Artykuł z portalu portfel.pl

Problem odpadów medycznych w Polsce

Odpady przeznaczone do spalenia klasyfikowane są głównie na trzy grupy: odpady komunalne, odpady

przemysłowe oraz odpady niebezpieczne. W tych trzech grupach odpadów znajdują się takie, które ze

względu na brak innych możliwości przetworzenia poddaje się zniszczeniu w procesach termicznych,

zwykle - spalaniu.

Do grupy odpadów niebezpiecznych zalicza się odpady medyczne. Główną metodą utylizacji odpadów medycznych w Polsce

jest spalanie. Metodą termiczną przekształca się w naszym kraju około 95% całej masy tych odpadów. Należy pamiętać, że

proces spalania odpadów powoduje powstanie wielu zanieczyszczeń chemicznych emitowanych do środowiska wraz ze

spalinami oraz pozostających w popiołach. W przypadku odpadów medycznych szczególnie niebezpiecznymi substancjami

powstającymi w procesie spalania są dioksyny. Dlatego też, prawo unijne kładzie duży nacisk na przepisy dotyczące budowy

instalacji jak i prowadzenia procesu spalania odpadów medycznych i innych odpadów niebezpiecznych. Wprowadzony kilka

lat temu obowiązek unieszkodliwiania odpadów medycznych w Polsce spowodował znaczny wzrost kosztów działalności

szpitali po 2000 roku. Jednocześnie przyczyniło to się do racjonalnego sortowania odpadów w jednostkach szpitalnych, co w

konsekwencji doprowadziło do tego, że strumień odpadów szpitalnych wymagających odpowiedniego traktowania znacznie

się zmniejszył. Dzięki wyeliminowaniu powszechnych praktyk mieszania odpadów komunalnych powstających na terenie

szpitali (makulatury, opakowań, resztek żywieniowych itp.) z odpadami zakaźnymi, łączna masa odpadów medycznych uległa

zmniejszeniu. W ostatnich latach zamknięto wiele przestarzałych i niespełniających norm emisyjnych spalarni odpadów

medycznych w Polsce. W roku 2003 eksploatowano w Polsce 136 spalarni medycznych. W kolejnym roku zamknięto

kolejnych 25 spalarni, przy czym do użytku oddano tylko 6 nowoczesnych instalacji termicznego przekształcania odpadów. 23

grudnia 2002 roku Minister Zdrowia wprowadził rozporządzenie, w którym dopuszczono do stosowania alternatywne, w

stosunku do spalania, metody unieszkodliwiania odpadów medycznych: autoklawowanie, dezynfekcja termiczna, działanie

mikrofalami. W ciągu dwóch kolejnych lat uruchomiono w Polsce kilka instalacji do unieszkodliwiania odpadów medycznych

za pomocą sterylizacji parowej. Instalacje te są znacznie tańsze w budowie jak i w eksploatacji w porównaniu do systemów

termicznego przekształcania (co wykazały przeprowadzone przez ekspertów liczne analizy ekonomiczne). Po za tym nie

powodują emisji do atmosfery szkodliwych substancji jak to ma miejsce podczas spalania odpadów. Polskie jednostki

szpitalne, idąc w ślady innych państw europejskich, chciałyby inwestować w tego typu instalacje. Zwłaszcza, że kolejne

spalarnie odpadów medycznych z powodu wyeksploatowania trzeba zamykać, a na budowę nowych brakuje pieniędzy.

Systemy utylizacji odpadów medycznych metodami alternatywnymi są prawnie dozwolone i dopuszczone do stosowania w

Unii Europejskiej. Szpitale, które chcą zainstalować takie systemy na terenie swojej jednostki, czy też podmioty prywatne

wyrażające chęć świadczenia usług w zakresie utylizacji odpadów, mogą starać się o dofinansowanie ze środków Unii

Europejskiej. Systemy takie spełniają podstawowe warunki wymagane przy pozytywnym zaopiniowaniu wniosków o

wsparcie. Przede wszystkim należy tu podkreślić, że pozytywnie oddziałują na środowisko i posiadają aspekt ekonomiczny.

Jednak Polskie prawo nieco utrudnia nam podejście do tej sprawy.

Kolejna nowelizacja ustawy o odpadach z dnia 13 października wprowadza zakaz unieszkodliwiania odpadów medycznych w

sposób inny niż spalanie. Jest to dziwny zapis w polskim prawie i nie ma on żadnego uzasadnienia. Ani w aspekcie

środowiskowym, ani ekonomicznym, a dodatkowo jak już wspomniano nie jest wymuszony prawem unijnym. Należy się

zatem spodziewać, że liczne naciski i jak i protesty ze strony osób zainteresowanych spowodują, że nadal, tak jak

zapoczątkowano to w 2002 roku, będzie można w Polsce stosować bezpieczne dla środowiska metody alternatywne do

utylizacji odpadów medycznych. W chwili obecnej stan prawny nie zabrania ani nie zniechęca do stosowania alternatywnych

do spalania instalacji utylizacji odpadów. Wzorem innych państw europejskich możemy stosować dwustopniowy proces

utylizacji odpadów medycznych. W pierwszym etapie możemy utylizować odpady medyczne na terenie jednostki szpitalnej na

przykład metodą sanitacji parowej. W ten sposób przekształcone odpady medyczne stają się odpadami innymi niż

niebezpieczne. Tak przekształcone odpady nie muszą być kierowane do specjalistycznych spalarni medycznych. Można je

spalać w dużo tańszych spalarniach komunalnych. Ponadto autoklawowane odpady podczas transportu nie są tak

niebezpieczne, jak zakaźne odpady, które często są transportowane setki kilometrów do odległych spalarni medycznych.

Dodatkowo, przy sprzyjających okolicznościach doczekamy się zmiany w zapisach prawnych ustawy o odpadach i

wytwarzane na terenie szpitali odpady medyczne, po ich utylizacji parowej, będzie można kierować bezpośrednio na

składowiska, bez ich spalania.

1 / 1