Jak się robi dzieci?

P

ORADNIK

ROZPOZNAWANIA

DNI

PŁODNYCH

DLA

MŁODYCH

MĘŻATEK

,

STWORZONY

WOBEC

ALARMUJĄCYCH

DANYCH

O

MALEJĄCYM

PRZYROŚCIE

NATURALNYM

BY

L

IMERYK

& A

RWENA

ARWENA

123@

POCZTA

.

ONET

.

PL

LIMERYK

@

O

2.

PL

To poradnik techniczny, zawarte

w nim rady można praktykować bez

szkody dla zdrowia, ale wszelkie

wątpliwości i dziwne objawy należy

skonsultować ze swoim ginekologiem.

S

PIS

TREŚCI

ROZDZIAŁ 1 CYKL MIESIĘCZNY.......................................................................................5

ROZDZIAŁ 2 WSKAŹNIKI PŁODNOŚCI.............................................................................7

2.1. O

BSERWACJA

ŚLUZU

...............................................................................................................7

Jak obserwować?...............................................................................................................7

Rodzaje śluzu......................................................................................................................7

Co może zaburzać obserwacje?.........................................................................................8

2.2. P

ODSTAWOWA

TEMPERATURA

CIAŁA

.........................................................................................9

Jak mierzyć.........................................................................................................................9

Czynniki zaburzające pomiar...........................................................................................10

Jak to wygląda w praktyce...............................................................................................11

2.3. Z

MIANY

SZYJKI

MACICY

........................................................................................................12

Jak to badać.....................................................................................................................12

2.4. I

NNE

................................................................................................................................12

Testy owulacyjne do kupienia w aptece. ..........................................................................12

Monitoring u lekarza........................................................................................................13

Ochota na sekszenie .....................................................................................................13

Ból owulacyjny.................................................................................................................13

Plamienie okołoowulayjne...............................................................................................13

Nabrzmienie albo wrażliwość piersi................................................................................13

ROZDZIAŁ 3 I CO Z TEGO WSZYSTKIEGO...................................................................14

Interpretacja wykresu.......................................................................................................14

Jak liczy się długość cyklu................................................................................................15

Regularność cykli.............................................................................................................15

Regularność owulacji.......................................................................................................15

Brak owulacji...................................................................................................................15

Dni płodne .......................................................................................................................16

Wciąż ujemne testy...........................................................................................................17

Jak często próbować........................................................................................................17

Ciąża na wykresie.............................................................................................................17

Kiedy robić test ciążowy...................................................................................................19

Jesteś w ciąży...................................................................................................................19

Jaka temperatura.............................................................................................................19

Ćwiczenia praktyczne z interpretowania temperatury.....................................................21

WSTĘP,

CZYLI

CO

I

DLACZEGO

TU

PISZEMY

Naturalne metody planowania rodziny większości z nas kojarzą się z naukami

Kościoła, kursem przedmałżeńskim i ośmieszonym „kalendarzykiem”. Obecnie oficjalnie

zmieniono ich nazwę na metody rozpoznawania płodności i chyba słusznie, bo do tego

właśnie służą. Planowanie rodziny przy ich pomocy jest celowe, ale w zasadzie tylko na plus,

czyli gdy chcemy stworzyć nowego członka podstawowej komórki społecznej. W drugą

stronę, tzn. używanie metod naturalnych jako „antykoncepcji” może być zdradliwe. Nie

chodzi o skuteczność tych metod, ponieważ prawidłowo stosowane dają olbrzymią pewność

uniknięcia ciąży. Tylko ich prawidłowe stosowanie jest bardzo trudne, wymaga cierpliwości,

systematyczności i determinacji w odmawianiu sobie przyjemności wtedy, gdy mamy na to,

zazwyczaj, największą ochotę.

Wycofany podręcznik szkolny „Przysposobienie do życia w rodzinie” (Sokoluk,

Andziak, Trawińska) podaje następującą skuteczność rozpoznawania płodności jako metody

zapobiegania ciąży. Liczona jest ona jedynie dla współżycia już po owulacji: przy stosowaniu

jedynie metody obserwacji temperatury - liczba dzieci poczętych w ciągu 1 roku w grupie 100

kobiet stosujących tę metodę wynosi 1,30. Ten sam współczynnik występuje w przypadku

stosowania jedynie metody obserwacji śluzu. Metoda hormonalna zapewnia skuteczność o

współczynniku 0,5. Spotkałyśmy się także z współczynnikiem skuteczności antykoncepcyjnej

stosowania metody śluzowej przy współżyciu przed owulacją – ma on wynosić 0,9, jednak

nie chce nam się w to wierzyć. 3,9 – to może prędzej .

Piszemy więc ściągę dla tych, którzy chcą dziecka już teraz, albo w niedalekich

planach i chcą się do tego lepiej przygotować. No i nie męczyć na darmo w dni niepłodne .

Istnieją różne metody naturalne, ale ponieważ nie interesuje nas ich nazewnictwo, czy

drobne różnice w kartach wykresów, opiszemy je łącznie. Opierają się one na tych samych

wskaźnikach płodności, niektóre metody wyznaczają na podstawie jednego z nich, inne łączą

wskaźniki w różnych kombinacjach. Tutaj będą opisane poszczególne objawy i sposób

interpretacji. Najwłaściwszego dla siebie wyboru musicie dokonać same.

A

GITACJA

,

CZYLI

DLACZEGO

WARTO

PROWADZIĆ

OBSERWACJE

Agitacja jest potrzebna dla tych, które są skutecznie zniechęcone agitacją prowadzoną

przez inne czynniki od nas niezależne .

Obserwacja cyklu umożliwia nam poznanie reakcji własnego organizmu, a także

wstępne sprawdzenie, czy wszystko jest w porządku.

