200

STRASZ H. PAŁUKA — STRASZ Z BIAŁACZOWA

Strasz z Białaczowa, Kościelnik, Stanisławic

h. Odrowąż (zm. 1408), starosta łęczycki, kaszte­
lan małogoski, rycerz pasowany.

S-a uznawano w historiografii za syna lub bra­

tanka piszącego się z Białaczowa w ziemi sando­
mierskiej rycerza Sąda, który w poł. l. czterdziestych
XIV w. należał do otoczenia króla Kazimierza Wiel­
kiego. W r. 1345 król wysłał suplikę do papieża Kle­
mensa VI, prosząc o udzielenie Sądowi dyspensy
od ujawnionej dopiero po ślubie przeszkody pokre­
wieństwa między nim a żoną Świętochną, z którą
miał już wówczas kilkoro dzieci. Tymczasem po
r. 1346 zamek w Białaczowie, zapewne wraz z ca­
łym kluczem majątkowym, przeszedł w ręce kró­
lewskie, a następnie w wyniku zastawów Ludwika
Węgierskiego otrzymał go bp poznański Dobrogost
i Nałęczowie z mazowieckiego Nowego Dworu.
Mimo długotrwałych zabiegów Odrowążów na rzecz
restytucji tych dóbr, Białaczów uzyskał S. dopiero
między 15 XII 1385 a 12 II 1390. Zerwanie ciągło­
ści posiadania Białaczowa przez Odrowążów pod­
waża więc tezę, że S. był potomkiem lub najbliż­
szym krewnym Sąda; istnieją natomiast podstawy,
aby przypuszczać, że jego matką była przedstawi­
cielka rodu Rawiczów, nieznana z imienia córka
podstolego sandomierskiego Sięgniewa Grotowica

(zm. między 1326 a 1333). S. miał brata o imieniu
Błyszcz lub Bliźniec, zapewne tożsamego z Janem

z Żelazowic. Zmarł on przed r. 1398, bowiem t.r.

jego syn Hincza, bratanek S-a, występował samo­

dzielnie w sprawach majątkowych swego stryja.
Rozmieszczenie majątków Jana z Żelazowic wska­
zuje na możliwość jego, a zatem i S-a, bliskiego
pokrewieństwa, a może nawet pochodzenia od Stra­
szą z Modliszewic, ojca Prandoty Strasza, podsęd-
ka sandomierskiego (1377—97), utożsamianego
z kolei przez część literatury przedmiotu z Prandotą,
pisarzem kancelarii królewskiej w l. 1368—9. Po­
tomkowie brata wraz z potomkami S-a w XV w.
współdziedziczyli w Białaczowie. W księdze ziem­
skiej krakowskiej pod r. 1405 został S. odnotowa­
ny jako Stanisław zwany Straszem; w innych źród­
łach występował wyłącznie jako S., co świadczy,
że imienia chrzestnego nie używał lub że informa­

cja z r. 1405 jest pomyłką pisarza. Imieniem Strasz

jako przydomkiem posługiwało się w owym czasie

wiele osób w Polsce i poza jej granicami (Węgry),
m.in. Mikołaj Strasz, star. lanckoroński (1391—7),
zapewne tożsamy z tegoż imienia i przydomka
posłem Władysława Jagiełły do Krzyżaków w l. 1391

i 1402 oraz z Mikołajem Straszem z Bemowa, bra­
tankiem Jakuba, opata jędrzejowskiego, wzmianko­
wanym w r. 1399. Powoduje to, że identyfikacja wy­
stępujących w źródłach Straszów jest trudna.

Dn. 1 VIII 1381 czterech rycerzy, w tym Abra­

ham Socha z Długiego oraz Strasz z Odrowąża, po­
ręczyło w Krakowie bp. krakowskiemu Zaklice za
zaciągającego 100 grzywien pożyczki ks. mazo­
wieckiego Siemowita IV. Ponieważ co najmniej
dwóch z nich było dworzanami księcia, trzeba
uznać, że także S. przebywał na dworze mazo­
wieckim. Dodatkowo jego przydomek (jako Stresk

