18

www.elektro.info.pl

5/2002

szybkiej transmisji œwiat³owo-
dowej na du¿ych dystansach
zaczê³o byæ realne. Czêstotli-
woœci promieni œwietlnych od-
powiadaj¹ce tym d³ugoœci¹
fal siêgaj¹ 200 THz (2 · 10

14

Hz), co przynajmniej teoretycz-
nie umo¿liwia modulacjê z
szybkoœci¹ tetaherców i uzys-
kiwanie olbrzymich przep³yw-
noœci binarnych rzêdu poje-
dynczych Tb/s w jednym kana-
le optycznym i na jednej czês-
totliwoœci œwiat³a.

Ju¿ pierwsze badania nad

dostosowaniem œwiat³owo-
dów do transmisji d³ugodys-
tansowej wyjaœni³y, ¿e jedn¹
z najwa¿niejszych przyczyn
uniemo¿liwiaj¹cych uzyskanie
³¹cza dalekiego zasiêgu jest
dyspersja, powoduj¹ca rozmy-
wanie siê impulsów w miarê
zwiêkszania odleg³oœci sygna-
³u od jego Ÿród³a. Zjawisko to,
istotnie ograniczaj¹ce zasiêg
transmisji œwiat³owodowej,
zwiêkszy³o zainteresowanie
materia³ami optycznymi o mi-
nimalnym wspó³czynniku dys-
persji w zakresie transmitowa-
nych sygna³ów optycznych.
Pocz¹tkowo do komunikacji
u¿ywano (zerowej lub bliskiej
zeru) szk³a kwarcowego z na-

raturze pokojowej bez potrzeby
ch³odzenia. Od tego czasu roz-
wój technologii optycznej
dosta³ gwa³townego przyspie-
szenia, a po kilku latach prze-
badano i ustalono trzy okna
o

dobrej przewodnoœci

w œwiat³owodach kwarcowych
– wszystkie z zakresu czêstot-
liwoœci bliskiej podczerwieni
o d³ugoœci fali od 850 nm do
1550 nm. Opracowano te¿
Ÿród³a œwiat³a odpowiednie
do stosowania w transmisjach
optycznych.

Dopiero pod koniec XX wie-

ku nast¹pi³ prze³om w bada-
niach i okreœleniu wielu zja-
wisk zachodz¹cych w œwiat³o-
wodach – oprócz podstawowe-
go prawa za³amania i odbicia
Snella – rz¹dz¹cych rozcho-
dzeniem siê i zachowaniem
promieni œwietlnych w oœrod-
kach nieliniowych. Uzyskanie
w 70. latach t³umiennoœci do
4 dB/km w pierwszym oknie
transmisyjnym (d³ugoœæ fali
0,85

µm), a oko³o 0,4 dB/km

w drugim (d³ugoœæ fali 1,3
µm) i 0,2 dB/km w trzecim
(d³ugoœæ fali 1,55

µm), sta³o

siê prze³omowym momentem
rozwoju transmisji optycznej
w telekomunikacji. Osi¹gniêcie

wa, a zapocz¹tkowa³y j¹ dwa
znacz¹ce osi¹gniêcia technolo-
giczne. Pierwszym z nich by³o
opanowanie procesu produkcji
w³ókna kwarcowego na tyle
czystego, aby t³umiennoœæ nie
by³a wy¿sza ni¿ 4 dB/km dla
d³ugoœci fali œwietlnej poni¿ej
1000 nm, a drugim by³a kon-
strukcja lasera pó³przewodni-
kowego, którego podstaw¹ by³
kryszta³ arsenku galu GaAs i
który móg³ dzia³aæ w tempe-