A więc plusy:

-

określenie, kiedy i czy w ogóle występuje owulacja,

-

określenie, kiedy rozpoczynają się dni płodne i jak długo trwają,

-

określenie długości fazy lutealnej, występującej po owulacji (krótsza niż 10 i

dłuższa niż 16 dni może powodować problemy z zajściem w ciążę),

-

określenie długości cyklu i daty następnej miesiączki, co może być bardzo

pożyteczne przy planowaniu większych imprez, wyjazdów itp.,

-

wiadomo, kiedy należy uprawiać seks, aby zwiększyć prawdopodobieństwo

zaciążenia,

-

wiadomo, kiedy można wykonać test ciążowy, aby uzyskać wiarygodny rezultat,

-

można ustalić daty, kiedy wykonywać chemiczne testy owulacyjne,

-

można rozpoznać ciążę,

-

można wyznaczyć termin zapłodnienia, co ułatwia obliczenie daty porodu,

-

można zauważyć nieprawidłowości w pierwszych miesiącach ciąży,

-

i dowiedzieć się, czy napady głodu, wahania nastrojów, bóle głowy, piersi i inne

takie objawy są faktycznie związane z napięciem przedmiesiączkowym, czy może

w Twoim przypadku raczej nie .

Warto wymienić też minusy. Jest w zasadzie jeden, ale spory: uciążliwość stosowania.

Systematyczność, stała pora pomiarów, łatwość występowania zakłóceń utrudniają

prowadzenie obserwacji. Ale o szczegółach będzie przy poszczególnych objawach.

ROZDZIAŁ 1C

YKL

MIESIĘCZNY

To może być nudne, więc tylko krótka powtórka z biologii. Wszystko zaczyna się

podwzgórzu, które wydziela hormon gonadoliberynę (LH-RH), hormon ten przekazuje

rozkazy przysadce, która z kolei wydziela gonadotropiny dwóch rodzajów:

-

FSH - folitropina, stymulująca rozwój pęcherzyków jajnikowych i przygotowująca

jajniki na działanie drugiego hormonu:

-

LH - hormon luteinizujący, który wpływa na owulację i kontroluje czynność

hormonalną ciałka żółtego.

Przysadka wydziela też prolaktynę, która ma wpływ na wzrost gruczołów sutkowych i

pobudza wydzielanie mleka.

Jajniki spełniają dwie funkcje: wydzielają hormony (estrogeny i progesteron) i

wydalają co miesiąc jajeczko.

Pęcherzyki jajnikowe tworzą się już w okresie życia płodowego, z czego wynika, że

mamy ich ograniczoną ilość. Noworodek dziewczynka ma ich ok. 1-2 milionów, do okresu

dojrzewania przetrwa ich tylko 300 tysięcy. A dojrzeje ok. pół tysiąca.

W pierwszej fazie cyklu (pęcherzykowej) na skutek FSH dojrzewa pęcherzyk. Błona

śluzowa macicy, która w czasie miesiączki złuszczyła się i została wydalona razem z krwią

miesiączkową, teraz stopniowo odtwarza się, rozrasta i rozpulchnia, przygotowując się w ten

sposób do przyjęcia zarodka, o ile się on pojawi. Szyjka macicy, zwykle dość twarda i

zamknięta, z ujściem zamkniętym przez czop śluzowy, kilka dni przed owulacją staje się

miększa i lekko się rozwiera, a czop śluzowy zostaje wydalony. W czasie dojrzewania

pęcherzyka wytwarzane są estrogeny, które właśnie przyczyniają się do zmian

umożliwiających „zewnętrzną” obserwację cyklu, czyli do wytwarzania przez gruczoły szyjki

macicy przejrzystego, kleistego śluzu, który umożliwia plemnikom dostanie się „do środka”



. Nie tylko ułatwia on plemnikom ruchliwość, ale również w ogóle umożliwia przeżycie,

gdyż posiada odczyn zasadowy i jest bogaty w substancje odżywcze. W okresie

występowania śluzu płodnego plemniki mogą przetrwać w drogach rodnych 3 do 5 dni,

natomiast w przypadku braku śluzu płodnego odczyn pochwy jest kwaśny i plemniki giną w

niej w ciągu ok. 0,5 godziny.

Druga faza cyklu (nie wiedzieć czemu nie ujmowana przez metody naturalne ) to

faza owulacyjna. Kiedy organizm osiągnie odpowiednio wysoki poziom estrogenów,

zazwyczaj ok. 12-16 dnia cyklu (chociaż może być różnie) zaprzestaje produkcji FSH

(odpowiedzialnego za dojrzewanie jajeczka), w zamian produkuje „zastrzyk” LH, który to

hormon prowadzi do pęknięcia pęcherzyka Graffa, tzn. uwolnienia komórki jajowej. Czyli

najbardziej nas interesującej owulacji . Po owulacji pęknięty pęcherzyk przekształca się w

ciałko żółte. I to jest już trzecia faza cyklu, zwana fazą lutealną lub fazą ciałka żółtego. Ciałko

żółte wytwarza progesteron, zwany „hormonem macierzyństwa”. Przygotowuje on błonę

śluzową macicy na przyjęcie zapłodnionej komórki jajowej. Jeśli dojdzie do zapłodnienia,

ciałko żółte wydziela progesteron przez pierwsze trzy miesiące ciąży.

Progesteron jest też odpowiedzialny za zagęszczenie śluzu, który staje się

nieprzenikalny dla plemników. A także za wzrost temperatury, który występuje po owulacji i

utrzymuje się tak długo jak trwa „praca” ciałka żółtego, czyli albo do następnej miesiączki,

albo przez pierwsze 3 miesiące ciąży.

Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia, po 12-16 dniach ciałko żółte zanika. Wraz ze

spadkiem poziomu hormonów przez nie produkowanych zaczyna się łuszczyć rozrośnięta

wcześniej śluzówka macicy i wraz z krwią wydalana jest na zewnątrz. I to jest ostatnia,

czwarta faza cyklu.