i Stroske) z h. Odrowąż oraz nazwisko Abrahama
Sochy zostały odnotowane w 2. poł. XIV w. w dwóch
niderlandzkich rolach herbowych: w roli Claesa
Heinena, herolda (pod przydomkiem Gelre) ks. Gel-
rii i innych książąt zachodnioeuropejskich oraz

w roli anonimowego autorstwa, zwanej herbarzem

z Bellenville. Informacje o Polakach trafiły do roli
Gelrego i herbarza z Bellenville dzięki uczestnic­
twu opisanych w nich osób w wyprawach zakonu
krzyżackiego przeciw pogańskiej Litwie w l. sie­
demdziesiątych i osiemdziesiątych XIV w. W roli
z herbarza Gelrego znajdują się imiona i herby ry­
cerzy znanych z akt wielkiego marszałka zakonu

jako uczestnicy rycerskiego stołu honorowego, zor­

ganizowanego w Królewcu przed wyprawą w r. 1385,
wśród których był przypuszczalnie wymieniony
w rolach Strasz (tak bowiem można identyfikować

postać opisaną w źródle krzyżackim jako «Saas»,

czy raczej — przy przyjęciu innej lekcji — «Stras»);
świadczy to, że był on już wówczas rycerzem
o ugruntowanej, międzynarodowej sławie, zdoby­
tej przypuszczalnie w którejś z wypraw z początku
l. siedemdziesiątych XIV w.

Tożsamość Strasza z Odrowąża z r. 1381 z uczest­

nikiem wypraw krzyżackich jest niemal pewna, na­

STRASZ Z BIAŁACZOWA

201

tomiast identyczność tej postaci ze S-em nasuwa
pewne wątpliwości, gdyż nie ma żadnych informa­
cji o własności S-a w Odrowążu. Właścicielem Od­
rowąża był natomiast Jan Strasz z Żelazowic, wsi
graniczącej z Białaczowem. W r. 1382 sprzedał on
Odrowąż star. łęczyckiemu Piotrowi Kmicie. W zna­
nym z zepsutej kopii dokumencie tej transakcji Jan
określony jest przydomkiem Mymocz. Fakt, iż
w Żelazowicach w 1. poł. XV w. dziedziczył rycerz

Hincza, noszący takie samo imię jak występujący
u schyłku XIV w. bratanek S-a, nasuwa wniosek,
że Jan z Żelazowic i Bliźniec, brat S-a, to ta sama
osoba, a forma Mymocz jest zepsutym przez kopistę
zapisem przydomka tego brata. Tym samym S. mógł
pisać się w r. 1381 z Odrowąża, mając w nim część
ojcowizny lub pozostając z bratem w niedziale ma­

jątkowym.

Dodatkowym argumentem przemawiającym za

utożsamieniem S-a z postacią dworzanina Siemo-
wita i uczestnika krzyżackiego stołu honorowego

jest szybki przebieg kariery S-a po objęciu przez

Władysława Jagiełłę tronu polskiego w r. 1386. Po
raz pierwszy S. był wzmiankowany w księdze ziem­
skiej krakowskiej pod r. 1384 w sprawie sporów to­
czonych przez niego z sąsiadami we wsi Kościelni-
ki, a w otoczeniu monarchy znalazł się zapewne już
niedługo po koronacji oraz towarzyszył królowi
w jego pierwszej po przyjęciu chrztu podróży na
Litwę. Dn. 1 VI 1387 wystąpił w Wilnie w liście
świadków królewskiego dokumentu fundacyjnego

dla kościoła w Obolcach koło Oszmiany. Następnie
wrócił do kraju z królem i 1 VII t.r. był u jego boku
w Lublinie. W sporządzonej ok. r. 1424 dla bp. Try­
dentu Aleksandra, ks. mazowieckiego, księdze for­
mularzowej zwanej Liber disparata zachował się
niedatowany list Władysława Jagiełły do wielkiego
mistrza krzyżackiego (przywołane w nim okolicz­
ności pozwalają go datować na r. 1387). Z listu
wynika, że królewski doradca (consiliarius) Strasz
został wysłany do wielkiego mistrza z zadaniem
przyprowadzenia posłów krzyżackich na zjazd
z królem w 6 XII 1387 w Radomiu. Chociaż wzmian­

