Etapy integracji:
1. Wprowadzenie  instytucjonalne formy integracji:
sfera wolnego handlu,
unia celna,
wspólny rynek,
unia gospodarcza i monetarna.
2. Utworzenie wspólnego rynku (cel zapisany w Traktacie Rzymskim).
Swoboda przepływu jest charakterystyczna dla fazy integracji zwanej wspólnym rynkiem.
Wspólny rynek to ta faza integracji, która łączy elementy unii celnej i pewne elementy
unii gospodarczej. Na etapie wspólnego rynku istnieją 4 rodzaje swobody: swoboda
przepływu dóbr, usług, kapitału, ludzi.
Zasadnicze problemy, którymi zajmuje się teoria integracji w odniesieniu do
etapu wspólnego rynku:
1. liberalizacja czynników produkcji tj. kapitału i pracy,
2. wzajemna relacja pomiędzy rynkiem dóbr i rynkiem czynników produkcji.
Teoria integracji próbuje dać odpowiedz
na pytanie w jakim stopniu integracja rynków
produkcji pomaga wytworzyć dochody czynników produkcji oraz tworzyć i dystrybuować
dobrobyt.
INTEGRACJA RYNKU CZYNNIKÓW PRODUKCJI PRZY ZAA
OśENIACH:
1. pomijamy kwestię przepływu dóbr,
2. mamy dwa kraje A i B.
Efekty integracji rynków czynników produkcji mogą być analizowane przez porównanie
sytuacji, w której ma miejsce przepływ czynników produkcji i sytuacji bez przepływu
czynników.
Sytuacja na rynku czynników produkcji w kraju A i B jest przedstawiona na rysunku.
Krzywa Sa i Sb reprezentujące poda\
czynników produkcji i krzywe opadające Da i Db
reprezentujące popyt na czynniki produkcji. Razem wyznaczają one cenę pracy (tzn.
płacę) lub kapitału (%) i liczbę zatrudnionych pracowników lub ilość kapitału
zaanga\
owanego w danej gospodarce.
W przypadku kraju A w sytuacji nieintegracji, którego rynek pracy (kapitału) obu
krajów są oddzielone (bez migracji) warunki poda\
owe i popytowe prowadzą do wysokich
cen czynników produkcji.
W kraju B natomiast warunki popytowo - poda\
owe prowadzą do niskich cen czynników
produkcji. W tej sytuacji rynki narodowe, z którymi poziomy stóp procentowych mogą
być utrzymane w separacji tylko poprzez środki kontroli np. zezwolenie na pracę,
kontyngenty, zakaz wywozu kapitału, zezwolenia na inwestowanie.
W sytuacji integracyjnej bariery przepływu czynników produkcji zostają usunięte, praca
i kapitał mogą przemieszczać się swobodnie miedzy krajami. W naszym przypadku
nastąpi przemieszczenie się do kraju A gdzie pracownicy posiadający kapitał zarabiają
więcej. Przepływ ten pociąga za sobą koszty (są to koszty ekonomiczne i psychologiczne
- w przypasku pracowników). W przypadku kapitału są to koszty informacji. Z powodu
istnienia tych kosztów nie nastąpi całkowite wyrównanie płac czy te\
stóp procentowych
od kapitałów.
Skutki przepływów czynników produkcji.
1. w kraju A:
przepływ kapitału lub pracowników do kraju A gdzie płace i stopy procentowe są
wy\
sze co prowadzi do ni\
szej poda\
y krajowej ale wy\
szego popytu krajowego.
Ró\
nica MN wskazuje na liczby migrantów bądz
wielkość kapitału płynących z kraju B
do kraju A.
2. w kraju B:
Odpływ pracowników powoduje presję na zwiększenie płac a odpływ kapitału na
zwiększenie stóp procentowych. Wy\
sze ceny czynników produkcji prowadzą do
ni\
szego popytu i zwiększonej poda\
y. Ró\
nica Pa wskazuje na liczby migrantów lub
na wielkość wywo\
onego kapitału z kraju B do kraju A. Ta liczba migrantów lub
kapitału jest równa popytowi na zagraniczną pracę lub kapitał.
Skutki w zakresie dobrobytu.
Kraje A i B są wyraz
nie w innej pozycji w procesie integracji. Kraj przyjmujący ma
korzyści netto KFw. Kraj wysyłający B ma straty netto USI. Jest to ró\
nica między stroną
inwestorów a pracodawców z korzyści migracyjnych pracowników. Podział dobrobytu
zale\
y od alokacji korzyści z przepływów migrantów bądz
oszczędzających za granicą.
EFEKTY Z INTEGRACJI RYNKÓW KAPITAA
OWYCH DLA INTEGRUJ
CYCH SI

KRAJÓW.
Przedmiot teorii integracji.
1. liberalizacja czynników produkcji w tym rynku kapitałowego i konsekwencja takiego
przedsięwzięcia w zakresie: dobrobytu społecznego, podziału dobrobytu pomiędzy
poszczególne grupy społeczne, cen czynników produkcji, bilansu płatniczego oraz inne
efekty,
2. wzajemne relacje między rynkiem dóbr i ryzykiem czynników produkcji w fazie
tworzenia wspólnego rynku.
Efekty liberalizacji rynków kapitałowych.
Generalnie integracja czynników produkcji prowadzi do lepszej alokacji kapitału i pracy.
W wyniku tego procesu wzrasta dobrobyt w integrujących się krajach w PNN (produkt
narodowy netto). Podstawowe efekty liberalizacji to:
1. Zmienia się proporcja podziału dochodów między 2 główne kategorie:
dochody płacowe,
dochody od kapitału w obydwu krajach.
2. Mo\
liwość czasowego pogorszenia bilansu płatniczego w wyniku liberalizacji
rynków kapitałowych. Pogorszenie bilansu płatniczego mo\
e rekompensować napływ
kapitału w celu tworzenia jednostek produkcyjnych.
3. efekt restrukturyzacyjny tzn., \
e integracji rynków czynników produkcji (w tym
kapitału) mo\
e ułatwić restrukturyzację towarzyszącą procesom liberalizacji handlu w
unii celnej.
4. efekt kreacji i przesunięcia strumieni kapitału i pracy. Polega to na tym, \
e będą
napływały inwestycje z krajów nieczłonkowskich. W efekcie przesunięcia chodzi o
reorganizację produkcji wewnątrz unii celnej.
5. efekty dynamiczne - wywołane wzmocnieniem konkurencji między podmiotami i
zwiększeniem korzyści skali.
6. efekt przestrzennej koncentracji  oznacza, \
e przy zaawansowanym rynkach
finansowych mo\
e nastąpić transfer nie tylko nadwy\
ki popytu ale i poda\
y kapitału.
Ale po\
yczający i po\
yczkodawcy przesuną tam całą swoją działalność.
Zale\
ność pomiędzy procesem integracji a przepływem kapitału w formie ZIB
na etapie tworzenia unii celnej.
