Twórczość Junga jest bogata i zróżnicowana, jak całe jego długie i burzliwe życie. Jego dzieło
zapisało się w wielu dziedzinach wiedzy - od psychologii, psychiatrii i psychoterapii, przez badania
nad religią, kulturą Orientu, mitologią różnych kultur, współczesną literaturą, malarstwem, filmem,
po analizy z pogranicza filozofii, teologii, socjologii kultury i antropologii. Jung interesował się
zjawiskami pomijanymi przez oficjalną naukę - parapsychologią, alchemią, okultyzmem, astrologią,
współczesnymi zjawiskami parareligijnymi (UFO). Był wytrawnym znawcą tekstów gnostyckich.
Podróżował w różne rejony świata, konfrontując własną wiedzę psychologiczną z żywymi
kulturami globu (Afryka, Ameryka Północna, Ameryka Środkowa). Studiował ważne teksty Chin,
Indii, wczesnego chrześcijaństwa. Zainspirował wiele nurtów w psychologii i psychoterapii
ukierunkowanych na zasoby indywidualne, aktywność twórczą, pozytywną moc wyobraźni. W
swoich analizach uwzględniał wymiar duchowy, potrzeby religijne i symbole kulturowe.
Zaadaptował dla potrzeb psychologii i psychoterapii starożytne i średniowieczne wyobrażenia
mówiące o regułach indywidualnego rozwoju człowieka

Jung zapisał się swym dorobkiem na granicy kilku dziedzin humanistycznych, a jego idee
oddziaływały i oddziałują także na nauki przyrodnicze (m.in. zbliżenie mechaniki kwantowej i
psychologii). Trudno być znawcą całości dorobku Junga. Pomijanie lub niekorzystne oceny dzieła
Junga wynikają najczęściej z redukcyjnego podejścia do niektórych obszarów zainteresowań
szwajcarskiego myśliciela. Koncentrując się np. na dorobku Junga z drugiej połowy życia, wielu
pomija podstawowe wykształcenie Junga (psychiatra, asystent Eugena Bleulera w szpitalu
Burghölzli), a nawet wieloletnią praktykę psychoterapeutyczną (związki z ruchem
psychoanalitycznym i współpraca z Freudem), staże, jakie odbywał w Paryżu (Salpetriere, 1903),
poznając teorie wybitnych psychiatrów francuskich (np. P. Janeta, ucznia J. Charcota). Nie docenia
się długoletniej pracy Junga nad sprecyzowaniem odrębności własnego kierunku psychologicznego
(psychologia kompleksów, a później psychologia analityczna). Mimo że konsekwentnie uważał
siebie za empiryka i starał się utrzymać dystans do przedmiotu swoich obszernych badań (Jung był
twórcą eksperymentu skojarzeniowego pozwalającego wykrywać ukryte kompleksy psychiczne),
wielu zawęża jego rolę w myśli XX wieku do wybranych kwestii, podkreślając tylko jeden rys jego
działalności lub w ogóle zaprzeczając jego twórczemu wpływowi na współczesną psychologię,
psychoterapię czy antropologię.

Przykładem niedoceniania wkładu Junga w rozwój współczesnej myśli humanistycznej może być
traktowanie całości jego dorobku jako fragmentu psychoanalizy ("uczeń Freuda"), kwalifikowanie
jego wkładu w rozwój współczesnej antropologii do kategorii ezoterycznej gnozy ("gnoza XX
wieku") albo w ogóle odmawianie mu statusu psychiatry, psychologa i systematycznego badacza
psychiki poprzez eksponowanie pejoratywnych określeń dla jego antropologicznych zainteresowań
("guru New Age", "prorok", "teolog", "twórca mitologii"). Takie podejście do dzieła Junga
popularyzowane jest także w Polsce, co odzwierciedla, ale chyba w większym stopniu niż na
Zachodzie, nieadekwatną jeszcze wiedzę o całości myśli Junga jako propozycji nowej, integralnej
psychologii i integralnej antropologii człowieka przełomu wieków i tysiącleci.