szybkoϾ

œwiat³owo-

Komunikacja optyczna za pomoc¹

niespójnego œwiat³a widzialnego

o d³ugoœci falowej od 380 nm

do 780 nm znana by³a od bardzo

dawna, jednak dopiero badania

nad korpuskularno-falow¹ natur¹

œwiat³a, które prowadzono

w latach 60. XX wieku umo¿liwi³y

modulacjê œwiat³a laserowego

sygna³em cyfrowym, co pozwoli³o

na przekazywanie informacji

za pomoc¹ przezroczystego

medium i sta³o siê podstaw¹

rozwoju transmisji œwiat³owodo-

P

od koniec 60. lat ame-
rykañska firma Corning
Glass, jako pierwsza na

œwiecie, wyprodukowa³a me-
dium transmisyjne w postaci
w³ókna szklanego. Jego t³u-
mienie by³o mniejsze ni¿ 20
dB/km (d³ugoœæ fali 850 nm).
Œwiat³owód ten nadawa³ siê
do transmisji sygna³ów na
niezbyt du¿ych odleg³oœciach.
W ten sposób powsta³a pierw-
sza generacja œwiat³owodo-

Rafa³ Kucharski

turalnej dyspersji SiO

2

, uzyska-

nej dla fali o czêstotliwoœci
1310 nm, czyli w tzw. drugim
oknie transmisyjnym œwiat³o-
wodu. Rozwi¹zanie takie za-
pewni³o wymianê informacji
przez w³ókno na dystansie 80-
100 km i zapocz¹tkowa³o dru-
g¹ generacjê techniki œwiat³o-
wodowej.

Istotnym krokiem w tej dzie-

dzinie by³o opracowanie
i wdro¿enie do seryjnej produk-
cji w³ókien œwiat³owodowych
z zerow¹ lub niewielk¹ dysper-
sj¹ w trzecim oknie optycznym
1550 nm, o obni¿onej t³u-
miennoœci jednostkowej. Da³o
to mo¿liwoœæ zwiêkszenia
maksymalnego zasiêgu do oko-
³o 200 km bez stosowania re-
generatorów sygna³u. Z kolei
zast¹pienie regeneratorów
przez wzmacniacze z domiesz-
k¹ erbu EDFA, dzia³aj¹ce
w trzecim oknie o obni¿onej
t³umiennoœci, pozwala³o na
unikniêcie k³opotliwej konwer-
sji sygna³ów optycznych do
postaci elektrycznej. Przez zas-
tosowanie wzmacniaczy EDFA
sta³a siê mo¿liwa jednoczesna
i równoleg³a transmisja kilku-
dziesiêciu, a nawet kilkuset op-
tycznych kana³ów transmisyj-
nych, ulokowanych w jednym
w³óknie œwiat³owodu o ró¿-
nych d³ugoœciach fal, miesz-
cz¹cych siê w trzecim oknie
transmisyjnym – z wykorzysta-
niem zjawiska zwielokrotnienia
falowego nazwanego WDM
(Wavelength Division Multiple-
xing).

Technologie œwiat³owodo-

we pozwalaj¹ na transmisjê
w jednym kanale w³ókna op-
tycznego z przep³ywnoœci¹ do
40 Gb/s, zrealizowanych
w technice zwielokrotnienia
z podzia³em czasowym TDM.
Daje to mo¿liwoœæ jednoczes-
nej transmisji prawie 150 000
jednokierunkowych przekazów
g³osowych – dla porównania
wieloparowy kabel miedziany
to ok. 500 rozmów, a ³¹cza
satelitarne ok. 2000 rozmów.

