Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
KOMENTARZ
Ustawa o rachunkowości
po zmianach
11 sierpnia 2014 nr 154 (3795)
Poniedziałek RACHUNKOWOŚĆ
gazetaprawna.pl
i AUDYT
Uproszczone sprawozdania jednostek
mikro nie sÄ… obligatoryjne
rier hamujących rozwój czenia w zakresie spra- przedsiębiorców zagra- niebędących spółkami
Katarzyna
przedsiębiorczości wpro- wozdania finansowego nicznych, w rozumieniu handlowymi, nieprowa-
Trzpioła
wadzając możliwość spo- i sprawozdania z działal- przepisów o swobodzie dzących działalności go-
autorka
rządzenia uproszczonego ności, nie będzie mogła działalności gospodar- spodarczej (Dz.U. nr 137,
dodatku
sprawozdania finansowe- stosować wartości godzi- czej, społeczno-zawodo- poz. 1539 ze zm.) zostały
go przez jednostki mikro. wej oraz skorygowanej we organizacje rolników, przeniesione do ustawy
Jak oceniał resort finan- ceny nabycia do wyceny organizacje samorządu o rachunkowości.
W 2014 roku ustawa sów, nowelizacja ta może aktywów i pasywów. Przy- zawodowego i organizacje Jak oszacowało Mini-
z 29 września 1994 r. się przyczynić do popra- czyni się to do obniżenia samorządu gospodarcze- sterstwo Finansów, z za-
o rachunkowości (t.j. Dz.U. wy warunków wykony- kosztów przygotowania go rzemiosła  jeżeli nie proponowanych uprosz-
z 2013 r. poz. 330 ze zm.) wania działalności gospo- sprawozdania finanso- prowadzą działalności go- czeń będzie mogło
została w znaczący sposób darczej. wego oraz kosztów bie- spodarczej. A to oznacza, iż skorzystać ponad 34 000
dwukrotnie znowelizowa- Stosowanie uproszczeń żącego prowadzenia ra- dotychczasowe przepisy jednostek, co powinno
na. Pierwsza nowelizacja, przewidzianych w usta- chunkowości. pozwalające stosować tym przy sporządzaniu spra-
która będzie obowiązywała wie o rachunkowości nie Definicja jednostek jednostkom uproszczenia wozdań doprowadzić do
od 10 sierpnia 2014 r., wiąże jest obowiązkowe. Organ mikro zawarta w nowe- przy sporządzaniu spra- redukcji kosztów rzędu
się z likwidacją certyfikatu zatwierdzający sprawoz- lizowanej ustawie jest wozdań finansowych stra- 17 000 000 zł.
na usługowe prowadzenie danie finansowe w jed- szersza niż przewidziana ciły racje bytu. Regulacje Podkreślić należy, iż
ksiąg rachunkowych. Dru- nostce mikro powinien w dyrektywie i obejmu- uprzednio ujęte w rozpo- skorzystanie z reżimu
ga  omawiana w niniej- podjąć decyzję o wdroże- je m.in. stowarzyszenia, rządzeniu ministra finan- mikro jest możliwością,
szym komentarzu (pod- niu opisywanych w niniej- związki zawodowe, or- sów z 15 listopada 2001 r. opcją wyboru dla jednost-
pisana przez Prezydenta szym komentarzu uprosz- ganizacje pracodawców, w sprawie szczególnych ki, a decyzję o zastosowa-
5 sierpnia)  to implemen- czeń. Jeśli takiej decyzji izby gospodarcze, funda- zasad rachunkowości niu uproszczeń podejmuje
tacja dyrektywy Parlamen- nie podejmie, jednostka cje, przedstawicielstwa dla niektórych jednostek organ zatwierdzający.
tu Europejskiego i Rady mikro powinna stosować
2013/34/UE z 26 czerwca zasady ogólne. Uproszcze-
2013 r. w sprawie rocz- nia obejmują możliwość
OPINIA EKSPERTA
nych sprawozdań finanso- sporządzania znacznie
wych, skonsolidowanych skróconego sprawozdania DOROTA będzie także obowiązku sporządzania
sprawozdań finansowych finansowego (zawierają- PODEDWORNA- zmian w kapitale (funduszu) własnym
i powiązanych sprawozdań cego jedynie podstawowe oraz rachunku przepływów pieniężnych,
-TARNOWSKA
niektórych rodzajów jedno- informacje w bilansie oraz nawet w sytuacji, gdy sprawozdanie
wiceminister finansów
stek, zmieniającej dyrek- rachunku zysków i strat), finansowe jednostki mikro podlega
tywÄ™ Parlamentu Europej- zwolnienie ze sporzÄ…dza- obowiÄ…zkowi badania. Jednostki mikro
skiego i Rady 2006/43/WE nia informacji dodatkowej owelizacja wprowadza uproszcze- nie będą dokonywały wyceny według
oraz uchylającej dyrektywy oraz sprawozdania z dzia- nia w rachunkowości dla wartości godziwej i w skorygowanej
Rady 78/660/EWG i 83/349/ łalności, pod warunkiem Njednostek mikro. Dotyczą one cenie nabycia.
EWG (Dz.Urz. UE L 182 że niektóre informacje, przede wszystkim możliwości sporzą- Nowelizacja ustawy wchodzi w życie
z 29.06.2013, s. 19), określa- objęte dotychczas zakre- dzania przez te jednostki uproszczonego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
nej jako dyrektywa 2013/34. sem informacyjnym tych sprawozdania finansowego, obejmujące- Zmiany ustawy o rachunkowości będą
Dyrektywa ta weszła w ży- elementów sprawozda- go bardzo ograniczony zakres bilansu miały zastosowanie po raz pierwszy
cie 19 lipca 2013 r. nia finansowego, zosta- (wraz z informacjami ogólnymi) oraz do sprawozdań finansowych sporzą-
Nowelizacja dokonuje ną przez jednostki mikro rachunku zysków i strat. Jednostki mikro dzonych za rok obrotowy kończący się
transpozycji przepisów ujawnione w informa- będą także zwolnione z obowiązku po dniu wejścia w życie nowelizacji.
dyrektywy 2013/34 odno- cjach uzupełniających do sporządzania informacji dodatkowej, Oznacza to, że sprawozdania finansowe
śnie do jednostek mikro. bilansu. W przypadku gdy pod warunkiem że w informacjach z zastosowaniem ww. uproszczeń jed-
Zmierza do ogranicze- jednostka mikro skorzysta uzupełniających do bilansu zostaną nostki mikro będą mogły sporządzić
nia lub zniesienia ba- z jakiegokolwiek uprosz- podane wymagane informacje. Nie już za 2014 rok.
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
II Dziennik Gazeta Prawna, 11 sierpnia 2014 nr 154 (3795) gazetaprawna.pl
KOMENTARZ
Najważniejsze zmiany
Zmodyfikowano katalog Nowelizacja zmieniła art. 2 ustawy o rachunkowości, określający katalog jednostek prowadzących księgi.
jednostek stosujących W katalogu nie ma już spółdzielni socjalnych (zmieniono brzmienie art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy). Wykreślono
ustawę o rachunkowości państwowe fundusze celowe z katalogu podmiotów zobowiązanych do prowadzenia ksiąg rachunkowych (uchy-
lono lit. c w pkt 4 ust. 1 w art. 2). Nie ma już w art. 2 ust. 1 pkt 6 wyrażenia  osób zagranicznych . Przepis ten
w brzmieniu po nowelizacji w powiÄ…zaniu z art. 2 ust. 1 pkt 2 daje osobom fizycznym nieposiadajÄ…cym obywa-
telstwa polskiego możliwość nieprowadzenia ksiąg, w sytuacji gdy ich przychody netto ze sprzedaży towarów,
produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy są niższe niż równowartość w walucie polskiej
1 200 000 euro.
Dodano definicję W art. 3 ust. 1a i 1b określono katalog jednostek mikro. Jest on dość szeroki i trzeba spełnić określone kryteria.
jednostki mikro
Wprowadzono zakaz Dodano art. 28a, w którym wprowadzono zakaz wyceny aktywów i pasywów przez jednostki mikro w wartości
wyceny aktywów godziwej i skorygowanej cenie nabycia (art. 28a). Spółka akcyjna, która spełni kryteria dla jednostki mikro, będzie
i pasywów w wartości zwolniona z wyceny w wartości godziwej i skorygowanej cenie nabycia, mimo że jest nią objęta jako jednostka, której
godziwej i skorygowanej sprawozdanie podlega obligatoryjnemu badaniu przez biegłego rewidenta.
cenie nabycia
Określono uproszczone Dodano nowy załącznik nr 4 do ustawy o rachunkowości zawierający bardzo uproszczony zakres informacyjny
sprawozdanie finansowe bilansu oraz rachunku zysków i strat. Jednostka mikro jest zwolniona z obowiązku sporządzania informacji dodat-
mikrofirm kowej (pod warunkiem że przedstawi informacje uzupełniające do bilansu, określone w załączniku nr 4), a także ma
możliwość niesporządzania zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunku przepływów pienięż-
nych. Może też być zwolniona z obowiązku sporządzania sprawozdania z działalności, pod warunkiem że informacje
dotyczące nabycia udziałów (akcji) własnych zostaną ujawnione w informacji dodatkowej lub w informacjach uzupeł-
niajÄ…cych do bilansu.
Zgodę na stosowanie uproszczeń w każdym przypadku musi wyrazić organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe
jednostki mikro.
Jednostki non profit Jednostki non profit (tj. stowarzyszenia, związki zawodowe, organizacje pracodawców, izby gospodarcze, fundacje,
stosują uproszczenia przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej,
społeczno-zawodowe organizacje rolników, organizacje samorządu zawodowego i organizacje samorządu zawodo-
wego rzemiosła) mogą sporządzać uproszczone sprawozdanie finansowe jako jednostki mikro, zgodnie z zakresem
informacyjnym określonym w załączniku nr 4 do ustawy o rachunkowości.
Przepisy rozporządzenia W art. 82 pkt 1 ustawy uchylona została delegacja do wydania rozporządzenia ministra finansów z 15 listopada 2001 r.
w ustawie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, niepro-
wadzących działalności gospodarczej (Dz.U. nr 137, poz. 1539 ze zm.). Jego regulacje zostały przeniesione do ustawy
o rachunkowości.
OPINIA EKSPERTA
Wprowadzane ułatwienia są korzystne dla firm
omawianej nowelizacji przez jednostkę, która zdecyduje z 12 grudnia 2001 r. w sprawie
wynika, że definicja się na uproszczoną formę spra- szczegółowych zasad uznawania,
Zjednostek mikro obejmie wozdania, wartości godziwej metod wyceny, zakresu ujawnia-
obszerny katalog mniejszych oraz skorygowanej ceny nabycia. nia i sposobu prezentacji instru-
jednostek, które w dotychczaso- Oznacza to, że wszystkie pozycje mentów finansowych (Dz.U.
wym stanie prawnym nie mogą w bilansie będą wyceniane nr 149, poz. 1674 ze zm.).
korzystać z przewidzianych w cenie nabycia lub koszcie wy- Należy jednak zaznaczyć, że spo-
w ustawie o rachunkowości tworzenia. rządzanie uproszczonych spra-
uproszczeń  choćby z uwagi Obecnie spółki, których spra- wozdań finansowych przez
na formę prawną prowadzonej wozdania finansowe podlegają jednostki mikro nie będzie obli-
MARTA GODULA-
działalności gospodarczej. Po badaniu przez biegłego rewiden- gatoryjne  o skorzystaniu z tej
zmianach jednostki mikro będą -WAWRZEńCZYK
ta, zobowiązane są do wyceny możliwości decydować będzie
mogły sporządzać sprawozdanie instrumentów w wartości godzi- organ zatwierdzający jednostki.
supervisor
finansowe obejmujÄ…ce jedynie w dziale rewizji finansowej BDO wej oraz w skorygowanej cenie ReasumujÄ…c, wprowadza-
skrócony bilans oraz rachunek nabycia. Nowela ustawy umoż- ne uproszczenia są korzyst-
zysków i strat. Nie będzie liwia zastosowanie uproszczeń ne i powinny z nich skorzystać
obowiązku sporządzania nia sprawozdań finansowych. przez spółki kapitałowe, o ile wszystkie podmioty, które spełnią
informacji dodatkowej oraz Pozwoli to na obniżenie kosztów spełnią kryteria jednostek mikro. kryteria jednostek mikro przewi-
sprawozdania zarządu z działal- sporządzania sprawozdań finan- Oznacza to, że spółki te będą dziane w nowelizacji. Natomiast
ności, pod warunkiem ujawnie- sowych oraz kosztów bieżące- zwolnione z obowiązku wyceny te jednostki, które posiada-
nia dodatkowych danych go prowadzenia rachunkowości swoich aktywów i pasywów ją aktywa i pasywa finansowe,
w informacjach uzupełniających przez gros najmniejszych jedno- według wartości godziwej oraz powinny rozważyć, czy skorzysta-
do bilansu. stek. według skorygowanej ceny nie z uproszczeń przełoży się
Wydaje się, że zmiany zmniej- Minusem nowelizacji jest wyklu- nabycia zgodnie z przepisami roz- na wierny obraz ich sytuacji
szą czasochłonność sporządza- czenie możliwości stosowania porządzenia ministra finansów finansowej.
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
Dziennik Gazeta Prawna, 11 sierpnia 2014 nr 154 (3795) gazetaprawna.pl III
KOMENTARZ
Ustawa z 11 lipca 2014 r.
o zmianie ustawy o rachunkowości
Wybrane przepisy, które nie wprowadzają zmian do ustawy o rachunkowości, ale są istotne z punktu
widzenia stosowania nowelizacji. W dniu, w którym zamykaliśmy numer, czekała na publikację w Dz.U.
