02 Posługiwanie się dokumentacją techniczną

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Jolanta Przybytniewska

Posługiwanie się dokumentacją techniczną 743[03].O1.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Barbara Jaśkiewicz
mgr inż. Urszula Przystalska

Opracowanie redakcyjne:
inż. Jolanta Górska

Konsultacja:
mgr inż. Zdzisław Feldo

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 743[03].O1.02
„Posługiwanie się dokumentacją techniczną”, zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu tapicer.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Rysunki wyrobów, podzespołów, elementów, schematy i szkice techniczne

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Normatywne, techniczne i technologiczne przygotowanie produkcji

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Obliczanie zużycia materiałów, czasu pracy, kosztów produkcji i wyrobu

5.3.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie tapicer 743[03] przy realizacji
jednostki modułowej „Posługiwanie się dokumentacją techniczną” 743[03].O1.02.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które uczeń
powinien mieć opanowane przed przystąpieniem do realizacji tej jednostki modułowej,

−

cele kształcenia, jakie uczeń powinien osiągnąć podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń mających wykształcić u uczniów umiejętności praktyczne,

−

przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego służące ewaluacji osiągnięć ucznia,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami nauczania:

wykładu informacyjnego, pokazu z objaśnieniem, ćwiczeń praktycznych. Również formy
organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej pracy
uczniów do pracy w grupie liczącej do 15 osób, a w miarę potrzeb z podziałem na zespoły
3–4 osobowe.

W celu sprawdzenia wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może posłużyć się

zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym różnego rodzaju
zadania. W tym rozdziale podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

743[03].O1

Podstawy zawodu

743[03].O1.01

Przestrzeganie przepisów

bezpieczeństwa i higieny

pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz

ochrony środowiska

743[03].O1.03

Charakteryzowanie narzędzi,

maszyn i urządzeń

stosowanych w tapicerstwie

743[03].O1.02

Posługiwanie się

dokumentacją techniczną

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

posługiwać się podstawowymi przyrządami kreślarskimi,

–

podstawy geometrii,

–

podstawy rysunku technicznego,

–

rysować proste konstrukcje geometryczne,

–

stosować wzory na obliczanie pól powierzchni,

–

rysować proste bryły geometryczne,

–

wykonywać rzuty prostokątne na dwie i trzy płaszczyzny,

–

stosować jednostki układu SI,

–

przeliczać jednostki,

–

korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

sporządzać odręczne i techniczne rysunki wyrobów, podzespołów i elementów,

−

odczytać schematy i szkice techniczne dotyczące maszyn i urządzeń,

−

posłużyć się dokumentacją konstrukcyjną i technologiczną,

−

określić zasady sporządzania dokumentacji technicznej,

−

scharakteryzować rodzaje norm,

−

określić zasady normowania materiałów i czasu pracy,

−

określić zasady obliczania zużycia materiałów,

−

określić zapotrzebowanie na materiały podstawowe i pomocnicze,

−

scharakteryzować metody określania czasu pracy,

−

sporządzić kalkulację kosztów materiałowych i kosztów pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Tapicer 743[03]

Moduł:

Podstawy zawodu 743[03].O1

Jednostka modułowa:

Posługiwanie się dokumentacją techniczną 743[03].O1.02

Temat: Oznaczenia graficzne stosowane do oznaczania na rysunkach materiałów

podstawowych oraz półfabrykatów tapicerskich.

Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności posługiwania się oznaczeniami graficznymi

stosowanymi do oznaczania na rysunkach materiałów podstawowych
i półfabrykatów tapicerskich.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać oznaczenia graficzne stosowane w rysunkach tapicerskich,

−

zastosować oznaczenia graficzne do oznaczania elementów tapicerskich na rysunkach,

−

odczytać na rysunkach elementy tapicerskie oznaczone symbolami graficznymi,

−

rozpoznać na podstawie oznaczeń graficznych jakich materiałów użyto lub należy użyć
do wykonania wyrobu tapicerowanego przedstawionego na rysunku.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

plansze poglądowe przedstawiające stosowane oznaczenia graficzne,

−

rysunki techniczne z oznaczeniami graficznymi,

−

kartki z oznaczeniami graficznymi z miejscami na ich opis,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Realizacja zajęć.

−

Nauczyciel dokonuje prezentacji tematu podzielonego na bloki.

