•
Kup książkę
•
Poleć książkę
•
Oceń książkę
•
Księgarnia internetowa
•
Lubię to! » Nasza społeczność
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości
lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione.
Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a take kopiowanie
książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie
praw autorskich niniejszej publikacji.
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi
bądź towarowymi ich właścicieli.
Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte
w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej
odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne
naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo
HELION nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne
szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce
Redaktor prowadzący: Barbara Gancarz-Wójcicka
Projekt okładki: workshop44.eu
Fotografia na okładce została wykorzystana za zgodą Shutterstock.
Wydawnictwo HELION
ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE
tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63
e-mail: onepress@onepress.pl
WWW: http://onepress.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)
Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres
http://onepress.pl/user/opinie/rozinw
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenie, recenzję.
ISBN: 978-83-246-6547-1
Copyright © Maciej Rogala, Helion 2013
Printed in Poland.
Spis tre!ci
Wst"p
7
CZ#$% I. DLACZEGO TRACIMY
1. Poniewa& jeste!my niewolnikami zgubnych emocji
13
Co i dlaczego wybierasz?
13
Zgubny strach i niezdrowa rywalizacja
15
2. Poniewa& ulegamy pokusie 'atwego zarobku
23
Wygl7da naprawd8 kusz7co
23
Lot concordem
24
Jak jest w rzeczywisto?ci?
24
Tracisz, bo jeste? „tylko” czFowiekiem
27
Wygl7da bezpiecznie
33
3. Dlaczego jeszcze ponosimy straty
35
PoniewaJ przyjmujemy niewFa?ciw7 perspektyw8
35
PoniewaJ inni dolewaj7 oliwy do ognia
38
PoniewaJ trudno znaleLM profesjonalnego
doradc8 finansowego
40
Poleć książkę
Kup książkę
4
ROZWA NY INWESTOR
CZ#$% II. JAKIEJ WIEDZY POTRZEBUJESZ
4. Nie musisz zna) si" na ekonomii i gospodarce,
a nawet na rynku kapita'owym
45
5. Dlaczego jeszcze ponosimy straty
49
Musisz wiedzieM, czego chcesz
49
Co za duJo, to niezdrowo
51
Ryzyko i „zdrowe” obawy to Twoi najlepsi przyjaciele
52
Wiedz, Je wszyscy chcemy czuM si8 bezpieczni
55
CZ#$% III. JAK NIE STRACI% KAPITA*U
I WYJ+TKOWEJ OKAZJI INWESTYCYJNEJ
6. Refleksje o inwestowaniu na szczytach hossy
59
W sidFach zgubnego strachu przed ponoszeniem strat
59
WykaJ si8 empati7
61
Najgorsza moJliwa decyzja podj8ta
w najgorszym moJliwym momencie
66
7. Okazja inwestycyjna, której nie powiniene! straci)
75
Jak rozpoznaM wyj7tkow7 okazj8
75
Czego si8 boisz i czego powiniene? si8 baM
79
Nie baw si8 w Fowc8 okazji
85
Wybierz bardzo ?wiadomie mniejsze ryzyko
89
8. Zacznij inwestowa), nie trac/c pokory wobec praw rynku
97
Strategie inwestycyjne na specjalne okazje
97
JeJeli nadal masz emocjonalne opory
102
Poleć książkę
Kup książkę
Spis tre(ci
5
CZ#$% IV. EMERYTURA JAKO CEL INWESTYCYJNY
9. Cel inwestycyjny, który u!wi"ca !rodki
111
WFa?ciwa motywacja, czyli co chcesz osi7gn7M
111
Kwalifikowane plany emerytalne
115
Przywileje i specjalna ochrona
117
10. Plan nie a& tak emerytalny
131
Szeroki wachlarz form i opcji inwestycyjnych
133
Jeszcze raz o atrakcyjno?ci produktu
138
Gdy decyzja dojrzewa w nas sama
151
Ty i Twój bank na emeryturze