Jajeczko po owulacji jest przechwycone przez strzępki jajowodów, następnie tymi

jajowodami, gotowe do zapłodnienia wędruje do macicy. Przy czym „żyje” ono tylko 12 do

24 godzin. Niektórzy uznają, że zapłodnienie możliwe jest tylko przez 6 pierwszych godzin,

czyli należy się wykazać dość dużą trafnością strzału, aby się udało .

Po stosunku plemniki przesuwają się z prędkością 2-3 milimetrów na minutę i już po

godzinie, półtorej od przeniknięcia do organizmu kobiety znajdują się u celu podróży. Do

jajowodu dociera kilkaset najsilniejszych plemników. W tym momencie wszystkie jeszcze

mają jednakową szansę. Ale do zewnętrznej ściany jajeczka zbliża się najwyżej kilkanaście.

Zaczynają wwiercać się w jego otoczkę, jednak do środka dostaje się zazwyczaj tylko jeden.

Wówczas następuje zapłodnienie i natychmiast zmienia się skład chemiczny wokół jajeczka,

co sprawia, że pozostałe plemniki obumierają. Jeśli się uda i dojdzie do zapłodnienia, na

którymś z odcinków jajowodu powstaje zygota, która wędruje sobie jajowodem, dzieląc się

na kolejne komórki, nie powiększając się jednak. To tak zwane bruzdkowanie. W ostatnim

stadium bruzdkowania powstaje jajo płodowe. Po kilku dniach „luźnego” przebywania w

macicy zarodek zagnieżdża się w niej. To tak zwana implantacja, która następuje ok. 6 dnia

po owulacji (ale może to być inny okres od 4 do 12 dni).

Reszta tej historii w opracowaniach o ciąży .

ROZDZIAŁ 2W

SKAŹNIKI

PŁODNOŚCI

2.1.Obserwacja śluzu

Jak obserwować?

Zmiany śluzu to najwcześniejszy objaw fazy płodnej. Zależy on od estrogenów

wytwarzanych w czasie dojrzewania komórki jajowej. Przy niskim poziomie estrogenów

śluzu nie ma, a przy wysokim jest i umożliwia plemnikom wdarcie się do macicy, a stamtąd

na spotkanie jajeczka. To w największym uproszczeniu.

Śluz można obserwować przy wejściu pochwy lub wewnętrznie przy szyjce macicy.

Obserwacje śluzu należy ponoć prowadzić kilka razy dziennie. Nie jest to zresztą

skomplikowane i możliwe do przeprowadzenia przy każdej wizycie w toalecie. Ponadto warto

zwrócić też uwagę na odczucie, jakie masz w okolicach sromu. Czy czujesz się sucha, czy też

może wilgotna itp.

Jak to zrobić? Można obserwować śluz na bieliźnie/wkładkach higienicznych, można

przy pomocy papieru toaletowego „zebrać” go z okolic pochwy i sprawdzić jego

rozciągliwość. Można oczywiście palcami (czystość!!!). W ekstremalnych wypadkach, kiedy

taka obserwacja śluzu jest niewystarczająca, można włożyć dwa palce do pochwy i zebrać

śluz z okolic szyjki macicy, przy okazji badając jej położenie. (Tu uwaga, bez pilnej potrzeby

raczej nie doradzamy tego sposobu, łatwo o uszkodzenie błony śluzowej i spowodowanie

nadżerki czy zapalenia. Chociaż to tylko nasza prywatna opinia.)

Rodzaje śluzu

Opisanie, jaki ma być śluz, jest trudne, gdyż są to odczucia dość subiektywne.

Za śluz płodny przyjmuje się śluz o wyglądzie białka jaja kurzego. Przezroczysty i

rozciągliwy, szklisty, śliski. Da się między dwoma palcami zrobić z niego nitkę, i to długą –

czasem nawet taką, że rozciągając go pomiędzy kciukiem i palcem środkowym rozsuniesz

palce jak najszerzej, a nitka nie pęknie. Suchość lub śluz gęsty, mętny, biały lub żółty, kleisty,

nierozciągliwy uważane są za niepłodne. Jeśli masz wątpliwości co do śluzu w dniu po

sekszeniu, możesz śluz płodny można odróżnić od spermy po tym, że zostawia on na papierze

szklisty i błyszczący ślad, podczas gdy nasienie jest mętne i matowe.

Wygląda to prosto, ale nie zawsze łatwo jest zaobserwować, szczególnie gdy organizm

nie chce funkcjonować jak książkowe przykłady . Dla lepszej orientacji podamy wskazówki

z programów pomagających w prowadzeniu obserwacji; samo zróżnicowanie nazewnictwa i

ilości wymienianego śluzu uwidacznia, że z tym śluzem to nie taka łatwa sprawa.

Najprawdopodobniej po obserwacji 1-2 cykli będziesz już jednak wiedziała, jaki śluz płodny i

niepłodny jest charakterystyczny dla Ciebie.

Odczucia i wygląd śluzu:
Program „Tylko dla pań” 3.0

Fertility Friend

Odczucia:

Sucho - brak śluzu

Wilgotno lub „już nie sucho” - śluz mniej płodny

Sucho - kiedy nie ma śluzu wcale; kiedy nie widać go
na bieliźnie; czujesz suchość na zewnątrz pochwy.
Możesz się spodziewać tego zaraz po menstruacji lub
po owulacji przed okresem.

Mokro - śluz płodny

Ślisko - śluz płodny

„Naoliwienie” - śluz płodny

Śluz kleisty, lepki (sticky) - jak sama nazwa wskazuje,
ponadto gęsty, „twardy”, łatwo się rwie przy próbie
rozciągania, może być biały lub żółtawy, kłębiasty.
Może zbijać się w kulki. Jest to śluz, który może
występować w okresie przed i poowulacyjnym.

Wygląd:

Mętny - śluz mniej płodny

Lepki - śluz mniej płodny

Kremowy śluz (cream) - jak balsam do rąk, jak mleko,
śmietana, majonez, połączenie wody z mąką, może być
lekko rozciągliwy, ale szybko się przerywa.