Art. 2. [Stosowanie nowelizacji]
PRZYKÅ‚AD 2
1. Ustawa wymieniona w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszÄ…
ustawą, ma zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finanso- Bez uproszczonego
wych sporządzonych za rok obrotowy kończący się po dniu wejścia
RGH sp. z o.o. prowadzi działalność od 2010 roku. W sprawozdaniu za 2013 rok
w życie niniejszej ustawy.
wykazała: przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów 2 850 000 zł,
2. Przepis ust. 1 stosuje się również do jednostek, o których mowa:
aktywa bilansu 1 200 000 zł i średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na
1) w art. 3 ust. 1a pkt 1 dodawanym do ustawy wymienionej w art. 1,
pełne etaty 11 osób. W 2014 roku wartości te wynosiły: przychody netto ze
z wyłączeniem jednostek rozpoczynających działalność, pod warun-
sprzedaży towarów i produktów 3 850 000 zł, aktywa bilansu 1 200 000 zł
kiem że w roku obrotowym kończącym się po dniu wejścia w życie
i średnioroczne zatrudnienie 12 osób. Spółka ta nie będzie miała prawa do
niniejszej ustawy oraz w roku poprzedzajÄ…cym ten rok obrotowy
sporzÄ…dzania sprawozdania finansowego dla jednostek mikro. Za 2013 rok
jednostki te nie przekroczyły co najmniej dwóch z wymienionych nie zostały przekroczone progi dla przychodów netto ze sprzedaży towarów
i produktów, i aktywów bilansu, ale za 2014 rok zostały przekroczone dwa progi
w tym przepisie wielkości;
dotyczące średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty i przy-
2) w art. 3 ust. 1a pkt 3 dodawanym do ustawy wymienionej w art. 1,
chodów netto ze sprzedaży towarów i produktów. Przekroczenie w bieżącym
z wyłączeniem jednostek rozpoczynających działalność, pod warun-
lub poprzednim roku dwóch z trzech wymienionych w przepisach progów unie-
kiem że w roku obrotowym poprzedzającym rok obrotowy kończący
możliwia sporządzenie za 2014 rok sprawozdania w postaci dla jednostek mikro.
się po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy jednostki te osiągnęły
przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finan-
sowych w wysokości mieszczącej się w przedziale określonym w tym n Z kolei jednostki wymienione w art. 3 ust. 1a pkt 3 ustawy o ra-
przepisie. chunkowości (czyli osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych,
spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie prowadzą-
ce księgi rachunkowe), które kontynuują działalność, mogą za-
komentarz
n Artykuł 2 ustawy nowelizującej określa obowiązywanie ustawy. stosować uproszczenia dla jednostek mikro pod warunkiem, że
Zmiana w zakresie uproszczeń w sprawozdawczości finansowej w roku obrotowym poprzedzającym rok obrotowy kończący się
dla jednostek mikro będzie miała zastosowanie do sprawozdań po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy jednostki te osiągnę-
finansowych za rok obrotowy kończący się po dniu wejścia w ży- ły przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji
cie ustawy (art. 2 ust. 1), czyli już dla sprawozdań za 2014 rok. finansowych w wysokości mieszczącej się w przedziale określo-
n Ponadto artykuł ten precyzuje, iż jednostki wymienione w art. 3 nym w tym przepisie, czyli nie przekroczyły one 2 000 000 euro.
ust. 1a pkt 1 ustawy o rachunkowości, czyli m.in. osoby prawne, Wartość ta na koniec 2013 roku wynosiła 2 000 000 euro
spółki komandytowe i komandytowo-akcyjne oraz inne osoby × 4,1472 zÅ‚/euro = 8 294 400 zÅ‚. [przykÅ‚ad 3]
prawne, a także oddziały przedsiębiorców zagranicznych, w ro-
zumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, któ-
PRZYKÅ‚AD 3
re kontynuują swoją działalność, mogą skorzystać z uproszczeń,
jeśli w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie fi- Przeliczenie w euro
nansowe, oraz w roku poprzedzajÄ…cym ten rok obrotowy nie
Spółka AJK Jan Kowalski i Marek Malinowski rozpoczęła działalność w maju
przekroczyły co najmniej dwóch z trzech określonych wielkości
2013 roku. Do końca 2014 roku uzyskała przychody netto ze sprzedaży towarów
odnoszących się do sumy bilansowej, przychodów netto oraz
i produktów 47 550 000 zł, aktywa bilansu 1 300 000 zł i średnioroczne zatrud-
zatrudnienia. [przykład 1 i 2]
nienie w przeliczeniu na pełne etaty 11 osób. Spółka ma prawo do sporządzania
sprawozdania dla jednostek mikro, ponieważ w 2013 roku nie przekroczyła
progu przewidzianego dla przychodów ze sprzedaży towarów i produktów.
PRZYKÅ‚AD 1
Progi n Podmioty rozpoczynające działalność będą stosowały przepisy
ustawy o rachunkowości zgodnie z regulacjami wskazanymi
ABC sp. z o.o. prowadzi działalność od 2009 roku. W sprawozda-
w art. 3 ust 1a pkt 1 i art. 3 ust 1a pkt 3 ustawy o rachunkowości,
niu za 2013 rok wykazała: przychody netto ze sprzedaży towarów
które zostaną omówione w dalszej części dodatku.
i produktów 1 850 000 zł, aktywa bilansu 950 000 zł i średniorocz-
ne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty 12 osób. Natomiast
w 2014 roku wartości te wynosiły: przychody netto ze sprzedaży
Art. 3. [Wejście w życie]
towarów i produktów 3 850 000 zł, aktywa bilansu 1 200 000 zł i śred-
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
nioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty 8 osób. Spółka ta
będzie miała prawo do sporządzania sprawozdania finansowego dla
jednostek mikro, ponieważ za 2013 rok nie zostały przekroczone progi
komentarz
dla przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów, i aktywów
n Artykuł 3 ustawy nowelizującej określa datę wejścia w życie ustawy
bilansu. Natomiast za 2014 rok nie zostały przekroczone progi dotyczące
po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia. Zmiana ustawy o rachun-
aktywów bilansu i średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne
kowości nie podlega notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym
etaty. Ustawa o rachunkowości nie wymaga, aby w kolejnych latach
w przepisach dotyczÄ…cych sposobu funkcjonowania krajowego
były nieprzekraczane te same progi.
systemu notyfikacji norm i aktów prawnych.
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
IV Dziennik Gazeta Prawna, 11 sierpnia 2014 nr 154 (3795) gazetaprawna.pl
KOMENTARZ
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości,
t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.
Wyciąg z przepisów ujednoliconych przez redakcję, zmiany wynikające z ostatniej nowelizacji
zaznaczyliśmy na czerwono
(& ) 4) gmin, powiatów, województw i ich związków, a także:
a) państwowych, gminnych, powiatowych i wojewódzkich jednostek
Art. 2. [Zakres podmiotowy]
budżetowych,
1. Przepisy ustawy o rachunkowości, zwanej dalej  ustawą , stosuje b) gminnych, powiatowych i wojewódzkich zakładów budżetowych,
się, z zastrzeżeniem ust. 3, do mających siedzibę lub miejsce sprawo- c) uchylony;
wania zarzÄ…du na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
1) spółek handlowych (osobowych i kapitałowych, w tym również Komentarz do art. 2 ust. 1 pkt 4c
w organizacji) oraz spółek cywilnych, z zastrzeżeniem pkt 2, a także n Wykreślenie z katalogu podmiotów zobowiązanych do prowa-
innych osób prawnych, z wyjątkiem Skarbu Państwa i Narodowego dzenia ksiąg rachunkowych państwowych funduszy celowych
Banku Polskiego; wynika z zapisów ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach pu-
2) osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych blicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.). Zgodnie z art. 29 ust.
osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto 4 ustawy o finansach publicznych państwowy fundusz celowy to
ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzed- wyodrębniony rachunek bankowy, którym dysponuje minister
ni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie wskazany w ustawie tworzącej fundusz albo inny organ wska-
polskiej 1 200 000 euro; zany w tej ustawie. W zwiÄ…zku z tym na podstawie par. 17 ust. 7
rozporządzenia ministra finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie
szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla bu-
Komentarz do art. 2 ust. 1 pkt 2
n Zakres podmiotowy mniejszych jednostek stosujących przepisy dżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego,
ustawy o rachunkowości wymienionych w tym przepisie uległ jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych,
zmianie w porównaniu do dotychczasowego. Wykreślono z tego państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek
przepisu spółdzielnie socjalne jako podmioty zobowiązane do budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej
prowadzenia ksiÄ…g rachunkowych dopiero po przekroczeniu Polskiej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 289) operacje gospodarcze dotyczÄ…-
1 200 000 euro przychodów netto ze sprzedaży towarów, produk- ce państwowego funduszu celowego ujmowane są w księgach
tów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy. Wrócono rachunkowych i wykazywane w sprawozdaniu finansowym jed-
tym samym do stanu prawnego sprzed 23 sierpnia 2008 r., kiedy nostki obsługującej dysponenta tego funduszu. W związku z tym
spółdzielniom socjalnym dano prawo do prowadzenia ewidencji bezzasadne jest stosowanie przepisów ustawy o rachunkowości
podatkowych w postaci podatkowej księgi przychodów i rozcho- do państwowych funduszy celowych. W ten sposób prowadzona
dów, chcąc potanić prowadzenie rachunkowości w tych pod- jest gospodarka: Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Funduszu
miotach. Jak się jednak okazało, podatkowa księga przychodów Rozwoju Kultury Fizycznej, Funduszu Modernizacji Sił Zbroj-
i rozchodów daje w tym wypadku bardzo ograniczone informa- nych, Funduszu Emerytur Pomostowych, Funduszu Kredytu
cje dla rozliczeń działalności spółdzielni, a poza tym duża część Technologicznego, Funduszu Pracy, Państwowego Funduszu
spółdzielni, jako podmioty ubiegające się o dotacje z budżetów Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Funduszu Zajęć Sporto-
samorządowych, i tak była zobligowana do prowadzenia ksiąg wo-Rekreacyjnych dla Uczniów, Funduszu Wsparcia Policji, Fun-
rachunkowych (art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o rachunkowości). duszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Funduszu
n Zasady tworzenia i funkcjonowania spółdzielni socjalnych regu- Promocji Twórczości, Funduszu Rekompensacyjnego, Funduszu
luje ustawa z 27 kwietnia 2006 r. (Dz.U. nr 94, poz. 651). Zgodnie  Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców, Funduszu Moder-
z jej przepisami spółdzielnia socjalna jest osobą prawną i obecnie nizacji Bezpieczeństwa Publicznego, Funduszu Reprywatyzacji,
na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości powinna Funduszu Restrukturyzacji Przedsiębiorców, Funduszu Skarbu
prowadzić księgi rachunkowe bez względu na wielkość osiąga- Państwa, Funduszu Nauki i Technologii Polskiej, Funduszu Ak-
nych przychodów. Oznacza to, iż spółdzielnia socjalna, która tywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych
na dzień wejścia w życie nowelizacji ustawy o rachunkowości Zakładów Pracy, Funduszu Pomocy Postpenitencjarnej, Fundu-
nie prowadzi ksiąg rachunkowych, powinna te księgi otworzyć szu Emerytalno-Rentowego, Funduszu Prewencji i rehabilitacji,
i sporządzić sprawozdanie finansowe. Obowiązek zastosowa- Funduszu Administracyjnego, Funduszu Gospodarki Zasobem
nia przepisów o rachunkowości do sprawozdania finansowego Geodezyjnym i Kartograficznym, Funduszu Promocji Kultury,
obejmującego rok kończący się po dniu wejścia w życie nowe- Funduszu Wsparcia Straży Granicznej, Funduszu Wsparcia Pań-
lizacji wynika z art. 2 ust. 1 z 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy stwowej Straży Pożarnej, Funduszu Promocji Kultury. [przykład 4]
o rachunkowości.
PRZYKÅ‚AD 4
3) jednostek organizacyjnych działających na podstawie Prawa
bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi, prze- Straż Pożarna
pisów o funduszach inwestycyjnych, przepisów o działalności
Fundusz Wsparcia Państwowej Straży Pożarnej został utworzony na podsta-
ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, przepisów o spółdzielczych
wie art. 19e ustawy z 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (t.j.
kasach oszczędnościowo-kredytowych lub przepisów o orga-
Dz.U. z 2013 r. poz. 1340). Fundusz ten jest państwowym funduszem celowym,
nizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, bez względu
składającym się z funduszy: centralnego, wojewódzkich i szkół PSP. Środki
na wielkość przychodów;
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
Dziennik Gazeta Prawna, 11 sierpnia 2014 nr 154 (3795) gazetaprawna.pl V
KOMENTARZ
finansowe funduszu centralnego, funduszy wojewódzkich i funduszy szkół PSP
gromadzi się na wyodrębnionych rachunkach bankowych, a operacje gospo- PRZYKłAD 5
darcze ujmuje się w księgach rachunkowych właściwych dysponentów.
Obywatel UE&
5) jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej,
Obywatel Niemiec rozpoczął w 2013 roku prowadzenie działalności
z wyjątkiem spółek, o których mowa w pkt 1 i 2;
gospodarczej na terenie Rzeczpospolitej. Zarówno przed wejściem,
6) oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych,
jak i po wejściu w życie nowelizacji ustawy o rachunkowości jako
w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej;
obywatel państwa unijnego ma obowiązek prowadzić księgi rachun-
kowe, jeśli za poprzedni rok obrotowy wartość przychodów netto
Komentarz do art. 2 ust. 1 pkt 6
ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wyniosła
n Dotychczas zobowiÄ…zanymi do prowadzenia ksiÄ…g rachunkowych
co najmniej równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro.
były osoby zagraniczne. Bezpośrednio ustawa o rachunkowości
nie wprowadzała tu możliwości przesunięcia obowiązku reje-
PRZYKÅ‚AD 6
strowania operacji gospodarczych w księgach rachunkowych.
