Gospodarka przestrzenna jako

element polityki regionalnej

• Gospodarka przestrzenna - całokształt

działalności w zakresie przestrzennego
zagospodarowania i użytkowania
gruntów.

Na gospodarkę przestrzenną

składają się rodzaje

działalności:

• koordynacyjno-regulacyjna,

• inwestycyjna,

• kontrolna.

Elementy bierne:

• działki,

• urządzenia infrastruktury technicznej.

Elementy czynne to:

• właściciele lub dysponenci działek,

• władze administracyjne (rządowe lub

samorządowe).

„Polityka przestrzenna”

• w szerokim rozumieniu polityki przestrzennej jej

przedmiotem jest przestrzenny aspekt wszelkiej
działalności ludzkiej,

• wąskie rozumienie polityki przestrzennej oznacza

traktowanie jej jako działania mającego na celu
rozmieszczenie ludności i funkcji oraz
zagospodarowanie i użytkowanie terenu.

Podmioty polityki

przestrzennej:

• administracja publiczna rządowa i

samorządowa,

• podmioty gospodarcze i grupy interesu,

• społeczeństwo obywatelskie.

Zadania polityki przestrzennej:

• koordynacja przestrzennej działalności

publicznej,

• tworzenie platformy porozumienia między

różnymi podmiotami polityki przestrzennej.

• Prowadzenie każdej polityki wymaga

określenia jej celów, znalezienia

sposobów oraz dobrania odpowiednich

ś

rodków pozwalających na ich

osiągnięcie.

Trzy fazy polityki

przestrzennej:

• ustalenie celów,

• opracowanie i przyjęcie strategii,

• sterowanie rozwojem.

• Instrumentami polityki przestrzennej

nazywane są określone prawem sposoby,

jakich podmioty polityki przestrzennej

mogą użyć, aby skłonić inne jednostki do

dostosowania swych zachowań do celów tej

polityki.

Podział instrumentów polityki

przestrzennej:

• środki przymusowe,

• stymulatory i środki zniechęcające,

• środki

materialnego

kształtowania

przestrzeni,

• środki informacyjne.

• Środki przymusowe to przepisy prawne

ograniczające

swobodę

podmiotów

gospodarczych w zakresie gospodarowania
przestrzenią.

Przykłady środków przymusowych:

• nakazy,

• pozwolenia na lokalizację,

• wywłaszczenia,

• prawo pierwokupu,

• ustalenia

miejscowego

planu

zagospodarowania przestrzennego.

• Środki stymulujące i zniechęcające służą

do skłonienia podmiotów gospodarczych do
dobrowolnego działania zgodnie z
kierunkami przyjętej przez władze polityki
przestrzennej.

Przykłady środków stymulujących i

zniechęcających:

1. różne formy bezpośredniej pomocy

finansowej dla przedsiębiorstw w celu
stymulowania określonej lokalizacji,

2. pomoc w przesunięciach przestrzennych,
3. pomoc w kształceniu zawodowym,
4. preferencje dla lokalnych

przedsiębiorstw przy udzielaniu
zamówień publicznych.

• Środki materialnego kształtowania

przestrzeni - stosowane są przez władze
lokalne w celu zachęcenia potencjalnych
inwestorów do lokalizacji na określonym
terenie przez stworzenie możliwości
uzyskiwania zewnętrznych korzyści z
lokalizacji.

Przykłady środków materialnego

kształtowania przestrzeni:

• rozbudowa infrastruktury technicznej,

• budowa obiektów infrastruktury społecznej,

• budowę terenów przemysłowych,

• parki i bieguny technologiczne.

• Środki informacyjne pozwalają wpływać

na zachowania podmiotów gospodarczych
przez informowanie o możliwościach
podjęcia działalności na danym terenie i
zachęcanie do inwestowania.

Przykłady środków informacyjnych:

• materiały informacyjne, które nie są

adresowane do określonych odbiorców,

• materiały

informacyjne

o

charakterze

specjalistycznym, które w założeniu mają
zainteresować określone grono odbiorców.

• Planowanie przestrzenne - działania

planistyczne mające na celu prawidłowy
rozwój kraju, regionów, powiatów, gmin i
miast, z punktu widzenia racjonalnego
użytkowania przestrzeni i środowiska oraz
zapewnienia warunków rozwoju
społecznego i gospodarczego.

Zadaniem planowania przestrzennego jest

racjonalne przekształcanie i

zagospodarowywanie struktur

przestrzennych, z uwzględnieniem:

• uwarunkowań przyrodniczych,społecznych,

gospodarczych i kulturowych obszaru
będącego przedmiotem planu,

• zasad organizowania ładu przestrzennego.

Rodzaje planowania przestrzennego:

• planowanie

strategiczne

(strategic

planning),

• planowanie fizyczne (physical planning),

• planowanie użytkowania terenów (land

use planning).