Gęsty - śluz mniej płodny

Kleisty - śluz mniej płodny

Wodnisty (watery) - najbardziej przypomina wodę,
bardzo płynny, trudno sprawdzić jego rozciągliwość,
chociaż może być rozciągliwy. Może to być Twój
najbardziej płodny śluz!!!

Płynny - śluz płodny

Przejrzysty - śluz płodny

Rozciągliwy - śluz płodny

Białko jaja (egg white) - najbardziej płodny śluz,
przezroczysty, rozciągliwy. Może być lekko białawy,
lub zabarwiony krwią, ale zawsze jest przejrzysty.

Ważne jest zaznaczanie rodzajów śluzu w swoich obserwacjach, początkowo najlepiej

będzie po prostu opisać swoje wrażenia, bardziej rozlegle, w kolejnych cyklach zorientujesz

się i nazwiesz swój śluz wg tych odczuć.

Jeśli masz wątpliwości, czy zaobserwowany śluz jest płodny, czy też nie, wykonaj test

w szklance wody. Zbierz odrobinę śluzu np.łyżeczką i wpuść do wody. Śluz płodny utrzymuje

się w wodzie w całości i nie tonie, zaś śluz niepłodny w wodzie rozpada się i rozpływa.

Dniem owulacji jest dzień szczytu śluzu. Dzień szczytu śluzu to ostatni dzień, którym

obserwujesz śluz płodny. Bez względu na jego ilość. Nie jest to dzień o największej ilości

śluzu, ale ostatni dzień śluzu płodnego!

Co może zaburzać obserwacje?

Cała masa czynników może sprawić, że śluz się zmieni. Należą do nich oczywiście

różnego rodzaju leki: hormonalne, moczopędne, uspokajające, wykrztuśne, antybiotyki,

antyhistaminy (ważna informacja dla alergiczek), nawet zioła czy witaminy, długie kąpiele

(szczególnie z pianką), infekcje pochwy, choroba, podniecenie, seks dnia wcześniejszego,

środki nawilżające, nadwaga, zaprzestanie brania pigułek itp. Ponieważ wszystkiego z

pewnością nie uda się wyeliminować, a już z pewnością seks jest ostatnią rzeczą, jakiej

chciałabyś zaprzestać starając się o dziecko, warto także takie czynniki notować. Po jakimś

czasie okazać się może, że nie wszystkie mają znaczący wpływ na obserwacje, wtedy można

już na niektóre nie zwracać uwagi.

2.2. Podstawowa temperatura ciała

Jak mierzyć

Podstawowa temperatura ciała jest chyba najłatwiej badanym objawem. Wystarczy

codziennie po przebudzeniu mierzyć temperaturę. Nanosić ją na wykres. I od razu wszystko

widać. Problemem jest to, że wszystko widać po fakcie. Pewności nabieramy dopiero trzy dni

po owulacji. Dlatego ważne jest w tym wypadku jest mierzenie temperatury przez kilka cykli.

Stanowi to w zasadzie potwierdzenie innych obserwacji, umożliwia zaobserwowanie długości

fazy lutealnej, która podlega jedynie niewielkim wahaniom u jednej kobiety. Jest ona ważna,

gdyż jak już napisałyśmy, zbyt długa lub za krótka może utrudniać lub uniemożliwiać ciążę.

Mierzyć temperaturę:

•

trzeba codziennie o tej samej godzinie,

•

tym samym termometrem przez cały cykl,

•

w tym samym miejscu (pochwa, odbyt, usta - temperatura mierzona pod pachą jest

niezbyt dokładna)

•

zaraz po przebudzeniu, przed wstaniem z łóżka,

•

po co najmniej trzech godzinach niezakłóconego snu (czasami podają, że co

najmniej pięć godzin snu jest niezbędne, ale tak naprawdę to musisz dopasować do

siebie),

•

termometr musi być jak najbliżej łóżka, na wyciągnięcie ręki, żebyś na pewno nie

wstawała po niego (poczekaj też ze wstaniem do toalety, bo poprzez wstanie

pobudzasz krążenie krwi i temperatura Twojego ciała wzrasta). Możesz też

wykorzystać męża ślubnego czy nieślubnego do podania go,

•

termometr może być dowolny. Dostępny, ale dość drogi jest termometr specjalnie

do wyznaczania dni płodnych, który zapamiętuje temperatury z całego cyklu i

kolorem lampki sygnalizuje możliwość wystąpienia dni płodnych. Ale jest to

raczej gadżet, w zasadzie wystarczy dowolny termometr i karta w kratkę.

Termometry elektroniczne są bardziej podatne na zmiany w otoczeniu, wystarczy

zimno, ciepło, uchylenie ust, czy coś równie drobnego, aby pomiar trochę się

zmienił. Za to pomiar mamy już po 30-60 sekundach, co jest ważne, gdy rano

mamy wiecznie mało czasu. Jeżeli zdecydujesz się na termometr elektroniczny,

wybierz taki, który podaje temperaturę z dokładnością do dwóch miejsc po

przecinku. Termometr rtęciowy jest pewniejszy, tzn. mierzy temperaturę wolniej i

dlatego sekunda czy dwie nie sprawiają mu różnicy. Ale mierzenie temperatury

wymaga 5-7 minut (my w tym czasie potrafimy zasnąć na nowo, co przy

szklanym, rtęciowym termometrze wydaje mi się ryzykowne).

•

Temperaturę należy zapisać jak najszybciej, żeby nie zapomnieć .

•

Zaznaczyć trzeba na wykresie godzinę, jeśli zmierzyłaś temperaturę o innej

godzinie niż zazwyczaj, czasami różnica 1 godziny w pomiarze może dać nawet

0,2 stopnia C.

