2008-05-07

1

Zagraniczna polityka ekonomiczna

Cele zagranicznej polityki ekonomicznej

• ilościowe – rozmiary handlu i bilansu płatniczego,

dostawy surowców, napływ BIZ

• jakościowe – terms of trade, wydajność pracy, postęp

techniczny wynikający z transferu technologii, zmiany

strukturalne w gospodarce;

Cele mogą być osiągane w okresie:
• długim (struktura, BP, miejsce w gospodarce

światowej);

• średnim (efektywność, PT, inwestycje);
• krótkim (terms of trade, import lub eksport).

Cele są ze sobą powiązane – sprzężenie zwrotne lub

sprzeczności (głównie czasowe);

Środki zagranicznej polityki ekonomicznej

• wyrażone rzeczowo lub wartościowo zasoby czynników

produkcji służące do osiągnięcia celów polityki

ekonomicznej.

Za pomocą środków państwo może oddziaływać:

• pośrednio – zasilanie podmiotów zwiększając ich

konkurencyjność (subwencjonowanie exportu, kredyty,

ubezpieczenia, finansowanie importu licencji);

• bezpośrednio – sfera będąca własnością państwa –

decyzje produkcyjne, handlowe i inwestycyjne.

Wewnętrzna polityka ekonomiczna a zagraniczna

polityka ekonomiczna (powiązania)

• kurs walutowy – dewaluacja, rewaluacja, deprecjacja,

aprecjacja

• stopa procentowa – realna, nominalna, rynkowa
• budżet państwa
• podatki i polityka fiskalna
• system monetarny
• ceny

Funkcje zagranicznej polityki ekonomicznej

• polityka wolnego handlu

• protekcjonizm

Polityka handlowa

Narzędzia taryfowe:

• cła
• autonomiczne (decyzja jednego państwa); umowne

(negocjowane z innymi)

• minimalne (klauzula największego uprzywilejowania);

maksymalne

• preferencyjne i dyskryminacyjne
• importowe, eksportowe i tranzytowe
• ochronne i fiskalne
• od wartości, od ilości i kombinowane

2008-05-07

2

Narzędzia parataryfowe

• opłaty wyrównawcze
• opłaty fiskalne i specjalne (statystyczne,

administracyjne)

• podatki
• subsydia eksportowe (bezpośrednie i pośrednie)
• dumping
• depozyty importowe
• kontyngenty taryfowe

Narzędzia pozataryfowe:

• ograniczenia ilościowe
• licencje importowe
• dobrowolne ograniczenia eksportu
• porozumienia o dobrowolnym ograniczeniu

eksportu

• ograniczenia dewizowe – wymienialność,

niewymienialność

• barter i transakcje kompensacyjne
• umowy płatnicze
• clearing
• zakupy rządowe

Międzynarodowa polityka ekonomiczna

Podmioty:

• państwa
• organizacje międzynarodowe (GATT, WTO),
• KTN

Literatura

1. Bożyk P., Misala J., Puławski M., Międzynarodowe

stosunki ekonomiczne, PWE, Warszawa 2002, r.10, 11

2. Budnikowski A., Międzynarodowe stosunki

gospodarcze, PWE, Warszawa 2006, r.8, 9, 10

3. Ciamaga, L. Struktura gospodarki światowej, WSE,

Warszawa 2003, r.3

4. Kisiel-Łowczyc, A.B., Współczesna gospodarka

światowa, Uniwersytet Gdański, 2003, r.3, 4

5. Skodlarski, J., Gospodarka światowa: geneza i rozwój,

PWN Warszawa, 2005, r.11