152
Inwestor po sze?Mdziesi7tce
154
11. W jak najlepszej formie
161
Na co zwracamy uwag8
161
12. Okre!l swój cel i wybierz skuteczny sposób jego osi/gni"cia
175
Zacznij od dobrego przygotowania
175
Okre?lenie celu
178
Nadzieja wcale nie pFonna
181
Oczekiwana stopa zwrotu
182
Najwi8ksze ryzyko
186
13. Sposób doj!cia do celu skuteczny w ka&dych warunkach
191
Twoja podróJ w drobnych odcinkach
192
Skup si8 na tym, na co masz wpFyw
207
Ustal zasady i zachowaj Jelazn7 konsekwencj8
214
Poleć książkę
Kup książkę
6
ROZWA NY INWESTOR
CZ#$% V. W DRODZE DO CORAZ WI#KSZEJ
WOLNO$CI FINANSOWEJ
14. Zaczynasz od podstawowej potrzeby: bezpiecze8stwa finansowego
221
15. Jak wyznaczy) i zdoby) coraz wy&sze szczyty
229
Przygotuj dobry plan inwestycyjny
229
Strategia przenoszenia dochodów
235
Strategia utrzymania warto?ci
237
Bardzo ambitne, ale usprawiedliwione oczekiwania
244
Jak zwi8kszyM szanse na ostateczny sukces
248
Zyski na miar8 oczekiwa`
255
Gdy zaczynasz od strat
259
Praktyczne rady na zako8czenie
267
Poleć książkę
Kup książkę
Okazja inwestycyjna,
której nie powiniene! straci)
7
Jak rozpozna) wyj/tkow/ okazj"
Troch" historii
Rzeczywisty okres inwestowania w fundusze akcji wynosi od dwóch do
okoFo czterech – pi8ciu lat. Niestety, najwi8cej osób dokonuje wpFat
w najgorszych moJliwych momentach — na samym szczycie lub blisko
lokalnego szczytu notowa` akcji (rysunek 7.1).
Rysunek 7.1.
Zmiana warto$ci indeksu WIG 20 w okresie 1994 – 2009
ze wskazaniem najgorszych momentów na dokonanie inwestycji
na rynku akcji
Poleć książkę
Kup książkę
76
JAK NIE STRACI] KAPITA^U I WYJ_TKOWEJ OKAZJI INWESTYCYJNEJ
JuJ wiesz, kim s7 te osoby (o najbardziej konserwatywnym podej?ciu
do lokowania pieni8dzy), a takJe z jakiego powodu podejmuj7 takie de-
sperackie decyzje (z obawy przed utrat7 kolejnych „pewnych” zysków na
gieFdzie). „Kochaj7cy bezpiecze`stwo” inwestuj7 tylko wtedy, gdy na ryn-
ku panuje euforia, która daje im iluzj8 bezpiecze`stwa. Euforia innych
uczestników rynku, którzy zainwestowali duJo wcze?niej, sprawia, Je
zapomina si8 o ryzyku inwestycyjnym.
Wielu inwestorów marzy o tym, aby wyj!) na zero
Niemal nast8pnego dnia, z powodu gwaFtownych spadków, szybko przy-
chodzi otrzeLwienie, wielkie rozczarowanie. Pechowcy szybko schodz7
z obFoków na ziemi8 i zaczynaj7 marzyM tylko o tym, Jeby wycofaM si8
bez ponoszenia straty. Wi8kszo?M z nich, pomimo gF8bokich spadków,
wytrzymuje stres i cierpliwie czeka na wzrost rynku, dokFadnie do po-
ziomu, przy którym mog7 wyj?M bez strat. Wówczas wycofuj7 pieni7dze
z uczuciem wielkiej ulgi, a wr8cz rado?ci, Je osi7gn8li zerow7 stop8
zwrotu w okresie kilku lat (rysunek 7.2)!
Rysunek 7.2.
Zmiana warto$ci indeksu WIG 20 w okresie 1994 – 2009
ze wskazaniem czasu trwania inwestycji dokonanych na lokalnych szczytach
notowa4, których rentowno$# z ujemnej wraca!a do poziomu 0%
Poleć książkę
Kup książkę
Okazja inwestycyjna, której nie powiniene( straciX
77
Po jakim czasie spe'nia'y si" marzenia
Pierwsi pechowcy (z 1994 roku) musieli czekaM okoFo dwóch lat, na-
st8pni (z pocz7tku 1997 roku) takJe dwa lata, a osoby, które trafiFy
najgorzej, na szczyt internetowej gor7czki w 2000 roku, dopiero po
ponad pi8ciu latach mogFy wycofaM nominaln7 warto?M zainwestowanych
pieni8dzy. Nie wiemy, jak dFugo b8d7 odrabiaM straty osoby inwestuj7ce
w pierwszej poFowie 2007 roku (w momencie pisania tej ksi7Jki w poFo-
wie 2012 roku rynek pozostawaF na poziomie o ponad 30% niJszym).