−

Uczniowie w czasie prezentacji notują uwagi do poszczególnych zagadnień.

−

Nauczyciel demonstruje i omawia poszczególne oznaczenia graficzne stosowane
w rysunku tapicerskim.

−

Uczniowie rysują w zeszytach ćwiczeń oznaczenia graficzne z objaśnieniami.

−

Nauczyciel rozdaje uczniom przygotowane kartki z wydrukowanymi symbolami
graficznymi.

−

Uczniowie opisują samodzielnie przedstawione na kartkach symbole.

4. Uczniowie prezentują nauczycielowi swoje prace.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Nauczyciel analizuje prace uczniów i stwierdza czy są poprawne.
6. Uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny prac.
7. Uczniowie odczytują, z prezentowanych przez nauczyciela rysunków, graficzne symbole

tapicerskie i interpretują ich znaczenie.

8. Uczniowie wspomagani przez nauczyciela formułują wnioski końcowe.

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Opisz zaprezentowany przez nauczyciela rysunek wyrobu tapicerowanego.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności,

−

ustne odpowiedzi i dyskusja z uczniami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Tapicer 743[03]

Moduł:

Podstawy zawodu 743[03].O1

Jednostka modułowa:

„Posługiwanie

się

dokumentacją

techniczną”

743[03].O1.02

Temat: Kalkulacja kosztów materiałowych i kosztów pracy przy wykonywaniu wyrobów

tapicerowanych.

Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności wykonywania obliczeń ilości i kosztów materiałów

oraz czasu pracy i kosztów robocizny potrzebnych na wykonanie jednego lub
całej grupy wyrobów tapicerowanych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

obliczyć ilość materiału potrzebną na wykonanie jednego wyrobu tapicerowanego,

−

obliczyć ilość materiału potrzebną na wykonanie grupy wyrobów tapicerowanych,

−

obliczyć koszt materiałów niezbędnych do wykonania zadań,

−

obliczyć, na podstawie norm czasowych lub ilościowych, czas niezbędny do wykonania
danego wyrobu tapicerowanego lub grupy wyrobów,

−

obliczyć koszty robocizny za wykonanie pracy.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna,

−

grupowa.

Strategia: uczenie się przez doświadczenie.

Środki dydaktyczne:

−

plansze poglądowe przedstawiające stosowane w obliczeniach wzory,

−

rysunki techniczne służące do ćwiczenia obliczeń zapotrzebowania materiałowego,

−

kartki z przygotowanymi treściami zadań,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika.

Czas: 4 godziny dydaktyczne.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Realizacja zajęć:

−

nauczyciel dokonuje prezentacji tematu,

−

nauczyciel

omawia

poszczególne

zagadnienia

posługując

się

planszami

poglądowymi,

−

uczniowie notują wskazane przez nauczyciela wzory wraz z objaśnieniami,

−

nauczyciel podaje przykłady obliczeń wykonywanych podczas kalkulacji,

−

uczniowie wspólnie dokonują obliczeń podanych przez nauczyciela przykładów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

nauczyciel stopniowo zwiększa poziom trudności przykładów,

−

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów, udziela wskazówek w razie wystąpienia
problemu,

−

uczniowie wskazują punkty, które są dla nich niezrozumiałe,

−

nauczyciel omawia z nimi problemowe zagadnienia.

5. Nauczyciel rozdaje uczniom kartki z wydrukowanymi zadaniami o różnym stopniu

trudności, które uczniowie rozwiązują samodzielnie.

6. Nauczyciel analizuje pracę każdego ucznia i stwierdza czy wykonał ją poprawnie.
7. Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy.
8. Grupa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.
9. Nauczyciel wskazuje na ewentualne błędy i wyjaśnia ich powody.
10. Uczniowie zapisują w zeszytach ćwiczeń wnioski końcowe.

