30Hz. Odci−
nanie

SUB−a

przy 80 czy 95 Hz nie jest więc

optymalne przy T 2.5 pracujących w pełnym
pasmie. Jedynym sensowym rozwiązaniem,
biorąc też pod uwagę istnienie tylko wejścia
LFE i brak wszelkich wyjść, jest stosowanie
procesora, zawartych w nim funkcji przekie−
rowujących niskie częstotliwości, bez udziału
filtrów w subwooferze. W każdym razie

SUB

jest stworzony specjalnie i w zasadzie wy−
łącznie do systemów kina domowego, które
takimi procesorami się posługują, i nie może
optymalnie współpracować w większości
systemów stereofonicznych (nie znaczy to,
że nie może działać przy stereofonicznym
odtwarzaniu muzyki, ale że sam system ste−
reofoniczny, pozbawiony odpowiednich re−
gulacji, nie ustawi właściwie charakterystyk

SUB−a

i towarzyszącej mu pary głośników,

liczyć by można tylko na przypadek. To ogra−
niczenie jest prawdopodobnie świadomie
wpisane w koncepcję

SUB−a

, aczkolwiek tak

pryncypialne podejście nie zostało nigdzie
indziej w tym teście spotkane. Redukcja opcji
podłączeniowych, z jaką stykaliśmy się w na−
szym teście przy najtańszych sybwooferach,
nigdy nie szła tak daleko, i była tam dyktowa−
na względami oszczędnościowymi. Patrząc
na inne, najwyższej jakości elementy

SUB−a

,

trudno oczywiście podejrzewać Dynaudio o
taką motywację.