Stan prawny na 3 lutego 2010 r.
Uwzgl
ę
dniono Dziennik Ustaw z 2010 r. nr 13 z dnia 29 stycznia 2010 r. oraz Monitor Polski z 2010 r. nr 5 z dnia 1 lutego
2010 r.
USTAWA
z dnia 18 wrze
ś
nia 2001 r.
Kodeks morski
Tytuł I
Przepisy ogólne
Art. 1. [Zakres regulacji] § 1. Kodeks morski reguluje stosunki prawne zwi
ą
zane z
ż
eglug
ą
morsk
ą
.
§ 2. W stosunkach cywilnoprawnych zwi
ą
zanych z
ż
eglug
ą
morsk
ą
stosuje si
ę
– w braku odpowiednich
przepisów Kodeksu morskiego – przepisy prawa cywilnego.
§ 3. Stosunki pracy na statkach morskich, sprawy bezpiecze
ń
stwa morskiego, zapobieganie
zanieczyszczaniu morza przez statki oraz inne sprawy w zakresie nieuregulowanym przepisami Kodeksu
morskiego reguluj
ą
odr
ę
bne przepisy.
Art. 2. [Statek morski] § 1. Statkiem morskim jest ka
ż
de urz
ą
dzenie pływaj
ą
ce przeznaczone lub
u
ż
ywane do
ż
eglugi morskiej, zwane dalej „statkiem”.
§ 2. Statkiem morskim w budowie jest statek, którego st
ę
pk
ę
poło
ż
ono lub wykonano równorz
ę
dn
ą
prac
ę
konstrukcyjn
ą
w miejscu wodowania, a
ż
do zako
ń
czenia budowy.
Art. 3. [Morski statek handlowy] § 1. Kodeks morski stosuje si
ę
do morskich statków handlowych.
§ 2. Morskim statkiem handlowym jest statek przeznaczony lub u
ż
ywany do prowadzenia działalno
ś
ci
gospodarczej, a w szczególno
ś
ci do: przewozu ładunku lub pasa
ż
erów, rybołówstwa morskiego lub
pozyskiwania innych zasobów morza, holowania, ratownictwa morskiego, wydobywania mienia zatopionego
w morzu, pozyskiwania zasobów mineralnych dna morza oraz zasobów znajduj
ą
cego si
ę
pod nim wn
ę
trza
Ziemi.
Art. 4. [Statki do celów naukowo-badawczych] Do statków morskich u
ż
ywanych wył
ą
cznie do celów
naukowo-badawczych, sportowych lub rekreacyjnych stosuje si
ę
Kodeks morski z wyj
ą
tkiem przepisów o
przewozie ładunku lub pasa
ż
erów oraz przepisów o awarii wspólnej.
Art. 5. [Statki pełni
ą
ce specjaln
ą
słu
ż
b
ę
pa
ń
stwow
ą
] § 1. Do statków morskich pełni
ą
cych wył
ą
cznie
specjaln
ą
słu
ż
b
ę
pa
ń
stwow
ą
stosuje si
ę
Kodeks morski z wyj
ą
tkiem przepisów o przewozie ładunku lub
pasa
ż
erów, o awarii wspólnej i o przywilejach na statku.
§ 2. Do statków pełni
ą
cych specjaln
ą
słu
ż
b
ę
pa
ń
stwow
ą
zalicza si
ę
w szczególno
ś
ci statki:
hydrograficzne, dozorcze, po
ż
arnicze, telekomunikacyjne, celne, sanitarne, szkolne, pilotowe, statki u
ż
ywane
wył
ą
cznie do ratowania
ż
ycia na morzu lub do łamania lodów.
Art. 6. [Statki Marynarki Wojennej, Stra
ż
y Granicznej i Policji] § 1. Z zastrze
ż
eniem wyj
ą
tków
przewidzianych w ustawie, nie stosuje si
ę
Kodeksu morskiego do jednostek pływaj
ą
cych Marynarki Wojennej,
Stra
ż
y Granicznej oraz Policji.
§ 2. Przepisów Kodeksu morskiego o przewozie ładunku lub pasa
ż
erów nie stosuje si
ę
do transportów
wojskowych morskimi statkami handlowymi, chyba
ż
e strony umowy przewozu morskiego postanowi
ą
inaczej.
Art. 7. [Armator] Armatorem jest ten, kto we własnym imieniu uprawia
ż
eglug
ę
statkiem morskim
własnym lub cudzym.
Art. 8. [Terminy przedawnienia roszcze
ń
] § 1. Terminy przedawnienia roszcze
ń
ze stosunków
regulowanych Kodeksem morskim mog
ą
by
ć
przedłu
ż
ane umow
ą
stron zawart
ą
na pi
ś
mie po zaistnieniu
zdarzenia, z którego wynikło roszczenie.
§ 2. Przepis § 1 nie dotyczy roszcze
ń
stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem s
ą
du lub wyrokiem
s
ą
du polubownego, a tak
ż
e ugod
ą
zawart
ą
przed tymi s
ą
dami.
Tytuł II
Statek morski
DZIAŁ I
Polska przynale
ż
no
ść
statku
Dziennik Ustaw Rok 2009 Nr 217 poz. 1689
wersja obowi
ą
zuj
ą
ca od 21.12.2009
(Tekst opracowany przez INFOR)
Page 1 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
Art. 9. [
ś
egluga pod polsk
ą
bander
ą
] § 1.
ś
eglug
ę
pod polsk
ą
bander
ą
mo
ż
e uprawia
ć
tylko statek o
polskiej przynale
ż
no
ś
ci.
§ 2. (uchylony).
§ 3. Terenowy organ administracji morskiej, na którego obszarze działania znajduje si
ę
port rozpocz
ę
cia
podró
ż
y, mo
ż
e w uzasadnionych przypadkach zezwoli
ć
na wykonywanie przez czas oznaczony stałego
przewozu mi
ę
dzy portami polskimi przez statek podnosz
ą
cy bander
ę
pa
ń
stwa innego ni
ż
pa
ń
stwo
członkowskie Unii Europejskiej.
Art. 10. [Statek o polskiej przynale
ż
no
ś
ci] § 1. Statkiem o polskiej przynale
ż
no
ś
ci jest:
1) statek stanowi
ą
cy polsk
ą
własno
ść
, o którym mowa w art. 73 § 1 i 2;
2) statek uwa
ż
any za stanowi
ą
cy polsk
ą
własno
ść
, o którym mowa w art. 73 § 3;
2a) statek niestanowi
ą
cy polskiej własno
ś
ci, który uzyskał polsk
ą
przynale
ż
no
ść
zgodnie z
rozporz
ą
dzeniem nr 613/91 (EWG) z dnia 4 marca 1991 r. w sprawie transferu statków z jednego
rejestru do drugiego wewn
ą
trz Wspólnoty (Dz. Urz. WE L 68 z 15.03.1991, z pó
ź
n. zm.);
3) statek niestanowi
ą
cy polskiej własno
ś
ci, który czasowo uzyskał polsk
ą
przynale
ż
no
ść
, o którym mowa w
art. 13 § 1.
§ 2. Przepisy niniejszego działu dotycz
ą
ce statku stanowi
ą
cego polsk
ą
własno
ść
stosuje si
ę
do statków
uwa
ż
anych za stanowi
ą
ce polsk
ą
własno
ść
.
Art. 11. [Obowi
ą
zek podnoszenia polskiej bandery] § 1. Statek o polskiej przynale
ż
no
ś
ci jest
obowi
ą
zany podnosi
ć
polsk
ą
bander
ę
.
§ 2. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej mo
ż
e, w drodze rozporz
ą
dzenia, zwolni
ć
niektóre
rodzaje statków o polskiej przynale
ż
no
ś
ci z obowi
ą
zku podnoszenia bandery. Zwolnienie nie mo
ż
e dotyczy
ć
statków uprawiaj
ą
cych
ż
eglug
ę
poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 12. [Oznaczanie statku] § 1. Statek o polskiej przynale
ż
no
ś
ci oznacza si
ę
nazw
ą
na dziobie, z
ka
ż
dej burty i na rufie. Pod nazw
ą
na rufie powinna by
ć
uwidoczniona nazwa portu macierzystego statku.
§ 2. Wła
ś
ciciel nadaje statkowi nazw
ę
i wskazuje port morski jako port macierzysty statku. Nazwa
podlega zatwierdzeniu przez dyrektora urz
ę
du morskiego wła
ś
ciwego dla portu macierzystego statku, w
drodze decyzji administracyjnej, z zastrze
ż
eniem § 2a.
§ 2a. Nazwa statku morskiego u
ż
ywanego wył
ą
cznie do celów sportowych lub rekreacyjnych o długo
ś
ci
kadłuba do 24 m podlega zatwierdzeniu, w drodze decyzji administracyjnej, przez zarz
ą
d polskiego zwi
ą
zku
sportowego, o którym mowa w art. 23 § 3.
§ 3. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia, tryb
post
ę
powania w sprawach nadawania i zatwierdzenia nazwy statku, uwzgl
ę
dniaj
ą
c konieczno
ść
jego
indywidualizacji.
§ 4. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej mo
ż
e okre
ś
li
ć
, w drodze rozporz
ą
dzenia, inny ni
ż
wskazany w § 1 sposób oznaczania niektórych statków, maj
ą
c na wzgl
ę
dzie ich rodzaj, przeznaczenie i
rodzaj
ż
eglugi.
Art. 13. [Uzyskanie polskiej przynale
ż
no
ś
ci na czas oznaczony] § 1. Statek niestanowi
ą
cy polskiej
własno
ś
ci mo
ż
e uzyska
ć
polsk
ą
przynale
ż
no
ść
na czas oznaczony, je
ż
eli wnioskodawca ł
ą
cznie spełni
nast
ę
puj
ą
ce wymogi:
1) jest osob
ą
prawn
ą
maj
ą
c
ą
w Rzeczypospolitej Polskiej siedzib
ę
lub oddział b
ą
d
ź
jest osob
ą
fizyczn
ą
zamieszkał
ą
w Rzeczypospolitej Polskiej lub maj
ą
c
ą
w Rzeczypospolitej Polskiej oddział;
2) przedstawi umow
ę
najmu lub dzier
ż
awy statku b
ą
d
ź
inn
ą
umow
ę
, na podstawie której b
ę
dzie mógł
uprawia
ć
ż
eglug
ę
statkiem we własnym imieniu;
3) zobowi
ąż
e si
ę
,
ż
e b
ę
dzie prowadził działalno
ść
armatorsk
ą
w Rzeczypospolitej Polskiej;
4) zło
ż
y urz
ę
dowo po
ś
wiadczony odpis lub wyci
ą
g ze stałego rejestru statków, zawieraj
ą
cy opis statku,
oznaczenie wła
ś
ciciela oraz inne dane z tego rejestru, a w szczególno
ś
ci wpisane prawa zastawu i
ograniczenia w rozporz
ą
dzaniu statkiem;
5) przedstawi pisemn
ą
zgod
ę
wła
ś
ciwych organów pa
ń
stwa stałego rejestru statków, wła
ś
ciciela statku i
wszystkich wierzycieli hipotecznych na nadanie statkowi polskiej przynale
ż
no
ś
ci oraz zapewnienie
wła
ś
ciwych organów pa
ń
stwa stałego rejestru statku,
ż
e w czasie trwania polskiej przynale
ż
no
ś
ci statek
nie b
ę
dzie uprawniony do podnoszenia bandery tego pa
ń
stwa;
6) wska
ż
e port macierzysty statku w Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 2. Statek niestanowi
ą
cy polskiej własno
ś
ci uzyskuje czasow
ą
polsk
ą
przynale
ż
no
ść
przez wpis do
Page 2 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
rejestru okr
ę
towego, na podstawie postanowienia izby morskiej stwierdzaj
ą
cego okres przynale
ż
no
ś
ci.
Art. 14. [Podleganie polskiemu prawu] Armator prowadz
ą
cy w Rzeczypospolitej Polskiej działalno
ść
za po
ś
rednictwem oddziału podlega, w zakresie spraw zwi
ą
zanych z uprawianiem
ż
eglugi statkiem, który
uzyskał czasow
ą
polsk
ą
przynale
ż
no
ść
, polskiemu prawu i jurysdykcji s
ą
dów polskich w takim zakresie, w
jakim podlega im osoba maj
ą
ca w Rzeczypospolitej Polskiej siedzib
ę
lub miejsce zamieszkania.
Art. 15. [Obowi
ą
zki armatora] Armator, którego statek uzyskał czasow
ą
polsk
ą
przynale
ż
no
ść
, jest
obowi
ą
zany obsadzi
ć
statek załog
ą
zgodnie z polskimi przepisami i podda
ć
statek polskim przepisom, w
szczególno
ś
ci w zakresie: pomiaru, bezpiecze
ń
stwa morskiego, dokumentów statku i ochrony
ś
rodowiska.
Art. 16. [Zmiana nazwy statku] Nazwa statku, który uzyskał czasow
ą
polsk
ą
przynale
ż
no
ść
, mo
ż
e by
ć
zmieniona tylko za zgod
ą
wła
ś
ciwych władz pa
ń
stwa stałego rejestru statku oraz jego wła
ś
ciciela i wierzycieli
hipotecznych.
Art. 17. [Utrata czasowej przynale
ż
no
ś
ci] § 1. Statek niestanowi
ą
cy polskiej własno
ś
ci traci uzyskan
ą
czasow
ą
polsk
ą
przynale
ż
no
ść
, je
ż
eli:
1) przestanie by
ć
spełniany którykolwiek z wymogów wymienionych w art. 13 § 1;
2) upłynie okres, na jaki uzyskał przynale
ż
no
ść
, i okres ten nie zostanie przedłu
ż
ony;
3) wniesie o to armator statku;
4) armator statku nie przestrzega przepisów niniejszego działu;
5) zostanie wydana decyzja w trybie art. 18.
§ 2. Utrata przez statek czasowej polskiej przynale
ż
no
ś
ci nast
ę
puje z dniem wykre
ś
lenia statku z
polskiego rejestru okr
ę
towego, na podstawie postanowienia izby morskiej.
Art. 18. [Decyzja w sprawie czasowej przynale
ż
no
ś
ci] Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki
morskiej mo
ż
e wyda
ć
decyzj
ę
o utracie czasowej polskiej przynale
ż
no
ś
ci statku, je
ż
eli wymaga tego interes
pa
ń
stwa, a w szczególno
ś
ci interes polskiej gospodarki morskiej. Z tych samych wzgl
ę
dów minister wła
ś
ciwy
do spraw gospodarki morskiej mo
ż
e wyda
ć
decyzj
ę
sprzeciwiaj
ą
c
ą
si
ę
uzyskaniu przez statek czasowej
polskiej przynale
ż
no
ś
ci.
Art. 19. [Zawieszenie polskiej przynale
ż
no
ś
ci] § 1. Polska przynale
ż
no
ść
statku stanowi
ą
cego polsk
ą
własno
ść
mo
ż
e by
ć
zawieszona na wniosek wła
ś
ciciela.
§ 2. Wła
ś
ciciel statku wskazuje we wniosku okres zawieszenia, rejestr, do którego statek b
ę
dzie
wpisany, oraz przedstawia pisemn
ą
zgod
ę
wierzycieli hipotecznych na zawieszenie polskiej przynale
ż
no
ś
ci
statku.
§ 3. Postanowienie o zawieszeniu wydaje izba morska, ustalaj
ą
c okres zawieszenia.
§ 4. Wpis stwierdzaj
ą
cy zawieszenie staje si
ę
skuteczny z dniem zawiadomienia izby morskiej przez
wła
ś
ciciela statku o uzyskaniu przez statek obcej przynale
ż
no
ś
ci.
§ 5. W okresie zawieszenia polskiej przynale
ż
no
ś
ci statek nie mo
ż
e podnosi
ć
polskiej bandery.
Art. 20. [Zmiana nazwy w okresie zawieszenia] Nazwa statku stanowi
ą
cego polsk
ą
własno
ść
, którego
polska przynale
ż
no
ść
została zawieszona, nie mo
ż
e by
ć
zmieniona w okresie zawieszenia bez zgody jego
wła
ś
ciciela i wierzycieli hipotecznych. Portem macierzystym takiego statku powinien by
ć
port pa
ń
stwa
czasowej przynale
ż
no
ś
ci statku.
Art. 21. [Ustanie zawieszenia polskiej przynale
ż
no
ś
ci] § 1. Zawieszenie polskiej przynale
ż
no
ś
ci
statku stanowi
ą
cego polsk
ą
własno
ść
ustaje po upływie okresu zawieszenia lub, na wniosek wła
ś
ciciela,
przed upływem tego okresu albo na skutek utraty przez statek czasowej przynale
ż
no
ś
ci obcego pa
ń
stwa, z
zastrze
ż
eniem § 2.
§ 2. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej mo
ż
e, ze wzgl
ę
dów okre
ś
lonych w art. 18, wyda
ć
decyzj
ę
o ustaniu zawieszenia polskiej przynale
ż
no
ś
ci statku lub sprzeciwiaj
ą
c
ą
si
ę
zawieszeniu.
§ 3. Ustanie zawieszenia polskiej przynale
ż
no
ś
ci statku stanowi
ą
cego polsk
ą
własno
ść
nast
ę
puje z
dniem wykre
ś
lenia w stałym rejestrze okr
ę
towym wpisu o zawieszeniu, na podstawie postanowienia izby
morskiej.
Art. 22. [Stały rejestr statku] Ilekro
ć
w przepisach niniejszego działu mówi si
ę
o stałym rejestrze statku,
rozumie si
ę
przez to rejestr prowadzony w pa
ń
stwie, do którego przynale
ż
no
ść
została zawieszona, w którym
wpisany jest wła
ś
ciciel statku oraz prawa zastawu i ograniczenia w rozporz
ą
dzaniu statkiem.
DZIAŁ II
Rejestr okr
ę
towy
Page 3 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
Art. 23. [Rejestr okr
ę
towy] § 1. Statek stanowi
ą
cy polsk
ą
własno
ść
podlega obowi
ą
zkowi wpisu do
polskiego rejestru okr
ę
towego prowadzonego przez izb
ę
morsk
ą
wła
ś
ciw
ą
dla portu macierzystego statku, z
zastrze
ż
eniem § 2 i 3.
§ 2. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia, rodzaje statków
stanowi
ą
cych polsk
ą
własno
ść
niepodlegaj
ą
cych obowi
ą
zkowi wpisu do rejestru okr
ę
towego. Zwolnienie nie
mo
ż
e dotyczy
ć
statków uprawiaj
ą
cych
ż
eglug
ę
poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 3. Statek morski stanowi
ą
cy polsk
ą
własno
ść
, u
ż
ywany wył
ą
cznie do celów sportowych lub
rekreacyjnych, o długo
ś
ci kadłuba do 24 m, podlega obowi
ą
zkowi wpisu do polskiego rejestru jachtów
prowadzonego przez polski zwi
ą
zek sportowy, o którym mowa w art. 7 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o
sporcie kwalifikowanym (Dz. U. Nr 155, poz. 1298, z pó
ź
n. zm.).
§ 4. Statek, który nie podlega obowi
ą
zkowi wpisu do rejestru okr
ę
towego, a tak
ż
e statek w budowie,
mo
ż
e by
ć
wpisany do rejestru okr
ę
towego na wniosek wła
ś
ciciela.
§ 5. Statek, o którym mowa w art. 73, wpisuje si
ę
do rejestru okr
ę
towego na wniosek wła
ś
ciciela lub
wszystkich współwła
ś
cicieli.
§ 6. Statek budowany w Rzeczypospolitej Polskiej mo
ż
e by
ć
wpisany do rejestru okr
ę
towego, je
ż
eli
poło
ż
ona została jego st
ę
pka lub wykonana została równorz
ę
dna praca konstrukcyjna w miejscu wodowania.
Dotyczy to równie
ż
statku w budowie niestanowi
ą
cego polskiej własno
ś
ci. Rejestr okr
ę
towy statku w budowie
prowadzi izba morska wła
ś
ciwa dla miejsca budowy statku.
Art. 24. [Statki niestanowi
ą
ce polskiej własno
ś
ci] § 1. Statek niestanowi
ą
cy polskiej własno
ś
ci ani
nieuwa
ż
any za stanowi
ą
cy polsk
ą
własno
ść
wpisuje si
ę
do rejestru okr
ę
towego na wniosek armatora, po
spełnieniu wymaga
ń
okre
ś
lonych w art. 13 § 1, z zastrze
ż
eniem § 2.
§ 2. Do rejestrów, o których mowa w art. 23, mo
ż
e by
ć
wpisany statek b
ę
d
ą
cy własno
ś
ci
ą
obywatela
pa
ń
stwa członkowskiego Unii Europejskiej lub osoby prawnej maj
ą
cej siedzib
ę
w pa
ń
stwie członkowskim Unii
Europejskiej, z zastrze
ż
eniem art. 73a.
§ 3. Rejestr okr
ę
towy statków, o których mowa w § 1, prowadzi izba morska wła
ś
ciwa dla portu
polskiego wskazanego przez armatora jako port macierzysty statku.
Art. 25. [Forma rejestru] Rejestr okr
ę
towy składa si
ę
z ksi
ą
g rejestrowych prowadzonych odr
ę
bnie dla
statków:
1) stanowi
ą
cych polsk
ą
własno
ść
i uwa
ż
anych za stanowi
ą
ce polsk
ą
własno
ść
(rejestr stały);
2) które uzyskały czasow
ą
polsk
ą
przynale
ż
no
ść
(rejestr tymczasowy);
3) w budowie (rejestr statków w budowie).
Art. 26. [Opłaty rejestrowe] § 1. Za czynno
ś
ci rejestrowe, o których mowa w art. 23 § 1, pobiera si
ę
opłaty rejestrowe, które stanowi
ą
dochód bud
ż
etu pa
ń
stwa, natomiast opłaty za czynno
ś
ci, o których mowa w
art. 23 § 3, stanowi
ą
dochód wła
ś
ciwego polskiego zwi
ą
zku sportowego prowadz
ą
cego rejestr jachtów.
§ 2. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia, sposób i tryb
prowadzenia polskiego rejestru jachtów, wzór dokumentu rejestracyjnego i wysoko
ść
opłat rejestrowych, z
uwzgl
ę
dnieniem odpowiednio przepisów art. 29 ustawy i zasady proporcjonalno
ś
ci opłat.
Art. 27. [Wpis zagranicznego statku do rejestru] § 1. Statek wpisany do rejestru stałego za granic
ą
mo
ż
e by
ć
wpisany do rejestru stałego w Rzeczypospolitej Polskiej dopiero po wykre
ś
leniu z rejestru
zagranicznego.
§ 2. Statek wpisany do rejestru stałego za granic
ą
mo
ż
e by
ć
wpisany do rejestru tymczasowego w
Rzeczypospolitej Polskiej dopiero po zawieszeniu jego dotychczasowej przynale
ż
no
ś
ci.
§ 3. Wpis do rejestru zagranicznego statku stanowi
ą
cego polsk
ą
własno
ść
lub statku uwa
ż
anego za
stanowi
ą
cy polsk
ą
własno
ść
nie wywołuje skutków prawnych przed wykre
ś
leniem tego statku z polskiego
rejestru okr
ę
towego.
§ 4. Czasowe nadanie statkowi, o którym mowa w § 3, obcej przynale
ż
no
ś
ci nie wywołuje skutków
prawnych przed dokonaniem w polskim rejestrze okr
ę
towym wpisu zawieszaj
ą
cego polsk
ą
przynale
ż
no
ść
.
Art. 28. [Zasada jawno
ś
ci] Rejestry, o których mowa w art. 23 i 39 § 1, s
ą
jawne. Osoby
zainteresowane mog
ą
żą
da
ć
po
ś
wiadczonych wyci
ą
gów i odpisów z rejestrów.
Art. 29. [Dane wpisywane do rejestru] § 1. W rejestrze stałym wpisuje si
ę
:
1) kolejny numer rejestrowy statku i dat
ę
dokonania wpisu;
2) nazw
ę
lub oznaczenie identyfikacyjne i numer identyfikacyjny nadany przez mi
ę
dzynarodow
ą
organizacj
ę
morsk
ą
, mi
ę
dzynarodowy sygnał wywoławczy oraz rodzaj i przeznaczenie statku;
Page 4 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
3) poprzedni
ą
nazw
ę
lub oznaczenie identyfikacyjne oraz dane dotycz
ą
ce poprzedniego rejestru i dat
ę
wykre
ś
lenia z tego rejestru;
4) nazw
ę
portu macierzystego statku;
5) rok, miejsce budowy i nazw
ę
stoczni, je
ż
eli dane te s
ą
znane, oraz okre
ś
lenie głównego materiału
kadłuba statku i rodzaju nap
ę
du statku;
6) wymiary główne (rejestrowe) oraz pojemno
ść
statku;
7) oznaczenie i adres wła
ś
ciciela lub wszystkich współwła
ś
cicieli statku z okre
ś
leniem ich udziałów we
współwłasno
ś
ci oraz podstaw
ę
nabycia własno
ś
ci statku;
8) oznaczenie i adres armatora statku;
9) hipotek
ę
morsk
ą
i ograniczenia w rozporz
ą
dzaniu statkiem;
10) stwierdzenie przez izb
ę
morsk
ą
polskiej przynale
ż
no
ś
ci statku;
11) stwierdzenie przez izb
ę
morsk
ą
zawieszenia polskiej przynale
ż
no
ś
ci statku;
12) podstaw
ę
i dat
ę
wykre
ś
lenia statku z rejestru.
§ 2. W rejestrze tymczasowym, oprócz danych wymienionych w § 1 pkt 1–8, 10 i 12, wpisuje si
ę
:
1) poprzedni
ą
przynale
ż
no
ść
statku i dat
ę
jej zawieszenia;
2) okres, na jaki statek uzyskał polsk
ą
przynale
ż
no
ść
;
3) oznaczenie i adres przedstawiciela armatora w Rzeczypospolitej Polskiej, je
ż
eli taki został ustanowiony.
§ 3. W rejestrze statków w budowie wpisuje si
ę
:
1) kolejny numer rejestrowy statku w budowie i dat
ę
dokonania wpisu;
2) oznaczenie identyfikacyjne statku w budowie;
3) nazw
ę
stoczni buduj
ą
cej statek;
4) oznaczenie i adres wła
ś
ciciela statku w budowie;
5) oznaczenie umowy o budow
ę
statku;
6) hipotek
ę
morsk
ą
.
§ 4. Ka
ż
da zmiana danych w rejestrze okr
ę
towym podlega wpisowi.
Art. 30. [Wpis do rejestru okr
ę
towego] § 1. Wpis do rejestru okr
ę
towego nast
ę
puje na podstawie
zgłoszenia zainteresowanych, chyba
ż
e prawo przewiduje wpis na wniosek albo z urz
ę
du.
§ 2. Do zgłoszenia zmian podlegaj
ą
cych wpisowi w stosunku do statków stanowi
ą
cych polsk
ą
własno
ść
i
statków uwa
ż
anych za stanowi
ą
ce polsk
ą
własno
ść
, wpisanych do rejestru okr
ę
towego, obowi
ą
zany jest
wła
ś
ciciel statku.
Art. 31. [Wykre
ś
lenie z rejestru] § 1. Wykre
ś
la si
ę
z rejestru okr
ę
towego statek, który:
1) zaton
ą
ł lub uległ zniszczeniu;
2) zagin
ą
ł;
3) utracił polsk
ą
przynale
ż
no
ść
;
4) utracił charakter statku morskiego.
§ 2. W przypadkach okre
ś
lonych w § 1 wykre
ś
lenie statku z rejestru okr
ę
towego wymaga zgody
wierzyciela hipotecznego wyra
ż
onej na pi
ś
mie.
§ 3. Wykre
ś
la si
ę
z rejestru statków w budowie statek, który:
1) uległ zniszczeniu w trakcie budowy albo którego budowa została zaniechana;
2) został wpisany do rejestru stałego w Rzeczypospolitej Polskiej lub za granic
ą
.
§ 4. W przypadkach okre
ś
lonych w § 3 wykre
ś
lenie wymaga zgody wierzyciela wyra
ż
onej na pi
ś
mie,
chyba
ż
e statek w budowie został wpisany do rejestru stałego w Rzeczypospolitej Polskiej, a ci
ążą
ca na nim
hipoteka morska została wpisana do tego rejestru z urz
ę
du.
Art. 32. [Uznanie statku za zaginiony] Statek uwa
ż
a si
ę
za zaginiony, je
ż
eli w ci
ą
gu liczonego
podwójnie okresu niezb
ę
dnego w normalnych warunkach do przej
ś
cia do portu przeznaczenia z miejsca, z
którego nadeszła ostatnia wiadomo
ść
o statku, nie zawin
ą
ł on do tego portu ani nie nadeszła
ż
adna kolejna
wiadomo
ść
o statku. Okres wymagany do uznania statku za zaginiony nie mo
ż
e by
ć
krótszy ni
ż
miesi
ą
c ani
Page 5 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
dłu
ż
szy ni
ż
3 miesi
ą
ce, licz
ą
c od dnia nadej
ś
cia ostatniej wiadomo
ś
ci o statku, a je
ż
eli brak wiadomo
ś
ci
o statku pozostaje w zwi
ą
zku z działaniami wojennymi – krótszy ni
ż
6 miesi
ę
cy.
Art. 33. [Zgłoszenie do rejestru okr
ę
towego] § 1. Zgłoszenie do rejestru okr
ę
towego powinno by
ć
dokonane w ci
ą
gu 6 tygodni od dnia, w którym obowi
ą
zany do zgłoszenia dowiedział si
ę
o okoliczno
ś
ci
podlegaj
ą
cej wpisowi do rejestru.
§ 2. W razie niezgłoszenia statku lub okoliczno
ś
ci podlegaj
ą
cych wpisowi do rejestru okr
ę
towego izba
morska mo
ż
e, w drodze postanowienia, nało
ż
y
ć
na obowi
ą
zanego do zgłoszenia kar
ę
grzywny w wysoko
ś
ci
od 500 do 10 000 PLN w celu spowodowania zgłoszenia. Grzywny nieuiszczone mog
ą
by
ć
umorzone w
cało
ś
ci lub cz
ęś
ci w przypadku dokonania zgłoszenia przez obowi
ą
zanego.
§ 2a. Na postanowienie o nało
ż
eniu kary grzywny, o której mowa w § 2, przysługuje za
ż
alenie.
§ 3. Je
ż
eli obowi
ą
zany nie dokona zgłoszenia pomimo wezwania, izba morska mo
ż
e, po
przeprowadzeniu dochodzenia, dokona
ć
wpisu z urz
ę
du, zaznaczaj
ą
c to w osnowie wpisu.
Art. 34. [Ocena wniosku] Izba morska bada, czy:
1) zgłoszenie lub wniosek i doł
ą
czone do nich dokumenty odpowiadaj
ą
pod wzgl
ę
dem tre
ś
ci i formy
obowi
ą
zuj
ą
cym przepisom prawa;
2) zgłoszone dane s
ą
zgodne z rzeczywisto
ś
ci
ą
, je
ż
eli ma w tym wzgl
ę
dzie uzasadnione w
ą
tpliwo
ś
ci.
Art. 35. [Skuteczno
ść
wobec osób trzecich] § 1. Okoliczno
ść
b
ę
d
ą
ca przedmiotem wpisu do rejestru
okr
ę
towego jest skuteczna wobec osób trzecich. Okoliczno
ść
taka, mimo braku wpisu do rejestru okr
ę
towego,
jest skuteczna wobec osób trzecich, gdy o niej wiedziały.
§ 2. Do oceny skutków wpisu do rejestru okr
ę
towego stosuje si
ę
odpowiednio przepisy o prawach
jawnych z ksi
ę
gi wieczystej.
Art. 36. [Certyfikat okr
ę
towy] § 1. Po wpisaniu do rejestru okr
ę
towego statek otrzymuje certyfikat
okr
ę
towy, a statek w budowie – certyfikat statku w budowie.
§ 2. Certyfikat okr
ę
towy stanowi dowód polskiej przynale
ż
no
ś
ci statku.
§ 3. Statkowi nabytemu za granic
ą
polski urz
ą
d konsularny mo
ż
e wyda
ć
tymczasowe
ś
wiadectwo
polskiej przynale
ż
no
ś
ci statku (
ś
wiadectwo o banderze) wa
ż
ne na okres nie dłu
ż
szy ni
ż
6 miesi
ę
cy. O
wydaniu
ś
wiadectwa polski urz
ą
d konsularny zawiadamia wła
ś
ciw
ą
izb
ę
morsk
ą
.
Art. 37. [Zwrot certyfikatu] § 1. W razie wydania certyfikatu okr
ę
towego statkowi, który uzyskał
czasow
ą
polsk
ą
przynale
ż
no
ść
, dokument wydany takiemu statkowi przez organ prowadz
ą
cy jego rejestr
stały powinien zosta
ć
temu organowi zwrócony. O zwrocie dokumentu armator statku zawiadamia izb
ę
morsk
ą
w terminie 30 dni, licz
ą
c od dnia otrzymania certyfikatu okr
ę
towego.
§ 2. W razie zawieszenia przez izb
ę
morsk
ą
polskiej przynale
ż
no
ś
ci statku stanowi
ą
cego polsk
ą
własno
ść
lub uwa
ż
anego za stanowi
ą
cy polsk
ą
własno
ść
wła
ś
ciciel statku obowi
ą
zany jest zwróci
ć
izbie
morskiej certyfikat okr
ę
towy w terminie 30 dni, licz
ą
c od dnia wydania statkowi odpowiedniego dokumentu
przez zagraniczny organ rejestrowy. W razie niezwrócenia certyfikatu okr
ę
towego stosuje si
ę
art. 33 § 2 i §
2a.
§ 3. Izba morska zawiadamia wła
ś
ciwe władze pa
ń
stwa rejestru stałego o ustaniu czasowej polskiej
przynale
ż
no
ś
ci statku.
Art. 38. [Delegacja] Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia,
sposób prowadzenia rejestru okr
ę
towego i tryb post
ę
powania rejestrowego, wzory ksi
ą
g rejestrowych, wzór
certyfikatu okr
ę
towego, certyfikatu statku w budowie i
ś
wiadectwa o banderze, tryb ich wydawania oraz
wysoko
ść
opłat rejestrowych, maj
ą
c na uwadze przeznaczenie rejestru okr
ę
towego.
Art. 39. [Statki niepodlegaj
ą
ce wpisowi do rejestru] § 1. Statek stanowi
ą
cy polsk
ą
własno
ść
, który nie
podlega obowi
ą
zkowi wpisu do rejestru okr
ę
towego lub polskiego rejestru jachtów i nie został wpisany do
któregokolwiek z tych rejestrów, rejestruje si
ę
w urz
ę
dzie morskim wła
ś
ciwym dla swojego portu
macierzystego. Obowi
ą
zek ten nie dotyczy statków u
ż
ywanych do celów sportowych lub rekreacyjnych, o
długo
ś
ci do 5 m, nieuprawiaj
ą
cych
ż
eglugi mi
ę
dzynarodowej.
§ 2. Dokument rejestracyjny wydany przez urz
ą
d morski stanowi dowód polskiej przynale
ż
no
ś
ci statku
niewpisanego do rejestru okr
ę
towego.
§ 3. Za wydanie dokumentu rejestracyjnego urz
ą
d morski pobiera opłat
ę
. Opłata stanowi dochód
bud
ż
etu pa
ń
stwa.
§ 4. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia, sposób rejestracji
statków morskich, o których mowa w § 1, tryb post
ę
powania rejestrowego, wzór dokumentu rejestracyjnego
oraz tryb ustalania i wysoko
ść
opłat rejestrowych, maj
ą
c na uwadze pojemno
ść
i przeznaczenie statku.
Page 6 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
DZIAŁ III
Pomiar statku
Art. 40. [Pomiar statku] § 1. Pomiar statku polega na ustaleniu jego pojemno
ś
ci brutto i netto oraz
wymiarów głównych (rejestrowych).
§ 2. Pomiaru statku dokonuje organ pomiarowy, wydaj
ą
c na jego podstawie
ś
wiadectwo pomiarowe.
Art. 41. [Zasady pomiaru] § 1. Do pomiaru statków stosuje si
ę
postanowienia Mi
ę
dzynarodowej
konwencji o pomierzaniu pojemno
ś
ci statków, sporz
ą
dzonej w Londynie dnia 23 czerwca 1969 r. (Dz. U. z
1983 r. Nr 56, poz. 247), zwanej dalej „Konwencj
ą
o pomierzaniu”, wraz ze zmianami obowi
ą
zuj
ą
cymi od daty
ich wej
ś
cia w
ż
ycie w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej, podanymi do publicznej wiadomo
ś
ci we
wła
ś
ciwy sposób, oraz przepisy niniejszego działu.
§ 2. Mi
ę
dzynarodowym
ś
wiadectwem pomiarowym, w rozumieniu przepisów Kodeksu morskiego, jest
ś
wiadectwo pomiarowe wydane na podstawie Konwencji o pomierzaniu b
ą
d
ź
innej umowy mi
ę
dzynarodowej
w tym zakresie, której stron
ą
jest Rzeczpospolita Polska.
Art. 42. [Pomiar obligatoryjny] § 1. Obowi
ą
zkowemu pomiarowi podlega statek o polskiej
przynale
ż
no
ś
ci.
§ 2. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej mo
ż
e zwolni
ć
, w drodze rozporz
ą
dzenia, niektóre
rodzaje statków o polskiej przynale
ż
no
ś
ci z obowi
ą
zkowego pomiaru. Nie dotyczy to statków uprawiaj
ą
cych
ż
eglug
ę
poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 3. Statek o obcej przynale
ż
no
ś
ci zawijaj
ą
cy do portu polskiego, nieposiadaj
ą
cy
ś
wiadectwa
pomiarowego, o którym mowa w art. 41 § 2, mo
ż
e by
ć
, na mocy decyzji dyrektora wła
ś
ciwego urz
ę
du
morskiego, poddany pomiarowi.
Art. 43. [Pomiar fakultatywny] § 1. Ka
ż
dy statek mo
ż
e by
ć
poddany pomiarowi na wniosek wła
ś
ciciela,
armatora lub kapitana.
§ 2. Wpis do rejestru okr
ę
towego danych o pojemno
ś
ci i wymiarach rejestrowych statku nast
ę
puje
wył
ą
cznie na podstawie
ś
wiadectwa pomiarowego wydanego przez polski organ pomiarowy b
ą
d
ź
ś
wiadectwa
pomiarowego, o którym mowa w art. 41 § 2.
Art. 44. [
Ś
wiadectwo pomiarowe] § 1.
Ś
wiadectwo pomiarowe wydawane jest bez okre
ś
lenia terminu
jego wa
ż
no
ś
ci, chyba
ż
e przepisy szczególne stanowi
ą
inaczej.
§ 2.
Ś
wiadectwo pomiarowe traci wa
ż
no
ść
, je
ż
eli statek, któremu zostało wydane:
1) zostanie tak zmieniony,
ż
e nie odpowiada danym zawartym w
ś
wiadectwie w zakresie pojemno
ś
ci i
wymiarów rejestrowych;
2) zatonie lub ulegnie zniszczeniu, zaginie b
ą
d
ź
utraci charakter statku morskiego;
3) zmieni przynale
ż
no
ść
, z zastrze
ż
eniem wyj
ą
tków przewidzianych w umowach mi
ę
dzynarodowych,
których Rzeczpospolita Polska jest stron
ą
.
Art. 45. [Pomiar ponowny] Statek podlegaj
ą
cy obowi
ą
zkowemu pomiarowi mo
ż
e by
ć
, w celu kontroli,
poddany ponownemu pomiarowi.
Art. 46. [Kontrola statku zawijaj
ą
cego do portu polskiego] § 1. Kontrola statku zawijaj
ą
cego do portu
polskiego pod bander
ą
pa
ń
stwa b
ę
d
ą
cego stron
ą
Konwencji o pomierzaniu lub innej umowy
mi
ę
dzynarodowej o wzajemnym uznawaniu dokumentów pomiarowych, której stron
ą
jest Rzeczpospolita
Polska, ogranicza si
ę
do sprawdzenia:
1) czy statek posiada wa
ż
ne
ś
wiadectwo pomiarowe odpowiadaj
ą
ce postanowieniom umowy
mi
ę
dzynarodowej, na podstawie której zostało wydane;
2) czy zasadnicza charakterystyka statku odpowiada danym zawartym w tym
ś
wiadectwie.