Z tego wFa?nie powodu okres inwestycji pechowców trwaF od okoFo
dwóch do ponad pi8ciu lat i w najlepszym wypadku ko`czyF si8 wyni-
kiem zero; juJ wiemy, Je inwestorzy z 2007 roku b8d7 musieli czekaM
jeszcze dFuJej.
Nieliczni, prawdziwi szcz"!ciarze
Ale jest teJ druga grupa uczestników funduszy, niestety najmniej licz-
na — inwestuj7ca w najlepszych moJliwych momentach, gdy na rynku
panuje panika (rysunek 7.3).
Rysunek 7.3.
Zmiana warto$ci indeksu WIG 20 w okresie 1994 – 2009
ze wskazaniem najlepszych momentów na dokonanie inwestycji
na rynku akcji
WidaM te momenty aJ nadto wyraLnie. Szcz8?ciarze, podobnie jak
pechowcy, s7 uczestnikami funduszy przez kilka lat. Zarabiaj7 po kilka-
dziesi7t procent rocznie. WFa?nie ci uczestnicy, pechowcy i szcz8?ciarze,
Poleć książkę
Kup książkę
78
JAK NIE STRACI] KAPITA^U I WYJ_TKOWEJ OKAZJI INWESTYCYJNEJ
bardziej odpowiadaj7 rzeczywistemu obrazowi funduszy akcji niJ osoby
wyraJaj7ce opinie w rodzaju: „Inwestuj8 w fundusze akcji na 30 lat, aJ
do emerytury, bo to najlepsza forma lokaty na dFugi termin”.
Znowu nasta'y ci"&kie czasy
Wracajmy do rzeczywisto?ci. ZaFóJmy, Je jest ponura, tak jak na pocz7t-
ku 2009 roku. Minione dwa lata to okres gF8bokich spadków na gieFdzie.
W tych okoliczno?ciach wi8kszo?M osób boi si8 inwestowaM. Nie intere-
suj7 nas wysokie zyski. j7damy gwarancji braku ryzyka od oferentów
lokat. Jeszcze raz spójrz na wykres. Przedstawia on nie tylko histori8
naszej gieFdy w ci7gu 18 lat, ale takJe stanowi obraz zachowa` ludzkich.
Sporo czasu upFyn8Fo, mieli?my kilka powtarzaj7cych si8 cykli, czyli
zmian cen akcji od jednej skrajno?ci do drugiej: od skrajnej przeceny
(niedowarto?ciowania) do skrajnego przepFacania (przewarto?ciowania).
Akcje to nie pomara8cze
Akcje to nie pomara`cze
1
i nie cegFy. Zmiany cen akcji J7dz7 si8 wFa-
snymi prawami, które musisz nie tyle poznaM, ile wchFon7M, zaakcepto-
waM emocjonalnie. Przeceny w sklepach z AGD czy ubraniami mamy
dwa razy w roku, czasem nawet cz8?ciej. A i tak konsumenci ustawiaj7
si8 w kolejkach, by nie straciM okazji do kupienia atrakcyjnej markowej
sukienki lub telewizora przy 30-procentowej obniJce. W sytuacji prze-
ciwnej, gdy sprzedawca J7da od nas zbyt wysokiej ceny, krew nas zale-
wa, ?miejemy si8 mu prosto w oczy i niczego nie kupujemy.
A na rynku akcji? Wszystko dzieje si8 dokFadnie odwrotnie. Gdy
jest drogo, wszyscy rzucaj7 si8 na towar. Dlaczego? JuJ wiesz, Je nie
z chciwo?ci, ale ze strachu, Je b8dzie jeszcze droJej. A gdy jest tanio?
Nikt nie przychodzi do sklepu z akcjami i funduszami. PóFki s7 peFne
przecenionego towaru, który nie jest ani zepsuty, ani przeterminowa-
ny. Ale kupuj7cych nie widaM.
1
SformuFowanie, którego uJyF kiedy? Warren Buffet.