W porównaniu do niekwestionowanego uznania dla dzieła Freuda, liczące się aspekty
intelektualnych dokonań Junga czekają jeszcze na rozpoznanie. Jego wizje człowieka i kultury,
obejmujące głębie psychiki i aktualnych procesów kulturowych, sięgające zarówno w głąb tradycji i
historii społeczeństw i cywilizacji, jak też w przyszłość spodziewanych przemian, w wielu punktach
wyłamują się z rutynowych kwalifikacji. Na pewno nie przystają do roli lekarza, którego horyzonty
są zawężone do myślenia kategoriami biologicznymi i biochemicznymi. Nie pasują do obrazu
statystycznego psychologa, psychiatry, psychoanalityka czy statystycznego naukowca.

Jung znalazł interlokutorów i sprzymierzeńców w gronie wybitnych antropologów, psychologów i
twórców XX wieku. Pierwszym wielkim psychologiem, który odkrył Junga, pomijając uznanie ze
strony Bleulera w klinice Burghölzli, był niewątpliwie Zygmunt Freud. I choć ich burzliwie

rozpoczęta znajomość (źródła mówią o pierwszej wielogodzinnej rozmowie tych psychoanalityków
przerywanej tylko na posiłki) zakończyła się głuchym milczeniem, okres ich współpracy na pewno
wniósł wiele dobrego dla poszerzenia wiedzy psychologicznej w dwudziestym wieku.

Dzieło Junga, obejmujące w swej zasadniczej masie 20 tomów Dzieł Zebranych (Gesammelte
Werke), wykracza poza współczesne rozumienie nauki. Idąc śladami Freuda, Jung wkroczył z
metodami głębinowej analizy psychologicznej na terytorium religii i kultury. Z drugiej strony
zmienił status psychologii i całego systemu nauki. Jung zderzył się w swoich koncepcjach z
przesądem naukowym panującym od kilku wieków w kulturze Zachodu, że nauka, badając
rzeczywistość zza szklanej szyby intelektu, najlepiej i najtrafniej dostrzega i opisuje prawdę i
rzeczywistość. Ten dominujący pogląd, jeden z wielu mitów, umożliwia rzetelne wprawdzie
ujmowanie, ale tylko wybranego, materialno-przedmiotowego aspektu życia. Świat człowieka i
tworzonej przez niego kultury potrzebuje obrazów, symboli, mitów i wierzeń. Subiektywnie
odczuwana i przeżywana prawda symboli domaga się uznania ich empirycznej faktyczności. Nasz
świat - na potrzeby nauki - zapomina o realności podmiotu i realności duszy. Podmiot obecny w
przeżyciu artystycznym, religijnym, duchowym manifestuje się w realności faktów psychicznych,
które nie mogą zostać wyłączone aktem poznawczym w absolutnym stopniu. A więc ów
subiektywny element, wyrażony w psychologicznej kategorii uczucia, a także zupełnie irracjonalny
i ledwie postrzegalny składnik intuicji i wyobrażeń pierwotnych, nie może zostać pominięty, jeśli
chcemy mówić o badaniu całej rzeczywistości, w której uczestniczy czy w którą zaangażowany jest
człowiek.

Psychologia Junga, zwłaszcza jego koncepcja typów psychicznych, archetypów i synchroniczności,
wprowadza nowe perspektywy w analizie kultury, rozwoju indywidualnej osobowości - rzuca nowe
światło na kwestię życia wewnętrznego, opisywanego i badanego od starożytności przez filozofów i
mistyków różnych tradycji.

Z racji rozległości zainteresowań Junga i ze względu na złożoność jego osobowości, nie jest łatwo
wybrać z biografii szwajcarskiego badacza takie elementy, które mogą dostatecznie adekwatnie
przybliżyć jego postać i ukazać możliwie czytelnie jego życie, osobowość i osobę. Nawet
powściągliwa ocena twórczości i dokonań Junga może zostać tak jednostronnie, subiektywnie
odczytana, że podchodząc do referowania jego biografii, należy zastrzec się, zresztą w duchu jego
poglądów, że jest to biografia subiektywna. Takie zastrzeżenie jest niezbędne po to, aby uzasadnić
niedostateczność i fragmentaryczność opisu i zrównoważyć obiektywną i subiektywną stronę
biografii. Do zaprezentowania tej biografii upoważnia, a nawet zobowiązuje mnie wieloletnie
zainteresowanie dziedzinami wiedzy, na terenie których Jung trwale się zapisał. Te dziedziny to
psychologia głębi, psychoanaliza, psychiatria, kultury Orientu, astrologia, psychologia kultury i
psychologia religii.