Dopiero biorąc pod uwagę przepisy prawa unijnego w stosunku & i Białorusi
do obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, dano im
Obywatel Białorusi prowadzi od 2012 roku działalność gospodarczą na
możliwość nieprowadzenia ksiąg rachunkowych dopóty, dopóki
terytorium Rzeczpospolitej. Dotychczas na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 6
ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji
ustawy o rachunkowości musiał prowadzić księgi rachunkowe. Po
finansowych wynoszących co najmniej równowartość w walucie
wejściu w życie nowelizacji ustawy o rachunkowości może zrezygno-
polskiej 1 200 000 euro za poprzedni rok obrotowy. W myśl bo-
wać z prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2014 roku i tym samym nie
wiem postanowień Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Euro-
sporządzać sprawozdania finansowego za 2014 rok.
pejską, mając na uwadze zasadę równego traktowania obywateli
państw członkowskich Unii Europejskiej, uznano, iż osoby fizyczne 7) jednostek niewymienionych w pkt 1 6, jeżeli otrzymują one na
będące obywatelami tych państw, nieposiadające obywatelstwa realizację zadań zleconych dotacje lub subwencje z budżetu państwa,
polskiego, powinny być traktowane tak jak obywatele polscy. Ar- budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub funduszów
tykuł 13 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. celowych  od początku roku obrotowego, w którym dotacje lub
Dz.U. z 2013 r. poz. 672 ze zm.), przewidujący dla osób zagranicz- subwencje zostały im przyznane.
nych z państw członkowskich Unii Europejskiej możliwość po- 2. Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób
dejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na takich fizycznych oraz spółki partnerskie mogą stosować zasady rachun-
samych zasadach jak dla obywateli polskich, powinien powodować kowości określone ustawą również od początku następnego roku
stosowanie w stosunku do wnioskodawcy takich samych zasad, obrotowego, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów,
jakie obowiązują obywateli polskich także w kontekście ustawy produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy są
o rachunkowości. [przykład 5] niższe niż równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro. W tym
n W związku z tym zastosowanie do nich znajdował art. 2 ust. 1 przypadku osoby te lub wspólnicy przed rozpoczęciem roku obroto-
pkt 2 ww. ustawy o rachunkowości, na podstawie którego osoby wego są obowiązani do zawiadomienia o tym urzędu skarbowego,
te są zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych dopiero właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym.
po osiągnięciu za poprzedni rok obrotowy przychodów netto ze 3. Jednostki sporządzające sprawozdania finansowe zgodnie z Między-
sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wyno- narodowymi Standardami Rachunkowości, Międzynarodowymi
szących co najmniej równowartość w walucie polskiej 1 200 000 Standardami Sprawozdawczości Finansowej oraz związanymi z nimi
euro. Natomiast inne osoby, niebędące obywatelami państw interpretacjami ogłoszonymi w formie rozporządzeń Komisji Euro-
członkowskich Unii Europejskiej dotychczas zobowiązane były pejskiej, zwanymi dalej  MSR , stosują przepisy ustawy oraz przepisy
do prowadzenia ksiÄ…g rachunkowych jako osoby zagraniczne, wykonawcze wydane na jej podstawie, w zakresie nieuregulowanym
bez względu na wysokość przychodu netto osiągniętego z pro- przez MSR.
wadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. 4. Kościelne osoby prawne nieprowadzące działalności gospodarczej
n Obecnie wprowadzono dla osób fizycznych nieposiadających prowadzą rachunkowość zgodnie z przepisami wewnętrznymi tych
obywatelstwa polskiego możliwość nieprowadzenia ksiąg ra- osób
chunkowych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów,
produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy Komentarz do art. 2 ust. 4
są niższe niż równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro. n Nowo dodany ustęp jest konsekwencją wprowadzenia pojęcia
Cel ten został osiągnięty poprzez wykreślenie w pkt 6 ust. 1 art. 1 jednostki mikro i usunięcia delegacji dla ministra finansów
wyrażenia  osób zagranicznych . W rozumieniu przepisów usta- do wydawania rozporządzenia dla jednostek nieprowadzących
wy o swobodzie działalności gospodarczej za osoby zagraniczne działalności gospodarczej. Przed wejściem w życie nowelizacji
uważa się: osobę fizyczną nieposiadającą obywatelstwa polskie- ustawy o rachunkowości kościelne osoby prawne nieprowadzą-
go, osobę prawną z siedzibą za granicą, jednostkę organizacyjną ce działalności gospodarczej nie stosowały rozporządzenia mi-
niebędącą osobą prawną posiadającą zdolność prawną, z siedzibą nistra finansów z 15 listopada 2001 r. w sprawie szczególnych
za granicą. Po zmianach osoba fizyczna nieposiadająca obywatel- zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących
stwa polskiego zostanie objęta nowelizowanym pkt 2 ust. 1 art. 2. spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospo-
Osoby takie do momentu przekroczenia ww. limitu przychodów darczej (Dz.U. nr 137, poz. 1539 ze zm.). Na podstawie par. 2 ust. 2
będą objęte przepisami ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku do- miały one stosować wewnętrzne przepisy kościelne, dotyczące
chodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) tych jednostek. Obecnie z racji uchylenia tegoż rozporządze-
w zakresie ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych. [przykład 6] nia analogiczny przepis został umieszczony właśnie w usta-
n Natomiast do pozostałych osób zagranicznych w rozumieniu wie o rachunkowości. Jeśli kościelna osoba prawna prowadzi
przepisów o swobodzie działalności gospodarczej przepisów o ra- działalność gospodarczą, to ma obowiązek na podstawie art. 2
chunkowości się nie stosuje, gdyż są to osoby mające siedzibę ust. 1 pkt 1 prowadzić księgi rachunkowe zgodnie z przepisami
za granicą. ustawy o rachunkowości. [przykłady 7 i 8]
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
VI Dziennik Gazeta Prawna, 11 sierpnia 2014 nr 154 (3795) gazetaprawna.pl
KOMENTARZ
rzemiosła i Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych  jeżeli nie
PRZYKÅ‚AD 7
prowadzą działalności gospodarczej,
Kościół 3) osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób
fizycznych oraz spółki partnerskie, jeżeli przychody netto tych
Parafia w Mielnie jako osoba prawna zgodnie z ustawÄ… o stosunku
jednostek ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych
państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej z 17 maja
wyniosły równowartość w walucie polskiej nie mniej niż 1 200 000
1989 r. nie prowadzi działalności gospodarczej. Prowadzi działalność
euro i nie więcej niż 2 000 000 euro za poprzedni rok obrotowy,
charytatywną. W związku z tym nie prowadzi rachunkowości zgodnie
a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowa-
z przepisami ustawy o rachunkowości, tylko zgodnie z wewnętrznymi
dzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą  w roku
przepisami dotyczÄ…cymi ksiÄ…g parafialnych.
obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg
rachunkowych w sposób określony ustawą,
PRZYKÅ‚AD 8
4) osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób
Działalność charytatywna fizycznych oraz spółki partnerskie, które stosują zasady rachunkowo-
ści na podstawie art. 2 ust. 2
Dom zakonny założył spółkę z o.o., która prowadzi szpital. W myśl art. 24
 w stosunku, do których organ zatwierdzający podjął decyzję
ust. 1 ustawy z 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyzna-
w sprawie sporzÄ…dzania sprawozdania finansowego z zastosowaniem
nia (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 231, poz. 1965 ze zm.) w celu realizacji działalności
art. 46 ust. 5 pkt 4, art. 47 ust. 4 pkt 4, art. 48 ust. 3, art. 48a ust. 3,
charytatywno-opiekuńczej Kościoły i inne związki wyznaniowe mają
art. 48b ust. 4 lub art. 49 ust. 4.
prawo zakładać i prowadzić, na zasadach określonych w ustawach, odpo-
wiednie instytucje, w tym zakłady dla osób potrzebujących opieki, szpitale
Komentarz do art. 3 ust. 1a pkt 1
i inne przedsiębiorstwa podmiotów leczniczych w rozumieniu przepisów
o działalności leczniczej, żłobki i schroniska dla dzieci. Wolą ustawodawcy n Regulacje zawarte w dyrektywie 2013/34 (art. 3 ust. 1) umoż-
wskazaną w powyższej ustawie oraz w ustawie z 17 maja 1989 r. o stosun- liwiają państwom członkowskim wprowadzenie uproszczeń
ku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U.
w zakresie sprawozdawczości finansowej dla jednostek mi-
z 2013 r. poz. 1169 ze zm.) było przyjęcie, że prowadzenie szpitala przez
kro. Zgodnie z przepisami dyrektywy jednostki mikro to:
kościoły i inne związki wyznaniowe, w tym Kościół katolicki, jest działal-
spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz
nością charytatywną. Odpłatność za prowadzoną w tej formie działalność
spółki komandytowo-akcyjne (jak również spółki osobowe
nie wyklucza przypisania jej charytatywnego charakteru. W art. 40 ustawy
przez nie tworzone), które na dzień bilansowy nie prze-
o stosunku państwa do Kościoła katolickiego ustawodawca wskazał
kroczyły limitów dwóch z trzech następujących kryteriów
przykładowe z
ródła finansowania działalności charytatywno-opiekuń-
(kwoty przeliczone wg kursu 1 euro = 4,2468 zł) opubliko-
czej. Stosownie do art. 40 pkt 5 ustawy środki na realizację działalności
wanego w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu
charytatywno-opiekuńczej pochodzą w szczególności z odpłatności za
wejścia w życie dyrektywy 2013/34/UE, tj. na 19 lipca 2013 r.,
usługi świadczone przez kościelne instytucje charytatywno-opiekuńcze.
tabela 2013/C 206/03):
Ponieważ działalność charytatywna jest prowadzona przed spółkę prawa
handlowego, powinna ona prowadzić księgi rachunkowe zgodnie ustawą 1) suma bilansowa: 350 000 euro (tj. 1 486 380 zł),
o rachunkowości, mimo że jej jedynym udziałowcem jest kościelna osoba 2) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów: 700 000
prawna i nie prowadzi ona działalności gospodarczej.
euro (tj. 2 972 760 zł),
3) przeciętne zatrudnienie w roku obrotowym: 10 osób.
Art. 3. [Definicje]
n Na potrzeby nowelizacji w odniesieniu do ww. wielkości wyra-
(& ) żonych w euro przyjęto wartości w złotych określone w art. 3
1a. Jednostkami mikro w rozumieniu ustawy sÄ…: ust. 1a pkt 1, czyli
1) spółki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1, inne osoby prawne, a) 1 500 000 zł  w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec
a także oddziały przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu roku obrotowego,
przepisów o swobodzie działalności gospodarczej  z wyłącze- b) 3 000 000 zł  w przypadku przychodów netto ze sprzedaży
niem jednostek, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3, jednostek towarów i produktów za rok obrotowy,
zamierzających ubiegać się albo ubiegających się o zezwolenie c) 10 osób  w przypadku średniorocznego zatrudnienia w prze-
na wykonywanie działalności na podstawie przepisów, o których liczeniu na pełne etaty.
mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3, oraz jednostek sektora finansów n W celu umożliwienia stosowania uproszczeń w rachunkowo-
publicznych  jeżeli jednostki te w roku obrotowym, za który ści przez szerszy krąg podmiotów, niż wynika to bezpośrednio
sporzÄ…dzajÄ… sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzajÄ…- z dyrektywy 2013/34, w nowelizacji przewiduje siÄ™ rozszerzenie
cym ten rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających katalogu jednostek mikro również na inne osoby prawne, a także
działalność w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność, oddziały przedsiębiorców zagranicznych (w rozumieniu przepi-
nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wiel- sów o swobodzie działalności gospodarczej), które w roku obroto-
kości: wym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe oraz w roku
a) 1 500 000 zł poprzedzającym ten rok obrotowy, nie przekroczyły dwóch z ww.
 w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego, trzech wielkości, czyli:
b) 3 000 000 zł a) 1 500 000 zł  w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec
 w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów roku obrotowego,
za rok obrotowy, b) 3 000 000 zł  w przypadku przychodów netto ze sprzedaży
c) 10 osób  w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przelicze- towarów i produktów za rok obrotowy,
niu na pełne etaty, c) 10 osób  w przypadku średniorocznego zatrudnienia w prze-
2) stowarzyszenia, związki zawodowe, organizacje pracodawców, liczeniu na pełne etaty.
izby gospodarcze, fundacje, przedstawicielstwa przedsiębiorców n Jeśli wskazane powyżej jednostki zarówno w roku bieżącym, jak
zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności i poprzedzającym rok obrotowy nie przekroczyły dwóch z wymie-
gospodarczej, społeczno-zawodowe organizacje rolników, organiza- nionych powyżej trzech progów, będą mogły skorzystać z uprosz-
cje samorządu zawodowego, organizacje samorządu gospodarczego czeń przy sporządzaniu sprawozdania finansowego. [przykłady 9 i 10]
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
Dziennik Gazeta Prawna, 11 sierpnia 2014 nr 154 (3795) gazetaprawna.pl VII
KOMENTARZ
n Przypomnieć należy, iż w 2014 roku znajduje zastosowanie art. 2 n W przypadku jednostek, które rozpoczęły w bieżącym roku
ustawy nowelizującej z 11 lipca 2014 r., który w bieżącym roku prowadzenie działalności gospodarczej, wystarczające jest,
daje możliwość uznania za jednostki mikro podmiotów które aby nie przekroczyły co najmniej dwóch ze wskazanych trzech
rozpoczęły działalność w 2013 roku lub wcześniej. wielkości. [przykłady 12, 13 i 14]
PRZYKÅ‚AD 9 PRZYKÅ‚AD 12
Przekroczone dwa progi Rozpoczęcie działalności
BDF SA w bieżącym roku wykazała w sprawozdaniu finansowym przy- ABC sp. z o.o. rozpoczęła działalność w bieżącym roku. Przychody
chody netto ze sprzedaży towarów i produktów 2 950 000 zł, aktywa netto ze sprzedaży towarów i produktów osiągnięte do końca roku
bilansu 1 950 000 zł i średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na wyniosły 2 600 000 zł, aktywa bilansu 2 300 000 zł, a średnioroczne
pełne etaty 12 osób. Natomiast w poprzednim roku wartości te wynosiły zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty 9 osób. Spółka ma prawo
przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów 4 200 000 zł, skorzystać z uproszczeń dla jednostek mikro.
aktywa bilansu 1 200 000 zł i średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu
na pełne etaty 11 osób. Spółka ta nie będzie miała prawa do sporządzania
sprawozdania finansowego dla jednostek mikro, ponieważ za poprzed-
PRZYKÅ‚AD 13
ni rok zostały przekroczone progi dla przychodów netto ze sprzedaży
towarów i produktów i średniorocznego zatrudnienia. Przekroczenie
Dla mikro
w bieżącym lub poprzednim roku dwóch z trzech wymienionych w prze-
Spółka PLK SA rozpoczęła działalność w bieżącym roku. Przychody
pisach progów uniemożliwia sporządzenie za bieżący rok sprawozdania
netto ze sprzedaży towarów i produktów osiągnięte do końca roku
w postaci dla jednostek mikro.
wyniosły 4 600 000 zł, aktywa bilansu 1 300 000 zł, a średnioroczne
zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty 9 osób. Spółka ma prawo
skorzystać z uproszczeń dla jednostek mikro.
