Przykładowy schemat instrukcji bezpieczeństwa pożarowego

1. Postanowienia ogólne, w tym:

• zakres obowiązywania,

• sposób zapoznania pracowników i innych osób.

2. Przedmiot i cel opracowania, w tym wyszczególnienie obiektów terenu lub instalacji, jakich dotyczy instrukcja i cel jej

opracowania.

3. Podstawy opracowania. Należy wymienić przepisy, normy, oraz inne dokumenty, na podstawie których dokonano

opracowania instrukcji.

4. Charakterystyka pożarowa obiektu(ów) i przeznaczenie obiektu(ów), zakładu.

4.1. Przeznaczenie obiektu(ów) - sposób użytkowania, rodzaj prowadzonego procesu technologicznego, rodzaj

stosowanych lub przechowywanych materiałów, parametry pożarowe występujących substancji palnych, zagospo-
darowanie budynków, poszczególnych kondygnacji, itp. Ilość osób zatrudnionych i przebywających w zakładzie
(obiekcie) lub pomieszczeniu.

4.2. Usytuowanie obiektu(ów) i jego opis. Opis rozmieszczenia obiektów, wielkości powierzchni, kubatura, wysokość

budynków liczba kondygnacji, powierzchnia zabudowy terenu zakładu, sąsiedztwo oraz powierzchnia użytkowa.

4.3. Klasyfikacja budynku(ów) z punktu widzenia pożarowego. Klasyfikacja ze względu na wysokość (N, SW, W, WW)

oraz ze względu na przeznaczenie i sposób użytkowania (ZL, PM, IN), występujące gęstości obciążenia ogniowego.

4.4. Drogi pożarowe. Dojazdy i wjazdy na teren zakładu (bramy wjazdowe - opisi zgodność z przepisami), drogi

komunikacyjne - opis i zgodność z przepisami,

4.5. Bezpieczeństwo pożarowe konstrukcji. Klasa odporności pożarowej budynku, wymagania klasy odporności

ogniowej elementów budynku – opis i ocena zgodności z wymaganiami. Stopień rozprzestrzeniania ognia przez
materiały budowlane.

4.6. Wykończenie wnętrz. Wykładziny podłogowe i ścienne, sufity podwieszone. Opis i zgodność z przepisami elementów

wykończeń, wystrojów i wyposażenia pomieszczeń. Uodpornienia elementów wykończenia wnętrz - atesty.

4.7. Strefy pożarowe. Wymagania w zakresie oddzieleń i stref pożarowych (ściany i oddzielenia przeciwpożarowe,

dopuszczalne powierzchnie). Podział na strefy pożarowe - zgodność z przepisami. Zagrożenie wybuchem. Ocena i
klasyfikacja pomieszczeń zagrożonych wybuchem oraz przestrzeni ze wnętrznych. Wymagania dla stanowisk pracy
w których mogą wystąpić atmosfery wybuchowe. Ocena ryzyka. Zabezpieczenie stanowisk pracy, na których
występują zagrożenia stwarzane przez atmosfery wybuchowe.

4.8. Instalacje przeciwpożarowe. Stałe urządzenia gaśnicze, systemy sygnalizacji pożarowej, dźwiękowy system

ostrzegawczy, instalacja wodociągowa przeciwpożarowa, urządzenia oddymiające, dźwigi przystosowane do po
trzeb ekip ratowniczych, itp. Rodzaje, rozmieszczenie, zasady funkcjonowania, uruchamianie i współdziałanie instalacji
przeciwpożarowych w zakładzie, zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru.

5. Zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej:



obowiązki w zakresie przestrzegania przepisów,



obowiązki w zakresie zapobiegania pożarom.

6. Potencjalne źródła powstawania pożaru i drogi rozprzestrzeniania:

• przyczyny powstawania pożarów i miejscowych zagrożeń,

• drogi rozprzestrzeniania się pożaru.

7. Zasady zapobiegania pożarom i miejscowym zagrożeniom:

• zapobieganie pożarom od instalacji i urządzeń elektrycznych,

• zapobieganie pożarom przy stosowaniu cieczy łatwo zapalnych,

• przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne.