§ 2. Kontrola, o której mowa w § 1, nie mo
ż
e powodowa
ć
przetrzymania statku.
Art. 47. [Opłaty pomiarowe] § 1. Za pomiar statku pobiera si
ę
opłaty pomiarowe.
§ 2. Nie pobiera si
ę
opłat pomiarowych za pomiar kontrolny, je
ż
eli wynik pomiaru oka
ż
e si
ę
zgodny z
danymi zawartymi w
ś
wiadectwie pomiarowym.
Art. 48. [Organy pomiarowe] § 1. Organami pomiarowymi s
ą
dyrektorzy urz
ę
dów morskich.
§ 2. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej mo
ż
e, w drodze rozporz
ą
dzenia, powierzy
ć
zadania
organu pomiarowego instytucji klasyfikacyjnej, uwzgl
ę
dniaj
ą
c specyfik
ę
i charakter zada
ń
realizowanych
przez t
ę
instytucj
ę
.
Art. 49. [Delegacja] Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia:
Page 7 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
1) zakres działania organu pomiarowego,
2) sposób pomierzania, w tym tak
ż
e statków, do których nie stosuje si
ę
postanowie
ń
Konwencji o
pomierzaniu,
3) tryb post
ę
powania pomiarowego i kontrolnego,
4) wzory
ś
wiadectw pomiarowych oraz wysoko
ść
opłat pomiarowych, uwzgl
ę
dniaj
ą
c zasady praktyki
mi
ę
dzynarodowej w tym zakresie.
DZIAŁ IV
Dokumenty statku
Art. 50. [Dokumenty statku] § 1. Statek o polskiej przynale
ż
no
ś
ci obowi
ą
zany jest prowadzi
ć
dzienniki i
posiada
ć
dokumenty prawem przewidziane.
§ 2. Dokumenty, o których mowa w § 1, wymagane dla statku uprawiaj
ą
cego
ż
eglug
ę
mi
ę
dzynarodow
ą
powinny zawiera
ć
oznaczenia tak
ż
e w j
ę
zyku angielskim.
Art. 51. [Prowadzenie dokumentacji] § 1. Wszystkie dokumenty wymagane dla statku powinny by
ć
przechowywane na statku i okazywane na
żą
danie upowa
ż
nionych władz.
§ 2. Za kompletno
ść
i aktualno
ść
dokumentów oraz prawidłowo
ść
wpisów w dziennikach odpowiada
kapitan.
Art. 52. [Delegacja] Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej, okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia,
rodzaje, wzory i sposób prowadzenia dzienników oraz innych dokumentów statku, uwzgl
ę
dniaj
ą
c rodzaje
statków i dokumentów znajduj
ą
cych si
ę
na tych statkach, a tak
ż
e okre
ś
li sposób przechowywania tych
dokumentów.
Tytuł III
Kapitan statku
DZIAŁ I
Przepisy ogólne
Art. 53. [Kapitan statku] § 1. Kapitan sprawuje kierownictwo statku i wykonuje inne funkcje okre
ś
lone
przepisami.
§ 2. Wszystkie osoby znajduj
ą
ce si
ę
na statku obowi
ą
zane s
ą
podporz
ą
dkowa
ć
si
ę
zarz
ą
dzeniom
kapitana wydanym w celu zapewnienia bezpiecze
ń
stwa i porz
ą
dku na statku.
Art. 54. [Ustawowe umocowanie kapitana statku] § 1. Kapitan statku jest z mocy prawa
przedstawicielem armatora i zainteresowanych ładunkiem w zakresie zwykłych spraw zwi
ą
zanych z
wykonywaniem
ż
eglugi oraz zwykłym zarz
ą
dem statkiem i ładunkiem. W tych granicach kapitan mo
ż
e w
imieniu armatora i zainteresowanych ładunkiem dokonywa
ć
poza portem macierzystym czynno
ś
ci prawnych
oraz zast
ę
powa
ć
ich przed s
ą
dem.
§ 2. Ograniczenie ustawowego umocowania kapitana dokonane przez armatora lub zainteresowanych
ładunkiem ma skutek prawny mi
ę
dzy tymi osobami a kapitanem, za
ś
wobec osób trzecich, je
ż
eli ograniczenie
to było im znane.
Art. 55. [Prawo sprzeciwu] Kapitan statku mo
ż
e zgłosi
ć
armatorowi sprzeciw odno
ś
nie do składu i
kwalifikacji zawodowych osób wpisywanych na list
ę
załogi.
DZIAŁ II
Obowi
ą
zki kapitana
Art. 56. [Zachowanie nale
ż
ytej staranno
ś
ci] Kapitan obowi
ą
zany jest dochowa
ć
staranno
ś
ci
sumiennego kapitana statku przy wszystkich czynno
ś
ciach słu
ż
bowych.
Art. 57. [Przygotowanie statku do
ż
eglugi] Kapitan obowi
ą
zany jest przed rozpocz
ę
ciem i w czasie
podró
ż
y doło
ż
y
ć
nale
ż
ytej staranno
ś
ci, aby statek był zdatny do
ż
eglugi, a w szczególno
ś
ci aby odpowiadał
wymaganiom wynikaj
ą
cym z przepisów i zasad dobrej praktyki morskiej co do bezpiecze
ń
stwa, obsadzenia
wła
ś
ciw
ą
załog
ą
, nale
ż
ytego wyposa
ż
enia i zaopatrzenia.
Art. 58. [Zakaz opuszczania statku] Kapitanowi nie wolno opuszcza
ć
statku, który znajduje si
ę
na
morzu, z wył
ą
czeniem postoju na redzie albo kotwicowisku, lub któremu zagra
ż
a jakiekolwiek
niebezpiecze
ń
stwo, chyba
ż
e wymaga tego bezwzgl
ę
dna konieczno
ść
.
Art. 59. [Osobiste prowadzenie statku] § 1. Kapitan obowi
ą
zany jest osobi
ś
cie prowadzi
ć
statek przy
wchodzeniu do portów, kanałów i rzek, wychodzeniu z nich oraz w obr
ę
bie portów, jak równie
ż
w ka
ż
dym
przypadku nasuwaj
ą
cym szczególne trudno
ś
ci lub niebezpiecze
ń
stwa.
Page 8 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
§ 2. Kapitan obowi
ą
zany jest korzysta
ć
z usług pilota lub holownika, gdy wymagaj
ą
tego przepisy lub
bezpiecze
ń
stwo statku. Kapitan mo
ż
e równie
ż
korzysta
ć
z tych usług, gdy uzna to za wskazane; korzystanie
z usług pilota nie zwalnia kapitana od obowi
ą
zku wymienionego w § 1.
Art. 60. [Udzielanie pomocy] § 1. Kapitan jest obowi
ą
zany nie
ść
wszelk
ą
pomoc ludziom znajduj
ą
cym
si
ę
na morzu w niebezpiecze
ń
stwie, je
ż
eli udzielenie tej pomocy nie nara
ż
a na powa
ż
ne niebezpiecze
ń
stwo
jego statku i osób znajduj
ą
cych si
ę
na nim.
§ 2. Armator nie odpowiada za naruszenie przez kapitana obowi
ą
zku okre
ś
lonego w § 1.
Art. 61. [Post
ę
powanie w razie katastrofy] § 1. Kapitan jest obowi
ą
zany przedsi
ę
wzi
ąć
wszystkie
ś
rodki dla uchronienia statku oraz znajduj
ą
cych si
ę
na nim osób i ładunku przed szkod
ą
.
§ 2. Je
ż
eli statkowi grozi zagłada, kapitan obowi
ą
zany jest w pierwszej kolejno
ś
ci zastosowa
ć
wszelkie
dost
ę
pne mu
ś
rodki dla ocalenia pasa
ż
erów, a nast
ę
pnie załogi. Kapitan opuszcza statek jako ostatni,
czuwaj
ą
c nad ocaleniem, je
ż
eli jest to mo
ż
liwe, dzienników, dokumentów, map, kosztowno
ś
ci i kasy statku.
Art. 62. [Odpowiedzialno
ść
za przewo
ż
ony ładunek] § 1. Kapitan obowi
ą
zany jest doło
ż
y
ć
nale
ż
ytej
staranno
ś
ci, aby ładunek był nale
ż
ycie załadowany i zabezpieczony oraz wyładowany, chocia
ż
by czynno
ś
ci
te powierzono osobom trudni
ą
cym si
ę
zawodowo takimi czynno
ś
ciami.
§ 2. W czasie podró
ż
y kapitan obowi
ą
zany jest doło
ż
y
ć
nale
ż
ytej staranno
ś
ci, aby ładunek nie uległ
uszkodzeniu lub utracie. Obowi
ą
zany jest ponadto podejmowa
ć
działania konieczne dla zabezpieczenia
interesów osób zainteresowanych ładunkiem oraz w miar
ę
mo
ż
no
ś
ci zawiadamia
ć
je o szczególnych
zdarzeniach dotycz
ą
cych ładunku.
Art. 63. [Zagro
ż
enie wojenne i blokada portu] W razie zagro
ż
enia wojennego lub blokady portu
przeznaczenia kapitan obowi
ą
zany jest zawin
ąć
do najbli
ż
szego bezpiecznego portu – o ile to mo
ż
liwe, do
portu pa
ń
stwa zaprzyja
ź
nionego – i przedsi
ę
wzi
ąć
wszelkie
ś
rodki potrzebne do uchronienia statku oraz
znajduj
ą
cych si
ę
na nim osób, mienia i dokumentów przed zawładni
ę
ciem przez nieprzyjaciela lub przed
innym niebezpiecze
ń
stwem wojennym.
Art. 64. [Protest morski] § 1. Je
ż
eli statek, osoba na nim przebywaj
ą
ca lub ładunek uległy wypadkowi
powoduj
ą
cemu znaczn
ą
szkod
ę
albo istnieje prawdopodobie
ń
stwo,
ż
e szkoda taka nast
ą
piła, kapitan
obowi
ą
zany jest w ci
ą
gu dwudziestu czterech godzin od chwili przybycia statku do pierwszego portu albo w
ci
ą
gu dwudziestu czterech godzin od wypadku, który nast
ą
pił w porcie, zgłosi
ć
protest morski:
1) w kraju – izbie morskiej, a w porcie, w którym nie ma izby morskiej – s
ą
dowi rejonowemu;
2) za granic
ą
– polskiemu urz
ę
dowi konsularnemu. Je
ż
eli nie jest to mo
ż
liwe, kapitan podejmuje czynno
ś
ci
niezb
ę
dne dla ustalenia okoliczno
ś
ci wypadku i zabezpieczenia dowodów w trybie przewidzianym
prawem miejscowym.
§ 2. Kapitan obowi
ą
zany jest przy zgłaszaniu protestu przedło
ż
y
ć
list
ę
załogi, dziennik okr
ę
towy oraz
po
ś
wiadczony przez siebie wypis z dziennika okr
ę
towego ze szczegółowym opisem wypadku, a w razie
zagini
ę
cia dziennika okr
ę
towego – szczegółowy opis wszystkich okoliczno
ś
ci wypadku.
§ 3. Organ przyjmuj
ą
cy protest zawiadamia w miar
ę
mo
ż
liwo
ś
ci o dacie przyj
ę
cia protestu osoby
zainteresowane.
§ 4. Organ przyjmuj
ą
cy protest sporz
ą
dza protokół, w którym zamieszcza zeznania zło
ż
one przez
kapitana i członków załogi wskazanych przez kapitana. W miar
ę
potrzeby po ich zeznaniach nale
ż
y w
protokole zamie
ś
ci
ć
dodatkowo zeznania innych członków załogi, przesłuchanych – według uznania organu
przyjmuj
ą
cego protest – na wniosek osób zainteresowanych. O przyj
ę
ciu protestu organ sporz
ą
dzaj
ą
cy go
umieszcza wzmiank
ę
w dzienniku okr
ę
towym.
§ 5. Za przyj
ę
cie protestu morskiego pobiera si
ę
opłat
ę
, która stanowi dochód bud
ż
etu pa
ń
stwa.
§ 6. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej, w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwo
ś
ci oraz
ministrem wła
ś
ciwym do spraw zagranicznych, okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia, wysoko
ść
opłat pobieranych
za przyj
ę
cie protestu morskiego, bior
ą
c pod uwag
ę
wysoko
ść
innych opłat tego rodzaju.
Art. 65. [Okazywanie i podnoszenie bandery] § 1. Kapitan obowi
ą
zany jest:
1) okazywa
ć
bander
ę
statku jednostkom pływaj
ą
cym Marynarki Wojennej i Stra
ż
y Granicznej;
2) podnosi
ć
bander
ę
przy wprowadzaniu statku do portu.
§ 2. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia, sposób i warunki
okazywania bandery statku jednostkom pływaj
ą
cym Marynarki Wojennej i Stra
ż
y Granicznej oraz oddawania
honoru przez statki, z uwzgl
ę
dnieniem zwyczajów mi
ę
dzynarodowych.
Art. 66. [Powiadamianie o wypadku morskim] § 1. Kapitan obowi
ą
zany jest niezwłocznie po wypadku
morskim zawiadomi
ć
o nim kapitanat (bosmanat) pierwszego polskiego portu, do którego statek ma wej
ść
po
Page 9 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
wypadku, a tak
ż
e wła
ś
ciw
ą
izb
ę
morsk
ą
zgodnie z przepisami ustawy z dnia 1 grudnia 1961 r. o izbach
morskich (Dz. U. z 2009 r. Nr 69, poz. 599).
§ 2. Kapitan obowi
ą
zany jest, na
żą
danie izby morskiej lub kapitanatu (bosmanatu) portu, udzieli
ć
wyja
ś
nie
ń
o ka
ż
dym wypadku morskim.
DZIAŁ III
Uprawnienia kapitana
Art. 67. [
śą
danie udzielenia pomocy] Kapitan statku znajduj
ą
cego si
ę
w niebezpiecze
ń
stwie, po
porozumieniu si
ę
ze statkami, które odpowiedziały na jego wezwanie o pomoc, ma prawo za
żą
da
ć
, aby
wskazany przez niego statek lub statki udzieliły mu pomocy.
Art. 68. [Zatrzymanie osoby zagra
ż
aj
ą
cej bezpiecze
ń
stwu] § 1. Kapitan mo
ż
e w czasie podró
ż
y
zatrzyma
ć
w osobnym pomieszczeniu osob
ę
, której zachowanie si
ę
na statku zagra
ż
a bezpiecze
ń
stwu
statku, ludzi lub mienia. Zatrzymanie mo
ż
e trwa
ć
najdłu
ż
ej do czasu przybycia statku do najbli
ż
szego portu
polskiego albo do portu pa
ń
stwa, którego obywatelem jest osoba zatrzymana.
§ 2. W razie zawini
ę
cia statku do portu innego pa
ń
stwa ni
ż
okre
ś
lonego w § 1, kapitan zawiadamia o
zatrzymaniu polski urz
ą
d konsularny i wła
ś
ciwe władze miejscowe.
Art. 69. [Zaci
ą
ganie zobowi
ą
za
ń
i rozporz
ą
dzanie mieniem armatora] § 1. Kapitan statku b
ę
d
ą
cego
poza portem macierzystym uprawniony jest do zaci
ą
gania w imieniu armatora po
ż
yczek oraz dokonywania w
jego imieniu czynno
ś
ci na kredyt tylko w granicach nieodzownej potrzeby naprawy statku, uzupełnienia załogi,
zaopatrzenia statku lub kontynuowania podró
ż
y.
§ 2. W granicach uprawnie
ń
okre
ś
lonych w § 1 kapitan mo
ż
e nawet sprzeda
ć
zb
ę
dne przynale
ż
no
ś
ci
statku lub zb
ę
dn
ą
cz
ęść
ż
ywno
ś
ci, je
ż
eli oczekiwanie na zlecenie armatora lub na fundusze od niego jest
niemo
ż
liwe lub niecelowe.
§ 3. Je
ż
eli w czasie podró
ż
y nie zdołano w inny sposób uzyska
ć
ś
rodków koniecznych do jej
zako
ń
czenia, kapitan – po uprzednim, je
ż
eli to mo
ż
liwe, zasi
ę
gni
ę
ciu wskazówek frachtuj
ą
cego i armatora –
mo
ż
e ustanowi
ć
na ładunku zastaw, a nawet sprzeda
ć
cz
ęść
ładunku.
§ 4. Przy doborze
ś
rodków dla uzyskania funduszy potrzebnych do zako
ń
czenia podró
ż
y kapitan
obowi
ą
zany jest kierowa
ć
si
ę
tym, by strata wynikła dla armatora i zainteresowanych ładunkiem była jak
najmniejsza.
Art. 70. [Rekwizycja ładunku] § 1. Je
ż
eli na statku znajduj
ą
cym si
ę
w podró
ż
y wyczerpały si
ę
zapasy
ż
ywno
ś
ci, kapitan ma prawo zarz
ą
dzi
ć
– w celu równomiernego rozdziału – rekwizycj
ę
znajduj
ą
cego si
ę
na
statku ładunku, który nadaje si
ę
do spo
ż
ycia.
§ 2. Warto
ść
zarekwirowanego ładunku obowi
ą
zany jest zwróci
ć
armator.
DZIAŁ IV
Publicznoprawne funkcje kapitana
Art. 71. [Post
ę
powanie w przypadku urodzenia lub
ś
mierci na statku] § 1. O ka
ż
dym przypadku
urodzenia lub
ś
mierci na statku w czasie podró
ż
y kapitan sporz
ą
dza wzmiank
ę
w dzienniku okr
ę
towym oraz
protokół, a w przypadku
ś
mierci ponadto zabezpiecza mienie pozostałe po zmarłym.
§ 2. Kapitan zgłasza urodzenie lub zgon na statku urz
ę
dowi stanu cywilnego pierwszego portu polskiego,
do którego statek zawin
ą
ł, a za granic
ą
polskiemu urz
ę
dowi konsularnemu.
§ 3. Testament osoby zmarłej na statku i akt zabezpieczenia jej mienia kapitan przekazuje s
ą
dowi
rejonowemu wła
ś
ciwemu dla pierwszego portu polskiego, do którego statek zawin
ą
ł, a za granic
ą
polskiemu
urz
ę
dowi konsularnemu.
Art. 72. [Popełnienie przest
ę
pstwa na statku] § 1. W przypadku popełnienia na statku przest
ę
pstwa
kapitan obowi
ą
zany jest sporz
ą
dzi
ć
szczegółowe zawiadomienie o popełnieniu przest
ę
pstwa, przedsi
ę
wzi
ąć
odpowiednie
ś
rodki dla zapobie
ż
enia uchyleniu si
ę
osoby podejrzanej o popełnienie przest
ę
pstwa od
odpowiedzialno
ś
ci karnej, zabezpieczy
ć
dowody i stosownie do okoliczno
ś
ci przekaza
ć
osob
ę
podejrzan
ą
o
popełnienie przest
ę
pstwa wraz z zawiadomieniem o przest
ę
pstwie wła
ś
ciwemu organowi w pierwszym porcie
polskim, do którego statek zawin
ą
ł, lub polskiej jednostce pływaj
ą
cej Marynarki Wojennej, Stra
ż
y Granicznej
lub Policji.
§ 2. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej, w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwo
ś
ci i
ministrem wła
ś
ciwym do spraw zagranicznych, okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia, tryb post
ę
powania kapitana
odno
ś
nie do osób podejrzanych o popełnienie przest
ę
pstw przeciwko bezpiecze
ń
stwu
ż
eglugi morskiej i
sposoby przekazywania informacji oraz dowodów odnosz
ą
cych si
ę
do takich przest
ę
pstw władzom innych
pa
ń
stw, uwzgl
ę
dniaj
ą
c umowy mi
ę
dzynarodowe, których Rzeczpospolita Polska jest stron
ą
.
Page 10 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
Tytuł IV
Prawa rzeczowe
DZIAŁ I
Własno
ść
statku
Art. 73. [Własno
ść
statku] § 1. Statek stanowi polsk
ą
własno
ść
, je
ż
eli jest własno
ś
ci
ą
:
1) Skarbu Pa
ń
stwa;
2) osoby prawnej maj
ą
cej siedzib
ę
w Rzeczypospolitej Polskiej;
3) obywatela polskiego zamieszkałego w Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 2. Statkiem stanowi
ą
cym polsk
ą
własno
ść
jest równie
ż
statek wchodz
ą
cy w skład maj
ą
tku spółki
osobowej wpisanej do polskiego rejestru przedsi
ę
biorców.
§ 3. Statkiem uwa
ż
anym za stanowi
ą
cy polsk
ą
własno
ść
jest statek:
1) b
ę
d
ą
cy co najmniej w połowie własno
ś
ci
ą
podmiotów wymienionych w § 1, je
ż
eli armator tego statku ma
w Rzeczypospolitej Polskiej miejsce zamieszkania albo siedzib
ę
swojego zakładu głównego lub
oddziału, a statek, na wniosek wszystkich współwła
ś
cicieli, został wpisany do polskiego rejestru
okr
ę
towego w ksi
ę
dze rejestru stałego;
2) b
ę
d
ą
cy własno
ś
ci
ą
spółki kapitałowej maj
ą
cej siedzib
ę
za granic
ą
, w której jeden z podmiotów
wymienionych w § 1 ma udział kapitałowy, je
ż
eli armator tego statku ma w Rzeczypospolitej Polskiej
miejsce zamieszkania albo siedzib
ę
swojego zakładu głównego lub oddziału, a statek, na wniosek
wła
ś
ciciela, został wpisany do polskiego rejestru okr
ę
towego w ksi
ę
dze rejestru stałego.
Art. 73a. [Podmioty z terytorium UE] Za statek, o którym mowa w art. 24 § 2, uwa
ż
a si
ę
równie
ż
statek:
1) b
ę
d
ą
cy co najmniej w połowie własno
ś
ci
ą
obywatela pa
ń
stwa członkowskiego Unii Europejskiej lub
osoby prawnej maj
ą
cej siedzib
ę
w pa
ń
stwie członkowskim Unii Europejskiej, je
ż
eli armator tego statku
ma w pa
ń
stwie członkowskim Unii Europejskiej miejsce zamieszkania albo siedzib
ę
swojego zakładu
głównego lub oddziału, a statek, na wniosek wszystkich współwła
ś
cicieli, został wpisany do polskiego
rejestru okr
ę
towego w ksi
ę
dze rejestru stałego;
2) b
ę
d
ą
cy własno
ś
ci
ą
spółki kapitałowej maj
ą
cej siedzib
ę
za granic
ą
, w której obywatel pa
ń
stwa
członkowskiego Unii Europejskiej lub osoba prawna maj
ą
ca siedzib
ę
w pa
ń
stwie członkowskim Unii
Europejskiej ma udział kapitałowy, je
ż
eli armator tego statku ma w pa
ń
stwie członkowskim Unii
Europejskiej miejsce zamieszkania albo siedzib
ę
swojego zakładu głównego lub oddziału, a statek, na
wniosek wła
ś
ciciela, został wpisany do polskiego rejestru okr
ę
towego w ksi
ę
dze rejestru stałego.
Art. 74. [Umowa o przeniesienie własno
ś
ci statku] Umowa o przeniesienie własno
ś
ci statku, o którym
mowa w art. 73 § 1, podlegaj
ą
cego obowi
ą
zkowi wpisu do rejestru okr
ę
towego, powinna by
ć
zawarta na
pi
ś
mie, z podpisami stron notarialnie po
ś
wiadczonymi. Dotyczy to równie
ż
statku, o którym mowa w art. 73 §
3, oraz statku w budowie, wpisanych do polskiego rejestru okr
ę
towego.
Art. 75. [Przeniesienie udziału we własno
ś
ci statku] Przepisy o przeniesieniu własno
ś
ci statku
stosuje si
ę
odpowiednio do przeniesienia udziału we własno
ś
ci statku.
DZIAŁ II
Zastaw na statku
Art. 76. [Zastaw na statku (hipoteka morska)] § 1. Na statku wpisanym do rejestru okr
ę
towego mo
ż
na
ustanowi
ć
zastaw wpisany do tego rejestru (hipotek
ę
morsk
ą
). Do hipoteki morskiej stosuje si
ę
odpowiednio
przepisy prawa cywilnego o hipotece, z uwzgl
ę
dnieniem przepisów niniejszego działu.
§ 2. Do powstania hipoteki morskiej niezb
ę
dny jest wpis do rejestru okr
ę
towego.
Art. 77. [Ustanowienie hipoteki morskiej] O
ś
wiadczenie woli wła
ś
ciciela o ustanowieniu na jego statku
hipoteki morskiej powinno by
ć
zło
ż
one na pi
ś
mie, z podpisem notarialnie po
ś
wiadczonym, z zastrze
ż
eniem
art. 84 § 1.
Art. 78. [Forma hipoteki morskiej] § 1. Hipoteka morska mo
ż
e by
ć
wyra
ż
ona równie
ż
w walucie obcej
lub jednostkach obliczeniowych okre
ś
lonych w art. 101 § 2.
§ 2. W celu zabezpieczenia tej samej wierzytelno
ś
ci mo
ż
na ustanowi
ć
hipotek
ę
morsk
ą
na wi
ę
cej ni
ż
jednym statku.
Art. 79. [Zakres wierzytelno
ś
ci obci
ąż
onych hipotek
ą
morsk
ą
] § 1. Hipoteka morska obci
ąż
a, oprócz
statku i jego przynale
ż
no
ś
ci, tak
ż
e wierzytelno
ś
ci wła
ś
ciciela statku powstałe po ustanowieniu hipoteki z
Page 11 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
tytułu:
1) odszkodowania za uszkodzenie lub strat
ę
statku, ł
ą
cznie z odszkodowaniem ubezpieczeniowym;
2) wynagrodzenia za ratownictwo w zakresie, w jakim wyrównuje ono szkody w statku spowodowane
ratownictwem;
3) udziału statku w awarii wspólnej;
4) opłat za najem lub dzier
ż
aw
ę
statku.
§ 2. Strony mog
ą
rozszerzy
ć
zakres wierzytelno
ś
ci obci
ąż
onych hipotek
ą
morsk
ą
.
Art. 80. [Przeniesienie własno
ś
ci statku na osob
ę
zagraniczn
ą
] Umowa o przeniesienie własno
ś
ci
statku obci
ąż
onego hipotek
ą
morsk
ą
na osob
ę
zagraniczn
ą
w rozumieniu art. 5 pkt 2 ustawy z dnia 2 lipca
2004 r. o swobodzie działalno
ś
ci gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095, z pó
ź
n. zm.) wymaga
uprzedniej zgody wierzyciela hipotecznego wyra
ż
onej na pi
ś
mie, z podpisem notarialnie po
ś
wiadczonym.
Art. 81. [Uprawnienia wierzyciela hipotecznego] W przypadku
ś
wiadomego, znacznego zwi
ę
kszenia
ryzyka zwi
ą
zanego z eksploatacj
ą
statku obci
ąż
onego hipotek
ą
morsk
ą
, które powoduje istotne pogorszenie
sytuacji wierzyciela hipotecznego, mo
ż
e on
żą
da
ć
niezwłocznego zaspokojenia z przedmiotu hipoteki lub
dodatkowego odpowiedniego zabezpieczenia.
Art. 82. [Hipoteka na statku w budowie] § 1. Hipotek
ę
morsk
ą
mo
ż
na ustanowi
ć
na statku w budowie.
§ 2. Hipoteka morska na statku w budowie obejmuje materiały, urz
ą
dzenia i wyposa
ż
enie znajduj
ą
ce si
ę
na terenie stoczni buduj
ą
cej obci
ąż
ony hipotek
ą
statek, które przez oznakowanie lub w inny sposób zostały
wyra
ź
nie zidentyfikowane jako przeznaczone do budowy lub na wyposa
ż
enie tego statku.
Art. 83. [Zasada pierwsze
ń
stwa zaspokojenia wierzytelno
ś
ci] § 1. Wierzytelno
ść
zabezpieczona
hipotek
ą
morsk
ą
podlega zaspokojeniu z przedmiotu tej hipoteki z pierwsze
ń
stwem przed innymi
wierzytelno
ś
ciami, z wyj
ą
tkiem wierzytelno
ś
ci uprzywilejowanych, o których mowa w art. 91, kosztów
egzekucyjnych, nale
ż
no
ś
ci alimentacyjnych oraz rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby,
niezdolno
ś
ci do pracy, kalectwa lub
ś
mierci, jak równie
ż
kosztów ostatniej choroby i zwykłego pogrzebu
wła
ś
ciciela statku.
§ 2. Zaspokojenie wierzyciela hipotecznego z przedmiotu hipoteki morskiej nast
ę
puje w drodze
s
ą
dowego post
ę
powania egzekucyjnego, o ile przepisy niniejszego działu nie stanowi
ą
inaczej.
Art. 84. [Zaspokojenie przez przej
ę
cie posiadania i sprzeda
ż
] § 1. Umowa zawarta mi
ę
dzy
wła
ś
cicielem statku a wierzycielem o ustanowieniu hipoteki morskiej mo
ż
e przewidywa
ć
przej
ę
cie przez
wierzyciela hipotecznego posiadania statku obci
ąż
onego hipotek
ą
, ł
ą
cznie z upowa
ż
nieniem do jego
sprzeda
ż
y, w celu zaspokojenia zabezpieczonej wierzytelno
ś
ci z dochodu, jaki przynosi statek, lub z ceny
uzyskanej z jego sprzeda
ż
y. Umowa powinna okre
ś
la
ć
warto
ść
statku.
§ 2. Umowa, o której mowa w § 1, powinna by
ć
sporz
ą
dzona na pi
ś
mie, z podpisami stron notarialnie
po
ś
wiadczonymi, i wpisana do rejestru okr
ę
towego.
§ 3. Zawarcie umowy, o której mowa w § 1, wymaga uprzedniej zgody pozostałych wierzycieli
hipotecznych wyra
ż
onej na pi
ś
mie, z podpisami notarialnie po
ś
wiadczonymi.
Art. 85. [Przej
ę
cie posiadania statku] § 1. Przej
ę
cie posiadania statku obci
ąż
onego hipotek
ą
morsk
ą
ustanowion
ą
na podstawie umowy, o której mowa w art. 84 § 1, mo
ż
e nast
ą
pi
ć
, je
ż
eli wła
ś
ciciel statku nie
zaspokaja zabezpieczonej tak
ą
hipotek
ą
wierzytelno
ś
ci lub w innych przypadkach przewidzianych w umowie.
§ 2. Przej
ę
cie posiadania statku wymaga zło
ż
enia przez wierzyciela hipotecznego o
ś
wiadczenia w tej
sprawie, z powołaniem si
ę
na okoliczno
ś
ci uzasadniaj
ą
ce przej
ę
cie posiadania.
§ 3. O
ś
wiadczenie, o którym mowa w § 2, powinno by
ć
zło
ż
one na pi
ś
mie, z podpisem notarialnie
po
ś
wiadczonym; podlega ono ujawnieniu w rejestrze okr
ę
towym nie wcze
ś
niej ni
ż
po upływie 14 dni od dnia
zawiadomienia wła
ś
ciciela statku zgodnie z art. 87 § 1, chyba
ż
e wła
ś
ciciel wyraził zgod
ę
na wcze
ś
niejszy
termin.
§ 4. Wprowadzenie wierzyciela hipotecznego w posiadanie statku mo
ż
e nast
ą
pi
ć
, na jego wniosek, przy
udziale komornika. Do wniosku nale
ż
y doł
ą
czy
ć
postanowienie izby morskiej stwierdzaj
ą
ce zgodno
ść
o
ś
wiadczenia, o którym mowa w § 2, z tre
ś
ci
ą
umowy, o której mowa w art. 84 § 1.
§ 5. Wierzyciel hipoteczny, który przej
ą
ł statek w posiadanie zgodnie z przepisami § 1–4, mo
ż
e odda
ć
go
w posiadanie osobie trzeciej b
ą
d
ź
te
ż
wydzier
ż
awi
ć
lub odda
ć
w najem w celu zaspokojenia zabezpieczonej
wierzytelno
ś
ci z opłat za dzier
ż
aw
ę
lub najem statku. Umowa, o której mowa w art. 84 § 1, mo
ż
e
przewidywa
ć
,
ż
e do oddania statku w posiadanie osobie trzeciej, a tak
ż
e zawarcia umowy dzier
ż
awy lub
najmu statku potrzebna jest zgoda wła
ś
ciciela statku.
Art. 86. [Sprzeda
ż
statku] § 1. Sprzeda
ż
statku obci
ąż
onego hipotek
ą
morsk
ą
zgodnie z art. 84 § 1
Page 12 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
mo
ż
e nast
ą
pi
ć
na wniosek wierzyciela hipotecznego po upływie terminu zaspokojenia wierzytelno
ś
ci.
§ 2. Sprzeda
ż
przeprowadza notariusz albo komornik w terminie 30 dni, licz
ą
c od dnia zło
ż
enia przez
wierzyciela hipotecznego wniosku o dokonanie sprzeda
ż
y. Wniosek taki powinien by
ć
zło
ż
ony na pi
ś
mie, z
podpisem notarialnie po
ś
wiadczonym; podlega on ujawnieniu w rejestrze okr
ę
towym nie wcze
ś
niej ni
ż
po
upływie 14 dni od dnia zawiadomienia wła
ś
ciciela statku i organu rejestrowego zgodnie z art. 87 § 1, chyba
ż
e
wła
ś
ciciel wyraził zgod
ę
na wcze
ś
niejszy termin.
§ 3. Wierzyciel hipoteczny powinien na pi
ś
mie zawiadomi
ć
innych wierzycieli hipotecznych o zło
ż
eniu
wniosku o dokonanie sprzeda
ż
y statku zgodnie z § 1 co najmniej na 7 dni przed dat
ą
sprzeda
ż
y. W braku
zawiadomienia ponosi on odpowiedzialno
ść
za wynikł
ą
st
ą
d szkod
ę
.
§ 4. Sprzeda
ż
statku dokonana zgodnie z przepisami § 1 i 2 ma te same skutki prawne, co sprzeda
ż
dokonana w drodze s
ą
dowego post
ę
powania egzekucyjnego.
Art. 87. [Procedura zaspokojenia wierzytelno
ś
ci] § 1. Przed podj
ę
ciem przez wierzyciela
hipotecznego czynno
ś
ci maj
ą
cych na celu jego zaspokojenie ze statku, o których mowa w art. 85 § 1 lub art.
86 § 1, powinien on na pi
ś
mie zawiadomi
ć
wła
ś
ciciela statku i organ rejestrowy o zamierzonym podj
ę
ciu
działa
ń
zmierzaj
ą
cych do zaspokojenia jego roszcze
ń
wynikaj
ą
cych z ustanowionej na tym statku hipoteki
morskiej.
§ 2. Wła
ś
ciciel statku mo
ż
e w ci
ą
gu 14 dni od dnia zawiadomienia, o którym mowa w § 1, zaspokoi
ć
wierzyciela hipotecznego b
ą
d
ź
wyst
ą
pi
ć
do s
ą
du z powództwem o ustalenie,
ż
e wierzytelno
ść
nie istnieje albo
nie jest wymagalna w cało
ś
ci lub w cz
ęś
ci. Wniesienie tego powództwa powoduje zawieszenie prawa
wierzyciela hipotecznego do zaspokojenia si
ę
zgodnie z art. 85 § 1 lub art. 86 § 1 do czasu prawomocnego
zako
ń
czenia post
ę
powania.
§ 3. Wniesienie do s
ą
du powództwa, o którym mowa w § 2, wymaga ujawnienia w rejestrze okr
ę
towym.
§ 4. Je
ż
eli wierzycielem hipotecznym jest bank zagraniczny lub zagraniczna instytucja finansowa, jego
wierzytelno
ść
mo
ż
e by
ć
zaspokojona w walutach obcych, je
ż
eli hipoteka była wyra
ż
ona w tych walutach lub
jednostkach obliczeniowych okre
ś
lonych w art. 101 § 2. Zaspokojenie nast
ę
puje za po
ś
rednictwem banku,
który na podstawie odr
ę
bnych przepisów jest upowa
ż
niony do skupu i sprzeda
ż
y walut obcych, wskazanego
przez wierzyciela hipotecznego.
Art. 88. [Zaspokojenie przez przej
ę
cie posiadania i sprzeda
ż
statku w budowie] Umowa o
ustanowienie hipoteki morskiej zgodnie z art. 84 § 1 mo
ż
e dotyczy
ć
tak
ż
e statku w budowie.
Art. 89. [Stosowanie przepisów o zastawie na rzeczach ruchomych] Do nieb
ę
d
ą
cego hipotek
ą
morsk
ą
zastawu na statkach stosuje si
ę
przepisy prawa cywilnego o zastawie na rzeczach ruchomych.
DZIAŁ III
Przywileje na statku
Art. 90. [Przywileje na statku] § 1. Wierzycielom słu
ż
y na zabezpieczenie wierzytelno
ś
ci
uprzywilejowanych ustawowe prawo zastawu na statku z pierwsze
ń
stwem przed innymi wierzytelno
ś
ciami,
cho
ć
by zabezpieczonymi zastawem wynikaj
ą
cym z umowy lub orzeczenia s
ą
du.
§ 2. Przywilej słu
ż
y bez wzgl
ę
du na zmian
ę
osoby wła
ś
ciciela lub armatora i dobr
ą
wiar
ę
nabywcy
statku.
Art. 91. [Wierzytelno
ś
ci uprzywilejowane] Uprzywilejowane s
ą
wierzytelno
ś
ci z tytułu:
1) nale
ż
nych pa
ń
stwu kosztów s
ą
dowych, nie wył
ą
czaj
ą
c kosztów egzekucji s
ą
dowej; wydatków
poniesionych we wspólnym interesie wierzycieli na zachowanie statku lub w celu sprzeda
ż
y statku i
podziału uzyskanej ceny; opłat tona
ż
owych, latarniowych lub portowych oraz innych opłat i
ś
wiadcze
ń
publicznych tego rodzaju; opłat pilotowych oraz kosztów nadzoru i zachowania statku powstałych od
chwili jego wej
ś
cia do ostatniego portu;
2) umów o prac
ę
na statku zawartych z kapitanem, innymi członkami załogi i osobami zatrudnionymi w
obsłudze statku;
3) wynagrodzenia za ratownictwo oraz udziału statku w awarii wspólnej;
4) wynagrodzenia szkody wyrz
ą
dzonej zderzeniem statków lub innymi wypadkami morskimi, jak równie
ż
szkody wyrz
ą
dzonej w portowych urz
ą
dzeniach, dokach i drogach
ż
eglugowych; odszkodowania za
ś
mier
ć
, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia pasa
ż
erów i członków załogi; odszkodowania za utrat
ę
lub
uszkodzenie ładunku b
ą
d
ź
baga
ż
u;
5) umów zawartych lub innych czynno
ś
ci prawnych podj
ę
tych przez kapitana, w granicach jego
ustawowego umocowania, w czasie przebywania statku poza portem macierzystym, dla rzeczywistych
potrzeb konserwacji statku lub kontynuowania podró
ż
y, bez wzgl
ę
du na to, czy kapitan jest
równocze
ś
nie armatorem lub wła
ś
cicielem statku oraz czy roszczenie przysługuje jemu samemu czy
Page 13 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
dostawcom, osobom naprawiaj
ą
cym statek, po
ż
yczkodawcom lub innym kontrahentom.
Art. 92. [Zaspokojenie wierzyciela] § 1. Powództwo o zaspokojenie wierzyciela z przedmiotu
obci
ąż
onego przywilejem mo
ż
e by
ć
dochodzone tak przeciwko wła
ś
cicielowi, jak i armatorowi statku. Wyrok
wydany przeciwko armatorowi statku jest skuteczny przeciwko jego wła
ś
cicielowi, a wydany przeciwko
wła
ś
cicielowi jest skuteczny przeciwko armatorowi statku.
§ 2. Zaspokojenie wierzyciela z przedmiotu obci
ąż
onego przywilejem nast
ę
puje w drodze s
ą
dowego
post
ę
powania egzekucyjnego.
§ 3. Wierzytelno
ś
ci uprzywilejowane wynikaj
ą
ce z tej samej podró
ż
y zaspokaja si
ę
w kolejno
ś
ci kategorii
wyliczonych w art. 91.