PRZYKÅ‚AD 10
Uproszczone
PRZYKÅ‚AD 14
XYZ sp. z o.o. w sprawozdaniu za poprzedni rok obrotowy wykazała przycho-
dy netto ze sprzedaży towarów i produktów 2 250 000 zł, aktywa bilansu
Spółka
1 100 000 zł i średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty 11 osób.
Natomiast w bieżącym roku wartości te wynosiły przychody netto ze sprzedaży
Spółka komandytowo-akcyjna FGH rozpoczęła działalność w bieżącym
towarów i produktów 3 500 000 zł, aktywa bilansu 1 300 000 zł i średniorocz-
roku. Przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów osiągnięte
ne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty 9 osób. Spółka ta będzie miała
do końca roku wyniosły 3 600 000 zł, aktywa bilansu 2 300 000 zł,
prawo do sporzÄ…dzania sprawozdani finansowego dla jednostek mikro. Za
a średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty 12 osób.
poprzedni rok obrotowy nie zostały przekroczone progi dla przychodów netto
Spółka ma nie prawa skorzystać z uproszczeń dla jednostek mikro,
ze sprzedaży towarów i produktów i aktywów bilansu, ponadto za bieżący
ponieważ aż dwie wartości przekroczyły progi, o których mowa
rok nie zostały przekroczone progi dotyczące średniorocznego zatrudnienia
w art. 3 ust. 1a pkt 1 ustawy o rachunkowości.
w przeliczeniu na pełne etaty i aktywów bilansu. Ustawa o rachunkowości nie
wymaga, aby w kolejnych latach były nieprzekraczane te same progi.
n Z katalogu spółek wyłącza się jednostki, o których mowa
n Za jednostki mikro nie mogą być uważane jednak podmioty za- w art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o rachunkowości, czyli jednostki
liczane do sektora finansów publicznych, które mają osobowość organizacyjne działające na podstawie prawa bankowego,
prawną. Zgodnie z art. 9 ustawy o finansach publicznych do ta- przepisów o obrocie papierami wartościowymi, przepisów
kich jednostek zalicza się między innymi: o funduszach inwestycyjnych, przepisów o działalności ubez-
agencje wykonawcze, pieczeniowej i reasekuracyjnej, przepisów o spółdzielczych
instytucje gospodarki budżetowej, [przykład 11] kasach oszczędnościowo-kredytowych lub przepisów o orga-
samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, nizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Wyłączo-
uczelnie publiczne, no także jednostki zamierzające ubiegać się lub ubiegające
Polską Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki orga- się o zezwolenie na wykonywanie działalności na podstawie
nizacyjne, tych przepisów. [przykład 15]
państwowe i samorządowe instytucje kultury oraz państwowe
instytucje filmowe.
PRZYKÅ‚AD 15
Start na giełdę
PRZYKÅ‚AD 11
ZÅ‚oty Glob SA w sprawozdaniu za poprzedni rok obrotowy wykaza-
Sfera budżetowa
ła przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów 2 750 000 zł,
aktywa bilansu 1 250 000 zł i średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu
Samorządowa instytucja gospodarki budżetowej w Gdyni wykaza-
na pełne etaty 11 osób. W bieżącym roku wartości te wynosiły: przychody
ła za poprzedni rok obrotowy przychody netto ze sprzedaży towarów
netto ze sprzedaży towarów i produktów 3 900 000 zł, aktywa bilansu
i produktów 2 800 000 zł, aktywa bilansu 1 000 000 zł i średnioroczne
1 400 000 zł i średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty
zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty 10 osób. Z kolei w bieżą-
9 osób. Spółka rozpoczęła już procedurę związaną z dopuszczeniem jej
cym roku wartości te wynosiły przychody netto ze sprzedaży towarów
akcji do obrotu na rynku NewConnect. Spółka ta nie będzie miała prawa
i produktów 2 900 000 zł, aktywa bilansu 1 300 000 zł i średnioroczne
do sporzÄ…dzania sprawozdania finansowego dla jednostek mikro. Wpraw-
zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty 9 osób. W żadnym roku progi
dzie za poprzedni rok i bieżący obrotowy nie zostały przekroczone progi,
nie zostały przekroczone, jednak instytucja nie ma prawa do sporządzania
ale fakt zamiaru ubiegania się o dopuszczenie jej papierów do notowań
sprawozdań uproszczonych dla jednostek mikro, ponieważ jest jednostką
rynkowych wyklucza możliwość stosowania uproszczeń.
sektora finansów publicznych.
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
VIII Dziennik Gazeta Prawna, 11 sierpnia 2014 nr 154 (3795) gazetaprawna.pl
KOMENTARZ
Komentarz do art. 3 ust. 1a pkt 2
PRZYKÅ‚AD 16
n Ten przepis ma poprzez wprowadzenie wskazanych w nim
jednostek do katalogu jednostek mikro dać im możliwość Decyzja wspólników
stosowania uproszczeń przy sporządzaniu sprawozdań finan-
Spółka partnerska lekarzy stomatologów prowadzi działalność od 2005 roku.
sowych, jakie dotychczas wynikały z (już uchylonego) rozpo-
W 2013 roku przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji
rządzenia ministra finansów z 15 listopada 2001 r. w sprawie
finansowych wyniosły 6 520 000 zł, przekroczyły zatem limit obligujący
szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek
spółkę do prowadzenia ksiąg rachunkowych, który dla 2014 roku wynosił
niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działal-
5 059 560 zł (1 200 000 euro x 4,2163 zł/euro). Spółka w 2014 roku prowadziła
ności gospodarczej (Dz.U. nr 137, poz. 1539 ze zm.). W porów-
księgi rachunkowe. Może za 2014 rok sporządzać uproszczone sprawozdania
naniu z obecnym brzmieniem rozporządzenia ustawa określa
finansowe, jeśli jej partnerzy (wspólnicy) podejmą taką decyzję, ponieważ
szczegółowo katalog przedmiotowych jednostek uprawnionych przychody nie przekroczyły limitu 2 000 000 euro (8 432 600 zł).
do korzystania z uproszczeń przewidzianych dla jednostek
mikro. W porównaniu do rozporządzenia nie znalazły się tu
jednak organizacje dobroczynności i opieki społecznej. Wy- Komentarz do art. 3 ust. 1a pkt 4
nika to z faktu, iż polskie prawo nie zawiera definicji legalnej n Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, spółki cy-
takiej organizacji. wilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych, spółki part-
n W ustawie z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku pu- nerskie, których przychody netto ze sprzedaży towarów, produk-
blicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 234, poz. 1536 tów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły
ze zm.) art. 3 ust. 2 definiuje organizacje pozarządowe jako równowartość w walucie polskiej nie mniej niż 1 200 000 euro,
niebędące jednostkami sektora finansów publicznych w rozu- muszą prowadzić księgi rachunkowe. Jeśli ich wskazane wyżej
mieniu ustawy o finansach publicznych i niedziałające w celu przychody za poprzedni rok nie przekroczyły tego progu, to księgi
osiągnięcia zysku osoby prawne lub jednostki organizacyjne rachunkowe mogą być prowadzone na zasadzie dobrowolności
nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy o rachunkowości. Organ za-
przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzysze- twierdzający sprawozdania finansowe tych jednostek  a więc
nia. Ten przepis jest wystarczający dla wskazania, iż takie właściciele  może podjąć decyzję o korzystaniu z uproszczeń
jednostki mogą skorzystać z uproszczeń przewidzianych dla przewidzianych dla jednostek mikro. [przykłady 17 i 18]
podmiotów mikro.
n Dodatkowo katalog został uzupełniony o następujące pod-
PRZYKÅ‚AD 17
mioty: społeczno-zawodowe organizacje rolników, organi-
zacje samorzÄ…du zawodowego i organizacje samorzÄ…du go- Uproszczenia
spodarczego rzemiosła. Celem tej zmiany było dostosowanie
Jan Janicki prowadzi działalność gospodarczą od 2005 roku. Przychody netto ze
projektowanych przepisów do katalogu jednostek stosujących
sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych w kolejnych latach wahają
rozporzÄ…dzenie.
się między 5 000 000 a 5 500 000 zł. W związku z wahaniami kursu euro
n Podkreślić należy, iż wymieniony w przepisach katalog jest
okazuje się, iż Jan Janicki w jednym roku powinien prowadzić księgi rachunkowe,
katalogiem zamkniętym przedmiotowych jednostek. Ma to
w kolejnym może z ich prowadzenia rezygnować. Biorąc pod uwagę uciążli-
na celu umożliwienie jednolitego stosowania przepisów oraz
wości związane z ponownym zakładaniem, a potem rezygnacją z prowadzenia
uniknięcie niejasności interpretacyjnych dotyczących grupy
ksiąg rachunkowych oraz korzyści informacyjne, właściciel podjął decyzję, iż bez
jednostek, niebędących spółkami prawa handlowego, niepro- względu na obroty w jego działalności będą prowadzone księgi rachunkowe.
Sprawozdanie finansowe może być wtedy przygotowywane z uproszczenia-
wadzących działalności gospodarczej, które zaliczane są do
mi, jeśli Jan Janicki podejmie taka decyzję, ponieważ limit przychodów, który za
jednostek mikro. Warto zaznaczyć, iż te podmioty będą mo-
2014 rok wynosi 8 432 600 zł (2 000 000 euro) nie został przekroczony.
gły stosować uproszczenia dla jednostek mikro bez względu
na wielkość ich przychodów czy sumę bilansową. Nie będzie
miał znaczenia także fakt, iż sprawozdanie finansowe takiej
PRZYKÅ‚AD 18
jednostki mikro, która będzie dodatkowo organizacją pożyt-
ku publicznego, będzie podlegało badaniu przez biegłego re- Podwyższenie kosztów
widenta na podstawie rozporządzenia ministra finansów
Marcin Michałowski prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Mimo
z 23 grudnia 2004 r. w sprawie obowiązku badania sprawozdań
iż przychody z jego działalności nie przekraczają progu 1 200 000 euro,
finansowych organizacji pożytku publicznego (Dz.U. z 2004 r.
prowadzone są księgi rachunkowe, ponieważ bank, z którym współpra-
nr 285, poz. 2852).
cuje, oferuje mu lepsze warunki kredytowe, jeśli pan Marcin przedstawia
sprawozdanie finansowe. Pan Marcin nie powinien podejmować decyzji
Komentarz do art. 3 ust. 1a pkt 3
o stosowaniu uproszczeń mikro, ponieważ uproszczony bilans i rachunek
n Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, spółki cywil- zysków i strat dla jednostek mikro nie zawierają wystarczających danych,
ne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych, spółki partner- których oczekuje jego bank. Prezentowanie uproszczonych informacji w tym
wypadku mogłoby podwyższyć koszty finansowania jego działalności.
skie, których przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów
i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły rów-
nowartość w walucie polskiej nie mniej niż 1 200 000 euro, mu- 1b. Jednostkami mikro w rozumieniu ustawy są również jednostki,
szą prowadzadzić księgi rachunkowe. Wszystkie te jednostki od o których mowa w ust. 1a pkt 1, które:
2014 roku mogą sporządzać sprawozdania finansowe, korzystając 1) za poprzedni rok obrotowy sporządziły sprawozdanie finansowe
z uproszczeń, jeśli ich właściciele podejmą decyzję o stosowaniu z zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 4, art. 47 ust. 4 pkt 4, art. 48 ust.
uproszczeń, a wartość przychodów netto ze sprzedaży towarów, 3, art. 48a ust. 3, art. 48b ust. 4 lub art. 49 ust. 4 oraz
produktów i operacji finansowych za poprzedni rok w przypadku 2) w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe,
jednostek kontynuujących działalność lub w bieżącym roku dla albo w roku poprzedzającym ten rok obrotowy przekroczyły dwie
jednostek rozpoczynających działalność nie będzie wyższa niż z wymienionych w ust. 1a pkt 1 wielkości.