Wydaje siê, ¿e rewolucja
w przekazach optycznych nie
ma granic, a transmisje zajmu-
j¹ coraz szerszy zakres czêstot-
liwoœci sygna³ów prowadzo-
nych we w³óknach œwiat³o-
wodu. Teoretyczna szeroko œ æ
pasma w trzecim oknie siêga
15 THz i stopniowo wype³nia
siê transmitowanymi sygna³a-
mi u¿ytkowymi. Du¿e nadzieje
wi¹¿e siê z kolejnym pasmem
(1625 nm), którego eksploata-
cja dopiero siê rozpoczyna.
T³umiennoœci jednostkowe
produkowanych w³ókien siê-
gaj¹ wartoœci 0,15 dB/km, co
wyd³u¿a zasiêg transmisji bez
stosowania wzmacniaczy op-
tycznych, a stosowanie regene-
ratorów elektronicznych prak-
tycznie zosta³o ju¿ wyelimino-
wane przez wprowadzenie
wzmacniaczy EDFA i terabito-
wych przezroczystych prze-
³¹czników optycznych MEMS
(Misro-Electro-Mechanical Sys-
tems). Daje to mo¿liwoœæ two-
rzenia sieci bez ograniczonego
zasiêgu i o gigantycznych
przep³ywnoœciach. Era œwiat-
³owodu trwa, a koszt produk-
cji szklanego w³ókna staje siê
coraz mniejszy i jest ju¿ porów-
nywalny z wytworzeniem trady-
cyjnego przewodu miedzia-
nego.

zasady

transmisji

Œwiat³o, jak ka¿da inna fala

elektromagnetyczna, okreœlone
jest przez dwa charakterystycz-
ne parametry: czêstotliwoœæ
i d³ugoœci fali. Œwiat³o widzial-
ne, które mieœci siê w zakresie
od 770 nm do 330 nm, nie jest
w³aœciwie u¿ywane do trans-
misji danych. Jednym z powo-
dów jest mo¿liwoœæ ³atwej in-
terferencji z promieniowaniem
s³onecznym. W tradycyjnej ko-
munikacji œwiat³owodowej
wykorzystuje siê niewidzialne
promieniowanie œwiat³a,

F

20

www.elektro.info.pl

5/2002

Kabel Minibrekout

Iloœæ w³ókien

Œrednica

Waga

Promieñ

zewnêtrzna

giêcia

mm

kg/km

mm

4

5

16

70

6

6

29

90

8

6

29

90

12

7,5

36

100

16

9

73

100

24

14

164

100

48

17,3

249

150

Zakres temperatur, w których mo¿e pracowaæ kabel –40 do 60°C

g³ównie z zakresu fal podczer-
wieni IR, znajduj¹ce siê bez-
poœrednio poni¿ej czêstotli-
woœci œwiat³a widzialnego
w czterech kolejnych oknach:
850 nm, 1310 nm, 1550 nm,
1625 nm.

We wspó³czesnych syste-

mach optycznych uzyskuje siê
szerszy zakres czêstotliwoœci
promieniowania, mieszcz¹cego
siê w granicach 700-1700
nm. Do lokalizacji b³êdów na
traktach œwiat³owodowych
u¿ywa siê œwiat³a widzialne-
go o d³ugoœci 670 nm, a abo-
nencki dostêp sieciowy na ma-
³ym dystansie realizuje siê za
poœrednictwem promieniowa-
nia 780 nm. Promieniowanie
o d³ugoœci 1625 nm stosuje
siê obecnie do testowania

w³ókien œwiat³owodowych
w trakcie ich normalnej pracy
w aplikacjach d³ugodystanso-
wych. BliskoϾ pierwszego ok-
na transmisyjnego i zakresu
œwiat³a widzialnego powodu-
je, ¿e w niektórych systemach
transmisyjnych mo¿liwa jest
obserwacja œwiat³a bêd¹cego
noœnikiem informacji w œwiat-
³owodzie.

generowanie

œwiat³a

Typ zastosowanego w³ókna

krzemowego i charakterystyka
spektralna Ÿród³a okreœlaj¹
podstawowe w³aœciwoœci ³¹-
cza œwiat³owodowego. Im
zakres widma promieniowania
Ÿród³a œwiat³a jest wê¿szy,