kowanym w tymże liście królowi rzymskiemu i pa­
pieżowi autor formularza przydał fantastyczne imio­
na, imię Strasz wydaje się w tym przypadku wiary­
godne, a określenie mianem doradcy wskazuje na
tożsamość posła ze S-em, a nie ze znanym z póź­
niejszych o kilka lat poselstw do Krzyżaków Miko­
łajem Straszem. Zimą 1390 wziął S. udział w wypra­
wie Władysława Jagiełły przeciw ks. lit. Witoldo­
wi i pozostał przy królu, gdy reszta armii polskiej
z powodu trudności aprowizacyjnych wróciła do
kraju. Brał udział w oblężeniu Kamieńca Lit., wy-
stępując jako świadek na wydanym tamże 12 I I 1390
dokumencie królewskim. Z Litwy udał się do Łę­
czycy, gdzie 12 IV t.r. przewodniczył posiedzeniu

sądu ziemskiego, co zwykle było kompetencją miej­
scowego starosty; wydaje się, że już wówczas pla­
nowano powierzenie mu starostwa, prawdopodob­

nie mając na uwadze jego związki z sąsiadującym
z ziemią łęczycką Mazowszem. W dn. 26—27 VI

1390 w rachunkach podrzęctwa niepołomickiego

odnotowano wydatki związane z wyjazdem S-a na
Węgry, być może w celu załagodzenia napiętych
wówczas stosunków między Polską a Węgrami.
Dn. 15 lub 18 X t.r. wystąpił S. w Łęczycy po raz
pierwszy jako tamtejszy starosta. W dowód zasług
otrzymał od króla 25 I 1391 dom przy ul. Grodz­
kiej w Krakowie, naprzeciw kościoła św. Andrzeja.
W dokumencie nadania został S. nazwany kaszt. ma-
łogoskim, a 18 V t.r. określono go rycerzem paso­
wanym. T.r. podejmował w Łęczycy króla i delega­
cję mazowiecką oraz świadkował 2 IX na królew­
skim dokumencie nadania ks. mazowieckiemu Ja­
nuszowi ziemi drohickiej i innych części Podlasia.
Ostatnia wzmianka o S-u jako star. łęczyckim po­
chodzi z 22 VIII 1392. W l.n. nie prowadził już tak

dużej działalności publicznej. W l. 1395— 8 uczest­
niczył jako rozjemca w zażegnaniu sporu granicz­
nego między Drużynitami z Łapanowa a opactwem

w Mogile i poręczał za przestrzeganie przez klasz­
tor wyroku w tej sprawie. Dn. 26 I 1397 wystąpił
w Krakowie jako świadek na dokumentach Włady­

sława Jagiełły, ustanawiających oprawę królowej
Jadwigi na części ziem Królestwa i dochodach z żup,
a 14 VII t.r. był przy królu w Nowym Sączu.
W 1. 1399— 1400 toczył proces z Elżbietą z Pilicy

o 1 tys. grzywien wiana, którego wypłatę S. wraz
z kaszt, wiślickim Piotrem Rpiszką poręczył Elż­
biecie za jej poprzedniego męża, Janczka Hiczyń-
skiego, Odrowąża z Moraw; sprawa zakończyła się
oddaleniem powództwa z powodu przedawnienia
roszczeń. Dn. 9 V 1401 w księdze ziemskiej kra­
kowskiej odnotowano, że S. nie stawił się na sądzie
wiecowym w Krakowie, gdyż znajdował się w wię­
zieniu wraz z królem Węgier Zygmuntem Luksem­
burskim; przebywał zatem na dworze w Budzie, gdy
28 IV t.r. przedstawiciele tamtejszej opozycji uwię­
zili swego monarchę. Ponieważ nic nie wiadomo
o urzędach lub majątkach, jakie S. mógł posiadać
wówczas na Węgrzech, jego pobyt w Budzie był
raczej krótkotrwały i wiązał się prawdopodobnie
z bliżej nieokreśloną misją dyplomatyczną; może
o tym świadczyć szybkie uwolnienie S-a, który już
25 VI t.r. zasiadł jako asesor w sądzie wiecowym
w Wiślicy. Ostatnie lata życia S-a wypełniły sprawy
majątkowe. Po raz ostatni wzmiankowany był
w źródłach jako żyjący 7 III 1408. Zmarł przed

