plik

PRZEPISY REGULUJĄCE PROBLEMATYKĘ BEZPIECZEŃSTWA W GÓRACH

Turystyka kwalifikowana jest formą wypoczynku pozwalającą na regenerację sił fizycznych i psychicznych. Jednym ze sposobów uprawiania
tego rodzaju turystyki są piesze wędrówki górskie. Wymaga to często przygotowania kondycyjnego, umiejętności technicznych,

odpowiedniego ekwipunku i sprzętu oraz znajomości zasad jego użytkowania. Ponadto atutem wędrowca jest duże doświadczenie
turystyczne. Powyższe wymogi odróżniają ją od popularnych spacerów lub wycieczek autokarowych. Uprawianie turystyki kwalifikowanej

często niesie ze sobą zwiększone ryzyko utraty zdrowia, a nawet życia. Dlatego też w Polsce wprowadzono przepisy prawne regulujące
zagadnienia bezpieczeństwa w górach. Osoby uprawiające turystykę na terenach górskich zobligowane są do przestrzegania tych zasad,

natomiast organizator ustalając program wycieczki winien wziąć pod uwagę zagadnienia związane z bezpieczeństwem, wynikające z

przepisów prawnych. Uregulowania dotyczące bezpieczeństwa uprawiania turystyki górskiej są rozproszone w różnych aktach prawnych, a
najważniejsze z nich to ustawy:

1. Ustawa z dnia 18 stycznia z 1996 r. o kulturze fizycznej (tekst jednolity: Dz. U. 2001, Nr 81, poz. 889, z późn. zm.),

2. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (tekst jednolity: Dz. U. 2001, Nr 55 poz. 578 z późn. zm.)

Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (

tekst jednolity: Dz. U. 2004, Nr 256

poz. 2572 z późn. zm.)

Ustawa z dnia 5 marca 2004 r. o zmianie ustawy o usługach turystycznych oraz o zmianie ustawy -

Kodeks wykroczeń

(Dz. U. Nr 62,

poz. 576)

oraz akty wykonawcze do tych ustaw.

Ustawa o kulturze fizycznej jest podstawowym aktem prawnym regulującym zagadnienia dotyczące sportu, rekreacji ruchowej oraz zasady

bezpieczeństwa w dziedzinie kultury fizycznej. Ustawa dokładnie określa, na kim spoczywają obowiązki w zakresie bezpieczeństwa w górach
tj. na organach administracji rządowej, organach jednostek samorządu terytorialnego, dyrekcjach parków narodowych, a także na osobach

prawnych i fizycznych prowadzących w górach działalność w zakresie kultury fizycznej.

Ustawa nie definiuje terminu "turystyki kwalifikowanej". W całej ustawie nie ma zapisów odwołujących się do tego rodzaju działalności.
Należy, więc przypuszczać, że ustawodawca turystykę utożsamił ze sportem oraz rekreacją ruchową, będącą zgodnie z treścią tej ustawy

formą aktywności fizycznej podejmowaną dla wypoczynku i odnowy sił psychofizycznych.

W oparciu o ustawę wydane zostało rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 maja 1997 r. w sprawie określenia warunków bezpieczeństwa
osób przebywających w górach, pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne (Dz. U. 1997, Nr 57, poz. 358).

Rozporządzenie zawiera przepisy dotyczące oznakowania szlaków turystycznych i zasady ostrzegania przed niebezpieczeństwem lawin, a
także zasady organizowania wycieczek oraz zbiorowych imprez turystycznych i sportowych w górach.

Wycieczki górskie odbywane na terenie, położonym powyżej 1000 m n.p.m., bądź na terenie parków narodowych lub rezerwatów

przyrody mogą być prowadzone jedynie przez osoby posiadające uprawnienia górskiego przewodnika turystycznego. Organizator
wycieczki (biuro, podróży, szkoła, parafia lub zakład pracy) obligatoryjnie winien zabezpieczyć obsługę takiej osoby. Ponadto wskazane jest,

aby wycieczki górskie odbywane na terenie, położonym poniżej 1000 m n.p.m., również obsługiwane były przez przewodnika. Przewodnik

górski z uwagi na odbycie specjalnego szkolenia, zawierającego szeroki zakres zagadnień bezpieczeństwa w górach, posiada dużą wiedzę i
doświadczenie pozwalające na bezpieczne poprowadzenie takiej wycieczki. Szczegółowy program szkolenia przewodników turystycznych

uregulowany jest w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 16 sierpnia 2004r. w sprawie przewodników turystycznych i pilotów
wycieczek (Dz. U. Nr 188, poz. 1944) i obejmuje zagadnienia związane ze zdrowiem turysty, udzielenie pierwszej pomocy, zasady asekuracji,

wzywanie pomocy. Ponadto szkolenie obejmuje inne zagadnienia związane bezpieczeństwem w górach: rodzaje zagrożeń (burza, mgła,
oblodzenie, zabłądzenie, noc). Poza tym znajomość topografii i szlaków turystycznych zdobywana w czasie szkolenia stanowi dodatkową

gwarancję bezpieczeństwa.

Organizator wycieczki, wynajmując przewodnika z właściwymi kwalifikacjami, w przypadku zaistnienia nieszczęśliwego wypadku odpowiada
jedynie w zakresie obowiązków organizatora, natomiast główna odpowiedzialność za bezpieczeństwo uczestników spoczywa na

przewodniku. Wynika z tego jasno, że nawet w terenie poniżej 1000 m n.p.m. organizator wycieczki dla bezpieczeństwa uczestników i

własnego powinien zatrudnić przewodnika. Nie uchroni go to od jakiejkolwiek odpowiedzialności za bezpieczeństwo uczestników, ale w
znaczący sposób może taką odpowiedzialność zmniejszyć, a w wielu wypadkach pozwala jej uniknąć. Ponadto warto zatrudnić przewodnika z

tego względu, że jest on osobą wykwalifikowaną, przygotowaną do oprowadzania po konkretnym terenie i dzięki temu wycieczka ma dużo
większą wartość poznawczą i dydaktyczną. Podsumowując te zagadnienie należy stwierdzić, że organizator wycieczki winien podjąć wszelkie

działania, aby nie spowodować narażenia uczestników wycieczki na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na
zdrowiu.

Document Outline