„Gdyby nie miłość”

Usiedli w cieniu płaczącej wierzby. Po lewej i prawej stronie rosły dzikie maliny,

rokitnik i czarny bez. Poniżej płynęła rzeka, przeciwległy brzeg zarósł trzciną, a za nią

rozciągały się łąki. Kłębiaste chmury ożywiały senny nurt wody. Było cicho, brzęczały

tylko owady. Wiktor przez chwilkę obserwował gniazdo remiza, uśmiechnął się i

spojrzał na Obcego.

— Śmiało.

— Wstydzę się — mruknął po chwili.

— Nie musisz.

— Łatwo ci mówić. Jestem dziewczyną.

— O, rany. — Wiktor zerwał się na nogi i ruszył w kierunku rzeki.

— Nie odchodź, proszę.

Zawrócił i ukląkł przed dziewczyną, siadając na piętach.

— Co to za numery?

— Myślałam, że w przebraniu będzie łatwiej. Uciekłam przed ślubem.

— A to ci heca. Nie mogłaś tego inaczej załatwić?

— Nie mogłam, to było jedyne wyjście.

— A jak wlazłaś w te maliny?

— Chodziliśmy ze sobą długo, sześć czy siedem lat. Dogadywaliśmy się.

Odbiło mu, kiedy ojciec kupił mu sklep z konfekcją. Nie szpanował, ale już o niczym

nie potrafił myśleć tylko o interesie. Wszystko szło mu jak z płatka. Wszyscy nagle

zaczęli mówić o moim szczęściu. Dałam się ponieść. Ale przedwczoraj, tydzień przed

ślubem, coś się we mnie odwróciło. I stało się.

Zagryzła wargi, aby się ponownie nie rozszlochać. Patrzyła przed siebie

niewidzącym wzrokiem. Wiktor mimowolnie okrył dłonią jej dłoń.

— Chyba go nie kochałam — powiedziała po chwili. — Na pewno tak, bo

inaczej bym nie uciekła.

Siedzieli w cieniu, ale i tu było duszno. Nagrzane powietrze drżało nad łąkami,

a rzeka, gdy gubiła biel chmur, lśniła niczym nierdzewna stal. Wszystko czekało na

rzeźwy podmuch wiatru, a wiatru nigdzie nie było. Wiktor nieustannie przyglądał się

dziewczynie. Miała delikatne i smagłe ręce, a rzęsy długie i gęste, kiedy się

poruszały, odnosiło się wrażenie, że dwa ptaki zrywają się do lotu. Był zły na siebie i

przyrzekł Bogu, że od dnia dzisiejszego będzie wnikliwiej przyglądać się ludziom, aby

już nigdy coś podobnego mu się nie przydarzyło. Nauczy się patrzeć tak, jak patrzy

malarz, gdy maluje portret.

— A może to ciebie nie interesuje i niepotrzebnie wypruwam żyły?

— W porządku, po spowiedzi zawsze jest lżej. Niczego ci nie obiecywałem. Nie

wiem nawet, jak masz na imię.

— Kaśka — odrzekła i uśmiechnęła się. — A ty masz na imię Wiktor i chodziłeś

kiedyś z Aliną, z którą z kolei ja siedziałam w jednej ławce w Szkole Handlowej.

— Zostawiła mnie, kiedy poszedłem do mamra. Też mnie chyba nie kochała.

— Uciekła od ciebie, więc opuszczając dom, pomyślałam o mieście, w którym

mieszkasz. I dlatego spotkaliśmy się. Dziwne, przyznaj?

— Czuję się zakłopotany.

— Masz kogoś?

— To nie to. Nie mam nikogo, jestem bez pracy i traktują mnie jak

zadżumionego.

— Ona uciekła od ciebie, a ja od swego, czy to nie zbieg okoliczności?

— Nie baw się w detektywa. Ja się po prostu czuję odrobinę szczęśliwy. Jestem

komuś potrzebny. Mówię więc „tak” na twoje pytanie, bo to ponoć ważne. Byłem na

warunkowym zwolnieniu i dzisiaj skończył mi się wyrok. Załatwię w urzędzie tylko to

i owo i mogę ruszać w świat.

—Ale mam szczęście — szepnęła Kaśka, poderwała się i zaczęła wirować

wokół pnia wierzby.

— A czego ty się właściwie boisz?

— Wszystkiego — odrzekła i ponownie usiadła. — Całe życie z rodziną, a tu

nagle sama. I jeszcze ta zadyma, której jestem sprawcą. Na pewno już mnie szukają.

Niedoszły teść jest policjantem, komisarzem.