27 XII 1408, kiedy jego żona wystąpiła jako wdowa.

Trzon dóbr S-a w woj. sandomierskim stanowił

uzyskany od królowej lub króla w l. 1385—90 Bia­
łaczów z okolicznymi wsiami i niewielkim muro­
wanym zamkiem. Na dobra w ziemi krakowskiej
składały się części w podkrakowskich Kościelni-
kach, sąsiednich Stanisławicach i Woli Stanisław­

skiej oraz w Rzędowicach koło Proszowic, które
powiększył biorąc w zastaw lub wykupując w tych
wsiach części należące do Rawiczów. Zakup poł.

202

STRASZ Z BIAŁACZOWA

Kościelnik nastąpił z pewnością przed r. 1384, kie­
dy S. po raz pierwszy pisał się z tej miejscowości
i toczył w niej spory sąsiedzkie. W r. 1388 wdowa
po Janie Gucie h. Rawa, właścicielu drugiej poł.
Kościelnik, zeznała, że S. wykupił swoją część
z rąk niewymienionego z imienia kaszt. sandomier­

skiego, a prawo do niej pochodziło z sukcesji po
matce pochodzącej z rodu Rawiczów. Możliwe, że
do zapiski tej wkradł się błąd i chodziło w niej
o kaszt. lubelskiego, gdyż właśnie ten urząd pełni­
ło dwóch spokrewnionych z sobą Rawiczów: Abra­
ham z Makocic (zm. 1363), który był współwłaści­
cielem części Rzędowic i jego przypuszczalny bra­
tanek Grot z Chrobrzan (zm. 1373 lub 1374). S. od
wdowy po Janie Gucie wziął także w zastaw jej
oprawę wdowią w Kościelnikach. Zastawu tego nie
zwrócił jej spadkobiercom, co stało się przyczyną
wieloletnich sporów sądowych. W Stanisławicach

i Woli Stanisławskiej wziął S. w zastaw w r. 1388
część Goworka z Kliszowa, a części Grota i Jakuba
z Obiechowa kupił w r. 1391. Przed r. 1398 wszedł
także w posiadanie klucza w pow. pilzneńskim, obej­
mującego Sędziszów oraz trzy lokowane w pobliżu
Wole. Zapewne do przejęcia tych dóbr doszło jesz­
cze za życia jego brata, gdyż t.r. w sporze o poł.
klucza jako zachodźca S-a wystąpił jego bratanek
Hincza i inne dzieci brata. Dom w Krakowie przy
ul. Grodzkiej sprzedał S. w r. 1392 klasztorowi
cystersów w Jędrzejowie za 100 grzywien. Wydaje

się, że wyzbył się jednak tylko części posesji, gdyż

jego syn sprzedawał w r. 1433 dom sąsiadujący

z kamienicą opata jędrzejowskiego, który wnuczka
S-a starała się później odzyskać, powołując się na
prawa po swoim ojcu i babce. Domysł Karola Gór­
skiego, jakoby do S-a należał także rozległy kom­
pleks dóbr z ośrodkiem w Piękoszowie (pow. chę­
ciński), jest nieuzasadniony, bowiem oparty na
dość dowolnym utożsamieniu Strasza z Pawłowa
(który pozbył się tych dóbr w r. 1430) z jednym
z synów S-a.

Żoną S-a była Elżbieta, zwana także Halszką

(zm. po 9 V 1425). Pewną wskazówką co do jej po­
chodzenia może być fakt, że dzieci S-a w l. trzy­
dziestych XV w. zrzekły się na rzecz Zbigniewa
z Łapanowa i Przestańska wszelkich praw, jakie mo­
głyby mieć po ojcu lub matce do wsi Lubcza, będą­
cej własnością Drużynitów z Łapanowa. W r. 1391
oprawił S. żonie 300 grzywien posagu i wiana na
Kościelnikach, Woli i Stanisławicach. Po śmierci
męża Elżbieta kontynuowała procesy z Rawicza­
mi o zastaw w Kościelnikach. Na mocy wyroków
z 1. 1416 i 1419 musiała odstąpić Jakubowi i Go-
workowi Gutom poł. wsi wraz z pobliską Wolą.
W 1. 1419—20 zawarła z nimi dodatkową ugodę,
w której — w zamian za korzystną dla siebie zmia­
nę granic między Stanisławicami a Kościelnikami
— scedowała na Rawiczów czwartą część Kościel­
nik. S. pozostawił dwóch synów i dwie córki. Star­

szy syn S t r a s z , nieużywający podobnie jak oj­
ciec imienia, jedynie przez Jana Długosza nazwany