Czynniki zaburzające pomiar

Jest ich znów bardzo wiele i dlatego warto je notować na wykresie. Wykres może

zaburzać:

-

choroba,

-

usunięcie zęba,

-

wypity wieczorem alkohol,

-

nocne wstawania (do dziecka, do ubikacji, czy gdziekolwiek indziej),

-

stres,

-

różne pory wstawania,

-

palenie papierosów,

-

zmiana klimatu,

-

leki,

-

zmiana temperatury w pokoju.

Te czynniki też należy sprawdzić na sobie, może się okazać, że żaden stres na Ciebie

nie działa, ani kilkukrotne wstawanie w nocy. Chociaż, jak twierdzą w przyparafialnych

poradniach, są kobiety, które nawet pracując na trzy zmiany otrzymują, mierząc po

przebudzeniu, idealny wykres temperatury, nie wydaje się to realne. Dlaczego? Otóż

temperatura ciała zmienia się w ciągu doby. Najniższa jest ok. 4:00 rano, potem rośnie. I

według lekarzy ta fluktuacja jest mało podatna na zmiany trybu życia, tzn. nawet jeśli nagle

odwrócimy czas aktywności i spać będziemy w dzień, a pracować nocą, to i tak najniższą

temperaturę będziemy mieć o 4 rano.

Jak to wygląda w praktyce

To całkiem proste: dzień po owulacji temperatura rośnie, mówi się o różnych skokach

temperatury, niektórzy wymagają aż 0,5ºC, ale nie zawsze tak jest, w skrajnych przypadkach

może to być niewielki skok o 0,1-0,2ºC. Najłatwiej to sprawdzić przykładając linijkę do

wykresu i przesuwać ją do góry, aż zobaczymy nad nią tylko prawą część wykresu, a wszelkie

pomiary z lewej strony będą pod linijką.

To takie trochę niedokładne wyjaśnienie. W rzeczywistości musimy zaobserwować co

najmniej trzy wyższe temperatury po sześciu niższych.

Przez punkt oznaczający 0,025

stopnia C (pół kratki, jeśli prowadzisz wykres z temperaturami podanymi do dwóch miejsc po

przecinku) powyżej najwyższej z niższych temperatur przeprowadzamy linię, to tzw. linia

podstawowa (pokrywająca), trzy temperatury powyżej niej oznaczają, że owulacja się

odbyła ostatniego dnia niższej temperatury.

Na tym przykładowym wykresie linia podstawowa jest na poziomie ok. 36,5 stopnia.

Owulacja wystąpiła w 12 dniu cyklu, a faza lutealna trwała 15 dni.

Warto zauważyć, że często przed wzrostem poowulacyjnym widać na wykresie dołek,

może to być najniższa temperatura w danym cyklu. To jednodniowe obniżenie temperatury

też bywa charakterystyczną oznaką owulacji.

2.3.Zmiany szyjki macicy

Jak to badać

Szyjka macicy jest przez większość cyklu zamknięta, twarda (jak czubek nosa) i nisko

położona. W czasie owulacji jest otwarta, miękka (jak usta) i znajduje się wyżej. Badamy to

oczywiście wkładając palce do pochwy, w przysiadzie lub z jedną nogą opartą na krześle,

albo czymś takim. Szyjka jest miękka i otwarta tylko w czasie płodnym. Po owulacji pod

wpływem hormonów szybko się zamyka, aby zapobiec możliwości dostania się jakiś

drobnoustrojów zagrażających potencjalnej ciąży. Przed owulacją może być też w stanie

pośrednim.

Szyjkę należy badać codziennie wieczorem. Tutaj bardzo ważna jest systematyczność,

gdyż musimy trafić na moment otwarcia szyjki, jeśli chcemy być pewne owulacji. W

przeciwieństwie do wcześniejszych wskaźników, które zmieniały się przez cały czas cyklu,

szyjka przed i po owulacji jest taka sama, więc twarda, zamknięta nie może świadczyć o

zaistnieniu lub nie jajeczkowania.

Należy zacząć badać szyjkę pierwszego dnia po okresie i wszelkie zaobserwowane

zmiany mogą świadczyć o rozpoczęciu się dni płodnych.

Przy okazji: nie wszystkie kobiety z równą siłą obserwują wszystkie trzy zmiany. W

zasadzie wystarczy, że jesteś pewna jednego czynnika. Może Ci być łatwiej zauważyć

pulchność szyjki, jej uniesienie albo otwartość. I to wystarczy.

Ważne jest zachowanie idealnej czystości oraz sprawdzanie zawsze w tej samej

pozycji. Zmiana pozycji przy badaniu może sprawić, że odniesiesz wrażenie uniesienia lub

opadnięcia szyjki macicy, co wcale nie musi być prawdą. Obserwacje należy oczywiście

zanotować.

2.4. Inne

Testy owulacyjne do kupienia w aptece.

W zasadzie działają tak jak testy ciążowe, sprawdzają poziom hormonów i dają wynik

ujemny lub pozytywny. Wadą jest to, że gdy nie znasz zupełnie swojego cyklu, ich stosowanie

może wyjść dość drogo, gdyż opakowanie zawiera testy tylko na pięć dni. Warto więc

wcześniej znać te pięć dni, w których warto testować.

Monitoring u lekarza

Ginekolog dość łatwo podczas USG ustali wielkość pęcherzyka z komórką jajową, a

w okolicach jego pełnej dojrzałości podczas codziennych badań ustali dokładnie termin

owulacji.

Ochota na sekszenie 

Podniecenie i duża ochota na seks często występuje właśnie w okresie płodnym. To

chyba zaplanowane przez naturę w celu podtrzymania gatunku .

Ból owulacyjny

Z nim jest gorzej, niektóre kobiety odczuwają ból jajników w okolicach owulacji.Trwa

on od kilkunastu minut do kilku godzin, niekiedy nawet całą dobę. Problem polega na tym, że

nie musi on być dokładnie w czasie jajeczkowania, a może występować na którymś z etapów

dojrzewania pęcherzyka. Ale jeśli coś takiego czujesz zanotuj, w połączeniu z innymi

obserwacjami możesz mieć cenną wskazówkę na przyszłość.