Eklektyczna teoria Dunninga:
mówi o 3 warunkach, które muszą być jednocześnie spełnione aby miały miejsce ZIB:
1. firma musi posiadać specyficzne przewagi własnościowe (przewagi oparte na wiedzy
posiadanych technologii, marki produktu), które przybierają formę nieuchwytnych
aktywów.
2. dla firmy musi być bardziej opłacalne wykorzystanie tych przewag ni\
sprzeda\
czy
wydzier\
awianie ich innym firmom zagranicznym (czyli bardziej opłacalne jest
wnoszenie własnej aktywności i prowadzenie transakcji wewnątrz firmy  filie),
3. musi być opłacalne dla firmy zastosowanie tych przewag w połączeniu z nakładem
czynników produkcyjnych poza krajem macierzystym.
Obserwowane tendencje w zakresie inwestycji bezpośrednich w okresie trwania unii
celnej wskazuje, \
e proces integracji generuje i wzmacnia przewagi lokalizacyjne i
wpływa na strategie firm w zakresie obsługi rynków zagranicznych. Świadczy o tym
wzrost amerykańskich inwestycji w UE powiązany z ustanowieniem zewnętrznej taryfy
celnej. Były one sposobem pokonania przeszkód celnych i utrzymaniem rynków wcześniej
obsługiwanych za pomocą eksportu. Decyzje o podjęciu ZIB były podejmowane przez
firmy, które oceniały swoje przewagi jako rzeczywiste ale ni\
sze od poziomu
wyznaczonego taryfą, jak i te które nie chciały zmniejszać swego zysku z powodu taryfy.
W obszarze handlowym UE następują procesy związane z reorganizacją produkcji
wywołane nasilającą się konkurencją i mo\
liwością osiągnięcia korzyści skali. Wtedy firmy
międzynarodowe zaczynają poszukiwać optymalnej lokalizacji np. w celu obliczenia
kosztów pracy, transportu.
Utworzenie Unii Celnej sprzyja wzmocnieniu specyficznych przewag firm ulokowanych na
rynkach integracyjnych. Wynika to z mo\
liwości osiągania korzyści skali a w związku z
tym większej akumulacji kapitału, która umo\
liwia rozwijanie działalności w zakresie
B+R, wdra\
anie innowacji będących z
ródłem przewag własnościowych.
W rejonie ekonomicznie zintegrowanym mo\
e zachodzić proces polaryzacji przewag
własnościowych w związku z specjalizacją w zakresie działalności innowacyjnej.
Przedsiębiorstwa międzynarodowe mogą podejmować 2 typy odseparowane lokalizacyjne
tzn. mogą prowadzić: badawczo  intensywną produkcję komponentów powiązaną z
lokalną bazą B+R w krajach posiadających silnie innowacyjne sektory produkcyjne typu
monta\
owego w krajach o słabej innowacyjności.
Typy inwestycji związanych z procesem integracji.
W krajach członkowskich występują 4 typy inwestycji:
1. defensywne inwestycje zastępujące import  ich przyczyną jest generowanie
przewag lokalizacyjnych w wyniku procesu przegrupowania np. zmiana taryf celnych
a motywem jest utrzymanie udziału na rynku.
2. ofensywne inwestycje zastępują import  występują jako rezultat dynamicznych
efektów unii celnej w postaci rosnącej stopy wzrostu gospodarczego i zwiększenia się
rozmiarów rynku a ich motywem jest wykorzystanie rosnącego popytu i otwierania się
nowych rynków.
3. inwestycje reorganizacyjne  wywołane są presją konkurencyjną, które zachęcają
do realokacji zasobów zgodnie z przewagami komparytatywnymi, na ogół oznacza to
geograficzną zmianę lokalizacji czyli przesunięcie do miejsc o korzystniejszych
kosztach oraz zmianę struktury bran\
owej, mo\
e się z tym wiązać nawet ograniczenie
liczby filii.
4. inwestycje zracjonalizowane  wywołane dynamicznymi efektami unii celnej w
postaci obni\
ki kosztów (w średnim i długim okresie) oraz korzyściami z tytułu
wzrostu efektywności. Ten typ inwestycji występuje w przypadku gdy
przedsiębiorstwo transnarodowe zaopatrywało rynek unii celnej drogą eksportu
pochodzącego z filii lub oddziałów ulokowanych wewnątrz Unii.
W przepływach inwestycji z krajów członkowskich do krajów trzecich głównym motywem
jest internalizacja przewag własnościowych oraz czynniki lokalizacyjne czyli firmy
przenoszą się tam gdzie mogą być konkurencyjne.
Rynek kapitałowy w Polsce w procesie integracji z UE.
W połowie  98 r. skumulowana wartość BIZ (inwestycji bezpośrednich) wynosiła 25,6
mld $ do końca roku wyniosła około 30 mld $.
pod względem wejścia kapitału zaczynamy wyprzedzać Węgry i Czechy.
Struktura bran\
owa inwestycji:
ponad 60 % inwestycji w przemyśle (21% w spo\
ywczym i 17% w
elektromaszynowym).
dalej jest pośrednictwo finansowe.
handel.
Wśród inwestorów dominują kraje UE a wśród nich  Niemcy
Udział inwestorów zagr. w akcjach 38 % w obligacjach 24%
PROCES LIBERALIZACJI RYNKU KAPITAA
O-FINANSOWEGO W UE.
Podstawowe dyrektywy i postanowienia traktatu z MAASTRICHT.
Etapy integracji:
1. Sfera wolnego handlu,
2. Unia celna,
3. Wspólny rynek (jednolity rynek wewnętrzny),
4. Unia ekonomiczna i monetarna.
Jednolity rynek wewnętrzny definiowany jest jako obszar bez granic, w ramach którego
jest mo\
liwy swobodny przepływ towarów, ludzi, usług i kapitału. Lata w jakich
budowano rynek wewnętrzny to 1985  1992 (program Europa  92). Realizacja tego
programu wykraczała poza rok  92 i praktycznie trwa jeszcze do dziś.
Swobody jakie daje wspólny rynek to:
swoboda przepływu dóbr  wyra\
a się w eliminacji ceł i innych podobnych w
skutkach opłat oraz w zniesieniu ograniczeń ilościowych między państwami
członkowskimi.
swoboda przepływu usług  jest to zniesienie ograniczeń w wykonywaniu usług
przez obywateli państw członkowskich osiadłych w innym państwie ni\
kraj osoby
korzystającej ze świadczenia.
 swoboda przepływu osób  oznacza swobodę osiedlania się i podejmowania
pracy przez obywateli jednego państwa członkowskiego na terenie innych państw
członkowskich oraz zmniejszenie dyskryminacji stosowanej ze względu na
obywatelstwo bądz
ró\
nice w systemie szkolnictwa, w dziedzinie zatrudnienia, płac
lub innych warunków płacy.
swoboda przepływu kapitały - mo\
liwość lokowania kapitału przez obywateli
jednego kraju członkowskiego na terenie innego kraju na tych samych warunkach
co osoby osiadłe kraju.