§ 4. Wierzytelno
ś
ci wynikaj
ą
ce z tej samej podró
ż
y i nale
żą
ce do tej samej kategorii zaspokaja si
ę
proporcjonalnie do ich wysoko
ś
ci, je
ż
eli suma podlegaj
ą
ca podziałowi nie wystarcza na zaspokojenie ich w
cało
ś
ci; jednak
ż
e pó
ź
niej powstałe roszczenia wymienione w art. 91 pkt 3 i 5 zaspokaja si
ę
w ka
ż
dej z
kategorii, przed wcze
ś
niej powstałymi.
§ 5. Wierzytelno
ś
ci wynikłe z tego samego zdarzenia uwa
ż
a si
ę
za powstałe w tym samym czasie.
Art. 93. [Kolejno
ść
zaspokajania wierzytelno
ś
ci] § 1. Przywileje z ostatniej podró
ż
y maj
ą
pierwsze
ń
stwo przed przywilejami z podró
ż
y poprzednich.
§ 2. Wierzytelno
ś
ci z tej samej umowy o prac
ę
odnosz
ą
ce si
ę
do kilku podró
ż
y zaspokaja si
ę
na równi z
wierzytelno
ś
ciami z ostatniej podró
ż
y.
Art. 94. [Rozci
ą
gni
ę
cie przywileju] § 1. Przywilej rozci
ą
ga si
ę
tak
ż
e na:
1) fracht oraz zrównan
ą
z nim opłat
ę
za przewóz pasa
ż
erów i ich baga
ż
u z podró
ż
y, podczas której
powstała wierzytelno
ść
uprzywilejowana, a w odniesieniu do wierzytelno
ś
ci wynikaj
ą
cych z umów o
prac
ę
wymienionych w art. 91 pkt 2, ze wszystkich podró
ż
y odbytych w czasie trwania tej samej umowy
o prac
ę
;
2) odszkodowania nale
ż
ne statkowi za poniesione, a nienaprawione szkody w statku, jak i za straty na
frachcie;
3) nale
ż
ny statkowi udział w awarii wspólnej, o ile składaj
ą
si
ę
na ni
ą
nienaprawione szkody w statku lub
straty na frachcie;
4) nale
ż
ne statkowi wynagrodzenie za ratownictwo, które nast
ą
piło w czasie podró
ż
y, po odliczeniu jednak
sum przypadaj
ą
cych kapitanowi i innym osobom zatrudnionym w obsłudze statku.
§ 2. Przywilej nie rozci
ą
ga si
ę
na nale
ż
ne statkowi odszkodowania ubezpieczeniowe.
Art. 95. [Wyga
ś
ni
ę
cie przywileju] § 1. Przywileje wygasaj
ą
z upływem roku, jednak
ż
e przywileje
wymienione w art. 91 pkt 5 wygasaj
ą
z upływem 6 miesi
ę
cy.
§ 2. Termin wyga
ś
ni
ę
cia przywileju biegnie dla wierzytelno
ś
ci z tytułu:
1) wynagrodzenia za ratownictwo – od dnia zako
ń
czenia ratownictwa;
2) szkody wyrz
ą
dzonej zderzeniem statków lub innym wypadkiem morskim albo wynikłej wskutek
ś
mierci,
uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia – od dnia spowodowania szkody;
3) odszkodowania za utrat
ę
lub uszkodzenie ładunku lub baga
ż
u – od dnia wydania ładunku lub baga
ż
u
albo od dnia, w którym powinny by
ć
wydane;
4) nale
ż
no
ś
ci powstałych wskutek czynno
ś
ci okre
ś
lonych w art. 91 pkt 5 – od dnia powstania wierzytelno
ś
ci;
5) innych zdarze
ń
– od dnia wymagalno
ś
ci wierzytelno
ś
ci.
§ 3. Przywilej na nale
ż
no
ś
ciach okre
ś
lonych w art. 94 § 1 wygasa z chwil
ą
ich uiszczenia, jednak
ż
e
przywilej pozostaje w mocy, dopóki uiszczona kwota znajduje si
ę
w r
ę
ku kapitana lub innej osoby, która
podj
ę
ła t
ę
kwot
ę
na rzecz armatora lub wła
ś
ciciela statku.
Art. 96. [Szczególne terminy wyga
ś
ni
ę
cia] Je
ż
eli statek, na którym ci
ąż
y przywilej, nie mógł by
ć
zaj
ę
ty
na polskich wodach wewn
ę
trznych lub polskim morzu terytorialnym na rzecz wierzyciela maj
ą
cego w
Rzeczypospolitej Polskiej miejsce zamieszkania lub siedzib
ę
, terminy okre
ś
lone w art. 95 nie mog
ą
sko
ń
czy
ć
si
ę
wcze
ś
niej ni
ż
z upływem jednego miesi
ą
ca od dnia, w którym statek wszedł do portu polskiego, nie
pó
ź
niej jednak ni
ż
z upływem 3 lat od dnia powstania wierzytelno
ś
ci.
Tytuł V
Ograniczenie odpowiedzialno
ś
ci za roszczenia morskie
Art. 97. [Ograniczenie odpowiedzialno
ś
ci za roszczenia morskie] § 1. Odpowiedzialno
ść
dłu
ż
nika za
roszczenia morskie mo
ż
e by
ć
ograniczona zgodnie z postanowieniami Konwencji o ograniczeniu
Page 14 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
odpowiedzialno
ś
ci za roszczenia morskie, sporz
ą
dzonej w Londynie dnia 19 listopada 1976 r. (Dz. U. z
1986 r. Nr 35, poz. 175), zwanej dalej „Konwencj
ą
o ograniczeniu odpowiedzialno
ś
ci”, wraz ze zmianami
obowi
ą
zuj
ą
cymi od daty ich wej
ś
cia w
ż
ycie w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej, podanymi do publicznej
wiadomo
ś
ci we wła
ś
ciwy sposób.
§ 2. Wobec wierzyciela zagranicznego maj
ą
cego w chwili zgłoszenia roszczenia stałe miejsce
zamieszkania lub główn
ą
siedzib
ę
w pa
ń
stwie, które ustanowiło dla tego rodzaju roszczenia granic
ę
odpowiedzialno
ś
ci ni
ż
sz
ą
od okre
ś
lonej zgodnie z postanowieniami Konwencji o ograniczeniu
odpowiedzialno
ś
ci, dłu
ż
nik odpowiada tylko do tej ni
ż
szej granicy.
§ 3. Uprawnienie do ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci na podstawie § 1 nie przysługuje dłu
ż
nikowi
zagranicznemu, który w chwili powoływania si
ę
na nie ma stałe miejsce zamieszkania lub główn
ą
siedzib
ę
w
pa
ń
stwie, którego prawo nie przewiduje ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci dla tego rodzaju roszczenia; je
ż
eli
prawo to przewiduje granic
ę
odpowiedzialno
ś
ci wy
ż
sz
ą
od okre
ś
lonej zgodnie z Konwencj
ą
o ograniczeniu
odpowiedzialno
ś
ci, stosuje si
ę
t
ę
wy
ż
sz
ą
granic
ę
.
Art. 98. [Powołanie si
ę
na ograniczenie odpowiedzialno
ś
ci] § 1. Dłu
ż
nik mo
ż
e powoła
ć
si
ę
na
ograniczenie odpowiedzialno
ś
ci niezale
ż
nie od ustanowienia funduszu ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci
zgodnie z art. 11 Konwencji o ograniczeniu odpowiedzialno
ś
ci, z zastrze
ż
eniem § 2.
§ 2. S
ą
d mo
ż
e, w razie prawdopodobie
ń
stwa ujawnienia si
ę
kolejnych wierzycieli, uzale
ż
ni
ć
ograniczenie
odpowiedzialno
ś
ci od ustanowienia funduszu ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci.
Art. 99. [Zakres odpowiedzialno
ś
ci dłu
ż
nika] Dłu
ż
nik ponosi koszty procesu zwi
ą
zanego z
dochodzeniem roszczenia podlegaj
ą
cego ograniczeniu zgodnie z Kodeksem post
ę
powania cywilnego i
odpowiada za odsetki od tego roszczenia ponad granic
ę
odpowiedzialno
ś
ci okre
ś
lon
ą
zgodnie z Konwencj
ą
o
ograniczeniu odpowiedzialno
ś
ci, jednak
ż
e je
ż
eli dłu
ż
nik utworzył fundusz ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci
przez zło
ż
enie do depozytu s
ą
du odpowiedniej sumy pieni
ęż
nej, to składaj
ą
cy nie odpowiada za odsetki
powstałe po zło
ż
eniu tej sumy.
Art. 100. [Roszczenia z tytułu szkód w urz
ą
dzeniach i basenach portowych] Roszczenia z tytułu
szkód w urz
ą
dzeniach i basenach portowych, drogach wodnych i urz
ą
dzeniach nawigacyjnych podlegaj
ą
zaspokojeniu z pierwsze
ń
stwem przed innymi roszczeniami, z wyj
ą
tkiem roszcze
ń
z tytułu
ś
mierci,
uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia.
Art. 101. [Granica odpowiedzialno
ś
ci] § 1. Je
ż
eli odpowiedzialno
ść
dłu
ż
nika ustalona zgodnie z
Konwencj
ą
o ograniczeniu odpowiedzialno
ś
ci powstała w zwi
ą
zku z uprawianiem
ż
eglugi statkiem o
pojemno
ś
ci brutto mniejszej ni
ż
300 ton, to granica jego odpowiedzialno
ś
ci wynosi:
1) 100 000 jednostek obliczeniowych – w odniesieniu do roszcze
ń
z tytułu
ś
mierci, uszkodzenia ciała lub
rozstroju zdrowia;
2) 50 000 jednostek obliczeniowych – w odniesieniu do innych roszcze
ń
.
§ 2. Jednostk
ą
obliczeniow
ą
jest Specjalne Prawo Ci
ą
gnienia (SDR), okre
ś
lone przez Mi
ę
dzynarodowy
Fundusz Walutowy.
Art. 102. [Odpowiedzialno
ść
za działanie lub zaniechanie] § 1. Je
ż
eli dłu
ż
nik jest osob
ą
prawn
ą
, to
przez własne działanie lub zaniechanie, o którym mowa w art. 4 Konwencji o ograniczeniu odpowiedzialno
ś
ci,
rozumie si
ę
działanie lub zaniechanie tego, kto wykonuje funkcje organu zarz
ą
dzaj
ą
cego tej osoby prawnej.
§ 2. Je
ż
eli dłu
ż
nikiem jest armator, który uprawia
ż
eglug
ę
przez stałego zarz
ą
dc
ę
, to odpowiada on za
działanie lub zaniechanie tego zarz
ą
dcy jak za własne działanie lub zaniechanie; je
ż
eli zarz
ą
dca jest osob
ą
prawn
ą
, przepis § 1 stosuje si
ę
odpowiednio.
Tytuł VI
Umowy
DZIAŁ I
Przewóz ładunku
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 103. [Umowa przewozu ładunku] Przez umow
ę
przewozu ładunku przewo
ź
nik podejmuje si
ę
, za
wynagrodzeniem, przewiezienia rzeczy drog
ą
morsk
ą
.
Art. 104. [Postanowienia umowy] Umowa przewozu ładunku mo
ż
e:
1) stanowi
ć
,
ż
e przewo
ź
nik odda cał
ą
albo okre
ś
lon
ą
cz
ęść
przestrzeni ładunkowej statku pod ładunek na
jedn
ą
lub wi
ę
cej podró
ż
y (umowa czarterowa), albo
Page 15 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
2) dotyczy
ć
przewozu poszczególnych rzeczy lub ładunku okre
ś
lonego według rodzaju, ilo
ś
ci, miary lub
wagi (umowa bukingowa).
Art. 105. [Stosunek pomi
ę
dzy przewo
ź
nikiem a frachtuj
ą
cym] § 1. Umowa przewozu okre
ś
la
stosunek pomi
ę
dzy przewo
ź
nikiem a frachtuj
ą
cym (czarteruj
ą
cym lub bukuj
ą
cym).
§ 2. Ka
ż
da strona mo
ż
e
żą
da
ć
potwierdzenia umowy przewozu na pi
ś
mie.
§ 3. W wykonaniu obowi
ą
zku frachtuj
ą
cego mo
ż
e ładunek dostarczy
ć
przewo
ź
nikowi inna osoba
(załadowca). Przepisy odnosz
ą
ce si
ę
do załadowcy maj
ą
zastosowanie do frachtuj
ą
cego, który sam
dostarcza ładunek przewo
ź
nikowi.
Art. 106. [Odst
ą
pienie praw z umowy] Frachtuj
ą
cy mo
ż
e bez zgody przewo
ź
nika odst
ą
pi
ć
swoje prawa
z umowy przewozu osobie trzeciej, pozostaje jednak odpowiedzialny za wykonanie umowy solidarnie z
osob
ą
, której swoje prawa odst
ą
pił.
Art. 107. [Przeładunek na inny statek] § 1. Je
ż
eli ładunek ma by
ć
według umowy czarterowej
przewieziony okre
ś
lonym statkiem, przewo
ź
nik mo
ż
e załadowa
ć
go na inny statek tylko po uzyskaniu zgody
czarteruj
ą
cego.
§ 2. Przy przewozie na podstawie umowy bukingowej przewo
ź
nik ma prawo – w braku wyra
ź
nego
zakazu w umowie – zast
ą
pi
ć
okre
ś
lony w umowie statek innym statkiem tej samej kategorii, zdatnym do
przewozu bez opó
ź
nienia; obowi
ą
zany jest jednak podstawi
ć
statek zast
ę
pczy w umówionym terminie i
zawiadomi
ć
o tym bukuj
ą
cego.
Art. 108. [Przedawnienie roszcze
ń
] § 1. Roszczenie z umowy przewozu przedawnia si
ę
z upływem 2
lat od dnia jego wymagalno
ś
ci.
§ 2. Roszczenia do przewo
ź
nika zwi
ą
zane z ładunkiem, wynikaj
ą
ce z konosamentu, przedawniaj
ą
si
ę
z
upływem roku od dnia, w którym wydanie ładunku nast
ą
piło lub miało nast
ą
pi
ć
.
§ 3. Powództwo o odszkodowanie przeciwko osobie trzeciej w sprawach, o których mowa w § 2, mo
ż
e
by
ć
wytoczone nawet po upływie roku w terminie okre
ś
lonym w przepisach o przedawnieniu roszcze
ń
, nie
dłu
ż
szym jednak ni
ż
6 miesi
ę
cy licz
ą
c od dnia, w którym osoba wyst
ę
puj
ą
ca z takim powództwem zaspokoiła
roszczenie lub otrzymała pozew wniesiony przeciwko niej.
Art. 109. [Przewóz przesyłek pocztowych] Przepisów niniejszego działu nie stosuje si
ę
do przewozu
przesyłek pocztowych.
Rozdział 2
Załadowanie na statek
Art. 110. [Przygotowanie do podró
ż
y] Przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest doło
ż
y
ć
nale
ż
ytej staranno
ś
ci, aby
przy rozpocz
ę
ciu podró
ż
y statek był zdatny do
ż
eglugi, wła
ś
ciwie wyposa
ż
ony, zaopatrzony i obsadzony
załog
ą
, a ponadto, aby jego ładownie, chłodnie oraz wszelkie inne pomieszczenia, do których s
ą
ładowane
towary, były przed rozpocz
ę
ciem podró
ż
y przygotowane i doprowadzone do stanu odpowiedniego do
przyj
ę
cia, przewozu i zabezpieczenia ładunku, stosownie do jego wła
ś
ciwo
ś
ci.
Art. 111. [Podstawienie statku] Przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest podstawi
ć
statek gotowy do ładowania w
ustalonym miejscu i czasie oraz pozostawi
ć
go tam na przewidziany okres ładowania, a gdy został umówiony
przestój – tak
ż
e na okres przestoju.
Art. 112. [Miejsce podstawienia statku] § 1. Je
ż
eli nie umówiono miejsca ładowania, przewo
ź
nik
podstawi statek w zwyczajowo przyj
ę
tym miejscu ładowania lub wyczekiwania.
§ 2. Je
ż
eli przewóz opiera si
ę
na umowie czarterowej, przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest podstawi
ć
statek
według wskazania czarteruj
ą
cego w miejscu odpowiednim, bezpiecznym i dost
ę
pnym bez trudno
ś
ci dla
podej
ś
cia statku, dla jego pozostawania tam i wyj
ś
cia z ładunkiem bez przeszkód. Je
ż
eli jest kilku
czarteruj
ą
cych, którzy nie uzgodnili mi
ę
dzy sob
ą
miejsca ładowania, lub je
ż
eli odpowiednie miejsce ładowania
nie zostało przewo
ź
nikowi podane, przewo
ź
nik post
ą
pi zgodnie z § 1.
§ 3. Czarteruj
ą
cy mo
ż
e niezale
ż
nie od tego, czy miejsce ładowania zostało w umowie ustalone,
domaga
ć
si
ę
od przewo
ź
nika – za zwrotem wszelkich zwi
ą
zanych z tym kosztów – przeholowania lub
przeci
ą
gni
ę
cia statku z jednego miejsca na drugie, chyba
ż
e przewóz odbywa si
ę
statkiem obsługuj
ą
cym lini
ę
regularn
ą
.
§ 4. Je
ż
eli przewóz opiera si
ę
na umowie bukingowej, bukuj
ą
cemu przysługuj
ą
uprawnienia okre
ś
lone w
§ 3 tylko wtedy, gdy przewiduje je umowa lub zwyczaj przyj
ę
ty w danym porcie.
Art. 113. [Zawiadomienie o podstawieniu statku] § 1. Przewo
ź
nik jest obowi
ą
zany zawiadomi
ć
na
pi
ś
mie czarteruj
ą
cego o podstawieniu gotowego do rozpocz
ę
cia ładowania statku w miejscu, o którym mowa
w art. 112 § 2, a je
ż
eli miejsce takie nie zostało przewo
ź
nikowi wskazane – w miejscu, o którym mowa w art.
112 § 1 (nota gotowo
ś
ci). Je
ż
eli czarteruj
ą
cy wskazał załadowc
ę
, przewo
ź
nik zawiadamia załadowc
ę
.
Page 16 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
§ 2. Zawiadomienie, które w chwili jego otrzymania nie odpowiada rzeczywisto
ś
ci, uwa
ż
a si
ę
za
niedokonane, a przewo
ź
nik odpowiada za wynikł
ą
st
ą
d szkod
ę
.
§ 3. Do okre
ś
lenia dnia oraz godziny, w których zawiadomienie uwa
ż
a si
ę
za skutecznie dokonane,
stosuje si
ę
zwyczaje przyj
ę
te dla tej czynno
ś
ci w danym porcie.
Art. 114. [Okres ładowania] § 1. Okres ładowania okre
ś
la umowa czarterowa, a je
ż
eli nie zawiera ona
postanowienia w tym przedmiocie – zwyczaj przyj
ę
ty w danym porcie. Okres ten oblicza si
ę
według dni i
godzin roboczych, poczynaj
ą
c od nast
ę
pnego dnia po zło
ż
eniu noty gotowo
ś
ci.
§ 2. Do okresu ładowania wlicza si
ę
przerwy wywołane przyczynami zachodz
ą
cymi po stronie
frachtuj
ą
cego lub załadowcy, jak równie
ż
czas u
ż
yty na przeholowanie lub przeci
ą
gni
ę
cie statku z jednego
miejsca na drugie stosownie do art. 112 § 3.
§ 3. Do okresu ładowania nie wlicza si
ę
przerw wywołanych przyczynami zachodz
ą
cymi po stronie
przewo
ź
nika, jak równie
ż
przerw spowodowanych sił
ą
wy
ż
sz
ą
albo warunkami atmosferycznymi
zagra
ż
aj
ą
cymi ładunkowi lub prawidłowo
ś
ci b
ą
d
ź
bezpiecze
ń
stwu ładowania.
Art. 115. [Przestój statku] § 1. Strony mog
ą
w umowie czarterowej przewidzie
ć
,
ż
e statek pozostanie w
porcie ponad okres ładowania (przestój statku).
§ 2. Je
ż
eli umowa nie ustala okresu przestoju statku, przyjmuje si
ę
,
ż
e okres ten wynosi 14 dni. Okres
przestoju oblicza si
ę
według bie
żą
cych dni i godzin. Do okresu przestoju nie wlicza si
ę
jednak przerw
spowodowanych przyczynami zachodz
ą
cymi wył
ą
cznie po stronie przewo
ź
nika.
§ 3. Wynagrodzenie nale
ż
ne przewo
ź
nikowi za przestój (przestojowe) okre
ś
la umowa, a je
ż
eli nie
zawiera ona postanowienia w tym przedmiocie – zwyczaj. W braku stawek zwyczajowych przestojowe okre
ś
la
si
ę
sum
ą
wydatków przewo
ź
nika na utrzymanie statku i załogi przez okres przestoju.
§ 4. Je
ż
eli w umowie nie przewidziano przestoju, a statek po upływie okresu ładowania zostaje
przetrzymany w porcie z przyczyn zachodz
ą
cych po stronie frachtuj
ą
cego lub załadowcy, przewo
ź
nik ma
prawo do wynagrodzenia szkody wyrz
ą
dzonej przetrzymaniem statku.
§ 5. Do odszkodowania przewidzianego w § 4 przewo
ź
nik ma prawo równie
ż
wtedy, gdy statek z
przyczyn zachodz
ą
cych po stronie frachtuj
ą
cego lub załadowcy zostaje przetrzymany w porcie ponad okres
przestoju.
Art. 116. [Przewóz na podstawie umowy bukingowej] Przy przewozie na podstawie umowy
bukingowej przewo
ź
nik powinien w odpowiednim terminie zawiadomi
ć
frachtuj
ą
cego o czasie i miejscu
ładowania statku. Zawiadomienie takie jest zb
ę
dne, gdy chodzi o statek obsługuj
ą
cy lini
ę
regularn
ą
, chyba
ż
e
termin ustalony w rozkładzie rejsów nie b
ę
dzie mógł by
ć
dotrzymany.
Art. 117. [Prawo dostarczenia innego odpowiedniego ładunku] Frachtuj
ą
cemu przysługuje prawo
dostarczenia w miejsce ładunku okre
ś
lonego umow
ą
– innego odpowiedniego ładunku, którego przewóz nie
pogorszy poło
ż
enia przewo
ź
nika i innych frachtuj
ą
cych. Fracht nale
ż
ny przewo
ź
nikowi za przewóz takiego
ładunku nie mo
ż
e by
ć
ni
ż
szy od frachtu umówionego.
Art. 118. [Martwy fracht] § 1. Po upływie okresu ładowania i przestoju przewidzianego w umowie
czarterowej albo po upływie ustalonego w umowie bukingowej terminu dostarczenia ładunku przewo
ź
nik
mo
ż
e według swego uznania rozpocz
ąć
podró
ż
, cho
ć
by nawet umówiony ładunek nie został dostarczony.
Przewo
ź
nik zachowuje prawo do frachtu przypadaj
ą
cego równie
ż
od ładunku niezaładowanego (martwy
fracht).
§ 2. Nale
ż
no
ść
przewo
ź
nika z tytułu martwego frachtu ulega zmniejszeniu o sum
ę
frachtu uzyskanego
przez przewo
ź
nika za inny ładunek przyj
ę
ty do przewozu w miejsce ładunku niedostarczonego.
Art. 119. [Obowi
ą
zki przewo
ź
nika] Je
ż
eli według umowy czarteruj
ą
cy rozporz
ą
dza cał
ą
przestrzeni
ą
statku, przewo
ź
nik, zachowuj
ą
c prawo do całego frachtu, jest na
żą
danie czarteruj
ą
cego obowi
ą
zany:
1) rozpocz
ąć
podró
ż
nawet przed umówionym terminem, cho
ć
by ładunek nie był jeszcze w cało
ś
ci
załadowany;
2) przyj
ąć
do przewozu ładunek dostarczony mu przed upływem okresu ładowania lub przestoju, cho
ć
by
nawet przyj
ę
cie i załadowanie ładunku mogło spowodowa
ć
zwłok
ę
w rozpocz
ę
ciu podró
ż
y, nie dłu
ż
sz
ą
jednak ni
ż
14 dni; nie narusza to przepisów art. 115 § 4 i § 5.
Art. 120. [Odmowa przyj
ę
cia ładunku] Je
ż
eli według umowy czarteruj
ą
cy rozporz
ą
dza cz
ęś
ci
ą
przestrzeni statku, przewo
ź
nik mo
ż
e odmówi
ć
przyj
ę
cia ładunku, którego załadowanie po upływie ustalonego
okresu ładowania musiałoby wskutek zwłoki czarteruj
ą
cego spowodowa
ć
przetrzymanie statku. Pomimo
odmowy przyj
ę
cia ładunku przewo
ź
nikowi nale
ż
y si
ę
cały fracht.
Art. 121. [Uprawnienia czarteruj
ą
cego] § 1. Czarteruj
ą
cemu, cho
ć
by według umowy rozporz
ą
dzał cał
ą
powierzchni
ą
statku, wolno swoim ładunkiem zajmowa
ć
tylko przestrzenie i powierzchnie przeznaczone do
Page 17 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
tego celu.
§ 2. Czarteruj
ą
cy mo
ż
e
żą
da
ć
stosownego obni
ż
enia frachtu i wynagrodzenia szkody, je
ż
eli przewo
ź
nik
nie odda do jego rozporz
ą
dzenia okre
ś
lonej w umowie przestrzeni statku.
Art. 122. [Obowi
ą
zki frachtuj
ą
cego] § 1. Frachtuj
ą
cy obowi
ą
zany jest na swój koszt dostarczy
ć
ładunek do statku wzdłu
ż
jego burty w taki sposób, aby umo
ż
liwi
ć
prawidłowe i odpowiednie załadowanie.
§ 2. Na towarach łatwo zapalnych, wybuchowych lub w inny sposób niebezpiecznych frachtuj
ą
cy
obowi
ą
zany jest umie
ś
ci
ć
odpowiednie oznaczenie ich jako niebezpiecznych oraz poda
ć
przewo
ź
nikowi
potrzebne informacje o wła
ś
ciwo
ś
ciach towaru.
§ 3. Oddaj
ą
c do przewozu rzeczy, z którymi nale
ż
y obchodzi
ć
si
ę
w szczególny sposób, frachtuj
ą
cy
obowi
ą
zany jest umie
ś
ci
ć
na nich odpowiednie oznaczenie i poinformowa
ć
przewo
ź
nika o ich wła
ś
ciwo
ś
ciach.
Art. 123. [Dostarczanie dokumentów przez frachtuj
ą
cego] § 1. Frachtuj
ą
cy obowi
ą
zany jest
dostarczy
ć
przewo
ź
nikowi we wła
ś
ciwym czasie dokumenty dotycz
ą
ce ładunku, potrzebne do jego przewozu.
§ 2. Frachtuj
ą
cy odpowiada za szkody wynikłe ze zwłoki w dostarczeniu oraz z nieprawidłowo
ś
ci lub
niedokładno
ś
ci dokumentów przewidzianych w § 1.
Art. 124. [Odpowiedzialno
ść
frachtuj
ą
cego i załadowcy] § 1. Frachtuj
ą
cy odpowiada wobec
przewo
ź
nika, a tak
ż
e wobec pasa
ż
erów, załogi i wła
ś
cicieli innych ładunków za szkody spowodowane
niedokładnym lub nieprawdziwym o
ś
wiadczeniem dotycz
ą
cym rodzaju lub wła
ś
ciwo
ś
ci ładunku.
§ 2. Odpowiedzialno
ść
okre
ś
lon
ą
w § 1 ponosi tak
ż
e załadowca, je
ż
eli zło
ż
enie niedokładnego lub
nieprawdziwego o
ś
wiadczenia dotycz
ą
cego rodzaju lub wła
ś
ciwo
ś
ci ładunku nast
ą
piło z jego winy.
Art. 125. [Wył
ą
czenie odpowiedzialno
ś
ci frachtuj
ą
cego] Frachtuj
ą
cy jest wolny od odpowiedzialno
ś
ci
za szkody wyrz
ą
dzone przez ładunek przewo
ź
nikowi lub statkowi z jakiejkolwiek przyczyny bez jego winy.
Art. 126. [Załadowanie i zabezpieczenie ładunku] § 1. Przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest doło
ż
y
ć
nale
ż
ytej
staranno
ś
ci przy załadowywaniu ładunku na statek oraz dostarczy
ć
odpowiednie podkłady, przegrody, maty i
inny materiał konieczny do prawidłowego i odpowiedniego załadowania oraz rozmieszczenia i zabezpieczenia
(zasztauowania) ładunku.
§ 2. Ładunek umieszcza si
ę
na statku według uznania przewo
ź
nika; umieszczenie ładunku na pokładzie
wymaga zgody załadowcy, chyba
ż
e chodzi o ładunki przewo
ż
one w kontenerach zamkni
ę
tych,
przyjmowanych na statek przystosowany do takiego przewozu, lub o ładunki, które zwyczajowo s
ą
przewo
ż
one na pokładzie.
§ 3. Koszty załadowania i zasztauowania ładunku na statku obci
ąż
aj
ą
przewo
ź
nika.
Art. 127. [Ładunek niebezpieczny] § 1. Przewo
ź
nik, zachowuj
ą
c prawo do całego frachtu, mo
ż
e
według swego uznania wyładowa
ć
ładunek ze statku, zniszczy
ć
go lub unieszkodliwi
ć
bez obowi
ą
zku
wynagrodzenia szkody przez to powstałej, je
ż
eli ładunek ten zawiera materiały łatwo zapalne, wybuchowe lub
w inny sposób niebezpieczne, został fałszywie zadeklarowany albo je
ż
eli przewo
ź
nik nie mógł, przyjmuj
ą
c
ładunek, stwierdzi
ć
jego niebezpiecznych wła
ś
ciwo
ś
ci na podstawie zwykłej znajomo
ś
ci rzeczy, a nie został
uprzedzony o tych wła
ś
ciwo
ś
ciach. Załadowca odpowiada za szkod
ę
powstał
ą
wskutek załadowania i
przewozu takiego ładunku.
§ 2. Je
ż
eli przewo
ź
nikowi były wprawdzie znane wła
ś
ciwo
ś
ci ładunku okre
ś
lone w § 1 i ładunek ten
został załadowany za jego zgod
ą
, lecz nast
ę
pnie zagroził bezpiecze
ń
stwu statku, osób na nim si
ę
znajduj
ą
cych lub innych ładunków, przewo
ź
nik mo
ż
e – według swego uznania – ładunek niebezpieczny
wyładowa
ć
, zniszczy
ć
lub unieszkodliwi
ć
. Za wynikł
ą
st
ą
d szkod
ę
przewo
ź
nik odpowiada tylko w granicach
odpowiedzialno
ś
ci z tytułu awarii wspólnej. Przewo
ź
nik zachowuje prawo do frachtu dystansowego.
Art. 128. [Kwity sternika] Na
żą
danie załadowcy przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest, w miar
ę
post
ę
puj
ą
cego
stopniowo ładowania, wydawa
ć
mu odpowiednie pokwitowania ładunkowe na przyj
ę
te na statek partie towaru
(kwity sternika), w których poza danymi okre
ś
laj
ą
cymi rodzaj ładunku, jego miar
ę
, ilo
ść
lub wag
ę
oraz znaki i
opakowanie mo
ż
e zamie
ś
ci
ć
zastrze
ż
enia dotycz
ą
ce stanu zewn
ę
trznego ładunku i jego opakowania.
Rozdział 3
Konosament
Art. 129. [Wydanie konosamentu] § 1. Przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest po przyj
ę
ciu ładunku na statek
wyda
ć
załadowcy na jego
żą
danie konosament.
§ 2. Je
ż
eli poprzednio zostały wydane na ten ładunek kwity sternika, przewo
ź
nik mo
ż
e uzale
ż
ni
ć
wydanie konosamentu od ich zwrotu.
Art. 130. [Konosament przyj
ę
cia do załadowania] § 1. Przewo
ź
nik mo
ż
e wyda
ć
załadowcy, przed
przyj
ę
ciem ładunku na statek, dokument stwierdzaj
ą
cy przyj
ę
cie ładunku do przewozu (konosament przyj
ę
cia
Page 18 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
do załadowania).
§ 2. Po przyj
ę
ciu ładunku na statek przewo
ź
nik wyda załadowcy, na jego
żą
danie, konosament
stwierdzaj
ą
cy przyj
ę
cie ładunku na statek za zwrotem dokumentu wymienionego w § 1 albo na tym ostatnim
umie
ś
ci wzmiank
ę
o przyj
ę
ciu ładunku na statek z podaniem nazwy statku i daty załadowania.
Art. 131. [Instytucja konosamentu] § 1. Konosament stanowi dowód przyj
ę
cia ładunku w nim
oznaczonego na statek w celu przewozu i jest dokumentem legitymuj
ą
cym do dysponowania tym ładunkiem i
do jego odbioru.
§ 2. Konosament wystawiony zgodnie z przepisami niniejszego działu stwarza domniemanie przyj
ę
cia na
statek przez przewo
ź
nika okre
ś
lonego ładunku do przewozu w takiej ilo
ś
ci i stanie, jak to uwidoczniono w
konosamencie. Dowód przeciwny nie b
ę
dzie dopuszczony w przypadku, gdy konosament został przeniesiony
na osob
ę
trzeci
ą
działaj
ą
c
ą
w dobrej wierze.
§ 3. Konosament stanowi o stosunku prawnym pomi
ę
dzy przewo
ź
nikiem a odbiorc
ą
ładunku.
Postanowienia umowy przewozu wi
ążą
odbiorc
ę
tylko wówczas, gdy konosament do nich odsyła.
Art. 132. [Dane dotycz
ą
ce ładunku] § 1. Dane dotycz
ą
ce ładunku zamieszcza si
ę
w konosamencie na
podstawie pisemnej deklaracji załadowcy.
§ 2. Załadowca odpowiada wobec przewo
ź
nika za szkody i wydatki wynikłe z niedokładno
ś
ci lub
nieprawdziwo
ś
ci o
ś
wiadczenia co do miary, obj
ę
to
ś
ci, liczby sztuk, ilo
ś
ci i wagi ładunku oraz jego znaków
głównych; nie zwalnia to jednak przewo
ź
nika od odpowiedzialno
ś
ci wskutek niewypełnienia jego obowi
ą
zków,
wynikaj
ą
cych z umowy przewozu, w stosunku do wszystkich innych osób poza frachtuj
ą
cym i załadowc
ą
.
Art. 133. [Ilo
ść
egzemplarzy konosamentu] Przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest wyda
ć
załadowcy
konosament w tylu jednobrzmi
ą
cych egzemplarzach, ilu za
żą
da załadowca, uwidoczniaj
ą
c na ka
ż
dym z nich
liczb
ę
wydanych egzemplarzy.
Art. 134. [Rodzaje konosamentów] § 1. Konosament mo
ż
e by
ć
wystawiony:
1) na imiennie okre
ś
lonego odbiorc
ę
(konosament imienny);
2) na zlecenie załadowcy lub wskazanej przez niego osoby (konosament na zlecenie);
3) na okaziciela.
§ 2. Je
ż
eli w konosamencie na zlecenie nie wskazano osoby, na której zlecenie konosament został
wystawiony, uwa
ż
a si
ę
go za wystawiony na zlecenie załadowcy.
Art. 135. [Przeniesienie konosamentu] § 1. Konosament mo
ż
e by
ć
przeniesiony na inn
ą
osob
ę
, która
przez przeniesienie nabywa uprawnienia do dysponowania ładunkiem i do jego odbioru.
§ 2. Konosament przenosi si
ę
:
1) przez przelew wierzytelno
ś
ci (konosament imienny);
2) przez indos (konosament na zlecenie);
3) przez wydanie konosamentu (konosament na okaziciela).
Art. 136. [Tre
ść
konosamentu] § 1. Konosament zawiera:
1) oznaczenie przewo
ź
nika;
2) oznaczenie załadowcy;
3) oznaczenie odbiorcy lub stwierdzenie,
ż
e konosament został wystawiony na zlecenie albo na okaziciela;
4) nazw
ę
statku;
5) okre
ś
lenie ładunku z podaniem jego rodzaju oraz – stosownie do okoliczno
ś
ci – jego miary, obj
ę
to
ś
ci,
liczby sztuk, ilo
ś
ci lub wagi;
6) okre
ś
lenie zewn
ę
trznego stanu ładunku i jego opakowania;
7) znaki główne niezb
ę
dne dla stwierdzenia to
ż
samo
ś
ci ładunku, podane przez załadowc
ę
na pi
ś
mie przed
rozpocz
ę
ciem ładowania, je
ż
eli je wydrukowano lub w inny sposób utrwalono na poszczególnych
sztukach ładunku lub jego opakowaniu;
8) oznaczenie frachtu i innych nale
ż
no
ś
ci przewo
ź
nika albo wzmiank
ę
,
ż
e ich zapłata w cało
ś
ci ju
ż
nast
ą
piła
lub powinna nast
ą
pi
ć
stosownie do postanowie
ń
zamieszczonych w innym dokumencie;
9) nazw
ę
miejsca załadowania;
10) nazw
ę
miejsca wyładowania albo okre
ś
lenie, kiedy lub gdzie nast
ą
pi wskazanie miejsca wyładowania;
11) liczb
ę
wydanych egzemplarzy konosamentu;
Page 19 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
12) dat
ę
i miejsce wystawienia konosamentu;
13) podpis przewo
ź
nika albo kapitana statku lub innego przedstawiciela przewo
ź
nika.
§ 2. Je
ż
eli w konosamencie nie wymieniono przewo
ź
nika, uwa
ż
a si
ę
,
ż
e przewo
ź
nikiem jest armator.
Je
ż
eli w konosamencie wystawionym zgodnie z § 1 wymieniono przewo
ź
nika niedokładnie lub fałszywie,
armator statku, na który ładunek załadowano, odpowiada wobec odbiorcy ładunku za wynikł
ą
st
ą
d szkod
ę
,
przy czym słu
ż
y mu roszczenie zwrotne do przewo
ź
nika.
Art. 137. [Uprawnienia przewo
ź
nika] § 1. Przewo
ź
nik mo
ż
e zamie
ś
ci
ć
w konosamencie odpowiedni
ą
uwag
ę
, je
ż
eli zewn
ę
trzny stan ładunku lub jego opakowania budzi zastrze
ż
enia.
§ 2. Przewo
ź
nik mo
ż
e odmówi
ć
wpisania do konosamentu zadeklarowanych mu przez załadowc
ę
danych dotycz
ą
cych ilo
ś
ci, miary, wagi i oznakowania ładunku, je
ż
eli ma powa
ż
n
ą
podstaw
ę
do
podejrzewania,
ż
e dane te nie odpowiadaj
ą
dokładnie stanowi faktycznemu w chwili załadowania, albo je
ż
eli
nie ma mo
ż
liwo
ś
ci sprawdzenia tych danych.
§ 3. Przewo
ź
nik mo
ż
e odmówi
ć
wpisania do konosamentu danych dotycz
ą
cych znaków ładunku, je
ż
eli
znaki te nie s
ą
utrwalone na poszczególnych sztukach ładunku lub jego opakowaniu w taki sposób,
ż
e w
normalnych warunkach powinny pozosta
ć
czytelne do ko
ń
ca podró
ż
y.
§ 4. Je
ż
eli ładunek dostarczono do przewozu w opakowaniu, przewo
ź
nik mo
ż
e zamie
ś
ci
ć
w
konosamencie wzmiank
ę
,
ż
e zawarto
ść
jest mu nieznana.
Art. 138. [Konosament bezpo
ś
redni] § 1. Z zastrze
ż
eniem wyj
ą
tków przewidzianych w ustawie
przepisy o konosamencie stosuje si
ę
odpowiednio do konosamentu bezpo
ś
redniego wydanego przez
przewo
ź
nika morskiego podejmuj
ą
cego si
ę
przewozu, który ma by
ć
dokonany na cz
ęś
ci trasy przez innego
przewo
ź
nika (morskiego, rzecznego, l
ą
dowego lub powietrznego).
§ 2. Do przewozu na cz
ęś
ciach trasy, które nie stanowi
ą
drogi morskiej, stosuje si
ę
prawo wła
ś
ciwe dla
danego rodzaju przewozu. Je
ż
eli nie mo
ż
na ustali
ć
, na jakiej cz
ęś
ci trasy nast
ą
piło zdarzenie, stosuje si
ę
do
oceny jego skutków przepisy Kodeksu morskiego.
