Carl Gustaw Jung

Carl Gustaw Jung

- teorie psychodynamiczne

- teorie psychodynamiczne

(+ poznawcze)

(+ poznawcze)

• Szwajcarski psychiatra

i psychoanalityk

• Uczeń Zygmunda Freuda
• Profesor uniwersytetu w Zurychu

i Bazylei

• Twórca pschologii analitycznej
• Twórca typologii osobowości

– książka „Typy osobowości”
(1921)

1875 - 1961

1875 - 1961

Podstawowe twierdzenia

typologii Junga

1. Zachowanie czlowieka da się przewidzieć, jeżeli zrozumiemy leżące u jego podstaw

funkcje umysłowe (psychologiczne) i preferowane postawy

2. Funkcje umysłowe ze względu na odbiór informacji dzielą się na typy:

S

S

-

-

percepcyjny (sensytywny) – analiza

N

N – intuicyjny - synteza

3. Funkcje umysłowe ze względu na wartościowanie informacji dzielą się na typy:

T

T

-

-

myślicielski (intelektualny)

F

F

- uczuciowy (sentymentalny)

4. Funkcja dominująca wyznacza stabilne preferencje poznawcze, funkcja

przeciwstawna wyznacza stabilne awersje poznawcze (kryteria nieświadomie

lekceważone i pomijane)

5. Fukcja druga w kolejności to funcja pomocnicza
6. Pozostałe funkcje to funkcje podporządkowane - trzecia i czwarta
7. Każdy z tych typów może różnić się poziomem energii psychicznej w postaci:

I

I

–

introwersji

E

E

- ekstarwersji

Rozwój osobowości

• Do 6 roku życia brak identyfikacji
• Od 6 do 12 roku życia – rozwój funkcji

dominującej

• Od 12 do 20 roku życia – rozwój funkcji

pomocniczej

• Od 25 do 50 roku życia – rozwój funkcji

trzeciej

• Powyżej 50 roku życia – rozwój funkcji

czwartej

 

           

       

Opis fukcji umysłowych

Rodzaj i styl odbierania informacji –

Percepcja

(S - Sensing)

• Ukierunkowanie umysłu na świat zewnętrzny, ku

danym zmysłowym, faktom i wyrazistym
kontrastom

• Styl odbioru informacji oparty na przetwarzaniu

sekwencyjnym („krok po kroku”)

• Gromadzenie doświadczeń oparte głównie na

faktach, dzięki obserwacji i naśladownictwu

• Struktury wiedzy budowane są powoli w oparciu

o rezultaty cząstkowe

• Realizm, pragmatyzm, dokładność
• Zawody

:

księgowi, dentyści, bankowcy

Opis fukcji umysłowych

Rodzaj i styl odbierania informacji

– Intuicja

(N -Intuition)

• Odbiór świata ukierunkowany na poznawanie

całości i ukrytych możliwości (ufanie

przeczuciom)

• W poznaniu intuicyjnym wniosek poprzedza

przesłanki

• Cechą poznania jest szybkość, nieregularność

i nagłość końcowego rezultatu

• Dominacja prawej półkuli
• Innowacyjność, zmienność, fantazja
• Zawody: doradca, psycholog, socjolog, pisarz

Opis fukcji umysłowych – sposób

wartościowania informacji - Myślenie

(T-Thinking)

• Silne dążenie do obiektywności
• Wartościowanie oparte na kryteriach

zewnętrznych, logicznych i apersonalnych

• Informacja odebrana dzięki percepcji jest

klasyfikowana w ramach ogólnego systemu

pojęć

• Informacja odebrana dzięki intuicji oceniana

jest pod względem kompletności

• Zdecydowany, stanowczy, „ostry”, „zimny”
• Zawody: rewident, analityk komputerowy,

inżynier

Opis fukcji umysłowych – sposób

wartościowania informacji - Uczucia

(F-Feeling)