tym szerszy mo¿e byæ zakres
transmitowanych przez w³ók-
no czêstotliwoœci, a przep³yw-
noϾ bitowa takiego strumienia
wy¿sza. Do transmisji stosuje
siê powszechnie jedno z dwóch
typowych Ÿróde³: ³atwe i ma-
sowe w produkcji diody elekt-
roluminescencyjne LED (Light-
Emitting Diode) oraz diody la-
serowe LD, które s¹ bardziej
zaawansowane technologicz-
nie. Proste w konstrukcji diody
LED s¹ u¿ywane do transmisji
na krótkich odcinkach œwiat-
³owodu, najczêœciej w sie-
ciach LAN. Diody te wytwarza-
ne s¹ na pod³o¿u arsenku ga-
lu GaAs (dla pierwszego okna
transmisyjnego) oraz z fosforku
indu InP (dla drugiego okna).
Oznacza to, ¿e nadaj¹ siê one
jedynie do generowania sygna-
³ów optycznych dla œwiat³o-
wodów wielomodowych MMF
(Multimode Fiber). Wœród
wspó³czeœnie produkowanych
Ÿróde³ œwiat³a stosowanych
w transmisjach szerokopasmo-
wych wiêksze znaczenie maj¹
diody laserowe, które wyko-
rzystuj¹ zjawisko emisji wymu-
szonej i s¹ przydatne g³ównie
w transmisjach d³ugodystan-
sowych, prowadzonych przez
w³ókna jednomodowe SMF.

odbiorniki

œwiat³a

Do odbioru promienia

œwietlnego stosuje siê jeden
z dwóch typów detektorów: fo-
todiodê PIN (Positive Intrinsic
Negative Photodiode) lub foto-
diodê lawinow¹ APD (Avalan-
che Photodiode). Fotodetektory
mo¿na podzieliæ na trzy grupy
ze wzglêdu na rodzaj materia-
³ów detekcyjnych: krzemowe,
germanowe oraz tworzone na
bazie arsenków. Fotodetektory
krzemowe s¹ najlepszym roz-
wi¹zaniem w zakresie œwiat³a
widzialnego (do 1000 nm).

Germanowe umo¿liwiaj¹ za-
dawalaj¹cy odbiór w trzech
oknach optycznych (750-1600
nm). Fotodetektory na bazie
arsenków s¹ odpowiednie dla
fal od 1000 nm, a¿ do fal
o d³ugoœci 1700 nm.

optyka

œwiat³owodo-

wa

Zjawisku rozchodzenia siê

œwiat³a towarzyszy wiele linio-
wych zjawisk optycznych oraz
nieliniowych zjawisk falowych.
Najwa¿niejsze z nich to: za³a-
manie i odbicie œwiat³a, pola-
ryzacja, absorbcja, dyfracja
promienia œwietlnego, interfe-
rencja fal, dyspersja (chroma-
tyczna, modowa, falowodowa
i polaryzcyjna). Najwiêkszy
wp³yw na przebieg transmisji
w poszczególnych oœrodkach
maj¹ wspó³czynniki za³ama-
nia œwiat³a bêd¹ce charakte-
rystyczn¹ cech¹ medium tran-
sportowego. Wspó³czynnik za-
³amania œwiat³a okreœla, ile
razy szybkoœæ œwiat³a w prze-
zroczystym oœrodku transmi-
syjnym jest mniejsza ni¿
w pró¿ni.

zjawisko

dyspersji

Dyspersja œwiat³owodowa

powoduje, ¿e w trakcie przesy-
³ania impulsów œwietlnych
przez medium transmisyjne
ulegaj¹ one deformacji. Roœnie
ona wraz z przyrostem odleg-
³oœci od Ÿród³a œwiat³a.
Ca³kowita dyspersja œwiat³o-
wodu sk³ada siê z trzech
sk³adników: dyspersji chroma-
tycznej (materia³owej), modo-
wej (modalnej) i falowodowej.
Najwiêksze znaczenie na ogól-
n¹ wartoœæ ma dyspersja ma-
teria³owa. Wp³ywaj¹c w pro-
cesie produkcyjnym w³ókna

Przyk³adowe wartoœci wspó³czynników za³amania œwiat³a

Oœrodek przewodz¹cy

Wspó³czynnik za³amania (n)