Karol Gustaw Jung (Carl Gustav Jung) urodził się 26 lipca w Kesswill jako pierwsze dziecko
Johanna Paula Achillesa Junga (1842-1896) i Emilii z domu Preiswerk (1848-1923). W 1881 roku
rozpoczyna naukę w szkole podstawowej, pierwsze lekcje łaciny bierze od ojca. W młodości
prowadzi namiętne dyskusje z ojcem na tematy religijne, ale teologiczne podejście ojca-pastora,
który stawiał na tradycyjne podejście do wiary, nie zadawala go. Wiele jego młodzieńczych,
intelektualnych i filozoficznych pytań pozostaje bez odpowiedzi. Od wczesnego dzieciństwa
rejestruje w pamięci bogatą symbolikę swoich snów i fantazji.

Eksperymenty nad zjawiskami parapsychicznymi (psychokineza), przeprowadzane z kuzynką
matki, stały się podstawą jego pracy doktorskiej. Na studiach, wraz z przyjacielem Albertem Oeri,
zakłada stowarzyszenie Zofingia, w którym dyskutuje się wiele problemów psychologicznych i
religijnych.

W 1895 rozpoczyna studia medyczne. Po uzyskaniu dyplomu lekarza (1900) podejmuje pracę w
klinice psychiatrycznej Eugena Bleulera, autora koncepcji schizofrenii (1911). Zajmując się
pacjentami chorymi na schizofrenię, dostrzegał, podobnie jak jego mistrz, psychologiczne
uwarunkowania tej choroby, nazywanej jeszcze za niemieckim psychiatrą Emilem Kraepelinem
dementia praecox (otępienie wczesne). W klinice Bleulera, wspólnie ze swoim przyjacielem
Franzem Riklinem, Jung prodejmuje słynne badania metodą swobodnych skojarzeń słownych
(1903-1905). W latach 1905-1913 prowadzi szkolenia w zakresie terapii hipnozą, psychonerwic i
psychologii jako docent na wydziale medycznym Uniwersytetu w Zurychu.

Eksperyment skojarzeniowy opracowany przez Junga pozwalał na wykrywanie ukrytych
kompleksów psychicznych (nieświadomych treści naładowanych emocjami). Było to oryginalne
zastosowanie metody eksperymentu skojarzeniowego, jaką stosowali już wcześniej Wundt i Ziehan
w badaniach asocjacji świadomych. Wnioski z tych psychologicznych badań Junga znalazły się
m.in. w pierwszym opracowaniu teorii schizofrenii Bleulera, jakie ukazało się w 1911 roku.
Koncepcja teoretyczna Bleulera nawiązuje do psychologicznych obserwacji Junga, jego młodego
asystenta (za istotę procesu schizofrenicznego Bleuler uznaje rozluźnienie związków
skojarzeniowych między pojęciami; jest to więc psychologiczna, a nie biologiczna definicja
choroby).

Zainteresowania psychologiczne Junga w okresie szpitalnej praktyki psychiatrycznej, podczas
której wiele uwagi poświęcał poszukiwaniu znaczeń myślenia schizofrenicznego, czynią go
prekursorem psychoterapii psychoz (psychoanaliza Freuda powstała na bazie doświadczeń w pracy
z pacjentami cierpiącymi na nerwice). Publikując wnioski ze swoich obserwacji z terapii chorych na
schizofrenię, już w 1903 roku Jung dostarcza Freudowi niezwykle ważnego argumentu
przemawiającego za słusznością odkryć psychoanalizy nie tylko w odniesieniu do zaburzeń
nerwicowych, ale także psychotycznych, z którymi Freud nie miał kontaktu.

Pracę doktorską poświęca psychologii i patologii tzw. zjawisk tajemnych (okultystycznych).
Wyniki badań zawiera w pracy O psychologii schizofrenii (1907). W latach 1902-1903 odbywa staż
w Paryżu u Pierre'a Janeta, autora koncepcji abaissement du niveau mental (obniżenie poziomu
świadomości). Kontakt z psychiatrią francuską umożliwia mu zapoznanie się z innymi znanymi
postaciami na tym polu, do których należeli J. Charcot (badania nad histerią), L. Lévy-Bruhl
(koncepcja wyobrażeń kolektywnych) czy L. Le Bon (psychologia tłumu, dusza zbiorowa).
Późniejsza teoria nieświadomości Junga, oprócz korzeni w filozofii niemieckiej (np. von
Hartmanna), nawiązuje wyraźnie do psychologii francuskiej. Nie jest więc tylko komentarzem czy
rozwinięciem psychoanalizy Freuda.