Janem Czarnym, w r. 1409 wpisał się na Uniw. Krak.
W r. 1415 w wyniku przeprowadzonego z bratem
podziału ojcowizny objął dobra w woj. sandomier­
skim. Zmarł najpóźniej w r. 1437. Młodszy J a n
otrzymał dobra w ziemi krakowskiej z oprawą wdo­
wią matki oraz Sędziszów z przyległościami. Po

śmierci matki kontynuował spory z Rawiczami
o Kościelniki i odkupił je w r. 1427 na podstawie
prawa bliższości. Oskarżony w r. 1431 o rozpusz­
czanie oszczerstw na temat niewierności małżeńskiej
królowej Zofii Holszańskiej, dwukrotnie oczyszczał
się z tego zarzutu przysięgą, a nawet wyzwał na po­

jedynek (bez odzewu) swych oskarżycieli. Mimo to,

wg Długosza, opuszczony przez krewnych i przy­

jaciół, został z rozkazu króla na długi czas wtrąco­

ny do wieży w zamku w Sandomierzu, gdzie pew­
nego dnia omal nie uległ zaczadzeniu. Po wyjściu
na wolność wziął udział w polsko-husyckiej wypra­
wie do Prus w r. 1433. Dowodzący wojskami pol­

skimi Mikołaj z Michałowa z trudem odwiódł go
wówczas od zamiaru spalenia żywcem kaprów wzię­
tych do niewoli po zdobyciu Tczewa. Podczas uro­
czystości koronacyjnych Władysława III w r. 1434
wraz ze Spytkiem z Melsztyna i Abrahamem ze
Zbąszynia usiłował w ostatniej chwili przekonać
obecnych do zaniechania koronacji. W r.n. w tym
samym gronie stanął na czele antykościelnej opo­
zycji na zjeździe duchowieństwa i szlachty, zwoła­
nym do Piotrkowa w celu zakończenia sporów,
związanych z uiszczaniem dziesięcin. Zmarł najpóź­
niej w r. 1440; jego syn Jan zmarł przed r. 1462.
Z córek S-a Katarzyna została żoną bliżej niezna­
nego Frycza, a następnie Iwona Powały, a Agniesz­
ka (Jagna) wydana została za Jana z Bełzowa h. Rawa.
Wnukiem S-a był Mikołaj Strasz (zob.).

B o n i e c k i, I 180, V 90, X 2 1 5 ; D e r w i c h M.,

Materiały do słownika historyczno-geograficznego
dóbr i dochodów dziesięcinnych benedyktyńskiego
opactwa św. Krzyża na Łysej Górze do 1819 r.,
Wr. 2000 s. 105— 6; F e d o r o w i c z , Dostojnicy
i urzędnicy, s. 175; Katalog dokumentów pergamino­
wych ze zbiorów Tomasza Niewodniczańskiego
w Bitburgu, Oprac . J. Tomaszewicz, M. Zdanek,
Kr. 2004; Słown. Hist.-Geogr. Ziem Pol., V (Górka,
Kościelniki, Lanckorona, Lubcza), VIII (Kościan-star.);
Urzędnicy II/l, IV /1; — B u b c z y k R., Kariera ro­
dziny Kurozwęckich w XIV wieku. Studium z dzie­

jów powiązań polskiej elity politycznej z Andegawe-

nami, W. 2002 (omyłkowo przypisany S-owi udział
w zjeździe w Radomsku w marcu 1384); D ł u g o ­
s z e w s k a W., Pietrzak J., Badania archeologiczno-
architektoniczne i prace zabezpieczające prowadzo­
ne w obrębie reliktów dworu na kopcu (stanowisko 3)
w Białaczowie, gm. Białaczów, woj. piotrkowskie,
„Łódz . Spraw. Archeol.” T. 4: 1998 s. 207, 211;
G a w ę d a S., Możnowładztwo małopolskie w XIV
i w pierwszej połowie XV wieku. Studium z dziejów
rozwoju wielkiej własności ziemskiej, Kr. 1966;
G ó r s k i K., Ród Odrowążów w wiekach średnich,
„Roczn. Tow. Herald.” R. 8: 1926— 7 s. 36—40,