8. Zasady prowadzenia prac pożarowo niebezpiecznych:

• pojęcie prac pożarowo niebezpiecznych,

• obowiązki właściciela, zarządcy lub użytkownika oraz wykonawcy,

• zasady wykonywania prac pożarowo niebezpiecznych,

• zezwolenie na spawanie.

9. Wyposażanie obiektów w sprzęt przeciwpożarowy oraz poddawanie go przeglądom technicznym:

• zasady wyposażania obiektów w urządzenia gaśnicze i podręczny sprzęt gaśniczy i jego konserwacja (terminy

przeglądów, badań i pomiarów),

• zasady użycia podręcznego sprzętu gaśniczego.

10. Zasady postępowania w przypadku powstania pożaru lub innego zagrożenia:

• ocena sytuacji,

• zasady alarmowania jednostek ratowniczych,

• alarmowanie telefoniczne straży pożarnej,

• wykazy telefonów alarmowych.

11. Sposoby zaznajamiania użytkowników obiektu z treścią instrukcji oraz przepi

sami przeciwpożarowymi:

• szkolenie podstawowe,

• oświadczenia o odbytym szkoleniu.

12. Warunki ewakuacji:

• wymagania dotyczące ewakuacji,

• istniejące drogi ewakuacyjne,

• przepisy dotyczące oznakowania dróg ewakuacyjnych,

• znaki ewakuacyjne, oświetlenie awaryjne (bezpieczeństwa i ewakuacyjne)

oraz przeszkodowe,

• organizacja ewakuacji,

• plany ewakuacyjne.

13. Postanowienia końcowe:

• aktualizacja instrukcji,

• ćwiczenia ewakuacyjne.

14. Załączniki:

• plany obiektów i rzuty kondygnacji z naniesionymi oznakowaniami sprzętu,urządzeń przeciwpożarowych oraz dróg

ewakuacji,

• wzory protokółów i zezwoleń dotyczących prac pożarowe niebezpiecznych, itp.

Instrukcja powinna być wdrożona do stosowania w sposób zwyczajowo przyjęty w danej jednostce organizacyjnej -
decyzją osoby odpowiedzialnej za jej funkcjonowanie. Wszyscy pracownicy powinni zostać zapoznani z ustaleniami
instrukcji oraz potwierdzić przyjęcie tego do wiadomości. Instrukcja powinna też ustalać sposób informowania pracowników
firm obcych o zasadach bezpieczeństwa pożarowego na terenie zakładu.

W zadaniach i obowiązkach w zakresie ochrony przeciwpożarowej powinno się uwzględnić wszystkich pracowników
zakładu, z podziałem tych zadań na zadania

ogólne oraz zadania szczegółowe dotyczące określonych stanowisk, w tym

także dla osób realizujących w zakładzie czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej. Szczególnie istotnym jest tu
określenie zadań w zakresie poddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym stosowanych w
obiektach urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic. Instrukcja powinna określać między innymi terminy dokonywania tych
przeglądów i czynności konserwacyjnych oraz sposób ich dokumentowania.

Istotne jest też ustalenie w instrukcji zasad dotyczących dopuszczania do użytkowania nowych obiektów, technologii bądź
instalacji - poczynając od etapu projektowania.

W przypadku obiektów użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego elementem składowym instrukcji
bezpieczeństwa pożarowego może być graficzne odwzorowanie zasad prowadzenia ewakuacji, w postaci tzw. planu
ewakuacji na wypadek pożaru lub innego zagrożenia. Instrukcja powinna ustalać między innymi sposoby praktycznego
sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi. Należy przy tym mieć na uwadze to, że od wejścia w życie
rozporządzenia w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, zgodnie z § 13
ust. 1, właściciel lub zarządca obiektu zawierającego strefę pożarową przeznaczoną dla ponad 50 osób, będących jej stałymi
użytkownikami, powinien co najmniej raz na dwa lata przeprowadzać praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków
ewakuacji.

Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego powinna być poddawana okresowej aktualizacji, co najmniej raz na
dwa lata, a także po zmianach sposobu użytkowania obiektu lub procesu technologicznego, które
wpływają na zmianę warunków ochrony przeciwpożarowej.