KOMENDY CEREMONIARZA

Podczas liturgii często trzeba wydać jakieś polecenia, np. pokierować procesją, wskazać miejsce, czas a niekiedy też sposób
wykonania funkcji liturgicznej. Służą temu między innymi tzw. komendy liturgiczne wydawane przez ceremoniarza. Jak to
jednak należy robić by nie rozpraszać uczestników liturgii? Przede wszystkim komendy i inne wskazówki podczas liturgii
należy podawać dyskretnie, nie za głośno – by usłyszeli tylko ci, do których komenda liturgiczna jest skierowana. Po drugie
– należy je stosować tylko wtedy, gdy jest to konieczne. Po trzecie – trzeba używać możliwie najkrótszych, a zarazem zro-
zumiałych zwrotów. Zgodnie z tradycją komendy są wydawane po łacinie, ale jeśli posługujący nie znają dostatecznie tego
języka to należy się posłużyć ich polską wersją.

Poniżej podano przykłady komend liturgicznych. Należy podkreślić, że nie podano tu dosłownych przekładów, a tylko zna-
czenie komend.

W zakrystii

1 wersja

Preparatio

przygotowanie się

albo

Praeparatio ad Missam

przygotowanie do mszy św.

Impositio incensi

nasypanie kadzidła

Reverentia celebranti

pokłon celebransowi

Reverentia eminentissimo

pokłon kardynałowi

Reverentia episcopoi

pokłon biskupowi

Reverentia illustrissimo

pokłon prałatowi

d

o

w

y

b

o

ru

Procedamus

wyruszenie procesji

2 wersja

Silentium

cisza

Adiutorum nostrum
in nomine Domini

wspomożenie nasze
w imieniu Pana

Qui fecit coelum et terram

który stworzył niebo i ziemię

Impositio incensi

nasypanie kadzidła

Introitus solemnis

wejście uroczyste

Introitus simplex

wejście zwykłe

Procedamus ad altare

idziemy do ołtarza

Procesja wejścia

Cito - szybko

Citius - szybciej

Lente - wolno

albo

Lentius - wolniej

Adoratio Sanctissimi

przyklęknięcie przed
Tabernakulum z
Najświętszym Sakramentem

albo

Genu flexio

przyklęknięcie na jedno
(prawe) kolano

Adoratio altaris

pokłon ołtarzowi

albo

Inclinatio profunda

głęboki pokłon

Osculatio altaris

ucałowanie ołtarza

Procedamus ad presidiam

idziemy do miejsca
przewodniczenia

Inclinatio capitis

skłon głowy

Procedamus ad sedilia

idziemy do siedzeń

Procedamus ad sedem

idziemy do krzesła

Procedamus ad sacristiam

idziemy do zakrystii

Sistemus

zatrzymujemy się

albo

Sistant

zatrzymanie się

Osculatio altaris

ucałowanie ołtarza

Genua flectant

klękamy (na dwa kolana)

Okadzenia

Turificatio

okadzenie

Turificatio altaris

okadzenie ołtarza

Turificatio celebrantis

okadzenie celebransa

Turificatio Evangelii

okadzenie Ewangeliarza

Turificatio populi

okadzenie ludu

Turificatio crucifixi

okadzenie krzyża

Turificatio oblatorum

okadzenie darów

Turificatio cerei paschalis

okadzenie świecy paschalnej

Komendy w prezbiterium i inne komendy

Sedant

proszę siadać

Surgant

proszę wstać

Ascendant

wchodzimy

(w górę np. po schodach)

Descendant

schodzimy

(w dół np. po schodach)

Vertant

proszę się obrócić

Vertamus

obracamy się

In sinistra

na lewo

In dextra

na prawo

Inclinatio capitis

skłon głowy

Inclinatio profunda

pokłon głęboki

Inclinatio imagini

pokłon obrazowi

Inclinatio crucis

pokłon krzyżowi

Reverentia celebranti

pokłon celebransowi

Non-dum

jeszcze nie

Procedamus coram altare

idziemy przed ołtarz

Szczególne obrzędy liturgiczne

Prostratio

leżenie krzyżem

Ad cereum paschalem

do świecy paschalnej

Lavabo

obmycie przy ołtarzu

Lustratio

obmycie po komunii św.

Lotio manum

obmycie w zakrystii

Sacramentum Sanctissimum

Najświętszy Sakrament

Repositio

schowanie
Najświętszego Sakramentu

Ostensorium

monstrancja

Aqua benedicta

woda święcona

Ad aspersionem

do pokropienia