82— 3, 89, 98 (liczne błędy i nieścisłości); G ó r -
s k i K., Pakulski J., Udział Polaków w krzyżackich

STRASZ Z BIAŁACZOWA — STRASZ JOACHIM

203

rejzach na Litwę w latach siedemdziesiątych i osiem­
dziesiątych XIV stulecia, „Zap. Hist.” T. 52: 1987
s. 512— 13, 517— 18, 521; H e y m o w s k i A., Her­
by polskie w brukselskim Armorial Gymnich, recte
Lyncenich, „Studia Źródłozn.” T. 29: 1985 s. 103— 4;
t e n ż e , Herby polskie w paryskim Armorial Bellen-
ville, tamże T. 32/33: 1990 s. 117, 125; K u t r z e -
b a S., Sądy ziemskie i grodzkie w wiekach średnich,
cz. 1, „Rozpr. AU Wydz. Hist.— Filoz.” T. 40: 1901

s. 400; toż, cz. 2, tamże T. 42: 1902 s. 122, 124; t e n -
ż e, Starostowie, ich początki i rozwój do końca
XIV w., tamże T. 45: 1903 s. 253, 279; M i k u c k i S.,
Rycerstwo słowiańskie w Wapenboek Gelrego, „Stu­
dia Źródłozn.” T. 13: 1958 s. 115, 119— 20; P a r a ­
vi c i n i W., Heraldische Quellen zur Geschichte der
Preußenreisen im 14. Jahrhundert, „Ordines Militares.
Colloquia Torunensia Historica” T. 4: 1987 s. 124— 5,

127; t e n ż e , Die Preussenreisen des europäischen

Adels, Sigmaringen 1989 I 140— 1, 321; P o l a c z ­
k ó w n a H., Geneza herbów polskich w herbarzu fla­
mandzkim, w: Księga pamiątkowa ku czci Oswal­
da Balzera, Lw. 1925 I 277; t a ż , Księga bracka
św. Krzysztofa na Arlbergu w Tyrolu, „Mies . Herald.”

R. 10: 1931 s. 103; S u ł k o w s k a - K u r a s i o -
w a I., Doradcy Władysława Jagiełły, w: Społeczeń­
stwo Polski średniowiecznej, Red. S. K. Kuczyński,
W. 1982 II 204; S u p r u n i u k A., Otoczenie księ­
cia mazowieckiego Siemowita IV (1374— 1426). Stu­
dium o elicie politycznej Mazowsza na przełomie XIV
i XV wieku, W. 1998; Ś l i w i ń s k i B., Podsędek
sandomierski Prandota i małopolscy Odrowążowie
w II połowie XIV w., w: Ludzie, władza, posiadłości,
Red. J. Powierski, B. Śliwiński, Gd. 1994 s. 225,
230— 5, 239; W r o n i s z e w s k i J., Ród Rawiczów.
Warszowice i Grotowice, Tor. 1992; t e n ż e , Ród Ra­
wiczów. Współrodowcy Warszowiców i Grotowiców,
Tor. 1994; t e n ż e , Szlachta ziemi sandomierskiej
w średniowieczu. Zagadnienia społeczne i gospodar­
cze, P.— Wr. 2001; — Bull. Pol., II— III; Cod. epist.
Vitoldi; Cod. P o l, II nr 537 (poprawna data: 12 II