Art. 139. [Odpowiedzialno
ść
przewo
ź
nika] § 1. Przewo
ź
nik, który wystawił konosament bezpo
ś
redni,
odpowiada za nale
ż
yte wykonanie obowi
ą
zków przewo
ź
nika na całej trasie obj
ę
tej tym konosamentem, a
ż
do
wydania ładunku uprawnionemu odbiorcy. Ka
ż
dy z pozostałych przewo
ź
ników odpowiada za wykonanie tych
obowi
ą
zków na obsługiwanej przez niego cz
ęś
ci trasy solidarnie z przewo
ź
nikiem, który wystawił konosament
bezpo
ś
redni.
§ 2. Przewo
ź
nik, który wystawił konosament bezpo
ś
redni, mo
ż
e w nim ograniczy
ć
swoj
ą
odpowiedzialno
ść
do obsługiwanej przez niego cz
ęś
ci trasy; nie zwalnia go to od obowi
ą
zku doło
ż
enia
nale
ż
ytej staranno
ś
ci, aby dalszy przewóz mógł by
ć
prawidłowo wykonany.
§ 3. Przewo
ź
nik, który na podstawie swej solidarnej odpowiedzialno
ś
ci z konosamentu bezpo
ś
redniego
zapłacił odszkodowanie, ma prawo
żą
da
ć
od ka
ż
dego z pozostałych przewo
ź
ników, ponosz
ą
cych
odpowiedzialno
ść
z tego konosamentu, zwrotu proporcjonalnie do przypadaj
ą
cego na niego frachtu. Wolny
jest od obowi
ą
zku zwrotu ten z przewo
ź
ników, który udowodni,
ż
e nale
ż
ycie wykonał swoje obowi
ą
zki
przewo
ź
nika.
§ 4. Ostatni przewo
ź
nik powinien wykona
ć
znane mu prawa poprzednich przewo
ź
ników, w
szczególno
ś
ci ich prawo zastawu.
Rozdział 4
Wykonanie przewozu
Art. 140. [Wykonanie przewozu] § 1. Statek powinien wykona
ć
przewóz z nale
ż
yt
ą
szybko
ś
ci
ą
, tras
ą
umownie ustalon
ą
, a w braku umowy tras
ą
normaln
ą
.
§ 2. Zej
ś
cie z trasy w celu ratowania lub usiłowania ratowania
ż
ycia lub mienia na morzu albo z innej
uzasadnionej przyczyny nie stanowi naruszenia umowy przewozu; przewo
ź
nik nie odpowiada za wynikł
ą
st
ą
d
szkod
ę
.
Art. 141. [Piecza nad ładunkiem] Przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest sprawowa
ć
piecz
ę
nad ładunkiem od
jego przyj
ę
cia do wydania oraz dba
ć
o interesy osób zainteresowanych ładunkiem.
Art. 142. [Przeszkoda i niemo
ż
liwo
ść
wykonania polecenia] § 1. Je
ż
eli statek nie mo
ż
e przyby
ć
do
portu przeznaczenia z powodu przeszkody nie do pokonania, której ust
ą
pienia nie mo
ż
na oczekiwa
ć
w
rozs
ą
dnym terminie, przewo
ź
nik skieruje statek do najbli
ż
szego bezpiecznego portu. O przeszkodach
przewo
ź
nik powinien zawiadomi
ć
frachtuj
ą
cego.
§ 2. Je
ż
eli przewóz odbywa si
ę
na podstawie umowy czarterowej, kapitan powinien, o ile to mo
ż
liwe,
zastosowa
ć
si
ę
do polece
ń
czarteruj
ą
cego. Je
ż
eli w stosownym terminie polecenie czarteruj
ą
cego nie
nadeszło lub jego wykonanie jest niemo
ż
liwe, kapitan mo
ż
e wyładowa
ć
ładunek albo powróci
ć
z nim do portu
Page 20 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
załadowania zale
ż
nie od tego – co jest według jego oceny korzystniejsze dla czarteruj
ą
cego.
§ 3. Czarteruj
ą
cy jest obowi
ą
zany w ka
ż
dym przypadku zapłaci
ć
fracht dystansowy.
Rozdział 5
Wyładowanie i odbiór ładunku
Art. 143. [Prawo dysponowania ładunkiem] § 1. Frachtuj
ą
cy ma prawo dysponowania ładunkiem do
chwili wydania go uprawnionemu odbiorcy. Mo
ż
e on w szczególno
ś
ci przed rozpocz
ę
ciem podró
ż
y
żą
da
ć
zwrotu ładunku w porcie załadowania, jak równie
ż
nawet po rozpocz
ę
ciu podró
ż
y zmieni
ć
pierwotne
wskazania dotycz
ą
ce osoby odbiorcy i miejsca wyładowania – za zabezpieczeniem wszelkich zwi
ą
zanych z
tym strat i kosztów. Je
ż
eli ładunek przewo
ż
ony jest na podstawie konosamentu, prawo dysponowania
ładunkiem przysługuje ka
ż
demu legitymowanemu posiadaczowi konosamentu, a przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest
zastosowa
ć
si
ę
do jego polece
ń
tylko za zwrotem wszystkich wydanych egzemplarzy konosamentu.
§ 2. Prawa okre
ś
lone w § 1 nie słu
żą
, je
ż
eli ich wykonanie spowodowałoby znaczne opó
ź
nienie
rozpocz
ę
cia podró
ż
y, chyba
ż
e przewo
ź
nik wyrazi na to zgod
ę
.
Art. 144. [Wydawanie ładunku] § 1. W braku odmiennych zlece
ń
udzielonych stosownie do art. 143
ładunek wydaje si
ę
w porcie przeznaczenia.
§ 2. Przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest wyda
ć
ładunek w porcie przeznaczenia legitymowanemu posiadaczowi
cho
ć
by tylko jednego egzemplarza konosamentu. Po wydaniu ładunku przez przewo
ź
nika na podstawie
jednego egzemplarza pozostałe egzemplarze konosamentu trac
ą
moc.
§ 3. Legitymowanym posiadaczem konosamentu jest:
1) z konosamentu imiennego – odbiorca wskazany w konosamencie;
2) z konosamentu na zlecenie – ten, na czyje zlecenie opiewa konosament, który nie był przeniesiony przez
indos, albo posiadacz konosamentu wykazuj
ą
cy swoje prawo nieprzerwanym szeregiem indosów,
cho
ć
by ostatni indos był in blanco;
3) z konosamentu na okaziciela – okaziciel konosamentu.
§ 4. Je
ż
eli konosamentu nie wystawiono, ładunek wydaje si
ę
w miejscu przeznaczenia odbiorcy
wskazanemu przez frachtuj
ą
cego lub osob
ę
przez niego upowa
ż
nion
ą
.
Art. 145. [Stosowanie przepisów ustawy] Do okre
ś
lenia sposobu i okresu wyładowania oraz przestoju
i przetrzymania statku, jak równie
ż
zwi
ą
zanych z tym kosztów, stosuje si
ę
odpowiednio przepisy o
załadowaniu. Koszty wyładowania ze statku wzdłu
ż
burty ponosi przewo
ź
nik, a wszystkie inne koszty odbioru
ponosi odbiorca.
Art. 146. [Przyj
ę
cie ładunku] § 1. Przez przyj
ę
cie ładunku odbiorca zobowi
ą
zuje si
ę
do zapłaty
przewo
ź
nikowi jego nale
ż
no
ś
ci z tytułu frachtu, przestojowego, odszkodowania za przetrzymanie statku i
wszelkich innych nale
ż
no
ś
ci z tytułu przewozu ładunku.
§ 2. Je
ż
eli ładunek jest przewo
ż
ony na podstawie konosamentu, odbiorca obowi
ą
zany jest do zapłacenia
tylko nale
ż
no
ś
ci wynikaj
ą
cych z konosamentu lub z umowy przewozu, do której postanowie
ń
w tym
przedmiocie konosament odsyła.
§ 3. Przy przewozie ładunku na podstawie konosamentu przewo
ź
nik nie mo
ż
e dochodzi
ć
od odbiorcy
wynagrodzenia za przestój lub odszkodowania za przetrzymanie statku w porcie załadowania, chyba
ż
e w
konosamencie uwidoczniono czas przestoju lub przetrzymania statku. Je
ż
eli okres ładowania i wyładowania
był okre
ś
lony ł
ą
cznie jedn
ą
liczb
ą
dni lub godzin, przewo
ź
nik nie mo
ż
e wobec odbiorcy powoła
ć
si
ę
na
nadmiern
ą
strat
ę
czasu przy ładowaniu, chyba
ż
e została ona uwidoczniona w konosamencie.
Art. 147. [Ogl
ę
dziny] § 1. Odbiorca lub przewo
ź
nik mog
ą
żą
da
ć
dokonania przed odbiorem ładunku
jego ogl
ę
dzin z udziałem biegłych.
§ 2. Koszty zwi
ą
zane z ogl
ę
dzinami ponosi ten, kto
żą
da ogl
ę
dzin. Je
ż
eli jednak ogl
ę
dziny dokonane na
żą
danie odbiorcy wykazały ubytek lub uszkodzenie ładunku, koszty ogl
ę
dzin obci
ąż
aj
ą
przewo
ź
nika, chyba
ż
e
za szkod
ę
stwierdzon
ą
ogl
ę
dzinami nie ponosi odpowiedzialno
ś
ci.
Art. 148. [Domniemanie odebrania ładunku zgodnie z tre
ś
ci
ą
konosamentu] § 1. Domniemywa si
ę
,
ż
e odbiorca odebrał ładunek zgodnie z tre
ś
ci
ą
konosamentu, je
ż
eli nie zawiadomił na pi
ś
mie przewo
ź
nika o
brakach lub uszkodzeniach najpó
ź
niej w chwili odbioru, a w razie szkód zewn
ę
trznie niedostrzegalnych –
najpó
ź
niej w ci
ą
gu trzech dni od chwili odbioru danego ładunku. Zawiadomienie pisemne jest zb
ę
dne, je
ż
eli w
chwili odbioru przewo
ź
nik i odbiorca zgodnie stwierdzili stan ładunku.
§ 2. Postanowienia umowne uci
ąż
liwsze dla odbiorcy ładunku, ni
ż
to przewiduje § 1, s
ą
niewa
ż
ne.
Art. 149. [Odmowa wydania ładunku] § 1. Przewo
ź
nik mo
ż
e odmówi
ć
wydania ładunku i zatrzyma
ć
go
a
ż
do zapłaty lub zabezpieczenia przez odbiorc
ę
przypadaj
ą
cych na niego nale
ż
no
ś
ci z tytułu przewozu
Page 21 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
danego ładunku, a tak
ż
e nale
ż
nego od ładunku udziału w awarii wspólnej i wynagrodzenia za
ratownictwo.
§ 2. Przewo
ź
nik, który wydał ładunek odbiorcy, traci prawo dochodzenia od frachtuj
ą
cego roszcze
ń
wymienionych w § 1.
Art. 150. [Wyładunek na koszt i niebezpiecze
ń
stwo odbiorcy] § 1. Je
ż
eli odbiorca nie zgłasza si
ę
lub
odmawia przyj
ę
cia ładunku albo opó
ź
nia wyładunek tak,
ż
e nie mo
ż
na zako
ń
czy
ć
wyładowywania statku w
stosownym terminie, przewo
ź
nik na koszt i niebezpiecze
ń
stwo odbiorcy wyładuje ładunek i odda go do
przechowania w domu składowym lub w innym odpowiednim miejscu.
§ 2. W taki sam sposób przewo
ź
nik post
ą
pi z ładunkiem w przypadku zgłoszenia si
ę
po jego odbiór kilku
posiadaczy konosamentu.
§ 3. Przewo
ź
nik zawiadomi niezwłocznie o przypadkach okre
ś
lonych w § 1 i 2 odbiorc
ę
, je
ż
eli mu jest
znany, i załadowc
ę
.
§ 4. Za przetrzymanie statku spowodowane zło
ż
eniem ładunku na przechowanie nale
ż
y si
ę
przewo
ź
nikowi odszkodowanie jak za przetrzymanie statku przy załadowaniu.
Art. 151. [Niepodj
ę
cie ładunku] § 1. Je
ż
eli w ci
ą
gu dwóch miesi
ę
cy od dnia przybycia statku do portu
wyładowania nie podj
ę
to zło
ż
onego na przechowanie ładunku i nie zapłacono przewo
ź
nikowi wszystkich
nale
ż
no
ś
ci przypadaj
ą
cych mu od odbiorcy w zwi
ą
zku z danym przewozem, przewo
ź
nik mo
ż
e sprzeda
ć
ładunek.
§ 2. Niepodj
ę
ty ładunek mo
ż
e by
ć
sprzedany tak
ż
e przed oddaniem na przechowanie i przed upływem
terminu dwumiesi
ę
cznego, je
ż
eli jest nara
ż
ony na zepsucie lub je
ż
eli jego przechowanie wymaga kosztów,
których wysoko
ść
przekracza warto
ść
ładunku.
§ 3. O zamiarze sprzeda
ż
y ładunku zgodnie z postanowieniem § 1 przewo
ź
nik zawiadamia odbiorc
ę
i
frachtuj
ą
cego na 7 dni przed dniem sprzeda
ż
y.
Art. 152. [Kwota uzyskana ze sprzeda
ż
y ładunku] § 1. Z kwoty uzyskanej ze sprzeda
ż
y ładunku
przewo
ź
nik pokrywa nale
ż
no
ś
ci przypadaj
ą
ce mu od odbiorcy w zwi
ą
zku z danym przewozem oraz wydatki
zwi
ą
zane z przechowaniem ładunku, jak równie
ż
koszty przeprowadzenia sprzeda
ż
y, a reszt
ę
składa do
depozytu s
ą
dowego w miejscu sprzeda
ż
y w celu wydania tej sumy uprawnionemu.
§ 2. Je
ż
eli kwota uzyskana ze sprzeda
ż
y ładunku nie wystarcza na całkowite zaspokojenie nale
ż
no
ś
ci
przewo
ź
nika okre
ś
lonych w § 1, przewo
ź
nik ma prawo dochodzi
ć
reszty swoich nale
ż
no
ś
ci od frachtuj
ą
cego.
§ 3. Dla zachowania roszcze
ń
przewidzianych w § 2 przewo
ź
nik jest obowi
ą
zany zawiadomi
ć
frachtuj
ą
cego o oddaniu ładunku na przechowanie i zamiarze sprzedania go w razie nieotrzymania zapłaty
lub odpowiedniego zabezpieczenia w stosownym czasie.
Rozdział 6
Nale
ż
no
ś
ci przewo
ź
nika
Art. 153. [Wysoko
ść
frachtu] Wysoko
ść
frachtu okre
ś
la umowa. W braku umowy fracht oblicza si
ę
na
podstawie stawek stosowanych w miejscu i w czasie załadowania.
Art. 154. [Ładunek utracony] § 1. Od ładunku utraconego w czasie przewozu wskutek jakiegokolwiek
wypadku fracht nie nale
ż
y si
ę
, a zapłacony z góry podlega zwrotowi.
§ 2. Je
ż
eli utracony ładunek, o którym mowa w § 1, ocalał lub został odzyskany, przewo
ź
nik ma prawo
do frachtu dystansowego, chyba
ż
e osoba zainteresowana ładunkiem nie odniosła
ż
adnej korzy
ś
ci z
przebycia przez ładunek cz
ęś
ci podró
ż
y.
§ 3. Frachtem dystansowym jest nale
ż
no
ść
za przewóz obliczona według stosunku, w jakim cz
ęść
podró
ż
y rzeczywi
ś
cie przebyta przez ładunek pozostaje do całej umówionej podró
ż
y. Przy obliczaniu frachtu
dystansowego uwzgl
ę
dnia si
ę
nie tylko stosunek odległo
ś
ci, lecz tak
ż
e stosunek nakładu kosztów i czasu,
niebezpiecze
ń
stwa i trudów, jakie s
ą
przeci
ę
tnie zwi
ą
zane z przebyt
ą
cz
ęś
ci
ą
podró
ż
y, do przeci
ę
tnego
nakładu przypadaj
ą
cego na cz
ęść
pozostał
ą
do przebycia.
§ 4. Fracht nale
ż
y si
ę
w cało
ś
ci za przewóz ładunku utraconego wskutek jego szczególnych naturalnych
wła
ś
ciwo
ś
ci, w szczególno
ś
ci zepsucia, ulotnienia si
ę
lub normalnego wycieku, a tak
ż
e za przewóz zwierz
ą
t,
które padły w czasie przewozu.
Art. 155. [Fracht od nadwy
ż
ki ładunku] § 1. Je
ż
eli na statek załadowano ładunek w ilo
ś
ci wi
ę
kszej ni
ż
przewidziana w umowie, przewo
ź
nikowi nale
ż
y si
ę
fracht równie
ż
od tej nadwy
ż
ki według stawek przyj
ę
tych w
umowie.
§ 2. Od ładunku umieszczonego na statku bez wiedzy przewo
ź
nika nale
ż
y si
ę
przewo
ź
nikowi podwójna
suma frachtu przypadaj
ą
cego za przewóz od portu załadowania do portu wyładowania oraz wynagrodzenie
Page 22 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
szkód, jakie przewo
ź
nik poniósł wskutek umieszczenia tego ładunku na statku. Przewo
ź
nik mo
ż
e
ładunek taki wyładowa
ć
w jakimkolwiek porcie.
Rozdział 7
Przywileje na ładunku
Art. 156. [Przywileje na ładunku] § 1. Wierzycielom słu
ż
y na zabezpieczenie wierzytelno
ś
ci
uprzywilejowanych ustawowe prawo zastawu na ładunku z pierwsze
ń
stwem przed innymi wierzytelno
ś
ciami,
cho
ć
by zabezpieczonymi zastawem wynikaj
ą
cym z umowy lub orzeczenia s
ą
du.
§ 2. Uprzywilejowanymi s
ą
wierzytelno
ś
ci z tytułu:
1) nale
ż
nych pa
ń
stwu od ładunku kosztów s
ą
dowych oraz kosztów egzekucji; wydatków poniesionych na
zachowanie lub w celu sprzeda
ż
y ładunku i podziału uzyskanej kwoty; opłat i
ś
wiadcze
ń
publicznych;
2) wynagrodzenia przypadaj
ą
cego od ładunku za ratownictwo oraz udziału w awarii wspólnej, nale
ż
nego od
ładunku statkowi i innym ładunkom;
3) szkód spowodowanych przez ładunek;
4) nale
ż
no
ś
ci przewo
ź
nika z przewozu danego ładunku.
§ 3. Wierzytelno
ś
ci uprzywilejowane podlegaj
ą
zaspokojeniu, wraz z odsetkami i kosztami procesu, w
kolejno
ś
ci wskazanej w § 2.
§ 4. Wierzytelno
ś
ci nale
żą
ce do tej samej grupy zaspokaja si
ę
proporcjonalnie do ich wysoko
ś
ci, je
ż
eli
suma podlegaj
ą
ca podziałowi nie wystarcza na zaspokojenie ich w cało
ś
ci.
Art. 157. [Rozci
ą
gni
ę
cie przywileju] § 1. Przywilej na ładunku rozci
ą
ga si
ę
na nale
ż
ne ładunkowi
odszkodowanie za poniesione, a nienaprawione szkody w ładunku i na nale
ż
ny ładunkowi udział w awarii
wspólnej.
§ 2. Przywilej nie rozci
ą
ga si
ę
na nale
ż
ne ładunkowi odszkodowanie ubezpieczeniowe.
Art. 158. [Wyga
ś
ni
ę
cie przywileju] § 1. Przywileje na ładunku gasn
ą
z chwil
ą
wydania ładunku osobie
uprawnionej do odbioru.
§ 2. Przywileje na nale
ż
no
ś
ciach wymienionych w art. 157 § 1 gasn
ą
z chwil
ą
wypłacenia tych
nale
ż
no
ś
ci osobie uprawnionej do odbioru.
Rozdział 8
Wyga
ś
ni
ę
cie umowy
Art. 159. [Odst
ą
pienie od umowy przez frachtuj
ą
cego] § 1. Frachtuj
ą
cy mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od umowy
przewozu, je
ż
eli przewo
ź
nik nie podstawił statku w porcie załadowania w umówionym terminie lub nast
ą
piło
inne istotne opó
ź
nienie w przyj
ę
ciu ładunku na statek lub rozpocz
ę
ciu podró
ż
y.
§ 2. Frachtuj
ą
cy mo
ż
e po załadowaniu odst
ą
pi
ć
od umowy do chwili rozpocz
ę
cia podró
ż
y i domaga
ć
si
ę
wyładowania ładunku, jest jednak obowi
ą
zany zapłaci
ć
cały fracht oraz koszty spowodowane odst
ą
pieniem
od umowy. Prawo to nie słu
ż
y frachtuj
ą
cemu, je
ż
eli wyładowanie jego ładunku spowodowałoby istotne
opó
ź
nienie rozpocz
ę
cia podró
ż
y.
§ 3. Frachtuj
ą
cy mo
ż
e w czasie podró
ż
y odst
ą
pi
ć
od umowy i domaga
ć
si
ę
wyładowania ładunku, jest
jednak obowi
ą
zany zapłaci
ć
cały fracht oraz koszty przewo
ź
nika spowodowane odst
ą
pieniem od umowy.
Przewo
ź
nik mo
ż
e odmówi
ć
wyładowania ładunku, je
ż
eli spowodowałoby to istotne opó
ź
nienie podró
ż
y lub
zmian
ę
trasy.
Art. 160. [Odst
ą
pienie od umowy przez czarteruj
ą
cego] § 1. Czarteruj
ą
cy, który według umowy
czarterowej rozporz
ą
dza cał
ą
przestrzeni
ą
ładunkow
ą
statku, mo
ż
e przed rozpocz
ę
ciem podró
ż
y odst
ą
pi
ć
od
umowy, jest jednak obowi
ą
zany zwróci
ć
przewo
ź
nikowi kwoty przez niego wydatkowane na ładunek, a
niewliczone do frachtu, i ponadto zapłaci
ć
:
1) połow
ę
frachtu – je
ż
eli odst
ę
puje od umowy jeszcze przed rozpocz
ę
ciem biegu umówionego okresu
ładowania;
2) cały fracht – je
ż
eli umowa była zawarta tylko na jedn
ą
podró
ż
, a czarteruj
ą
cy odst
ę
puje od umowy po
rozpocz
ę
ciu biegu umówionego okresu ładowania; w przypadku rozpocz
ę
cia przestoju lub przetrzymania
statku czarteruj
ą
cy obowi
ą
zany jest ponadto zapłaci
ć
przestojowe lub odszkodowanie za przetrzymanie
statku.
§ 2. W razie odst
ą
pienia od umowy przez czarteruj
ą
cego w trakcie załadunku przewo
ź
nik jest
obowi
ą
zany wyda
ć
ładunek ju
ż
załadowany, cho
ć
by wyładowanie miało zatrzyma
ć
statek na czas dłu
ż
szy od
okresów ładowania i przestoju; zachowuje jednak prawo do przestojowego lub odszkodowania za
przetrzymanie statku.
Page 23 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
§ 3. Przewo
ź
nik ma prawo domaga
ć
si
ę
od czarteruj
ą
cego odszkodowania za rzeczywi
ś
cie poniesion
ą
szkod
ę
spowodowan
ą
odst
ą
pieniem przez czarteruj
ą
cego od umowy przewozu zawartej na szereg kolejnych
podró
ż
y lub na przewóz okre
ś
lonej ilo
ś
ci ładunku. Odszkodowanie to nie mo
ż
e jednak przekracza
ć
wysoko
ś
ci
frachtu, jaki przypadałby za anulowane podró
ż
e. W ka
ż
dym przypadku przewo
ź
nik jest obowi
ą
zany d
ąż
y
ć
do
zmniejszenia szkody.
Art. 161. [Odst
ą
pienie od umowy przez przewo
ź
nika] § 1. Przewo
ź
nik mo
ż
e przed rozpocz
ę
ciem
podró
ż
y odst
ą
pi
ć
od umowy, je
ż
eli warto
ść
dostarczonej ilo
ś
ci ładunku nie zabezpiecza frachtu i innych
nale
ż
no
ś
ci przewo
ź
nika, a frachtuj
ą
cy nie zapłaci z góry całego frachtu albo nie udzieli zabezpieczenia.
§ 2. W razie odst
ą
pienia od umowy przez przewo
ź
nika ładunek wyładowuje si
ę
na koszt frachtuj
ą
cego, a
przewo
ź
nik mo
ż
e
żą
da
ć
zapłaty połowy umówionego frachtu oraz wszelkich kwot wydatkowanych na
ładunek.
Art. 162. [Ogólne zasady odst
ą
pienia od umowy] § 1. Ka
ż
da ze stron mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od umowy bez
obowi
ą
zku wynagrodzenia szkody drugiej strony, je
ż
eli przed odej
ś
ciem statku z miejsca załadowania:
1) wybuchła wojna gro
żą
ca niebezpiecze
ń
stwem dla statku lub ładunku albo ogłoszono blokad
ę
portu, w
którym statek si
ę
znajduje, lub portu przeznaczenia ładunku;
2) zatrzymano statek na zarz
ą
dzenie władz z przyczyn niezale
ż
nych od stron;
3) zaj
ę
to statek dla potrzeb pa
ń
stwowych;
4) wydano zakaz wywozu z miejsca załadowania albo zakaz przewozu do miejsca przeznaczenia danego
ładunku.
§ 2. W razie odst
ą
pienia od umowy z powodu okoliczno
ś
ci przewidzianych w § 1 koszty wyładowania
ponosi strona, która od umowy odst
ę
puje.
§ 3. Z powodu okoliczno
ś
ci przewidzianych w § 1 ka
ż
da ze stron mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od umowy tak
ż
e w
czasie podró
ż
y. W tym przypadku frachtuj
ą
cy opłaca fracht dystansowy i ponosi koszty wyładowania.
Art. 163. [Wyga
ś
ni
ę
cie zobowi
ą
za
ń
wzajemnych] § 1. Wzajemne zobowi
ą
zania stron wygasaj
ą
, je
ż
eli
po zawarciu umowy, a przed odej
ś
ciem statku z miejsca załadowania z przyczyn, za które
ż
adna ze stron nie
odpowiada:
1) statek oznaczony w umowie zagin
ą
ł, został zabrany jako łup albo uległ wypadkowi, wskutek którego stał
si
ę
niezdatny do naprawy lub jej niewart, albo
2) ładunek indywidualnie oznaczony w umowie zagin
ą
ł.
§ 2. Je
ż
eli okoliczno
ś
ci przewidziane w § 1 nast
ą
piły w czasie podró
ż
y, przewo
ź
nik zachowuje prawo do
frachtu dystansowego, gdy wypadkowi uległ statek, a cały ładunek ocalał, prawo za
ś
do cz
ęś
ci frachtu
dystansowego przypadaj
ą
cej od ocalonej cz
ęś
ci ładunku, gdy wypadkowi uległ ładunek.
Art. 164. [Obowi
ą
zek pieczy nad ładunkiem] Wyga
ś
ni
ę
cie umowy przewozu nie zwalnia przewo
ź
nika
od obowi
ą
zku pieczy nad ładunkiem.
Rozdział 9
Odpowiedzialno
ść
przewo
ź
nika
Art. 165. [Odpowiedzialno
ść
przewo
ź
nika] § 1. Przewo
ź
nik odpowiada za szkod
ę
wynikł
ą
z utraty lub
uszkodzenia ładunku w czasie od przyj
ę
cia go do przewozu a
ż
do wydania go odbiorcy.
§ 2. Przewo
ź
nik jest wolny od odpowiedzialno
ś
ci, je
ż
eli szkoda nast
ą
piła wskutek:
1) działania lub zaniechania kapitana, innych członków załogi, pilota lub osób zatrudnionych przez
przewo
ź
nika w zakresie nawigacji lub administracji statku;
2) po
ż
aru, o ile nie wynikł z działania lub winy własnej przewo
ź
nika;
3) niebezpiecze
ń
stw lub wypadków na morzu lub na wodach
ż
eglownych;
4) siły wy
ż
szej;
5) działa
ń
wojennych, działa
ń
wrogich dobru i porz
ą
dkowi publicznemu, rozruchów lub zaburze
ń
wewn
ę
trznych;
6) aktu lub przymusu ze strony władzy albo zaj
ę
cia s
ą
dowego;
7) ogranicze
ń
wynikłych z kwarantanny;
8) strajku, lokautu lub innej okoliczno
ś
ci wstrzymuj
ą
cej lub ograniczaj
ą
cej prac
ę
całkowicie lub cz
ęś
ciowo;
9) ratowania lub usiłowania ratowania
ż
ycia lub mienia na morzu;
Page 24 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
10) wady ukrytej, naturalnej wła
ś
ciwo
ś
ci lub wadliwo
ś
ci ładunku powoduj
ą
cych w nim ubytek obj
ę
to
ś
ci lub
wagi albo inn
ą
strat
ę
;
11) niedostateczno
ś
ci opakowania;
12) niedostateczno
ś
ci lub niedokładno
ś
ci znaków ładunku;
13) wad ukrytych niedaj
ą
cych si
ę
zauwa
ż
y
ć
pomimo zachowania nale
ż
ytej staranno
ś
ci;
14) działania lub zaniechania frachtuj
ą
cego, załadowcy lub odbiorcy albo ich agenta lub innego ich
przedstawiciela;
15) jakiejkolwiek innej przyczyny wynikłej bez winy przewo
ź
nika, jego agentów i osób zatrudnionych przez
przewo
ź
nika.
Art. 166. [Wysoko
ść
odszkodowania] § 1. Odszkodowanie za utrat
ę
ładunku okre
ś
la si
ę
według
zwykłej warto
ś
ci ładunku, a odszkodowanie za uszkodzenie ładunku – według ró
ż
nicy pomi
ę
dzy zwykł
ą
warto
ś
ci
ą
ładunku w stanie nieuszkodzonym a jego warto
ś
ci
ą
w stanie uszkodzonym.
§ 2. Dla ustalenia wysoko
ś
ci odszkodowania miarodajna jest warto
ść
ładunku w miejscu i w czasie, w
którym został on lub powinien był zosta
ć
wyładowany ze statku zgodnie z umow
ą
przewozu. Warto
ść
t
ę
okre
ś
la si
ę
według ceny giełdy towarowej, a w jej braku – według bie
żą
cej ceny rynkowej; je
ż
eli obu cen nie
mo
ż
na ustali
ć
, warto
ść
ładunku okre
ś
la si
ę
przez porównanie jej z warto
ś
ci
ą
towarów takiego samego rodzaju
i jako
ś
ci.
§ 3. Je
ż
eli warto
ść
ładunku została zadeklarowana przed jego załadowaniem przez załadowc
ę
i
uwidoczniona w konosamencie lub innym dokumencie, na podstawie którego dokonywany jest przewóz,
odszkodowanie nie mo
ż
e przekracza
ć
zadeklarowanej warto
ś
ci ładunku. Deklaracja załadowcy uwidoczniona
w konosamencie co do rodzaju i warto
ś
ci towarów stwarza domniemanie, które przewo
ź
nik mo
ż
e obali
ć
dowodem przeciwnym.
§ 4. Od sumy odszkodowania odlicza si
ę
to, co odbiorca wskutek utraty lub uszkodzenia ładunku
zaoszcz
ę
dził na frachcie, na cle i innych kosztach.
Art. 167. [Konosament nieokre
ś
laj
ą
cy warto
ś
ci ładunku] § 1. Przy przewozie na podstawie
konosamentu, w którym warto
ść
ładunku nie została uwidoczniona, odszkodowanie za utrat
ę
lub uszkodzenie
jednej sztuki ładunku lub innej zwyczajowo w handlu przyj
ę
tej jednostki ładunku nie mo
ż
e przekracza
ć
kwoty
obliczonej według zasad ustalonych w tym przedmiocie w Konwencji mi
ę
dzynarodowej o ujednostajnieniu
niektórych zasad dotycz
ą
cych konosamentów, podpisanej w Brukseli dnia 25 sierpnia 1924 r. (Dz. U. z 1937
r. Nr 33, poz. 258, wprow.: Dz. U. z 1936 r. Nr 15, poz. 139, z 1937 r. Nr 33, poz. 259), zmienionej Protokołem
sporz
ą
dzonym w Brukseli dnia 23 lutego 1968 r. (Dz. U. z 1980 r. Nr 14, poz. 48) oraz Protokołem
sporz
ą
dzonym w Brukseli dnia 21 grudnia 1979 r. (Dz. U. z 1985 r. Nr 9, poz. 26).
§ 2. Wobec wierzyciela zagranicznego, którego pa
ń
stwo ustanowiło ni
ż
sz
ą
granic
ę
odpowiedzialno
ś
ci
przewo
ź
nika od okre
ś
lonej stosownie do § 1, przewo
ź
nik odpowiada w zakresie tej ni
ż
szej granicy
odpowiedzialno
ś
ci.
§ 3. Je
ż
eli kontener, paleta lub jakiekolwiek podobne urz
ą
dzenie jest u
ż
ywane do zgrupowania towarów,
ka
ż
da sztuka lub jednostka ładunku wymieniona w konosamencie jako załadowana do takiego urz
ą
dzenia
b
ę
dzie uwa
ż
ana za jedn
ą
sztuk
ę
lub jednostk
ę
w rozumieniu § 1. W przeciwnym razie takie urz
ą
dzenie
przewozowe b
ę
dzie uwa
ż
ane za jedn
ą
sztuk
ę
lub jednostk
ę
ładunku.
§ 4. Przewo
ź
nik nie mo
ż
e korzysta
ć
z ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci przewidzianego w § 1, je
ż
eli
zostanie udowodnione,
ż
e szkoda wynikła z działania lub zaniechania przewo
ź
nika, których dopu
ś
cił si
ę
on
albo z zamiarem wyrz
ą
dzenia szkody, albo te
ż
post
ę
puj
ą
c lekkomy
ś
lnie i ze
ś
wiadomo
ś
ci
ą
,
ż
e szkoda
prawdopodobnie nast
ą
pi.
Art. 168. [Wył
ą
czenie odpowiedzialno
ś
ci przewo
ź
nika] § 1. Przewo
ź
nik wolny jest od
odpowiedzialno
ś
ci za wszelk
ą
szkod
ę
w ładunku lub z ładunkiem zwi
ą
zan
ą
, je
ż
eli jego rodzaj lub warto
ść
zostały przez załadowc
ę
ś
wiadomie nieprawdziwie zadeklarowane.
§ 2. Przy przewozie na podstawie konosamentu przepis § 1 stosuje si
ę
tylko wówczas, gdy taka
deklaracja załadowcy została wpisana do konosamentu.
Art. 169. [Zakaz ograniczania odpowiedzialno
ś
ci przewo
ź
nika] § 1. Przy przewozie na podstawie
konosamentu niewa
ż
ne jest postanowienie umowne, które wył
ą
cza lub ogranicza odpowiedzialno
ść
przewo
ź
nika wynikaj
ą
c
ą
z art. 110, 165 i 167.
§ 2. Je
ż
eli konosament wystawiono na ładunek przewo
ż
ony na podstawie umowy czarterowej, przepis §
1 ma zastosowanie od chwili przeniesienia konosamentu na osob
ę
trzeci
ą
.
§ 3. Umowa stron mo
ż
e okre
ś
li
ć
odpowiedzialno
ść
przewo
ź
nika odmiennie, ni
ż
to wynika z § 1:
1) za czas od przyj
ę
cia towaru do przewozu a
ż
do rozpocz
ę
cia ładowania go na statek i od zako
ń
czenia
Page 25 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
wyładowania a
ż
do wydania ładunku;
2) za przyj
ę
te do przewozu zwierz
ę
ta
ż
ywe;
3) za ładunek przewo
ż
ony zgodnie z umow
ą
na pokładzie statku.
Art. 170. [Powoływanie si
ę
na ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci przysługuj
ą
ce przewo
ź
nikowi] § 1.
Podwładny przewo
ź
nika oraz osoba nieb
ę
d
ą
ca samodzielnym kontrahentem, z której pomoc
ą
przewo
ź
nik
wykonuje zobowi
ą
zanie, jak równie
ż
osoba, której powierza wykonanie zobowi
ą
zania, mog
ą
powoływa
ć
si
ę
na przysługuj
ą
ce przewo
ź
nikowi zwolnienia i ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci.
§ 2. Zwolnienia i ograniczenia, o których mowa w § 1, nie przysługuj
ą
, je
ż
eli zostanie udowodnione,
ż
e
szkoda wynikła z działania lub zaniechania tych osób, których dopu
ś
ciły si
ę
one albo z zamiarem
wyrz
ą
dzenia szkody, albo te
ż
post
ę
puj
ą
c lekkomy
ś
lnie i ze
ś
wiadomo
ś
ci
ą
,
ż
e szkoda prawdopodobnie
nast
ą
pi.
§ 3. Ł
ą
czna wysoko
ść
odszkodowania obci
ąż
aj
ą
cego przewo
ź
nika i osoby wymienione w § 1 nie mo
ż
e
przekroczy
ć
kwoty przewidzianej w art. 167 § 1.
Art. 171. [Stosowanie zwolnie
ń
i ogranicze
ń
odpowiedzialno
ś
ci] Zwolnienia i ograniczenia
odpowiedzialno
ś
ci przewidziane w art. 165–170 stosuje si
ę
bez wzgl
ę
du na to, czy roszczenie wynika z
odpowiedzialno
ś
ci umownej, czy te
ż
pozaumownej.
DZIAŁ II
Przewóz pasa
ż
erów
Art. 172. [Przewóz pasa
ż
erów] § 1. Przez umow
ę
przewozu pasa
ż
era przewo
ź
nik podejmuje si
ę
za
opłat
ą
przewie
źć
drog
ą
morsk
ą
pasa
ż
era i jego baga
ż
.
§ 2. Przewo
ź
nik, który podj
ą
ł si
ę
przewozu pasa
ż
era (przewo
ź
nik umowny), mo
ż
e powierzy
ć
wykonanie
umowy w cało
ś
ci lub cz
ęś
ci innemu przewo
ź
nikowi (przewo
ź
nikowi faktycznemu).
§ 3. Opłata obejmuje równie
ż
przewóz podr
ę
cznych rzeczy pasa
ż
era przewo
ż
onych zazwyczaj w
pomieszczeniu pasa
ż
erskim.
Art. 173. [Bilet pasa
ż
erski] § 1. Wydany bilet pasa
ż
erski stanowi dowód zawarcia umowy przewozu i
uiszczenia opłaty za przewóz.
§ 2. Bilet pasa
ż
erski mo
ż
e by
ć
imienny lub na okaziciela.
§ 3. Pasa
ż
er nie mo
ż
e bez zgody przewo
ź
nika przenie
ść
na osob
ę
trzeci
ą
imiennego biletu
pasa
ż
erskiego.
Art. 174. [Warunki przewozu] § 1. Warunki przewozu okre
ś
la umowa.
§ 2. Pasa
ż
er obowi
ą
zany jest przestrzega
ć
porz
ą
dku obowi
ą
zuj
ą
cego na statku oraz wykonywa
ć
wszelkie zarz
ą
dzenia porz
ą
dkowe.
Art. 175. [Zwrot opłaty za przewóz] § 1. Pasa
ż
er mo
ż
e
żą
da
ć
zwrotu opłaty za przewóz, je
ż
eli
zawiadomił przewo
ź
nika przynajmniej na siedem dni przed zapowiedzianym terminem rozpocz
ę
cia podró
ż
y,
ż
e odst
ę
puje od umowy. Przewo
ź
nik mo
ż
e zatrzyma
ć
cz
ęść
opłaty nieprzekraczaj
ą
c
ą
1/4, je
ż
eli przed
rozpocz
ę
ciem podró
ż
y nie zdołał sprzeda
ć
biletu innemu pasa
ż
erowi.
§ 2. Pó
ź
niejsze odst
ą
pienie pasa
ż
era od umowy albo jego nieprzybycie na statek w oznaczonym czasie
przed rozpocz
ę
ciem podró
ż
y, a w czasie podró
ż
y – na oznaczony czas przed zako
ń
czeniem postoju, nie
stanowi podstawy roszczenia o zwrot uiszczonej opłaty za przewóz.