Aby urzeczywistnić te 4 podstawowe swobody nale\
ało usunąć bariery, które
dzieliły Europę:
bariery fizyczne  (administracyjne), do których zaliczmy: kontrole i formalności
urzędowe na granicach poszczególnych krajów członkowskich (bariery fizyczne
odnosiły się do towarów i ludzi)
bariery techniczne  nale\
ały do nich narodowe standardy i normy techniczne
regulujące organizację systemu zamówień rządowych i funkcjonowania sektora
publicznego, ograniczenia w świadczeniu usług bankowych i w swobodnym
przemieszczaniu kapitału.
bariery techniczne usuwalne są dwojako:
- przez wzajemne uznawanie norm i standardów,
- opracowanie wspólnych jednolitych norm (ma to miejsce wtedy, gdy
chodzi o ochronę \
ycia, zdrowia, bezpieczeństwo).
bariery fiskalne  ujawniają się w zró\
nicowanym poziomie stawek VAT i stawek
podatków akcyzowych.
W Traktacie Rzymskim art. 3 ju\
na samym wstępie wolny transfer kapitału uzyskał
taką samą wagę ja pozostałe swobody. Art. 67 traktatu wprowadził ograniczenie
dotyczące przepływu kapitału:  W ciągu okresu przejściowego członkowie wspólnoty
zniosą stopniowo w zakresie niezbędnym do sprawnego funkcjonowania rynku,
ograniczenia w ruch kapitału nale\
ących do osób zamieszkałych w państwach będących
członkami wspólnoty jak równie\
dyskryminacyjne traktowanie ze względu na
obywatelstwo lub miejsce zamieszkania stan lub na miejsce lokaty kapitału . To
ograniczenie wprowadzania wskazywało na to, \
e kraje członkowskie nie aspirowały do w
pełni wolnego przepływu kapitału. Wyniknęło to m.in. z niechęci z rezygnacji
oddziaływania na przepływy kapitałowe (art. 68, 73, 108, 109). Mo\
liwości obronne gdy
przepływy kapitałowe prowadziły do zakłóceń w funkcjonowaniu rynku dawał art. 73. Art.
108, 109 dawał mo\
liwość wprowadzenia restrykcji, gdy występowały problemy w
zakresie równowagi bilansu płatniczego.
Na mocy traktatu zostały wprowadzone przepisy regulujące przepływy kapitału (dwie
podstawowe dyrektywy z lat  60 na mocy art. 67). Dyrektywy te grupowały przepływy
kapitałowe wg stopnia liberalizacji tj. transakcje w pełni zliberalizowane
(bezwarunkowo zliberalizowane) i transakcje warunkowo zliberalizowane i takie,
wobec których nie było obowiązku liberalizacji.
Do transakcji w pełni zliberalizowanych zaliczamy:
bezpośrednie inwestycje zagraniczne,
krótko i średnioterminowe kredyty handlowe, poręczenia i gwarancje z nimi
związane,
transfery prywatne (osobiste) związane ze swobodnym przepływem osób,
nabycie nieruchomości,
transfery w związku z ubezpieczeniami.
Do transakcji warunkowo zliberalizowanych zaliczamy:
 związane z emisją lub kupowaniem papierów wartościowych w formie akcji, listów
dłu\
niczych, papierów nienotowanych na giełdzie,
kredyty długoterminowe związane z transakcjami handlowymi.
Do transakcji nie podlegających liberalizacji zaliczamy:
związane z krótkookresowym kapitałem,
otwieranie kont osobistych.
Po pierwszym okresie postępu w latach  60 liberalizacja przepływów kapitałowych została
zahamowana w latach  70 poniewa\
kilka krajów członkowskich szeroko stosowało
klauzule o ochronie przewidziane w traktacie.
Przyczyny regresu w procesie liberalizacji przepływów kapitałowych:
niestabilność międzynarodowych systemów monetarnych w latach  70,
pogorszenie się warunków ekonomicznych w następstwie załamania się systemu
stałych kursów walutowych.
przyczynami wewnętrznymi były:
niedopasowanie sfery regulacyjnej we wspólnocie do postanowionych przed nią
celów,
brak ścisłej koordynacji polityk ekonomicznych.
Dlatego trudno było pogodzić takie cele jak:
- wolny handel,
- stabilność kursów walutowych,
- swoboda przepływów kapitału,
- autonomia polityki monetarnej.
Lata  80 przynoszą odrodzenie procesów liberalizacji w zakresie przepływów
kapitałowych.
poprawiła się zewnętrzna pozycja wielu krajów europejskich (poprawił się ich
bilans płatniczy),
efektywność w zakresie przepływów kapitałowych okazała się mniejsza ni\
się
spodziewano,
wystąpiła generalna tendencja do deregulacji narodowych rynków finansowych,
innowacje techniczne w dziedzinie telekomunikacji które wpływały na sektor
finansowy; nastąpiła redukcja kosztów przepływu informacji.
Traktat o UE  93 (traktat z Maastricht)  zakładał on doprowadzenie do pełnej swobody
świadczenia usług w krajach członkowskich w oparciu o klauzulę narodową WTO w tych wszystkich
sektorach usług, które nie zostały w pełni zliberalizowane wraz z wejściem w \
ycie jednolitego
rynku europejskiego (rok 92). Przewidywany okres zakończenia pełnej liberalizacji dotyczy lat 93-
99.
PRZEPA
YWY KAPITAA
OWE W UE, SKALA ZJAWISKA, STRUKTURA
GEOGRAFICZNA I GAA

ZIOWA.
1. Ocena procesów inwestycyjnych w zakresie rynków kapitałowo  finansowych. Rynki
kapitałowo  finansowe Unii zostały poddane całkowitej liberalizacji w ramach budowy
jednolitego rynku wewnętrznego. Bardzo trudno jest uchwycić efekty tego procesu z
powodu trudności w gromadzeniu danych.
Trudności te mają kilka przyczyn:
1. W statystykach często nie czyni się rozró\
nienia między uczestnikami rynku kapitałowo
 finansowego pochodzących z krajów członkowskich UE, krajów trzecich. A liberalizacja
przepływów kapitałowo  finansowych odnosi się zarówno do jednych i do drugich.
2. Kapitał finansowy jest bardzo mobilny. Ciągle dokonuje się substytucja między
przepływami walutowymi, po\
yczkami bankowymi i bardzo płynnymi papierami
wartościowymi lub między ró\
nymi typami papierów wartościowych.
Publikowane są natomiast tylko dane netto za określony czas z tego tytułu roczne a
nawet miesięczne dane w odniesieniu do poszczególnych krajów Unii są bardzo małym
wskaz
nikiem aktywności i działania.
3. Dynamiczny rozwój począwszy od lat 70 rynków Euro walutowego i Euro obligacje
spowodował bardzo powa\
ne problemy w zakresie sprawowania efektywnej kontroli
przepływów finansowych.
Umiędzynarodowienie zarówno klientów jak i inwestycji finansowych oraz zastosowanie
innowacji w sektorze finansowym uniemo\
liwiają praktycznie skuteczną administracyjną
kontrolę tych przepływów.
Mimo trudności statystycznych istnieją empiryczne dowody, \
e mo\
liwość swobodnego
przepływu kapitału portfelowego zintensyfikowało bardzo znacząco przepływy tego
rodzaju kapitału w UE.
