Jak uniknąć podatku umowy z rodziną ebook

Podatki Podatki Podatki Podatki

Kupno, sprzedaż

Pożyczka, użyczenie

Darowizna, spadek

Odpowiedzi Krajowej Informacji Podatkowej

na pytania podatników

e-Poradnik

Jak uniknąć

podatku

– umowy z rodziną

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com

Adres redakcji: 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72
tel. (22) 530 40 40; www.gazetaprawna.pl
Redaktor: Bogdan Świąder

Autor: Ewa Matyszewska

DTP: Joanna Archacka
Biuro Obsługi Klienta: 05-270 Marki, ul. Okólna 40
tel. (22) 761 30 30, 0 801 62 66 66; e-mail: bok@infor.pl
© Copyright by INFOR Biznes Sp. z o.o.
ISBN 978 8363360 61 0
Wydanie I/2012, kwiecień 2012 r.

Spis treści

Jak uniknąć podatku – umowy z rodziną ....................................................................................................... 5

Potrzebne ci pieniądze, weź pożyczkę ............................................................................................................ 5

Zakres opodatkowania ......................................................................................................................................... 5
Termin do zapłaty ................................................................................................................................................. 6
Preferencje dla rodziny ........................................................................................................................................ 6
Zwolnienia podmiotowe ...................................................................................................................................... 7

Stanowisko organów podatkowych .................................................................................................................. 7

Spadkobierca uzyskuje przychód po umorzeniu pożyczki ......................................................................... 7
Przy przedawnieniu długu powstaje przychód ............................................................................................. 7
Brak oprocentowania pożyczki nie wpływa na podatek ............................................................................. 8

Chcesz pozbyć się rzeczy, sprzedaj je ............................................................................................................... 8

Treść umowy ........................................................................................................................................................... 8
Podatek dochodowy .............................................................................................................................................. 8

Stanowisko organów podatkowych .................................................................................................................. 9

Kluczowe jest obliczenie terminu 6 miesięcy ................................................................................................ 9
Przy sprzedaży auta można uwzględnić koszty ............................................................................................ 9
Transakcja powyżej 1 tys. jest opodatkowana ................................................................................................ 9

Użyczenie też zainteresuje ﬁ skusa .................................................................................................................. 9

Rozliczenie biznesmena .................................................................................................................................... 9
Z rodziną można zyskać .................................................................................................................................. 10
Użyczenie ruchomości ..................................................................................................................................... 10

Stanowisko organów podatkowych ................................................................................................................ 10

Użyczenie jest umową nieodpłatną ................................................................................................................ 10
Można uniknąć podatku przy wzajemności świadczeń ........................................................................... 10
Sprzedaż kończy użyczenie ............................................................................................................................... 10

Jesteś hojny, zgłoś to w skarbówce ..................................................................................................................11

Regulacje ustawowe ............................................................................................................................................11
Obliczenie podatku ..............................................................................................................................................11
Grupa zerowa .........................................................................................................................................................11
Stopień pokrewieństwa ......................................................................................................................................11
Stawki podatku od darowizn .............................................................................................................................12

Odziedziczyłeś majątek, sprawdź, czy nie podzielisz się nim z ﬁ skusem ....................................... 14

Obowiązki podatkowe ........................................................................................................................................ 14
Moment przyjęcia spadku ................................................................................................................................. 14
Stopień pokrewieństwa ......................................................................................................................................15
Zwolnienie dla najbliższych ..............................................................................................................................15

Przy obrocie nieruchomościami unikniesz podatku ............................................................................. 16

Nabycie nieruchomości a PCC .......................................................................................................................... 16
Forma nabycia ...................................................................................................................................................... 16

Możliwe zwolnienie ............................................................................................................................................ 16
Już tylko dwa sposoby w PIT ..............................................................................................................................17
19-proc. PIT od dochodu ......................................................................................................................................17
Koszty do uwzględnienia ...................................................................................................................................17
Ulga meldunkowa ............................................................................................................................................... 18
Zeznanie roczne ................................................................................................................................................... 18
Mieszkanie kupione od 2009 roku .................................................................................................................. 18
Zastosowanie ulgi ................................................................................................................................................ 18
Rozliczenie z i skusem ....................................................................................................................................... 19
Potrzebny formularz PIT-39 ..............................................................................................................................20
Darmowe nabycie ................................................................................................................................................ 22
Przysługujące uprawnienia .............................................................................................................................. 22
Ulga mieszkaniowa przy spadkach i darowiznach .................................................................................... 22
Podstawa opodatkowania .................................................................................................................................. 23