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Dokonaj obliczenia kosztów materiałowych i kosztów pracy dla przykładu podanego

przez nauczyciela.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności,

−

ustne odpowiedzi i dyskusja z uczniami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Rysunki wyrobów, podzespołów, elementów, schematy

i szkice techniczne

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj rysunek odręczny mebla tapicerowanego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Ćwiczenie powinno być wykonane w szkolnej pracowni
technologicznej lub pracowni rysunku technicznego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać analizy odpowiedniego fragmentu materiału nauczania,
2) przygotować papier i ołówek do rysowania,
3) dokonać oceny proporcji i rozmiarów mebla,
4) narysować pionową oś symetrii,
5) narysować linie równoległe,
6) wykończyć rysunek pogrubiając właściwe linie,
7) poddać rysunek ocenie nauczyciela,
8) zanotować w zeszycie ćwiczeń uwagi i wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

mebel tapicerowany,

–

karton rysunkowy lub arkusze kreślarskie,

–

ołówek (HB, F, B, B1, B2),

–

poradnik ucznia,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

poradnik ucznia,

–

literatura proponowana w rozdziale 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj materiały i półfabrykaty stosowane w tapicerstwie na podstawie

przedstawionych przez nauczyciela oznaczeń graficznych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Ćwiczenie powinno być wykonane w szkolnej pracowni
technologicznej lub pracowni rysunku technicznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać analizy odpowiedniego fragmentu materiału nauczania,
2) zapoznać się z oznaczeniami graficznymi prezentowanymi przez nauczyciela,
3) przyporządkować oznaczeniom odpowiednie materiały i półfabrykaty,
4) poddać pracę ocenie nauczyciela,
5) zanotować w zeszycie ćwiczeń uwagi i wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

rysunki symboli graficznych,

–

notatnik,

–

przybory do pisania,

–

poradnik ucznia,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Odczytaj rysunki techniczne mebli tapicerowanych przedstawione przez nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Ćwiczenie powinno być wykonane w szkolnej pracowni
technologicznej lub pracowni rysunku technicznego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać analizy odpowiedniego fragmentu materiału nauczania,
2) zapoznać się z rysunkami prezentowanymi przez nauczyciela,
3) wykonać plan odczytu dla poszczególnych rysunków,
4) odczytać rysunki,
5) poddać pracę ocenie nauczyciela,
6) zanotować w zeszycie ćwiczeń uwagi i wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

rysunki przeznaczone do odczytu,

–

notatnik,

–

przybory do pisania,

–

poradnik ucznia,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Normatywne, techniczne i technologiczne przygotowanie

produkcji

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Podziel podaną przez nauczyciela listę norm i ich symboli pod kątem obszaru na jakim

obowiązują.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Ćwiczenie powinno być wykonane w pracowni technologii.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać analizy odpowiedniego fragmentu materiału nauczania,
2) zanotować uwagi dotyczące podziału norm ze względu na obszar ich obowiązywania,
3) uporządkować podane normy zgodnie ze wskazówkami materiału nauczania,
4) poddać wyniki pracy ocenie nauczyciela,
5) zanotować w zeszycie ćwiczeń uwagi i wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

notatnik,

–

poradnik ucznia,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

literatura prezentowana w rozdziale 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Przedstaw schematycznie przebieg procesu technologicznego produkcji klina tapczanowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Ćwiczenie powinno być wykonane w pracowni technologii.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać analizy odpowiedniego fragmentu materiału nauczania,
2) zanotować uwagi dotyczące kolejności operacji podczas wykonywania klina,
3) sporządzić plan prac wykonywanych podczas produkcji klina,
4) oznaczyć każdą kolejną czynność literą bądź cyfrą,
5) sporządzić tabelkę,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6) przyporządkować każdemu elementowi klina czynności jakie muszą być przy nim

wykonane,

7) poddać wyniki pracy ocenie nauczyciela,
8) zanotować w zeszycie ćwiczeń uwagi i wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

notatnik,

–

poradnik ucznia,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

literatura prezentowana w rozdziale 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Objaśnij znaczenie zaprezentowanych przez nauczyciela symboli graficznych używanych

do sporządzania schematów organizacji pracy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Ćwiczenie powinno być wykonane w pracowni technologii.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać analizy odpowiedniego fragmentu materiału nauczania,
2) zanotować uwagi dotyczące symboli używanych w schematach,
3) przyporządkować podane symbole zgodnie ze wskazówkami materiału nauczania,
4) poddać wyniki pracy ocenie nauczyciela,
5) zanotować w zeszycie ćwiczeń uwagi i wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

notatnik,

–

poradnik ucznia,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

literatura prezentowana w rozdziale 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Obliczanie zużycia materiałów, czasu pracy, kosztów

produkcji i wyrobu

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oblicz ile materiału pokryciowego potrzeba na pokrycie materaca o wymiarach