Porównanie rozmiarów strumieni inwestycji portfelowych w latach 83-91 napływających
do wybranych krajów członkowskich Unii i wypływających z nich, wskazuje na ich
kilkakrotny niekiedy wzrost w tym okresie.
Konwencjonalną miarą rynków stopnia integracji rynków kapitałowo  finansowych jest
zbli\
enie się stóp finansowych na rynkach poszczególnych krajów.
Konieczność zbli\
enia stóp procentowych została narzucona przez Traktat w Maastriekt
jako jedno z kryteriów konwergencji dla kandydatów do Europejskiej Unii Monetarnej.
Tendencja do zbli\
ania się stóp procentowych jest obserwowana w krajach UE. Jest ona
wynikiem:
1. Usunięcie przeszkód w swobodnym przepływie kapitałów w ramach Jednolitego Rynku
Wewnętrznego.
2. Jest efektem polityki makroekonomicznej rządów tych krajów mającej na celu
członkostwo w Unii Monetarnej.
W przypadku Narodowych Rynków Kapitałowych czynnikiem podtrzymującym ich
odrębność mo\
e być zró\
nicowanie kulturowe, co ma znaczenie dla małych inwestorów,
którym trudniej jest zdobywać informacje.
Z kolei czynnikiem integrującym NR są nowe technologie stosowane na tych rynkach oraz
dostosowanie narodowych reguł wejścia na rynki kapitałowe i zachowania się uczestników
na tych rynkach do wymogów obowiązujących na szczeblach UE.
Rynki kapitałowe w UE cechują się dwustopniową strukturą. Z jednej strony dochodzi do
przestrzennej koncentracji aktywności oznacza to, \
e dominującą pozycję na tym rynku
zajmuje Londyn.
Przyczyniła się do tego drastyczna (brak tekstu) jaka miła mająca w 86 Big Bank co
pociągnęło za sobą równie\
obni\
enie mar\
.
Ten rynek odznacza się du\
ą płynnością, której nie mogą zapewnić małe narodowe rynki.
Jest więc preferowany przez instytucjonalnych inwestorów. Natomiast narodowe rynki
silniej konkurujące ze sobą.
W wyniku procesów integracyjnych poprawiła się efektywność handlu papierami
wartościowymi i relacja między inwestycjami? a oszczędnościami w Europie.
Ilustracją zachodzących procesów integracyjnych mo\
e być studium przypadku
obejmujący francuski i niemiecki rynek kapitałowy. Korelacja miesięcznych wskaz
ników
zwrotu na tych rynkach wzrosła z 0,29 w pierwszej połowie 80 do 0,65 w drugiej połowie
lat 80 i na przełomie lat 80.
Na zbli\
enie się tych wskaz
ników zło\
yły się przyczyny:
- globalizacja rynków kapitałowych,
- usunięcie przeszkód w przepływach kapitałowych w ramach JRK,
- lepsze systemy komunikacji w handlu,
- rosnący udział zagranicznych rynków kapitałowych,
- rosnące oddziaływania rozwoju innych gospodarek na ceny udziałów i akcji na danym
rynku a to z powiększającej się wymiany z zagranicy i rosnących bezpośrednich
inwestycji.
Ocena przepływu procesów integracyjnych w zakresie przepływu bezpośredniej inwestycji
zagranicznych.
UE zajmuje się szczególną pozycją jako eksporter i importer BIZ w gospodarce
światowej, świadczą o tym dane dotyczące skumulowanych danych, a tak\
e dane na
temat nowych strumieni inwestycji. Udział Unii w skumulowanych inwestycji
zagranicznych wypływających ogółem w gospodarce światowej kształtował się w latach
85-97 w granicach 40-465. Natomiast udział Unii w skumulowanych inwestycjach zagr.
napływającej ogółem w skali świata był nieco ni\
szy i wynosił odpowiednio 31% w 85,
41% w 90 i zmniejszył się do około 35% w 97.
Znaczenie skumulowania BIZ w gospodarce krajów członkowskich Unii mierzone ich
stosunkiem do PBK rosło w całym okresie, o którym mówimy, w roku 96 wskaz
nik ten
czyli skumulowanie BIZ do PBK wyniósł 13% dla całej UE, podczas gdy średnia dla
wszystkich krajów wysokorozwiniętych 0k. 7,6%.
Wskazuje to na wzrost znaczenia bezpośrednich inwestycji w gospodarce krajów Unii w
okresie realizacji programu budowy.
Analiza rocznych strumieni BIZ napływających do Unii i z niej wypływających w długim
okresie potwierdza takie, \
e Unia pozostaje głównym eksporterem netto kapitału w
formie BI.
W okresie realizacji programu JRW do krajów członkowskich Unii napływało średnio 38%
światowych strumieni BIZ. W końcowym etapie realizacji tego programu JR 90-92 udział
ten wzrósł ok. 45-47%.
Zjawisko to świadczyło o rosnącej atrakcyjnego tego obszaru gospodarki światowej dla
inwestorów zagranicznych, na co niewątpliwie miały wpływ procesy pogłębiania
integracji.
Je\
eli chodzi o z
ródła tych zwiększonych strumieni napływających do Unii to okazuje się,
\
e w przewa\
ającej mierze pochodziły one z innych krajów członkowskich Unii.
Tak zwana wewnątrz unijna
Wzrosły z 41% ogółu BIZ w połowie 80 do prawie 60% w 91-93.
Następne lata tj. 93-94 to okres recesji i zmniejszającego się zainteresowania inwestorów
zagranicznych inwestycjami na terenie UE, co znalazło wyraz zarówno w wielkościach
absolutnych jak i względnych tendencji nastąpiło zmniejszenie do 1/3  ź rocznych
strumieni BIZ ogółem.
Rozszerzenie UE o nowe kraje członkowskie i jednoczesny rekordowy wzrost strumieni
BIZ w skali świata w 95 przynoszą poprawę względnej pozycji UE w BIZ napływających
ogółem do ponad 1/3 światowych strumieni BIZ ogółem. A w wielkościach absolutnych
oznaczało to wzrost z 62mld$ w 94 do 117mld$ w 95 r.
Lata 96-97 są gorsze pod tym względem dla UE. Ma miejsce spadek absolutnej wielkości
strumieni do 108mld$ w 97, co dało udział rzędu 27% w światowych strumieniach BIZ.
Zbli\
one tendencje występowały w przypadku BIZ wypływających z UE, przy czym
względny udział Unii w światowych strumieniach był zdecydowanie wy\
szy ni\
udział w
strumieniach BIZ napływających w skali świata. Potwierdzony został wniosek, \
e UE jest
eksporterem netto BIZ.
Ze szczegółowych danych na temat struktury geograficznej BIZ napływających i
wypływających z poszczególnych krajów członkowskich w latach 86-97 wynika, \
e
głównymi krajami przejmującymi BIZ w UE były: Wielka Brytania, Francja, Hiszpania,
Belgia i Luksemburg, tak\
e Szwecja w 95 (w roku przystąpienia).
