PIOTR BRUEGEL, UPADEK IKARA

Pośród wielu obrazów, jakie dane mi było widzieć w swym krótkim życiu, największe wrażenie
wywarł na mnie obraz Piotra Bruegla Starszego, malarza niderlandzkiego żyjącego w latach 1525 –
1569, noszący tytuł „Upadek Ikara”. Dzieło to zostało stworzone ok. roku 1558, w Brukseli, za pomocą
farb olejnych, na płótnie o wymiarach 74 cm x 112 cm. Obecnie znajduje się w muzeum Musées
Royaux des Beaux-Arts.

Obraz przedstawia epizod ze znanego mitu o Ikarze, któremu udało się uciec z wyspy Kreta na
skrzydłach spojonych woskiem i przytwierdzonych do ramion. Leciał jednak zbyt blisko słońca, wosk
się roztopił i Ikar wpadł do morza.

Dla wyróżnienia poszczególnych planów obrazu Bruegl zastosował technikę malowania po
przekątnej, co podkreślają jeszcze ukośne bruzdy ziemi. Gra odcieni i świateł różnicuje plan bliski i
daleki, jedność natomiast zapewnia koloryt harmonijnie łączący brązy, zielenie i błękity.

Na pierwszym planie dzieła malarz umieścił oracza idącego za pługiem, pastucha wśród stada
baranów i rybaka z wędką. Za nimi rozpościera się rozległy pejzaż morski, widać kilka statków na
morzu i zarysy miasta w oddali. Słońce znad horyzontu roztacza blade światło.

Znamienne, że w obrazie Bruegla najbardziej widoczny jest pejzaż, natomiast bohatera obrazu
dostrzegamy dopiero po jego dłuższej obserwacji. Nowatorsko ukrył główną postać malowidła. Widać
jedynie nogi Ikara rozpaczliwie przebierające nad powierzchnią wody oraz wirujące nad morską wodą
piórka.

Odbija się, więc w dziele malarza znikomość losu jednostki: Ikar umiera, a nikt nie zauważa nawet
jego tragedii, nikt nie zaprzestał codziennych