Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości
lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione.
Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie
książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw
autorskich niniejszej publikacji.
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi
bądź towarowymi ich właścicieli.
Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce
informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej
odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie
praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również
żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe
z wykorzystania informacji zawartych w książce.
Redaktor prowadzący: Barbara Gancarz-Wójcicka
Projekt okładki: Jan Paluch
Wydawnictwo HELION
ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE
tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63
e-mail: onepress@onepress.pl
WWW: http://onepress.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)
Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres
http://onepress.pl/user/opinie?prawym
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
ISBN: 978-83-246-8655-1
Copyright © Helion 2014
Printed in Poland.
Spis treĂci
Tytuáem wstĊpu…
5
CZĉĝû I.
RYNEK OKIEM PRACOWNIKA
7
ĝwiat naszych rodziców, Ğwiat naszych stryjów
9
Rynek pracy pierwszej poáowy XXI wieku
12
Jakie są i bĊdą najbardziej poĪądane zawody początku
naszego wieku?
16
Kto najlepiej páaci?
20
Gdzie pracuje siĊ najlepiej
26
Kompetencje zatrudnieniowe na miarĊ naszych czasów
35
Dlaczego zmieniamy pracĊ?
42
CZĉĝû II.
JAK SZUKAû (WYMARZONEJ) PRACY, GDY…
45
Grupa pierwsza — mam pracĊ, chcĊ mieü inną
51
Grupa druga — nie mam pracy, szukam pracy
61
Grupa trzecia — przypadki szczególne
65
JesteĞ absolwentem
66
JesteĞ máodą mamą
69
Szukasz, szukasz i znaleĨü pracy nie moĪesz
72
Nie pasujesz juĪ do „máodego, energicznego zespoáu”
74
Chcesz zmieniü zawód
76
Chcesz pracowaü zdalnie
78
Wracasz do kraju po kilkuletniej nieobecnoĞci
80
4 | P R A C A W Y M A R Z O N A . J A K J k S K U T E C Z N I E Z N A L E ½ m
CZĉĝû III.
WYWIADY
83
Luka kompetencyjna
85
Wymarzona praca w urzĊdzie
89
BĊdąc osobą niepeánosprawną
93
Student na rynku pracy
97
Powrót do pracy po przerwie
100
Bloger szuka pracy
105
CZĉĝû IV.
PORADNIK PRAKTYKA, CZYLI…
109
Jak szukaü ofert
111
Jak czytaü ogáoszenia (takĪe miĊdzy wierszami)
119
Jak przygotowaü dokumenty aplikacyjne
124
Jak przygotowaü siĊ do rozmowy kwalifikacyjnej
139
Jak rozmawiaü z rekruterem
142
CZĉĝû V.
RÓWNOWAGA MIĉDZY PRACĄ
I ĩYCIEM PRYWATNYM
151
Work-life balance
153
1 6 | P R A C A W Y M A R Z O N A . J A K J k S K U T E C Z N I E Z N A L E ½ m
Jakie sÈ i bÚdÈ
najbardziej poĝÈdane zawody
poczÈtku naszego wieku?
Innymi sáowy: w jakim kierunku warto siĊ rozwijaü? OdpowiedĨ na
to pytanie jest — znowu — zmienna, wzglĊdna, zaleĪna od koniunk-
tury, miejsca zamieszkania etc., jednak pewne prognozy moĪna wy-
snuü i na podstawie aktualnego stanu rynku pracy, i opierając siĊ na
tendencjach widocznych w krajowej oraz zagranicznej gospodarce.
Obserwując dzisiejszy rynek ofert pracy, moĪna powiedzieü,
kto ma wiĊksze szanse na zatrudnienie od innych. Z pewnoĞcią
brakuje inĪynierów. Obecnie szczególnie tych, którzy wyspe-
cjalizowali siĊ w automatyce i robotyce. To zrozumiaáe, biorąc pod
uwagĊ, Īe kierunki studiów przygotowujące specjalistów w tych dzie-
dzinach są bardzo wymagające i nie kaĪdemu studentowi udaje siĊ
uzyskaü dyplom. Tymczasem masowa produkcja przemysáowa coraz
bardziej siĊ automatyzuje.
Poszukuje siĊ róĪnej maĞci menedĪerów wysokiego szcze-
bla. By móc okreĞliü siĊ mianem „menedĪera”, nie wystarczą juĪ
jednak studia kierunkowe (to nie początek lat 90.). DziĞ, by z re-
alnymi szansami staraü siĊ o posadĊ na kierowniczym stanowisku,
naleĪy wykazaü siĊ kilkuletnim staĪem pracy i udokumentowaną
listą sukcesów w poprzednich firmach. W zamian moĪna liczyü na
dobrą pensjĊ i naprawdĊ dáugą listĊ pozapáacowych profitów.