Wielka Brytania jest nie tylko głównym krajem przejmującym inwestycje wśród krajów
członkowskich Unii ale tak\
e drugim po USA największym odbiorcą BIZ w świecie. W.
Brytania okazuje się atrakcyjnym miejscem lokat zarówno dla firm USA jak i firm Europy
zach. i Japonii. Preferowaną formą aktywności firm zagranicznych w W. Brytanii są fuzje i
przejęcia. Ocenia się, \
e ok. � fuzji i przegięć w Europie zach. w połowie lat 90 miało
właśnie miejsce w W. Brytanii. Atrakcyjność lokacyjna Brytanii wynika (jak się
przypuszcza) z ni\
szych kosztów produkcji i niskich podatków.
Szczególnie du\
y napływ BIZ odnotowały kraje, których członkostwo w Unii zbiegło się z
realizacją programu budowy jednolitego rynku wewnętrznego tj. Hiszpanii i Portugalii.
Tak\
e dane dla Szwecji i Finlandii z okresu przed akcesyjnego potwierdzają wzrost
atrakcyjności dla inwestorów zagranicznych z powodu przejściowego członkostwa w Unii.
Struktura sektora BIZ w UE.
Ona równie\
podległa zmianom w okresie budowy jednolitego rynku wewnętrznego w
latach 84-93 umocniła się tendencja do przesuwania się BIZ do sektora usług, bowiem a\

63% skonsumowanych BIZ napłynęło do tego sektora, a tylko 31% BIZ zaanga\
owane
było w przemyśle przetwórczym.
Z kolei BIZ w przemyśle przetwórczym cechował się rosnącym znaczeniem miej
technologicznie inwestowanych przemysłów, co było tendencją odwrotną do
obserwowanej w handlu.
Udział BIZ w sektorach mniej technologicznie intensywnych (takich jak przemysł
spo\
ywczy, produktów metalowych, metalowy) wzrósł z 27% w latach 84-86 do prawie
50% w 90-92.
W handlu było odwrotnie tzn. udział w mniej technologicznie intensywnych przemysłach
zmniejszył się w tym samym okresie z 40% do 37,9%.
Wobec braku kompleksowych i szczegółowych danych na temat struktury sektorowej BIZ
w poszczególnych krajach członkowskich pewne wnioski mo\
na wysnuć na podstawie
analizy trans granicznych fuzji i przejęć.
W okresie realizacji jednolitego rynku wewnętrznego aktywność w postaci fuzji i przejść
przebiegła zgodnie z przewagami komparatywnymi krajów członkowskich.
W północnych krajach Unii dochodziło w większym stopniu do trans granicznych fuzji i
przejęć w technologicznie intensywnych gałęziach. Natomiast w krajach południowych
Unii fuzje i przejęcia koncentrowały się w gałęziach wytwarzających dobra podstawowe.
Wyjątek stanowiła tu Hiszpania.
INTEGRACJA RYNKÓW KAPITAA
OWYCH A ZACHOWANIA INWESTORÓW
ZAGRANICZNYCH.
- Zmiany strategii korporacji trans narodowych w odniesieniu do UE.
Z dwóch kolejnych etapów pogłębiania integracji europejskiej, jakimi są realizacja
programu budowy jednolitego rynku wewnętrznego oraz tworzenie Unii ekonomicznej i
monetarnej zasadnicze znaczenie dla zmiany zachowań inwestorów ma etap 1.
Efekty realizacji jednolitego rynku wewnętrznego w miarę ich ujawnienia się wpływają na
zachowanie przedsiębiorstw trans narodowych przez oddziaływanie na ich rachunek
kosztów, zysku i ryzyka. Odnosi się to zarówno do tych przedsiębiorstw trans
narodowych, które są potencjalnymi inwestorami w UE, jak i do tych, które ulokowały się
w niej ju\
od dawna.
Z szacowanych korzyści z tytułu budowy JRW największe znaczenie dla potencjalnych
inwestorów mają zagregowane efekty w postaci korzyści skali produkcji i uczenia się
redukcji tzw. Nieefektywności X, bodz
ców do innowacji o konkurencji.
(Efektywność X  wynika nie z tytułu inwestycji ale z działania w bardziej
konkurencyjnym otoczeniu, które zmusza do racjonalnych zachowań firm).
Po usunięciu barier fizycznych, technicznych i fiskalnych, powstaje ogromny rynek z
przewidywaną wy\
szą stopą wzrostu ni\
miałoby miejsce bez pogłębienia integracji.
Wymienione powy\
ej efekty realizacji programu JWR oddziałują na relację koszty  zyski
przedsiębiorstwa trans narodowego.
Na element ryzyka wpływają natomiast specyficzne efekty związane z kształtowaniem
stosunków zewnętrznych Unii (z krajami trzecimi) chodzi tu o realny bądz
tylko
postrzegany protekcjonizm wynikający ze stosowania zasady wzajemności w stosunkach
zewnętrznych, ze sposobu traktowania filii zagranicznych w Unii z przepisów & & & .
Odnosi się to w szczególności do firm z rejonu Pacyfiku  japońskich i koreańskich, które
wcześniej obsługiwały rynek Unii.
Za pomocą eksportu i ju\
zetknęły się z ró\
nymi formami restrykcji. Z kolei takie
zawierzenie związane z tworzeniem JRW jak:
- usuwanie barier związanych z standardami,
- testowaniem produktów,
- zakończenie dyskryminacji w zakresie zakupów publicznych,
- redukcja bądz
wyeliminowanie pomocy państwa.
- De regulacja publicznych monopoli,
mają dwojaki wpływ na rachunek kosztów, zysków i ryzyka przedsiębiorstw trans
narodowych:
- pozytywny  kiedy ma miejsce lepszy dostęp do kontraktów publicznych,
usunięcie barier administracyjnych, wyłonienie się wspólnotowych standardów
i regulacji oraz usunięcie przeszkód w handlu ,
- negatywny  wpływ na rosnącą konkurencją, restrukturyzacja wielu gałęzi
przemysłu, redukcja poziomu cen Unii.
Elementy programu Europa 9 oddziałujące na pozycję firm mają zró\
nicowane znaczenie
w rachunku przedsiębiorstw trans narodowych i tak:
- efekt usunięcia barier fiskalnych uzale\
niony będzie od sektora, w którym działają
korporacje trans narodowe, ale nie ma pełnych ocen co do skutków usunięcia barier
fiskalnych (efekt jest tu niepewny),
- polityka w zakresie współpracy trans granicznej poprawi pozycję konkurencyjną
unijnych producentów,
- bardziej aktywna polityka konkurencji będzie przeciwdziałać podejmowaniu firm,
- silniejsza polityka regionalna ale z mo\
liwością redukcji bodz
ców inwestycyjnych
oznaczać będzie mniej zachęt dla inwestorów zagranicznych.
Generalnie nie ma wątpliwości co do tego, \
e przyspieszenie procesu integracji
gospodarczej w UE zmusza do modyfikacji ich zachowań i będzie miało wpływ
na zmiany w organizacji zasobów produkcyjnych w Europie.