2 000 000 euro. [przykład 16] (& )
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
Dziennik Gazeta Prawna, 11 sierpnia 2014 nr 154 (3795) gazetaprawna.pl IX
KOMENTARZ
nych, spółki partnerskie, jak i kwoty 2 000 000 euro dającej
Komentarz do art. 3 ust. 1b
n Nowo wprowadzony art. 3 ust. 1b daje możliwość sporządzania tym jednostkom możliwość stosowania uproszczeń mikro
w bieżącym roku obrotowym uproszczonego sprawozdania finan- w sprawozdawczości stosuje się kurs średni ogłoszony przez
sowego spółkom prawa handlowego, innym osobom prawnym, Narodowy Bank Polski, na dzień 30 września roku poprze-
a także oddziałom przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu dzającego rok obrotowy.
przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, które w po- Na przykład w 2014 roku do prowadzenia ksiąg rachunko-
przednim roku obrotowym sporządziły sprawozdanie finansowe, wych były zobowiązane ww. jednostki, jeśli ich przychody
korzystając z uproszczeń dla jednostek mikro, ale albo w bieżą- netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finanso-
cym, albo w poprzednim roku przekroczyły progi wielkościowe wych za 2013 rok przekroczyły 5 059 560 zł (1 200 000 euro
dla jednostek mikro, czyli przekroczyły dwie z trzech podanych x 4,2163 zł/euro).
niżej wartości: [przykład 19] n W przypadku osób fizycznych prowadzących działalność
a) 1 500 000 zł  w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec gospodarczą, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jaw-
roku obrotowego, nych osób fizycznych, spółek partnerskich będą mogły być
b) 3 000 000 zł  w przypadku przychodów netto ze sprzedaży one uznane za mikro podmioty, jeśli ich przychody netto
towarów i produktów za rok obrotowy, ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych
c) 10 osób  w przypadku średniorocznego zatrudnienia w prze- za 2013 rok nie przekroczyły 8 432 600 zł (2 000 000 euro x
liczeniu na pełne etaty, 4,2163 zł/euro).
n Przepis ten daje możliwość utrzymania statusu jednostki mi-
Art. 7. [Zasada ostrożnej wyceny]
kro na potrzeby sprawozdawczości finansowej, jeśli w jednym
z dwóch lat (bieżącym lub obrotowym) przekroczone zostały 1. Poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia się, stosując
progi wartościowe. rzeczywiście poniesione na ich nabycie (wytworzenie) ceny (koszty),
z zachowaniem zasady ostrożności. W szczególności należy w tym celu
w wyniku finansowym, bez względu na jego wysokość, uwzględnić:
PRZYKÅ‚AD 19
1) zmniejszenia wartości użytkowej lub handlowej składników
Reżim mikro aktywów, w tym również dokonywane w postaci odpisów amortyza-
cyjnych lub umorzeniowych;
AHK sp. z o.o. w poprzednim roku sporządzała sprawozdanie finan-
2) (uchylony);
sowe, korzystając z uproszczeń dla jednostek mikro. W poprzednim
3) wyłącznie niewątpliwe pozostałe przychody operacyjne i zyski
roku wykazała przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów
nadzwyczajne;
2 250 000 zł, aktywa bilansu 900 000 zł i średnioroczne zatrud-
4) wszystkie poniesione pozostałe koszty operacyjne i straty nadzwy-
nienie w przeliczeniu na pełne etaty 11 osób. Natomiast w bieżącym
czajne;
roku wartości te wynosiły: przychody netto ze sprzedaży towarów
i produktów 3 500 000 zł, aktywa bilansu 1 600 000 zł i średniorocz- 5) rezerwy na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki
ne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty 9 osób. Spółka ta będzie innych zdarzeń.
miała prawo do sporządzania sprawozdani finansowego dla jednostek
2. Zdarzenia, o których mowa w ust. 1, należy uwzględnić także
mikro na podstawie art. 3 ust. 1b ustawy o rachunkowości. Wpraw- wtedy, gdy zostaną one ujawnione między dniem bilansowym
dzie za bieżący rok zostały przekroczone progi dotyczące przychodów
a dniem, w którym rzeczywiście następuje zamknięcie ksiąg rachun-
ze sprzedaży towarów i usług oraz aktywów bilansu, ale z racji tego,
kowych.
iż sprawozdanie za poprzedni rok było sporządzone z wykorzystaniem
2a. Jednostka mikro, o której mowa w art. 3 ust. 1a pkt 2, może
tzw. reżimu mikro, w sprawozdaniu finansowym za bieżący rok można
zrezygnować z zachowania zasady ostrożności przy wycenie poszcze-
skorzystać z uproszczeń.
gólnych składników aktywów i pasywów.
3. Wartość poszczególnych składników aktywów i pasywów,
n Praktyczne zastosowanie ten przepis znajdzie dopiero przy spo- przychodów i związanych z nimi kosztów, jak też zysków i strat
rządzaniu sprawozdań za rok obrotowy 2015, ponieważ dla tych nadzwyczajnych ustala się oddzielnie. Nie można kompensować
jednostek punktem odniesienia będzie sprawozdanie za poprzed- ze sobą wartości różnych co do rodzaju aktywów i pasywów,
ni rok obrotowy, czyli 2014. przychodów i kosztów związanych z nimi oraz zysków i strat
nadzwyczajnych.
2. Wyrażone w euro wielkości przelicza się na walutę polską po (& )
średnim kursie, ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski, na dzień
bilansowy, z zastrzeżeniem ust. 3.
Komentarz do art. 7 ust. 2a
3. Wyrażone w euro wielkości, o których mowa w ust. 1a pkt 3 n Zasada ostrożności wskazana w art. 7 ust. 1 ustawy o rachunko-
oraz w art. 2 ust. 1 pkt 2 i ust. 2, przelicza się na walutę polską po wości polega na obowiązkowym uwzględnieniu w wyniku finan-
średnim kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski, na dzień sowym ustalanym na dzień bilansowy, wszystkich zdarzeń, które
30 września roku poprzedzającego rok obrotowy. powodują obniżenie wartości aktywów oraz grożących jednostce
(& ) strat. Ich uwzględnienie powoduje obniżenie wyniku finansowe-
go. Stosowanie tej zasady wyraża się w obowiązku urealnienia
wartości aktywów poprzez aktualizację ich wartości do stanu
Komentarz do art. 3 ust. 3
n Nowe brzmienie art. 3 ust. 3 ustawy o rachunkowości, do- zapewniającego korzyści ekonomiczne zarówno poprzez obo-
tyczącego zasad przeliczania wielkości wyrażonych w euro wiązkowe naliczanie umorzenia w przypadku aktywów trwałych
na walutę polską, wynika z dodania w art. 3 ust. 1a pkt 3. podlegających amortyzacji, jak i odpisy z tytułu trwałej utraty
Oznacza to, iż zarówno do przeliczania wartości przycho- wartości w przyszłości dla wszystkich aktywów oraz utworze-
dów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji fi- nia rezerw na znane jednostce grożące ryzyko straty lub skutki
nansowych obligujących do prowadzenia ksiąg rachunko- innych zdarzeń. Z zasady tej wynika także częściowe odstępstwo
wych osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, od zasady memoriału i zasady współmierności, wyrażające się
spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycz- w tym, że ustawa o rachunkowości nakazuje zaliczyć do wyni-
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
X Dziennik Gazeta Prawna, 11 sierpnia 2014 nr 154 (3795) gazetaprawna.pl
KOMENTARZ
ku finansowego roku bieżącego, bez względu na jego wielkość,
Art. 28a. [Zwolnione z obowiÄ…zku wyceny]
wyłącznie niewątpliwe pozostałe przychody operacyjne i zyski Jednostka mikro nie wycenia aktywów i pasywów według warto-
nadzwyczajne, co wyklucza możliwość rozliczeń międzyokre- ści godziwej i skorygowanej ceny nabycia.
sowych z powyższych tytułów. (& )
n Wskazane wyżej zmniejszenie wartości użytkowej składników
aktywów, które obowiązkowo należy uwzględnić w wyniku fi- Komentarz do art. 28a
nansowym, dotyczy: zapasów towarów, produktów, materiałów n Obecnie spółki, których sprawozdania finansowe podlegają ba-
i rzeczowych składników majątku trwałego, na skutek trwałej daniu przez biegłego rewidenta (do takich spółek należą m.in.
utraty przez nie wartości użytkowej lub handlowej i w każdym wszystkie spółki akcyjne na podstawie art. 64 ust. 1 pkt 3 ustawy
przypadku, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że dany skład- o rachunkowości), zobowiązane są do stosowania postanowień
nik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub rozporządzenia ministra finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie
całości przewidywanych korzyści ekonomicznych. Dotyczy to szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujaw-
również należności, których spłata przez nabywców jest zagro- niania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz.U. nr
żona bądz
wyegzekwowanie ich może nastręczać trudności lub 149, poz. 1674, ze zm.). Rozporządzenie to nakłada na podmioty
jest niemożliwe, i w związku z tym ich wartość wymaga aktuali- zobligowane do jego stosowania obowiązek wyceny instrumen-
zacji. Zauważyć należy, iż w wielu jednostkach, szczególnie tych, tów finansowych w wartości godziwej oraz w skorygowanej cenie
których sprawozdania finansowe nie podlegają badaniu przez nabycia. Wycena wg skorygowanej ceny nabycia dotyczy aktywów
biegłego rewidenta, zasada ta nie jest w pełni przestrzegana. o charakterze dłużnym (obligacje, skrypty, lokaty i udzielone po-
Odpisy aktualizacyjne z reguły nie stanowią kosztów uzyskania życzki) zaliczonych do kategorii Aktywa finansowe utrzymywane
przychodów (wyjątkiem są tu należności, jeśli zostaną wypełnione do terminu wymagalności oraz Pożyczki i należności. Polega ona
restrykcyjne warunki dotyczące uprawdopodobnienia nieścią- na naliczaniu przez cały okres czerpania korzyści z tego aktywa
galności należności wskazane w przepisach ustaw o podatku odsetek za pomocą stałej, efektywnej stopy procentowej, która
dochodowym). Także utworzenie rezerw na mocy przepisów usta- różni się od stopy nominalnej wykorzystywanej do rozliczeń
wy o rachunkowości nie może być uznane za koszty uzyskania między emitentem papieru wartościowego lub bankiem a jego
przychodów. Ponadto większość zdarzeń, które w rachunkowości posiadaczem. Nominalna stopa procentowa też jest w praktyce
skutkują koniecznością memoriałowego rozpoznania pozosta- wykorzystywana do ustalania wpływu instrumentu na podstawę
łych kosztów operacyjnych lub strat nadzwyczajnych, powoduje opodatkowania podatkiem dochodowym. [przykład 21]
możliwość ujęcia kosztów uzyskania przychodów na zasadzie n Wartość godziwa jest kategorią wyceny wykorzystywaną do wy-
kasowej. To wszystko powoduje, iż niewielkie jednostki niestety ceny aktywów finansowych zaliczonych do kategorii Aktywa fi-
dotychczas nie przestrzegały zasady ostrożności w powyższym nansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
zakresie, zdarzenia te rozpoznawały, o ile w ogóle, według reguł i Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży. Ponadto ma zasto-
prawa podatkowego. Poza tym należy wskazać, iż dotychczas na sowanie przy wycenie nieruchomości inwestycyjnych i wartości
podstawie par. 2 ust. 5 rozporządzenia ministra finansów z 15 niematerialnych zaliczonych do inwestycji. Jest kategorią wyceny,
listopada 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości do ustalenia wartości, której potrzebna jest wiedza i doświad-
dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, czenie oraz bardzo dobra znajomość uwarunkowań rynku, jakie
nieprowadzących działalności gospodarczej jednostki stosujące są na dzień wyceny. Biorąc pod uwagę pracochłonności i koszty
te przepisy mogły odstąpić od stosowania zasady ostrożności. związane z ustaleniem prawidłowego poziomu wartości godzi-
n Dodanie zatem art. 7 ust. 2a, przewidującego możliwość rezy- wej w dyrektywie 2013/34 (art. 36 ust. 3), wprowadzono zakaz
gnacji obowiązku stosowania zasady ostrożności przez stowa- wyceny aktywów i pasywów w wartości godziwej dla jednostek
rzyszenia, związki zawodowe, organizacje pracodawców, izby mikro, które skorzystają z uproszczeń. Dyrektywa w art. 8 ust. 6
gospodarcze, fundacje, przedstawicielstwa przedsiębiorców daje także możliwość wprowadzenia zakazu wyceny aktywów
zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działal- i pasywów w skorygowanej cenie nabycia z uwagi na skompliko-
ności gospodarczej, społeczno-zawodowe organizacje rolników, wany sposób jej ustalania. I z tej możliwości skorzystano, prze-
organizacje samorządu zawodowego i organizacje samorządu widując w art. 28a zakaz wyceny zarówno w wartości godziwej,
gospodarczego rzemiosła, jeżeli nie prowadzą one działalności jak i skorygowanej cenie nabycia dla jednostek, które skorzystają
gospodarczej, nie powoduje zatem zmiany w rachunkowości z uproszczeń mikro.
tych podmiotów, gdyż jest w gruncie rzeczy jedynie przeniesie- n Powyższa regulacja będzie miała znaczenie przede wszystkim
niem przepisów z rozporządzenia do ustawy. Zaznaczyć trzeba, dla spółek akcyjnych, które spełnią kryteria mikro. Oznacza to,
iż powyższe prawo będzie nowością dla jednostek dodanych że spółki te będą zwolnione z obowiązku wyceny swoich akty-
do katalogu z art. 3 ust. 1a pkt 2, czyli społeczno-zawodowych wów i pasywów w wartości godziwej lub w skorygowanej cenie
organizacji rolników, organizacji samorządu zawodowego nabycia zgodnie z przepisami rozporządzenia ministra finansów
i organizacji samorządu gospodarczego rzemiosła. [przykład 20] z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania,
metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instru-
mentów finansowych. Pozostałe jednostki niemające obowiązku
PRZYKÅ‚AD 20
stosowania bezpośrednio ww. rozporządzenia (bo ich sprawozda-
Uproszczenia w fundacji nia nie podlegały obowiązkowi badania przez biegłego rewidenta)
musiały prezentować na podstawie par. 2 ust. 2 rozporządzenia
Fundacja Zielone Światło nie prowadzi działalności gospodarczej. Rada
w dodatkowych informacjach i objaśnieniach:
Fundatorów podjęła decyzje o stosowaniu uproszczeń przewidzianych dla
dla każdej grupy pochodnych instrumentów finansowych  in-
jednostek mikro. Fundacja nie będzie musiała dokonywać odpisów z tytułu
formację o wartości godziwej tych instrumentów, o ile wartość
utraty wartości aktywów, tworzyć rezerw. Obowiązkowe dla niej nadal
taka może być wiarygodnie ustalona, oraz rodzaju i charakte-
będzie dokonywanie odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych
rystyce tych instrumentów,
i wartości niematerialnych i prawnych, ponieważ nakaz umarzania tych
dla długoterminowych aktywów finansowych wykazanych
aktywów wynika z art. 31 ust. 2 ustawy o rachunkowości.