ĝwiat siĊ globalizuje, firmy szukają nowych rynków zbytu i nawet
przedsiĊbiorstwa, które do tej pory dziaáaáy jedynie lokalnie, zaczy-
nają coraz Ğmielej spoglądaü za granicĊ. Aby jednak robiü to skutecz-
nie, muszą mieü ludzi, którzy mogą pomóc im zaistnieü na nowym
R Y N E K O K I E M P R A C O W N I K A | 1 7
rynku i dziaáaü na nim. Coraz wiĊcej przedsiĊbiorstw poszukuje
wiĊc specjalistów związanych z handlem miĊdzynarodo-
wym — zarówno spedytorów, logistyków, jak i handlowców czy teĪ
osób, które operując zza biurka, potrafią przygotowywaü obcojĊ-
zyczne oferty lub są w stanie kontaktowaü siĊ z zagranicznym
klientem. Innymi sáowy — potrzebni są ludzie znający jĊzyki.
Czasami nawet studia czy doĞwiadczenie w dziedzinie związanej
z miĊdzynarodowym handlem są mniej waĪne niĪ znajomoĞü jĊzy-
ka. NaleĪy przy tym pamiĊtaü, Īe jeden jĊzyk obcy (najczĊĞciej jako
Polacy moĪemy pochwaliü siĊ znajomoĞcią angielskiego) to oczy-
wiĞcie juĪ sporo, ale jeĞli chcemy znaleĨü naprawdĊ dobrą pracĊ,
jeden jĊzyk nie wystarczy. Warto doáoĪyü do tego drugi popularny
(np. hiszpaĔski, niemiecki, wáoski, do áask wraca teĪ jĊzyk rosyjski).
Idealnie zaĞ, jeĞli moĪemy pochwaliü siĊ dodatkowo znajomoĞcią
jĊzyka mniej znanego w naszym kraju. Takiego, którym posáuguje
siĊ wiele osób na Ğwiecie (np. chiĔski!) bądĨ jĊzyka sąsiadów (cze-
ski, szwedzki etc.). JĊzyki otwierają wiĊc drogĊ do kariery.
Wielu naszych rodaków wybiera Īycie w innych krajach Europy.
Wyjechaáo np. sporo máodych lekarzy. Co jakiĞ czas politycy za-
czynają przebąkiwaü o tym, Īe jeĞli ktoĞ ksztaáciá siĊ na koszt paĔstwa
(a medycyna to drogie studia), powinien przez jakiĞ czas pozostaü
w kraju albo oddaü dáug zaciągniĊty u spoáeczeĔstwa w innej formie…
Tak czy inaczej, w efekcie masowej emigracji zaczyna brakowaü máo-
dych kadr w naszej medycynie. Szczególnie poszukiwani są spe-
cjaliĞci: pediatrzy, lekarze rodzinni, kardiolodzy, wyspecjalizowani
chirurdzy… Specjalizacje, w których mamy niedobór lekarzy, moĪna
by mnoĪyü wáaĞciwie bez koĔca. Nie mówiąc juĪ o tych specjaliza-
cjach, w których fachowców prawie nie ma, a wkrótce bĊdą bardzo
potrzebni, jak np. geriatrzy. Widaü wiĊc, Īe zawód lekarza
wciąĪ w cenie. Tyle Īe studia są naprawdĊ ciĊĪkie, kosztowne,
do tego pierwsze lata pracy kokosów nie przyniosą. Zdecydowanie
wybór dla ambitnych.
1 8 | P R A C A W Y M A R Z O N A . J A K J k S K U T E C Z N I E Z N A L E ½ m
SpoáeczeĔstwo siĊ bogaci, ludzie zaczynają szukaü alternatywy
dla masowej produkcji „made in China”. Na Zachodzie to juĪ dosyü
powszechny trend, u nas wáaĞnie zaczyna siĊ moda na bycie orygi-
nalnym, autentycznym — indywidualny wystrój wnĊtrza, niepo-
wtarzalna odzieĪ, biĪuteria etc. są w cenie. Zaczyna byü nas teĪ po
prostu staü na nieco lepszy standard niĪ IKEA czy sieciowe sklepy
z ciuchami. W związku z tym moĪna prognozowaü renesans maáych
wytwórców. PracĊ powinni znaleĨü twórcy i projektanci sprzĊtu
oĞwietleniowego, wyrobów z tworzyw sztucznych, odzieĪy i mebli,
architekci wnĊtrz i inne osoby tworzące szeroko pojĊte rĊ-
kodzieáo oraz Ğwiadczące usáugi związane ze stylem Īycia.