Przy określaniu strategii przedsiębiorstw trans narodowych w zakresie bezpośrednich
inwestycji zagranicznych w warunkach realizacji jednolitego rynku wewnętrznego
rozró\
nia się:
- tzw. outsiderów, czyli firmy nie unijne, które stoją przed decyzją czy wejść na rynek UE
i jaki wybrać model wejścia,
- firmy ju\
ulokowane z produkcją wewnątrz Unii.
W przypadku outsiderów mo\
liwe jest co najmniej kilka reakcji przedsiębiorstw
międzynarodowych. Z jednej strony mogą to być ró\
ne działania bez anga\
owania się w
międzynarodową produkcję np. dywersyfikacja produkcji i zmiana kompozycji dóbr na
rynek krajowy i eksport. Z drugiej strony mo\
liwe jest lokowanie się z produkcją
wewnątrz Unii w formie tzw. greenfiel investment (od postaw) zaanga\
owanie się w
formie przejęcia istniejących firm lub w formie kooperacji.
Z analizy zachowań przedsiębiorstw trans narodowych przeprowadzonej dla ró\
nych
bran\
przemysłu, wynika, \
e ich strategiczne opcje kształtują się w dość zró\
nicowany
sposób. Zale\
ą one od charakterystyki przemysłu, w którym działają te firmy oraz od
charakterystyki danych inwestorów. Z tego powodu trudno jest o uogólnienie.
W przypadku firm ulokowanych ju\
wewnątrz UE budowa JRW (jednolity rynek
wewnętrzny) stawia je wobec zasadniczego problemu jakim jest reorganizacja produkcji,
w celu polepszenia pozycji konkurencyjnej firmy. Tzw. reorganizacyjne inwestycje są
rezultatem presji powodowanej przez efekt kreacji handlu. Efekt ten zachęca do
realokacji zasobów zgodnie z przewagami komparatywnymi.
Przedsiębiorstwa trans narodowe ulokowane w integrujących się krajach stają przed
koniecznością przegrupowania swoich mocy wytwórczych. Z reguły oznacza to
przesunięcie lokalizacji połączone z ograniczeniem ich liczby do miejsc korzystniejszych
kosztami.
Reorganizacja inwestycji nie musi powodować przyrostu netto inwestycji, ale po prostu
zmianę ich geograficznej i bran\
owej struktury.
Oznacza to konsolidację aktywności produkcyjnej przedsiębiorstw trans narodowych w
mniejszej liczbie filii bądz
oddziałów.
Usuwanie barier fizycznych, technicznych i fiskalnych w ramach JRW wzmacnia jeszcze
potrzebę reorganizacji inwestycji bezpośrednich w porównaniu do sytuacji unii celnej.
Na ten proces będą miały równie\
wpływ cechy charakterystyczne poszczególnych
przemysłów.
W dojrzałych przemysłach kraje posiadające względną obfitość średnio wykwalifikowanej
siły roboczej mogą przyciągać inwestycje poszukujące nowych z
ródeł efektywności, to są
tzw. new & & seching investments.
Przykładem takich inwestycji są niektóre inwestycje w Hiszpanii i Portugalii.
W przemysłach kapitałowo  intensywnych, gdzie wa\
na jest wykwalifikowana praca
in\
ynierska i gdzie mo\
e wystąpić popyt na naukowców w związku z rozwijaniem
procesów innowacyjnych produkcja mo\
e być przenoszona do bardziej zaawansowanych
gospodarczo regionów.
Na proces reorganizacji produkcji będą miały równie\
wpływ bariery w zakresie upodobań
konsumentów oraz bariery wewnętrzne w firmie.
Zale\
nie od siły barier zakresie upodobań konsumentów samym od stopnia wymaganej
modyfikacji produktu reorganizacja produkcji przedsiębiorstw trans narodowych w skali
europejskiej mo\
e napotykać na ograniczenia.
Siła barier mo\
e być zredukowana dzięki mo\
liwości obni\
eniu kosztów i cen zwłaszcza w
warunkach, gdy cenowa elastyczności popytu jest wysoka.
Wewnętrzne bariery w firmach mogą okazać się bardzo silne, zwłaszcza w przypadku
kiedy firmy ulokowane były w UE ju\
od dawna tzn. w przypadku firm działającej długi
czas wg strategii tzn. country by country (kraj po kraju).
W związku z tym mo\
liwa jest sytuacja, \
e przedsiębiorstwa, które osiedliły się w Unii w
ostatnim okresie (tzw. late comers), skorzystają więcej w wyniku utworzenia JRW.
Ju\
od początku bowiem będą mogły reorganizować produkcję odpowiednio do nowego
wymiaru rynku.
Ocena kolejnego etapu pogłębienia integracji gospodarczej między krajami Unii, jakimi
jest tworzenie Unii ekonomicznej i monetarnej na zachowanie przedsiębiorstw trans
narodowych mo\
liwa jest tylko na zasadzie projekcji w jedynie najogólniejszym zarysie.
Z przewidywanych efektów utworzenia Unii ekonomicznej i monetarnej największe
znaczenie dla inwestorów zagranicznych będą miały redukcje kosztów transakcyjnych
z tytułu wprowadzenia jednej waluty na obszarze UE oraz spadek kosztów pozyskania
kapitału w wyniku potencjalnego obni\
enia się stóp procentowych a jest to mo\
liwe
wraz z postępującym się zbli\
aniem się do siebie stóp inflacji w poszczególnych krajach
członkowskich w kierunku najni\
szych stóp inflacji notowanych w Unii.
Inwestorzy zagraniczni z krajów trzecich podejmujący produkcję wewnątrz UE będą
korzystać tak jak producenci miejscowi z wymienionych uprzednio efektów ale z jedną
zasadniczą ró\
nicą: będą oni w większym stopniu nara\
eni na ryzyko zmian
kursowych, gdy\
z racji powiązań z krajami macierzystymi będą zmuszeni do
operowania tak\
e własnymi walutami narodowymi bądz
brania pod uwagę relację
pomiędzy euro i ich narodowymi walutami.
Na pewno brakuje tematu 6 (przepływy między UE a Europą wsch. Główne
postanowienia Układu Europejskiego.) dalej o tym pisze Marcin. Albo nic nie było..?
Postanowienia Układu Europejskiego w odniesieniu do BIZ.
Układ europejski koncentruje się przede wszystkim na przepływach handlowych,
natomiast problemy przepływu kapitału potraktowane zostały skrótowo.
Art.59 Układu europejskiego liberalizuje płatności na rachunku bie\
ącym, bilansu
płatniczego w zakresie w jakim transakcje stanowiące podstawę płatności dotyczą
zliberalizowanego, stosownie do postanowień układów, przepływu towarów, usług oraz
osób między Polską a Unią.