Art. 176. [Obowi
ą
zek zwrotu opłaty] § 1. Przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest na
żą
danie zwróci
ć
w cało
ś
ci
opłat
ę
za przewóz w przypadku
ś
mierci pasa
ż
era przed rozpocz
ę
ciem podró
ż
y, je
ż
eli przewo
ź
nik został o
ś
mierci pasa
ż
era powiadomiony nie pó
ź
niej ni
ż
na 3 dni przed rozpocz
ę
ciem podró
ż
y.
§ 2. Je
ż
eli
ś
mier
ć
pasa
ż
era nast
ą
piła w czasie podró
ż
y albo je
ż
eli choroba uniemo
ż
liwiła mu
kontynuowanie podró
ż
y, zwrotowi podlega tylko cz
ęść
opłaty za przewóz przypadaj
ą
ca na koszty utrzymania,
z którego nie korzystał.
Art. 177. [Odst
ą
pienie od umowy przez pasa
ż
era] § 1. Pasa
ż
er mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od umowy i
żą
da
ć
zwrotu opłaty za przewóz w cało
ś
ci, je
ż
eli statek pasa
ż
erski nie wyruszył w drog
ę
najpó
ź
niej w ci
ą
gu 3 dni, a
inny statek w ci
ą
gu 7 dni, licz
ą
c od zapowiedzianego terminu rozpocz
ę
cia podró
ż
y.
§ 2. Je
ż
eli statek nie mo
ż
e w stosownym terminie kontynuowa
ć
rozpocz
ę
tej podró
ż
y lub osi
ą
gn
ąć
miejsca przeznaczenia z powodu przeszkód lokalnych, przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest na
żą
danie pasa
ż
era i
według jego wyboru zwróci
ć
mu cz
ęść
opłaty za przewóz w stosunku do nieodbytej cz
ęś
ci podró
ż
y albo na
swój koszt przewie
źć
pasa
ż
era do portu przeznaczenia pierwszym stosownym statkiem lub innym
ś
rodkiem
transportu.
Page 26 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
Art. 178. [Odst
ą
pienie od umowy przez przewo
ź
nika] § 1. Je
ż
eli przewóz ma nast
ą
pi
ć
statkiem innym
ni
ż
pasa
ż
erski, przewo
ź
nik mo
ż
e przed rozpocz
ę
ciem podró
ż
y odst
ą
pi
ć
od umowy przewozu, gdy podró
ż
bez
jego winy nie dochodzi do skutku; pasa
ż
erowi nale
ż
y si
ę
zwrot całej opłaty za przewóz.
§ 2. Z przyczyny przewidzianej w § 1 przewo
ź
nik mo
ż
e w czasie podró
ż
y odst
ą
pi
ć
od umowy przewozu
takim statkiem; art. 177 § 2 stosuje si
ę
odpowiednio.
Art. 179. [Ogólne zasady odst
ą
pienia od umowy] § 1. Ka
ż
da ze stron mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od umowy z
powodu wybuchu wojny gro
żą
cej niebezpiecze
ń
stwem, blokady portu wyj
ś
cia lub przeznaczenia, zatrzymania
statku na zarz
ą
dzenie władzy albo innych tego rodzaju przeszkód w rozpocz
ę
ciu lub kontynuowaniu podró
ż
y.
§ 2. Bez wzgl
ę
du na to, która ze stron odst
ą
piła od umowy z przyczyn wymienionych w § 1, nale
ż
y si
ę
pasa
ż
erowi zwrot opłaty za przewóz w cało
ś
ci, je
ż
eli odst
ą
piono od umowy przed rozpocz
ę
ciem podró
ż
y, a
je
ż
eli odst
ą
piono w czasie podró
ż
y – w cz
ęś
ci obliczonej w stosunku do nieodbytej przez pasa
ż
era cz
ęś
ci
podró
ż
y.
Art. 180. [Rozwi
ą
zanie umowy przewozu] § 1. Umowa przewozu ulega rozwi
ą
zaniu, je
ż
eli z przyczyn,
za które
ż
adna ze stron nie ponosi odpowiedzialno
ś
ci, statek zagin
ą
ł, zaton
ą
ł, został zabrany jako łup albo
uległ wypadkowi, wskutek którego stał si
ę
niezdatny do naprawy lub jej niewart.
§ 2. Do zwrotu opłaty za przewóz stosuje si
ę
odpowiednio art. 177 § 2.
Art. 181. [Odpowiedzialno
ść
przewo
ź
nika] § 1. Przewo
ź
nik ponosi odpowiedzialno
ść
za szkody na
osobie pasa
ż
era oraz za szkody w jego baga
ż
u zgodnie z postanowieniami Konwencji ate
ń
skiej w sprawie
przewozu morzem pasa
ż
erów i ich baga
ż
u, sporz
ą
dzonej w Atenach dnia 13 grudnia 1974 r. (Dz. U. z 1987 r.
Nr 18, poz. 108), zwanej dalej „Konwencj
ą
ate
ń
sk
ą
”, zmienionej Protokołem sporz
ą
dzonym w Londynie dnia
19 listopada 1976 r. (Dz. U. z 1994 r. Nr 99, poz. 479).
§ 2. Postanowienia Konwencji ate
ń
skiej stosuje si
ę
do wszystkich umów przewozu pasa
ż
erów i ich
baga
ż
u, podlegaj
ą
cych przepisom Kodeksu morskiego.
§ 3. Postanowienia Konwencji ate
ń
skiej stosuje si
ę
odpowiednio do przewozu osób, które za zgod
ą
przewo
ź
nika odbywaj
ą
podró
ż
bez opłaty za przewóz albo na podstawie umowy innej ni
ż
umowa przewozu
pasa
ż
era.
Art. 182. [Obowi
ą
zek posiadania ubezpieczenia] § 1. Przewo
ź
nik, który podejmuje si
ę
przewozu
pasa
ż
era statkiem o polskiej przynale
ż
no
ś
ci, obowi
ą
zany jest posiada
ć
ubezpieczenie od odpowiedzialno
ś
ci
za szkody na osobie lub w mieniu pasa
ż
era do wysoko
ś
ci sum okre
ś
lonych przy zastosowaniu granic
odpowiedzialno
ś
ci przewo
ź
nika przewidzianych w art. 7 i 8 Konwencji ate
ń
skiej.
§ 2. Obowi
ą
zek, o którym mowa w § 1, dotyczy równie
ż
przewo
ź
nika, który podejmuje si
ę
przewozu
statkiem o obcej przynale
ż
no
ś
ci, je
ż
eli przewóz wykonywany jest na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej lub
mi
ę
dzy portami polskimi.
§ 3. Dowodem spełnienia przez przewo
ź
nika obowi
ą
zku, o którym mowa w § 1 i 2, jest polisa lub
certyfikat ubezpieczeniowy stwierdzaj
ą
cy zawarcie umowy ubezpieczenia. Dokument taki powinien
znajdowa
ć
si
ę
na statku i by
ć
okazywany na
żą
danie organów inspekcji morskiej.
§ 4. Przewóz osób bez posiadania przez przewo
ź
nika ubezpieczenia, o którym mowa w § 1, jest
zabroniony.
Art. 183. [Prawo zastawu na baga
ż
u pasa
ż
era] § 1. Przewo
ź
nikowi słu
ż
y na baga
ż
u, dopóki nie wydał
go pasa
ż
erowi, ustawowe prawo zastawu na zabezpieczenie roszcze
ń
z umowy przewozu.
§ 2. Przewo
ź
nik mo
ż
e zatrzyma
ć
baga
ż
do czasu zaspokojenia lub odpowiedniego zabezpieczenia
swych roszcze
ń
.
Art. 184. [Niepodj
ę
cie baga
ż
u] Do baga
ż
u niepodj
ę
tego przez pasa
ż
era lub przez uprawnionego
odbiorc
ę
stosuje si
ę
odpowiednio przepisy art. 150–152.
Art. 185. [Zawiadamianie o wypadku] § 1. W razie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia pasa
ż
er
obowi
ą
zany jest, o ile to mo
ż
liwe, bezzwłocznie zawiadomi
ć
przewo
ź
nika o wypadku, który je spowodował.
Pasa
ż
er obowi
ą
zany jest ponadto zgłosi
ć
swe roszczenie wobec przewo
ź
nika na pi
ś
mie najpó
ź
niej w ci
ą
gu
15 dni od zej
ś
cia ze statku.
§ 2. Domniemywa si
ę
,
ż
e pasa
ż
er, który nie dopełnił obowi
ą
zków przewidzianych w § 1, uko
ń
czył podró
ż
zdrów i cały.
Art. 186. [Przedawnienie roszcze
ń
] Roszczenia z tytułów innych ni
ż
okre
ś
lone w Konwencji ate
ń
skiej
przedawniaj
ą
si
ę
z upływem 2 lat od dnia wymagalno
ś
ci.
Art. 187. [Osoba podró
ż
uj
ą
ca bez zgody kapitana] § 1. Osoba, która odbywa podró
ż
bez zgody
kapitana statku, jest obowi
ą
zana ui
ś
ci
ć
podwójn
ą
opłat
ę
za odbyt
ą
podró
ż
.
Page 27 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
§ 2. Kapitan mo
ż
e przy pierwszej nadarzaj
ą
cej si
ę
sposobno
ś
ci wysadzi
ć
t
ę
osob
ę
na l
ą
d lub j
ą
przekaza
ć
na statek płyn
ą
cy do portu, w którym ta osoba dostała si
ę
na statek; kapitan udzieli zarazem
wła
ś
ciwej władzy wszelkich znanych mu informacji o obywatelstwie tej osoby, porcie, w którym ukryła si
ę
na
statku, oraz o okoliczno
ś
ciach odkrycia jej na statku.
§ 3. Czynno
ś
ci przedsi
ę
wzi
ę
te stosownie do § 2 nie zwalniaj
ą
osoby odbywaj
ą
cej podró
ż
bez zgody
kapitana statku od obowi
ą
zku uiszczenia podwójnej opłaty za odbyt
ą
podró
ż
.
DZIAŁ III
Czarter na czas
Art. 188. [Czarter na czas] § 1. Przez umow
ę
czarteru na czas armator zobowi
ą
zuje si
ę
za
wynagrodzeniem odda
ć
czarteruj
ą
cemu do dysponowania statek obsadzony załog
ą
na oznaczony czas albo
na okres jednej lub kilku nast
ę
puj
ą
cych po sobie podró
ż
y w celu okre
ś
lonym umow
ą
.
§ 2. Ka
ż
da strona mo
ż
e
żą
da
ć
potwierdzenia umowy czarteru na czas na pi
ś
mie.
Art. 189. [Podczarter] § 1. W granicach uprawnie
ń
okre
ś
lonych umow
ą
czarteruj
ą
cy mo
ż
e zawrze
ć
umow
ę
czarteru na czas z osob
ą
trzeci
ą
(podczarter); nie zwalnia to jednak czarteruj
ą
cego od obowi
ą
zku
wykonania umowy zawartej przez niego z armatorem.
§ 2. W przypadku przewidzianym w § 1 przepisy niniejszego działu okre
ś
laj
ą
ce prawa i obowi
ą
zki
armatora stosuje si
ę
odpowiednio do osoby oddaj
ą
cej statek w podczarter.
Art. 190. [Zmiana wła
ś
ciciela statku] § 1. Zmiana wła
ś
ciciela statku nie ma wpływu na umow
ę
czarteru
na czas.
§ 2. W razie zmiany armatora w okresie trwania czarteru na czas nowy armator wst
ę
puje z mocy prawa
w stosunek czarteru na czas w miejsce poprzednika; poprzednik odpowiada jednak solidarnie z nast
ę
pc
ą
za
zobowi
ą
zania wynikaj
ą
ce z umowy czarteru na czas.
Art. 191. [Oddanie statku do dyspozycji] § 1. Armator, który zawarł umow
ę
czarteru na czas,
obowi
ą
zany jest na umówiony termin odda
ć
czarteruj
ą
cemu do dysponowania statek w stanie zdatnym do
ż
eglugi, nale
ż
ycie wyposa
ż
ony, obsadzony odpowiedni
ą
załog
ą
oraz przystosowany do celów przewidzianych
umow
ą
.
§ 2. Armator obowi
ą
zany jest utrzymywa
ć
statek przez cały czas trwania czarteru w stanie okre
ś
lonym w
§ 1, opłaca
ć
załog
ę
oraz zapewni
ć
nale
ż
ne jej
ś
wiadczenia.
Art. 192. [Zwolnienie z opłaty czarterowej] § 1. Czarteruj
ą
cy jest wolny od obowi
ą
zku płacenia
armatorowi opłaty czarterowej za okres niezdatno
ś
ci statku do eksploatacji wskutek braków lub uszkodze
ń
statku b
ą
d
ź
wskutek niedostatecznej załogi lub braków w jej zaopatrzeniu; w okresie tym czarteruj
ą
cy jest
wolny tak
ż
e od obowi
ą
zku ponoszenia kosztów eksploatacji statku.
§ 2. Je
ż
eli niezdatno
ść
statku do eksploatacji wynikła z przyczyn le
żą
cych po stronie czarteruj
ą
cego,
armatorowi nale
ż
y si
ę
umówiona opłata czarterowa niezale
ż
nie od wynagrodzenia szkody wynikłej z winy
czarteruj
ą
cego.
Art. 193. [Dysponowanie statkiem] § 1. Czarteruj
ą
cy mo
ż
e dysponowa
ć
cał
ą
przestrzeni
ą
statku
przeznaczon
ą
do przewozu ładunku i pasa
ż
erów.
§ 2. Bez zgody czarteruj
ą
cego nie wolno armatorowi w
ż
adnej cz
ęś
ci statku, cho
ć
by niezaj
ę
tej przez
czarteruj
ą
cego, przewozi
ć
na swój rachunek ładunku lub pasa
ż
erów.
Art. 194. [Prawa i obowi
ą
zki kapitana i załogi] § 1. W okresie trwania umowy czarteru na czas kapitan
i inni członkowie załogi pozostaj
ą
podwładnymi armatora i maj
ą
obowi
ą
zek stosowania si
ę
do jego
wskazówek.
§ 2. W zakresie eksploatacji statku kapitan jest z mocy prawa przedstawicielem czarteruj
ą
cego i
powinien stosowa
ć
si
ę
do jego polece
ń
.
§ 3. Za zobowi
ą
zania zaci
ą
gni
ę
te przez kapitana w zakresie wskazanym w § 2 armator odpowiada
solidarnie z czarteruj
ą
cym, chyba
ż
e kapitan o
ś
wiadczył przy zaci
ą
ganiu zobowi
ą
zania,
ż
e działa w imieniu
czarteruj
ą
cego.
Art. 195. [Wynagrodzenie za ratownictwo] Z wynagrodzenia nale
ż
nego statkowi za ratownictwo w
okresie trwania czarteru na czas odlicza si
ę
najpierw kwoty na pokrycie wszelkich szkód spowodowanych
ratownictwem, a nast
ę
pnie udział w wynagrodzeniu przypadaj
ą
cy dla załogi. Reszt
ę
wynagrodzenia dzieli si
ę
w równych cz
ęś
ciach pomi
ę
dzy armatora i czarteruj
ą
cego.
Art. 196. [Odst
ą
pienie od umowy przez czarteruj
ą
cego] Czarteruj
ą
cy mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od umowy w
razie zwłoki w oddaniu mu statku do dysponowania. Czarteruj
ą
cemu nale
ż
y si
ę
ponadto odszkodowanie,
chyba
ż
e armator udowodni,
ż
e zwłoka nast
ą
piła z przyczyn, za które nie ponosi odpowiedzialno
ś
ci.
Page 28 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
Art. 197. [Ogólne zasady odst
ą
pienia od umowy] Ka
ż
da ze stron mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od umowy czarteru
na czas, je
ż
eli wskutek wybuchu wojny, zamieszek lub zarz
ą
dzenia władz osi
ą
gni
ę
cie celu, dla którego
zawarto umow
ę
, stało si
ę
niemo
ż
liwe, a zmiana tych okoliczno
ś
ci w rozs
ą
dnym czasie nie jest
prawdopodobna.
Art. 198. [Rozwi
ą
zanie umowy czarteru] § 1. Umowa czarteru na czas ulega rozwi
ą
zaniu, je
ż
eli statek
zagin
ą
ł, zaton
ą
ł, uległ zniszczeniu lub wypadkowi, wskutek którego stał si
ę
niezdatny do naprawy lub jej
niewart.
§ 2. W przypadkach, w których umowa czarteru na czas ko
ń
czy si
ę
w dniu innym ni
ż
umówiony, opłata
czarterowa nale
ż
y si
ę
do dnia, w którym czarteruj
ą
cy dysponował statkiem. W razie zagini
ę
cia statku opłata
czarterowa nale
ż
y si
ę
do dnia, z którego pochodzi ostatnia wiadomo
ść
o statku.
Art. 199. [Przedawnienie roszcze
ń
] Roszczenia wynikaj
ą
ce z umowy czarteru na czas przedawniaj
ą
si
ę
z upływem dwóch lat od dnia, w którym umowa wygasła.
Art. 200. [Niestosowanie przepisów ustawy] Przepisów niniejszego działu nie stosuje si
ę
do umów
czarterowych o przewóz ładunku, w których nale
ż
no
ść
przewo
ź
nika jest ustalona według jednostki czasu.
DZIAŁ IV
Usługi agencyjne
Art. 201. [Umowa agencyjna] Przez umow
ę
agencyjn
ą
agent morski podejmuje si
ę
za wynagrodzeniem
stałego przedstawicielstwa armatora w okre
ś
lonym porcie lub na okre
ś
lonym obszarze.
Art. 202. [Uprawnienia agenta morskiego] § 1. Agent morski jest uprawniony do podejmowania w
imieniu armatora zwykłych czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z uprawianiem
ż
eglugi.
§ 2. W szczególno
ś
ci agent morski jest uprawniony do działania w imieniu armatora wobec urz
ę
dów i
podmiotów zarz
ą
dzaj
ą
cych portami morskimi, do załatwiania dla statku wszelkich czynno
ś
ci i przyjmowania
o
ś
wiadcze
ń
zwi
ą
zanych z przyj
ś
ciem, postojem i wyj
ś
ciem statku, do zawierania w imieniu armatora umów
przewozu, umów ubezpieczenia morskiego oraz umów przeładunku i składu, do wystawiania konosamentów,
do odbioru i zapłaty wszelkich nale
ż
no
ś
ci zwi
ą
zanych z zawini
ę
ciem statku do portu i przewozem ładunku lub
pasa
ż
erów oraz do dochodzenia w imieniu armatora roszcze
ń
wynikaj
ą
cych z umów przewozu i wypadków
morskich.
§ 3. Przy zawieraniu umowy w imieniu armatora agent mo
ż
e działa
ć
równie
ż
na rzecz drugiej
umawiaj
ą
cej si
ę
strony, je
ż
eli armator wyrazi na to zgod
ę
.
Art. 203. [Przekroczenie granic umocowania] Je
ż
eli agent, dokonuj
ą
c czynno
ś
ci prawnej w imieniu
armatora, przekracza granice swego umocowania, czynno
ść
ta wi
ąż
e mimo to armatora, chyba
ż
e
niezwłocznie po otrzymaniu wiadomo
ś
ci o dokonaniu czynno
ś
ci o
ś
wiadczył drugiej stronie,
ż
e nie potwierdza
czynno
ś
ci agenta.
Art. 204. [Obowi
ą
zki agenta morskiego] Agent morski powinien: dba
ć
o interesy armatora, stosowa
ć
si
ę
do jego polece
ń
i wskazówek, udziela
ć
mu niezwłocznie potrzebnych wiadomo
ś
ci o przebiegu sprawy,
rozlicza
ć
si
ę
nale
ż
ycie z kwot pobranych i wydatkowanych oraz podejmowa
ć
działania w celu zabezpieczenia
praw armatora.
Art. 205. [Wynagrodzenie agenta morskiego] § 1. Wysoko
ść
wynagrodzenia agenta morskiego
okre
ś
la umowa, a w jej braku nale
ż
y si
ę
agentowi wynagrodzenie w wysoko
ś
ci przyj
ę
tej w stosunkach
danego rodzaju.
§ 2. Armator obowi
ą
zany jest na
żą
danie agenta udziela
ć
mu odpowiednich zaliczek na pokrycie
kosztów czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z postojem statku w porcie.
§ 3. Rozliczenia armatora z agentem i wypłata nale
ż
no
ś
ci powinny by
ć
dokonywane co 3 miesi
ą
ce z
ko
ń
cem kwartału kalendarzowego, a w ka
ż
dym razie powinny by
ć
dokonane z chwil
ą
rozwi
ą
zania umowy.
Art. 206. [Wypowiedzenie i odst
ą
pienie od umowy agencyjnej] § 1. Ka
ż
da ze stron mo
ż
e na 3
miesi
ą
ce naprzód wypowiedzie
ć
umow
ę
agencyjn
ą
zawart
ą
na czas nieoznaczony.
§ 2. Ka
ż
da ze stron mo
ż
e z wa
ż
nej przyczyny niezwłocznie odst
ą
pi
ć
od umowy, jednak nie pó
ź
niej ni
ż
w
ci
ą
gu 2 tygodni od dnia, w którym dowiedziała si
ę
o tej przyczynie.
Art. 207. [Przedawnienie roszcze
ń
] Roszczenia wynikaj
ą
ce z umowy agencyjnej przedawniaj
ą
si
ę
z
upływem dwóch lat od dnia wymagalno
ś
ci.
DZIAŁ V
Usługi maklerskie
Art. 208. [Usługi maklerskie] § 1. Makler morski podejmuje si
ę
za wynagrodzeniem, na podstawie
ka
ż
dorazowego zlecenia, po
ś
redniczenia w zawieraniu umów sprzeda
ż
y statków, umów przewozu, czarteru
Page 29 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
na czas, umów holowniczych, umów ubezpieczenia morskiego i innych umów zwi
ą
zanych z obrotem
morskim.
§ 2. Zlecenie mo
ż
e obj
ąć
załatwianie dla statku wszelkich czynno
ś
ci zwi
ą
zanych z jego przyj
ś
ciem,
postojem i wyj
ś
ciem, a tak
ż
e innych czynno
ś
ci nale
żą
cych do zakresu działania agenta morskiego. Do
czynno
ś
ci tych stosuje si
ę
odpowiednio przepisy o umowie agencyjnej.
Art. 209. [Umowa zlecenia po
ś
redniczenia] Zlecenie po
ś
redniczenia obejmuje umocowanie maklera
do zawarcia zleconej umowy i do odbioru zapłaty w imieniu daj
ą
cego zlecenie, chyba
ż
e zawiera wyra
ź
ne
ograniczenie, o którym druga strona wiedziała.
Art. 210. [Czynno
ś
ci na rzecz obu umawiaj
ą
cych si
ę
stron] Makler morski mo
ż
e podj
ąć
si
ę
czynno
ś
ci
na rzecz obu umawiaj
ą
cych si
ę
stron, je
ż
eli udzieliły mu zlecenia. Obowi
ą
zany jest jednak powiadomi
ć
ka
ż
d
ą
stron
ę
o podj
ę
ciu si
ę
czynno
ś
ci równie
ż
na rzecz drugiej strony, a w po
ś
redniczeniu powinien mie
ć
na
wzgl
ę
dzie interes obu stron.
Art. 211. [Wynagrodzenie maklera (prowizja)] § 1. Za po
ś
redniczenie w zawarciu umowy nale
ż
y si
ę
maklerowi wynagrodzenie (prowizja) tylko wówczas, gdy umowa została zawarta wskutek jego zabiegów.
§ 2. Wysoko
ść
wynagrodzenia maklera okre
ś
la umowa, a w jej braku nale
ż
y si
ę
maklerowi
wynagrodzenie w wysoko
ś
ci przyj
ę
tej w stosunkach danego rodzaju.
Art. 212. [Rozliczanie si
ę
z powierzonych kwot] Makler obowi
ą
zany jest rozliczy
ć
si
ę
z ka
ż
dej
powierzonej mu kwoty niezwłocznie po wykonaniu zlecenia.
Art. 213. [Przedawnienie roszcze
ń
] Roszczenia wynikaj
ą
ce ze stosunku pomi
ę
dzy maklerem a
daj
ą
cym zlecenie przedawniaj
ą
si
ę
z upływem 2 lat od dnia wymagalno
ś
ci.
DZIAŁ VI
Usługi holownicze
Art. 214. [Umowa holownicza] § 1. Przez umow
ę
holownicz
ą
armator podejmuje si
ę
za
wynagrodzeniem
ś
wiadczenia statkiem usług holowniczych.
§ 2. Przez usługi holownicze rozumie si
ę
w szczególno
ś
ci holowanie lub pchanie statku, dopychanie,
odci
ą
ganie, przytrzymywanie statku lub inn
ą
pomoc w wykonywaniu manewru nawigacyjnego, jak równie
ż
przebywanie holownika w stanie gotowo
ś
ci w pobli
ż
u statku w celu słu
ż
enia mu pomoc
ą
holownicz
ą
(asysta
holownicza).
Art. 215. [Zespół holowniczy] § 1. Zespół holowniczy powstaje z chwil
ą
osi
ą
gni
ę
cia gotowo
ś
ci do
wykonania przez wchodz
ą
ce w jego skład statki potrzebnych manewrów na rozkaz kierownika zespołu
holowniczego, a rozwi
ą
zuje si
ę
z chwil
ą
wykonania ostatniego manewru i oddalenia si
ę
statków na
bezpieczn
ą
odległo
ść
.
§ 2. Kierownictwo nawigacyjne zespołu holowniczego nale
ż
y do kapitana statku holowanego, chyba
ż
e z
umowy lub okoliczno
ś
ci co innego wynika.
Art. 216. [Dostarczenie statku holuj
ą
cego] § 1. Armator, który podj
ą
ł si
ę
ś
wiadczenia usług
holowniczych, obowi
ą
zany jest dostawi
ć
na umówiony czas i miejsce statek holuj
ą
cy zdatny do wykonania
umówionych usług, nale
ż
ycie wyposa
ż
ony, zaopatrzony i obsadzony załog
ą
.
§ 2. Usługi holownicze powinny by
ć
ś
wiadczone ze sprawno
ś
ci
ą
, jakiej wymagaj
ą
okoliczno
ś
ci, bez
zb
ę
dnych przerw i zwłoki oraz zgodnie z zasadami dobrej praktyki morskiej.
§ 3. Statek b
ę
d
ą
cy pod kierownictwem nawigacyjnym kapitana drugiego statku nie jest zwolniony od
obowi
ą
zku dbania o bezpiecze
ń
stwo zespołu holowniczego i bezpiecze
ń
stwo
ż
eglugi.
Art. 217. [Wysoko
ść
wynagrodzenia] Wysoko
ść
wynagrodzenia za usługi holownicze okre
ś
la umowa,
a w jej braku nale
ż
y si
ę
holownikowi słuszne wynagrodzenie.
Art. 218. [Odpowiedzialno
ść
za szkody] § 1. Statek, którego kapitan sprawuje kierownictwo
nawigacyjne zespołu holowniczego, odpowiada za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
innemu statkowi wchodz
ą
cemu w
skład zespołu oraz osobom i rzeczom znajduj
ą
cym si
ę
na tym statku, chyba
ż
e udowodni, i
ż
szkoda jest
nast
ę
pstwem okoliczno
ś
ci, za które nie ponosi odpowiedzialno
ś
ci.
§ 2. Statek b
ę
d
ą
cy pod kierownictwem nawigacyjnym kapitana drugiego statku odpowiada za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
z jego winy innemu statkowi wchodz
ą
cemu w skład zespołu oraz osobom i rzeczom znajduj
ą
cym
si
ę
na tym statku.
Art. 219. [Przedawnienie roszcze
ń
] Roszczenia wynikaj
ą
ce z umowy holowniczej przedawniaj
ą
si
ę
z
upływem 2 lat od dnia uko
ń
czenia usług holowniczych.
DZIAŁ VII
Page 30 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
Usługi pilotowe
Art. 220. [Usługa pilotowa] Usługa pilotowa polega na udzielaniu kapitanowi informacji i rady w
prowadzeniu statku ze wzgl
ę
du na warunki nawigacyjne wód, na których usługa jest
ś
wiadczona.
Art. 221. [Obowi
ą
zki kapitana statku] § 1. Pilot pozostaje w czasie pilotowania statku pod
kierownictwem kapitana statku pilotowanego.
§ 2. Kapitan statku obowi
ą
zany jest udzieli
ć
pilotowi wszelkich informacji dotycz
ą
cych wła
ś
ciwo
ś
ci
nawigacyjnych statku.
§ 3. Korzystanie z usług pilota nie zwalnia kapitana od odpowiedzialno
ś
ci za kierownictwo statku.
Art. 222. [Pilota
ż
dobrowolny i obowi
ą
zkowy] § 1. Usługi pilotowe s
ą
ś
wiadczone w pilota
ż
u
dobrowolnym lub obowi
ą
zkowym.
§ 2. Pilota
ż
obowi
ą
zkowy wprowadzany jest, je
ż
eli wymagaj
ą
tego warunki bezpiecze
ń
stwa morskiego,
na zasadach okre
ś
lonych w odr
ę
bnych przepisach.
Art. 223. [Umowa pilotowa] § 1.
Ś
wiadczenie usługi pilotowej w pilota
ż
u dobrowolnym lub
obowi
ą
zkowym nast
ę
puje na podstawie umowy pilotowej zawartej przez armatora statku z przedsi
ę
biorc
ą
ś
wiadcz
ą
cym usługi pilotowe.
§ 2. Wynagrodzenie za usługi pilotowe w pilota
ż
u dobrowolnym i obowi
ą
zkowym okre
ś
laj
ą
strony w
umowie, przy czym w pilota
ż
u obowi
ą
zkowym maksymalne wysoko
ś
ci opłat pilotowych okre
ś
la taryfa.
§ 3. Pilotowi w czasie przebywania na statku pilotowanym nale
ż
y si
ę
odpowiednie pomieszczenie i
wy
ż
ywienie, je
ż
eli okoliczno
ś
ci tego wymagaj
ą
.
Art. 224. [Odpowiedzialno
ść
armatora za szkod
ę
] Armator odpowiada wobec osób trzecich za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
przez pilota przy
ś
wiadczeniu usługi pilotowej jak za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
przez członka załogi
statku.
Art. 225. [Odpowiedzialno
ść
pilota wobec armatora] § 1. Pilot odpowiada wobec armatora za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
ze swojej winy przy
ś
wiadczeniu usługi pilotowej.
§ 2. Odpowiedzialno
ść
pilota wobec armatora za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
przy wykonywaniu umowy o
usług
ę
pilotow
ą
jest ograniczona do wysoko
ś
ci kwoty równej dwudziestokrotnej opłacie pilotowej nale
ż
nej za
usług
ę
pilotow
ą
, w czasie
ś
wiadczenia której szkoda powstała.
§ 3. Ograniczenie odpowiedzialno
ś
ci na podstawie § 2 nie przysługuje pilotowi, je
ż
eli wyrz
ą
dził szkod
ę
umy
ś
lnie albo wskutek ra
żą
cego niedbalstwa.
§ 4. Wobec zagranicznego wierzyciela, którego pa
ń
stwo ustanowiło ni
ż
sz
ą
granic
ę
odpowiedzialno
ś
ci
pilota od okre
ś
lonej w § 2, pilot odpowiada w zakresie tej ni
ż
szej granicy odpowiedzialno
ś
ci.
Art. 226. [Przedawnienie roszcze
ń
] Roszczenia z umowy o
ś
wiadczenie usług pilotowych przedawniaj
ą
si
ę
z upływem 2 lat od dnia zako
ń
czenia
ś
wiadczenia tej usługi.
Art. 227. [Listy pilotów] Usługa pilotowa mo
ż
e by
ć
ś
wiadczona tylko przez pilota wpisanego na list
ę
pilotów. Listy pilotów prowadz
ą
dyrektorzy urz
ę
dów morskich.
Art. 228. [Wpis na list
ę
pilotów] § 1. Na list
ę
pilotów wpisuje si
ę
zainteresowanego na jego wniosek,
je
ż
eli spełnia wymagania kwalifikacyjne okre
ś
lone w odr
ę
bnych przepisach.
§ 2. Dyrektor urz
ę
du morskiego skre
ś
la pilota z listy pilotów w razie zaj
ś
cia jednej z nast
ę
puj
ą
cych
okoliczno
ś
ci:
1)
ś
mierci pilota;
2) wniosku pilota;
3) utraty przypisanych wymaga
ń
kwalifikacyjnych;
4) utraty prawa wykonywania zawodu pilota na mocy prawomocnego orzeczenia izby morskiej, s
ą
du lub
innego wła
ś
ciwego organu;
5) uko
ń
czenia przez pilota 65 roku
ż
ycia.
§ 3. Je
ż
eli post
ę
powanie pilota zagra
ż
a bezpiecze
ń
stwu morskiemu, dyrektor urz
ę
du morskiego mo
ż
e
ograniczy
ć
lub zawiesi
ć
uprawnienia pilota do
ś
wiadczenia usług pilotowych na czas nie dłu
ż
szy ni
ż
3
miesi
ą
ce, o ile wymagaj
ą
tego wzgl
ę
dy prewencyjne. Podejmuj
ą
c decyzj
ę
w tej sprawie, dyrektor urz
ę
du
morskiego mo
ż
e skierowa
ć
pilota na dodatkowe przeszkolenie.
Art. 229. [Stacje pilotowe] § 1.
Ś
wiadczenie usług pilotowych w pilota
ż
u obowi
ą
zkowym oraz szkolenie
kandydatów na pilotów i pilotów organizuj
ą
i koordynuj
ą
stacje pilotowe utworzone przez dyrektora
terytorialnie wła
ś
ciwego urz
ę
du morskiego dla okre
ś
lonego rejonu pilotowego.
Page 31 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
§ 2. Tworz
ą
c stacj
ę
pilotow
ą
, o której mowa w § 1, dyrektor urz
ę
du morskiego wydaje regulamin jej
funkcjonowania, po zasi
ę
gni
ę
ciu opinii organizacji społeczno-zawodowej pilotów.
Art. 230. [Koszty utrzymania stacji pilotowych] § 1. Koszty utrzymania stacji pilotowych ponoszone
s
ą
przez przedsi
ę
biorc
ę
, o którym mowa wart. 223 § 1.
§ 2. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej po zasi
ę
gni
ę
ciu opinii organizacji społeczno-
zawodowej pilotów okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia, taryf
ę
maksymalnych wysoko
ś
ci opłat za usługi pilotowe
ś
wiadczone w okre
ś
lonych portach w pilota
ż
u obowi
ą
zkowym oraz tryb ich pobierania. Taryfa powinna
uwzgl
ę
dnia
ć
warunki
ś
wiadczenia usług pilotowych w portach.
DZIAŁ VIII
Ratownictwo morskie
Art. 231. [Ratownictwo morskie] Ratownictwem morskim w rozumieniu przepisów niniejszego działu
jest udzielanie pomocy statkowi znajduj
ą
cemu si
ę
w niebezpiecze
ń
stwie na jakichkolwiek wodach oraz
ratowanie znajduj
ą
cego si
ę
na nim lub z niego pochodz
ą
cego mienia, jak równie
ż
ratowanie innego mienia
znajduj
ą
cego si
ę
na morzu i niepoł
ą
czonego trwale i celowo z wybrze
ż
em.
Art. 232. [Wynagrodzenie za ratownictwo morskie] § 1. Za ratownictwo morskie nale
ż
y si
ę
wynagrodzenie.
§ 2. Wynagrodzenie nale
ż
y si
ę
równie
ż
za uratowanie frachtu oraz opłat za przewóz pasa
ż
erów i
baga
ż
u.
§ 3. Wynagrodzenie nale
ż
y si
ę
równie
ż
za ratownictwo morskie udzielone na wodach
ś
ródl
ą
dowych
przez statek morski statkowi
ż
eglugi
ś
ródl
ą
dowej lub wodnosamolotowi.
§ 4. Wynagrodzenie nale
ż
y si
ę
, cho
ć
by ratownictwo morskie nast
ą
piło pomi
ę
dzy statkami tego samego
armatora.
Art. 233. [Brak wynagrodzenia] Z zastrze
ż
eniem postanowie
ń
art. 241 § 1 i 3, nie nale
ż
y si
ę
wynagrodzenie za ratownictwo morskie, które nie dało po
ż
ytecznego wyniku.
Art. 234. [Działania ratownicze wbrew sprzeciwowi] Nie ma prawa do wynagrodzenia ten, kto
przedsi
ę
wzi
ą
ł działania ratownicze wbrew wyra
ź
nemu i uzasadnionemu sprzeciwowi armatora lub kapitana
statku albo wła
ś
ciciela innego mienia znajduj
ą
cego si
ę
w niebezpiecze
ń
stwie, które nie znajduje si
ę
i nie
znajdowało si
ę
na statku
Art. 235. [Udzielenie usług wyj
ą
tkowych] Kto na podstawie umowy podj
ą
ł si
ę
pilotowania statku,
ś
wiadczenia usług holowniczych lub innych usług na rzecz statku, ma prawo do wynagrodzenia za
ratownictwo morskie, gdy statek znalazł si
ę
nast
ę
pnie w niebezpiecze
ń
stwie, je
ż
eli udzielił mu usług
wyj
ą
tkowych, które wykraczały poza zakres wykonania zawartej przez niego umowy.
Art. 236. [Umowy o ratownictwo] § 1. Przepisy niniejszego działu stosuje si
ę
do ka
ż
dego działania
ratowniczego, chyba
ż
e z umowy wynika co innego.
§ 2. Kapitan ma prawo zawierania umów o ratownictwo w imieniu armatora statku. Kapitan lub armator
statku maj
ą
prawo zawierania takich umów w imieniu wła
ś
ciciela mienia znajduj
ą
cego si
ę
na statku.
Art. 237. [
śą
danie uniewa
ż
nienia lub zmiany umowy] § 1. Strona mo
ż
e
żą
da
ć
uniewa
ż
nienia lub
zmiany umowy o ratownictwo zawartej pod wpływem niebezpiecze
ń
stwa lub niewła
ś
ciwym wpływem
wywartym przez kogokolwiek, je
ż
eli jej postanowienia s
ą
niesłuszne.
§ 2. Strona mo
ż
e
żą
da
ć
uniewa
ż
nienia lub zmiany umowy o ratownictwo, je
ż
eli umówione
wynagrodzenie jest niewspółmiernie niskie lub wysokie.
Art. 238. [Obowi
ą
zki ratuj
ą
cego, armatora i kapitana statku] § 1. Ratuj
ą
cy jest obowi
ą
zany:
1) prowadzi
ć
działania ratownicze z nale
ż
yt
ą
staranno
ś
ci
ą
;
2) doło
ż
y
ć
nale
ż
ytej staranno
ś
ci w celu zapobie
ż
enia szkodzie w
ś
rodowisku lub zmniejszenia jej
rozmiarów;
3) poszukiwa
ć
pomocy innych ratuj
ą
cych, gdy okoliczno
ś
ci tego wymagaj
ą
, oraz przyj
ąć
ich pomoc na
uzasadnione
żą
danie armatora lub kapitana statku albo wła
ś
ciciela innego mienia b
ę
d
ą
cego w
niebezpiecze
ń
stwie, znajduj
ą
cego si
ę
poza statkiem; nie mo
ż
e to jednak mie
ć
wpływu na wysoko
ść
jego
wynagrodzenia w razie ustalenia, i
ż
takie
żą
danie było bezzasadne.
§ 2. Armator i kapitan statku oraz wła
ś
ciciel innego mienia b
ę
d
ą
cego w niebezpiecze
ń
stwie i
znajduj
ą
cego si
ę
poza statkiem s
ą
obowi
ą
zani:
1) współpracowa
ć
z ratuj
ą
cym podczas działa
ń
ratowniczych;
2) doło
ż
y
ć
nale
ż
ytej staranno
ś
ci w celu zapobie
ż
enia szkodzie w
ś
rodowisku lub zmniejszenia jej
Page 32 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
rozmiarów;
3) na uzasadnione
żą
danie ratuj
ą
cego przej
ąć
statek lub inne mienie w swoj
ą
piecz
ę
, gdy znalazły si
ę
w
bezpiecznym miejscu.