Plamienie okołoowulayjne

Drobne krwawienie związane z pęknięciem pęcherzyka, może być widoczne także w

śluzie, jako plamienie właśnie. Niewielkie, nie wymagające podpasek czy tamponów, ot po

prostu zabarwiony krwią śluz.

Nabrzmienie albo wrażliwość piersi

Ten objaw jest bardziej charakterystyczny dla fazy lutealnej, ale niektóre kobiety

właśnie w czasie owulacji mają wyjątkowo wrażliwe piersi. Warto na to zwrócić uwagę.

ROZDZIAŁ 3I

CO

Z

TEGO

WSZYSTKIEGO

Dużo. Obserwacja szyjki i śluzu pozwala rozpoznać zbliżającą się płodność i

rozpocząć starania. Wzrost temperatury potwierdza, czy owulacja faktycznie się odbyła. I

pomimo że uciążliwość mierzenia temperatury zniechęca wiele dziewczyn, to temperatura jest

najzabawniejsza. Dlaczego? Bo czasami możemy na niej dostrzec implantację, może być

pierwszym objawem ciąży.

Interpretacja wykresu

Wzrost temperatury powinien nastąpić po szczycie śluzu. Ta kolejność jest istotna.

Nie zawsze tak się dzieje, a to może oznaczać już kłopoty. Ale na razie się uczymy, więc nie

trzeba panikować, być może nasze obserwacje w pierwszym czy drugim cyklu były niezbyt

dokładne. Czasem może się zdarzyć, że owulacja występuje przed lub po szczycie śluzu,

odchylenia mogą sięgać 3 dni w jedną i w drugą stronę. Ponadto śluz płodny może czasem

powrócić po przerwie już po owulacji, co jest spowodowane przejściowym silniejszym

zadziałaniem estrogenów i nie należy się tym przejmować.

Tutaj mamy wykres z zaburzonym pomiarem temperatury, z późniejszą godziną

wstania, więc oznaczonego w ten sposób dnia nie bierze się pod uwagę w wyznaczaniu linii

podstawowej. Niemniej nadal musimy odliczyć sześć dni do tyłu, z niższą temperaturą. Tu

linia ta wypada na 36,4 ºC.

Najbardziej płodny śluz występował 14. dnia cyklu, ale ponieważ dnia 15. też

obserwujemy śluz płodny, to właśnie dzień 15. jest dniem szczytu śluzu. Co zresztą

potwierdził później wykres temperatury.

Jak liczy się długość cyklu

Długość cyklu liczymy od pierwszego dnia krwawienia miesiączkowego do ostatniego

dnia bez krwawienia. Na wykresach przykładowych krwawienie jest oznaczone czerwonymi

kropkami na dole wykresu. I tak wykres 1 przedstawia 27-dniowy cykl, a wykres 2 cykl 28-

dniowy.

Regularność cykli

Bardzo rzadko spotyka się kobiety, które mają zawsze cykl o tej samej liczbie dni.

Zazwyczaj istnieją pewne wahania, jeden cykl jest 28, drugi 27, a kolejny 29 dniowy. Takie

różnice 2-3 dni są absolutnie normalne. Generalnie za regularne można uznać cykle o 4-

dniowych wahaniach.

Większe różnice w długości cyklu też nie muszą oznaczać czegoś złego, jeśli

występują okazjonalnie. Często mogą się do nich przyczynić jakieś istotne zmiany w życiu,

przeprowadzki, dalekie podróże, ciężka choroba, duży stres itp. Stres czy choroba w fazie

poowulacyjnej może sprawić, że ciałko żółte ulega zniszczeniu i powoduje to wcześniejsze

niż zazwyczaj wystąpienie miesiączki.

Regularność owulacji

Owulacja nie występuje ani 14 dni po okresie, ani w środku cyklu, ani 14 dni przed

spodziewaną miesiączką. Choć to ostatnie jest najbliższe prawdy.

Owulacja występuje, kiedy dojrzeje pęcherzyk Graffa i ta długość dojrzewania

pęcherzyka może być inna w każdym cyklu. To ona decyduje o długości całego cyklu. Po

owulacji następuje faza lutealna, kiedy jajeczko zapłodnione lub nie wędruje sobie jajowodem

do macicy. W tym czasie organizm jest przygotowany na przyjęcie zarodka. I ta faza

„gotowości ciążowej” jest raczej stała u danej kobiety. Nie musi być idealnie równa, ale

często tak się właśnie zakłada. Może to być 10, ale może być też 16 dni przed kolejnym

okresem. Obserwacja cyklu umożliwia Ci odkrycie Twojej długości tej fazy. Ma to też tę

dodatkową zaletę, że nawet jeśli w skutek jakiś czynników przedłuży Ci się lub skróci cykl,

znając datę owulacji będziesz wiedziała, kiedy spodziewać się następnej miesiączki.

Brak owulacji

Jeśli na Twoim wykresie nie ma żadnych oznak płodności, to nic. Jeden, dwa cykle w

roku mogą się zdarzyć bezowulacyjne. To jeszcze nie jest powód do niepokoju. Z wiekiem

takich pustych cykli będzie coraz więcej. Może Cię to spotkać również w wyniku odstawienia

pigułek antykoncepcyjnych lub wyjęcia spiralki, to się zdarza. Zawsze, jeśli Cię coś niepokoi,

zwróć się do ginekologa.

Jeśli jednak dostrzegasz jeden z objawów owulacji, to możliwe, że poziom hormonów

jest zaburzony i z tego względu nie wszystkie objawy są typowe. Jeśli to pierwszy cykl, który

notujesz, to może jeszcze nie wszystko potrafisz dostrzec?

Wykres temperatury w cyklu bezowulacyjnym jest płaski, bez skoku w drugiej części

cyklu.