Problem przepływu kapitału regulowany jest art. 60 i 61 układu europejskiego. W
odniesieniu do BIZ układ stanowi, \
e państwa członkowskie wspólnoty i Polska zapewnią
swobodny przepływ kapitału związanego z bezpośrednimi inwestycjami w
przedsiębiorstwach utworzonych zgodnie z przepisami państwa  gospodarcze oraz
inwestycjami związanymi z tworzeniem przedsiębiorstw przez obywateli na zasadach
samozatrudniania stosowane do przepisów umowy.( rozdz. 2 cz. 4 )
Umowa zobowiązuje obie strony do nie wprowadzania \
adnych nowych ograniczeń
dotyczących obrotu w odniesieniu do przepisu kapitału a tak\
e do niezastosowania ju\

istniejących uregulowań z tym, \
e zobowiązania tak\
e przejmują na siebie państwa
członkowskie wspólnot z chwilą wejścia w \
ycie układu, a Polska po rozpoczęciu drugiego
etapu jego realizacji. Układ zobowiązuje równie\
obie strony do tworzenia warunków
niezbędnych do stopniowego wprowadzenia wspólnotowych przepisów dotyczących
swobodnego przepływu kapitału. Układ nie wyznaczał jednak obligatoryjnego terminu
zastosowania tych\
e przepisów. Układ odsyła tę kwestię do Rady Stowarzyszenia, która
w
trakcie drugiego etapu realizacji układu zbada mo\
liwość pełnego zastosowania
przepisów wspólnoty dotyczących swobodnego przepływu kapitału.
Podstawowe warunki działania kapitału zagr. w Polsce zostały określone ustawą o
spółkach z udziałem kapitału zagranicznego z dnia 14 VI 1991. Ta ustawa uległa
zmianom w 1996. Na mocy ustawy zmieniającej niektóre postanowienia w porównaniu z
poprzednimi przepisami prawnymi, nowe rozwiązania prawne mają znacznie bardziej
liberalny charakter. Świadczą o tym regulacje odnoszące się do trybu udzielania
zezwoleń, transferu zysków za granicą, transferem kapitału w wypadku likwidacji spółki,
gwarancji odszkodowań na wypadek szkód poniesionych w wyniku wywłaszczenia.
Nie ma w Polsce ograniczeń w zakresie transferu zysków i kapitału za granicą w
przypadku likwidacji firmy lub jej sprzeda\
y.
Je\
eli chodzi o zezwolenie, to obecnie wymagane jest tylko zezwolenie, gdy tworzą się
spółki, do których polski podmiot państwowy wnosi układ niepienię\
ny stanowiące np.
przedsiębiorstwo (lub część), nieruchomość.
Zezwolenia są wymagane w przypadku niektórych czynności np. zapisanie przez okres 6-
ciu miesięcy mienia państwowej osoby prawnej.
Ocena dostosowania Polski w zakresie rynku kapitałowego do wymogów członkostwa UE.
Układ europejski nakłada na Polskę stosunkowo niewielkie zobowiązania w zakresie
liberalizacji kapitału. Natomiast członkostwo Polski w OECD uwarunkowane było znaczącą
liberalizacją przepływów kapitałowych.
Stopień dostosowania Polski do pewnej swobody przepływu kapitału obowiązującej w
warunkach jednolitego rynku wewnętrznego powinien być oceniany odrębnie w
odniesieniu do przepływów kapitału :
1. związanych z dokonywaniem bezpośrednich inwestycji w kraju,
2. objętych prawem dewizowym oraz związanych z publicznym obrotem papierami
wartościowymi.
W odniesieniu do swobodnego przepływu kapitału w formie BIZ ograniczenia to:
- restrykcje co do dopuszczalnej formy prawnej tworzenia spółek z udziałem
zagranicznym. Te restrykcje zostaną zniesione przez nową ustawę  Prawo
działalności gospodarczej
- wymaganie zezwoleń w przypadku, gdy państwowe osoby prawne wnoszą
niepienię\
ne wkłady do spółek z udziałem kapitału zagranicznego w formie własności
tej osoby prawnej lub wynajmują spółkom z udziałem zagranicznym nale\
ącą do nich
własność na okres dłu\
szy ni\
6- miesięcy lub transferują prawa do takiej własności.
- ograniczanie dostępu do niektórych dziedzin działalności gospodarczej takich jak: gry
losowe, kasyna, tworzenie i wykorzystanie sieci telekomunikacyjnych i sprzętu do
radiowej komunikacji z zagranicą.
- ograniczenia wysokości udziału inwestorów zagranicznych w kapitale zakładowym w
przypadku inwestycji w stacje radiowe, telewizyjne, międzynarodowe, usługi
telekomunikacyjne i telefonię komórkową,
- zezwolenie wymagane w przypadku, gdy zakupione udziały reprezentują więcej ni\

25%, 33%, 50% lub 75% głosów na walnym zgromadzeniu, które ma co najmniej
15% udziałów w polskiej firmie ubezpieczeniowej.
- wyłączenie tworzenia udziałów i przedstawicielstw zagranicznych inwestor ó w
sektorze bankowym i w usługach finansowych od zasady narodowego traktowania( to
ograniczenie ma być zniesione przez nową ustawę  prawo działalności gospodarczej,
- nierówne traktowanie krajowych i zagranicznych przedmiotów w procesie
prywatyzacji na korzyść krajowych.
Oddzielną kwestią są ograniczenia w nabywaniu ziemi i nieruchomości przez
obcokrajowców.
- w Polsce nabywanie nieruchomości przez podmioty zagraniczne regulowane jest przez
ustawę o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców z 1920 r., ale zmienioną w
sposób istotny są w 1996r.
Do maja 96 r. nabycie lub objęcie w wieczyste u\
ytkowanie jakiejkolwiek nieruchomości
przez osobę zagraniczną mogło nastąpić jedynie po uprzednim wyra\
eniu zgody
ministerstwa spraw wewnętrznych na podstawie ustawy z 1920 r. . Jedynym wyjątkiem
od ustawy było przeniesienie własności na spadkobierców.
Obecnie znowelizowane przepisy tej ustawy wychodzą naprzeciw zaleceniom OECD
chocia\
nie tak daleko jak tego chciała. Dokonana nowelizacja miała na celu:
Ograniczoną liberalizację poprzez określenie przypadków, w których nie jest
wymagane zezwolenie Ministra Spraw Wewnętrznych na nabycie nieruchomości.
wprowadzenie ustawowo uprawnień dla Rady Ministrów do podejmowania
dalszych działań liberalizacyjnych w związku z realizacją Układu Europejskiego
oraz wypełnieniem warunków członkostwa w OECD.
Uproszenie procedur administracyjnych,
eliminację istniejących luk prawnych pozwalających na omijanie ustawy.
Zgodnie z przyjętym zakresem liberalizacji zezwolenia Ministra Spraw Wewnętrznych nie
są potrzebne w przypadku:
Nabywania nieruchomości przez cudzoziemców mieszkających co najmniej od 5 lat
w Polsce na podstawie karty stałego pobytu,
Cudzoziemców mieszkających w Polsce co najmniej od 2 lat i nabywających
nieruchomość, która będzie stanowiła współwłasność z ich polskim
współmał\
onkiem,
Osób prawnych mających siedzibę w Polsce i nabywających w miastach na cele
statutowe nieruchomości niezabudowane o łącznej powierzchni 0,4 ha oraz przy
zakupach samodzielnych lokali mieszkalnych.