Art. 239. [Wysoko
ść
wynagrodzenia] § 1. W braku umowy wysoko
ść
wynagrodzenia okre
ś
la si
ę
,
bior
ą
c pod uwag
ę
nast
ę
puj
ą
ce okoliczno
ś
ci, bez wzgl
ę
du na kolejno
ść
, w jakiej zostały one wymienione:
1) warto
ść
statku i innego mienia uratowanego;
2) umiej
ę
tno
ś
ci i wysiłki ratuj
ą
cych w celu zapobie
ż
enia szkodzie w
ś
rodowisku lub zmniejszenia jej
rozmiarów;
3) osi
ą
gni
ę
ty wynik ratownictwa;
4) charakter i stopie
ń
niebezpiecze
ń
stwa;
5) umiej
ę
tno
ś
ci i wysiłki ratuj
ą
cych w celu ratowania statku, innego mienia i
ż
ycia;
6) czas po
ś
wi
ę
cony przez ratuj
ą
cych oraz poniesione przez nich szkody i wydatki;
7) ryzyko odpowiedzialno
ś
ci i inne niebezpiecze
ń
stwa, które zagra
ż
ały ratuj
ą
cym i ich sprz
ę
towi;
8) niezwłoczne
ś
wiadczenie usług;
9) szczególne przystosowanie statku ratuj
ą
cego i innego sprz
ę
tu do czynno
ś
ci ratowniczych;
10) stan sprz
ę
tu u
ż
ytego przez ratuj
ą
cego i jego warto
ść
.
§ 2. Przy okre
ś
laniu wysoko
ś
ci wynagrodzenia uwzgl
ę
dnia si
ę
tak
ż
e potrzeb
ę
stwarzania zach
ę
ty do
podejmowania działa
ń
ratowniczych.
§ 3. Wynagrodzenie mo
ż
e by
ć
nieprzyznane lub obni
ż
one, je
ż
eli ratuj
ą
cy ze swojej winy spowodował
konieczno
ść
lub utrudnienie ratownictwa morskiego b
ą
d
ź
w zwi
ą
zku z nim dopu
ś
cił si
ę
oszustwa lub innej
nieuczciwo
ś
ci.
Art. 240. [Maksymalna wysoko
ść
wynagrodzenia] § 1. Wysoko
ść
wynagrodzenia, z wył
ą
czeniem
odsetek i kosztów s
ą
dowych, nie mo
ż
e przekracza
ć
warto
ś
ci mienia uratowanego.
§ 2. Dla ustalenia warto
ś
ci mienia uratowanego miarodajna jest jego zwykła warto
ść
w miejscu, w którym
znalazło si
ę
po uratowaniu, a je
ż
eli mienie zostało sprzedane – cena uzyskana ze sprzeda
ż
y, w obu
przypadkach po odliczeniu ci
ążą
cych na mieniu uratowanym danin publicznych oraz kosztów jego
zachowania, oszacowania lub sprzeda
ż
y.
§ 3. Osoby, których mienie zostało uratowane, odpowiadaj
ą
z tytułu roszczenia o wynagrodzenie za
ratownictwo proporcjonalnie do warto
ś
ci mienia uratowanego.
Art. 241. [Ratowanie przed wyrz
ą
dzeniem szkody w
ś
rodowisku] § 1. Za ratowanie statku lub
ładunku gro
żą
cego wyrz
ą
dzeniem szkody w
ś
rodowisku nale
ż
y si
ę
ratuj
ą
cemu od armatora statku zwrot jego
wydatków, o ile nie zdołał on uzyska
ć
wynagrodzenia za uratowanie mienia co najmniej równego wysoko
ś
ci
tych wydatków.
§ 2. W rozumieniu przepisów niniejszego działu szkoda w
ś
rodowisku oznacza fizyczn
ą
szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
ż
yciu lub zdrowiu ludzkiemu,
ż
yciu w morzu lub zasobom w przybrze
ż
nych lub
ś
ródl
ą
dowych
wodach oraz na obszarach do nich przyległych, spowodowan
ą
przez zanieczyszczenie, ska
ż
enie, ogie
ń
,
eksplozj
ę
lub podobne powa
ż
ne zdarzenie.
§ 3. Je
ż
eli ratuj
ą
cy mienie zapobiegł szkodzie w
ś
rodowisku lub zmniejszył jej rozmiary,
ś
wiadczenie, o
którym mowa w § 1, mo
ż
e by
ć
podwy
ż
szone, ale nie wi
ę
cej ni
ż
o 30 %; w wyj
ą
tkowych wypadkach s
ą
d mo
ż
e
je podwy
ż
szy
ć
ponad t
ę
granic
ę
, ale nie wi
ę
cej ni
ż
o 100 % wydatków poniesionych przez ratuj
ą
cego.
§ 4. Do wydatków ratuj
ą
cego zalicza si
ę
rzeczywiste wydatki poniesione celowo oraz słuszny dodatek za
personel i sprz
ę
t faktycznie i celowo u
ż
yte do prowadzenia działania ratowniczego, bior
ą
c pod uwag
ę
przy
ustalaniu jego wysoko
ś
ci kryteria wyliczone wart. 239 § 1 pkt 8, 9 i 10.
§ 5.
Ś
wiadczenie, o którym mowa w § 1 i 3, nale
ż
y si
ę
ratuj
ą
cemu tylko wtedy, je
ż
eli byłoby ono wy
ż
sze
od wynagrodzenia za uratowanie mienia, i tylko w zakresie je przewy
ż
szaj
ą
cym.
§ 6.
Ś
wiadczenie, o którym mowa w § 1, mo
ż
e by
ć
nieprzyznane lub obni
ż
one, je
ż
eli ratuj
ą
cy ze swej
winy nie zdołał zapobiec szkodzie w
ś
rodowisku lub zmniejszy
ć
jej rozmiarów.
§ 7. Armatorowi statku, który spełni
ś
wiadczenie, o którym mowa w § 1 i 3, przysługuje roszczenie
zwrotne wobec osoby odpowiedzialnej za spowodowanie zagro
ż
enia dla
ś
rodowiska lub wyrz
ą
dzenie w nim
szkody.
Art. 242. [Zapłata wynagrodzenia] § 1. Osoby uratowane nie s
ą
obowi
ą
zane do zapłaty jakiegokolwiek
wynagrodzenia za ich ocalenie.
Page 33 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
§ 2. Ratuj
ą
cemu
ż
ycie ludzkie nale
ż
y si
ę
słuszna cz
ęść
wynagrodzenia przypadaj
ą
cego za uratowanie
mienia oraz cz
ęść
ś
wiadczenia, o którym mowa w art. 241 § 1 i § 3, je
ż
eli jego działanie ratownicze
pozostawało w zwi
ą
zku z wypadkiem, który wymagał ratowania mienia lub
ś
rodowiska.
Art. 243. [Udzielenie ratownictwa przez kilku ratuj
ą
cych] Je
ż
eli ratownictwa udzieliło kilku ratuj
ą
cych,
ka
ż
dy z nich ma prawo do stosunkowej cz
ęś
ci wynagrodzenia; jej wysoko
ść
okre
ś
la umowa zawarta
pomi
ę
dzy ratuj
ą
cymi. W braku umowy ka
ż
dy z ratuj
ą
cych mo
ż
e
żą
da
ć
zapłaty przypadaj
ą
cej na niego cz
ęś
ci
wynagrodzenia, której wysoko
ść
okre
ś
la si
ę
przy odpowiednim zastosowaniu art. 239.
Art. 244. [Podział wynagrodzenia] § 1. Wynagrodzenie nale
ż
ne statkowi z tytułu ratownictwa
morskiego dzieli si
ę
po połowie pomi
ę
dzy armatora i załog
ę
po odliczeniu szkód poniesionych przez statek
oraz wydatków i strat armatora i załogi spowodowanych ratownictwem. Je
ż
eli ratownictwo nie było
prowadzone ze statku, wynagrodzenie dzieli si
ę
pomi
ę
dzy ratuj
ą
cego i osoby przez niego zatrudnione,
stosuj
ą
c odpowiednio zasady dotycz
ą
ce podziału wynagrodzenia pomi
ę
dzy armatora i załog
ę
.
§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje si
ę
do wynagrodzenia za działania ratownicze prowadzone przez
ratowników zawodowych oraz jednostki pływaj
ą
ce Marynarki Wojennej, Stra
ż
y Granicznej oraz Policji.
§ 3. Podział cz
ęś
ci wynagrodzenia za ratownictwo morskie przypadaj
ą
cego na załog
ę
statku powinien
uwzgl
ę
dnia
ć
ich osobisty wkład w ratownictwo. Projekt podziału sporz
ą
dza armator statku. Udział kapitana nie
powinien by
ć
mniejszy ni
ż
30 %.
Art. 245. [Zabezpieczenie roszcze
ń
z tytułu ratownictwa] § 1. Dla zabezpieczenia roszcze
ń
z tytułu
ratownictwa morskiego dłu
ż
nik obowi
ą
zany jest ustanowi
ć
odpowiednie zabezpieczenie.
§ 2. Armator uratowanego statku obowi
ą
zany jest podj
ąć
wszelkie niezb
ę
dne
ś
rodki w celu zapewnienia
przez wła
ś
cicieli ładunku odpowiedniego zabezpieczenia roszcze
ń
przeciwko nim z tytułu ratownictwa, zanim
ładunek zostanie zwolniony.
§ 3. Z tytułu roszczenia o wynagrodzenie za ratownictwo morskie oraz roszczenia o zwrot kosztów
poniesionych na zachowanie, oszacowanie i sprzeda
ż
mienia przysługuje ratuj
ą
cemu prawo zastawu na
mieniu uratowanym, a na rzeczach obj
ę
tych przez niego w posiadanie w zwi
ą
zku z ratownictwem – równie
ż
prawo zatrzymania a
ż
do zło
ż
enia przez dłu
ż
nika zabezpieczenia.
Art. 246. [Przedawnienie roszcze
ń
] Roszczenia o wynagrodzenie za ratownictwo morskie lub o zapłat
ę
ś
wiadczenia, o którym mowa w art. 241 § 1 i § 3, przedawniaj
ą
si
ę
z upływem 2 lat od dnia zako
ń
czenia
ratownictwa.
Art. 247. [Ratownictwo urz
ą
dze
ń
wiertniczych] Przepisów niniejszego działu nie stosuje si
ę
do
ratownictwa urz
ą
dze
ń
wiertniczych podczas ich wykorzystywania w celu poszukiwania lub uzyskiwania
zasobów mineralnych dna morskiego.
Art. 248. [Działania ratownicze organów administracji rz
ą
dowej i samorz
ą
dowej] Przepisy
niniejszego działu stosuje si
ę
do działa
ń
ratowniczych kontrolowanych lub organizowanych przez organy
administracji rz
ą
dowej i samorz
ą
dowej.
Art. 249. [Jednostki pływaj
ą
ce Marynarki Wojennej, Stra
ż
y Granicznej oraz Policji] § 1. Przepisy
niniejszego działu stosuje si
ę
odpowiednio do jednostek pływaj
ą
cych Marynarki Wojennej, Stra
ż
y Granicznej
oraz Policji.
§ 2. Minister Obrony Narodowej i ministrowie wła
ś
ciwi do spraw wewn
ę
trznych oraz finansów
publicznych okre
ś
l
ą
, w drodze rozporz
ą
dzenia, zasady obliczania i przeznaczenia wynagrodzenia za
ratownictwo morskie nale
ż
nego jednostkom pływaj
ą
cym wymienionym w § 1 oraz tryb post
ę
powania w tych
sprawach, w sposób stwarzaj
ą
cy zach
ę
t
ę
dla ich załóg do podejmowania działa
ń
ratowniczych.
Tytuł VII
Wypadki morskie
DZIAŁ I
Awaria wspólna
Art. 250. [Awaria wspólna] § 1. Awari
ę
wspóln
ą
stanowi
ą
nadzwyczajne po
ś
wi
ę
cenia lub wydatki
poniesione rozmy
ś
lnie i rozs
ą
dnie w celu ratowania statku, ładunku na nim przewo
ż
onego oraz frachtu ze
wspólnego dla nich niebezpiecze
ń
stwa.
§ 2. Do awarii wspólnej zalicza si
ę
tylko te straty, które s
ą
bezpo
ś
rednim nast
ę
pstwem aktu awarii
wspólnej. Strat po
ś
rednich, jak straty z przestoju lub z ró
ż
nicy cen, nie zalicza si
ę
do awarii wspólnej.
Art. 251. [Wydatek nadzwyczajny] Wydatek nadzwyczajny poniesiony zamiast wydatku, który
podlegałby zaliczeniu do awarii wspólnej, zalicza si
ę
do awarii wspólnej, lecz tylko do wysoko
ś
ci wydatku
zast
ą
pionego.
Page 34 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
Art. 252. [Straty awarii wspólnej] § 1. Straty awarii wspólnej rozdziela si
ę
pomi
ę
dzy statek, ładunek i
fracht w stosunku do ich rzeczywistej warto
ś
ci w miejscu i czasie zako
ń
czenia podró
ż
y. Opłata za przewóz
pasa
ż
erów i ich baga
ż
u jest zrównana z frachtem.
§ 2. Straty awarii wspólnej rozdziela si
ę
stosownie do § 1, cho
ć
by niebezpiecze
ń
stwo, które
spowodowało nadzwyczajne po
ś
wi
ę
cenia lub wydatki, zostało zawinione przez któregokolwiek z uczestników
awarii wspólnej lub przez osob
ę
trzeci
ą
. Jednak
ż
e rozdzielenie strat nie pozbawia uczestnika awarii wspólnej
prawa zwrotnego poszukiwania od osoby, z której winy strata powstała.
§ 3. Rozdział strat awarii wspólnej przeprowadza si
ę
równie
ż
wtedy, gdy akt awarii wspólnej nie
doprowadził do zamierzonego rezultatu, a tak
ż
e gdy po
ś
wi
ę
cenie obj
ę
ło cały statek lub cały ładunek.
Art. 253. [Zaliczanie strat do awarii wspólnej] § 1. Strat wynikłych z utraty lub uszkodzenia ładunku,
który załadowano na statek bez wiedzy armatora albo zadeklarowano fałszywie przy przyj
ę
ciu do przewozu,
nie zalicza si
ę
do awarii wspólnej; jednak
ż
e ładunek taki, je
ż
eli został uratowany, uczestniczy w pokryciu
udziałów awarii wspólnej według ogólnych zasad.
§ 2. Straty wynikłe z utraty lub uszkodzenia ładunku, którego warto
ść
została przy przyj
ę
ciu do przewozu
zadeklarowana poni
ż
ej rzeczywistej warto
ś
ci, zalicza si
ę
do awarii wspólnej według warto
ś
ci zadeklarowanej,
natomiast ci
ążą
ce na tym ładunku zobowi
ą
zania z tytułu udziału w awarii wspólnej ustala si
ę
według jego
warto
ś
ci rzeczywistej.
Art. 254. [Awaria poszczególna] Wszelkie szkody i straty w statku, ładunku lub frachcie, które nie
podlegaj
ą
zaliczeniu do awarii wspólnej, stanowi
ą
awari
ę
poszczególn
ą
; ponosi je poszkodowany lub ten, kto
za nie odpowiada.
Art. 255. [Dyspasza] § 1. Ustalenia, czy zachodzi awaria wspólna, obliczenia wysoko
ś
ci strat awarii
wspólnej i ich rozdzielenia (dyspasza) dokonuje dyspaszer na zlecenie armatora.
§ 1a. Dyspasza mo
ż
e by
ć
ś
wiadczona tylko przez dyspaszera wpisanego na list
ę
dyspaszerów. List
ę
dyspaszerów prowadzi Prezes Krajowej Izby Gospodarczej.
§ 1b. Na list
ę
dyspaszerów wpisuje si
ę
dyspaszera, je
ż
eli spełnia wymagania kwalifikacyjne okre
ś
lone w
przepisach wydanych na podstawie art. 255 § 4.
§ 1c. Prezes Krajowej Izby Gospodarczej skre
ś
la dyspaszera z listy dyspaszerów:
1) na wniosek dyspaszera;
2) w przypadku utraty wymaga
ń
kwalifikacyjnych;
3) w przypadku stwierdzenia zawinionego, nienale
ż
ytego wykonywania czynno
ś
ci dyspaszerskich,
naruszenia prawa oraz naruszenia zasad etyki zawodowej;
4) w przypadku
ś
mierci dyspaszera.
§ 2. Szczegółowego rozliczenia awarii wspólnej dokonuje dyspaszer stosuj
ą
c, w braku umowy stron,
zasady powszechnie przyj
ę
te w mi
ę
dzynarodowym obrocie morskim.
§ 3. Zlecenie powinno by
ć
udzielone dyspaszerowi przez armatora niezwłocznie po zako
ń
czeniu
podró
ż
y, nie pó
ź
niej jednak ni
ż
w ci
ą
gu jednego miesi
ą
ca. W razie zwłoki armatora zlecenie mo
ż
e by
ć
udzielone przez innego uczestnika awarii wspólnej.
§ 4. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej w porozumieniu z ministrem wła
ś
ciwym do spraw
gospodarki okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia, kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska dyspaszera,
w szczególno
ś
ci maj
ą
c na uwadze wymagania stawiane przed dyspaszerami w zakresie prowadzenia
post
ę
powania dyspaszerskiego, sposób powoływania dyspaszera, wpisu i skre
ś
lenia z listy dyspaszerów oraz
tryb post
ę
powania dyspaszerskiego.
Art. 256. [Przedawnienie roszcze
ń
] § 1. Roszczenie z awarii wspólnej przedawnia si
ę
z upływem
dwóch lat od dnia zako
ń
czenia podró
ż
y.
§ 2. Bieg przedawnienia przerywa si
ę
przez zgłoszenie roszczenia dyspaszerowi wyznaczonemu
zgodnie z art. 255 § 3. Przedawnienie biegnie na nowo od dnia dor
ę
czenia dyspaszy.
DZIAŁ II
Zderzenie statków
Art. 257. [Zderzenie statków] Przepisy niniejszego działu normuj
ą
odpowiedzialno
ść
za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
statkowi albo znajduj
ą
cym si
ę
na nim osobom lub rzeczom wskutek zderzenia, które nast
ą
piło na
morzu lub na wodach
ś
ródl
ą
dowych pomi
ę
dzy statkami morskimi albo pomi
ę
dzy statkiem morskim a statkiem
ż
eglugi
ś
ródl
ą
dowej lub wodnosamolotem.
Art. 258. [Odpowiedzialno
ść
za szkod
ę
] § 1. Statek odpowiada za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
wskutek
Page 35 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
zderzenia z jego winy.
§ 2. Wina statku zachodzi w szczególno
ś
ci w razie zaniedba
ń
w zakresie wyposa
ż
enia statku,
kierowania statkiem, obsługiwania statku, przestrzegania przepisów o zapobieganiu zderzeniom na morzu i
stosowania innych
ś
rodków bezpiecze
ń
stwa, nakazanych przez obowi
ą
zuj
ą
ce przepisy, praktyk
ę
morsk
ą
lub
przez szczególne okoliczno
ś
ci.
Art. 259. [Zderzenie z winy kilku statków] § 1. Je
ż
eli zderzenie nast
ą
piło z winy kilku statków, ka
ż
dy z
nich odpowiada w stosunku do stopnia swojej winy za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
pozostałym statkom lub mieniu
znajduj
ą
cemu si
ę
na nich. Je
ż
eli stopie
ń
winy jest jednakowy albo nie da si
ę
ustali
ć
, statki odpowiadaj
ą
w
równych cz
ęś
ciach.
§ 2. Za szkod
ę
, wynikł
ą
wskutek
ś
mierci, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, statki, które zawiniły
zderzenie, odpowiadaj
ą
solidarnie. Statkowi, który na podstawie solidarnej odpowiedzialno
ś
ci zapłacił cz
ęść
wi
ę
ksz
ą
ni
ż
na niego przypadało, przysługuje zwrotne roszczenie do innych statków o sum
ę
nadpłacon
ą
.
Art. 260. [Siła wy
ż
sza] § 1. Je
ż
eli zderzenie nast
ą
piło wskutek przypadku lub siły wy
ż
szej albo je
ż
eli
przyczyny nie mo
ż
na ustali
ć
, szkod
ę
ponosi ten, kto jej doznał.
§ 2. Przepis § 1 stosuje si
ę
równie
ż
, gdy statki lub jeden z nich były w czasie zderzenia zakotwiczone.
Art. 261. [Obowi
ą
zek pomocy] § 1. Po zderzeniu kapitan ka
ż
dego ze statków, które zderzyły si
ę
,
obowi
ą
zany jest nie
ść
pomoc drugiemu statkowi, jego załodze i pasa
ż
erom, je
ż
eli mo
ż
e to uczyni
ć
bez
powa
ż
nego niebezpiecze
ń
stwa dla swojego statku oraz jego pasa
ż
erów i załogi.
§ 2. Kapitan ka
ż
dego ze statków, które zderzyły si
ę
, jest równie
ż
obowi
ą
zany bezzwłocznie poda
ć
drugiemu statkowi nazw
ę
, sygnał rozpoznawczy i port macierzysty swojego statku oraz miejscowo
ść
, z której
i do której płynie.
§ 3. Armator nie odpowiada za naruszenie powy
ż
szych obowi
ą
zków przez kapitana.
Art. 262. [Przedawnienie roszcze
ń
] § 1. Roszczenie o wynagrodzenie szkody wyrz
ą
dzonej zderzeniem
statków przedawnia si
ę
z upływem dwóch lat od dnia zderzenia.
§ 2. Bieg przedawnienia przerywa si
ę
przez wszcz
ę
cie przed izb
ą
morsk
ą
post
ę
powania dotycz
ą
cego
zderzenia. Przedawnienie biegnie na nowo od dnia zako
ń
czenia tego post
ę
powania.
§ 3. Roszczenie zwrotne o sum
ę
nadpłacon
ą
na podstawie solidarnej odpowiedzialno
ś
ci statków, które
zawiniły zderzenie, przedawnia si
ę
z upływem roku od dnia zapłaty.
Art. 263. [Szkoda wynikła z innych przyczyn ni
ż
zderzenie] Przepisy niniejszego działu stosuje si
ę
odpowiednio, gdy statek zachowaniem swym wyrz
ą
dził szkod
ę
innemu statkowi, znajduj
ą
cym si
ę
na nim
osobom lub rzeczom, cho
ć
by nawet zderzenie nie nast
ą
piło.
Art. 264. [Jednostki pływaj
ą
ce Marynarki Wojennej, Stra
ż
y Granicznej i Policji] § 1. Przepisy
niniejszego działu stosuje si
ę
odpowiednio do jednostek pływaj
ą
cych Marynarki Wojennej, Stra
ż
y Granicznej i
Policji.
§ 2. Jednostki pływaj
ą
ce wyszczególnione w § 1 nie ponosz
ą
odpowiedzialno
ś
ci za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
innym statkom wskutek zderzenia lub innego działania podczas wykonywania zada
ń
słu
ż
bowych w obr
ę
bie
stref zamkni
ę
tych dla
ż
eglugi i rybołówstwa oraz ogłoszonych jako niebezpieczne dla
ż
eglugi i rybołówstwa.
§ 3. Minister Obrony Narodowej i minister wła
ś
ciwy do spraw wewn
ę
trznych w porozumieniu z ministrem
wła
ś
ciwym do spraw gospodarki morskiej okre
ś
l
ą
, w drodze rozporz
ą
dzenia, zasady i tryb działania
dowódców jednostek pływaj
ą
cych Marynarki Wojennej, Stra
ż
y Granicznej oraz Policji w razie zderzenia si
ę
tych jednostek z innymi statkami, ze szczególnym uwzgl
ę
dnieniem formy i zakresu niesienia pomocy
drugiemu statkowi, jego załodze i pasa
ż
erom oraz okoliczno
ś
ci i zakresu wykonywania obowi
ą
zku
bezzwłocznego podawania kapitanowi drugiego statku numeru taktycznego jednostki.
DZIAŁ III
Zanieczyszczenie ze statków
Rozdział 1
Zanieczyszczenia ró
ż
ne
Art. 265. [Odpowiedzialno
ść
armatora za zanieczyszczenie ze statku] Z zastrze
ż
eniem przepisów
rozdziału 1a i 2, armator odpowiada za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
komukolwiek zanieczyszczeniem pochodz
ą
cym
ze statku w zwi
ą
zku z przewozem ładunków, eksploatacj
ą
statku lub zatapianiem w morzu odpadów i innych
substancji.
Art. 266. [Wył
ą
czenie odpowiedzialno
ś
ci armatora] § 1. Armator nie ponosi odpowiedzialno
ś
ci, je
ż
eli
szkoda powstała wskutek siły wy
ż
szej, wył
ą
cznej winy umy
ś
lnej osoby trzeciej albo wadliwego działania lub
zaniechania organów odpowiedzialnych za utrzymanie
ś
wiateł lub innych urz
ą
dze
ń
nawigacyjnych.
Page 36 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
§ 2. Je
ż
eli szkoda wynikła z winy umy
ś
lnej poszkodowanego, odpowiedzialno
ść
armatora w stosunku do
tej osoby jest wył
ą
czona; w razie ra
żą
cego niedbalstwa poszkodowanego odpowiedzialno
ść
armatora mo
ż
e
by
ć
wył
ą
czona w cało
ś
ci lub odpowiedniej cz
ęś
ci.
Art. 267. [Odpowiedzialno
ść
solidarna] Je
ż
eli szkoda została wyrz
ą
dzona zanieczyszczeniem
pochodz
ą
cym z dwóch lub wi
ę
cej statków, ich armatorzy odpowiadaj
ą
solidarnie za szkod
ę
.
Art. 268. [Szkoda i jej naprawienie] § 1. Przez szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
zanieczyszczeniem rozumie si
ę
szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
działaniem substancji zanieczyszczaj
ą
cych, jak równie
ż
celowym u
ż
yciem
ś
rodków
zapobiegawczych zastosowanych po zdarzeniu powoduj
ą
cym zanieczyszczenie.
§ 2. Naprawienie szkody wyrz
ą
dzonej zanieczyszczeniem obejmuje straty poniesione przez
poszkodowanego oraz korzy
ś
ci, które mógłby osi
ą
gn
ąć
, gdyby nie nast
ą
piło zanieczyszczenie
ś
rodowiska.
Naprawienie szkody obejmuje równie
ż
zwrot kosztu
ś
rodków zapobiegawczych, o których mowa w § 1, oraz
niezb
ę
dnych wydatków i nakładów, które zostały lub b
ę
d
ą
poniesione w celu przywrócenia
ś
rodowiska do
stanu sprzed zanieczyszczenia.
Art. 269. [Zakaz wył
ą
czania i ograniczania odpowiedzialno
ś
ci] Nie mo
ż
na wył
ą
czy
ć
ani ograniczy
ć
z
góry odpowiedzialno
ś
ci okre
ś
lonej w art. 265–268.
Art. 270. [
śą
danie zwrotu wydatków] Ka
ż
dy, kto w celu zapobie
ż
enia szkodzie w
ś
rodowisku,
spowodowanej zanieczyszczeniem ze statku, poniósł niezb
ę
dne wydatki, mo
ż
e
żą
da
ć
ich zwrotu od
armatora, który odpowiada za zanieczyszczenie.
Art. 271. [Przywrócenie
ś
rodowiska do stanu sprzed zanieczyszczenia] § 1. Organ administracji
morskiej mo
ż
e
żą
da
ć
od armatora, który odpowiada za zanieczyszczenie
ś
rodowiska, przywrócenia tego
ś
rodowiska do stanu sprzed zanieczyszczenia.
§ 2. Gdyby przywrócenie
ś
rodowiska morskiego do stanu sprzed zanieczyszczenia było dla armatora
niemo
ż
liwe lub nadmiernie utrudnione, mo
ż
e on zwolni
ć
si
ę
z tego obowi
ą
zku przez zwrot niezb
ę
dnych
kosztów i nakładów, które zostały lub b
ę
d
ą
musiały by
ć
w tym celu poniesione przez organ administracji
morskiej lub osoby trzecie.
Rozdział 1a
Zanieczyszczenia olejami bunkrowymi
Art. 271a. [Odpowiedzialno
ść
za zanieczyszczenia olejami bunkrowymi] § 1. Do odpowiedzialno
ś
ci
za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
zanieczyszczeniem olejem bunkrowym znajduj
ą
cym si
ę
na pokładzie statku lub
pochodz
ą
cym ze statku stosuje si
ę
postanowienia Mi
ę
dzynarodowej konwencji o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej
za szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami bunkrowymi, przyj
ę
tej przez Mi
ę
dzynarodow
ą
Organizacj
ę
Morsk
ą
w Londynie w dniu 23 marca 2001 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 148, poz. 939), zwanej dalej
„Konwencj
ą
bunkrow
ą
”, wraz ze zmianami obowi
ą
zuj
ą
cymi od daty ich wej
ś
cia w
ż
ycie w stosunku do
Rzeczypospolitej Polskiej, podanymi do publicznej wiadomo
ś
ci we wła
ś
ciwy sposób.
§ 2. U
ż
yte w przepisach niniejszego rozdziału okre
ś
lenia: „statek”, „wła
ś
ciciel statku”, „olej bunkrowy”,
„
ś
rodki zapobiegawcze”, „szkoda spowodowana zanieczyszczeniem”, „pa
ń
stwo rejestracji statku”, „tona
ż
brutto” – odpowiadaj
ą
znaczeniu, jakie im nadano w Konwencji bunkrowej.
§ 3. Przepisy, o których mowa w § 1, maj
ą
równie
ż
zastosowanie do statków, które nie s
ą
zarejestrowane w
ż
adnym z pa
ń
stw-stron Konwencji bunkrowej ani nie podnosz
ą
bandery któregokolwiek z
tych pa
ń
stw, je
ż
eli:
1) szkoda spowodowana zanieczyszczeniem powstała na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w
wył
ą
cznej strefie ekonomicznej Rzeczypospolitej Polskiej;
2) zastosowano
ś
rodki zapobiegawcze w celu zapobie
ż
enia szkodzie, o której mowa w pkt 1, lub jej
zmniejszenia.
Art. 271b. [Certyfikat stwierdzaj
ą
cy zabezpieczenie finansowe odpowiedzialno
ś
ci za szkod
ę
] § 1.
Wła
ś
ciciel statku o polskiej przynale
ż
no
ś
ci, o tona
ż
u brutto przekraczaj
ą
cym 1 000 ton, jest obowi
ą
zany
posiada
ć
zabezpieczenie finansowe odpowiedzialno
ś
ci za szkod
ę
spowodowan
ą
zanieczyszczeniem,
stwierdzone odpowiednim certyfikatem.
§ 2. Certyfikat wydaje lub po
ś
wiadcza dyrektor urz
ę
du morskiego, na wniosek wła
ś
ciciela statku.
§ 3. Certyfikat wydaje si
ę
w j
ę
zyku polskim i angielskim.
§ 4. Certyfikat jest wydawany na okres, na jaki zostało ustanowione zabezpieczenie finansowe. Je
ż
eli
zabezpieczenie finansowe utraciło wa
ż
no
ść
przed upływem okresu, na jaki zostało ustanowione, wła
ś
ciciel
statku jest obowi
ą
zany powiadomi
ć
o tym dyrektora urz
ę
du morskiego, który wydał lub po
ś
wiadczył certyfikat.
§ 5. Certyfikat traci wa
ż
no
ść
w przypadku utraty wa
ż
no
ś
ci zabezpieczenia finansowego, na podstawie
którego został wydany.
Page 37 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
§ 6. Po
ś
wiadczeniu podlega certyfikat, je
ż
eli jest do niego doł
ą
czony dokument zabezpieczenia
finansowego.
§ 7. Kopi
ę
wydanego lub po
ś
wiadczonego certyfikatu dyrektor urz
ę
du morskiego przesyła wła
ś
ciwemu
organowi pa
ń
stwa rejestracji statku.
Art. 271c. [Opłaty za wydanie i po
ś
wiadczenie certyfikatu] § 1. Dyrektor urz
ę
du morskiego pobiera
nast
ę
puj
ą
ce opłaty:
1) za wydanie certyfikatu – równowarto
ść
30 euro;
2) za po
ś
wiadczenie certyfikatu – równowarto
ść
20 euro.
§ 2. Przeliczenia równowarto
ś
ci euro, o której mowa w § 1, na złote dokonuje si
ę
według
ś
redniego
kursu ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski dla tej waluty w dniu, odpowiednio, zło
ż
enia wniosku o
wydanie lub po
ś
wiadczenie certyfikatu.
Art. 271d. [Brak certyfikatu a
ż
egluga] § 1. Statek, o którym mowa w art. 271b § 1, nie mo
ż
e by
ć
u
ż
ywany w
ż
egludze, je
ś
li nie posiada certyfikatu stwierdzaj
ą
cego zabezpieczenie finansowe
odpowiedzialno
ś
ci za szkod
ę
spowodowan
ą
zanieczyszczeniem.
§ 2. Certyfikat powinien by
ć
przechowywany na statku.
Art. 271e. [Brak certyfikatu a wej
ś
cie do portu polskiego] Statek o tona
ż
u brutto przekraczaj
ą
cym 1
000 ton nie mo
ż
e wej
ść
do portu polskiego ani go opu
ś
ci
ć
, a tak
ż
e korzysta
ć
z urz
ą
dze
ń
przeładunkowych na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, je
ś
li nie posiada certyfikatu stwierdzaj
ą
cego zabezpieczenie finansowe
odpowiedzialno
ś
ci za szkod
ę
spowodowan
ą
zanieczyszczeniem, wydanego lub po
ś
wiadczonego przez
wła
ś
ciwy organ.
Art. 271f. [Wydanie certyfikatu przez dyrektora urz
ę
du morskiego] Dyrektor urz
ę
du morskiego mo
ż
e
wyda
ć
certyfikat stwierdzaj
ą
cy zabezpieczenie finansowe odpowiedzialno
ś
ci za szkod
ę
spowodowan
ą
zanieczyszczeniem wła
ś
cicielowi statku niezarejestrowanego w
ż
adnym z pa
ń
stw-stron Konwencji bunkrowej,
je
ż
eli ten udowodni,
ż
e dysponuje wystarczaj
ą
cym zabezpieczeniem finansowym tej odpowiedzialno
ś
ci.
Art. 271g. [Warunki, tryb i wzór certyfikatu] Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej okre
ś
li, w
drodze rozporz
ą
dzenia, warunki i tryb wydawania oraz wzór certyfikatu, o którym mowa w art. 271b § 1,
maj
ą
c na uwadze konieczno
ść
zapewnienia nale
ż
ytego zabezpieczenia finansowego odpowiedzialno
ś
ci za
szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami bunkrowymi oraz kieruj
ą
c si
ę
konieczno
ś
ci
ą
, aby wzór
certyfikatu odpowiadał wzorowi okre
ś
lonemu w Konwencji bunkrowej.
Art. 271h. [Kontrola przestrzegania przepisów] Kontrol
ę
przestrzegania przepisów o zabezpieczeniu
finansowym odpowiedzialno
ś
ci za szkod
ę
spowodowan
ą
zanieczyszczeniem sprawuj
ą
dyrektorzy urz
ę
dów
morskich.
Rozdział 2
Zanieczyszczenia ze statków przewo
żą
cych oleje
Art. 272. [Zanieczyszczenia ze statków przewo
żą
cych oleje] § 1. Do odpowiedzialno
ś
ci za szkod
ę
wyrz
ą
dzon
ą
przez wyciek lub usuni
ę
cie oleju ze statku przewo
żą
cego olej luzem jako ładunek stosuje si
ę
postanowienia Mi
ę
dzynarodowej konwencji o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej za szkody spowodowane
zanieczyszczeniem olejami, sporz
ą
dzonej w Brukseli dnia 29 listopada 1969 r. (Dz. U. z 1976 r. Nr 32, poz.
184), zmienionej Protokołem, sporz
ą
dzonym w Londynie dnia 27 listopada 1992 r. (Dz. U. z 2001 r. Nr 136,
poz. 1526), zwanej dalej „Konwencj
ą
o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej”, wraz ze zmianami obowi
ą
zuj
ą
cymi od
daty ich wej
ś
cia w
ż
ycie w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej, podanymi do publicznej wiadomo
ś
ci we
wła
ś
ciwy sposób.
§ 2. U
ż
yte w przepisach niniejszego rozdziału okre
ś
lenia „statek”, „wła
ś
ciciel”, „pa
ń
stwo rejestracji
statku”, „olej”, „szkoda spowodowana zanieczyszczeniem” – odpowiadaj
ą
znaczeniu, jakie im nadano w
Konwencji o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej.
§ 3. Przepisy, o których mowa w § 1, maj
ą
równie
ż
zastosowanie do statków, które nie s
ą
zarejestrowane w
ż
adnym z pa
ń
stw-stron Konwencji o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej ani nie podnosz
ą
bandery
któregokolwiek z tych pa
ń
stw, je
ż
eli szkoda spowodowana zanieczyszczeniem powstała na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej lub w wył
ą
cznej strefie ekonomicznej Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 273. [Zabezpieczenie finansowe] § 1. Wła
ś
ciciel statku o polskiej przynale
ż
no
ś
ci, przewo
żą
cego
wi
ę
cej ni
ż
2 000 ton oleju luzem jako ładunek, jest obowi
ą
zany posiada
ć
zabezpieczenie finansowe
odpowiedzialno
ś
ci za szkod
ę
spowodowan
ą
zanieczyszczeniem, stwierdzone odpowiednim certyfikatem.
§ 2. Certyfikat wydaje lub po
ś
wiadcza dyrektor urz
ę
du morskiego, na wniosek wła
ś
ciciela statku.
§ 3. Certyfikat wydaje si
ę
w j
ę
zyku polskim i angielskim.
Page 38 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
§ 4. Certyfikat jest wydawany na okres, na jaki zostało ustanowione zabezpieczenie finansowe. Je
ż
eli
zabezpieczenie finansowe utraciło wa
ż
no
ść
przed upływem okresu, na jaki zostało ustanowione, wła
ś
ciciel
statku jest obowi
ą
zany powiadomi
ć
o tym dyrektora urz
ę
du morskiego, który wydał lub po
ś
wiadczył certyfikat.
§ 5. Certyfikat traci wa
ż
no
ść
w przypadku utraty wa
ż
no
ś
ci zabezpieczenia finansowego, na podstawie
którego został wydany.
§ 6. Po
ś
wiadczeniu podlega certyfikat, je
ż
eli jest do niego doł
ą
czony dokument zabezpieczenia
finansowego.
§ 7. Kopi
ę
wydanego lub po
ś
wiadczonego certyfikatu dyrektor urz
ę
du morskiego przesyła wła
ś
ciwemu
organowi pa
ń
stwa rejestracji statku.
Art. 273a. [Opłaty za wydanie i po
ś
wiadczenie certyfikatu] § 1. Dyrektor urz
ę
du morskiego pobiera
nast
ę
puj
ą
ce opłaty:
1) za wydanie certyfikatu – równowarto
ść
30 euro;
2) za po
ś
wiadczenie certyfikatu – równowarto
ść
20 euro.
§ 2. Przepis art. 271c § 2 stosuje si
ę
odpowiednio.
Art. 274. [Certyfikat stwierdzaj
ą
cy zabezpieczenie finansowe] § 1. Statek, o którym mowa w art. 273
§ 1, nie mo
ż
e by
ć
u
ż
ywany w
ż
egludze, je
ś
li nie posiada certyfikatu stwierdzaj
ą
cego zabezpieczenie
finansowe odpowiedzialno
ś
ci za szkod
ę
spowodowan
ą
zanieczyszczeniem.
§ 2. Certyfikat powinien by
ć
przechowywany na statku.
Art. 275. [Obowi
ą
zek posiadania certyfikatu] Statek przewo
żą
cy ponad 2 000 ton oleju luzem jako
ładunek nie mo
ż
e wej
ść
do portu polskiego ani go opu
ś
ci
ć
, a tak
ż
e korzysta
ć
z urz
ą
dze
ń
przeładunkowych na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, je
ś
li nie posiada certyfikatu stwierdzaj
ą
cego zabezpieczenie finansowe
odpowiedzialno
ś
ci za szkod
ę
spowodowan
ą
zanieczyszczeniem, wydanego lub po
ś
wiadczonego przez
wła
ś
ciwy organ.