2000x800x160 mm.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Ćwiczenie powinno być wykonane w szkolnej pracowni
technologicznej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać analizy odpowiedniego fragmentu materiału nauczania,
2) zanotować niezbędne do realizacji ćwiczenia informacje,
3) przyjąć metodę obliczania naddatków materiału na szwy,
4) obliczyć wymiar 2 szt. formatek na powierzchnie szerokie,
5) obliczyć wymiar 2 szt. formatek na powierzchnie długie,
6) obliczyć wymiar 2 szt. formatek na powierzchnie krótkie,
7) obliczyć zgodnie z przyjętą metodą, ilość materiału na szwy,
8) zsumować wyniki obliczeń,
9) poddać wyniki ocenie nauczyciela,
10) zanotować w zeszycie ćwiczeń uwagi i wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

notatnik,

–

poradnik ucznia,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

literatura prezentowana w rozdziale 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Oblicz koszt materiału pokryciowego, którego cena wynosi 50 zł/m

, potrzebnego na

pokrycie trzech materacy o wymiarach 2000×800×160 mm każdy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Ćwiczenie powinno być wykonane w szkolnej pracowni
technologicznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać analizy odpowiedniego fragmentu materiału nauczania,
2) zanotować niezbędne do realizacji ćwiczenia informacje,
3) przyjąć metodę obliczania naddatków materiału na szwy,
4) obliczyć wymiar formatek na powierzchnie szerokie,
5) obliczyć wymiar formatek na powierzchnie długie,
6) obliczyć wymiar formatek na powierzchnie krótkie,
7) obliczyć zgodnie z przyjętą metodą ilość materiału na szwy,
8) zsumować wyniki obliczeń,
9) obliczyć cenę potrzebnej ilości materiału,
10) poddać wyniki ocenie nauczyciela,
11) zanotować w zeszycie ćwiczeń uwagi i wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

notatnik,

–

poradnik ucznia,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

literatura prezentowana w rozdziale 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Oblicz ile wyniósł miesięczny zarobek pracownika wykonującego fotele tapicerowane

jeżeli:
–

norma czasowa na wykonanie jednego fotela wynosi 12h,

–

stawka płacowa pracownika za godzinę normatywną wynosi 15zł/h,

–

stawka za godziny ponadnormatywne, wynikające z ilości wykonanych foteli, wzrasta
o 40%,

–

miesiąc rozliczeniowy liczył 168 roboczogodzin,

–

pracownik wykonał w ciągu miesiąca 16 foteli.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Ćwiczenie powinno być wykonane w szkolnej pracowni
technologicznej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać analizy odpowiedniego fragmentu materiału nauczania,
2) zanotować niezbędne do realizacji ćwiczenia informacje,
3) obliczyć ile godzin wypracował pracownik wykonując 16 foteli,
4) obliczyć ile wypracował godzin ponad obowiązujące w tym miesiącu168 godzin,
5) obliczyć zarobek za obowiązujące w tym miesiącu 168 roboczogodziny,
6) obliczyć stawkę płacy za godziny wypracowane ponad normę,
7) obliczyć zarobek za godziny ponadnormatywne,
8) zsumować wyniki obliczeń,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9) poddać wyniki ocenie nauczyciela,
10) zanotować w zeszycie ćwiczeń uwagi i wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

notatnik,

–

poradnik ucznia,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

literatura prezentowana w rozdziale 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test

dwustopniowy

jednostki

modułowej

„Posługiwanie

się

dokumentacją techniczną”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 5, 6, 7, 9, 11, 12, 13, 15, 16, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 4, 8, 10, 14, 17 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 zadań z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. a, 3. d, 4. b, 5. d, 6. a, 7. c, 8. b, 9. d, 10. a, 11. a,
12. c, 13. b, 14. d, 15. b, 16. a, 17. c, 18. d, 19. b, 20. a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić

zasady

sporządzania

rysunków

odręcznych

Określić

zasady

wykonywania

rzutów

prostokątnych

Dobrać rodzaj rysunku technicznego do
potrzeb

Zastosować zasady wykonywania rysunków
złożeniowych

Rozpoznać symbole graficzne materiałów
podstawowych

Rozpoznać symbole graficzne półfabrykatów
tapicerskich

Rozpoznać symbole graficzne stosowane na
schematach organizacyjnych stanowisk pracy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rozpoznać rodzaj normy