W 1909 Jung rezygnuje z pracy w klinice Bleulera i poświęca się coraz bardziej angażującej go
praktyce prywatnej. Przenosi się z rodziną do Küsnacht, niedaleko Zurychu (nad drzwiami domu
umieszcza wymowny napis: Vocatus atque non vocatus Deus aderit - "Wzywany czy nie, Bóg
przybędzie"). W tym czasie trwa najbardziej ożywiona współpraca z Freudem (bogata
korespondencja, wzajemne odwiedziny, interpretowanie własnych snów itp.).

Znajomość ze starszym od niego o 19 lat twórcą psychoanalizy, Zygmuntem Freudem, rozpoczęła
się korespondencyjnie. Wywarła ona niezaprzeczalny wpływ nie tylko na rozwój koncepcji
teoretycznych Junga, ale także na jego życie osobiste. Pierwsza wymiana korespondencji między
Jungiem a Freudem miała miejsce w kwietniu 1906 roku (Jung posłał Freudowi swoją pracę na
temat psychoanalizy i testu skojarzeniowego), a pierwsze spotkanie z twórcą psychoanalizy
nastąpiło 3 marca 1907 roku. Z fundamentalnym dziełem Freuda pt. "Objaśnianie marzeń sennych"
Jung zetknął się znacznie wcześniej (przejrzał ją w 1900 roku), a poważniej zajął się nią w roku
1903. W związku z nieprzechylnym stanowiskiem środowisk naukowych wobec teorii Freuda
opublikował w Münchner Medizinische Wochenschrift artykuł o teorii nerwic, powołując się na

poglądy Freuda (1906). Artykuł ten zaowocował surowym ostrzeżeniem ze strony profesorów
niemieckich co do jego dalszej kariery akademickiej. Drugi ważny epizod świadczący o poparciu,
jakie Jung miał dla Freuda, to jego wystąpienie na konferencji medycznej w maju 1906 roku, gdzie
stanął w obronie twórcy psychoanalizy zaatakowanego przez profesora psychiatrii i neurologii,
Gustava Aschaffenburga. Jak zaznacza krytyczny wobec Junga, F. McLynn, obok poparcia dla
Freudowskiej koncepcji obrony, wyparcia i przeniesienia, Jung już w tym wystąpieniu
zaprezentował własną, niezależną opinię ("zmodyfikował teorię Freuda"), przeciwstawiając się
traktowaniu wszystkich przypadków nerwicy jako przypadków o podłożu seksualnym.

Eugen Bleuler i Jung należeli do tych znaczących postaci w europejskim świecie medycznym,
którzy jako pierwsi poza Wiedniem poważnie zainteresowali się koncepcjami Freuda. Bleuler
traktował propozycje Freuda w szerszym kontekście, dążąc do bardziej ogólnego określenia tego
nurtu poszukiwań (proponował własną nazwę dla tego kierunku - "psychologia głębi"). Nie
odpowiadało to oczekiwaniom Freuda, który traktował swoje dzieło jako wydarzenie epokowe
(przewrót o znaczeniu kopernikańskim). Twórca psychoanalizy nawiązał żywy kontakt z młodym
Jungiem, ponieważ ten zainteresował się jego koncepcjami znacznie silniej niż Bleuler i bliskie mu
było poszukiwanie czynników psychologicznych nie tylko w histerii i szerzej - w nerwicach, ale
także w schizofrenii. W czasie, kiedy żywo rozwijał się kontakt Freuda z Jungiem, Eugen Bleuler -
przełożony Junga w Burghölzli - opracowywał koncepcję i szczegółową symptomatologię
schizofrenii (książka Bleulera o teorii schizofrenii została opublikowana w 1911 roku).