Powietrze

1

Woda

1,33

Alkohol

1,36

Kwarc syntetyczny

1,46

Szk³o

1,5

Chlorek sodu

1,54

Szafir

1,8

Arsenek galu GaAs

3,35

Krzem

3,5

GaAs domieszkowany glinem

3,6

German

4

(przez domieszkowanie krzemu
pierwiastkami rzadkimi) na
zmianê wspó³czynnika za³a-
mania œwiat³a medium trans-
misyjnego, mo¿na uzyskaæ
dwa zasadniczo ró¿ne rodzaje
dyspersji: normaln¹, przy któ-
rej fale d³u¿sze przemieszcza-
j¹ siê szybciej ni¿ fale krótsze
i anormaln¹ – o dzia³aniu od-
wrotnym. Typowe œwiat³owo-
dy wykazuj¹ zerow¹ dyspersjê
dla fali 1310 nm oraz dysper-
sjê normaln¹ dla fal krótszych
i anormaln¹ dla d³u¿szych.

budowa w³ókna

Œwiat³owód telekomunika-

cyjny to w³ókno szklane o us-
talonej b¹dŸ zmiennej charak-
terystyce za³amania œwiat³a,
które ma centralnie umieszczo-
ny rdzeñ przewodz¹cy œwiat-
³ o, otoczony cylindrycznym
p³aszczem odbijaj¹cym pro-
mieniowanie œwietlne i zewnê-
trzn¹ lakierowan¹ pow³ok¹,
nadaj¹c¹ mu odpowiedni¹
wytrzyma³oœæ mechaniczn¹.
Medium transmisyjnym jest
rdzeñ o przekroju ko³owym,
wykonany ze szk³a krzemion-
kowego. P³aszcz otaczaj¹cy
rdzeñ jest wykonany z czystego
szk³a kwarcowego, natomiast
sam rdzeñ w³ókna jest do-
mieszkowany germanem lub
innymi pierwiastkami rzadkimi,
co zwiêksza wspó³czynnik za-
³amania œwiat³a w rdzeniu

o wielkoœæ zale¿-
n¹ od koncentra-
cji domieszki.

wymiary

Œrednica œwiat-

³owodu okreœla-
na jest w mikro-
nach – podaje siê
œrednicê rdzenia
i pow³oki zew-
nêtrznej. Produ-
kowane œwiat³o-
wody jednomodo-
we maj¹ œrednice
rdzenia od 4 do
10 mikronów, ale
typowo jest to 9
µm, przy œredni-
cy pow³oki zew-
nêtrznej 125

µm.

W

œwiat³owo-

dach wielomodo-
wych œrednica
rdzenia mieœci
siê w zakresie od
50 do 100

µm,

a najbardziej typowe s¹ dwie
wartoœci 50 oraz 62,5

µm. Dla

takich œwiat³owodów œrednica
zewnêtrzna p³aszcza zale¿y
od struktury wewnêtrznej i wy-
nosi od 125 do 140

µm dla

œwiat³owodów ze wspó³czyn-
nikiem gradientowym oraz od
125 do 1050

µm ze skoko-

wym. Najczêœciej spotykana
znormalizowana œrednica zew-
nêtrzna p³aszcza œwiat³owo-
du wynosi 125

µm, a œrednica

wraz z pokryciem lakierowym
250

µm (mo¿liwe równie¿

500 oraz 900

µm).

t³umiennoœæ

jednostkowa

Wyra¿ana jest w dB/km

i okreœla wielkoœæ strat absor-

bcyjnych na wszelkiego rodza-
ju domieszkach oraz zanie-
czyszczeniach w materiale
rdzenia, a tak¿e na skupiskach
jonów OH

–

i atomów metali

bêd¹cych produktem ubocz-
nym w procesie tworzenia
w³ókna. Charakterystyka
czêstotliwoœciowa œwiat³owo-
du wyró¿nia cztery zakresy

F

22

www.elektro.info.pl

5/2002

o obni¿onej t³umiennoœci,
tzw. okna optyczne, odpowia-
daj¹ce nastêpuj¹cym d³ugoœ-
ciom fali: 850 nm, 1310 nm,
1550 nm, 1625 nm.