Określić zasady sporządzania dokumentacji
technicznej

Odczytać schematy technologiczne

Określić zasady sporządzania dokumentacji
technologicznej

Określić sposoby normowania materiałów

Określić zapotrzebowanie na materiały

Obliczyć koszty materiałowe

Scharakteryzować metody określania czasu
pracy

Obliczyć normę czasu na wykonanie

Obliczyć koszty robocizny

Określić rodzaj kosztów

Obliczyć koszty materiałowe w warsztacie
rzemieślniczym

Rozróżnić rodzaje remontów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę rozwiązywania testów z zadaniami wielokrotnego

wyboru.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi w karcie odpowiedzi.
6. Zapewnij uczniom warunki do samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi oraz podaj czas

przeznaczony na rozwiązanie testu.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania testu (rozładuj

niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed końcem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając znak X w odpowiedniej

rubryce.

6. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie

ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

7. Zadania wymagają stosunkowo prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed

wskazaniem poprawnego wyniku.

8. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
9. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci
zadania: 3, 4, 8, 10, 14, 17 gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.

10. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Podstawową zasadą rysunku odręcznego jest

a) dbałość o szczegóły.
b) właściwa perspektywa rysunku.
c) właściwe uchwycenie proporcji i zachowanie kształtu przedmiotu.
d) dbałość o estetykę rysunku.

2. Prostopadłościan rzutowany powinien być umieszczony pomiędzy płaszczyznami rzutów,

tak aby
a) jego ściany były do nich równoległe.
b) jego ściany były do nich pochylone pod katem 45°.
c) jego ściany były do nich pochylone pod katem 60°.
d) przynajmniej jedna ściana była równoległa do którejś z płaszczyzn.

3. Aby ukazać budowę wewnętrzną przedmiotu zastosujemy

a) rzut prostokątny na trzy płaszczyzny.
b) urywanie przedmiotów rysowanych.
c) schemat.
d) rzutowanie przekroju przedmiotu.

4. Do określenia elementów przedstawionych na rysunku złożeniowym umieszczonym

w wykazie, stanowiącym uzupełnienie tabliczki rysunkowej należy w pierwszej
kolejności stosować nazwy
a) używane w mowie powszechnej.
b) zapisane w Polskich Normach.
c) używane w żargonie zawodowym.
d) dowolne.

5. Prezentowany na rysunku symbol oznacza

a) płytę stolarską.
b) tarcicę.
c) płytę paździerzową.
d) płytę wiórową.

6. Prezentowany na rysunku symbol oznacza

a) materiały wyściółkowe.
b) materiały pokryciowe.
c) matę szczecinowo-lateksową.
d) gumę piankową.

7. Prezentowany na rysunku symbol oznacza

a) zasobnik na materiały pomocnicze.
b) szafkę narzędziową.
c) materiał po obróbce.
d) materiał do dalszej obróbki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Norma PN-D-01001:1975 Materiały tarte. Podział nazwy określenia biorąc pod uwagę to

czego dotyczy, jest normą
a) klasyfikacyjną.
b) znaczeniową.
c) czynnościową.
d) przedmiotową.

9. Opracowanie pełnej dokumentacji technicznej obowiązuje w przypadku pojedynczych

wyrobów, przy produkcji minimum
a) 300 szt.
b) 100 szt.
c) 250 szt.
d) 200 szt.

10. Schemat przebiegu procesu technologicznego określa

a) aktualnie przyjęty proces technologiczny dla wykonania danego wyrobu.
b) parametry obróbki wykonywanego wyrobu.
c) zestaw materiałów potrzebnych do wykonania danego wyrobu.
d) wymogi jakościowe dla danego wyrobu.

11. Plan obróbki technologicznej sporządza się na podstawie danych zawartych

a) w dokumentacji technicznej zasadniczej.
b) w dokumentacji technicznej wstępnej.
c) w instrukcjach stanowiskowych.
d) w wytycznych działu planowania.

12. Techniczny sposób obliczania normy materiałowej charakteryzuje się

a) małą pracochłonnością.
b) dużą niedokładnością wyliczeń.
c) dużą dokładnością wyliczeń.
d) prostotą dokonywania wyliczeń.