Poleć książkę
Kup książkę
Okazja inwestycyjna, której nie powiniene( straciX
79
Czego si" boisz i czego powiniene! si" ba)
Widzisz, ile byFo prawdziwych okazji inwestycyjnych, momentów, gdy
zarabia si8 bardzo duJe pieni7dze niemal nast8pnego dnia po dokona-
niu wpFaty i gdy niemal codziennie obserwuje si8 wzrost zainwestowa-
nych pieni8dzy?
Prawdziwa okazja zdarza si" raz na kilka lat
Tylko cztery w okresie 18 lat! Prawdziwa okazja, moJliwo?M zarobie-
nia pieni8dzy w kwotach przekraczaj7cych nasze naj?mielsze oczeki-
wania zdarza si8 ?rednio raz na cztery lata czy pi8M lat. Prawie nikt
w tych momentach nie rzucaF si8 na ich zakup. Niemal wszyscy omijali
szerokim Fukiem sklep z szyldem: Akcje i fundusze akcji, z reklam7:
SUPERPRZECENA, nast"pna nie wcze$niej ni& za pi"# lat.
Wybacz, ale musz8 Ci w tym miejscu zadaM pytanie: Czy skorzystaFe?
w przeszFo?ci z choM jednej okazji inwestycyjnej? JeJeli nie, to przyj-
mij do ?wiadomo?ci, poczuj ból tego, Je straciFe? wyj7tkowe okazje do
zwielokrotnienia kwoty posiadanych oszcz8dno?ci w bardzo krótkim
czasie przy niskim ryzyku. Gdyby? choM raz podj7F trudn7 decyzj8,
przeFamaF strach przed inwestowaniem w najlepszym moJliwym mo-
mencie, miaFby? dzisiaj dwa, trzy razy wi8cej oszcz8dno?ci.
Chc8, aby Ci8 to zabolaFo. Chodzi mi wyF7cznie o to, aby kolejna
superokazja inwestycyjna Ci8 nie omin8Fa. Aby? zacz7F si8 baM utraty
tego wyj7tkowego i bardzo rzadkiego momentu.
Jeste! szcz"!liwy, bo inni tyle stracili
WróMmy do ponurej rzeczywisto?ci. Mamy okres gF8bokich spadków
na gieFdzie. Indeksy s7 o 50% poniJej swoich maksymalnych notowa`.
Panuje wisielcza atmosfera na rynku, jak zawsze w takich momentach.
Tak byFo na pocz7tku 1995 roku, w 1997, 2002 oraz na pocz7tku 2009
roku. Tak teJ jest tym razem. Prognozy ekonomistów i analityków s7
ponure: wedFug nich nie ma co liczyM na popraw8 sytuacji w gospodar-
ce, a tym samym na gieFdzie.
Poleć książkę
Kup książkę
80
JAK NIE STRACI] KAPITA^U I WYJ_TKOWEJ OKAZJI INWESTYCYJNEJ
Pechowcy, osoby, które zainwestowaFy caFe swoje oszcz8dno?ci na
szczycie notowa`, maj7 o poFow8 mniej pieni8dzy. Ale Ty do nich nie
naleJysz, bo w tym samym okresie, korzystaj7c z lokaty bankowej, zaro-
biFe? kilka procent. Czy jeste? zadowolony? Wiemy, Je tak. PrzecieJ
inni stracili tak duJo pieni8dzy. ródFem Twojego dobrego samopoczu-
cia jest efekt kontrastu: porównanie z innymi. JuJ to analizowali?my.
Na chwil" zmie8 perspektyw"
Masz ogromn7 premi8. Teraz chodzi o to, aby? tej premii nie straciF.
Stwierdzisz: No w!a$nie, dlatego trzymam si" z dala od gie!dy! Nie to
mam na my?li. Pomy?laFe?, co robi7 osoby, które notuj7 tak gF8bokie
straty? Ci inwestorzy wpFacili pieni7dze do funduszy akcji na samym
szczycie i od tego czasu (moJe min7F rok, a moJe nawet pi8M lat i wi8cej)
stracili tyle pieni8dzy. Gdzie s7 ich oszcz8dno?ci? Wi8kszo?ci z nich
nadal w funduszu akcji lub w akcjach. Porównaj swoj7 sytuacj8 z sy-
tuacj7 tych osób i wykaJ si8 empati7. Pechowcy maj7 o poFow8 mniej
pieni8dzy. Pomimo tak gF8bokiej straty nadal pozostaj7 przy inwestycji
w fundusz akcji lub bezpo?rednio w akcje. Dlaczego?