Art. 276. [Wydawanie certyfikatów] Dyrektor urz
ę
du morskiego mo
ż
e wyda
ć
certyfikat stwierdzaj
ą
cy
zabezpieczenie finansowe odpowiedzialno
ś
ci za szkod
ę
spowodowan
ą
zanieczyszczeniem wła
ś
cicielowi
statku niezarejestrowanego w
ż
adnym z pa
ń
stw-stron Konwencji o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej, je
ż
eli ten
udowodni,
ż
e dysponuje wystarczaj
ą
cym zabezpieczeniem finansowym tej odpowiedzialno
ś
ci.
Art. 277. [Delegacja] Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia,
warunki i tryb wydawania oraz wzór certyfikatu, o którym mowa w art. 273 § 1, maj
ą
c na uwadze konieczno
ść
zapewnienia nale
ż
ytego zabezpieczenia finansowego odpowiedzialno
ś
ci za szkody spowodowane
zanieczyszczeniem olejami oraz kieruj
ą
c si
ę
konieczno
ś
ci
ą
, aby wzór certyfikatu odpowiadał wzorowi
okre
ś
lonemu w Konwencji o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej.
Art. 278. [Kontrola przestrzegania przepisów] Kontrol
ę
przestrzegania przepisów o zabezpieczeniu
finansowym odpowiedzialno
ś
ci za szkod
ę
spowodowan
ą
zanieczyszczeniem sprawuj
ą
dyrektorzy urz
ę
dów
morskich.
Rozdział 3
Mi
ę
dzynarodowy Fundusz Odszkodowa
ń
za Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniem Olejami
Art. 279. [Mi
ę
dzynarodowy Fundusz Odszkodowa
ń
] § 1. Do dochodzenia roszcze
ń
wobec
Mi
ę
dzynarodowego Funduszu Odszkodowa
ń
za Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniem Olejami,
zwanego dalej „Mi
ę
dzynarodowym Funduszem”, stosuje si
ę
postanowienia Mi
ę
dzynarodowej konwencji o
utworzeniu Mi
ę
dzynarodowego Funduszu Odszkodowa
ń
za Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniem
Olejami, sporz
ą
dzonej w Brukseli dnia 18 grudnia 1971 r. (Dz. U. z 1986 r. Nr 14, poz. 79), zmienionej
Protokołem, sporz
ą
dzonym w Londynie dnia 27 listopada 1992 r. (Dz. U. z 2001 r. Nr 136, poz. 1529), wraz
ze zmianami obowi
ą
zuj
ą
cymi od daty ich wej
ś
cia w
ż
ycie w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej, podanymi
do publicznej wiadomo
ś
ci we wła
ś
ciwy sposób.
§ 2. Z roszczeniem do Mi
ę
dzynarodowego Funduszu mo
ż
na wyst
ą
pi
ć
, gdy nie zostało ono zaspokojone
na podstawie Konwencji o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej, poniewa
ż
:
1) nie istnieje odpowiedzialno
ść
za szkod
ę
w my
ś
l Konwencji o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej (art. 272 § 1);
2) wła
ś
ciciel statku lub jego gwarant jest niezdolny do wypełnienia w cało
ś
ci swego zobowi
ą
zania;
3) wysoko
ść
szkody przekracza granice odpowiedzialno
ś
ci wła
ś
ciciela statku.
Art. 280. [Wkłady na rzecz Funduszu] § 1. Osoba otrzymuj
ą
ca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
olej przewieziony drog
ą
morsk
ą
stosownie do postanowie
ń
art. 10 Konwencji, o której mowa w art. 279 § 1, w
ilo
ś
ci 150 tys. ton lub wi
ę
cej, uiszcza wkłady na rzecz Mi
ę
dzynarodowego Funduszu zgodnie z art. 10, 11 i 15
tej konwencji.
Page 39 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
§ 2. Ka
ż
dy, kto otrzymuje z zagranicy lub jakiegokolwiek miejsca poło
ż
onego na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej albo na obszarze wył
ą
cznej strefy ekonomicznej Rzeczypospolitej Polskiej olej
przewieziony drog
ą
morsk
ą
stosownie do postanowie
ń
§ 1, obowi
ą
zany jest przekaza
ć
ministrowi
wła
ś
ciwemu do spraw finansów publicznych, w terminie do dnia 15 stycznia ka
ż
dego roku, dane o ilo
ś
ciach
oleju otrzymanego w ci
ą
gu poprzedniego roku kalendarzowego.
§ 3. Minister wła
ś
ciwy do spraw finansów publicznych składa Mi
ę
dzynarodowemu Funduszowi corocznie
sprawozdanie o ilo
ś
ci przewiezionego drog
ą
morsk
ą
oleju.
Art. 281. [Obowi
ą
zki dyrektora urz
ę
du morskiego] W przypadku szkody spowodowanej
zanieczyszczeniem olejowym dyrektor urz
ę
du morskiego, na
żą
danie poszkodowanego, jest obowi
ą
zany
stwierdzi
ć
zaistnienie wypadku i udost
ę
pni
ć
dokumentacj
ę
tej szkody.
DZIAŁ IV
Mienie zatopione lub znalezione
Art. 282. [Wydobycie mienia zatopionego] § 1. Wła
ś
ciciel mienia (statku, ładunku lub innego
przedmiotu) zatopionego w obr
ę
bie polskich morskich wód wewn
ę
trznych lub polskiego morza terytorialnego
powinien w ci
ą
gu 6 miesi
ę
cy od dnia zatoni
ę
cia mienia zgłosi
ć
we wła
ś
ciwym urz
ę
dzie morskim zamiar
wydobycia tego mienia i okre
ś
li
ć
termin, do którego zamierza zako
ń
czy
ć
wydobywanie. Dyrektor urz
ę
du
morskiego mo
ż
e w ci
ą
gu 3 miesi
ę
cy od dnia zgłoszenia za
żą
da
ć
zmiany wskazanego terminu lub zakre
ś
li
ć
wła
ś
cicielowi stosowny termin zako
ń
czenia wydobywania, nie krótszy jednak ni
ż
rok, licz
ą
c od dnia
dor
ę
czenia decyzji.
§ 2. Je
ż
eli wła
ś
ciciel mienia w terminie okre
ś
lonym w § 1 nie zgłosił zamiaru wydobycia mienia albo nie
uko
ń
czył wydobywania mienia w terminie okre
ś
lonym przez siebie lub wyznaczonym przez dyrektora urz
ę
du
morskiego, dyrektor urz
ę
du morskiego mo
ż
e zarz
ą
dzi
ć
wydobycie mienia na koszt wła
ś
ciciela.
§ 3. Je
ż
eli wła
ś
ciciel mienia w wyznaczonym terminie nie zgłosi si
ę
po odbiór mienia albo nie ui
ś
ci
kosztów jego usuni
ę
cia, dyrektor urz
ę
du morskiego mo
ż
e sprzeda
ć
mienie i z sumy uzyskanej ze sprzeda
ż
y
pokry
ć
swoje koszty oraz wydatki za przechowywanie i przeprowadzenie sprzeda
ż
y, a reszt
ę
zło
ż
y
ć
do
depozytu s
ą
dowego w celu wydania jej osobie uprawnionej.
§ 4. (uchylony).
Art. 283. [Wymóg uzyskania zezwolenia wła
ś
ciwych organów wojskowych] § 1. Wydobywanie
mienia przez wła
ś
ciciela w rejonach umocnionych i w innych obszarach uznanych za szczególnie wa
ż
ne dla
obrony kraju, jak równie
ż
wydobywanie mienia wojskowego lub przysposobionego do celów wojskowych
wymaga zezwolenia wła
ś
ciwych organów wojskowych.
§ 2. Je
ż
eli wła
ś
ciciel mienia zatopionego nie uzyskał zezwolenia na wydobycie tego mienia, mo
ż
e
zwróci
ć
si
ę
w ci
ą
gu 3 miesi
ę
cy od dnia otrzymania odmowy do dyrektora urz
ę
du morskiego o zarz
ą
dzenie w
porozumieniu z wła
ś
ciwym organem wojskowym wydobycia tego mienia na koszt wła
ś
ciciela.
Art. 284. [Mienie utrudniaj
ą
ce
ż
eglug
ę
] § 1. Je
ż
eli mienie zatopione b
ą
d
ź
opuszczone znajduj
ą
ce si
ę
na mieli
ź
nie lub na powierzchni wody utrudnia
ż
eglug
ę
lub prac
ę
w porcie, na redzie lub drodze wodnej albo
zagra
ż
a
ż
egludze, dyrektor urz
ę
du morskiego mo
ż
e zarz
ą
dzi
ć
usuni
ę
cie przeszkody na koszt wła
ś
ciciela,
wyznaczaj
ą
c mu stosowny termin do odbioru mienia za zwrotem poniesionych kosztów.
§ 2. Postanowienie art. 282 § 3 stosuje si
ę
odpowiednio.
Art. 285. [Zgłoszenie wydobycia i przywiezienia cudzego mienia] Wydobycie cudzego mienia
zatopionego w morzu i przywiezienie go na polskie morskie wody wewn
ę
trzne lub polskie morze terytorialne
nale
ż
y niezwłocznie zgłosi
ć
urz
ę
dowi morskiemu z podaniem czasu, miejsca i okoliczno
ś
ci wydobycia mienia
oraz w miar
ę
mo
ż
no
ś
ci zawiadomi
ć
o tym równie
ż
wła
ś
ciciela, a do czasu wydania mu mienia – odpowiednio
je zabezpieczy
ć
.
Art. 286. [Zwrot kosztów i wydatków] § 1. Wydobywaj
ą
cemu cudze mienie nale
ż
y si
ę
zwrot kosztów i
wydatków oraz wynagrodzenie, którego wysoko
ść
okre
ś
la si
ę
przy odpowiednim zastosowaniu przepisów o
ratownictwie morskim.
§ 2. Na zabezpieczenie nale
ż
no
ś
ci okre
ś
lonych w § 1 wydobywaj
ą
cemu przysługuje ustawowe prawo
zastawu na wydobytym mieniu, z pierwsze
ń
stwem słu
żą
cym uprzywilejowanym wierzytelno
ś
ciom z tytułu
ratownictwa.
Art. 287. [Sprzeda
ż
wydobytego mienia] Je
ż
eli wydobyte mienie ulega szybkiemu zepsuciu lub
zniszczeniu albo je
ż
eli jego przechowanie wymaga nadmiernych kosztów, wydobywaj
ą
cy mo
ż
e je sprzeda
ć
i
sum
ę
uzyskan
ą
ze sprzeda
ż
y po odliczeniu swoich nale
ż
no
ś
ci zło
ż
y
ć
do depozytu s
ą
dowego, zawiadamiaj
ą
c
niezwłocznie wła
ś
ciciela o dokonaniu sprzeda
ż
y i zło
ż
eniu reszty sumy do depozytu s
ą
dowego.
Art. 288. [Wydanie mienia urz
ę
dowi morskiemu] § 1. Je
ż
eli wła
ś
ciciel nie jest znany albo w ci
ą
gu 30
dni od dnia zawiadomienia go o wydobyciu nie zgłosi si
ę
w celu odbioru mienia lub nie ui
ś
ci nale
ż
no
ś
ci
Page 40 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
wydobywaj
ą
cego, wydobywaj
ą
cy obowi
ą
zany jest wyda
ć
wydobyte mienie urz
ę
dowi morskiemu, a gdy
ono jest mieniem wojskowym lub przysposobionym do celów wojskowych, przekaza
ć
wła
ś
ciwemu organowi
wojskowemu.
§ 2. W celu ustalenia wła
ś
ciciela wydobytego mienia urz
ą
d morski przeprowadza post
ę
powanie
wyja
ś
niaj
ą
ce, wzywaj
ą
c do zgłoszenia nieznanego wła
ś
ciciela mienia w sposób zwyczajowo przyj
ę
ty.
§ 3. Minister wła
ś
ciwy do spraw gospodarki morskiej w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwo
ś
ci i
ministrem wła
ś
ciwym do spraw zagranicznych okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia, tryb post
ę
powania, o którym
mowa w § 2, maj
ą
c na wzgl
ę
dzie skuteczno
ść
post
ę
powania.
Art. 289. [Niezgłoszenie si
ę
wła
ś
ciciela] Je
ż
eli wła
ś
ciciel mienia w terminie sze
ś
ciomiesi
ę
cznym od
dnia wezwania przez dyrektora urz
ę
du morskiego nie zgłosi si
ę
w celu odbioru mienia lub nie ui
ś
ci nale
ż
no
ś
ci
wydobywaj
ą
cego i poniesionych przez urz
ą
d morski kosztów zabezpieczenia, dyrektor urz
ę
du morskiego
mo
ż
e sprzeda
ć
wydobyte mienie i sum
ę
uzyskan
ą
ze sprzeda
ż
y po odliczeniu nale
ż
no
ś
ci wydobywaj
ą
cego i
swoich kosztów zło
ż
y
ć
do depozytu s
ą
dowego. Przepis art. 287 stosuje si
ę
odpowiednio.
Art. 290. [Prawo do wynagrodzenia] § 1. Kto znalazł i uratował cudze mienie unosz
ą
ce si
ę
na morzu
albo przyczynił si
ę
do uratowania takiego mienia, ma prawo do wynagrodzenia według przepisów o
ratownictwie morskim, je
ż
eli zgłosił swe roszczenie najpó
ź
niej w chwili oddania znalezionego mienia.
§ 2. Kto znalazł i zabezpieczył cudze mienie wyrzucone na brzeg morza, ma prawo do wynagrodzenia w
wysoko
ś
ci nieprzekraczaj
ą
cej 30 % warto
ś
ci mienia, je
ż
eli roszczenie swe zgłosił najpó
ź
niej w chwili oddania
znalezionego mienia.
§ 3. W przypadkach przewidzianych w § 1 i 2 stosuje si
ę
odpowiednio przepisy art. 285–289.
Art. 291. [Delegacja] Minister Sprawiedliwo
ś
ci w porozumieniu z ministrem wła
ś
ciwym do spraw
gospodarki morskiej i ministrem wła
ś
ciwym do spraw finansów publicznych okre
ś
li, w drodze rozporz
ą
dzenia,
sposób post
ę
powania z mieniem, którego wła
ś
ciciel pozostał nieznany, oraz tryb ustalania wysoko
ś
ci i
pokrycia nale
ż
no
ś
ci zwi
ą
zanych z wydobyciem, zabezpieczeniem, sprzeda
żą
mienia stosownie do przepisów
niniejszego działu, jak równie
ż
sposób i tryb przeprowadzania przewidzianej w niniejszym dziale sprzeda
ż
y
mienia, z zastosowaniem przepisów Kodeksu post
ę
powania cywilnego.
Tytuł VIII
Ubezpieczenie morskie
DZIAŁ I
Umowa ubezpieczenia morskiego
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 292. [Umowa ubezpieczenia morskiego] § 1. Przez umow
ę
ubezpieczenia morskiego
ubezpieczyciel zobowi
ą
zuje si
ę
w zamian za składk
ę
ubezpieczeniow
ą
wypłaci
ć
odszkodowanie za szkody
poniesione wskutek niebezpiecze
ń
stw, na jakie przedmiot ubezpieczenia jest nara
ż
ony w zwi
ą
zku z
ż
eglug
ą
morsk
ą
.
§ 2. Umow
ą
ubezpieczenia morskiego mo
ż
na obj
ąć
ponadto niebezpiecze
ń
stwa, na które w zwi
ą
zku z
przewozem morskim przedmiot ubezpieczenia jest nara
ż
ony w przewozie lotniczym, na wodach
ś
ródl
ą
dowych lub na l
ą
dzie.
§ 3. Przepisy o ubezpieczeniu morskim stosuje si
ę
odpowiednio do ubezpieczenia statków znajduj
ą
cych
si
ę
w budowie.
Art. 293. [Przedmiot ubezpieczenia morskiego] § 1. Przedmiotem ubezpieczenia morskiego mo
ż
e by
ć
ka
ż
dy interes maj
ą
tkowy zwi
ą
zany z
ż
eglug
ą
morsk
ą
i daj
ą
cy si
ę
oceni
ć
w pieni
ą
dzach.
§ 2. Przedmiotem ubezpieczenia morskiego mog
ą
by
ć
w szczególno
ś
ci: statek, ładunek, fracht, opłata
za przewóz pasa
ż
erów, opłata czarterowa, spodziewany zysk na ładunku, prowizja, wydatki awarii wspólnej,
zobowi
ą
zanie z tytułu odpowiedzialno
ś
ci cywilnej oraz wierzytelno
ść
zabezpieczona na statku, ładunku lub
frachcie.
Art. 294. [Obowi
ą
zki ubezpieczyciela] § 1. Ubezpieczyciel obowi
ą
zany jest na
żą
danie wyda
ć
osobie,
z któr
ą
zawarł umow
ę
ubezpieczenia (ubezpieczaj
ą
cemu), polis
ę
stwierdzaj
ą
c
ą
zawarcie umowy
ubezpieczenia.
§ 2. Przed wydaniem polisy ubezpieczyciel obowi
ą
zany jest wyda
ć
ubezpieczaj
ą
cemu na jego
żą
danie
tymczasowy dokument stwierdzaj
ą
cy zawarcie umowy.
Art. 295. [Polisa] § 1. Polisa powinna zawiera
ć
:
Page 41 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
1) oznaczenie ubezpieczyciela;
2) oznaczenie przedmiotu ubezpieczenia;
3) oznaczenie niebezpiecze
ń
stw obj
ę
tych umow
ą
ubezpieczenia;
4) okre
ś
lenie czasu lub podró
ż
y, na które zawarto umow
ę
ubezpieczenia;
5) sum
ę
ubezpieczenia;
6) miejsce i dat
ę
wystawienia polisy;
7) podpis ubezpieczyciela.
§ 2. Polisa mo
ż
e by
ć
wystawiona na imiennie okre
ś
lonego ubezpieczaj
ą
cego (polisa imienna), na
zlecenie lub na okaziciela.
Art. 296. [Umowa na rzecz osoby trzeciej] § 1. Umowa ubezpieczenia morskiego mo
ż
e by
ć
zawarta
na rzecz osoby trzeciej (ubezpieczonego).
§ 2. Ubezpieczony mo
ż
e nie by
ć
imiennie okre
ś
lony w umowie ubezpieczenia (ubezpieczenie na rzecz
tego, kogo dotyczy).
§ 3. W razie zawarcia umowy ubezpieczenia morskiego na rzecz osoby trzeciej prawo domagania si
ę
od
ubezpieczyciela wydania polisy przysługuje ubezpieczaj
ą
cemu. Dopóki polisa znajduje si
ę
w jego posiadaniu,
mo
ż
e on rozporz
ą
dza
ć
prawami wynikaj
ą
cymi z umowy.
§ 4. Obowi
ą
zki ubezpieczaj
ą
cego zwi
ą
zane z wykonaniem umowy ubezpieczenia przechodz
ą
na
ubezpieczonego z chwil
ą
wydania mu polisy; nie dotyczy to jednak obowi
ą
zku zapłaty składki
ubezpieczeniowej.
Art. 297. [Niewa
ż
no
ść
umowy] § 1. Umowa ubezpieczenia morskiego jest niewa
ż
na, je
ż
eli w chwili jej
zawarcia szkoda obj
ę
ta ubezpieczeniem ju
ż
nast
ą
piła lub nie istniała mo
ż
liwo
ść
jej powstania; ubezpieczyciel
zachowuje jednak prawo do opłaty stornowej, chyba
ż
e zawieraj
ą
c umow
ę
wiedział o okoliczno
ś
ciach
powoduj
ą
cych jej niewa
ż
no
ść
.
§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje si
ę
, je
ż
eli ubezpieczeniem obj
ę
to okres poprzedzaj
ą
cy zawarcie umowy,
chyba
ż
e stan rzeczy znany był obu stronom w chwili zawierania umowy; je
ż
eli w tej chwili stan rzeczy był
znany tylko jednej ze stron, umowa nie wi
ąż
e strony nie
ś
wiadomej.
§ 3. Wysoko
ść
opłaty stornowej okre
ś
la umowa.
Art. 298. [Odst
ą
pienie od umowy] Ubezpieczaj
ą
cy mo
ż
e w ka
ż
dej chwili odst
ą
pi
ć
od umowy, dopóki
nie rozpocz
ą
ł si
ę
stan niebezpiecze
ń
stwa przewidzianego w umowie; obowi
ą
zany jest jednak zapłaci
ć
opłat
ę
stornow
ą
.
Art. 299. [Przedawnienie roszcze
ń
] Roszczenia z tytułu umowy ubezpieczenia morskiego
przedawniaj
ą
si
ę
z upływem 5 lat od dnia wymagalno
ś
ci roszczenia.
Rozdział 2
Warto
ść
ubezpieczenia i suma ubezpieczenia
Art. 300. [Warto
ść
ubezpieczenia] § 1. Warto
ś
ci
ą
ubezpieczenia jest zwykła warto
ść
przedmiotu
ubezpieczenia.
§ 2. Warto
ść
ubezpieczenia ustala si
ę
według nast
ę
puj
ą
cych zasad:
1) warto
ś
ci
ą
ubezpieczenia statku jest warto
ść
statku w chwili rozpocz
ę
cia ubezpieczenia; warto
ść
ta
obejmuje równie
ż
, je
ż
eli umowa nie stanowi inaczej, warto
ść
jego przynale
ż
no
ś
ci, przedmiotów
zaopatrzenia statku, a tak
ż
e koszt jego ubezpieczenia;
2) warto
ś
ci
ą
ubezpieczenia ładunku jest warto
ść
ładunku w miejscu i czasie załadowania ł
ą
cznie z kosztami
ubezpieczenia i dostarczenia ładunku do miejsca przeznaczenia;
3) warto
ś
ci
ą
ubezpieczenia frachtu jest suma frachtu brutto ł
ą
cznie z kosztami ubezpieczenia;
4) warto
ś
ci
ą
ubezpieczenia innych przedmiotów ubezpieczenia, z wyj
ą
tkiem zobowi
ą
zania z tytułu
odpowiedzialno
ś
ci cywilnej, jest kwota, na której utrat
ę
jest nara
ż
ony ubezpieczaj
ą
cy w chwili
rozpocz
ę
cia ubezpieczenia, ł
ą
cznie z kosztami ubezpieczenia.
Art. 301. [Warto
ść
otaksowana] Je
ż
eli strony wymieniły w umowie ubezpieczenia warto
ść
ubezpieczenia (warto
ść
otaksowana), jest ona miarodajna dla okre
ś
lenia odszkodowania ubezpieczeniowego.
Art. 302. [Suma ubezpieczenia] § 1. Umowa ubezpieczenia powinna okre
ś
la
ć
sum
ę
, na któr
ą
ubezpieczono przedmiot ubezpieczenia (sum
ę
ubezpieczenia).
§ 2. Suma ubezpieczenia nie powinna przekracza
ć
warto
ś
ci ubezpieczenia.
Page 42 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
§ 3. Je
ż
eli okre
ś
lona w umowie suma ubezpieczenia jest wy
ż
sza od warto
ś
ci ubezpieczenia, umowa nie
ma skutku prawnego co do nadwy
ż
ki sumy ponad warto
ść
ubezpieczenia.
§ 4. Je
ż
eli okre
ś
lona w umowie suma ubezpieczenia jest ni
ż
sza od warto
ś
ci ubezpieczenia,
ubezpieczyciel odpowiada za szkody w stosunku, w jakim pozostaje suma do warto
ś
ci ubezpieczenia.
Art. 303. [Ubezpieczenie wielokrotne] § 1. Je
ż
eli ubezpieczono przedmiot ubezpieczenia od tego
samego niebezpiecze
ń
stwa na ten sam okres u dwóch lub wi
ę
cej ubezpieczycieli na sumy, które ł
ą
cznie
przewy
ż
szaj
ą
warto
ść
ubezpieczenia, albo je
ż
eli z innych wzgl
ę
dów suma odszkodowa
ń
, które nale
ż
ne
byłyby odr
ę
bnie od ka
ż
dego z tych ubezpieczycieli, przekraczałaby szkod
ę
podlegaj
ą
c
ą
wyrównaniu
(ubezpieczenie wielokrotne), ubezpieczaj
ą
cy mo
ż
e
żą
da
ć
od ka
ż
dego z tych ubezpieczycieli zapłaty
odszkodowania zgodnie z zawart
ą
z nim umow
ą
, jednak nie mo
ż
e otrzyma
ć
od nich ł
ą
cznie odszkodowania
przewy
ż
szaj
ą
cego szkod
ę
.
§ 2. W stosunkach wzajemnych mi
ę
dzy ubezpieczycielami udział w odszkodowaniu ponoszony przez
ka
ż
dego z nich okre
ś
la si
ę
w proporcji mi
ę
dzy odszkodowaniem, które musiałby zapłaci
ć
, gdyby był jedynym
ubezpieczycielem, a sum
ą
odszkodowa
ń
, które obci
ąż
ałyby ka
ż
dego z tych ubezpieczycieli, zgodnie z
zawart
ą
umow
ą
.
§ 3. W razie
ś
wiadomego zawarcia ubezpieczenia wielokrotnego ubezpieczaj
ą
cy powinien niezwłocznie
zawiadomi
ć
o tym zainteresowanych ubezpieczycieli, informuj
ą
c ich o tre
ś
ci zawartych umów ubezpieczenia.
Umy
ś
lne naruszenie tego obowi
ą
zku przez ubezpieczaj
ą
cego pozbawia go prawa do odszkodowania.
Rozdział 3
O
ś
wiadczenia przy zawieraniu umów ubezpieczenia
Art. 304. [Obowi
ą
zek informowania ubezpieczyciela] § 1. Przy zawieraniu umowy ubezpieczenia
morskiego ubezpieczaj
ą
cy obowi
ą
zany jest poda
ć
do wiadomo
ś
ci ubezpieczyciela wszelkie okoliczno
ś
ci,
które s
ą
lub powinny mu by
ć
znane, a mog
ą
mie
ć
wpływ na ocen
ę
niebezpiecze
ń
stwa oraz na decyzje
ubezpieczyciela o przyj
ę
ciu i warunkach ubezpieczenia.
§ 2. Obowi
ą
zek okre
ś
lony w § 1 nie dotyczy okoliczno
ś
ci powszechnie znanych oraz okoliczno
ś
ci, które
powinny by
ć
znane ubezpieczycielowi.
§ 3. Je
ż
eli ubezpieczaj
ą
cy działał przez przedstawiciela, obowi
ą
zek okre
ś
lony w § 1 ci
ąż
y równie
ż
na
przedstawicielu i obejmuje tak
ż
e okoliczno
ś
ci jemu znane.
§ 4. Przy zawieraniu umowy ubezpieczenia morskiego na rzecz osoby trzeciej obowi
ą
zek okre
ś
lony w
paragrafach poprzedzaj
ą
cych spoczywa zarówno na ubezpieczaj
ą
cym, jak i na ubezpieczonym, chyba
ż
e
ubezpieczony nie wiedział o zawarciu umowy na jego rzecz.
Art. 305. [Naruszenie obowi
ą
zku informowania] § 1. W razie naruszenia obowi
ą
zku okre
ś
lonego w
art. 304 ubezpieczyciel mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od umowy, zachowuj
ą
c prawo do pełnej składki ubezpieczeniowej.
§ 2. Je
ż
eli niezawiadomienie lub niezgodne z rzeczywisto
ś
ci
ą
zawiadomienie ubezpieczyciela o
okoliczno
ś
ciach wymienionych w art. 304 nast
ą
piło bez winy ubezpieczaj
ą
cego lub ubezpieczonego,
ubezpieczyciel nie mo
ż
e od umowy odst
ą
pi
ć
, lecz ma prawo do odpowiednio zwi
ę
kszonej składki
ubezpieczeniowej.
§ 3. Prawo odst
ą
pienia od umowy wygasa, je
ż
eli ubezpieczyciel nie skorzysta z niego w ci
ą
gu siedmiu
dni od dnia, w którym dowiedział si
ę
o okoliczno
ś
ci uzasadniaj
ą
cej prawo odst
ą
pienia.
Rozdział 4
Przeniesienie praw z umowy ubezpieczenia
Art. 306. [Przeniesienie praw z umowy ubezpieczenia] § 1. Prawa z umowy ubezpieczenia mog
ą
by
ć
przeniesione tylko na nabywc
ę
przedmiotu ubezpieczenia.
§ 2. Je
ż
eli prawa z umowy ubezpieczenia nie zostały przeniesione na nabywc
ę
przedmiotu
ubezpieczenia, umowa ubezpieczenia rozwi
ą
zuje si
ę
, co nie zwalnia ubezpieczyciela od odpowiedzialno
ś
ci
za szkody powstałe przed zbyciem przedmiotu ubezpieczenia.
Art. 307. [Przej
ś
cie obowi
ą
zków] § 1. Równocze
ś
nie z przeniesieniem praw z umowy ubezpieczenia
na nabywc
ę
przechodz
ą
na niego obowi
ą
zki, które ci
ąż
yły na zbywcy.
§ 2. Ubezpieczyciel mo
ż
e przeciwstawi
ć
nabywcy zarzuty, które by mu przysługiwały z umowy
ubezpieczenia przeciwko zbywcy.
Art. 308. [Przeniesienie polisy] § 1. Przeniesienie praw z umowy ubezpieczenia stwierdzonej polis
ą
nast
ę
puje przez przeniesienie polisy.
§ 2. Do przeniesienia polisy stosuje si
ę
odpowiednio przepisy o przenoszeniu konosamentu.
Page 43 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
Art. 309. [Ubezpieczenie statku] § 1. Je
ż
eli przedmiotem ubezpieczenia jest statek, przej
ś
cie praw z
umowy ubezpieczenia na jego nabywc
ę
wymaga zgody ubezpieczyciela.
§ 2. Je
ż
eli statek w chwili zbycia znajdował si
ę
w podró
ż
y, a prawa z umowy ubezpieczenia nie przeszły
na nabywc
ę
statku, umowa pozostaje w mocy do chwili przycumowania statku w pierwszym porcie, do
którego statek zawin
ą
ł.
Art. 310. [Przeniesienie wierzytelno
ś
ci zgodnie z przepisami prawa cywilnego] Przepisy art. 306–
309 nie ograniczaj
ą
prawa ubezpieczaj
ą
cego do przeniesienia wierzytelno
ś
ci z umowy ubezpieczenia
zgodnie z przepisami prawa cywilnego o przelewie wierzytelno
ś
ci; dotyczy to równie
ż
wierzytelno
ś
ci przyszłej.
Rozdział 5
Ubezpieczenie generalne
Art. 311. [Umowa ubezpieczenia generalnego] § 1. Umow
ą
ubezpieczenia generalnego mo
ż
na obj
ąć
wszystkie lub niektóre rodzaje ładunków, jakie ubezpieczaj
ą
cy b
ę
dzie wysyłał lub otrzymywał w okre
ś
lonym
czasie.
§ 2. Przedmiotem ubezpieczenia generalnego mo
ż
e by
ć
równie
ż
inny interes maj
ą
tkowy.
§ 3. W ubezpieczeniu generalnym ubezpieczyciel obowi
ą
zany jest na
żą
danie ubezpieczaj
ą
cego
wystawi
ć
polis
ę
albo za
ś
wiadczenie o ubezpieczeniu dla ka
ż
dego zgłoszonego ładunku lub innego odr
ę
bnego
przedmiotu ubezpieczenia.
Art. 312. [Obowi
ą
zek informowania ubezpieczyciela] § 1. Ubezpieczaj
ą
cy, który zawarł umow
ę
ubezpieczenia generalnego, obowi
ą
zany jest zgłasza
ć
ubezpieczycielowi ka
ż
de wysłanie lub nadej
ś
cie
ładunku obj
ę
tego umow
ą
niezwłocznie po otrzymaniu wiadomo
ś
ci o wysłaniu lub nadej
ś
ciu ładunku oraz
ka
ż
dorazowo okre
ś
li
ć
statek, tras
ę
podró
ż
y, ładunek i sum
ę
ubezpieczenia.
§ 2. Je
ż
eli ubezpieczaj
ą
cy rozmy
ś
lnie lub wskutek ra
żą
cego niedbalstwa nie dopełnił obowi
ą
zku
okre
ś
lonego w § 1, ubezpieczyciel mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od umowy, zachowuj
ą
c prawo do składek
ubezpieczeniowych, jakie przysługiwałyby mu w razie nale
ż
ytego wykonania umowy przez ubezpieczaj
ą
cego.
§ 3. Prawo odst
ą
pienia od umowy wygasa, je
ż
eli ubezpieczyciel nie skorzystał z niego w ci
ą
gu 3 dni od
dnia, w którym dowiedział si
ę
o naruszeniu obowi
ą
zku przez ubezpieczaj
ą
cego.
§ 4. Przepisy § 1–3 stosuje si
ę
odpowiednio do ubezpiecze
ń
generalnych, których przedmiotem jest inny
interes maj
ą
tkowy ni
ż
ładunek.
Art. 313. [Wypowiedzenie umowy] Umowa ubezpieczenia generalnego mo
ż
e by
ć
wypowiedziana
przez ka
ż
d
ą
ze stron z zachowaniem trzymiesi
ę
cznego terminu.
DZIAŁ II
Wykonanie umowy ubezpieczenia
Rozdział 1
Obowi
ą
zki ubezpieczaj
ą
cego
Art. 314. [Obowi
ą
zek zapłaty składki] § 1. Składka ubezpieczeniowa powinna by
ć
zapłacona
niezwłocznie po zawarciu umowy, a je
ż
eli wystawiono polis
ę
– równocze
ś
nie z wydaniem polisy.
§ 2. Obowi
ą
zek zapłaty składki ubezpieczeniowej ci
ąż
y na ubezpieczaj
ą
cym.
Art. 315. [Obowi
ą
zek informowania o zmianach] § 1. Ubezpieczaj
ą
cy obowi
ą
zany jest niezwłocznie
po powzi
ę
ciu wiadomo
ś
ci zgłosi
ć
ubezpieczycielowi ka
ż
d
ą
istotn
ą
zmian
ę
niebezpiecze
ń
stwa, na jakie jest
nara
ż
ony przedmiot ubezpieczenia.
§ 2. Ubezpieczyciel mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od umowy, je
ż
eli ubezpieczaj
ą
cy bez uzasadnionej przyczyny
opó
ź
nia si
ę
z zawiadomieniem go o zmianie niebezpiecze
ń
stwa. Prawo to ubezpieczyciel mo
ż
e wykona
ć
w
terminie 7 dni od dnia, w którym dowiedział si
ę
o tym,
ż
e ubezpieczaj
ą
cy dopu
ś
cił si
ę
zwłoki.
Art. 316. [Odst
ą
pienie od umowy] § 1. Je
ż
eli zmiana niebezpiecze
ń
stwa została spowodowana przez
ubezpieczaj
ą
cego albo za jego zgod
ą
, ubezpieczyciel mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od umowy albo
żą
da
ć
zapłaty składki
dodatkowej za zwi
ę
kszone niebezpiecze
ń
stwo, chyba
ż
e zmiany niebezpiecze
ń
stwa dokonano we wspólnym
interesie ubezpieczyciela i ubezpieczaj
ą
cego albo w celu ratowania
ż
ycia ludzkiego.
§ 2. Przy ubezpieczeniu zawartym na podró
ż
prawo, o którym mowa w § 1, przysługuje
ubezpieczycielowi, w szczególno
ś
ci:
1) je
ż
eli rozpocz
ę
cie lub zako
ń
czenie podró
ż
y ulega zwłoce z winy ubezpieczaj
ą
cego;
2) je
ż
eli podj
ę
to inn
ą
podró
ż
zamiast podró
ż
y oznaczonej w umowie ubezpieczenia;
3) je
ż
eli statek skierowano do innego portu ni
ż
przewidziano w umowie ubezpieczenia;
Page 44 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
4) je
ż
eli statek zszedł z wła
ś
ciwej trasy lub zawin
ą
ł do portu, który nie był brany w rachub
ę
, chyba
ż
e
zej
ś
cie z trasy nast
ą
piło wskutek okoliczno
ś
ci niezale
ż
nych od armatora lub kapitana albo w celu
ratowania
ż
ycia ludzkiego lub mienia b
ą
d
ź
było konieczne ze wzgl
ę
du na bezpiecze
ń
stwo statku.
§ 3. Je
ż
eli zmiana niebezpiecze
ń
stwa nast
ą
piła bez zgody ubezpieczaj
ą
cego, umowa ubezpieczenia
pozostaje w mocy, jednak ubezpieczyciel mo
ż
e
żą
da
ć
zapłaty dodatkowej składki za zwi
ę
kszone
niebezpiecze
ń
stwo.
Art. 317. [Skorzystanie z prawa odst
ą
pienia] § 1. Je
ż
eli ubezpieczyciel na skutek zmiany
niebezpiecze
ń
stwa korzysta z prawa odst
ą
pienia od umowy, powinien zawiadomi
ć
ubezpieczaj
ą
cego o swojej
decyzji w ci
ą
gu trzech dni od dnia, w którym dowiedział si
ę
o zmianie niebezpiecze
ń
stwa; w braku takiego
zawiadomienia mo
ż
e
żą
da
ć
jedynie zapłaty dodatkowej składki za zwi
ę
kszone niebezpiecze
ń
stwo.
§ 2. Ubezpieczyciel, który odst
ą
pił od umowy z powodu zmiany niebezpiecze
ń
stwa, zachowuje prawo do
całej składki umówionej, a odpowiada tylko za szkody powstałe przed zmian
ą
niebezpiecze
ń
stwa.
Art. 318. [Informowanie o wypadkach] § 1. Ubezpieczaj
ą
cy obowi
ą
zany jest niezwłocznie zawiadomi
ć
ubezpieczyciela o ka
ż
dym wypadku dotycz
ą
cym przedmiotu ubezpieczenia, je
ż
eli wypadek mo
ż
e stanowi
ć
podstaw
ę
do roszczenia odszkodowawczego z umowy ubezpieczenia.
§ 2. W razie naruszenia przez ubezpieczaj
ą
cego obowi
ą
zku okre
ś
lonego w § 1 ubezpieczyciel mo
ż
e
potr
ą
ci
ć
z odszkodowania ubezpieczeniowego kwot
ę
, o któr
ą
szkoda uległaby zmniejszeniu, gdyby
ubezpieczyciel był o niej nale
ż
ycie zawiadomiony.
Art. 319. [Post
ę
powanie w razie wypadku] § 1. W razie zaj
ś
cia wypadku powoduj
ą
cego szkod
ę
ubezpieczaj
ą
cy obowi
ą
zany jest zastosowa
ć
wszelkie dost
ę
pne mu rozs
ą
dne
ś
rodki w celu ratowania
przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobie
ż
enia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów, a tak
ż
e zabezpieczy
ć
roszczenia odszkodowawcze wobec osób odpowiedzialnych za szkod
ę
.
§ 2. Ubezpieczaj
ą
cy powinien przy stosowaniu tych
ś
rodków kierowa
ć
si
ę
wskazówkami
ubezpieczyciela, o ile je otrzymał.
§ 3. Je
ż
eli ubezpieczaj
ą
cy rozmy
ś
lnie lub wskutek ra
żą
cego niedbalstwa nie zastosował
ś
rodków
okre
ś
lonych w § 1, ubezpieczyciel jest wolny od odpowiedzialno
ś
ci za szkody powstałe z tego powodu.
Rozdział 2
Odpowiedzialno
ść
ubezpieczyciela
Art. 320. [Odpowiedzialno
ść
ubezpieczyciela] Z zastrze
ż
eniem wyj
ą
tków przewidzianych w Kodeksie
morskim, ubezpieczyciel odpowiada za szkody b
ę
d
ą
ce bezpo
ś
rednim nast
ę
pstwem niebezpiecze
ń
stw
obj
ę
tych umow
ą
ubezpieczenia.
Art. 321. [Zasady odpowiedzialno
ś
ci] § 1. Ubezpieczyciel nie odpowiada za szkody powstałe z winy
umy
ś
lnej lub ra
żą
cego niedbalstwa ubezpieczaj
ą
cego, jednak ubezpieczyciel odpowiada za szkody
spowodowane zaniedbaniem lub bł
ę
dem nautycznym ubezpieczaj
ą
cego b
ę
d
ą
cego kapitanem statku obj
ę
tego
ubezpieczeniem.
