Lekcja 7: Formacje klasyczne.

Formacje odwrócenia trendu część I:

Wczesne rozpoznanie formacji klasycznych na wykresie cenowym jest jedną z tych umiejętności,

dzięki opanowaniu których zwiększymy nasze zyski. A rozpoznanie formacji odwrócenia trendu w jej
wczesnym stadium może przynieść niebagatelne zwroty z inwestycji.

Podczas tej lekcji postaram się przybliżyć Ci najważniejsze formacje, których pojawienie się zwiastuje
zmianę trendu na rynku. Dzięki tej lekcji będziesz mógł z łatwością rozpoznawać formacje na wykresach
cenowych rozmaitych spółek. Przejdźmy zatem do konkretów.

Formacje odwrócenia trendu

Formacje odwrócenia trendu, jak sama nazwa wskazuje są formacjami, które wysyłają nam informację

o prawdopodobnej zmianie istniejącego trendu. W definicji widzimy, że podstawą wystąpienia omawianego
rodzaju formacji jest występowanie wcześniejszego trendu, który może być wzrostowy bądź spadkowy.

Czy formacje zapowiadające hossę różnią się od tych, które zwiastują bessę?

Odpowiedź jest twierdząca, chociaż różnice pomiędzy tymi dwoma kategoriami nie są aż tak duże.

Przy formacjach zapowiadających trend wzrostowy należy bacznie zwracać uwagę na wahania wolumenu,
które powinny być znaczące jak również i wahania samej ceny. Natomiast przy formacjach zapowiadających
spadki wahania wolumenu i ceny nie są aż tak wyraźne. Co więcej, wolumen w obu przypadkach pomimo
odpowiednich wahań powinien zachowywać się w określony sposób, który zostanie przedstawiony wraz z
poszczególnymi formacjami.

Pierwszym sygnałem, który w większość przypadków wchodzi w skład samej formacji klasycznej, jest
przełamanie znaczącej dla danego trendu linii. Wychwycenie takiej sytuacji to czerwone światło dla
inwestora, który następnie powinien bacznie przeanalizować wykres spółki. W odniesieniu do istniejącego
trendu rozsądny gracz podejmuje decyzję kupna w przypadku gdy wcześniejszy trend był spadkowy i
analogicznie gdy trend był wzrostowy na rynku zajmujemy krótką pozycję. Byłoby pięknie, jednak nie jest to
aż takie proste. Prześledźmy poszczególne formacje.

1) Formacja głowy i ramion

Najbardziej znaną formacją odwrócenia trendu jest formacja głowy i ramion. Ze względu na

uwarunkowania jakie jej towarzyszą, uważana jest za jedną z najbardziej wiarygodnych formacji, które
zwiastują zakończenie panującego trendu.

Ogólna charakterystyka formacji:

Najwyżej z całej formacji położona jest głowa, która jest jej centralnym punktem. Po lewej i prawej

stronie znajdują się odpowiednie ramiona, które w większość przypadków znajdują się na podobnej
wysokości, ale zawsze niższej niż sama głowa. Formacje można uznać za kompletną wtedy gdy cena przebija
linię szyi (linia szyi powstaje z połączenia dołków cenowych pomiędzy szczytami formacji cenowej). Bardzo
częstym zjawiskiem, które powinien wykorzystywać inwestor, jest powrót po około 10 sesjach po przebiciu
linii szyi do samej linii, wzrost nie powinien jednak jej przekroczyć.

www.invest24.pl

Zapraszamy do dyskusji na forum

Lekcja 7: Formacje odwrócenia trendu część I

Lekcja 7: Formacje klasyczne. Formacje odwrócenia trendu część I

Rys.1 Formacja głowy i ramion na wykresie PGNiG. Na wykresie widzimy, że wolumen przy prawym ramieniu jest wyższy niż
wolumen w przypadku głowy, oraz lewego ramienia. Teoretycznie jest to sygnał, że formacja nie zostanie ukształtowana w pełni.
W każdym przypadku, tak jak i tutaj, należy czekać na przełamanie linii szyi, jeżeli nie nastąpi, to trend będzie kontynuowany,
jeżeli natomiast linia zostanie przerwana to formację uznajemy za w pełni ukształtowaną. Czy zatem ta anomalia nie miała wpływu
na dalszy ruch cenowy? Widzimy na wykresie, że w czasie ruchu powrotnego do szyi, linia została przerwana, jednak ceny
powróciły później do przewidywanych poziomów. Jest to bardzo częste zjawisko, dlatego nie należy od razu podważać sygnałów
płynących z formacji, a sprawdzić kształtowanie się wolumenu, bo właśnie taka sytuacja przewiduje późniejsze odchylenie od
idealnej formacji.