— Ładne kwiatki, nie powiem. Bunt, ucieczka, a więc rewolucja — w głosie

Wiktora zadrżały żartobliwe nutki. Potarł pięścią wyraźnie zarysowaną brodę i

uśmiechnął się. W oczach błysnęły chochliki. — Ruszymy więc na Zaporoże lub na

Dziki Zachód, albo do Patagonii.

— Wyobraźnię to ty masz. — Nagle spoważniała. — Owszem, wywinęłam orła,

skoczyłam w przepaść, ale nie uważam tego za zło. To nie jest zło — podkreśliła.

— Nie dręcz się tym.

— To nie takie proste. I dla mnie jest to szok. Czas musi zrobić swoje.

— To prawda. — Pokiwał głową Wiktor. — Takie rany goją się powoli, jakbyś

chorował na cukrzycę. Chciałem to wszystko potraktować żartobliwie, ale byłoby to

nieuczciwe. Siedziałem dwa lata, więc coś tam widziałem i miałem czas na myślenie.

Jeśli chcesz czuć się bezpieczna i mieć dom taki, jaki mają twoi znajomi, wracaj do

rodziców.

— Nie wrócę — mruknęła głucho. — Nie po to uciekałam. Nie strasz mnie, dom

potrafię stworzyć. Będzie słoneczny i czysty. Nic złego nie zrobiłam. Posłuchałam

natury, a to ponoć głos nieba.

— Skoro tak, to wiedz, że jesteś buntownikiem. Zdeptałaś niepisane prawo

swojego klanu.

— Posłuchałam sumienia, a więc zbuntowałam się słusznie.

— Właściwy wniosek — odrzekł po dłuższej chwili milczenia i uniósł krzaczaste

brwi, które były czarne, choć włosy miał jasne, koloru słomy, a końcówki zupełnie

spłowiałe od słońca. — Masz moją piątkę.

Uścisnęła podaną dłoń i spojrzała mu prosto w oczy. Były piwne z zielonymi

cętkami i nie było w nich smutku. „Dziwne — pomyślała. — Tyle przeszedł, a nie ma

w nim krzty goryczy. Czegoś, na czym mu zależy, trzyma się mocno”.

— Jeśli coś ominęłam, pytaj.

— Gdybyśmy wszystko wiedzieli, życie straciłoby smak. Mamy czas. A teraz

zdejmuj elastyczny pas, bo zemdlejesz.

Odwrócił się, a Kaśka uniosła koszulkę i podtrzymując ją brodą, odpięła dwa

guziki, z góry i dołu, po czym mocnym szarpnięciem oddzieliła od siebie rzepy.

Odetchnęła z ulgą i opuściła koszulkę.

— W porządku — powiedziała, a kiedy się odwrócił, wyciągnęła przed siebie

rękę. — Oto pas mojej głupoty.

— Zachowaj go na pamiątkę.

— O, tak, zrobię to dla dzieci i wnuków. Niech wiedzą, z jakiego ziela się

wykluły.

— A teraz do rzeczy. Jeszcze raz powtarzam: jestem bez grosza, ale koszta

dzielimy na pół. Oddam w swoim czasie. Rozumiemy się? — Skinęła głową. —

Zatrzymasz się u mnie. Jak załatwię swoje kryminalne sprawy, natychmiast ruszamy.

*

„Bracia”

Mateo leżał na kocu, a obok niego siedziała szczuplutka dziewczyna.

Ciocia Ola patrzyła na nią pytającym wzrokiem, unosząc z ciekawości brwi.

— Jestem z Ruchomych Piasków. Aga mi na imię. Mieszkam tam, w namiocie.

— Pokazała zachodnią stronę plaży.

— Gdzie spotkałaś Matea?

— Na plaży. Kiedy znaleźliśmy wspólny język, poprosił, abym opiekowała się

nim dopóty, dopóki nie skończy się trans. Zgodziłam się. Niech się pani nie obawia,

nie kradnę i na nikogo nie poluję. Szykuję się do zakonu, dlatego znalazłam się na

Ruchomych Piaskach. Tu się modlę i umartwiam, doświadczam siebie. Powołanie

może być tylko emocją. Trzeba coś wiedzieć o sobie, samotności i wygnaniu. Zakon

to nie dyskoteka.

— Święte słowa — przytaknęła ciocia Ola, kiwając głową. — Coś o tym wiem.

Dziękuję ci za wszystko.

— O!!! Ciocia! — Mateo podniósł się i oparł na rękach z tyłu za plecami.

Oczy miał zaczerwienione, a na rzęsach zeskorupiony śluz. Aga zmoczyła

chusteczkę i wytarła mu twarz.

— Dziękuję, Kropelko — mruknął i popatrzył na nią, a potem na ciocię i

uśmiechnął się.