• Oparcie na emocjach i doznaniach

subiektywnych

• Uczucia są kryterium prawdziwości

i użyteczności informacji

• Aktywne wykorzystywanie stanów

emocjonalnych jako narzędzi poznawania

świata

• Dbałość o relacje z innymi, unikanie konfliktów
• Zawody: wychowawca, doradca, nauczyciel,

fizykoterapeuta

Opis fukcji umysłowych

- wnioski

• Przewaga w parze funkcji

percepcja

– intuicja decyduje o

tym, co jest przetwarzane, - wąski

zakres faktów czy też niewidoczna

struktura oraz możliwości tkwiące w

sytuacji

• Przewaga w parze funkcji myślenie

– uczucia warunkuje styl oceny

i podejmowania decyzji

Preferencje poznawcze różnicujące

typy umysłowości

(Nosal 2001)

M
Y
Ś
L
E
N
I

E

U
C
Z
U
C
I
A

INTUICJA

PERCEPCJA

Obiektywność, kryteria zewnętrzne, logiczne,
apersonalne

Subiektywność, doświadczenia własne, perspektywa
emocjonalna

Koncepcj
e
fragment
a-ryczne,
konkretn
e, krótko-
terminow
e

Koncepcje

globalne,

strukturaln

e,

perspekty-

wiczne

WIZJONER

•wyobrażenia
•antycypacje

TEORETYK

•aksjomaty
•modele i teorie
•dowody
formalne

PRAGMATYK

•potrzeby
•adaptacja
•konstrukcje

OBSERWATO
R

•fakty
•liczby
•pomiary

Poziomy energii psychicznej

Ekstrawersja (E- Extraversion)

• Czerpanie energii ze świata zewnętrznego
• Ruch i działanie są nieodzowne
• Praca z grupą
• Łatwość pozrozumiewania się
• Praca urozmaicona
• Zawody: konsultant, handlowiec,

sprzedawca

Poziomy energii

psychicznej

Introwersja (I- Inroversion)

• Czerpanie energii z wewnątrz
• Skupianie energii w sobie
• Preferencja indywidualnych kontaktów
• Praca spokojna
• Reflesyjność
• Zawody: programista, prawnik,

bibliotekarz

Badania Katherine Briggs

i Izabel Briggs-Myers

• Ustalenie cztwartego wymiaru do oceny

osobowości (postawy):

J (Judging)

J (Judging)

– osądzanie

– osądzanie

P (Perceiving)

P (Perceiving)

–

–

obserwacja

obserwacja

• 1940 – opracowanie Myers-Briggs Type

Indicator (MBTI) do oceny szesnastu

typów psychologicznych

Osądzanie –

(J – Judging)

• Planowość
• Organizacja
• Narzucanie woli
• Wytrwalość, dyscyplina
• Szybkie decyzje
• Zawody: księgowy, administrator, sędzia

Obserwacja

(P - Perceiving)

• Spontaniczność
• Otwartość
• Dostosowywanie się do zmian
• Większy entuzjazm na początku

działania niż pod koniec

• Zawody: aktor, wydawca,

dziennikarz

Typy osobowości według

MBTI

ISTJ

ISFJ

INFJ

INTJ

ISTP

ISFP

INFP

INTP

ESTP

ESFP

ENFP

ENTP

ESTJ

ESFJ

ENFJ

ENTJ

Modyfikacja MBTI według Davida

Kerseya

SJ

SP

NF

NT

Percepcja/

osądzanie

Percepcja/

obserwacja

Intuicja/

uczucia

Intuicja/

myślenie

Obrońca

(Guardian)

Rzemieślni

k

(Artisan)

Idealista

(Idealist)

Racjonalny

(Rational)

SANGWINIK

38%

CHOLERYK

38%

MELANCHOLI

K

21%

FLEGMATYK

12%

E

S

T

J

E

S

T

P

E

NF

J

E

NT

J

I

S

T

J

I

S

T

P

I

NF

J

I

NT

J

E

S

F

J

E

S

F

P

E

NF

P

E

NT

P

I

S

F

J

I

S

F

P

I

NF

P

I

NT

P

Domy Hogwartu

Puchoni – SJ
(obrońcy)