Ponadto powinnaś wiedzieć, że czasem organizm może dwukrotnie „przymierzać się”

do owulacji w czasie jednego cyklu, jednak być może za pierwszym razem coś się nie udaje.

Nie oznacza to dwóch owulacji, owulacja (uwolnienie jajeczka) w cyklu jest zawsze tylko

jedna! Silny stres (bardzo ciężkie przeżycie, wyjątkowo ciężki wysiłek, zmiana klimatu,

bardzo męcząca podróż) lub choroba w pierwszej fazie cyklu mogą (ale nie muszą)

spowodować zniszczenie dojrzewającego w pęcherzyku jajeczka (lub przejściowe

zahamowanie dojrzewania). Objaw ten może też czasem występować bez konkretnego

powodu w nieregularnych cyklach, co jednak nie uniemożliwia zaobserwowania owulacji.

Śluz płodny pojawia się, ale zanika, a ponieważ nie wystąpiło jajeczkowanie, nie ma też

wzrostu temperatury. Utrzymuje się ona nadal na niskim poziomie. Po kilku dniach z reguły

zaczyna się nowa faza dojrzewania jajeczka, pojawia się śluz płodny, a następnie skok

temperatury.

Dni płodne

Dni płodne to nie tylko dzień owulacji. To przede wszystkim dni przed owulacją,

kiedy występuje już śluz płodny. Dla celów zapobiegania ciąży przyjmuje się za płodne 5 dni

przed owulacją, ponieważ podobno tyle potrafią przeżyć w śluzie plemniki. Dla celów

zapłodnienia, za najbardziej prawdopodobne należy uznać dwa dni przed owulacją. Chociaż z

braku całkowitej pewności warto zacząć starać się na 5-6 dni wcześniej. Kiedy wiemy, że

owulacja się odbyła na pewno, to w zasadzie musztarda po obiedzie. Komórka jajowa jest

dość krótko zdolna do zapłodnienia - maksymalnie 12 godzin, mówi się też o zaledwie

sześciu godzinach. Ponadto istnieją teorie, wg których plemniki muszą przebywać co

najmniej 6 godzin w organizmie kobiety, aby nabrać „mocy zapładniającej”. Spróbować w

dzień po owulacji nie zaszkodzi, ale większe szanse są jednak przed.

Istnieje teoria planowania płci dziecka, wprawdzie niepotwierdzona naukowo, ale nie

zaszkodzi spróbować, jeśli Wam na tym zależy . Jeżeli będziecie się kochać tylko na kilka

dni przed owulacją (czyli natychmiast po zaobserwowaniu śluzu o cechach płodnych), są

większe szanse poczęcia dziewczynki, gdyż plemniki zawierające chromosom X są ponoć

maratończykami: żyją dłużej i dotrwają do owulacji, podczas gdy te z Y poginą. Jeśli

będziecie się kochać dopiero tuż po skoku temperatury (np. rankiem, zaraz po zmierzeniu

temperatury), to są większe szanse poczęcia chłopca, gdyż w takiej „sytuacji podbramkowej”

- konieczności „załapania się” w ostatnich chwilach szansy, najlepiej sprawdzają się plemniki

zawierające chromosom Y, będące podobno sprinterami: szybciej docierają do jajeczka.

Wciąż ujemne testy

Wiesz już, kiedy masz owulację, męża (ślubnego/nieślubnego) gonisz do „roboty”

kiedy trzeba, a wciąż nic z tego nie wychodzi?

Jeśli obserwacje pokazują, że Twój cykl jest normalny, bez wyraźnych zakłóceń, na

razie się nie martw. Przy spełnieniu wszelkich możliwych założeń, zdrowych, młodych

osobach, współżyjących w najlepiej wybranym czasie itd., istnieje tylko 20% szans na

zapłodnienie. Przy czym połowa z zapłodnionych jajeczek nie zagnieżdża się albo jest

usuwana z błoną śluzową macicy w czasie najbliższego okresu. Szansa zajścia w ciążę jest

więc nieduża, dlatego właśnie należy próbować co najmniej rok, w sprzyjających terminach,

żeby zacząć się martwić. A i wtedy może się okazać, że partnerzy są zdrowi i płodni, ale po

prostu mają pecha i trzeba próbować dalej.

Jak często próbować

Jak często chcecie. W czasie dni płodnych najlepiej byłoby co drugi dzień. Można

codziennie oczywiście , ale co drugi dzień wystarczy, aby cały czas były w Tobie zdolne do

zapłodnienia plemniki.

Ciąża na wykresie

To da się zobaczyć. Poważnie. I to jest kilka możliwości. Najbardziej podstawowa to

ponad 16 dni temperatury powyżej linii podstawowej.

Nawet jeśli wystąpi krwawienie przypominające miesiączkę, a temperatura jest na

wyższym poziomie, możliwa jest ciąża. A takie krwawienia zdarzają się po prostu, słabiutkie

plamienie zaś może oznaczać dzień zagnieżdżenia zarodka w macicy. Chociaż należy

skonsultować się z ginekologiem.

Jeszcze wcześniej możesz spodziewać się ciąży, jeśli miałaś krótszą fazę lutealną. Jeśli

zazwyczaj było to tylko11 lub 12 dni, a teraz nie masz miesiączki i temperatura jest

podwyższona już 13 dzień, warto kupić test ciążowy .

Przy czym temperatura spada czasami na dzień przed okresem, w pierwszy lub drugi

dzień nowego cyklu, więc nie jest to tak do końca pewne.

Ale czasami daje się na wykresie zauważyć implantację, czyli zagnieżdżenie się

jajeczka w macicy. Może to występować na dwa sposoby: albo będzie to jednodniowy spadek

temperatury jakiś tydzień po owulacji (czasami mniej lub więcej) lub wręcz przeciwnie: jej

wzrost i powstanie wykresu trójfazowego.