w sprawozdaniu finansowym w wartości bilansowej przekra-
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
Dziennik Gazeta Prawna, 11 sierpnia 2014 nr 154 (3795) gazetaprawna.pl XI
KOMENTARZ
czającej ich wartość godziwą  informację o wartości bilansowej Komentarz do art. 46 ust. 5 pkt 1
i wartości godziwej poszczególnych składników aktywów lub n Zmiana w tym przepisie polega na jednoznacznym wskazaniu,
odpowiednich grup składników aktywów oraz o przyczynach iż załącznik nr 1 nie jest wzorcowym dla jednostek mikro, a tak-
niedokonania odpisów aktualizujących wartość bilansową tych że  jak dotychczas  dla banków, zakładów ubezpieczeń, zakła-
aktywów, w tym przesłankach uzasadniających przekonanie dów reasekuracji.
jednostki, że wartość bilansowa zostanie przywrócona.
n Zakaz stosowania przez jednostki mikro wyceny w wartości godzi- Komentarz do art. 46 ust. 5 pkt 4
wej skutkować będzie też brakiem konieczności ujawniania infor- n Z kolei nowo dodany pkt 4 wskazuje, iż jednostki mikro powin-
macji w informacji dodatkowej o tej wartości. Zaznaczyć trzeba, iż ny stosować załącznik nr 4. W załączniku tym wskazano bar-
zgodnie ze znowelizowaną ustawą o rachunkowości jednostki, które dzo uproszczony zakres informacyjny dla bilansu, zawiera on
skorzystają z uproszczenia w postaci niesporządzania informacji podstawowe pozycje aktywów oraz pasywów (art. 36 ust. 2 lit.
dodatkowej, będą ujawniały w informacjach uzupełniających do a dyrektywy 2013/34).
bilansu m.in. kwotę wszelkich zobowiązań finansowych, w tym
Art. 47. [Rachunek zysków i strat]
z tytułu dłużnych instrumentów finansowych, gwarancji i poręczeń
lub zobowiązań warunkowych nieuwzględnionych w bilansie, ze 1. W rachunku zysków i strat wykazuje się oddzielnie przychody,
wskazaniem charakteru i formy wierzytelności zabezpieczonych koszty, zyski i straty oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowe-
rzeczowo (na podstawie art. 16 ust. 1 lit. d dyrektywy 2013/34). go za bieżący i poprzedni rok obrotowy.
2. W przypadku sporządzania rachunku zysków i strat za inny okres
sprawozdawczy niż określony w ust. 1, w rachunku zysków i strat
PRZYKÅ‚AD 21
wykazuje siÄ™ oddzielnie przychody, koszty, zyski i straty oraz
Pożyczka obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący okres spra-
wozdawczy oraz analogiczny okres sprawozdawczy poprzedniego
WRG SA udzieliła 2 stycznia 2014 roku innej spółce pożyczki o wartości
roku obrotowego.
750 000 zł na trzy lata. Strony umówiły się, iż roczne odsetki wg 10-proc.
3. W przypadku gdy jednostka przewiduje zaprzestanie określonego
rocznej stopy procentowej od kwoty niespłaconego kapitału spłacone
zakresu działalności mającego wpływ na przychody i koszty przyszłych
zostaną na koniec trzyletniego okresu razem z całą kwotą pożyczki.
okresów sprawozdawczych, przy zachowaniu zasady kontynuacji
Ponadto pożyczkobiorca w dniu otrzymania pożyczki (2 stycznia 2014 r.)
 odpowiednie przychody i koszty z tym związane należy wykazać
zapłacił pożyczkodawcy opłatę za jej udzielenie w wysokości 26 000 zł.
odrębnie od przychodów i kosztów działalności kontynuowanej.
Jeśli spółka akcyjna nie skorzystałaby z uproszczeń dla jednostek
mikro, to ustalałaby efektywną stopę procentową: 3a. Ustalona w rachunku zysków i strat różnica pomiędzy przychoda-
mi a kosztami jednostki mikro, o której mowa w art. 3 ust. 1a pkt 2,
0 -724 000,00
zwiększa  po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego
 odpowiednio przychody lub koszty w następnym roku obroto-
2014 
wym; różnica dodatnia może być zaliczona na zwiększenie kapitału
2015 
(funduszu) podstawowego.
2016 975 000,00
Komentarz do art. 47 ust. 3a
IRR 10,43041 proc.
n Nowy ust. 3a w art. 47 wynika z przeniesienia przepisów rozpo-
Za pomocą efektywnej stopy procentowej IRR ustalono by wartość
rządzenia ministra finansów z 15 listopada 2001 r. w sprawie
pożyczki na koniec każdego roku:
szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek
niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalno-
ści gospodarczej do ustawy o rachunkowości. Dotyczy on szcze-
SCN początek Odsetki IRR Przepływy SCN na koniec
okresu pieniężne okresu gólnej zasady ustalania wyniku finansowego dla stowarzyszeń,
fundacji, związków zawodowych, organizacji pracodawców, izb
2014 724 000,00 75 516,17  799 516,17
gospodarczych, przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicz-
2015 799 516,17 83 392,81  882 908,98
nych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospo-
darczej, społeczno-zawodowych organizacji rolników, organizacji
2016 882 908,98 92 091,02 975 000,00 
samorzÄ…du zawodowego i organizacji samorzÄ…du gospodarczego
Zatem w 2014 roku spółka akcyjna zarachowałaby w przychody finanso- rzemiosła (jeśli nie prowadzą działalności gospodarczej). Zgodnie
we odsetki 75 516,17 zł, w 2015 roku  kwotę 83 392,81 zł, a w 2016 roku ze nowelizowaną ustawą, analogicznie jak dotychczas na pod-
 92 091,02 zł. Opłata uzyskana od pożyczkobiorcy ujęta byłaby jako
stawie przepisów rozporządzenia, będą one przeznaczać wynik
przychód nie od razu, ale przez trzy kolejne lata. Jeśli spółka akcyjna
finansowy po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego
skorzysta z uproszczeń przewidzianych dla jednostek mikro, to kwotę
 odpowiednio do przychodów lub kosztów w następnym roku
opłaty za udzielnie pożyczki zaliczy do przychodów finansowych w dacie jej
obrotowym. W przypadku zysku organ zatwierdzajÄ…cy sprawoz-
otrzymania (tak jak w podatku dochodowym). Następnie w kolejnych latach
danie finansowe takiej jednostki będzie mógł tak jak dotychczas
ujmowane będą odsetki w kwocie 75 000 zł (10 proc. od wartości kapitału).
podjąć decyzję o przeznaczeniu go na zwiększenie kapitału (fun-
duszu) podstawowego. [przykłady 22 i 23]
Art. 46. [Bilans]
(& )
PRZYKÅ‚AD 22
5. Bilans powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym:
1) dla jednostek innych niż banki, zakłady ubezpieczeń, zakłady rease- Wynik
kuracji i jednostki mikro  w załączniku nr 1 do ustawy;
Stowarzyszenie osiągnęło dodatni wynik finansowy za 2014 rok w kwocie
(& )
70 000 zł. Organ zatwierdzający w czerwcu 2015 r. podjął decyzję o przezna-
4) dla jednostek mikro  w załączniku nr 4 do ustawy.
czeniu tego zysku na zwiększenie funduszu podstawowego stowarzyszenia.
(& )
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
XII Dziennik Gazeta Prawna, 11 sierpnia 2014 nr 154 (3795) gazetaprawna.pl
KOMENTARZ
n Pozycje, które są prezentowane w postaci zagregowanej w ra-
PRZYKÅ‚AD 23
chunku zysków i strat nadal będą pochodziły z wyodrębnionych
Zwiększenie przychodów kont w księgach rachunkowych. Odrębną ewidencję wymuszają
miedzy innymi przepisy prawa podatkowego, które inaczej na-
Fundacja Zdrowy Start wypracowała w ramach działalności pożytku
kazują np. rozpoznać przychody z odsetek (przychody finansowe)
publicznego dodatni wynik finansowy za 2014 rok w kwocie 32 000 zł.
i przychodu ze sprzedaży środków trwałych (pozostałe przychody
Rada nadzorcza podjęła decyzję w czerwcu 2015 r. o zwiększeniu przy-
operacyjne), które będą łącznie prezentowane w rachunku zysków
chodów w 2015 roku o tę kwotę.
i strat. Takich sytuacji będzie więcej.
n Zauważyć też trzeba, iż inaczej będzie prezentowany wynik w jed-
n Przypomnieć należy, iż powyższe jednostki nie będą sporządzały nostkach, o których mowa w art. 3 ust. 1a pkt 2 ustawy o rachunko-
już rachunku wyników, tylko tak jak wszystkie podmioty rachu- wości (stowarzyszenia, fundacji itd.). Będzie to wskazanie nie zysku/
nek zysków i strat. straty tylko wyniku finansowego netto ogółem z wyszczególnieniem:
I. Nadwyżka przychodów nad kosztami (wartość dodatnia)
4. Rachunek zysków i strat powinien zawierać informacje w zakresie II. Nadwyżka kosztów nad przychodami (wartość ujemna)
ustalonym: Jest to przeniesienie układu, który obowiązywał dotychczas
1) dla jednostek innych niż banki, zakłady ubezpieczeń, zakłady rease- na podstawie przepisów rozporządzenia. Jako mankament
kuracji i jednostki mikro  w załączniku nr 1 do ustawy, w wariancie można wskazać, iż brak będzie obecnie informacji, jaka część
kalkulacyjnym albo porównawczym, zależnie od wyboru dokonanego przychodów pochodziła ze składek, a jaka z innych z
ródeł. Nie
przez kierownika jednostki; będzie również możliwa ocena jak kształtują się w tych or-
2) dla banków  w załączniku nr 2 do ustawy; ganizacjach koszty działalności statutowej a jak koszty ogól-
3) dla zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji  w załączniku noadministracyjne. Choć z drugiej strony kierownicy tych
nr 3 do ustawy; jednostek nie będą musieli już zastanawiać się i wydzielać
4) dla jednostek mikro  w załączniku nr 4 do ustawy. właśnie kosztów związanych z prowadzeniem organizacji
tzw. kosztów administracyjnych, co w niektórych wypadkach
było dość trudne.
Komentarz do art. 46 ust. 4 pkt 1 i 4
n Zmiana w tym przepisie polega na jednoznacznym wskazaniu, iż
Art. 48. [Informacja dodatkowa]
załącznik nr 1 nie jest wzorcowym dla jednostek mikro, a także
 jak dotychczas  dla banków, zakładów ubezpieczeń, zakładów (& )
reasekuracji. Nowo dodany pkt 4 wskazuje, iż jednostki mikro 3. Jednostka mikro może nie sporządzać informacji dodatkowej,
powinny stosować załącznik nr 4. W załączniku tym wskazano o której mowa w ust. 1, pod warunkiem że przedstawi informacje
bardzo uproszczony zakres informacyjny dla rachunku zysków uzupełniające do bilansu określone w załączniku nr 4 do ustawy.
i strat i zawiera podstawowe pozycje (art. 36 ust. 2 lit. b dyrektywy
2013/34). Jako zmianę w stosunku do poprzedniego stanu należy Komentarz do art. 48 ust. 3
wskazać, iż jednostki nieprowadzące działalności gospodarczej, n Przepis ten stanowi implementację postanowień art. 36 ust. 1
które dotychczas stosowały rozporządzenie z 15 listopada 2001 r., lit. b dyrektywy 2013/34 w zakresie zwolnienia jednostki mi-
będą sporządzały rachunek zysków i strat, a nie rachunek wyników. kro z obowiązku sporządzania informacji dodatkowej. Wa-
n Rachunek zysków i strat w uproszczonej postaci dla jednostek runkiem rezygnacji ze sporządzania informacji dodatkowej
mikro nie będzie zawierał uszczegółowienia informacji o warto- będzie ujawnianie w przypisie do bilansu danych określonych
ści przychodów ze sprzedaży towarów i odrębnie ze sprzedaży w załączniku nr 4 do ustawy. Są to najbardziej podstawowe
produktów. [patrz wzór s. XV] O ile dla jednostek, które prowadzą informacje pozwalające zidentyfikować jednostkę i jej zasady
jednorodną działalność handlową, produkcyjną lub usługową nie rachunkowości oraz zobowiązania finansowe i nabyte udzia-
będzie to problematyczne, o tyle w przypadku jednostek, które ły/akcje własne.
prowadzą działalność mieszaną nie będzie można na podstawie n Zgodnie z załącznikiem nr 4 informacje powinny składać się
sprawozdania finansowego ocenić struktury ich działalności czy z dwóch części: informacji ogólnych i informacji uzupełania-
zmian, jakie zaszły w tym zakresie. jących do bilansu. Nie będzie konieczności ujawniania danych
n W ramach kosztów działalności operacyjnej odrębnie powin- związanych z rachunkiem zysków i strat czy zatrudnieniem
na zostać pokazana wartość amortyzacji, zużycia materiałów w jednostce ani np. informacji o zdarzeniach po dniu bilansowym.
i wynagrodzeń wraz z ubezpieczeniami społecznymi i innymi Informacje ogólne będą musiały wskazywać:
świadczeniami na rzecz pracowników. Pozostałe pozycje obej- 1) firmę, siedzibę i adres albo miejsce zamieszkania i adres oraz
mujące zużycie materiałów, paliw i energii, podatki i opłaty, numer we właściwym rejestrze sądowym albo w ewidencji,
usługi obce oraz pozostałe koszty rodzajowe i wartość sprzeda- 2) czas trwania działalności jednostki, jeżeli jest ograniczony,
nych towarów według cen zakupu będą prezentowane w łącznej 3) okres objęty sprawozdaniem finansowym,
wartości w pozycji Pozostałe koszty. Podobnie jak w przypad- 4) zastosowane zasady rachunkowości przewidziane dla jed-
ku przychodów pojawić się może problem z oceną struktury nostek mikro z wyszczególnieniem wybranych uproszczeń,
kosztów, jeśli jednostka prowadzi zróżnicowaną działalność. 5) czy sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy za-
Szczególnie dotkliwy może być brak tych informacji, jeśli jed- łożeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez
nostka prowadzić będzie działalność handlową (brak informa- jednostkę w dającej się przewidzieć przyszłości oraz czy
cji o wartości sprzedanych towarów) i jednocześnie korzysta nie istnieją okoliczności wskazujące na zagrożenie konty-
w znaczącym stopniu z usług obcych. Obie te wartości są ukryte nuowania przez nią działalności,
w pozycji Pozostałe koszty. 6) omówienie przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, w tym
n Brak podziału na pozostałe koszty operacyjne i koszty finansowe metod wyceny aktywów i pasywów (także amortyzacji),
z kolei może utrudnić ocenę kosztów finansowania jednostki (od- pomiaru wyniku finansowego oraz sposobu sporządzenia
setki sÄ… kosztami finansowymi) bÄ…dz
wpływu zmian kursów walut, sprawozdania finansowego w zakresie, w jakim ustawa po-
jeśli podmiot dokonuje znaczących transakcji w walutach obcych. zostawia jednostce prawo wyboru.