„Gdzie sami prawi mieszkają,
Gdzie wierni i sprawiedliwi
Hogwarta szkoły są chwałą”

Ślizgoni – SP

(rzemieślnic
y)

„Jeśli chcecie zdobyć druhów

wiernych i szczwanych”

Gryfoni – NF
(idealiści)

„Gdzie kwitnie męstwa cnota,
Gdzie króluje odwaga
I do wyczynów ochota”

Krukoni – NT
(racjonalni)

„Tam płonie lampa wiedzy,
Tam mędrcem będziesz
snadnie”

Obrońca - nadzorca

(Guardian Supervisor)

- ESTJ

• Około 13% ludności USA
• Odpowiedzialni, sumienni
• Realistyczni, praktyczni
• Konsekwentni, niezawodni
• Otwarci, towarzyscy
• Z natury krytyczni wobec ludzi
• „Dbałość o interesy”

Elżbieta
I

Obrońca - kontroler

(Guardian Inspector)

- ISTJ

• Około 6 % ludności USA
• Wiarygodni,
szanują zobowiązania
• Trzeźwi i sumienni
• Spokojni i pracowici
• Ostrożni i tradycyjni
• Tendencja do gubienia się
w szczegółach
• „Nie śpiesz się i zrób to dobrze”

Elżbieta II

Obrońca – dostawca

(Guardian Provider)

-

ESFJ

• Około 13 % ludności USA
• Popularni i rozmowni
• Praktyczni, realistyczni
• Sumienni i tradycyjni
• Tendencja do unikania

konfliktów

• „Co mogę dla ciebie

zrobić?”

Jerzy Waszyngton

Obrońca – opiekun

(Guardian Procector)

- ISFJ

• Około 6 % ludności USA
• Lojalni, oddani, współczujący
• Poważni, pracowici
• Odpowiedzialni i realistyczni
• Bywają wykorzystywani
• „Ja wykonuję swój obowiązek”

Matka
Teresa

Rzemieślnik – organizator

(Artisan Promoter)

- ESTP

• Około 13 % ludności USA
• Aktywni, spontaniczni
• Wolą działać niż mówić
• Otwarci i wszechstronni
• Rozładowują napięcia
• Zbytnio żyją chwilą obecną
• „Zajmijmy się czymś!”

Madonna

Rzemieślnik – twórca

(Artisan Crafter)

- ISTP

• Około 6 % ludności USA
• Ciekawi i spostrzegawczy
• Spokojni i powściągliwi
• Pragmatyczni, realiści
• Nieśmiali
• Niezdecydowani
• „Wykorzystywać do

maksimum to, co się ma”

Woody
Allen

Rzemieślnik – artysta

(Artisan Performer)

- ESFP

Elvis
Presley

•

Około 13 % ludności USA

•

Ciepli, przyjaźni

• Lubią konkretne fakty

• Tolerancyjni i akceptujący

• Spontaniczni

•

Mają tendencję do

podejmowania
pochopnych decyzji

• „Nie martw się – bądź

szczęśliwy”

Rzemieślinik – kompozytor

(Artisan Composer)

- ISFP

Steven
Spielberg

• Około 6 % ludności USA
• Delikatni, troskliwi, wrażliwi
• Cierpliwi i elastyczni
• Żyją chwila obecną
• Mają potrzeby estetyczne
• Są zbyt wrażliwi na krytykę
• „To myśl się liczy”

Idealista – nauczyciel

(Idealist Teacher)

- ENFJ

• Około 5 % ludności USA
• Kochają innych
• Żyją zgodnie ze swoimi

wartościami

• Sa odpowiedzialni za innych
• Są opiekuńczy i wspierający
• Ignorują własne problemy
• „Ekspert stosunków

międzyludzkich”

Martin Luter
King

Idealista – doradca

(Idealist Counselor)