1390); Cod. Pru ss., IV nr 31; Cracovia artificum,
1433— 1440; D ł u g o s z , Annales, XI, XII (w indek­

sach błędnie rozdzieleni synowie S-a); D ł u g o s z ,
Liber benef., III; Dok. kujawskie i mazowieckie prze­
ważnie z XIII wieku, Wyd. B. Ulanowski, Arch. Kom.
Hist. T. 4: 1888 s. 379— 80; Dok. sądu ziem. krak.;
Elementa ad fontium editiones, II; Iura Masoviae ter­
restria, Wyd. J. Sawicki, W. 1972 I nr 41; Kod. kate­
dry i diec. wil.; Kod. katedry krak., II; Kod. Litwy,
nr 73, 76; Kod. maz. (Lubomirskiego), nr 120; Kod.
mogilski; Kod. MpoL, I, IV; Kod. Wpoi., III; Księga
proskrypcji i skarg miasta Krakowa, Wyd. B. Wyro-
zumska, Kr. 2001 (rycerz Piotr Strassze w r. 1369);
Metryka Uniw. Krak., I; Mon. Pol. Vat., III; Najst. księ­
gi m. Kr., s. 251; Nowy kodeks dyplomatyczny Ma­
zowsza, Wyd. I. Śułkowska-Kuraś, S. Kuraś, W. 2000
cz. 3; Rachunki dworu Władysława Jagiełły; Regesta
historico-diplomatica Ordinis S. Mariae Theutonico-
rum, Hrsg. v. E. Joachim, W. Hubatsch, Göttingen

1948 cz. 1 vol. 1 nr 487; Starod. Prawa Pol. Pomn.,

II nr 1140, 1455, 1456, 1464, 1502, 1546, 1563, 1687,
2 0 2 1 , 2341, 2346, 2354b, VIII 2926, 4716, 5110, 5110
(błędny odczyt, winno być «Straschonis»), nr 5128,
6357, 6550, 7557, 8532, 8581, 8692, 8764, 9750,
9794, 9794a, uw. 96/19 (błędny odczyt, winno być
«Straschone»), uw. 160/23, 229/35, 242/39, 266/84,
278/47, 279/14, 290/17, 312/17, 315/76, 325/93,
342/48; Teki Pawińskiego, III (także nr 1634, 2176);

Zapiski sądowe województwa sandomierskiego z lat

1395— 1444, Wyd. F. Piekosiński, Arch. Kom. Prawn.

T. 8: 1907 z. 1; Zbiór dok. mpol., cz. VI nr 1525, 1526,

1589, 1701, cz. VIII nr 2536, 2544, 2545; Zbiór do­

kumentów zakonu OO. Paulinów w Polsce, Wyd. J. Fi-

jałek, Kr. 1938 I nr 32, 33; toż, Wyd. J. Zbudniewek,

W. 2004 II nr 58; — AP w Kr., Oddz. na Wawelu: Terr.
Crac. T. 1b s. 24, 109, t. 2 s. 42, 172, 266, 344, 351,
389, 569, 575, t. 3a s. 247, 310, 545, 599, 609, t. 3b

s. 48, 74, 80— 1, 93, 101, 116, 128, 182, 187, 217,
223, 299, 333, 348, 365, 382, 463, 477, 647, 654, t. 4
s. 36, 48, t. 5 s. 14, 31, 41, 47, 165, 182, 198, 208,
211, 213— 14, 367, 392, 406, 437, 440, t. 6 s. 18— 19,
25, 51, 67, 80, 180, 213, 216, 230, 269, 309, 319, 337,
380, 506, 549— 50, 557, 571— 2, 608— 9, 623, t. 7
s. 14, 43—4 , 143— 4 , 2 3 1 , 238, 3 7 2 , 406, t. 146 s. 224,
t. 152 s. 149, t. 193 s. 328, 331, t. 195 s. 271, t. 197
s. 64, 66, Terr. Czchov., t. 1 s. 153, Castr. Crac., t. 1

s. 41, 83, 97, 228— 9, t. 1a k. 23, 107, 148v— 9, 152v,
t. 2 s. 9, 17, 31, 42, 53— 5, 228, 235; Arch. Kurii Me­
tropolitalnej w Kr.: Acta Off. Crac., t. 4 k. 30v;
B. UAM: rkp. Akcesja 1609 k. 81, 87v— 8; L’vivs’ka
naukova biblioteka im. V. Stefanyka we Lw.: F. 141
op. 1 spr. 295 II k. 232v— 3v.; — Mater. Tomasza Nie­
wodniczańskiego w Bitburgu (Niemcy): dok. perg.
A 23 (S. jako strenuus).

Maciej Wilamowski