Śmierć w rodzinie ma wpływ na rozliczenia podatkowe ....................................................................... 24

Przejęcie i rmy ...................................................................................................................................................... 24
Dziedziczenie długów ........................................................................................................................................ 24
Uprawnienia urzędników .................................................................................................................................. 25
Rozliczenia podatkowe ...................................................................................................................................... 25

Za długi podatkowe odpowie również rodzina .......................................................................................... 26

Odpowiedzialność solidarna ............................................................................................................................ 26
Potrzebna jest decyzja ........................................................................................................................................ 27
Skutki małżeństwa .............................................................................................................................................. 27
Wspólna i rma ...................................................................................................................................................... 27

Za ukrywanie dochodów grożą wysokie sankcje ....................................................................................... 28

Dochody z działalności nielegalnej................................................................................................................. 28
Ukryte przychody................................................................................................................................................. 29
Rozliczenia małżonków ..................................................................................................................................... 29
Zakres kontroli i skusa ....................................................................................................................................... 29
Ankieta do wypełnienia ..................................................................................................................................... 30
Kompleksowa kontrola ....................................................................................................................................... 30
Oświadczenia podatnika ................................................................................................................................... 30
Nieruchomości pod lupą .....................................................................................................................................31
Linia obrony .......................................................................................................................................................... 32
Ważne dokumenty .............................................................................................................................................. 32
75-proc. podatek do zapłaty .............................................................................................................................. 33
Przyznanie się do winy ...................................................................................................................................... 34
Sankcje karne ........................................................................................................................................................ 34

Odpowiedzi Krajowej Informacji Podatkowej

na pytania podatników ....................................................................................................................................... 34

Potrzebne ci pieniądze,

weź pożyczkę

Podatek od czynności cywilnoprawnych od umowy

pożyczki wynosi 2 proc., a na jego zapłatę jest 14 dni

od podpisania dokumentów.

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązu-

je się przenieść na własność biorącego określoną ilość
pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pienię-
dzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej
samej jakości. Umowa pożyczki, której wartość przenosi
500 złotych, powinna być sporządzona w formie pisem-
nej. Zawarcie umowy pożyczki wiąże się z koniecznością
rozliczenia podatkowego.

Zakres opodatkowania

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają

m.in. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych
tylko co do gatunku. Obowiązek podatkowy powstaje
z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, czyli pod-
pisania umowy. Konieczność rozliczenia podatkowego
przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidło-
wego ciąży na biorącym pożyczkę lub przechowawcy.

Jeżeli obowiązek podatkowy ciąży na kilku podmiotach albo na
stronach umowy zamiany, albo wspólnikach spółki cywilnej, zobo-
wiązane solidarnie do zapłaty podatku są odpowiednio te podmio-
ty, strony umowy zamiany albo wspólnicy spółki cywilnej.

Podstawę opodatkowania przy umowie pożyczki i umo-

wie depozytu nieprawidłowego stanowi kwota lub wartość
pożyczki albo depozytu. Przy pożyczce udzielonej spółce
przez wspólnika będzie to kwota lub wartość pożyczki.

Stawki podatku wynoszą od umowy pożyczki oraz de-

pozytu nieprawidłowego 2 proc.

Jednak w niektórych sytuacjach stawka podatku może

wynieść nawet 20 proc. Będzie tak wtedy, gdy przed or-
ganem podatkowym lub organem kontroli skarbowej

Jak uniknąć podatku – umowy z rodziną

Zawieranie transakcji to nie tylko domena przedsiębiorców. Codziennie każdy z nas wchodzi w umowę ze

sprzedawcą w sklepie, podpisujemy dokumenty ze znajomymi, przyjaciółmi, a nawet osobami zupełnie obcy-

mi czy w końcu z rodziną. Są to transakcje o różnym charakterze – kupno, sprzedaż, pożyczka, użyczenie, da-

rowizna, spadek.