³¹czenie

œwiat³owodów

W praktyce stosuje siê dwa

zasadnicze sposoby po³¹czeñ:
roz³¹czne i trwa³e.

Po³¹czenia roz³¹czne –

przeznaczone s¹ do przed³u-
¿ania kabli œwiat³owodowych
lub ³¹czenia z sieci¹ teleinfor-
matyczn¹ i musz¹ zapewniæ
powtarzalnoœæ parametrów
w kolejnych wielokrotnych po-
³¹czeñ torów œwiat³owodo-
wych. Uzyskanie jak najmniej-
szych strat wymaga jednak pre-
cyzyjnej obróbki elementów
z³¹czki, prawid³owego osio-
wania w³ókna, czystoœci ³¹-
czonych elementów oraz odpo-
wiedniego zbli¿enia powierzch-
ni czo³owych ³¹czonych
œwiat³owodów.

Powierzchnie czo³owe nie

mog¹ siê stykaæ, poniewa¿
ulegn¹ wzajemnemu zaryso-
waniu, po³¹czenia roz³¹czne
natomiast wnios¹ wiêksze
straty do torów œwiat³owodo-
wych ni¿ po³¹czenia trwa³e.
Zazwyczaj na z³¹czce tego ty-
pu uzyskuje siê straty nie
wiêksze ni¿ 3 dB.

Po³¹czenia trwa³e – umo¿-

liwiaj¹ wykonanie d³ugodys-
tansowych i strukturalnie jed-
norodnych linii transmisyjnych.
Trwa³e po³¹czenia œwiat³o-
wodowe, wykonywane pocz¹t-
kowo metod¹ wklejania w³ó-
kien s¹ zastêpowane przez
spawy termiczne, w których
uzyskuje siê t³umiennoœæ
przejœcia sygna³u poni¿ej 0,1
dB. WielkoϾ strat wprowadza-
na przez takie z³¹cze jest

zwi¹zana wy³¹cznie z lokaln¹
zmian¹ jednorodnoœci struktu-
ry œwiat³owodu, pod warun-
kiem precyzyjnego naprowa-
dzenia i centrowania osi ³¹czo-
nych w³ókien przed ich spaja-
niem.

z³¹cza

œwiat³owodo-

we

Wœród typów produkowa-

nych z³¹cz wyró¿nia siê dwie
grupy kontaktowych z³¹cz
optycznych – jedn¹ do ³¹cze-
nia pojedynczych w³ókien
(simplex), a drug¹ do ³¹czenia
par w³ókien (duplex). Ze
wzglêdu na konstrukcjê z³¹cz
pojedynczych, najwiêksz¹ po-
pularnoœæ zdoby³y z³¹czki ty-
pu FC (z gwintowan¹ obudo-
w¹), ST (z tulej¹ bagnetow¹)
oraz SC (przekrój prostok¹tny).
Ponadto bardzo popularne s¹
z³¹cza typu E2000 oraz LC.
Najczêœciej stosowane z³¹cza
duplexowe to SC, MTRJ, Es-
con, FDDI. W³asnoœci optycz-
ne wszystkich z³¹cz powodu-
j¹, ¿e straty wtr¹ceniowe nie
przekraczaj¹ 0,5 dB. Prefero-
wana wspó³czeœnie technika
stykowego kontaktu czo³owych
powierzchni w³ókien pozwala
uzyskaæ minimalne straty na
z³¹czu optycznym, zachowu-
j¹c jednoczeœnie wysoki po-
ziom reflektancji wstecznej RL.