Ponownie oce8 wybrany sposób lokowania
Teraz szybko wróM do swoich decyzji i motywacji. Maj7c na uwadze
sposób inwestowania pechowców, przeanalizuj swój wybór. ZyskaFe?
w tym samym czasie kilkana?cie procent, ale zajmujesz zupeFnie inn7
pozycj8? Trzymasz oszcz8dno?ci daleko od gieFdy? Spójrz, jak skrajne s7
to postawy: osoby, która wpFaciFa na szczycie ostatniej hossy, i Twoja.
Jeszcze raz zastanów si8 nad poFoJeniem i decyzjami takiej osoby
i poszukaj odpowiedzi na pytanie: Dlaczego skrajnie konserwatywne
osoby, nienawidz%ce ryzyka inwestycyjnego, maj%c o kilkadziesi%t pro-
cent mniej pieni"dzy, nadal nara&aj% na spadki ca!e swoje oszcz"dno$ci?
Bo nie maj7 innego wyj?cia. Bo wci7J maj7 nadziej8, nie na zyski oczy-
wi?cie, ale na odrobienie straty.
Skoro Ty jeste? po drugiej stronie rynku, to powiniene? zachowanie
takich inwestorów oceniaM jako skrajn7 nieodpowiedzialno?M. Czy taka
Poleć książkę
Kup książkę
Okazja inwestycyjna, której nie powiniene( straciX
81
jest w rzeczywisto?ci Twoja ocena? My?l8, Je nie. Raczej zrozumiesz,
Je to jest dla nich konieczno?M: stracili poFow8 pieni8dzy i chc7 t8 strat8
w jaki? sposób odrobiM. Skoro decyzja tych osób nie jest nieodpowie-
dzialna, to byM moJe tak wFa?nie powiniene? okre?liM swój wybór?
Nie bój si8 spojrzeM prawdzie w oczy. No dobrze, wiem, Je nie po-
wiesz sobie: Jaki jestem niem%dry. Rozumiem. Tym bardziej Je ja nig-
dy o Twoim zachowaniu tak nie my?laFem i nie pomy?l8. Rzeczywisto?M
jest bardziej zFoJona. Chodzi o najwaJniejsze pieni7dze w naszym
Jyciu, o to, aby je odzyskaM lub aby ich nie utraciM.
Nadzieja dla jednych, wielka szansa dla drugich
PowróMmy do sytuacji osób, które zainwestowaFy na szczycie hossy. Czy
nadzieja na odrobienie 50% strat jest realna? Jeszcze raz spójrz na
wykres (rysunek 7.4).
Rysunek 7.4.
Zmiana warto$ci indeksu WIG 20 w okresie 1994 – 2012 ze
wskazaniem czasu trwania inwestycji dokonanych na lokalnych szczytach
notowa4, których rentowno$# z ujemnej wraca!a do poziomu 0%
ZauwaJ, Je zawsze w przeszFo?ci osoby dokonuj7ce wpFaty w naj-
gorszym moJliwym momencie z czasem odrabiaFy caFe straty. Skoro
w dFugim terminie na rynkach akcji panuje trend wzrostowy, to moJ-
na przypuszczaM, z duJym prawdopodobie`stwem, Je zostanie pokonany
ostatni najwyJszy szczyt notowa` cen akcji. Teraz weL pod uwag8, jakie
Poleć książkę
Kup książkę
82
JAK NIE STRACI] KAPITA^U I WYJ_TKOWEJ OKAZJI INWESTYCYJNEJ
to b8dzie miaFo konsekwencje dla kogo?, kto dokona zakupu wFa?nie
teraz — podczas gF8bokiej bessy (rysunek 7.5).
Rysunek 7.5.
Zestawienie dwóch hipotetycznych inwestycji w ten sam
instrument podlegaj%cy g!"bokim okresowym zmianom, dokonanych
w najgorszym i najlepszym mo&liwym momencie
JeJeli bieJ7cy poziom cen jest niJszy o 50% od ostatniego szczytu,
przy powrocie do poziomów maksymalnych dzisiejszy inwestor zyska aJ
100%. Gdyby „jakim? cudem” akcje spadFy o 80%, powrót do warto?ci
maksymalnych byFby równoznaczny z pi8ciokrotnym zwi8kszeniem
zainwestowanej kwoty. Kupuj7c jednostki uczestnictwa funduszu akcji
dwa lata póLniej (przy zaFoJeniu, Je spadki trwaj7 dwa lata), gdy rynek
powróci do swoich maksymalnych warto?ci, (przypu?Mmy, Je za pi8M lat)
inwestor pechowiec b8dzie szcz8?liwy, Je wreszcie wyszedF na swoje,
a Ty zarobisz 100, a moJe nawet kilkaset procent. CzyJ to nie kusz7ca
perspektywa?
