OGÓLNOPOLSKI KONKURS HISTORYCZNY
Strona | 1
 Losy żołnierza i dzieje oręża polskiego w latach 1531-1683
od Obertyna do Wiednia
ETAP I SZKOLNY
GIMNAZJUM
19 listopada 2010 r.
Czas trwania  90 minut
Test składa się z 13 zadao, za które można uzyskad maksymalnie 50 punktów.
Czytaj uważnie treśd poleceo i zgodnie z instrukcją udzielaj odpowiedzi. Rozwiązania
zapisuj czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Jeśli się pomylisz, błędną
odpowiedz
przekreśl i zapisz poprawną.
Powodzenia!
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .. & & & &
Imię i nazwisko ucznia klasa
Zadanie 1. (2 p.)
Wskaż wydarzenie chronologicznie pierwsze, wpisując obok niego cyfrę 1, i chronologicznie
ostatnie, wpisując obok niego cyfrę 2.
A. Powstanie Kościuszkowskie - ...............
Strona | 2
B. I wolna elekcja - ...............
C. Powstanie Bohdana Chmielnickiego - ...............
D. Wstąpienie na tron Jana III Sobieskiego - ...............
Zadanie 2. (4 p.)
Do podanych wydarzeń dopisz rok, w którym miały miejsce.
A. Uchwalenie Konstytucji 3 Maja - .........................
B. Zawarcie unii polsko-litewskiej w Lublinie - .........................
C. Śmierć króla Polski Zygmunta Augusta - .........................
D. Wstąpienie na tron Stanisława Augusta Poniatowskiego - .........................
Zadanie 3. (4 p.)
Do podanych władców Polski dopisz nazwę dynastii (nazwisko rodowe), do której należeli.
A. Bolesław Chrobry - .................................................................................................................
B. Zygmunt August - .................................................................................................................
C. Jan Kazimierz.- .................................................................................................................
D. August II - .................................................................................................................
Zadanie 4. (2 p.)
Wypisz litery, którymi oznaczono przyczyny zawarcia unii polsko-litewskiej w Lublinie.
A. Konflikt Polski i Litwy z państwem zakonu krzyżackiego.
B. Bezdzietność króla Polski Zygmunta Augusta.
C. Rosnące zagrożenie dla Litwy i Polski ze strony Rosji.
D. Dążenie do chrystianizacji Litwy.
Litery ............................................
Zadanie 5. (5 p.)
Wykonaj polecenia dotyczące zamieszczonej mapy.
Strona | 3
Na podstawie - http://pl.wikipedia.org/
a) Podkreśl poprawną odpowiedz
. Mapa przedstawia I Rzeczpospolitą w roku
A. 1569.
B. 1619.
C. 1660.
D. 1667.
b) Określ, które z podanych zdań są prawdziwe, a które fałszywe. Wpisz odpowiednio: Prawda
lub Fałsz.
W przedstawionym na mapie okresie:
A. Prusy Książęce są lennem Polski- ....................
B. Ukraina jest częścią Rzeczypospolitej- ....................
C. I Rzeczpospolita posiada największy w swojej historii dostęp do Bałtyku - ....................
D. Mołdawia jest lennem Polski - ....................
Zadanie 6. (4 p.)
Do podanych wydarzeń dopisz władców, za których panowania miały miejsce. Odpowiedzi wybierz
spośród: Zygmunt Stary, Zygmunt August, Stefan Batory, Zygmunt III, Władysław IV,
Jan Kazimierz.
Strona | 4
A. Unia Polski i Litwy w Lublinie - ......................./........................................................................
B. Utworzenie piechoty wybranieckiej - .........................................................................................
C. Obrona Jasnej Góry - ..................................................................................................................
D. Zawarcie traktatu w Starym Targu -............................................................................................
Zadanie 7. (2 p.)
Wskaż wydarzenie chronologicznie pierwsze, wpisując obok niego cyfrę 1, i chronologicznie
ostatnie, wpisując obok niego cyfrę 2.
A. Rozejm w Jamie Zapolskim - ...............
B. Bitwa pod Wielkimi A
ukami - ...............
C. Śmierć Zygmunta Augusta - ...............
D. Koronacja królewska Stefana Batorego - ...............
Zadanie 8. (2 p.)
Wskaż dwie przyczyny wybuchu wojny pomiędzy Rzeczpospolitą a Szwecją za panowania
Zygmunta III Wazy. Postaw znak X obok poprawnych odpowiedzi.
A. Utrata przez Zygmunta III tronu w Szwecji - ................
B. Zawarcie przez Rzeczpospolitą antyszwedzkiego sojuszu z Rosją - ................
C. Zdobycie przez Szwecję Prus Książęcych - ...............
D. Podjęcie decyzji o włączeniu Estonii do Rzeczypospolitej - ................
Zadanie 9. (6 p.)
