Wiadomości ogólne o chorobach zakaz
nych.
Choroby zakaz
ne  wywołane przez drobnoustroje , ich toksyczne
produkty, a także przez pasożyty lub inne biologiczne czynniki
chorobotwórcze, które ze względu na charakter i sposób szerzenia się
stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi.
Zakażenie to wniknięcie i rozwój lub rozmnażanie się określonego
czynnika chorobotwórczego w organizmie człowieka lub zwierzęcia.
Zakażenie egzogenne  gdy czynnik chorobotwórczy pochodzi z zewnątrz
organizmu
Zakażenie endogenne- powstałe z własnej flory organizmu.
Aby doszło do zakażenia potrzebne są następujące ogniwa:
" Rezerwuar lub z
ródło zakażenia ze znajdującym się w nim czynnikiem
etiologicznym
" Droga zakażenia
" Wrażliwy organizm człowieka lub zwierzęcia
Czynnik etiologiczny ( chorobotwórczy)-bakteria, wirus, pierwotniak
wywołujący chorobę zakaz
ną.
Rezerwuar czynnika zakaz
nego to ludzie, zwierzęta, rośliny gleba lub
nieożywiona materia organiczna w których żyje i rozmnaża się czynnik
chorobotwórczy. Może być z
ródłem zakażenia jeśli istnieją warunki do
przenikania drobnoustrojów do wrażliwego organizmu.
y
ródłem zakażenia może być osoba ,zwierzę lub materia nieożywiona,
z których czynnik etiologiczny przechodzi na osobnika wrażliwego na
zakażenie.
Wrota zakażenia to miejsce pierwotnego wtargnięcia czynnika
etiologicznego do organizmu człowieka lub zwierzęcia.
Droga zakażenia to droga przechodzenia drobnoustroju z organizmu
zakażonego na wrażliwy organizm ludzki.
Droga zakażenia bezpośrednia- gdy czynnik etiologiczny przechodzi
1.
bezpośrednio z rezerwuaru (chory, nosiciel,) na organizm wrażliwy i
zdrowy np. choroby weneryczne
2. Droga zakażenia pośrednia  kiedy pomiędzy rezerwuarem a
organizmem wrażliwym pośredniczy w zakażeniu środowisko człowieka
Na podstawie sposobu rozprzestrzeniania się czynnika etiologicznego
można podzielić 6 grup chorób:
choroby rozprzestrzeniające się w wyniku kontaktu bezpośredniego
1.
( zakażenia endogenne, stosunki płciowe, zabiegi medyczne,
autoinfekcje)
choroby rozprzestrzeniające się drogą oddechową( grypa, ospa
2.
wietrzna, odra, )
choroby rozprzestrzeniające się drogą układu pokarmowego
3.
(żółtaczka ,salmonellozy
choroby rozprzestrzeniane przez owady ( komar widliszek- zimnica,
4.
mucha  salmonellozy, dur brzuszny, czerwonka ,cholera, wzw A,
wesz ludzka-dur plamisty, kleszcze- kleszczowe zapalenie mózgu,
borelioza,)
choroby rozprzestrzeniające się za pośrednictwem gleby-
5.
tężec,zgorzel gazowa, choroby pasożytnicze
choroby rozprzestrzeniające się za pośrednictwem przedmiotów i
6.
produktów codziennego użytku, zanieczyszczonych drobnoustrojami
chorobotwórczymi
Metody zwalczania chorób zakaz
nych
Podstawowymi elementami profilaktyki chorób zakaz
nych jest:
Unieszkodliwienia z
ródła zakażenia
1.
Przecięcia dróg szerzenia się zakażenia
2.
Uodpornieniu ludności narażonej na zakażenia
3.
W dążeniu do realizacji celu należy:
1 . Przeprowadzanie unieszkodliwiania drobnoustrojów chorobotwórczych
oraz ich przenosicieli czyli:
" Sanityzacja
" Dezynfekcja
" Sterylizacja czyli wyjaławianie
" Dezynsekcja
" Deratyzacja
Odpowiednie stosowanie sprzętu medycznego jednorazowego użytku
2.
3.zapewnić właściwy poziom stanu sanitarnego zakładów przemysłu
spożywczego oraz kontrolowanie osób pracujących z żywnością
4.Przestrzeganie zasad higieny osobistej (HIGIENA RAK!)
5.Używanie środków ochrony osobistej, kosmetyki z środkami
odkażającymi, odzież ochronna rękawiczki, okulary
6.prowadzenie szczepień- kalendarz szczepień, surowice,
7.unikanie przypadkowych stosunków seksualnych i używanie
prezerwatyw
8szerzenie oświaty sanitarnej i kultury sanitarnej
9. Izolację na chorobę zakaz
ną przeprowadza się zwykle w szpitalach
zakaz
nych. Wczesna izolacja z
ródła zakażenia ma znaczenie w
opanowaniu niektórych chorób, a poza tym jeśli odbywa się w szpitalu daje
możliwość lepszej opieki nad chorym.
Kwarantanna polega ona na ograniczeniu swobody poruszania się osób
podejrzanych o zakażenie na czas odpowiadający najdłuższemu okresowi
wylęgu danej choroby zakaz
nej.
Niebezpiecznym z
ródłem zakażenia są tzw. NOSICIELE czyli ludzie nie
wykazujący objawów chorobowych, ale wydalający zarazki. Nosicielami są
zwykle ozdrowieńcy po przebyciu choroby zakaz
nej. Mogą to być ludzie,
którzy nigdy klinicznie na tę chorobę nie chorowali. Nosicielstwo może być
przejściowe, krótkotrwałe, przewlekłe.
W Polsce istnieje obowiązek zgłaszania chorób zakaz
nych (Sanepid).
Podatność człowieka na zakażenia jest trzecim niezbędnym warunkiem
rozwijania się procesu epidemiologicznego.
Odpowiedz
organizmu człowieka na wtargnięcie zarazka chorobotwórczego
może być różna. Ustrój ludzki może okazać się wrażliwy na zakażenie. 
wtedy występuje choroba, lub niewrażliwy czyli niepodatny na zakażenie 
wtedy choroba nie występuje. Nadwrażliwość na zakażenia może wynikać z
odporności nieswoistej lub swoistej.
Odpornością nazywamy niepodatność ustroju na działanie drobnoustrojów
chorobotwórczych lub ich jadów oraz obce białko.
Antygen  obca lub zmieniona substancja zdolna wywołać odczyn
odpornościowy polegający na wytworzeniu przeciwciał skierowanych
przeciw tym substancjom.
Odporność dzielimy na:
Wrodzoną
1.
Nabytą sztuczna
2.
naturalna
Odporność naturalna jest wynikiem przebycia choroby zakaz
nej i trwa od
kilku tygodni do wielu lat po wyzdrowieniu.
Odporność sztuczna może być :
czynna  powstaje na skutek sztucznego zakażenia osłabionymi lub
a)
nieżywymi zarazkami (szczepionki)
bierna  uzyskuje się ją poprzez wstrzyknięcie surowic
b)
odpornościowych zawierających gotowe przeciwciała