Takie rozwi¹zanie wymaga

wysokiej precyzji wykonania
czo³a z³¹cza i zachowania od-
powiedniej krzywizny otaczaj¹-
cej w³ókno. W tego typu z³¹-
czach reflektancja wsteczna nie
spada poni¿ej 40 dB dla szlifu
PC i osi¹ga wartoœci ok. 60 dB
dla szlifu APC. Dla otrzymania
odpowiedniej geometrii z³¹cz
proces szlifowania powierzchni

czo³owej wykonywany jest ma-
szynowo.

kable optyczne

Ze wzglêdu na konstrukcjê

wyró¿nia siê nastêpuj¹ce ro-
dzaje kabli œwiat³owodowych:

n

konstrukcje tubowe, za-

wieraj¹ce w³ókna œwiat³owo-
dowe umieszczone luŸno w tu-
bach, zwykle w jednej znajdu-
j¹ siê 4, 6 lub 12 w³ókien;
kable tubowe mo¿na podzieliæ
na takie, gdzie wokó³ central-
nie umieszczonej tuby znajduje
siê element wytrzyma³oœcio-
wy oraz na takie, gdzie wokó³
elementu wytrzyma³oœciowe-
go (dielektrycznego) skrêcane
s¹ tuby wraz z elementami wy-
pe³niaj¹cymi, a wolne przest-
rzenie zazwyczaj wype³niane
s¹ ¿elem zabezpieczaj¹cym
przed przenikaniem wilgoci;

n

kable rozetowe, w któ-

rych centralny element wytrzy-
ma³oœciowy ma wyprofilowa-
ne spiralne rowki zawieraj¹ce
w³ókna œwiat³owodowe; kab-
le takie obecnie s¹ bardzo
rzadko stosowane;

n

kable typu œcis³a tuba

(obiektowe) – u¿ywane s¹ do
po³¹czeñ wewn¹trz budyn-
ków, a ka¿de w³ókno znajduje
siê w buforze 900

µm posiada-

j¹cym odmienny kolor;

n

kable stacyjne – dzielimy

na pojedyncze (simplex) i po-
dwójne (duplex) – s³u¿¹ naj-
czêœciej do wykonywania kab-
li po³¹czeniowych i do kroso-
wania prze³¹cznic.

Do wykonywania po³¹czeñ

zewnêtrznych najbardziej od-
powiednie s¹ kable tubowe,
które uk³ada siê najczêœciej
w kanalizacji pierwotniej lub
wtórnej. W sytuacji, gdy kable
mog¹ byæ nara¿one na dzia³a-

nie œrodowiska zewnêtrznego,
stosuje siê kable ze wzmocnio-
n¹ pow³ok¹. W grupie tej
zwracaj¹ uwagê kable opance-
rzone, ocynkowane z drutem
stalowym lub owiniête lakiero-
wan¹ taœm¹ stalow¹ – przez-
naczone s¹ one do bezpoœred-
niego zakopywania w ziemi
i stosowania na terenach o du-
¿ym zagro¿eniu uszkodzeniami
mechanicznymi.

Inn¹ grupê stanowi¹ ró¿ne-

go rodzaju kable napowietrzne:
samonoœne lub podwieszane.

Kable samonoœne maj¹

przekroje ko³owe lub ósemko-
we, a ich elementem noœnym
mo¿e byæ dielektryk lub linka
stalowa. Wspó³czesnym roz-
wi¹zaniem s¹ kable podwie-
szane – mocowane, np. do
przewodów odgromowych linii
energetycznych. Stosuje siê
trzy metody podwieszania: pod
przewodem przy pomocy spi-
ralnie owijanych taœm, owijane
œrubowo wokó³ przewodu
noœnego oraz pod przewodem
za pomoc¹ regularnie umiesz-
czonych zacisków. Bardzo
czêsto stosowane s¹ kable
umieszczane w kanalizacji
œciekowej. Charakteryzuj¹ siê
one du¿¹ odpornoœci¹ na spe-
cyficzne warunki œrodowisko-
we.

SOTRONIC

30-658 Kraków, ul. £u¿ycka

28

tel. [phone]

fax [phone]