Roztwory buforowe


-metryczne; teoria kwasów i zasad Brłnsteda;

Zalecana literatura:
1. Podstawy chemii nieorganicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa, 1994, rozdz. 11.1-11.5, 11.7
2. J. Minczewski, Z. Marczenko, Chemia analityczna  podstawy teoretyczne i analiza

, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1997, rozdz. 3.1-3.3, 3.7.
3. A. Hulanicki, Reakcje kwasów i zasad w chemii analitycznej, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa, 1992, rozdz. 2.5-2.6, 2.12, 2.14, 3.6-3.7.
2. Krótkie wprowadzenie


kwasem
czyli jest donorem protonów, natomiast nazywamy su

akceptorem protonu. Wszelkie reakcje typu kwas-zasada

reakcja protolityczna), przy czym
jest to proces odwracalny:
kwas zasada + p (HA A- + p)


- -


. Aby reakcja
-
, które
-
, oraz takie,
-

Wó
kwas + zasada_1 kwas_1 + zasada


kwas = HCl; zasada = Cl- -

kwas_1 = H3O+; zasada_1 = H2O -
HCl + H2O H3O+ + Cl-

kwas = NH4+; zasada = NH3 -

kwas_1 = H3O+; zasada_1 = H2O -
NH4+ + H2O NH3 + H3O+

Roztworem buforowym

1)

-
), albo
1
2)
+
).


tworu,







1) pH = pKa + log

gdzie: Ka 
cHA 

- HA


+
2) pH = pKw  pKb  log

gdzie: Kb 
cB 

-
+


² wego na dodatek
²






² =
²


jednoprotonowego, która dodana do 1 dm3
2



3
o odpowiednim pH poprzez

rów -3 roztwory):
pH v [cm3] v [cm3]
0.1 M kwasu octowego 0.1 M octanu sodu
3.48 9.5 0.5
....... 9.0 1.0
4.16 8.0 2.0
4.39 7.0 3.0
4.58 6.0 4.0
4.94 4.0 6.0
....... 2.0 8.0
pH v [cm3] v [cm3]
0.1 M KH2PO4 0.1 M Na2HPO4
5.92 9.5 0.5
....... 9.0 1.0
6.60 8.0 2.0
6.83 7.0 3.0
7.20 5.0 5.0
7.37 4.0 6.0
7.80 2.0 8.0
....... 1.0 9.0
8.48 0.5 9.5




a

1.754Å"10-5 oraz 6.34Å"10-8 odpowiednio dla CH3COOH oraz dla H2PO4-






probówek.

-

-
-
-
3.2. Kolorymetryczne oznaczenie pH



3






barwa zakres pH

purpura bromokrezolowa


pH badanego roztworu = ...............
3

3
wody




barwa zakres pH

purpura bromokrezolowa


pH gleby = ...............






upa pobiera z przygotowalni po 20 cm3 2-3 roztworów: bufor, kwas, zasada

-
przez asystenta czynnika (1, 2 lub 3)
GRUPA 1 2 3
3 3 3
badany roztwór dodanego dodanego dodanej zmierzone
0.1M HCl 0.1M NaOH wody pH
bufor octanowy: 0 0 0
CH3COOH + 2 0 0
CH3COONa 4 0 0
(równomolowo) 0 2 0
0 4 0
0 0 80
0 0 180
Kwas - 0 0
HCl 2 0
4 0
0 80
0 180
zasada 0 - 0
NaOH 2 0
4 0
0 80
0 180




Dodatek mocnego kwasu ..........................................................................................................
.......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Dodatek mocnej zasady ............................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

.............................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
4