— Zjedz coś ciepłego. Przyniosłam. — Ciocia Ola wyjęła z koszyka wojskową

menażkę, otworzyła, wzięła łyżkę, sprawdziła temperaturę i dopiero wtedy nabrała

zupy, po czym przytknęła ją do ust Matea. Pierwszą łyżkę przełknął z trudem, drugą

już łatwiej, a trzecią już normalnie.

Zjadł pół menażki i podniósł rękę.

— Dziękuję — powiedział. — Poczułem się wspaniale. Ani łyżki więcej. Ciociu

Olu, mam prośbę.

Ciocia patrzyła na niego jak na święty obraz.

— Niech ciocia obejrzy dom i sprawdzi jego stan techniczny, a także jakość

dachówki, tynk, drzwi i okna. Oglądałem to, ale zapomniałem. Nie, nie tak. Wydaje mi

się, że to, co wiem, może być snem albo majakiem. Obejrzyj też wnętrze. Kropelka

— Mateo spojrzał na Agę — pójdziesz z ciocią.

— Tak, pójdę. Byłam tam, ale nie zwracałam na to uwagi.

Poszły razem i dokładnie sprawdzały to, o co prosił Mateo. Dom był po

remoncie, jak zapewnił Klim. Był dobrym stanie i wyglądał tak, jak każdy po

wyprowadzce gospodarzy.

— Z jakiego powodu Mateo tak pije? — spytała Aga.

— Z rozpaczy. Zostawiła go dziewczyna, gdy on był na dwuletnim rejsie w

świecie.

Ciotka Ola opowiedziała całe dzieje Matea, poczynając od jego narodzin, a

kończąc na zdradzie.

— To rzeczywiście ma prawo do picia — mruknęła Aga, kiwając ze smutku

głową. — Przecież od czegoś takiego można umrzeć. Nie mieści mi się to w głowie.

Boże, do czego jest zdolny człowiek? Za coś takiego powinni wsadzać do więzienia.

— Powinni — zgodziła się ciocia Ola. — I to takiego z ostrym reżimem. Taka

dobra byłam dla niej, co moje to twoje, ze wszystkiego się zwierzałam i wszystkiego

z cierpliwością wysłuchiwałam. Radziłam, jak umiałam i podtrzymywałam na duchu.

A ona za moimi plecami swoje plotła, uwodziła brata Mateo. I uwiodła. I wyszła za

niego. I to bardzo szybko. Dowiedziałam się, że musiała. Grzech rodzi grzech.

— A brat Matea pozwolił sobie na taki numer?

— Od dzieciństwa nie lubił Matea. Zawsze robił z niego ofiarę losu. Za jego

niepowodzenia cierpiał Mateo. A więc to, co zrobił, zrobił z satysfakcją. Trafiła mu się

zemsta doskonała, więc z radością z niej skorzystał. To demon. Każdemu o tym

powtarzam. To czart w ludzkiej skórze, chodzące zło.

— Nie chciałabym mieć takiego rodzeństwa.

— A kto chciałby mieć. Mateo poszedł na kontrakty, chciał być na swoim.

Przecież w jednym domu nie mogli mieszkać. Doszłoby do mordu. Taki on jest.

Mateo nie chciał być marynarzem, lecz rybakiem, jak jego ojciec, ale na swojej łodzi.

Chciał mieć dom i własną łódź. Dlatego pętał się po polarnych morzach, był zawsze

tam, gdzie dobrze płacili. Ostatnio prze trzy sezony łowił kraby na Morzu Beringa. A

tam byle kto nie wytrzyma. Sztorm i lód, lody i mgła. Dzielny chłopak, dopiął swego,

kupił dom i łódź. Jest na swoim, jak zamierzał. A za to pani Judaszowa wsadziła mu

nóż pod żebro. Tego się doczekał za swoją wierność i wspaniałomyślność.

— Strach słuchać — szepnęła Aga, brwi miała uniesione, oczy przerażone

i zmienione rysy twarzy. — Jak w tragedii greckiej.

— Mateo jest młody, otrząśnie się z tego. Zawsze pamięta o tym, że niebo wisi

nad jego głową. Jeszcze dzień, dwa i kryzys minie, gorączka zacznie opadać. Zjadł

zupę, a więc zaczyna myśleć o codzienności. Posłał obejrzeć dom. A to jest dowód

na to, że rozpacz się kończy, że oko tajfunu poszło już w inne regiony.

— Pani tak dużo wie o morzu i tak pięknie opowiada.

— Cóż, tutaj się urodziłam. Byłam nauczycielką przez całe życie i jestem córką

rybaka. To samo wpływa w krew. Tu jak nie ten, to ów zawsze pływa po oceanach,

a po powrocie snują się opowieści. To zostaje w człowieku. Nadto kocham morze.

Tak, jak Mateo i tak, jak ja jego.