- INFJ

•

Około 1 % ludności USA

•

Sa niezależni i oryginalni

•

Lojalni i oddani

•

Cenią harmonię i zgodę

•

Podejmują przemyślane decyzje

•

Są empatyczni i współczujący

•

Niepraktyczni i przeczuleni na

krytykę

•

„Katalizator pozytywnej

zmiany”

Mahatma
Gadhi

Idealista – mistrz

(Idealist Champion)

- ENFP

• Około 5 % ludności USA
• Pełni entuzjazmu i nowych

koncepcji

• Nonkonformiści
• Troszą się o rowój innych
• Mają kłopoty ze skupieniem

się na jednej rzeczy

• „Wszystko jest możliwe”

Carl Rogers

Idealista – leczący

(Idealist Healer)

- INFP

• Około 1 % ludności USA
• Cenią wewnętrzną harmonię
• Głęboko się angażują
• Przyjacielscy i ciekawi innych
• Współczujący i życzliwi
• Trudno im powiedzieć „nie”
• „Cicha woda brzegi rwie”

Księżna
Diana

Racjonalny – marszałek

polny

(Rational Fieldmarshal)

-

ENTJ

• Około 5 % ludności USA
• Wspaniali przywódcy
• Logiczni i analityczni
• Badają nowe rzeczy
• Kontrolują sytuację

• Bywają twardzi i niewrażliwi
• „Wszystko jest wspaniałe –

ja kieruję”

Bill Gates

Racjonalny – mistrz

intelektu

(Rational

Mastermind)

- INTJ

Isaak
Newton

• Około 1 % ludności USA
• Logiczni, krytyczni i pomysłowi
• Sa teoretykami
• Dobrze myślą strategicznie
• Przywiązują zbyt wielką wagę

do swoich wizji

• Kompetencja +

niezależność = doskonałość

Racjonalny – wynalazca

(Rationals Inventor)

- ENTP

• Około 5 % ludności USA
• Przedsiębiorczy i twórczy
• Dążą do podnoszenia

kompetencji

• Szukają zabawy i przyjemności
• Mają problemy z kończeniem

zadań

• „Przedsiębiorcy życia”

Walt
Disney

Racjonalny – architekt

(Rationals Architect)

- INTP

• Około 1 % ludności USA
• Spokojni i powściągliwi
• Inteligentni
• Krytyczni i dokładni
• Pomysłowi i oryginalni
• Zbyt krytyczni wobec innych
• „Pomysłowe rozwiązywanie

problemów”

Maria
Skłodowska-
Curie

RÓB TO DO CZEGO

JESTEŚ STWORZONY!

Zasady etyczne

stosowania testów

osobowości (1)

1. Badani powinni być poinformowani o celu i

zamierzonym wykorzystaniu wyników. Stosowanie
testów jest dobrowolne.

2. Wyników testu osobowości nie wolno udostępniać

innym bez zgody badanego.

3. Informacja na temat typu osobowosci powinna być

wykorzystywana w celu poprawy satysfakcji jednostki
lub grupy, a nie – jakiegokolwiek ograniczania czy
limitowania jej dzialalności.

4. Informacje na temat typu ososbowości oraz wyniki

powinnny być przedsatwiane na spotkaniu
indywidualnym.

5. Badani powinni mieć zawsze szansę zweryfikowania

swojego typu.

 

           

       

Zasady etyczne

stosowania testów

osobowości (2)

6.

Charakterystki typu osobowości powinny być opisywane

termianmi pozytywnymi i nieosądzającymi, z

wykorzystywaniem takich słów jak preferencja, tendencja

oraz skłonność.

7.

Badanym należy powiedzieć, że typ osobowości

odzwierciedla czyjeś preferencje, a nie zdolności albo

inteligencję i nie jest pewnym predyktorem sukcesu. Nie

powinno się ludziom odradzać albo doradzać określonych

prac i zawodów wyłącznie na bazie typu osobowości.

8.

Dana osoba jest najlepszym sędzią tego, czy opis typu

osobowości pasuje do niej czy nie.