Żywe zainteresowanie psychoanalizą, jakie przejawił Jung, odpowiadało planom Freuda, któremu
zależało na wprowadzeniu teorii psychoanalitycznej do szerszego kręgu badaczy. W tym czasie
psychoanaliza ograniczała się swym zasięgiem do wąskiego grona wiedeńskich psychoanalityków
żydowskiego pochodzenia. Wbrew oczekiwaniom swych najbliższych zwolenników z Wiednia,
Freud zaczął lansować Junga jako swego następcę w kierowaniu ruchem psychoanalizy na świecie.
To młody Jung, obok Ferencziego, towarzyszył Freudowi w jego pierwszej podróży z wykładami
na temat odkryć psychoanalizy do USA (1909). Na zaproszenie Clark University (Worcester) Jung
prowadził wykłady na temat eksperymentu skojarzeniowego. Kolejna wizyta w USA (Nowy Jork) z
serią wykładów z teorii psychoanalizy w Fordham University nastąpiła kilka lat później (1912).

Wejście do środowiska psychoanalitycznego i silne poparcie Freuda zaowocowało tym, że na II
Międzynarodowym Kongresie Psychoanalitycznym w Norymberdze Jung został wybrany
przewodniczącym Międzynarodowego Towarzystwa Psychoanalitycznego (1910). Uczestniczył w
sumie w trzech kongresach Międzynarodowego Towarzystwa Psychoanalitycznego (1908, 1910,
1911). Z funkcji przewodniczącego zrezygnował oficjalnie w 1914 roku. W czasie przynależności
do Towarzystwa Psychoanalitycznego redagował pismo psychoanalityczne Jahrbuch für
Psychoanalytische und Psychopathologische Forschungen.

Kontakty Junga z twórcą psychoanalizy uległy ostatecznemu zerwaniu głównie z powodu
utrzymywania się różnic w interpretacji teorii libido (1913). Różnice ujawniły się już na początku
znajomości z Freudem, gdyż Jung posiadał w wielu kwestiach własne "psychoanalityczne" poglądy,
wielokrotnie stawiał też w rozmowach pytania o naturę zjawisk parapsychicznych
(okultystycznych), o których Freudowi było niewygodnie dyskutować z racji racjonalistycznego
nastawienia i obaw, że psychoanaliza zostanie uznana za "nienaukową". Znajomość dwu wielkich
filarów psychologii głębi trwała dopóty, dopóki Freud kategorycznie nie zażądał bezwzględnego
respektowania seksualnego dogmatu energii libido (w takiej właśnie interpretacji Freud upatrywał
sens teorii psychoanalitycznej) .

Wydarzeniem, które ostatecznie przesądziło o rozstaniu Freuda z Jungiem było wydanie książki
Junga Wandlungen und Symbole der Libido (1912). Mówienie o "symbolach libido", kiedy Freud
rozumiał libido wyłącznie jako energię popędu seksualnego, uderzało - jak twierdził Freud - w

esencję teorii psychoanalitycznej. Trwanie myśli psychoanalitycznej Freud widział wyłącznie przy
utrzymaniu paradygmatu seksualnego. W efekcie nie odpisał na list Junga, w którym podtrzymał on
własne, szersze, aseksualne (symboliczne) rozumienie libido.

Swój kierunek Jung określa wtedy jako psychologię kompleksową (kompleks jako konstelacja
nieświadomości), traktując Freudowski kompleks Edypa jako jeden z kulturowych czynników
determinujących świadomość jednostki (jego zdaniem Freud pierwszy odkrył ten kompleks jako
archetyp nieświadomości zbiorowej). Oprócz seksualnej teorii Freuda, Jung poddaje także krytyce
psychologię indywidualną Adlera jako skoncentrowaną jednostronnie na wymiarze adaptacji
społecznej i dążeniu do mocy. W późniejszym okresie Jung dla swego kierunku wybiera nazwę
"psychologia analityczna", co świadczy, mimo wszystko, o postrzeganiu swojej psychologii jako
blisko spokrewnionej z psychoanalizą.

W 1913 Jung rezygnuje z wykładów na Politechnice Zurychskiej. Do roku 1919 trwa okres
intensywnej introwersji i konfrontacji z nieświadomością w życiu Junga. Szczególną postacią
(personifikacją), która reprezentowała nieświadomość, była skrzydlata postać starego mężczyzny
(Filemon). Jung pisze wtedy tzw. Czerwoną Księgę oraz VII Sermones ad Mortuos ("Siedem kazań
dla zmarłych"). Tekst ten, oceniany przez niektórych jako gnostycki, sam Jung określał sceptycznie
jako "grzech młodości".