Nabywania nieruchomości rolnych o powierzchni 1 ha (nabywanie nieruchomości
w strefach przygranicznych wymaga zezwolenia niezale\
nie od powierzchni).
Istniejące ograniczenia w przepływach kapitałowych objętych prawem
dewizowym i związanych z publicznym obrotem papierami wartościowymi:
są to ograniczenia w dopuszczeniu krajowych papierów wartościowych do
zagranicznego rynku kapitałowego (dopuszcza się mo\
liwość emisji zagranicą do
25% lub kwitów depozytowych bez zgody komisji papierów wartościowych) 
Pełna liberalizacja wprowadzania papierów wartościowych na rynki zagraniczne
planowane są na koniec 1999 r. zgodnie z harmonogramem umowy z OECD.
Są to ograniczenia w nabywaniu przez osoby krajowe jednostek uczestnictwa
zagranicznych przedsiębiorstw inwestycji zbiorowych nie mających formy papieru
wartościowego oraz mających taką formę ale nie dopuszczonych do obrotu
publicznego.
jest to ograniczenie transferu kapitału mającego na celu spłatę długu poręczonego
(gwarantowanego przez osobę zagraniczną na zlecenie osoby krajowej),
ograniczenie transferowania zagranicę nale\
ności osób zagranicznych uzyskanych
ze sprzeda\
y nieruchomości w kraju.
ograniczenia transferu kapitału w celu nabywania przez osoby krajowe innych ni\

papiery wartościowe instrumentów zagranicznego rynku pienię\
nego.
 ograniczenie dopuszczenia krajowych krótkoterminowych papierów wartościowych
dla zagranicznego rynku pienię\
nego,
ograniczenie transferu nale\
ności osób zagranicznych uzyskanych ze sprzeda\
y na
krajowym rynku pienię\
nym papierów wartościowych i innych instrumentów.
ograniczenie posiadania przez krajowe podmioty rachunków w bankach zagranicą
związanych z bie\
ącą działalnością.
ograniczenie lokowania środków pienię\
nych przez osoby krajowe w bankach za
granicą i przez osoby zagraniczne w bankach w kraju.
ograniczenia udzielania i zaciągania kredytów i po\
yczek krótkoterminowych
(poni\
ej 1 roku) niezwiązanych z inwestycjami bezpośrednimi i obrotem towarami,
prawami na dobrach niematerialnych (chodzi o własność intelektualną) oraz
świadczeniem usług ani przepływem kapitału osobistego.
Niektóre z wymienionych ograniczeń mają wąski zasięg i ich usunięcie nie powinno
wywoływać perturbacji w polskiej gospodarce. Istniejące ograniczenia będą usuwane
stopniowo do końca 1999r. zgodnie z harmonogramem przyjętym przy wstąpieniu Polski
do OECD
Obawy jakie wią\
ą się z procesem liberalizacji przepływów kapitałowych dotyczą
usunięcia ograniczeń w przepływie kapitałów krótkoterminowych. Usunięcie tych
ograniczeń mo\
e powodować znaczne zakłócenia na rynku finansowym i tym samym
wywołać trudności w zakresie bilansu płatniczego krajowej polityki monetarnej i polityki
kursowej. W przypadku destabilizacji gospodarczej mo\
liwa jest ucieczka kapitału z
kraju.
MOśLIWOŚCI INWESTOWANIA NA TERENIE UNII EUROPEJSKIEJ PRZEZ FIRMY
Z KRAJÓW EUROPY ŚRODKOWEJ I WSCHODNIEJ.
Mo\
liwości inwestowania na terenie UE przez firmy z krajów środkowoeuropejskich
wynikają z postanowień układu europejskiego. Klimat inwestycyjny w krajach UE jest
zró\
nicowany ale generalnie jest korzystny dla inwestorów zarówno krajowych jak i
zagranicznych.
Niemcy- To najsilniejszy gospodarczo partner UE tzn. ma nie tylko najlepszą strukturę
gospodarczą ale i największy rynek zbytu. Ka\
dy przedsiębiorca rozwa\
ający mo\
liwość
inwestowania w Niemczech powinien wziąć pod uwagę:
1. du\
y ale wysoce konkurencyjny rynek chłonny na nowe pomysły i produkty,
2. swobodny dostęp do ka\
dego innego rynku europejskiego,
3. wysokie koszty siły roboczej,
4. brak kontroli dewizowej + przystąpienie Niemiec do Europejskiej Unii Monetarnej,
5. brak ograniczeń wywozu kapitału i zysków,
6. mo\
liwość procentowego udziału obecnego partnera w majątku firmy,
7. mo\
liwość inwestowania w ka\
dej bran\
y,
Rząd Federalny podobnie jak rządy landów nie stosuje specjalnych zachęt wobec
inwestorów zagranicznych gdy\
odbywałoby się to kosztem inwestorów krajowych. Nie
nale\
y więc liczyć na mo\
liwość skorzystania z instrumentów finansowego wsparcia
przewidzianych wyłącznie dla obcych podmiotów ale jednocześnie rząd nie stosuje
praktyk ograniczających swobodę działania inwestora zagranicznego. Przepisy podatkowe
nie dyskryminują ani nie preferują obcych inwestorów. Przedsiębiorstwa będące
własnością inwestorów zagranicznych są traktowane tak samo jak podmioty niemieckie.
Mo\
liwości wykorzystania programów promocji inwestycji w Niemczech.
Środki promocji w nowych landach:
 granty inwestycyjne,
subsydia inwestycyjne w przypadku gdy tworzone są nowe miejsca pracy,
przyśpieszona amortyzacja majątku trwałego,
zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych,
po\
yczki ze specjalnego funduszu utworzonego częściowo z środków dawnego
planu Marshala, obecnie dostępne tak\
e dla obcych inwestorów,
mo\
liwość taniego kupna majątku trwałego z ziemią włącznie.
Formy prawne inwesytcji:
Potencjalny inwestor zagraniczny ma swobodę wyboru jeśli chodzi o formę prawną
przedsiębiorstwa. Najczęściej wybierane są następujące formy: spółka, filia, oddział.
Spółka akcyjna  (A.G.) to bardzo popularna forma prawna ale trudna do zało\
enia ze
względu na długą procedurę i barierę co do postaci minimalnego kapitału zakładowego.
Tylko du\
e firmy wybierają tą formę prawną.
GmbH - to forma prawna najczęściej wybierana przez firmy zagraniczne działające na
terenie Niemiec. Zało\
enie GmbH jest prostsze i wymagany jest ni\
szy kapitał zakładowy
tj 50 tys DM. z czego połowa musi zostać wniesiona od razu. GmbH mo\
e zostać
utworzone przez jedną osobę i nie ma ograniczeń co do max ilości wspólników.
Gesllschaft burgerlicher Rechle  gdzie wymagana wielkość kapitału zakładowego
wynosi 1000 DM co nie stanowi praktycznie \
adnej bariery finansowej. Niezbędne jednak
jest wyznaczenie pełnomocnika, który musi być obywatelem Niemiec.