Krzysztof LIEDEL
Centrum Badań nad Terroryzmem Collegium Civitas w Warszawie
PRZECIWDZIAA
ANIE ZAGROśENIOM
O CHARAKTERZE TERRORYSTYCZNYM 
KSZTAA
OWANIE SYSTEMU DLA POLSKI
11 września 2001r. rozpoczął nową epokę w odniesieniu do bezpieczeństwa naro-
dowego i międzynarodowego. Data ta jest równie\
początkiem nowej epoki w dziejach
terroryzmu na świecie. Ka\
da z wymienionych kategorii zjawisk nabrała nowego wy-
miaru jesienią 2001 r. Coraz istotniejsze wydaje się uświadomienie sobie jednego z
najistotniejszych aspektów współczesnej rzeczywistości międzynarodowej. Kończy się
epoka dominującej obecności sporów międzynarodowych rozwiązywanych za pomocą
siły. Więcej nawet  stosunkowo częstsze ni\
spory międzynarodowe stają się spory
pomiędzy państwami i podmiotami innymi ni\
suwerenne państwa. Podmioty te to na
przykład międzynarodowe grupy przestępcze lub ugrupowania terrorystyczne.
Oczywiście mo\
na dopatrywać się pozytywnych aspektów takiego rozwoju wyda-
rzeń: wydawać by się bowiem mogło, \
e redukcja ilości sporów międzypaństwowych to
zarazem redukcja zagro\
enia konfliktem na skalę globalną czy u\
yciem na taką\
skalę
broni masowego ra\
enia. Realnie jednak oceniając stan rzeczy, trzeba zweryfikować
taki pogląd. Skala konfliktu to przede wszystkim skala wielkości anga\
ującej się w kon-
flikt grupy, a automatycznie przyjmujemy, \
e taką największą grupą jest w stosunkach
międzynarodowych naród działający poprzez swoje siły zbrojne. Poza tym dopuszcza-
my mo\
liwość powstania koalicji i sojuszy, co zwiększa znowu skalę potencjalnego
konfliktu. Jednak łatwo zauwa\
yć, \
e dla zawiązania sojuszu potrzebne są międzynaro-
dowe negocjacje oparte o istotną wspólnotę interesów, natomiast więzy, które łączą
członków ugrupować terrorystycznych, to więzy znacznie silniejsze ni\
tylko ustalenia
dokonane przez rządy państw. Terroryści to ludzie, którzy działają z przekonania, wśród
nich są głównie ochotnicy, w znacznej części gotowi poświęcić nie tylko \
ycie prze-
ciwników, ale tak\
e niewinnych ludzi, a wreszcie swoje własne w walce o sprawę, w
którą wierzą,  sprawa ta zaś ma często z definicji wymiar ponadnarodowy.
Co więcej pamiętać nale\
y, \
e państwa, które są jedynymi w zasadzie podmiotami
działającymi na arenie międzynarodowej, są zarazem jedynymi aktorami związanymi
postanowieniami i sankcjami prawa międzynarodowego. Znamy prawo wojny i prawo
wojenne, znamy prawo humanitarne. Wiemy, jak działają mechanizmy wdra\
ane przez
społeczność międzynarodową dla zabezpieczania przestrzegania tych praw. Nikt jednak
nie opracował mechanizmów umo\
liwiających pociągnięcie do odpowiedzialności ugru-
powania terrorystycznego jako samodzielnego aktora stosunków międzynarodowych.
Sprawia to, \
e walka z terroryzmem jest tym bardziej skomplikowana. Jest tym trudniej-
sza, \
e wbrew powszechnym opiniom, terroryzm to nie jest odrębna ideologia, [& ]