W tym czasie Jung prowadzi indywidualną terapię pacjentów oraz opisuje proces aktywnej
wyobraźni. Rozwija dalej swoją teorię w kierunku zagadnień kulturowych. Wprowadza w tym
okresie terminy: nieświadomość indywidualna, nieświadomość zbiorowa, indywiduacja, Anima,
Animus, persona, a następnie przedstawia kolejne propozycje terminologiczne ważne dla
interpretacji zjawisk nieświadomości: archetyp (1918) i jaźń (1921).

Pierwsze wydanie fundamentalnego dzieła Junga, Psychologische Typen ("Typy psychologiczne")
ukazuje się w 1921 roku. Jung nawiązuje w nim do psychologii W. Jamesa, którego osobiście
poznał i z którym prowadził żywe rozmowy podczas pobytu w USA. W "Typach
psychologicznych" zawarte zostały psychologiczne zręby teorii Junga jako metody opisu psychiki
jednostkowej i psychiki zbiorowej (psychologia typu, psychologia symbolu, psychologia kultury).

Omawia w nim dwa typy postawy w kulturze, filozofii, literaturze i religii - ekstrawertywną i
introwertywną. Przedstawia oryginalną koncepcję czterech funkcji psychicznych - myślenia
(Denken), uczucia (Fühlen), percepcji, spostrzegania zmysłowego (Empfinden) oraz intuicji,
spostrzegania pozazmysłowego (Intuition). Wprowadza pojęcie jaźni - archetypu całości, jedności
psychicznej, nazywając go obrazem Boga; bada obraz mandali w różnych kulturach jako symbol
jaźni.

Znaczące dla zweryfikowania zainteresowań psychologicznych, antropologicznych i kulturowych
Junga, były jego podróże na inne kontynenty. Podróż do Algierii i Tunezji (1920) owocuje
doświadczeniem ogromnego spowolnienia czasu, aż do odczucia "statycznego, wielowiekowego
istnienia". Podróż do USA (Indianie Pueblo, Nowy Orlean, Nowy Jork - lata 1923-1924) - ujawniła
krytyczne spojrzenie na kulturę Zachodu i zdolność rozumienia głębokich pokładów
znaczeniowych kultur tradycyjnych, w tym Indian postrzeganych powszechnie jako ludy
prymitywne. Wyprawa do Kenii, Ugandy i nad Nil (1925-1926) pozwala mu zauważyć kosmiczne
znaczenie ludzkiej świadomości (mit o człowieku jako stwórcy). W 1923 roku poznaje Richarda
Wilhelma, znawcę kultury chińskiej, tłumacza Księgi Przemian (I Ching), który wysoko cenił
znaczenie myśli Junga dla zrozumienia duchowego pokrewieństwa kultury Wschodu i Zachodu.

Pobyt w Indiach w 1938, którego celem było przyjęcie doktoratów Uniwersytetów w Kalkucie,
Benares i Allahabad, był krótki i mało intensywny poznawczo z powodu choroby. Opierając się na

psychologicznym podejściu do kultury, zauważył jednak, że życie Indii "nie zamknęło się w
granicach głowy", a życie jako takie spełnia się jeszcze "w całym ciele". O wkładzie Junga w
docenienie kultury Indii na Zachodzie świadczy fakt, że w jego pogrzebie uczestniczył premier
Indii Jawahralal Nehru.

Jung znalazł również uznanie na Zachodzie. Otrzymał doktoraty honorowe Harvard University
(1936), a także Oxfordu (1938). W 1938 przewodniczył Kongresowi Psychoterapii w Oxfordzie.
Uroczystość nadania doktoratu w Oxfordzie była ostatnią okazją spotkania Junga z Freudem, który
przebywał już wtedy w Londynie po ucieczce z Wiednia opanowanego przez nazistów. Freud nie
przyjął jednak zaproszenia na uroczystość, zachowując do końca życia urazę do swego
wcześniejszego ulubieńca i współpracownika.

Jung otrzymuje honorowe członkostwo Royal Society of Medicine w Londynie i Szwajcarskiej
Akademii Nauk. Przyznana mu została Nagroda Literacka miasta Zurychu (1932), tytuł profesora
ETH w Zurychu (1935) oraz doktoraty honorowe Uniwersytetu w Genewie (1945) i Zurychu
(1955).