Czego si" obawiasz?
W takich wyj7tkowych momentach zamiast obawiaM si8 utraty 10 – 20%
kapitaFu, skup si8 na tym, ile moJesz straciM, trzymaj7c si8 z dala od rynku.
Mimo wszystko Twoje obawy s7 zbyt duJe. Wszyscy wokoFo s7 zgodni,
Je inwestowanie na gieFdzie w tym momencie to czyste szale`stwo. Rozu-
miem Twoje obawy i wiem, Je takie b8d7 opinie o rynku w najlepszych
Poleć książkę
Kup książkę
Okazja inwestycyjna, której nie powiniene( straciX
83
moJliwych momentach. Ale nie moJesz byM niewolnikiem zgubnych
emocji.
To przez ten strach ceny akcji s7 tak nisko. Musisz dokFadnie roz-
róJniM skutek i przyczyn8. Dzisiejsza wyj7tkowa okazja inwestycyjna,
moJe nawet przecena akcji aJ o 70 – 80%, jest moJliwa wyF7cznie w sy-
tuacji, gdy na rynku panuje wisielczy nastrój, gdy wszyscy s7 pesymi-
stami. Skutkiem tej ponurej atmosfery s7 wFa?nie tak niskie ceny akcji
i wyceny jednostek funduszy akcji, a nie tylko stanu gospodarki. KaJ-
dej gF8bokiej przecenie towarzyszy nastrój, który nie zach8ca do inwe-
stowania. Znowu spójrz na wykres. Przyjrzyj si8 najniJszym punktom
na wykresie, czyli najlepszym momentom na dokonanie inwestycji.
Podczas najwi0kszych okazji inwestycyjnych panowa&o powszechne
przekonanie, "e akcje to najgorsza mo"liwa inwestycja.
Nie warto szuka) porady u specjalistów
W takich sytuacjach nie moJesz pytaM o porad8 specjalisty, bo w 90%
usFyszysz to samo: Czy pan zwariowa!?
Przypominam sobie szkolenie dla pracowników banku w maju
2003 roku, w idealnym momencie na dokonanie wpFaty do fun-
duszu akcji. Szkolenie byFo po?wi8cone funduszom obligacji,
które wtedy cieszyFy si8 ogromnym powodzeniem (w ostatnich
dwóch latach pokazywaFy prawie 20-procentowe stopy zwrotu).
Uczestnicy uznali, Je to jest idealny produkt na ten moment;
w ci7gu nast8pnych 12 miesi8cy fundusze obligacji odnotowaFy
kilkuprocentow7 strat8! Nie chcieli nawet sFuchaM o innych ro-
dzajach funduszy, szczególnie o funduszach akcji. Jednak ja pró-
bowaFem dr7JyM temat i w pewnym momencie zadaFem pytanie:
No dobrze, mówicie, &e nie macie zamiaru poleca# funduszy
akcji, bo to najgorsza mo&liwa propozycja. Gdyby jednak przy-
szed! do banku klient chc%cy zainwestowa# 100 tysi"cy z!otych
w fundusz akcji, co by$cie mu powiedzieli? Jedna z uczestniczek
Poleć książkę
Kup książkę
84
JAK NIE STRACI] KAPITA^U I WYJ_TKOWEJ OKAZJI INWESTYCYJNEJ
szybko odpowiedziaFa: Jak to co? Wybi!abym mu z g!owy t"
g!upi% decyzj".
WyobraL sobie, Je Ty znalazFe? si8 w takiej sytuacji. Przypu?Mmy,
Je idziesz do banku, bo jednak inaczej niJ wszyscy oceniasz bieJ7c7 sy-
tuacj8. Masz jednak ogromne w7tpliwo?ci. Nie moJesz ich nie mieM.
Poszukujesz jakiej? wskazówki ze strony „fachowca” i sFyszysz zacyto-
wan7 wyJej porad8 inwestycyjn7. PomogFaby Ci podj7M wFa?ciw7 de-
cyzj8? Oczywi?cie, Je nie (rysunek 7.6).