JeĞli zatem ktoĞ posiada fach w rĊkach bądĨ talent w kierunku
rzemieĞlniczym lub projektanckim, powinien zastanowiü siĊ nad
karierą rĊkodzielnika czy projektanta.
Nowe zawody pojawiają siĊ i pojawiaü siĊ bĊdą w bran-
Īach takich, jak: informatyka, telekomunikacja i technologie
informacyjne, biotechnologia, ochrona Ğrodowiska, eksploracja mo-
rza i dna morskiego, obsáuga procesów integracji regionalnej, elek-
troniczne operacje finansowe, bankowoĞü i handel, ochrona zdrowia,
edukacja prozdrowotna, domowa opieka medyczna, informacja
i kultura popularna, edukacja. Tutaj trudno przewidywaü dokáad-
nie, jak bĊdą nazywaü siĊ zawody przyszáoĞci i jakie dokáadnie
kompetencje bĊdą w nich wymagane, ale zdecydowanie w tych
dziedzinach brakowaü bĊdzie specjalistów. Warto zastanowiü siĊ
nad karierą logistyka, spedytora, poszukaü pracy w biurze doradczym
bądĨ obsáugującym rynek turystyczny i agroturystyczny. WciąĪ
potrzebni bĊdą ekonomiĞci (jednak podobnie jak w przypadku
menedĪerów — ci o wysokich kwalifikacjach), informatycy, pra-
cownicy usáug ochrony i policjanci, psycholodzy i logopedzi, lekarze
rodzinni, operatorzy sprzĊtu optycznego i elektronicznego. Do áask
wrócą takie zawody, jak: fizyk, chemik, biotechnolog. NaleĪy jednak
R Y N E K O K I E M P R A C O W N I K A | 1 9
pamiĊtaü, Īe w tych ostatnich zawodach w cenie bĊdą ludzie z prak-
tyką i specjalizacją w kierunku biznesu. Mile widziani bĊdą po-
dwójni absolwenci, np. fizyki i marketingu czy zarządzania.
Jakich zawodów lepiej unikaü? JeĞli jesteĞmy na początku
drogi zawodowej albo wáaĞnie zamierzamy siĊ przekwalifikowaü,
dobrze jest wiedzieü, kto bĊdzie zatrudniaá, jednak jeszcze lepiej,
kto bĊdzie zwalniaá. ZagroĪeni bezrobociem w najbliĪszym czasie
bĊdą przedstawiciele nastĊpujących zawodów: rolnicy i rybacy, gór-
nicy i hutnicy, kierowcy i mechanicy samochodowi, mechanicy AGD,
RTV, robotnicy przemysáowi, robotnicy budowlani (stolarze, mu-
rarze, dekarze, blacharze, malarze, Ğlusarze), maszyniĞci kolejowi,
dyĪurni ruchu, konduktorzy, sprzedawcy i akwizytorzy, ekonomiĞci,
kucharze, kelnerzy, barmani, piekarze, szwaczki, krawcy. Wiele
z tych zawodów to stanowiska wytwórcze. Najlepsi piekarze mogą
i pewnie bĊdą szukaü pracy w wytwórstwie rzemieĞlniczym, byáe
krawcowe z zakáadów odzieĪowych zaáoĪą wáasne punkty usáugowe,
budowlaĔcy maáe firmy remontowe itd. Tak Īe praca dla fachow-
ców pewnie bĊdzie, jednak nie w duĪych zakáadach. Raczej w ma-
áych manufakturach albo na swoim. OczywiĞcie nie dla wszystkich.
JeĞli chodzi o pracowników biurowych niĪszego szczebla — np.
sekretarki, asystentów czy ksiĊgowe — takie osoby zawsze z pewno-
Ğcią bĊdą potrzebne. Jednak dobrze jest zdawaü sobie sprawĊ z tego,
Īe o ile o stanowisko menedĪerskie stara siĊ czĊsto dosáownie kil-
ka osób (kwalifikacje!), o tyle o podstawowe stanowiska biurowe
— kilkaset. Ogromna konkurencja, zdecydowanie rynek praco-
dawcy… CiĊĪko jest tu o pracĊ wymarzoną.