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
Dziennik Gazeta Prawna, 11 sierpnia 2014 nr 154 (3795) gazetaprawna.pl XIII
KOMENTARZ
n Są to informacje nieodbiegające swym zakresem od dotychczas rewidenta miały taki obowiązek. Zauważyć należy, iż nie zmieniły
przedstawianych z wyjątkiem informacji, czy sprawozdanie za- się zasady poddawania sprawozdań finansowych badaniu przez
wiera dane łączne. W praktyce w jednostkach mikro się nie zdarza, biegłego rewidenta i spółki akcyjne korzystające z uproszczeń
aby istniały wewnętrzne jednostki organizacyjne samodzielnie przy sporządzaniu sprawozdań finansowych dla jednostek mi-
sporządzające bilans. kro nadal będą miały obowiązek corocznego poddania sprawoz-
n Natomiast druga część danych  informacje uzupełniające do dań badaniu na podstawie art. 64 ust 1 ustawy o rachunkowości.
bilansu  odnosi się przede wszystkim do ujawnień o zobowiąza-
Art. 48b. [Rachunek przepływów pieniężnych]
niach finansowych jednostki. W szczególności jednostka mikro
powinna wskazać kwotę wszelkich zobowiązań finansowych, 1. Rachunek przepływów pieniężnych sporządzony metodą bezpo-
w tym z tytułu dłużnych instrumentów finansowych, gwarancji średnią albo pośrednią, zależnie od wyboru dokonanego przez
i poręczeń lub zobowiązań warunkowych nieuwzględnionych kierownika jednostki, wykazuje dane za bieżący i poprzedni rok obro-
w bilansie, ze wskazaniem charakteru i formy wierzytelności towy, obejmując informacje w zakresie ustalonym:
zabezpieczonych rzeczowo wszelkie zobowiązania dotyczące 1) dla jednostek innych niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady
emerytur oraz jednostek powiązanych lub stowarzyszonych są reasekuracji  w załączniku nr 1 do ustawy;
ujawniane odrębnie. Dodatkowo ujawnić należy kwotę zaliczek 2) dla banków  w załączniku nr 2 do ustawy;
i kredytów udzielonych członkom organów administrujących, 3) dla zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji  w załączniku
zarzÄ…dzajÄ…cych i nadzorujÄ…cych, ze wskazaniem oprocentowania, nr 3 do ustawy.
głównych warunków oraz wszelkich kwot spłaconych, odpisa- 2. W przypadku sporządzania rachunku przepływów pieniężnych za
nych lub umorzonych, a także zobowiązań zaciągniętych w ich inny okres sprawozdawczy niż określony w ust. 1, rachunek prze-
imieniu tytułem gwarancji i poręczeń wszelkiego rodzaju, ze pływów pieniężnych sporządza się za bieżący okres sprawozdawczy
wskazaniem kwoty ogółem dla każdej kategorii. Informacje te i analogiczny okres sprawozdawczy poprzedniego roku obrotowego.
mają zabezpieczyć interesy innych niż właściciele interesariu- 3. W rachunku przepływów pieniężnych należy uwzględnić wszyst-
szy jednostki poprzez dostarczenie im danych o obciążeniach kie wpływy i wydatki z działalności operacyjnej, inwestycyjnej
finansowych podmiotu. Ponadto jednostka mikro musi wska- i finansowej jednostki, z wyjątkiem wpływów i wydatków będących
zać, czy w okresie objętym sprawozdaniem nabywała udziały rezultatem zakupu lub sprzedaży środków pieniężnych, przy czym dla
lub akcje własne, przyczynach tego nabycia dokonanego w roku właściwego określenia wartości przepływów pieniężnych:
obrotowym, liczbie i wartości nominalnej nabytych oraz zby- 1) przez działalność operacyjną rozumie się podstawowy rodzaj
tych w roku obrotowym udziałów (akcji), a w przypadku braku działalności jednostki oraz inne rodzaje działalności, niezaliczone do
wartości nominalnej, ich wartości księgowe, jak też, jaką części działalności inwestycyjnej (lokacyjnej) lub finansowej;
kapitału podstawowego, którą te udziały (akcje) reprezentują. 2) przez działalność inwestycyjną (lokacyjną) rozumie się nabywanie
W przypadku nabycia lub zbycia odpłatnego należy wskazać lub zbywanie składników aktywów trwałych i krótkotermino-
równowartość tych udziałów (akcji). Ponadto wskazać należy wych aktywów finansowych oraz wszystkie z nimi związane
liczbę i wartość nominalną lub, w razie braku wartości nomi- pieniężne koszty i korzyści;
nalnej, wartość księgową wszystkich udziałów (akcji) nabytych 3) przez działalność finansową rozumie się pozyskiwanie lub
i zatrzymanych, jak również część kapitału podstawowego, którą utratę z
ródeł finansowania [zmiany w rozmiarach i relacjach
te udziały (akcje) reprezentują. kapitału (funduszu) własnego i obcego w jednostce] oraz
n Nie ma konieczności ujawniania żadnych informacji ponad wska- wszystkie z nimi związane pieniężne koszty i korzyści.
zane powyżej. Jednostka może jednak rozszerzyć zakres prezen- 4. Jednostka mikro może nie sporządzać rachunku przepływów
towanych informacji. pieniężnych, o którym mowa w ust. 1.
Art. 48a. [Zestawienie zmian
Komentarz do art. 48b ust. 4
w kapitale (funduszu) własnym]
n Przepis ma znaczenie, podobnie jak wskazany wyżej art. 48a ust. 3
1. Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym obejmuje ustawy o rachunkowości, dla małych spółek akcyjnych. Umożliwia
informacje o zmianach poszczególnych składników kapitału (fundu- on jednostce mikro niesporządzanie rachunku przepływów pie-
szu) własnego za bieżący i poprzedni rok obrotowy określone: niężnych bez względu na to, czy sprawozdanie to będzie badane
1) dla jednostek innych niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady przez biegłego rewidenta, czy nie. [przykład 24]
reasekuracji  w załączniku nr 1 do ustawy;
2) dla banków  w załączniku nr 2 do ustawy;
PRZYKÅ‚AD 24
3) dla zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji  w załączniku
nr 3 do ustawy. Badanie audytora
2. W przypadku sporzÄ…dzania zestawienia zmian w kapitale (fundu-
MNB SA kontynuująca działalność za 2014 rok sporządza sprawozdanie
szu) własnym za inny okres sprawozdawczy niż określony w ust. 1,
finansowe, korzystając z uproszczeń przewidzianych dla jednostek mikro,
w zestawieniu zmian w kapitale (funduszu) własnym wykazuje się
ponieważ nie przekroczyła dwóch z trzech wartości określonych w art.
zmiany poszczególnych pozycji kapitału (funduszu) własnego za
3 ust. 1a pkt 1. Sprawozdanie to będzie obejmowało wprowadzenie do
bieżący okres sprawozdawczy i poprzedni rok obrotowy.
sprawozdania finansowego (informacje ogólne), uproszczony bilans,
3. Jednostka mikro może nie sporządzać zestawienia zmian w kapitale
uproszczony rachunek zysków i strat i informacje uzupełniające do
(funduszu) własnym, o którym mowa w ust. 1.
bilansu. Nie będzie obejmowało zestawienia ze zmian w kapitale
własnym i rachunku przepływów pieniężnych, mimo iż sprawozdanie
będzie poddane badaniu przez audytora.
Komentarz do art. 48a ust. 3
n Nowo dodany przepis daje jednostce mikro możliwość niespo-
Art. 49. [Sprawozdanie z działalności jednostki]
rządzania zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym.
W praktyce będzie miał on znaczenie dla jednostek mikro będą- 1. W przypadku spółek kapitałowych, spółek komandytowo-
cych spółkami akcyjnymi, które dotychczas jako obligatoryjnie -akcyjnych, towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, towarzystw
poddające swe sprawozdania finansowe badaniu przez biegłego reasekuracji wzajemnej, spółdzielni, przedsiębiorstw państwowych,
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
XIV Dziennik Gazeta Prawna, 11 sierpnia 2014 nr 154 (3795) gazetaprawna.pl
KOMENTARZ
kierownik jednostki sporzÄ…dza, wraz z rocznym sprawozdaniem Komentarz do art. 49a
finansowym, sprawozdanie z działalności jednostki. n Przepis ten jest potwierdzeniem, iż sprawozdanie sporządzone
2. Sprawozdanie z działalności jednostki powinno obejmować przy wykorzystaniu uproszczeń dla jednostek mikro spełnia
istotne informacje o stanie majÄ…tkowym i sytuacji finansowej, kryteria uznania go za wiarygodne z
ródło informacji o sytu-
w tym ocenę uzyskiwanych efektów oraz wskazanie czynników acji jednostki. Jest to odwołanie do art. 4 ust. 1 ustawy o ra-
ryzyka i opis zagrożeń, a w szczególności informacje o: chunkowości, czyli obowiązku przestrzegania przy prowadze-
1) zdarzeniach istotnie wpływających na działalność jednostki, jakie niu ksiąg rachunkowych i sprawozdawczości zasady wiernego
nastąpiły w roku obrotowym, a także po jego zakończeniu, do dnia i rzetelnego obrazu. Artykuł 49a wskazuje, iż mimo możliwości
zatwierdzenia sprawozdania finansowego; nieprzestrzegania przez jednostki mikro zasady ostrożności,
2) przewidywanym rozwoju jednostki; braku możliwości zastosowania jako kategorii wyceny skory-
3) ważniejszych osiągnięciach w dziedzinie badań i rozwoju; gowanej ceny nabycia i wartości godziwej, a przede wszystkim
4) aktualnej i przewidywanej sytuacji finansowej; mimo ograniczonego zakresu informacji zaprezentowanego
5) nabyciu udziałów (akcji) własnych, a w szczególności celu ich w sprawozdaniu finansowym, jest ono rzetelnym z
ródłem da-
nabycia, liczbie i wartości nominalnej, ze wskazaniem, jaką część nych o sytuacji majątkowej i finansowej jednostki i jej wyniku
kapitału zakładowego reprezentują, cenie nabycia oraz cenie sprze- finansowym i tym samym wypełnia wszystkie cechy jakościo-
daży tych udziałów (akcji) w przypadku ich zbycia; we sprawozdań.