9.

Doradcy nie powinni stwierdzać ani narzucać opinii, że typ

osobowości wyjaśnia wszystko. Powinni raczej podkreślać, że

stanowi istotny czynnik bardzo skomplikowanych ludzkich

wyborów.

Zasady etyczne

stosowania testów

osobowości (3)

10. Osoby interpretujące typ osobowości powinny być

wrażliwe na skłonności własnego typu i starać się nie
przenosić go na klienta.

11. Nie powinno się używać wskaźników czy testów

psychologicznych, których trafność i rzetelność nie
została udowodniona.

12. Praktycy powinni dokładnie prezentować swoje

kompetencje i doświadczenie badanym
otrzymującym informacje na temat osobowości.

Dostosowanie pracy doradczej do

typu osobowości

Ekstrawertycy

• Powól im mówić
• Obejmuj róznorodne tematy
• Porozumiewaj się ustnie
• Oczekuj wysokiego poziomu

energii

• Proś, by słuchali

Dostosowanie pracy doradczej do typu

osobowości

Introwertycy

• Pytaj, potem słuchaj
• Mów tylko o jednej rzeczy na raz
• Daj odpowiedni czas na

zastanowienie się i przygotowanie

• Zapewnij materiał do przeczytania
• Pozwól im nadać tempo

Dostosowanie pracy doradczej do typu

osobowości

Percepcyjni

• Dokładnie prezentuj fakty
• Używaj rzeczywistych i konkretnych

przykładów – bądź dosłowny

• Prezentuj informacje krok po kroku
• Kładź nacisk na praktyczne

zastosowania

• Poczyń konkretne zalecenia i sugestie

Dostosowanie pracy doradczej do typu

osobowości

Intuicyjni

• Mów o całościowym obrazie

i implikacjach

• Mów na temat możliwości
• Wykorzystuj analogie i metafory
• Angażuj ich wyobraźnię
• Nie zasypuj szczegółami

Dostosowanie pracy doradczej do typu

osobowości

Myśliciele

• Bądź zorganizowany i logiczny
• Skupiaj się na konsekwencjach
• Podkreślaj rezultaty i wyniki
• Pytaj, co myślą, a nie jak się czują
• Nie powtarzaj się

Dostosowanie pracy doradczej do typu

osobowości

Odczuwający

• Przed jakąkolwiek krytyką wspominaj

o punktach pozytywnych

• Doceniaj wysiłki i wkład
• Uznawaj, że ich uczucia są

uzasadnione

• Rozmawiaj o troskach ludzkich
• Szanuj ich wartości

Dostosowanie pracy doradczej do typu

osobowości

Osądzający

• Bądź zorganizowany, punktualny

i przygotowany

• Dochodź do wniosku – staraj się

rozwiązywać sprawy

• Bądź zdolny do podjęcia decyzji

i konkretny

• Bądź wydajny i nie marnuj czasu
• Wskazuj na korzyści pozostawania

elastycznym

Dostosowanie pracy doradczej do typu

osobowości

Obserwujący

• Zapewnij okazje do

przedyskutowania możliwości

• Pozostaw czas na przetworzenie

informacji

• Podkreślaj, że decyzje nie są

nieodwołalne

LITERATURA

•Nosal, C. S. (1997).Psycholgia decyzji kadrowych, Kraków:
Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu
•Nosal, C. S (1978). Różnice w typach umysłu jako kryteria
doboru i oceny zachowania menedżerów, W: T. Witkowski
(red.) Nowoczesne metody doboru i oceny personelu. Kraków:
Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu.
•Nosal, C. S. (2001). Psycholgia myślenia i działania
menedżera, Kraków: AKADE.
•Porębska, J. (1996). Myśliciel kontra odczuciowiec. Personel,
4, 5.
•Tieger, P.D., Barron-Tieger B. (1999). Rób to, do czego jesteś
stworzony, Warszawa: Studio Emka.
http

://Keirsey.com