13. Jeżeli na wykonanie jednego podłoża fotelowego z pasów potrzeba pięć odcinków po

0,8 m i sześć odcinków po 0,6 m to na wykonanie takiego podłoża potrzeba
a) 6 m b. pasów.
b) 7,6 m b. pasów.
c) 7 m b. pasów.
d) 8 m b. pasów.

14. Koszty materiałów tapicerskich dla wyprodukowania czterech sztuk wyrobów

tapicerowanych, w których rzeczywiste zużycie wynosi 5 m

na sztukę, a racjonalnie

uzasadnione odpady stanowią 10%, przy koszcie materiału 25 zł za m

wyniosą

a) 600 zł.
b) 575 zł.
c) 500 zł.
d) 550 zł.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15. Najdokładniejszą, ale i najbardziej pracochłonną metodą normowania czasu pracy jest

metoda
a) sumaryczna.
b) analityczna.
c) doświadczalno-obliczeniowa.
d) porównawcza.

16. Jeżeli pracownik w ciągu 168 h pracy wykonując 100% normy wykonał 14 sztuk

wyrobów to norma czasowa na jednostkę wynosi
a) 12 h/szt.
b) 14 h/szt.
c) 16 h/szt.
d) 8 h/szt.

17. Wynagrodzenie pracownika zatrudnionego w systemie akordowym, który wytworzył

w ciągu miesiąca 30 sztuk produktu, otrzymując 60 zł za sztukę plus 10% premii,
wyniesie
a) 1800 zł.
b) 1900 zł.
c) 1980 zł.
d) 1890 zł.

18. Koszty materiałów i robocizny przy wytwarzaniu kanapy to koszty

a) wydziałowe.
b) ogólnozakładowe.
c) pośrednie.
d) bezpośrednie.

19. W warsztatach tapicerskich przy obliczaniu kosztów materiałowych uwzględnia się

racjonalnie uzasadnione odpady materiałów tapicerskich na poziomie
a) 15–20%.
b) 10–15%.
c) 5–10%.
d) 20%.

20. Remont maszyny tapicerskiej, którego koszt nie przekracza 30% jej wartości to remont

a) średni.
b) bieżący.
c) kapitalny.
d) awaryjny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ………………………………………………………

Posługiwanie się dokumentacją techniczną

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test II

Test

praktyczny

typu

„próba

pracy”

jednostki

modułowej

„Posługiwanie się dokumentacją techniczną”

Treść zadania
1. Na podstawie rysunku A wpisz w tabelę „ Zestawienie materiałów” nazwy materiałów

jakie, zgodnie z rysunkiem zostały, bądź mogły być użyte do wykonania poduchy
tapczanu.

2. Podaj jaki rodzaj rysunku reprezentują rysunki B i C. Dokonaj

opisu

wskazanych

elementów rysunków B i C.

3. Napisz jakie operacje i czynności zasadnicze zostały wykonane podczas wykonywania

klina tapczanowego, które ilustruje graficzny zapis procesu technologicznego (diagram 1).

Instrukcja dla nauczyciela

W badaniu osiągnięć ucznia w nabywaniu umiejętności praktycznych przewidzianych

w celach jednostki modułowej zalecane jest przeprowadzenie zadania testowego typu „próba
pracy”. Zadanie jest tak dobrane, aby pozwoliło sprawdzić poziom umiejętności w zakresie
wiedzy teoretycznej i sprawności praktycznego wykonywania czynności.

Uczniowie powinni wykonywać zadanie indywidualnie. Jest to jednocześnie możliwość

samodzielnego sprawdzenia przez ucznia poziomu nabytych umiejętności i dokonania analizy
wykonanych ćwiczeń praktycznych.

Zadaniem nauczyciela jest stworzenie warunków umożliwiających uczniowi wykonanie

zadania zgodnie z obowiązującymi zasadami i w określonym czasie. Należy zapewnić
uczniowi warunki do samodzielnego zaplanowania poszczególnych etapów wykonania
zadania:

−

zaplanowania realizacji zadania,

−

wykazania się nabytymi umiejętnościami,

−

przeprowadzenia analizy uzyskanych wyników pracy.

Uczeń powinien mieć udostępnione:

−

stanowisko do wykonania zadania,

−

instrukcję wykonania zadania.

Przed rozpoczęciem wykonywania zadania nauczyciel powinien:

−

przydzielić uczniom kolejność i zakres wykonywania zadania,

−

określić kryteria oceny wykonywanego zadania,

−

kontrolować na bieżąco pracę uczniów,

−

dokonać oceny wykonanej pracy.