6) posiadanych przez jednostkę oddziałach (zakładach);
7) instrumentach finansowych w zakresie:
Rozdział 10
a) ryzyka: zmiany cen, kredytowego, istotnych zakłóceń przepły-
wów środków pieniężnych oraz utraty płynności finansowej, na
Przepisy szczególne i przejściowe
jakie narażona jest jednostka,
Art. 80. [Delegacja]
b) przyjętych przez jednostkę celach i metodach zarządzania ryzy-
kiem finansowym, łącznie z metodami zabezpieczenia istotnych 1. Do jednostek, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4, nie stosuje
rodzajów planowanych transakcji, dla których stosowana jest się przepisów rozdziałów 5, 6 i 7 ustawy.
rachunkowość zabezpieczeń; 2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może,
8) stosowaniu zasad ładu korporacyjnego w przypadku jednostek, w drodze rozporządzenia, wprowadzić obowiązek badania spra-
których papiery wartościowe zostały dopuszczone do obrotu na wozdań finansowych jednostek, o których mowa w art. 2 ust. 1
jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodar- pkt 4.
czego. 3. Do stowarzyszeń, związków zawodowych, organizacji praco-
3. Sprawozdanie z działalności jednostki powinno również obejmo- dawców, izb gospodarczych, fundacji, przedstawicielstw
wać  o ile jest to istotne dla oceny sytuacji jednostki  wskaz
niki przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów
finansowe i niefinansowe, łącznie z informacjami dotyczącymi o swobodzie działalności gospodarczej, społecznozawodowych
zagadnień środowiska naturalnego i zatrudnienia, a także dodatko- organizacji rolników, organizacji samorządu zawodowego, orga-
we wyjaśnienia do kwot wykazanych w sprawozdaniu finansowym. nizacji samorządu gospodarczego rzemiosła i Polskiego Biura
4. Jednostka mikro, o której mowa w art. 3 ust. 1a pkt 1 i ust. 1b, Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, jeżeli nie prowadzą działalności
która ma obowiązek sporządzania sprawozdania z działalności gospodarczej, nie stosuje się przepisów rozdziałów 6 i 7 ustawy.
jednostki zgodnie z ust. 1, może nie sporządzać tego sprawozda- (& )
nia, pod warunkiem że w informacji dodatkowej, a w przypadku,
o którym mowa w art. 48 ust. 3, jako informacje uzupełniające do Komentarz do art. 80 ust. 3
bilansu, przedstawi informacje dotyczące nabycia udziałów (akcji) n Artykuł ten w znowelizowanej formie zawiera enumeratywny
własnych określone w załączniku nr 4 do ustawy. katalog jednostek, do których nie stosuje się przepisów roz-
działu 6 (Skonsolidowane sprawozdania finansowe grupy ka-
pitałowej) oraz rozdziału 7 (Badanie, składanie do właściwego
Komentarz do art. 49 ust. 4
n Przepis ten wdraża postanowienia dyrektywy 2013/34 (art. 36 rejestru sądowego, udostępnianie i ogłaszanie sprawozdań
ust. 1 lit. c) w zakresie zwolnienia jednostki mikro z obowiązku finansowych) ustawy o rachunkowości. Jednostki te nie będą
sporządzania sprawozdania z działalności, pod warunkiem że in- miały obowiązku m.in. sporządzania skonsolidowanych spra-
formacje dotyczące nabycia udziałów (akcji) własnych, określone wozdań finansowych, a przede wszystkim zostały zwolnione
w załączniku nr 4 do ustawy, zostaną ujawnione w informacji z obowiązków wynikających z ustawy o rachunkowości dotyczą-
dodatkowej lub przypisie do bilansu. cych badania i ogłaszania sprawozdań finansowych, czyli tych,
n Przepis ma znaczenie w przypadku spółek kapitałowych, spółek które są uznawane za najbardziej kosztowne. Oczywiście inne
komandytowo-akcyjnych, spółdzielni, przedsiębiorstw państwo- przepisy mogą nałożyć na te podmioty obowiązek badania lub/i
wych, które są wymienione w art. 49 ust 1 ustawy o rachunkowości ogłaszania sprawozdań finansowych. W tym zakresie należy
jako zobowiązane do sporządzania sprawozdania z działalności, zwrócić uwagę na regulacje wynikające z ustawy z 24 kwietnia
a które to po spełnieniu wymogów dotyczących nieprzekroczenia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j.
progów z art. 3 ust. 1a pkt 1 ustawy o rachunkowości mogą spo- Dz.U. z 2010 r. nr 234, poz. 1536 ze zm.) i rozporządzenie mini-
rządzać uproszczone sprawozdania dla jednostek mikro. stra finansów z 23 grudnia 2004 r. w sprawie obowiązku bada-
nia sprawozdań finansowych organizacji pożytku publicznego
Art. 49a. [Rzetelny obraz]
(Dz.U. z 2004 r. nr 285, poz. 2852).
Przyjmuje się, że sprawozdanie finansowe sporządzone przez
Art. 82. [Delegacja]
jednostkÄ™ mikro z zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 4, art. 47 ust. 4
pkt 4, art. 48 ust. 3, art. 48a ust. 3, art. 48b ust. 4 lub art. 49 ust. 4 Minister właściwy do spraw finansów publicznych może w drodze
przedstawia rzetelnie i jasno sytuacjÄ™ majÄ…tkowÄ… i finansowÄ… oraz rozporzÄ…dzenia:
wynik finansowy tej jednostki. 1) uchylony;
(& ) (& )
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
Dziennik Gazeta Prawna, 11 sierpnia 2014 nr 154 (3795) gazetaprawna.pl XV
KOMENTARZ
Załącznik nr 4
Komentarz do art. 82 pkt 1
n Ze względu na przeniesienie rozporządzenia ministra finansów
z 15 listopada 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowo- ZAKRES INFORMACJI WYKAZYWANYCH W SPRAWOZDA-
NIU FINANSOWYM, O KTÓRYM MOWA W ART. 45 USTAWY,
ści dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi,
DLA JEDNOSTEK MIKRO
nieprowadzących działalności gospodarczej (Dz.U. nr 137, poz. 1539
Informacje ogólne:
ze zm.) do ustawy o rachunkowości uchylono pkt 1 w art. 82 tego
1) firma, siedziba i adres albo miejsce zamieszkania i adres oraz
aktu prawnego. Zawierał on delegację ustawową dla ministra
numer we właściwym rejestrze sądowym albo ewidencji,
właściwego do spraw finansów publicznych do wydania rozpo-
2) wskazanie czasu trwania działalności jednostki, jeżeli jest
rządzenia określającego szczególne zasady rachunkowości dla
ograniczony,
niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nie-
3) wskazanie okresu objętego sprawozdaniem finansowym,
prowadzących działalności gospodarczej.
4) wskazanie zastosowanych zasad rachunkowości przewi-
dzianych dla jednostek mikro z wyszczególnieniem wybranych
Załączniki do ustawy z 29 września 1994 r.
uproszczeń,
Załącznik nr 1
5) wskazanie, czy sprawozdanie finansowe zostało sporządzone
przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez
ZAKRES INFORMACJI WYKAZYWANYCH W SPRAWOZDA-
jednostkę w dającej się przewidzieć przyszłości oraz czy nie
NIU FINANSOWYM, O KTÓRYM MOWA W ART. 45 USTAWY,
istnieją okoliczności wskazujące na zagrożenie kontynuowania
DLA JEDNOSTEK INNYCH NIÅ» BANKI, ZAKÅ‚ADY UBEZPIECZEC
,
przez nią działalności,
ZAKÅ‚ADY REASEKURACJI I JEDNOSTKI MIKRO
6) omówienie przyjętych zasad (polityki) rachunkowości,
(...)
w tym metod wyceny aktywów i pasywów (także amortyzacji),
pomiaru wyniku finansowego oraz sposobu sporzÄ…dzenia spra-
Komentarz
wozdania finansowego w zakresie, w jakim ustawa pozostawia
% Zmieniła się nazwa załącznika nr 1, treść pozostała bez zmian.
jednostce prawo wyboru.
Załącznik nr 4  [treść załącznika w ramce obok]
Bilans
Aktywa
Komentarz
A. Aktywa trwałe, w tym środki trwałe
% Zgodnie z załącznikiem nr 4 do ustawy o rachunkowości bi- B. Aktywa obrotowe, w tym:
lans będzie zawierał podstawowe informacje:
 zapasy
Wartość sumy bilansowej wyrażona poprzez podsumowanie:  należności krótkoterminowe
aktywa razem, pasywa razem. Aktywa razem
Wartość aktywów trwałych ze szczegółowym wskazaniem je-
dynie wartości środków trwałych. Pominięto tu wyodrębnia- Pasywa
A. Kapitał (fundusz) własny, w tym:
nie aktywów trwałych, które dość rzadko w jednostkach mikro
w praktyce występują, albo mają nieznaczące wartości, tj. wartości  kapitał (fundusz) podstawowy
niematerialne i prawne, środki trwałe w budowie czy inwestycje  należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna)
B. ZobowiÄ…zania i rezerwy na zobowiÄ…zania, w tym:
długoterminowe. Nie wskazano obowiązku zawarcia w infor-
 rezerwy na zobowiÄ…zania
macjach uzupełaniających do bilansu ujawniania wartości tych
 zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek
aktywów, gdyby w danej jednostce ich wartości były znaczące.
Pasywa razem
Wartość aktywów obrotowych ze wskazaniem wartości za-
pasów i należności krótkoterminowych. Pominięto koniecz-
Rachunek zysków i strat
ność wyróżnienia wartości inwestycji krótkoterminowych,
A. Przychody podstawowej działalności operacyjnej i zrównane
w tym środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach
z nimi, w tym zmiana stanu produktów (zwiększenie  wartość
bankowych i w kasie jednostki.
dodatnia, zmniejszenie  wartość ujemna)
% W zakresie kapitału własnego pominięto konieczność ujawniania
B. Koszty podstawowej działalności operacyjnej:
informacji o wartości pozostałych kapitałów rezerwowych i zysków/
I. Amortyzacja
strat z poprzednich lat i roku bieżącego. Zakres informacyjny ogra-
II. Zużycie materiałów i energii
niczono jedynie do wartości kapitału podstawowego, który musi
III. Wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
być zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy o rachunkowości zaprezento-
IV. Pozostałe koszty
wany w wartości wynikającej z umowy, statutu i zarejestrowanej
C. Pozostałe przychody i zyski, w tym aktualizacja wartości
w sądzie rejestrowym oraz wartości należnych, lecz na dzień bi-
aktywów
lansowy niewniesionych wpłat na poczet kapitału. W ten sposób
D. Pozostałe koszty i straty, w tym aktualizacja wartości aktywów
ograniczony będzie dostęp do informacji o podwyższeniu kapitału
E. Podatek dochodowy
podstawowego, które zostało uchwalone na dzień bilansowy, lecz
F. Zysk/strata netto (A B+C D E )
jeszcze niezarejesrtowane w KRS, czy też w przypadku spółek z o.o.
(dla jednostek mikro, o których mowa w art. 3 ust. 1a pkt 1, 3 i 4
o dopłatach na rzecz kapitału rezerwowego, do których zobligowani
oraz ust. 1b ustawy)
mogą być wspólnicy spółki i ich wykorzystaniu.
% Informacja o wartości zysku/straty netto nie będzie dostępna
lub
z bilansu, tylko z rachunku zysków i strat.
% Wśród zobowiązań prezentowana ma być odrębnie wartość rezerw
F. Wynik finansowy netto ogółem (A B+C D E), w tym:
na zobowiązania. Będzie ona w praktyce występowała bardzo rzadko,
I. Nadwyżka przychodów nad kosztami (wartość dodatnia)
ponieważ jednostki mikro mogą na podstawie art. 7 ust 2a ustawy II. Nadwyżka kosztów nad przychodami (wartość ujemna)
o rachunkowości zrezygnować ze stosowania zasady ostrożności, (dla jednostek mikro, o których mowa w art. 3 ust. 1a pkt 2 ustawy).
a jednym z jej głównych przejawów jest właśnie tworzenie rezerw.
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
XVI Dziennik Gazeta Prawna, 11 sierpnia 2014 nr 154 (3795) gazetaprawna.pl
KOMENTARZ
% Obowiązkiem jednostki będzie zaprezentowanie jedynie war- z tytułu dostaw i usług oraz w ogóle brak podziału zobowiązań
tości zobowiązań z tytułu kredytów i pożyczek, jednak bez wy- wg kryterium czasu uniemożliwi w praktyce ocenę zadłuże-
szczególnienia, jaka ich część ma charakter długoterminowy, nia jednostki. Powyższe informacje nie są bowiem wymagane
a jaka krótkoterminowy. Brak ujawnienia wartości zobowiązań w informacjach uzupełniających do bilansu. [przykład 25]
PRZYKÅ‚AD 25
Sprawozdanie finansowe podmiotu mikro prowadzącego handlową działalność gospodarczą
Bilans wg załącznika 1 z uproszczeniami przewidzianymi w art. 50 ust 2 ustawy o rachunkowości stan na 31.12.2014 stan na 31.12.2013
A. Aktywa trwałe 534 395,54 379 787,03
I. Wartości niematerialne i prawne 0,00 0,00
II. Rzeczowe aktywa trwałe 534 395,54 379 787,03
III. Należności długoterminowe 0,00 0,00
IV. Inwestycje długoterminowe 0,00 0,00
V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe 0,00 0,00
B. Aktywa obrotowe 517 391,18 1 365 262,08
I. Zapasy 178 070,69 456 948,86
II. Należności krótkoterminowe 519 111,83 860 714,34
III. Inwestycje krótkoterminowe  191 041,49 39 171,74
IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe 11 250,15 8 427,14
Aktywa Razem 1 051 786,72 1 745 049,11
A. Kapitał (fundusz) własny 111 798,60 553 268,16
I. Kapitał (fundusz) podstawowy 25 000,00 25 000,00
II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna) 0,00 0,00
III. Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna) 0,00 0,00
IV. Kapitał (fundusz) zapasowy 1 890,65 1 890,65
V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny 0,00 0,00
VI. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe 0,00 375 000,00
VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych 151 377,51 -84 127,70
VIII. Zysk (strata) netto  66 469,56 235 505,20
IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna) 0,00 0,00
B. ZobowiÄ…zania i rezerwy na zobowiÄ…zania 939 988,12 1 191 780,96
I. Rezerwy na zobowiÄ…zania 0,00 0,00
II. Zobowiązania długoterminowe 0,00 0,00
III. Zobowiązania krótkoterminowe 939 988,12 1 191 780,96
IV. Rozliczenia międzyokresowe 0,00 0,00
Pasywa razem 1 051 786,72 1 745 049,11
Bilans wg załącznika nr 4 do ustawy o rachunkowości przy zastosowaniu uproszczeń
przewidzianych dla jednostek mikro
Aktywa stan na 31.12.2014 stan na 31.12.2013
A. Aktywa trwałe, 534 395,54 379 787,03
w tym środki trwałe 534 395,54 379 787,03
B. Aktywa obrotowe, w tym: 517 391,18 1 365 262,08
 zapasy 178 070,69 456 948,86
 należności krótkoterminowe 519 111,83 860 714,34
Aktywa razem 1 053 507,37 1 240 501,37
Pasywa stan na 31.12.2014 stan na 31.12.2013
A.Kapitał (fundusz) własny, w tym: 111 798,60 553 268,16
 kapitał (fundusz) podstawowy 25 000,00 25 000,00
 należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna) 0,00 0,00
B. ZobowiÄ…zania i rezerwy na zobowiÄ…zania, w tym: 939 988,12 1 191 780,96
 rezerwy na zobowiÄ…zania 0,00 1,00
 zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek 213 414,86 213 414,86
Pasywa razem 1 051 786,72 1 745 049,11