Jak na podstawie wykresu przewidzieć przyszły ruch wynikający z formacji?

Najbardziej popularna metoda wśród graczy giełdowych jest całkiem intuicyjna. Polega na tym, że od

głowy odmierzamy odległość do punktu w którym przebita została linia szyi, a następnie otrzymaną wielkość
odejmujemy ponownie od punktu w którym cena pokonała linię szyi. Są też bardziej skomplikowane sposoby
wyznaczania zakresu ruchu cenowego, jednak skuteczność tych metod jest raczej znikoma.

Znaczenie wolumenu:

Podczas kształtowania się formacji, kluczowe znaczenie ma wielkość wolumenu. Ważne jest aby

wolumen powstały przy lewym ramieniu i głowie był wyższy niż wolumen przy prawym ramieniu- jest to
warunek, który poddaje próbie istnienie całej formacji. Dodatkowo jeżeli wolumen głowy jest niższy niż
wolumen lewego ramienia pewność pełnego ukształtowania się formacji jest większa. Na wykresach na
których powstała owa formacja widać także, że wolumen wzrasta wraz z przebiciem linii szyi i maleje w
sytuacji gdy cena do tej linii powraca. Dodatkowy warunek utwierdza nas w przekonaniu, że trend na rynku
ulegnie zmianie.

Lekcja 7: Formacje klasyczne. Formacje odwrócenia trendu część I

www.invest24.pl

Zapraszamy do dyskusji na forum

Lekcja 7: Formacje odwrócenia trendu część I

Odwrócona formacja głowy i ramion

Sytuacją dokładnie przeciwną od wcześniejszej formacji jest odwrócona formacja głowy i ramion,

która widoczna jest na wykresie poniżej:

Rys.2 Odwrócona formacja głowy i ramion na wykresie Projprzem

Co wyróżnia ją od formacji głowy i ramion to przede wszystkim znaczenie wolumenu Kluczowe jest,

ż

eby wolumen wraz z kolejnym dołkiem był coraz to niższy, a wartość największą osiągnął w momencie

wybicia z linii szyi. Jeżeli wolumen nie zachowuje się jak w powyższym opisie, należy poddać wątpliwości
istnienie formacji. Najprawdopodobniej rynek po wybiciu powróci do wcześniejszych poziomów.
Pomiar przyszłego ruchu jest identyczny jak przy normalniej formacji głowy i ramion. Podobnie z resztą rzecz
się tyczy ruchu powrotnego do linii szyi.

2) Formacja spodka

Najpewniejszą, a zarazem najrzadziej występującą jest formacja spodka, której kształtowanie odbywa

się w bardzo długim okresie, bez gwałtownych zmian. Formacja ta nie posiada swojej odwróconej wersji.
Występuje tylko i wyłącznie przy trendzie spadkowym.

Niewielkie zmiany towarzyszące formacji powodują, iż często mylona jest z trendem horyzontalnym.

Kształtowanie się formacji przez długi okres, nawet kilkuletni powoduje, że zmiany, które wprowadza są
znaczące, a najpewniejszą strategią jest kup i sprzedaj po paru latach.

Lekcja 7: Formacje klasyczne. Formacje odwrócenia trendu część I

www.invest24.pl

Zapraszamy do dyskusji na forum

Lekcja 7: Formacje odwrócenia trendu część I

Rys. 3 Formacja spodka- wykres w ujęciu tygodniowym. Strzałka pokazuje przewidywany ruch cenowy.

Grzegorz Wach <mgreg>, Dawid Augustyn <ogest>

Opracowane na podstawie: Waldemar Tarczyński „Rynki kapitałowe”, Alexander Elder „Zawód inwestor
giełdowy”.
Zalecana lektura: John J. Murphy „Analiza techniczna rynków finansowych”.

Lekcja 7: Formacje klasyczne. Formacje odwrócenia trendu część I

www.invest24.pl

Zapraszamy do dyskusji na forum

Lekcja 7: Formacje odwrócenia trendu część I