Gdy staniemy się już stroną danej umowy, będziemy musieli pamiętać o rozliczeniu z i skusem. Praktycznie każ-

da transakcja będzie opodatkowana. Jeśli przepisy pozwolą na jej zwolnienie z podatku, często o tym fakcie również
trzeba będzie powiadomić urzędników ze skarbówki. Tylko bowiem po spełnieniu ustawowych warunków podatku
będzie można uniknąć.

Dziś pokazujemy, na co zwrócić uwagę, zawierając umowę z najbliższą bądź dalszą rodziną. Gdy będziemy pamię-

tać o kilku szczegółach i pewnych obowiązkach, opodatkowanie takiej transakcji lub skorzystanie ze zwolnienia po-
datkowego nie sprawi żadnych kłopotów.

Warto te zasady poznać, bo transakcja w rodzinie może przynieść sporo oszczędności.

Ewa Matyszewska

WAŻNE

Pożyczki zwolnione z PCC

Zwalnia się z podatku pożyczki udzielane:
a) przez przedsiębiorców niemających na terytorium Polski sie-
dziby lub zarządu, prowadzących działalność w zakresie kredy-
towania oraz udzielania pożyczek,
b) w formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej między
osobami uznawanymi za najbliższą rodzinę zgodnie z art. 4a
ustawy o podatku od spadków i darowizn (tj. małżonka, zstęp-
nych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę),
w wysokości przekraczającej kwotę 9637 zł (kwota wolna od po-
datku od spadków i darowizn dla I grupy podatkowej), pod wa-
runkiem:
– złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilno-
prawnych właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14
dni od daty dokonania czynności,
– udokumentowania otrzymania przez biorącego pożyczkę pie-
niędzy na rachunek bankowy albo jego rachunek prowadzony
przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub prze-
kazem pocztowym,
c) na podstawie umowy zawartej między osobami zaliczonymi
do I grupy podatkowej (do pierwszej grupy podatkowej zalicza
się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową,
rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów) do wysokości kwo-
ty niepodlegającej opodatkowaniu – na zasadach określonych
w przepisach o podatku od spadków i darowizn,
d) na podstawie umowy zawartej między innymi podmiotami
niż osoby, o których mowa w lit. b i c, do łącznej wysokości nie-
przekraczającej kwoty 5 tys. zł od jednego podmiotu i 25 tys. zł
od wielu podmiotów – w okresach trzech kolejnych lat kalenda-
rzowych, począwszy od 1 stycznia 2009 r.
e) z kas lub funduszów zakładowych, funduszów związków za-
wodowych, pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych,
spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, koleżeń-
skich kas oszczędnościowo-pożyczkowych działających w woj-
sku oraz z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych,
f ) z utworzonych w drodze ustawy innych funduszów celowych,
g) przez wspólnika (akcjonariusza) spółce kapitałowej.

e-Biblioteka Gazety Prawnej

w toku czynności sprawdzających, postępowania podat-
kowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontro-
lnego:

1) podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy

pożyczki, depozytu nieprawidłowego lub ustanowie-
nia użytkowania nieprawidłowego albo ich zmiany,
a należny podatek od tych czynności nie został zapła-
cony;

2) biorący pożyczkę, o którym mowa w art. 9 pkt 10

lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnopraw-
nych (najbliższa rodzina, tj. małżonek, zstępni, wstęp-
ni, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha), powołu-
je się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a nie spełnił
warunku udokumentowania otrzymania pieniędzy
na rachunek bankowy, albo jego rachunek prowadzo-
ny przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredyto-
wą lub przekazem pocztowym.

Termin do zapłaty

Podatnicy, którzy muszą od pożyczki zapłacić

2-proc. podatek od czynności cywilnoprawnych, mają
obowiązek wpłacić odpowiednią sumę bez wezwa-
nia organu podatkowego, złożyć deklarację w spra-
wie podatku od czynności cywilnoprawnych, według
ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek
w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku po-
datkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek
jest pobierany przez płatnika.

Płatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnych

jest notariusz. Pośredniczy on w rozliczeniu tego po-
datku, gdy pożyczka zawierana jest w formie aktu
notarialnego. Płatnicy zobowiązani są uzależnić do-
konanie czynności cywilnoprawnej od uprzedniego
zapłacenia podatku.