Wykres trójfazowy charakteryzuje drugi skok temperatury, wykres to wtedy takie

schodki. Oczywiście żadne z tych objawów na wykresie nie są pewne. Jedynie dają pewne

prawdopodobieństwo. Im lepiej wiemy, co charakterystyczne dla naszego cyklu, tym większe

prawdopodobieństwo, że nietypowe objawy tego typu oznaczają ciążę .

Kiedy robić test ciążowy

Jak zauważymy, że przedłuża się faza lutealna oczywiście. Można też, w zgodzie z

instrukcją poszczególnych testów, robić w określonym czasie od owulacji. Najwcześniejsze

wykrywają ciążę już po około tygodniu od zapłodnienia. Aby uzyskać pewność, warto jednak

poczekać na termin spodziewanej miesiączki, czyli właściwą dla każdej z nas liczbę dni po

owulacji. 

Jesteś w ciąży

Gratulacje! Przy okazji proponujemy jednak prowadzenie obserwacji, szczególnie

temperatury, jeszcze przez osiem tygodni, tzn. do końca trzeciego miesiąca. Spadek

temperatury w tym czasie może zapowiadać problemy. Nie zapomnij udać się do lekarza. Od

nas porad dotyczących tak ważnej kwestii jak Wasze zdrowie nie uzyskasz.

Jaka temperatura

Wysokość temperatury nie ma znaczenia. Zależy ona od godziny, o której wstajesz

oraz od miejsca pomiaru. Temperatura w pochwie zawsze będzie wyższa niż temperatura w

ustach. Ale to nie ma znaczenia, gdyż liczy się różnica między temperaturami w cyklu

mierzonymi o tej samej porze i w tym samym miejscu.

Dlatego temperatura w ciąży wcale nie musi przekraczać 37ºC, jak się często twierdzi.

Wystarczy, że będzie ona wyższa od linii podstawowej.

Ćwiczenia praktyczne z interpretowania temperatury

Wykres A

Wykres B

Wykres C

Odpowiedzi:

wykres

Długość cyklu

Owulacja

Faza lutealna

Linia

podstawowa

A

28

16

12

Poniżej 36,5ºC

B

30

17

13

Ok.36,7ºC

C

22

12

10

Ok. 36,7ºC

Nie wszystkie pomiary „niższe” muszą być poniżej linii podstawowej. Liczy się sześć

ostatnich przed skokiem temperatury, to na ich podstawie wyznaczamy tę linię. Na początku

cyklu – w czasie i zaraz po miesiączce- u niektórych kobiet występują nieco większe wahania

ciepłoty ciała.

W

YKORZYSTANE

MATERIAŁY

I

PRZYDATNE

ADRESY

Oprócz tego co mam w głowie, wykorzystałam do opracowania tego tekstu:

•

Materiały z poradni małżeńskiej zdobyte na kursie przedmałżeńskim  (niestety mam

ksero części merytorycznej i nie wiem jak to się nazywało, ani kto napisał)

•

Naturalne planowanie rodziny. Metoda objawowo-termiczna według prof. dr med. J.

Rötzera Elżbiety Wójcik

•

Kobieta intymna A. Tamboriniego

Strony internetowe, wykorzystane lub nie, ale warte odwiedzenia:

•

http://www.fertilityfriend.com

(angielski) (można prowadzić wykres)

•

http://www.babymed.com

(angielski) (można prowadzić wykres)

•

http://starania.gery.pl

•

http://free.med.pl/wrochna/index.htm

(nieco ideologiczne)

•

http://www.mateusz.pl/goscie/ligamm/index.html

(ideologiczne)

•

http://www.mediweb.pl/womens/index.php

•

http://www.qualimedic.de

(niemiecki) (w dziale 9 Miesięcy można prowadzić wykres)

•

http://www.ctlife.com.pl

(program polski płatny- wyznacza wg wszelkich reguł)

•

http://ovusoft.com/

(ang., płatny, bardzo chwalony

, wyznacza

)

•

www.28dni.pl

(polski, online, płatny, nie wyznacza-tylko pozwala zapisywać)

•

http://elprogs.republika.pl/

(program Karta, nie wyznacza, ale free i pozwala

prowadzić ładnie wykresie)

•

http://www.hormonalforecaster.com/

(online, do ściągnięcia, płatny, wyznacza, ang.,

podobno także wersje na przenośne urządzenia)

•

http://forum.gazeta.pl/forum/71,1.html?f=14906

forum

na temat

Data:

Dzień cyklu

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

Dzień cyklu

37,5

37,5

37,4

37,4

37,3

37,3

37,2

37,2

37,1

37,1

37,0

37,0

36,9

36,9

36,8

36,8

36,7

36,7

36,6

36,6

36,5

36,5

36,4

36,4

36,3

36,3

36,2

36,2

36,1

36,1

36

36

Dzień cyklu

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

Dzień cyklu

Okres/plamienie

Okres/plamienie

Śluz

Śluz

Szyjka macicy

Szyjka macicy

Inne objawy

Inne objawy

KARTA OBSERWACJI CYKLU

Nr obserwowanego cyklu:____

Najdłuższy cykl:____

Najkrótszy cykl:____

Faza lutealna (min/max):___/___

Najwcześniejsza owulacja:___

Propozycja skrótów na wykresie:
M – miesiączka

Σ

- plamienie

⁄

- stosunek

s - odczucie suchości
-- - niczego się nie obserwuje ani nie odczuwa
w - wilgotność
Bj - jak surowe białko jaja (śluz okresu płodności)
szk - szklisty (śluz okresu płodności)
pł - płynny (śluz okresu płodności)
mś - odczucie mokro ślisko (śluz okresu płodności)
m - mętny (śluz okresu niepłodności)
b - biały (śluz okresu niepłodności)
ż - żółty (śluz okresu niepłodności)
m - szyjka miękka
t - szyjka twarda
# - szyjka zamknięta
O - szyjka otwarta