§ 2. Ubezpieczyciel odpowiada za szkody spowodowane z winy kapitana, innego członka załogi lub
pilota.
Art. 322. [Wył
ą
czenie odpowiedzialno
ś
ci przy ubezpieczaniu statków] § 1. Przy ubezpieczeniu
statku ubezpieczyciel nie odpowiada za szkody powstałe wskutek:
1) wyruszenia w podró
ż
statku niezdatnego do
ż
eglugi, nienale
ż
ycie wyposa
ż
onego i zaopatrzonego, z
niedostateczn
ą
załog
ą
lub bez niezb
ę
dnych dokumentów, chyba
ż
e braki te polegały na wadach
ukrytych statku lub były spowodowane okoliczno
ś
ciami, którym nie mo
ż
na było zapobiec pomimo
zachowania przez ubezpieczaj
ą
cego nale
ż
ytej staranno
ś
ci;
2) wieku lub zu
ż
ycia statku;
3) załadowania na statek – za wiedz
ą
ubezpieczaj
ą
cego, a bez wiedzy ubezpieczyciela – materiałów i
przedmiotów wybuchowych, łatwo zapalnych lub innych ładunków niebezpiecznych, bez zachowania
przepisów obowi
ą
zuj
ą
cych przy przewozie ładunków tego rodzaju.
§ 2. Przepis § 1 stosuje si
ę
odpowiednio przy ubezpieczeniu frachtu.
Art. 323. [Zderzenie statków] W razie zderzenia statków ubezpieczyciel odpowiada z tytułu
ubezpieczenia statku zarówno za szkod
ę
w przedmiocie ubezpieczenia, jak i za ci
ążą
ce na ubezpieczaj
ą
cym
zobowi
ą
zania do wyrównania szkody wyrz
ą
dzonej wskutek zderzenia osobom trzecim.
Art. 324. [Ubezpieczenie ładunku i spodziewanego zysku] Przy ubezpieczeniu ładunku lub
spodziewanego zysku ubezpieczyciel nie odpowiada za szkody powstałe wskutek wady ukrytej, naturalnej
wła
ś
ciwo
ś
ci lub wadliwo
ś
ci ładunku, lub niedostateczno
ś
ci opakowania ładunku albo wskutek zwłoki w jego
Page 45 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
dostarczeniu.
Art. 325. [Granice odpowiedzialno
ś
ci] § 1. Ubezpieczyciel odpowiada za szkody z ka
ż
dego wypadku
obj
ę
tego ubezpieczeniem do wysoko
ś
ci sumy ubezpieczenia.
§ 2. Za szkody wynikłe z kilku nast
ę
puj
ą
cych po sobie wypadków obj
ę
tych ubezpieczeniem
ubezpieczyciel odpowiada stosownie do § 1, nawet je
ż
eli ł
ą
czna suma szkód przekracza sum
ę
ubezpieczenia.
§ 3. Je
ż
eli po cz
ęś
ciowym uszkodzeniu przedmiotu ubezpieczenia nast
ę
puje jego strata całkowita, za
któr
ą
ubezpieczyciel odpowiada, odszkodowanie nale
ż
ne ubezpieczaj
ą
cemu z tytułu uszkodze
ń
cz
ęś
ciowych
ogranicza si
ę
do wydatków poniesionych przez niego na napraw
ę
przedmiotu ubezpieczenia lub w zwi
ą
zku z
uszkodzeniami.
§ 4. W razie zderzenia statków ubezpieczyciel obowi
ą
zany jest zapłaci
ć
ubezpieczaj
ą
cemu
odszkodowanie za straty lub uszkodzenia statku oraz nale
ż
ne od ubezpieczaj
ą
cego odszkodowanie z tytułu
odpowiedzialno
ś
ci za zderzenie, cho
ć
by ł
ą
czne odszkodowanie przekroczyło sum
ę
ubezpieczenia.
Art. 326. [Obowi
ą
zek zapłaty odszkodowania] Ubezpieczyciel obowi
ą
zany jest zapłaci
ć
odszkodowanie ubezpieczeniowe, cho
ć
by szkod
ę
obj
ę
t
ą
ubezpieczeniem była obowi
ą
zana naprawi
ć
osoba
trzecia.
Art. 327. [Zwrot wydatków na zapobie
ż
enie szkodzie] § 1. Ubezpieczyciel obowi
ą
zany jest zwróci
ć
ubezpieczaj
ą
cemu wszelkie niezb
ę
dne i celowe wydatki poniesione w celu zachowania przedmiotu
ubezpieczenia, zapobie
ż
enia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów, ustalenia charakteru i rozmiarów
szkody, sporz
ą
dzenia dyspaszy, sprzeda
ż
y przedmiotu ubezpieczenia oraz inne wydatki poniesione zgodnie
ze wskazówkami ubezpieczyciela.
§ 2. Zwrot wydatków wymienionych w § 1 nast
ę
puje w takim stosunku, w jakim suma ubezpieczenia
pozostaje do warto
ś
ci ubezpieczenia. Do zwrotu tych wydatków ubezpieczyciel jest obowi
ą
zany, cho
ć
by
kwoty wydatków ł
ą
cznie z odszkodowaniem ubezpieczeniowym przekroczyły sum
ę
ubezpieczenia.
Art. 328. [Zwrot wydatków na przywrócenie stanu poprzedniego] § 1. Ubezpieczyciel obowi
ą
zany
jest zwróci
ć
ubezpieczaj
ą
cemu wydatki poniesione na przywrócenie do stanu poprzedniego lub na
naprawienie uszkodzonego przedmiotu ubezpieczenia, jak równie
ż
nale
ż
ne od niego wynagrodzenie za
ratownictwo oraz udział w stratach awarii wspólnej.
§ 2. Zwrot wydatków wymienionych w § 1 nast
ę
puje w takim stosunku, w jakim suma ubezpieczenia
pozostaje do warto
ś
ci ubezpieczenia. Do zwrotu tych wydatków ubezpieczyciel obowi
ą
zany jest w granicach,
w których wydatki ł
ą
cznie z odszkodowaniem ubezpieczeniowym nie przekraczaj
ą
sumy ubezpieczenia.
Art. 329. [Zapłata pełnej sumy ubezpieczenia] § 1. W razie zaj
ś
cia wypadku obj
ę
tego
ubezpieczeniem, ubezpieczyciel mo
ż
e przez zapłat
ę
pełnej sumy ubezpieczenia bez wzgl
ę
du na wysoko
ść
powstałej szkody zwolni
ć
si
ę
od wszelkich dalszych zobowi
ą
za
ń
wynikaj
ą
cych z umowy ubezpieczenia, w
szczególno
ś
ci od obowi
ą
zku zwrotu kosztów zachowania przedmiotu ubezpieczenia lub przywrócenia go do
poprzedniego stanu.
§ 2. Ubezpieczaj
ą
cy mo
ż
e zakre
ś
li
ć
ubezpieczycielowi stosowny termin do zło
ż
enia o
ś
wiadczenia, czy
korzysta z uprawnienia przewidzianego w § 1.
§ 3. Mimo zapłaty pełnej sumy ubezpieczenia ubezpieczyciel obowi
ą
zany jest zwróci
ć
ponadto
przypadaj
ą
ce na niego stosownie do art. 327 wydatki, jakie ubezpieczaj
ą
cy poniósł lub zobowi
ą
zał si
ę
ponie
ść
do chwili otrzymania zawiadomienia od ubezpieczyciela,
ż
e korzysta z uprawnienia przewidzianego w
§ 1.
§ 4. Ubezpieczyciel, który zapłacił pełn
ą
sum
ę
ubezpieczenia, nie mo
ż
e
żą
da
ć
przeniesienia na niego
praw do przedmiotu ubezpieczenia.
Rozdział 3
Abandon przedmiotu ubezpieczenia
Art. 330. [Abandon] § 1. Ubezpieczaj
ą
cy mo
ż
e za zrzeczeniem si
ę
na rzecz ubezpieczyciela praw do
przedmiotu ubezpieczenia (abandon)
żą
da
ć
zapłaty pełnej sumy ubezpieczenia, je
ż
eli istniej
ą
podstawy do
przyj
ę
cia,
ż
e całkowita strata przedmiotu ubezpieczenia jest nieunikniona b
ą
d
ź
ż
e zapobie
ż
enie jej
spowodowałoby wydatki niewspółmiernie wysokie w stosunku do warto
ś
ci przedmiotu ubezpieczenia.
§ 2. W szczególno
ś
ci abandon mo
ż
na zgłosi
ć
, je
ż
eli statek: zagin
ą
ł bez wie
ś
ci, został zabrany jako łup
lub zagarni
ę
ty przez rozbójników morskich albo uległ wypadkowi, wskutek którego stał si
ę
niezdatny do
naprawy albo niewart naprawy lub kosztów odzyskania.
§ 3. Przepis § 2 stosuje si
ę
odpowiednio do ładunku, którego abandon mo
ż
na zgłosi
ć
ponadto wtedy,
gdy koszt jego naprawy lub dostarczenia do miejsca przeznaczenia przekroczyłby jego warto
ść
w miejscu
Page 46 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
przeznaczenia.
Art. 331. [Zgłoszenie abandonu] § 1. Ubezpieczaj
ą
cy powinien zgłosi
ć
abandon na pi
ś
mie z podaniem
okoliczno
ś
ci uzasadniaj
ą
cych abandon.
§ 2. Zgłoszenie abandonu mo
ż
e nast
ą
pi
ć
nie pó
ź
niej ni
ż
w ci
ą
gu sze
ś
ciu miesi
ę
cy od dnia, w którym
ubezpieczaj
ą
cy dowiedział si
ę
o okoliczno
ś
ciach uzasadniaj
ą
cych abandon.
§ 3. W razie zabrania statku lub ładunku jako łup, zagarni
ę
cia przez rozbójników morskich albo utraty
posiadania statku lub ładunku z innych przyczyn, abandon nie mo
ż
e by
ć
zgłoszony przed upływem dwóch
miesi
ę
cy od dnia otrzymania przez ubezpieczaj
ą
cego wiadomo
ś
ci o tych okoliczno
ś
ciach. W tych
przypadkach sze
ś
ciomiesi
ę
czny termin dla zgłoszenia abandonu biegnie od dnia, w którym upłyn
ą
ł termin 2
miesi
ę
cy.
§ 4. W razie zagini
ę
cia bez wie
ś
ci statku lub znajduj
ą
cego si
ę
na nim ładunku termin dla zgłoszenia
abandonu biegnie od dnia, w którym statek był spodziewany w najbli
ż
szym porcie, do którego go skierowano.
§ 5. W razie uznania statku za zaginiony bez wie
ś
ci, stosownie do przepisów art. 32, statek i
przewo
ż
one na nim, a nieuratowane ładunki uwa
ż
a si
ę
za całkowicie stracone, a ubezpieczeni mog
ą
domaga
ć
si
ę
od ubezpieczyciela odszkodowania za strat
ę
całkowit
ą
bez zgłaszania abandonu.
Art. 332. [Obowi
ą
zek informowania ubezpieczyciela] § 1. Ubezpieczaj
ą
cy obowi
ą
zany jest przy
zgłoszeniu abandonu zawiadomi
ć
ubezpieczyciela o ci
ążą
cych na przedmiocie ubezpieczenia prawach
rzeczowych oraz o odnosz
ą
cych si
ę
do niego innych ubezpieczeniach, a tak
ż
e o wszelkich znanych mu
ograniczeniach w rozporz
ą
dzaniu przedmiotem ubezpieczenia.
§ 2. Ubezpieczyciel mo
ż
e uzale
ż
ni
ć
przyj
ę
cie abandonu od dostarczenia mu danych dotycz
ą
cych
okoliczno
ś
ci wymienionych w § 1.
Art. 333. [Odmowa przyj
ę
cia abandonu] § 1. Ubezpieczyciel mo
ż
e odmówi
ć
przyj
ę
cia abandonu, je
ż
eli
zgłoszenie abandonu nie odpowiada wymaganiom okre
ś
lonym w artykułach poprzedzaj
ą
cych.
§ 2. Ubezpieczyciel nie mo
ż
e odmówi
ć
przyj
ę
cia abandonu po upływie 30 dni od otrzymania zgłoszenia
abandonu.
Art. 334. [Przej
ś
cie praw na ubezpieczyciela] § 1. Prawa do przedmiotu ubezpieczenia przechodz
ą
na
ubezpieczyciela z chwil
ą
zło
ż
enia przez niego o
ś
wiadczenia,
ż
e przyjmuje abandon.
§ 2. Je
ż
eli ubezpieczyciel w terminie okre
ś
lonym w art. 333 § 2 nie zło
ż
y o
ś
wiadczenia, czy przyjmuje
abandon, prawa do przedmiotu ubezpieczenia przechodz
ą
na niego z upływem tego terminu.
Art. 335. [Zachowanie prawa do odszkodowania] Ubezpieczaj
ą
cy, którego zgłoszenie abandonu nie
odpowiada wymaganiom okre
ś
lonym w artykułach poprzedzaj
ą
cych, zachowuje prawo do odszkodowania
ubezpieczeniowego po udowodnieniu szkód rzeczywi
ś
cie poniesionych.
Rozdział 4
Płatno
ść
odszkodowania ubezpieczeniowego
Art. 336. [Warunki wypłaty odszkodowania] § 1. W razie zaj
ś
cia szkody obj
ę
tej ubezpieczeniem
ubezpieczyciel mo
ż
e
żą
da
ć
od ubezpieczaj
ą
cego udzielenia mu wszelkich wiadomo
ś
ci oraz przedstawienia
dokumentów i innych dowodów niezb
ę
dnych do ustalenia okoliczno
ś
ci wypadku, szkody i jej rozmiarów.
§ 2. Ubezpieczyciel mo
ż
e uzale
ż
ni
ć
wypłat
ę
odszkodowania ubezpieczeniowego od zwrotu polisy, chyba
ż
e polisa była imienna.
Art. 337. [Przej
ś
cie praw na ubezpieczyciela] § 1. Z chwil
ą
zapłaty odszkodowania
ubezpieczeniowego przechodz
ą
na ubezpieczyciela – do wysoko
ś
ci zapłaconej przez niego sumy – wszelkie
prawa przysługuj
ą
ce ubezpieczaj
ą
cemu wobec osób trzecich z tytułu wyrz
ą
dzenia szkód, za które wypłacono
odszkodowanie ubezpieczeniowe.
§ 2. Ubezpieczaj
ą
cy obowi
ą
zany jest dostarczy
ć
ubezpieczycielowi wszelkie wiadomo
ś
ci i dokumenty
oraz dokona
ć
czynno
ś
ci niezb
ę
dnych dla skutecznego dochodzenia praw przez ubezpieczyciela.
§ 3. Zrzeczenie si
ę
przez ubezpieczaj
ą
cego bez zgody ubezpieczyciela praw przysługuj
ą
cych mu wobec
osób trzecich z tytułu poniesionych szkód zwalnia ubezpieczyciela w odpowiednim stosunku od obowi
ą
zku
zapłaty odszkodowania ubezpieczeniowego.
Art. 338. [Zapłata pełnej sumy ubezpieczenia] Z zastrze
ż
eniem wyj
ą
tku przewidzianego w art. 329 §
4, ubezpieczyciel, który zapłacił odszkodowanie ubezpieczeniowe za strat
ę
całkowit
ą
w wysoko
ś
ci pełnej
sumy ubezpieczenia, mo
ż
e
żą
da
ć
od ubezpieczaj
ą
cego przeniesienia na niego wszelkich praw do przedmiotu
ubezpieczenia; je
ż
eli jednak suma ubezpieczenia była ni
ż
sza od warto
ś
ci ubezpieczenia, ubezpieczyciel
mo
ż
e
żą
da
ć
przeniesienia praw tylko w odpowiednim stosunku.
Tytuł IX
Page 47 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
Post
ę
powanie w sprawach zwi
ą
zanych z ograniczeniem odpowiedzialno
ś
ci za roszczenia morskie i
dochodzeniem roszcze
ń
z tytułu szkód spowodowanych zanieczyszczeniem przez statki
DZIAŁ I
Post
ę
powanie w sprawach o ustanowienie i podział funduszu ograniczenia
odpowiedzialno
ś
ci za roszczenia morskie
Art. 339. [Post
ę
powanie w sprawach funduszu ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci] § 1. Post
ę
powanie
w sprawach o ustanowienie i podział funduszu ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci za roszczenia morskie,
zwanego dalej „funduszem”, podlega przepisom Kodeksu post
ę
powania cywilnego o post
ę
powaniu
nieprocesowym, ze zmianami wynikaj
ą
cymi z przepisów niniejszego działu oraz Konwencji o ograniczeniu
odpowiedzialno
ś
ci za roszczenia morskie, sporz
ą
dzonej w Londynie dnia 19 listopada 1976 r. (Dz. U. z 1986
r. Nr 35, poz. 175), zwanej dalej „Konwencj
ą
o ograniczeniu odpowiedzialno
ś
ci”.
§ 2. W sprawach wymienionych w § 1 wył
ą
cznie wła
ś
ciwy jest S
ą
d Okr
ę
gowy w Gda
ń
sku.
Art. 340. [Wniosek o wszcz
ę
cie post
ę
powania] § 1. Wniosek o wszcz
ę
cie post
ę
powania mo
ż
e zgłosi
ć
osoba uprawniona do ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci. Post
ę
powanie wszcz
ę
te na wniosek osób mog
ą
cych
powoła
ć
si
ę
na to samo ograniczenie odpowiedzialno
ś
ci s
ą
d poł
ą
czy do wspólnego rozpoznania. W jednym
wniosku mo
ż
na
żą
da
ć
ustanowienia dwóch funduszy dotycz
ą
cych roszcze
ń
z tego samego zdarzenia (art. 6 i
7 Konwencji o ograniczeniu odpowiedzialno
ś
ci).
§ 2. Wniosek powinien odpowiada
ć
ogólnym warunkom wniosku o wszcz
ę
cie post
ę
powania, a ponadto
stosownie do okoliczno
ś
ci zawiera
ć
:
1) nazw
ę
statku, z którym wi
ąż
e si
ę
odpowiedzialno
ść
, jego port macierzysty oraz okre
ś
lenie stosunku
wnioskodawcy do statku;
2) okre
ś
lenie zdarzenia, z którego wynikaj
ą
roszczenia, i informacje o post
ę
powaniach zmierzaj
ą
cych do
ustalenia przebiegu tego zdarzenia;
3) okre
ś
lenie rodzaju roszcze
ń
i wierzycieli, na których zaspokojenie fundusz ma by
ć
przeznaczony, oraz
informacje o znanych wnioskodawcy roszczeniach ju
ż
dochodzonych przed s
ą
dem;
4) o
ś
wiadczenie o gotowo
ś
ci ustanowienia funduszu, uzasadnienie jego wysoko
ś
ci, a tak
ż
e okre
ś
lenie
sposobu jego ustanowienia.
§ 3. Do wniosku nale
ż
y doł
ą
czy
ć
wyci
ą
g z rejestru okr
ę
towego, obejmuj
ą
cy dane wpływaj
ą
ce na
wysoko
ść
funduszu.
Art. 341. [Ustanowienie funduszu] § 1. Fundusz mo
ż
e by
ć
ustanowiony przez wpłacenie odpowiedniej
sumy pieni
ęż
nej na oprocentowany rachunek bankowy, którego dysponentem jest s
ą
d, lub przez
akceptowane przez s
ą
d zabezpieczenie wpłacenia tej kwoty przez bank lub zakład ubezpiecze
ń
, maj
ą
cy
siedzib
ę
w Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 2. Na zgodny wniosek uczestników post
ę
powania s
ą
d mo
ż
e uzna
ć
za wystarczaj
ą
cy inny sposób
zabezpieczenia wpłacenia tej kwoty.
Art. 342. [Postanowienie wst
ę
pne] § 1. Po przeprowadzeniu rozprawy s
ą
d wydaje postanowienie
wst
ę
pne o prawie ustanowienia funduszu, okre
ś
laj
ą
c jego wysoko
ść
i sposób ustanowienia, a tak
ż
e terminy
wpłaty sum lub zło
ż
enia w okre
ś
lony sposób dokumentów zabezpieczenia.
§ 2. Je
ż
eli zachodz
ą
okoliczno
ś
ci wył
ą
czaj
ą
ce ustanowienie funduszu, s
ą
d odmówi jego ustanowienia.
W razie sporu co do tych okoliczno
ś
ci, s
ą
d mo
ż
e zawiesi
ć
post
ę
powanie do czasu rozstrzygni
ę
cia sporu w
drodze procesu.
§ 3. Na
żą
danie wnioskodawcy s
ą
d mo
ż
e, w celu zabezpieczenia, orzec o wstrzymaniu egzekucji
prowadzonej dla zaspokojenia roszczenia obj
ę
tego funduszem.
§ 4. Na postanowienie wst
ę
pne o prawie ustanowienia funduszu lub odmow
ę
jego ustanowienia
przysługuje apelacja. Na postanowienie w sprawie wstrzymania egzekucji przysługuje za
ż
alenie.
Art. 343. [Postanowienie w przedmiocie ustanowienia funduszu] § 1. Po wypełnieniu przez
wnioskodawc
ę
obowi
ą
zków okre
ś
lonych w postanowieniu wydanym na podstawie art. 342 § 1 albo w razie
niewypełnienia tych obowi
ą
zków w terminie okre
ś
lonym w tym postanowieniu, s
ą
d po przeprowadzeniu
rozprawy wydaje postanowienie o ustanowieniu funduszu i podj
ę
ciu post
ę
powania działowego albo o
odmowie ustanowienia funduszu.
§ 2. Na postanowienie w przedmiocie ustanowienia funduszu i podj
ę
cia post
ę
powania działowego lub o
odmowie ustanowienia funduszu – przysługuje apelacja.
§ 3. Z chwil
ą
uprawomocnienia si
ę
postanowienia o ustanowieniu funduszu i otwarciu post
ę
powania
działowego nast
ę
puj
ą
skutki, które prawo ł
ą
czy z ustanowieniem funduszu (art. 13 Konwencji o ograniczeniu
Page 48 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
odpowiedzialno
ś
ci).
§ 4. Po uprawomocnieniu si
ę
postanowienia o odmowie ustanowienia funduszu s
ą
d orzeka o zwrocie
sum lub zabezpiecze
ń
zło
ż
onych przez wnioskodawc
ę
na rzecz funduszu oraz uchyla postanowienie wydane
na podstawie art. 342 § 3.
Art. 344. [Powołanie biegłego-komisarza] § 1. Po uprawomocnieniu si
ę
postanowienia o ustanowieniu
funduszu i podj
ę
ciu post
ę
powania działowego s
ą
d, po wysłuchaniu uczestników powołuje biegłego-komisarza
spo
ś
ród osób posiadaj
ą
cych odpowiednie kwalifikacje. Biegłym-komisarzem mo
ż
e by
ć
tak
ż
e osoba prawna.
§ 2. Obowi
ą
zkiem biegłego-komisarza jest przygotowanie projektu listy wierzytelno
ś
ci i planu podziału
funduszu oraz pisemnego uzasadnienia tych dokumentów.
§ 3. Do biegłego-komisarza stosuje si
ę
przepisy Kodeksu post
ę
powania cywilnego o biegłym. Jest on
jednak upowa
ż
niony do samodzielnego dor
ę
czania, za pokwitowaniem, listami poleconymi lub za
po
ś
rednictwem s
ą
du, pism uczestnikom post
ę
powania, wzywania ich w ten sam sposób do składania
niezb
ę
dnych wyja
ś
nie
ń
i o
ś
wiadcze
ń
na pi
ś
mie oraz ich protokołowania. W razie niezb
ę
dnej potrzeby
ustalenia okoliczno
ś
ci, które s
ą
mi
ę
dzy uczestnikami sporne, na wniosek biegłego-komisarza s
ą
d
przeprowadzi stosowne post
ę
powanie dowodowe.
§ 4. S
ą
d mo
ż
e powierzy
ć
biegłemu-komisarzowi zarz
ą
dzanie kwotami, z których ustanowiono fundusz.
Do zarz
ą
du stosuje si
ę
odpowiednio przepisy o zarz
ą
dzie nieruchomo
ś
ci w post
ę
powaniu egzekucyjnym.
Dochód uzyskany z zarz
ą
du funduszem jest do niego doliczany.
§ 5. W razie ujawnienia si
ę
, w toku przygotowania projektu listy wierzytelno
ś
ci i planu podziału funduszu,
sporu mi
ę
dzy uczestnikami co do istnienia lub wysoko
ś
ci zgłoszonego roszczenia, s
ą
d po przeprowadzeniu
rozprawy mo
ż
e orzec o skierowaniu zainteresowanego uczestnika na drog
ę
procesu oraz o wył
ą
czeniu w
planie podziału sumy potrzebnej na zaspokojenie roszczenia po rozstrzygni
ę
ciu tego sporu.
Art. 345. [Ogłoszenie informacji o ustanowieniu funduszu] § 1. S
ą
d zarz
ą
dza podanie do publicznej
wiadomo
ś
ci informacji o ustanowieniu funduszu i otwarciu post
ę
powania działowego oraz wzywa
zainteresowanych, aby zgłosili swe roszczenia w terminie 6 miesi
ę
cy od opublikowania wezwania. W
wezwaniu nale
ż
y zamie
ś
ci
ć
pouczenie o skutkach niezgłoszenia roszczenia w terminie.
§ 2. Ogłoszenie powinno by
ć
opublikowane w pi
ś
mie ukazuj
ą
cym si
ę
w siedzibie s
ą
du i w dzienniku o
zasi
ę
gu ogólnopolskim. Mo
ż
e ono by
ć
podane do wiadomo
ś
ci tak
ż
e w inny sposób, dostosowany do
zdarzenia, które stanowi podstaw
ę
roszcze
ń
.
§ 3. W przypadku gdy zainteresowanymi w uczestnictwie w post
ę
powaniu działowym mog
ą
by
ć
, w
znacznej mierze, osoby maj
ą
ce miejsce zamieszkania lub siedzib
ę
w innych pa
ń
stwach, s
ą
d dor
ę
cza tekst
ogłoszenia przedstawicielstwom dyplomatycznym lub konsularnym tych pa
ń
stw w Rzeczypospolitej Polskiej, z
pro
ś
b
ą
o podanie tego ogłoszenia do publicznej wiadomo
ś
ci w tych pa
ń
stwach. Koszty tego ogłoszenia
ponosi wnioskodawca.
§ 4. S
ą
d mo
ż
e odst
ą
pi
ć
od ogłoszenia, je
ż
eli jest oczywiste,
ż
e wszyscy wierzyciele zgłosili ju
ż
swe
roszczenia.
§ 5. Roszczenia niezgłoszone w terminie nie b
ę
d
ą
uwzgl
ę
dnione w li
ś
cie wierzytelno
ś
ci i planie podziału.
S
ą
d na wniosek zgłaszaj
ą
cego po terminie, jednak nie pó
ź
niej ni
ż
do zatwierdzenia planu podziału, mo
ż
e z
usprawiedliwionych przyczyn przywróci
ć
termin do zgłoszenia; przepisy art. 168–172 Kodeksu post
ę
powania
cywilnego stosuje si
ę
odpowiednio.
§ 6. Zgłoszenie roszczenia przerywa bieg przedawnienia. W razie skierowania przez s
ą
d
zainteresowanego uczestnika na drog
ę
procesu cywilnego, termin przedawnienia dla tego roszczenia biegnie
na nowo od dnia uprawomocnienia si
ę
orzeczenia w tej sprawie.
§ 7. Wierzyciel zgłaszaj
ą
cy swe roszczenie po ustanowieniu funduszu mo
ż
e
żą
da
ć
zmiany
prawomocnego postanowienia o ustanowieniu funduszu, je
ż
eli jest to niezb
ę
dne do ochrony jego praw.
Postanowienie w przedmiocie zmiany s
ą
d wydaje po przeprowadzeniu rozprawy; na postanowienie
przysługuje apelacja.
Art. 346. [Lista wierzytelno
ś
ci i plan podziału funduszu] § 1. Po upływie terminu do zgłosze
ń
, je
ż
eli
był on wyznaczony, biegły-komisarz sporz
ą
dza projekt listy wierzytelno
ś
ci i planu podziału funduszu. Po
wst
ę
pnym sprawdzeniu s
ą
d zarz
ą
dza ich dor
ę
czenie uczestnikom i wzywa ich do zgłoszenia, w ci
ą
gu
miesi
ą
ca, uwag i zarzutów na pi
ś
mie. W planie podziału uwzgl
ę
dnia si
ę
równie
ż
sumy roszcze
ń
spornych, co
do których nie zapadło jeszcze prawomocne rozstrzygni
ę
cie.
§ 2. Je
ż
eli uwag lub zarzutów nie zgłoszono, s
ą
d zatwierdza list
ę
wierzytelno
ś
ci i plan podziału na
posiedzeniu niejawnym. Dla rozpoznania zgłoszonych uwag lub zarzutów s
ą
d wyznacza rozpraw
ę
. W razie
potrzeby s
ą
d mo
ż
e poleci
ć
biegłemu-komisarzowi wprowadzenie zmian do listy wierzytelno
ś
ci i planu
podziału. Zatwierdzenie zmienionej listy wierzytelno
ś
ci i planu podziału nast
ę
puje po przeprowadzeniu
rozprawy.
Page 49 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
§ 3. Je
ż
eli ujawni si
ę
spór o zasadno
ść
lub wysoko
ść
roszczenia wł
ą
czonego do listy wierzytelno
ś
ci i
planu podziału, s
ą
d stosuje odpowiednio art. 344 § 5.
§ 4. Na postanowienie zatwierdzaj
ą
ce list
ę
wierzytelno
ś
ci i plan podziału przysługuje apelacja. Apelacj
ę
zło
ż
y
ć
mo
ż
e równie
ż
wierzyciel nieuczestnicz
ą
cy dot
ą
d w post
ę
powaniu, je
ż
eli zgłosi równocze
ś
nie swe
roszczenie, a istniej
ą
podstawy do przywrócenia mu terminu do zgłoszenia roszczenia.
Art. 347. [Podział funduszu] § 1. Zatwierdzony prawomocnym postanowieniem plan podziału funduszu
ma moc tytułu egzekucyjnego i stanowi podstaw
ę
do dokonania wypłat z funduszu; w razie potrzeby s
ą
d
nadaje mu klauzul
ę
wykonalno
ś
ci.
§ 2. S
ą
d mo
ż
e powierzy
ć
dokonanie wypłat biegłemu-komisarzowi, który jest obowi
ą
zany zło
ż
y
ć
s
ą
dowi
sprawozdanie.
§ 3. Sumy wydzielone na zaspokojenie roszcze
ń
spornych przekazuje si
ę
do depozytu s
ą
dowego. Je
ż
eli
po uprawomocnieniu si
ę
planu podziału zgłosz
ą
si
ę
inni wierzyciele, którzy nie uczestniczyli dot
ą
d w
post
ę
powaniu, a po zaspokojeniu roszcze
ń
obj
ę
tych planem podziału fundusz nie został wyczerpany, s
ą
d
zarz
ą
dzi sporz
ą
dzenie dodatkowej listy wierzytelno
ś
ci i dodatkowego planu podziału; przepis art. 346 stosuje
si
ę
odpowiednio.
§ 4. Po zako
ń
czeniu post
ę
powania działowego s
ą
d umarza post
ę
powanie. W postanowieniu o
umorzeniu post
ę
powania s
ą
d orzeka tak
ż
e o zwrocie wnioskodawcy niewykorzystanej cz
ęś
ci funduszu; na
postanowienie przysługuje za
ż
alenie.
Art. 348. [Wynagrodzenie biegłego-komisarza] § 1. S
ą
d przyznaje biegłemu-komisarzowi stosowne
wynagrodzenie.
§ 2. W toku post
ę
powania s
ą
d mo
ż
e zarz
ą
dzi
ć
wpłacenie przez wnioskodawc
ę
zaliczki na poczet
wynagrodzenia i wydatków biegłego-komisarza.
Art. 349. [Wznowienie post
ę
powania] Wznowienie post
ę
powania, przewidziane w art. 524 § 2
Kodeksu post
ę
powania cywilnego, jest dopuszczalne tylko pod warunkiem wykazania,
ż
e zainteresowany bez
swej winy nie mógł uczestniczy
ć
w post
ę
powaniu.
Art. 350. [Koszty post
ę
powania] Koszty post
ę
powania o ustanowienie i o podział funduszu ponosi
wnioskodawca. Na pokrycie tych kosztów wnioskodawca wpłaca ustalon
ą
przez s
ą
d zaliczk
ę
, niezale
ż
nie od
ustanawianego funduszu.
DZIAŁ II
Post
ę
powanie w sprawach roszcze
ń
i ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci z tytułu szkód
spowodowanych zanieczyszczeniem przez statki
Art. 351. [Post
ę
powanie w sprawach szkód spowodowanych zanieczyszczeniem przez statki] W
sprawach o roszczenia odszkodowawcze dochodzone na podstawie przepisów tytułu VII działu III wył
ą
cznie
wła
ś
ciwy jest S
ą
d Okr
ę
gowy w Gda
ń
sku.
Art. 352. [Odpowiedzialno
ść
wła
ś
ciciela statku] § 1. W odniesieniu do roszcze
ń
dochodzonych na
podstawie przepisów tytułu VII działu III rozdziału 2 wła
ś
ciciel statku lub osoba daj
ą
ca zabezpieczenie
finansowe jego odpowiedzialno
ś
ci mo
ż
e skorzysta
ć
z ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci, je
ż
eli w post
ę
powaniu
s
ą
dowym zostanie ustanowiony fundusz ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci, zgodnie z art. V Konwencji o
odpowiedzialno
ś
ci cywilnej.
§ 2. Wła
ś
ciciel statku lub osoba daj
ą
ca zabezpieczenie finansowe ponosi koszty procesu zwi
ą
zanego z
dochodzeniem roszczenia podlegaj
ą
cego ograniczeniu i odpowiada za odsetki od tego roszczenia ponad
granic
ę
odpowiedzialno
ś
ci okre
ś
lon
ą
zgodnie z Konwencj
ą
o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej; jednak
ż
e je
ż
eli
fundusz ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci zostanie utworzony przez zło
ż
enie do dyspozycji s
ą
du odpowiedniej
sumy pieni
ęż
nej, to składaj
ą
cy nie odpowiada za odsetki powstałe po zło
ż
eniu tej sumy.
§ 3. Do post
ę
powania w sprawach o ustanowienie funduszu ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci na
podstawie:
1) Konwencji o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej,
2) Konwencji bunkrowej
– i o podział tego funduszu stosuje si
ę
odpowiednio przepisy działu I.
Art. 353. [Udział w post
ę
powaniu Mi
ę
dzynarodowego Funduszu] Na wniosek osoby tworz
ą
cej
fundusz lub ka
ż
dego z wierzycieli s
ą
d wezwie do udziału w post
ę
powaniu Mi
ę
dzynarodowy Fundusz.
Art. 354. [Wykonywanie orzecze
ń
] § 1. Orzeczenia wydane na podstawie Konwencji o
odpowiedzialno
ś
ci cywilnej s
ą
wykonalne w Rzeczypospolitej Polskiej (art. X Konwencji o odpowiedzialno
ś
ci
cywilnej), przy zastosowaniu odpowiednich przepisów Kodeksu post
ę
powania cywilnego.
Page 50 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...
§ 2. Do wniosku o nadanie klauzuli wykonalno
ś
ci nale
ż
y doł
ą
czy
ć
:
1) oryginał orzeczenia lub urz
ę
dowo po
ś
wiadczony odpis orzeczenia, a tak
ż
e po
ś
wiadczone w ten sam
sposób tłumaczenie na j
ę
zyk polski;
2) o
ś
wiadczenie wła
ś
ciwych organów pa
ń
stwa siedziby s
ą
du, który wydał orzeczenie,
ż
e zostało ono
wydane na podstawie Konwencji o odpowiedzialno
ś
ci cywilnej oraz
ż
e jest ono wykonalne w tym
pa
ń
stwie.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje si
ę
odpowiednio do orzecze
ń
wydanych na podstawie Mi
ę
dzynarodowej
konwencji o utworzeniu Mi
ę
dzynarodowego Funduszu Odszkodowa
ń
za Szkody Spowodowane
Zanieczyszczeniem Olejami.
Tytuł X
Przepisy kolizyjne
Art. 355. [Prawa rzeczowe i przywileje na statku] § 1. Prawa rzeczowe na statku podlegaj
ą
prawu
pa
ń
stwa jego bandery.
§ 2. Prawa rzeczowe na statku wpisane w stałym rejestrze statku podlegaj
ą
prawu pa
ń
stwa tego
rejestru.
§ 3. Prawa rzeczowe na statku w budowie podlegaj
ą
prawu pa
ń
stwa, w którym statek jest budowany.
§ 4. Do przywilejów na statku stosuje si
ę
prawo pa
ń
stwa, w którym dochodzone jest przed s
ą
dem
roszczenie o zaspokojenie wierzytelno
ś
ci zabezpieczonej przywilejem.
Art. 356. [Zdarzenia poza terytorium pa
ń
stwa nadbrze
ż
nego] Do stosunków prawnych wynikaj
ą
cych
ze zdarze
ń
, które nast
ą
piły na statku znajduj
ą
cym si
ę
poza terytorium pa
ń
stwa nadbrze
ż
nego, stosuje si
ę
prawo bandery.
Art. 357. [Zobowi
ą
zania z awarii wspólnej] § 1. Do zobowi
ą
za
ń
z awarii wspólnej stosuje si
ę
prawo
obowi
ą
zuj
ą
ce w miejscu, w którym po awarii wspólnej zako
ń
czono podró
ż
.
§ 2. Je
ż
eli wszystkie strony zainteresowane w awarii wspólnej s
ą
przynale
ż
no
ś
ci polskiej, stosuje si
ę
prawo polskie.
Art. 358. [Roszczenia o wynagrodzenie] § 1. Do roszcze
ń
o wynagrodzenie szkody wynikłej ze
zderzenia statków na morskich wodach wewn
ę
trznych lub morzu terytorialnym stosuje si
ę
prawo pa
ń
stwa
nadbrze
ż
nego; je
ż
eli zderzenie nast
ą
piło na pełnym morzu, stosuje si
ę
prawo s
ą
du pa
ń
stwa, który spór
rozpoznaje. W razie jednak zderzenia statków podnosz
ą
cych t
ę
sam
ą
bander
ę
, stosuje si
ę
prawo tej bandery
bez wzgl
ę
du na to, na jakich wodach zderzenie nast
ą
piło.
§ 2. Do roszcze
ń
o wynagrodzenie za ratownictwo udzielone na wodach wewn
ę
trznych lub morzu
terytorialnym stosuje si
ę
prawo pa
ń
stwa nadbrze
ż
nego. Do roszcze
ń
o wynagrodzenie za ratownictwo
udzielone na pełnym morzu stosuje si
ę
prawo s
ą
du, który spór rozpoznaje. Je
ż
eli jednak zarówno statek
ratowany, jak i statek ratuj
ą
cy podnosz
ą
t
ę
sam
ą
bander
ę
, stosuje si
ę
prawo tej bandery bez wzgl
ę
du na to,
na jakich wodach ratownictwo nast
ą
piło.
§ 3. Do podziału wynagrodzenia pomi
ę
dzy armatora oraz kapitana i innych członków załogi stosuje si
ę
prawo bandery statku ratuj
ą
cego.
Art. 359. [Prawo wła
ś
ciwe dla stosunku prawnego] § 1. Strony mog
ą
w umowie okre
ś
li
ć
prawo
wła
ś
ciwe dla ich stosunku prawnego zwi
ą
zanego z
ż
eglug
ą
morsk
ą
.
§ 2. Je
ż
eli stosunek prawny według ustawy lub umowy podlega obcemu prawu, nale
ż
y je w
Rzeczypospolitej Polskiej stosowa
ć
, chyba
ż
e jego stosowanie miałoby skutki sprzeczne z podstawowymi
zasadami porz
ą
dku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 360. [Wej
ś
cie w
ż
ycie] Ustawa wchodzi w
ż
ycie w terminie i na zasadach okre
ś
lonych ustaw
ą
–
Przepisy wprowadzaj
ą
ce ustaw
ę
– Kodeks morski.
Page 51 of 51
INFOR
2010-04-01
cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2009.217.1689):I...