Rysunek 7.6.
Zmiana warto$ci indeksu WIG 20 w okresie 2008 – 2009
ze wskazaniem punktu zwrotnego na rynku
Cofnijmy si8 do niedalekiej przeszFo?ci. Pami8tasz luty 2009 roku?
Jakie przewaJaFy opinie na temat rynku? Ca!y 2009 rok jest stracony
dla inwestycji w akcje. To bezwzgl"dnie czas na bezpieczne inwestycje,
czas trzymania si" z dala od rynku. Nie byFo innych opinii, poza nie-
licznymi wyj7tkami. I co wydarzyFo si8 w drugim kwartale tego roku?
Cud. W ci7gu sze?ciu miesi8cy moJna byFo zarobiM 50%, a do poFowy
2011 — 100%.
Bardzo dobrze, &e obawiasz si" inwestowa)
Mimo wszystko si8 boisz. Jeszcze raz podkre?l8, Je w peFni to rozumiem.
Zamiast poddawaM si8 tym obawom, spójrz na nie z innej strony. Ciesz
si8, Je je masz. JeJeli odczuwasz strach przed poniesieniem nominalnej
Poleć książkę
Kup książkę
Okazja inwestycyjna, której nie powiniene( straciX
85
straty, to bardzo dobrze. Przypomnij sobie oszcz8dzaj7cych, dla których
najwaJniejsze jest bezpiecze`stwo. Oni inwestowali w akcje bez obaw:
gdy na rynku panowaFa euforia. Osoby, które osi7gaj7 sukces przy inwe-
stowaniu na gieFdzie, zawsze s7 peFne obaw o ponoszenie strat, zawsze
s7 ?wiadome ryzyka. RóJnica mi8dzy nimi a osobami, które trac7 pie-
ni7dze, jest taka, Je szcz8?ciarze potrafi7 zwalczyM swój strach.
A wi8c jeJeli si8 boisz, to nie masz powodu do zmartwie`. Zacznij si8
martwiM czym? zupeFnie innym: aby nie byM niewolnikiem tego strachu
i by nie straciM wyj7tkowej okazji inwestycyjnej.
Gdy juJ spojrzysz na dzisiejsz7 sytuacj8 nie tylko w kategoriach stra-
chu przed poniesieniem strat, ale takJe l8ku przed utrat7 wyj7tkowej
okazji inwestycyjnej, zapewne zrodzi si8 w Tobie w7tpliwo?M: No dobrze,
ale sk%d ja mog" wiedzie#, &e akcje nie spadn% o kolejne kilkadziesi%t
procent, bo bessa b"dzie trwa!a kolejnych kilka lat?
Nie baw si" w 'owc" okazji
Zanim poszukamy wyja?nienia Twoich w7tpliwo?ci, chciaFbym przybli-
JyM Ci drug7 grup8, która ponosi najwi8ksze straty na gieFdzie. Pierw-
sz7 juJ poznaFe?: to osoby skrajnie konserwatywne, które zawsze
trzymaj7 si8 z dala od gieFdy i tylko w wyj7tkowych okoliczno?ciach
wpadaj7 w sidFa emocji: gdy rynek opanowuje euforia.
S7 teJ inwestorzy b8d7cy duJo bliJej rynku akcji. W przeszFo?ci osi7-
gn8li jaki? sukces na gieFdzie. Poznali smak zwyci8stwa, czasami takJe
poraJki. Osi7gane wyniki byFy bardziej dzieFem przypadku niJ przemy-
?lanych decyzji inwestycyjnych. Oni takJe s7 niewolnikami zgubnych
emocji, które z czasem prowadz7 do fatalnych decyzji inwestycyjnych.
Jak te osoby postrzegaj7 okresy spadku na gieFdzie? Dwojako.
Z jednej strony s7 peFne obaw przed ryzykiem poniesienia straty, ale
z drugiej doskonale zdaj7 sobie spraw8 z tego, ile moJna zarobiM, gdy-
by trafiFo si8 w sam doFek bessy. Jakie maj7 marzenie w sytuacji kryzy-
sowej? Aby trafiM w punkt zero (w te cztery punkty, które tyle razy
pokazywaFem Ci na wykresie). Nazwijmy ich „Fowcami okazji”.
Poleć książkę
Kup książkę