W latach 1925-1944 Jung prowadzi badania nad alchemią. W tekstach alchemicznych odkrywa
psychologiczne znaczenie kamienia filozoficznego i poszczególnych symboli przemiany
wewnętrznej: Cienia i śmierci (nigredo), przemiany (transmutatio) i odrodzenia (aurum). Alchemia
jawi mu się jako filozofia religijna, a przesłanie chrześcijańskie za centralny przekaz psychiki
człowieka Zachodu. Badania nad alchemią wieńczy dzieło "Psychologia i alchemia" (Psychologie
and Alchemie, 1944). Po II wojnie światowej ukazują się dalsze fundamentalne dzieła integrujące
dotychczasowe badania Junga w zakresie psychologii, religii i zjawisk kulturowych: Symbolik des
Geistes ("Symbolika ducha", 1948), Aion (1951), Antwort auf Hiob ("Odpowiedź Hiobowi", 1952) i
Mysterium Coniunctionis (1955-56).

Od 1933 roku Jung uczestniczy w wykładach w serii Eranos (Eranos - termin grecki, oznaczający
spotkanie gości, z których każdy przynosi ze sobą na spotkanie duchowy prezent, np. wiersz, pieśń,
przemowę). Odbywały się one corocznie we Włoszech niedaleko Ascony, w ośrodku założonym
przez Olgę Fröbe-Kapteyn. Tematem pierwszego wykładu Junga było "Studium procesu
indywiduacji". Przedmiotem kolejnych wykładów Junga były: "Archetypy nieświadomości
zbiorowej" (1934), "Symbole indywiduacji w marzeniach sennych" (1935), "Obrazy zbawienia w
alchemii" (1936), "Wizje Zosimosa" (1937), "Psychologiczne aspekty archetypu Matki" (1938),
"Odrodzenie" (1939), "Psychologiczne aspekty dogmatu Trójcy św." (1940), "Symbole
transformacji we mszy św." (1941), "Jaźń" (1948), "Synchroniczność" (1951).

W 1948 roku zainaugurował swoją działalność Instytut Junga w Zurychu, którego Jung był częstym
gościem, ale nie uważał się za "jungistę". Jung współpracował z wybitnym znawcą kultury
chińskiej Karlem Kerényim (wspólna praca Einführung in das Wesen der Mythologie
("Wprowadzenie do istoty mitologii", 1941), a także z laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie
fizyki teoretycznej Wolfgangiem Paulim nad zasadą synchroniczności (akauzalności, zasady
pozaprzyczynowości) - rezultatem tej współpracy była koncepcja synchroniczności w psychologii.

W 1957 roku we współpracy z Anielą Jaffé Jung rozpoczyna pracę nad książką autobiograficzną
("Wspomnienia, sny, myśli").

Życie osobiste Junga zawiera wiele barwnych historii. Znane jest wielkie wzburzenie w okresie
młodzieńczym, kiedy napadnięty przez grupę wyrostków, poradził sobie, chwytając jednego z nich
za ręce i odpędzając tak pozostałych. To jego jednak ukarano w szkole za ten wyczyn. Jung
prowadził proste życie, sam rąbał drzewo, lubił rzeźbić i pływać łódką po jeziorze.

Zakupiona w 1922 roku posiadłość w Bollingen, na której zbudował dom ze słynną "wieżą",
zawiera wiele tajemnic z osobistego życia Junga. Aby je jednak rozjaśnić i szerzej omówić
biografię Junga jako psychologa, psychiatry, filozofa i antropologa, niezbędne jest odrębne
studium. Przedstawione dalej lustracje wskazują na ślady jego osobistego rodowodu. Ukazują ludzi,
którzy przyczynili się do rozwoju jego myśli - dzieła, które inspiruje wielu współczesnych do
pogłębienia studiów nad człowiekiem i kulturą.

Przez całe życie towarzyszyła mu żona Emma Rauschenbach (1882-1955). Z małżeństwa z Emmą
urodził im się jeden syn (Franz) i cztery córki (Agathe, Gret, Marianne, Helene). Doczekali się 19
wnucząt.

Jung zmarł po krótkiej chorobie w swoim domu w Küsnacht 6 czerwca 1961 roku.