Płatnicy muszą też:

prowadzić rejestr podatku;

wpłacić pobrany podatek na rachunek organu po-

datkowego właściwego ze względu na siedzibę płat-
nika, w terminie do 7. dnia miesiąca następujące-
go po miesiącu, w którym pobrano podatek, a także
przekazać w tym terminie deklarację o wysokości
pobranego i wpłaconego podatku przez płatnika
według ustalonego wzoru wraz z informacją o kwo-
cie podatku należnego poszczególnym gminom;

przekazywać, w terminie do 7. dnia miesiąca nastę-
pującego po miesiącu, w którym pobrano podatek,
organowi podatkowemu właściwemu ze względu na
siedzibę płatnika odpisy sporządzanych aktów no-
tarialnych dotyczących czynności cywilnoprawnych
stanowiących przedmiot opodatkowania.

Podatnik, który zawarł umowę pożyczki, musi zapłacić 2-proc. po-
datek, a także złożyć deklarację o podatku od czynności cywilno-
prawnych PCC-3. Na jej złożenie podatnik ma 14 dni od podpisania
umowy pożyczki.

Czy pożyczka może być ujęta w kosztach
podatkowych

Podatnik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Ukoń-
czył specjalistyczne szkolenie, którego koszt został sﬁ nansowa-
ny pożyczką uzyskaną na podstawie zawartej umowy pomiędzy
pracownikiem i pracodawcą. Pracodawca potrąca podatnikowi
udzieloną pożyczkę (zaciągniętą na sﬁ nansowanie kosztu szkole-
nia) – ratalnie z wynagrodzenia za pracę. Czy spłata pożyczki będzie
kosztem uzyskania przychodów?
W przypadku osiągania przychodów ze stosunku pracy koszty uzy-
skania przychodów jednoznacznie określa ustawa o podatku do-
chodowym od osób ﬁ zycznych. Do kosztów można zaliczyć ściśle
przez ustawodawcę określone wydatki (ryczałtowe lub faktyczne)
na podstawie dowodów ich poniesienia.
Niemożliwe jest zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów
spłaty pożyczki przeznaczonej na szkolenie specjalistyczne uzyska-
nej od pracodawcy.
Ponadto z art. 23 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o PIT wynika, że do kosz-
tów uzyskania przychodów nie zalicza się wydatków na spłatę po-
życzki (kredytów), z wyjątkiem przypadków w tym przepisie prze-
widzianych. Z treści tego przepisu nie wynika, że brak możliwości
zaliczenia do kosztów jest podyktowany celem, na jaki pożyczka
została zaciągnięta. Zatem przeznaczenie zaciągniętej pożyczki nie
ma znaczenia na wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów wy-
datków dotyczących jej spłaty. Taką interpretację potwierdził dyrek-
tor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 23 marca 2010 r.
(nr IPPB2/415-3/10-2/AK).

Preferencje dla rodziny

Między określonymi osobami i w ramach ustawowych

limitów umowa pożyczki zwolniona jest z podatku od
czynności cywilnoprawnych. Pożyczanie pieniędzy
w ramach najbliższej rodziny (np. między rodzeństwem,
rodzicami i dziećmi) zwolnione z podatku do wysokości
nieprzekraczającej 9637 zł ma zastosowanie, jeżeli umo-
wa zawarta jest między następującymi osobami: mał-
żonkiem, zstępnymi, wstępnymi, pasierbem, zięciem,
synową, rodzeństwem, ojczymem, macochą i teściami.
Gdy wartość pożyczki przekracza wskazany limit, po-
życzkobiorca, z wyjątkiem zięcia, synowej oraz teściów,
nie płaci podatku, pod warunkiem:

złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności
cywilnoprawnych właściwemu organowi podatkowe-
mu w terminie 14 dni od daty dokonania czynności –
podpisania umowy pożyczki,

udokumentowania otrzymania przez biorącego po-
życzkę pieniędzy na rachunek bankowy albo jego ra-
chunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczęd-
nościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
Podatnik, który korzysta z tego zwolnienia dla poży-

czek pieniężnych od rodziny przekraczających 9637 zł,
składa deklarację w sprawie podatku od czynności cy-
wilnoprawnych na druku PCC-3. Zaznaczając odpowied-
ni kwadrat w części B deklaracji, wskazuje, że składa de-

PRZYKŁAD