Instrukcja dla ucznia

Uczeń powinien wykonać następujące czynności:

−

zapisać plan działania na przykład: analiza rysunku A, zapis odczytu rysunku A,
wypełnianie tabeli zestawienia materiałów rysunku A, analiza rysunku B i C, opis
rysunku B i C, opis graficznej ilustracji procesu technologicznego przedstawionego na
diagramie1,

−

przedstawić nauczycielowi plan do zatwierdzenia,

−

wykonać zaplanowane czynności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zadanie 1

Wpisz w tabelę „Zestawienie materiałów” nazwy materiałów jakie, zgodnie z rysunkiem

A zostały, bądź mogły być użyte, do wykonania poduchy tapczanu.

Rys. A

Lp. Zestawienie materiałów

Ilość

uzyskanych

punktów

10.

11.

Razem:

Ilość uzyskanych punktów (1p. za pozycję w tabeli, max. 11p.).

Zadanie 2

Podaj jaki rodzaj rysunku reprezentują rysunki B i C. Dokonaj opisu wskazanych

elementów rysunków B i C.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. B. Rysunek siedziska fotela

Rys. C. Rysunek nagłówka

Ilość uzyskanych punktów:

−

rodzaj rysunku (1p. za rysunek, max.2p.),

−

opis elementów rysunków (1p. za element, max.15.).

Zadanie 3

Napisz jakie operacje i czynności zasadnicze zostały wykonane podczas wykonywania

klina tapczanowego, które ilustruje graficzny zapis procesu technologicznego (diagram 1).

Diagram 1

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Operacje wchodzące w skład procesu technologicznego produkcji klina tapczanowego:

a) ……………………………….
b) ……………………………….
c) ……………………………….
d) ……………………………….
e) ……………………………….
f) ……………………………….
g) ……………………………….
h) ……………………………….
i) ……………………………….

Ilość uzyskanych punktów (2p. za prawidłowo wskazaną operację, max.18p.).

Ogólna suma uzyskanych punktów z zadania 1,2 i 3 przy max. 46 możliwych do uzyskania:

Umiejętności podlegające ocenie

Lp. Czynność wykonywana przez ucznia

Punkty do
uzyskania

Punkty
przyznane

Rozróżnianie oznaczeń graficznych stosowanych w
rysunku technicznym meblowym

2. Znajomość rodzajów rysunku technicznego meblowego

Rozpoznawanie oznaczeń graficznych materiałów
tapicerskich stosowanych w rysunku tapicerskim
i opisywanie tych rysunków

Odczytywanie schematów i znajomość tapicerskich
procesów technologicznych

Razem

Normy wymagań na poszczególne oceny

Ocena

Liczba uzyskanych punktów

dopuszczający

23–25

dostateczny

26–35

dobry

36–41

bardzo dobry

42–45

celujący

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Bacia K., Witkowski B.: Technologia tapicerstwa. WSiP, Warszawa 1986
2. Bacia K.: Materiałoznawstwo tapicerskie. WSiP, Warszawa 1988
3. Dzięgielewski S.: Meble tapicerowane. Produkcja przemysłowa. WSiP, Warszawa 1996
4. Dzięgielewski S.: Meble tapicerowane. Produkcja rzemieślnicza i naprawy. WSiP,

Warszawa 1997

5. Jurczyk J.: Materiałoznawstwo tapicerskie. WSiP, Warszawa 1990
6. Jurczyk J.: Technologia tapicerstwa. WSiP, Wydawnictwo Akcydensowe, Warszawa

1983

7. Martyniak Z.: Metody organizowania procesów pracy. PWE, Warszawa 1996
8. Morawski E.: Tapicerstwo samochodowe. WKiŁ, Warszawa 1980
9. Persz T.: Materiałoznawstwo dla techników przemysłu skórzanego. WSiP, Warszawa

1988

10. Sławiński M.: Rysunek zawodowy dla stolarza, WSiP, Warszawa 1998
11. Zestawy norm

Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Goźlińska E., Szlosek F.: Podręczny słownik nauczyciela kształcenia zawodowego.

ITeE, Radom 1997

3. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. BKKK, FW, Warszawa 1996
4. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000
5. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITE – WSI, Radom 1995