Wykonaj polecenia związane z zamieszczoną mapą.
Strona | 5
z
ródło: http://pl.wikipedia.org
a) Podaj nazwy państw, na rzecz których w XVII wieku utraciliśmy terytoria oznaczone
na mapie literami: A i B.
A - ...........................................................................
B - ...........................................................................
b) Podaj nazwy państw oznaczonych na mapie numerami: 1 i 2, które w XVII wieku były
lennem Korony oraz Korony i Litwy.
1 - ...........................................................................
2 - ...........................................................................
c) Podaj nazwy dynastii, które w II połowie XVII wieku panowały w państwach oznaczonych
na mapie literami: a i b. Odpowiedzi wybierz spośród: Romanowowie, Habsburgowie,
Hohenzollernowie.
a - ...........................................................................
b - ...........................................................................
Zadanie 10. (9 p.)
Wykonaj polecenia dotyczące zamieszonej reprodukcji.
Strona | 6
Obraz przedstawia poselstwo cara Rosji do króla Polski, wysłane w końcowej fazie wojny polsko 
rosyjskiej z lat 1579  1582.
Podaj:
A. imię i nazwisko autora obrazu.
...............................................................................................................................
B. imię i nazwisko przedstawionego na obrazie króla Polski.
...............................................................................................................................
C. imię i przydomek cara Rosji, który przysłał poselstwo.
...............................................................................................................................
D. nazwę twierdzy, pod której murami zatrzymały się wojska polskie.
.........................................................................................
E. nazwę jazdy polskiej, której żołnierza oznaczono na reprodukcji białą ramką.
.........................................................................................
F. jeden element przedstawiony na obrazie świadczący o klęsce Rosji w wojnie.
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Zadanie 11. (4 p.)
Przeczytaj tekst z
ródłowy i na jego podstawie wykonaj polecenia.
Na podstawie: Joachim Jerlicz o początkach powstania Chmielnickiego.[:] y
ródła i materiały do nauczania historii,
opracowanie zbiorowe pod red. S. Sierpowskiego, Warszawa 1998, s. 106  107.
[...] Dnia 26 maja na Ukrainie między Korsuniem a Czerkasami, hetmanów obu,
Strona | 7
ze wszystkim wojskiem kwarcianym, którego do 6000 było. Kozacy skupiwszy się do kilkunastu
tysięcy, nad którymi wodzem i starszym był Bohdan Chmielnicki, wprzód namówiwszy się z Ordą,
a braterstwo przyjąwszy z niejakim Bejem Białogrodzkim Murżą, który zebrawszy blisko 60 000
wojska na pomoc onym przyszedł, znieśli. [...]
Doszedłszy hetmanów pod Korsuniem, tamże przez kilka godzin ścierając się nastąpili tak
srodze, że obóz rozerwali i wzięli, a to za sprawą wodzów tj. hetmanów: Mikołaja Potockiego, który
więcej radził o kieliszkach i szklanicach, niżeli o dobru Rzeczypospolitej [...]
Pod Piławcami  za nieszczęściem wielkim nasi są pohańbieni dla niezgody, że jeden
drugiego nie chciał słuchać. Pan Zasławski ze swym ludem, a drugi wojewoda kijowski poczęli
zaraz, zobaczywszy Tatarów przy Kozakach, bez wstydu uciekać [...]
a) Wymień dwie wskazane w tekście przyczyny porażek wojsk polskich w pierwszej fazie wojny
domowej na Ukrainie. [Powstania B. Chmielnickiego]
- ..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
- ..............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
b) Podkreśl poprawną odpowiedz
. Podane w tekście określenie  Orda - odnosi się do wojsk
A. rosyjskich.
B. tureckich.
C. tatarskich.
D. mołdawskich.
c) Podkreśl poprawną odpowiedz
. Opisane w tekście wydarzenia miały miejsce w roku
A. 1646.
B. 1648.
C. 1649.
D. 1654.
Zadanie 12. (4 p.)
Podaj imiona i nazwiska hetmanów, których noty biograficzne podano poniżej.
A. Hetman wielki koronny. Walczył z Rosją, Turkami i Tatarami. Po klęsce pod Cecorą przebywał
dwa lata w niewoli tureckiej. W 1629 roku pokonał wojska króla Gustawa II Adolfa
Strona | 8
pod Trzcianą.
..........................................................................................
B. Hetman wielki koronny, kanclerz wielki koronny. Najbliższy doradca króla Stefana Batorego.
Pod Byczyną pokonał wojska arcyksięcia Maksymiliana Habsburga.
..........................................................................................
Zadanie 13. (2 p.)
Wypisz litery, którymi oznaczono dwa obszary utracone przez Rzeczpospolitą na mocy rozejmu
w Andruszowie.
A. Ziemia Smoleńska
B. Inflanty
C. Lewobrzeżna Ukraina
D. Pomorze Gdańskie
Litery ........ ........