Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Kordian,
bohater utworu Juliusza Słowackiego
O utworze z
ródłowym:
Znaczenie postaci
Znaczenie postaci
Znaczenie postaci
Znaczenie postaci
Znaczenie postaci
Kordian to jedna z ważniejszych postaci polskiego romantyzmu. Juliusz Słowacki napi- Kordian to dramat romantyczny,
nie fabularny, oparty na ciągu epi-
sał swój dramat po klęsce powstania listopadowego, w czasie pobytu w Szwajcarii w 1833
roku. Postać głównego bohatera posiada nie tylko cechy bohatera romantycznego. Kor- zodów. Rozpoczyna się  Przygo-
towaniem : w noc sylwestrową
dian jest także polemiką z konwencjami i schematami romantycznymi. Przeciwstawia
się go mickiewiczowskiemu Konradowi. Jednocześnie można stwierdzić, że jest najbar- 1799 roku szatani decydują o lo-
sach Polski. Tworzą przywódców
dziej dojrzałą i złożoną postacią wykreowaną w dobie romantyzmu polskiego.
powstania listopadowego i zapo-
Pierwsze słowa monologu tytułowego bohatera:  Zabił się młody&  symbolizują
wiadają upadek narodu. Jednak
przeżycie głębokiego wstrząsu psychicznego. Wywołany jest nie tylko wyobrażeniem
na scenę wkracza Chór Aniołów
o wielkiej romantycznej miłości, ale także zbyt dużą wrażliwością młodego człowieka,
i prosi Boga o litość. W  Prolo-
pogrążonego w szaleńczym smutku. Samobójcza śmierć, o której mówi młody Kordian,
gu zawarta jest dyskusja ideolo-
pozostawia w psychice chłopaka ślad. Decyduje o przełomie w jego świadomości. Widzi
bowiem rozbieżność między tym tragicznym czynem i jego przyczyną a surowością i bez- giczna między trzema Osobami,
z których pierwsza prezentuje po-
względnością opinii społecznej.
glądy Mickiewicza (konradyzm).
Kordian to postać złożona. Z jednej strony głęboko przeżywa tragedię innych ludzi,
Poezja podnosi na duchu Pola-
śmierć bliskich, niewolę ojczyzny, z drugiej  nie jest w stanie podjąć żadnego działania.
Jest zarażony głębokim pesymizmem paraliżującym zdolność czynu. Staje się, ze wzglę- ków, zaś poeta jest prorokiem.
Druga Osoba krytykuje pierwszą,
du na swoją wrażliwość i umiejętność dostrzegania złożonych problemów, człowiekiem
odnosząc się do sytuacji histo-
przedwcześnie dojrzałym, nieszczęśliwym. Pragnie wielkiej, romantycznej miłości, ale
rycznej Polski, zaś Trzecia Osoba
nie dostrzega możliwości jej zaistnienia. W rezultacie wydaje się, że nie pozostaje mu
twierdzi, że poezja ma dawać na-
nic innego niż przedwczesna śmierć.
rodowi siłę i pobudzać do działa-
Kordian był wychowany przez Grzegorza. Wiemy, że stracił ojca. Poczciwy starzec robi
wszystko, by dać Kordianowi poczucie wartości i sensu walki za wolność ojczyzny. Opowia- nia. Akt I to portret psychologicz-
ny młodego, rozdartego we-
dając mu historie o udanych czynach wyzwoleńczych próbuje zaszczepić w sercu Kordiana
wnętrznie Kordiana, który posta-
miłość do ojczyzny i konieczność walki w jej obronie. Wydaje się jednak, że jego historie
nawia popełnić samobójstwo. Akt
nie przyniosą rezultatu wobec zwątpienia i samobójczej próby młodego Kordiana.
II (Rok 1828. Wędrowiec) składa
Bohater jednak nie umiera. Kordian to niedoszły samobójca, noszący do końca życia
się z sześciu epizodów-obrazów,
znamię po kuli. Kula ta miała odebrać mu życie, które nie było jego własnym wyborem.
pokazujących ewolucję we-
Miała go uwolnić od życia narzuconego przez innych. Jednak Kordian podejmuje walkę.
wnętrzną głównego bohatera. Akt
Pyta o sens. Chce walczyć o przemianę świata. Cały czas poszukuje idei, która pomogłaby
III (Spisek koronacyjny) przedsta-
mu przeciwstawić się strasznym wizjom pojawiającym się w jego jaz
ni. Pytania o sens
wia przygotowania do koronacji
historii narodowej, o miejsce życia człowieka w świecie, pozostają bez odpowiedzi.
Kordian to melancholik i marzyciel, ogarnięty niepewnością i strachem. Próbuje wal- Mikołaja I na króla Polski. Tym-
czasem w podziemiach katedry
czyć, ale nie wie sam, jaką drogę obrać, by osiągnąć zamierzony cel  wolność narodu, nie
pozbawiając się ludzkiej godności i moralności. Jest ambitny i wrażliwy. Nie chce poprze- spotykają się spiskowcy. Kordian
decyduje się zabić cara mimo
stać na małym, chce poświęcić wszystko w imię wielkich idei. Jednak cały czas spotyka się
z niezrozumieniem i kolejnymi rozczarowaniami. Wydaje mu się, że jest sam jeden na świe- sprzeciwu większości zgromadzo-
nych. Droga przez komnaty Zam-
cie, że tylko on może zrobić coś naprawdę wielkiego. Jednocześnie właśnie w to wątpi. Wie,
że powinien, ale boi się, że nie podoła. Dlatego zawsze pozostaje rozerwany między świado- ku Królewskiego to jego we-
wnętrzna walka z Imaginacją
mością konieczności podjęcia czynu, a strachem przed jego konsekwencjami. Nie jest to
i Strachem. Nie wytrzymuje napię-
jednak strach doraz
ny. Kordian nie boi się śmierci ani kary. Chłopak boi się wiecznego
cia, pada zemdlony. Trafia do szpi-
potępienia. Chce jednak podjąć ryzyko. Próbuje i przegrywa. Nie jest w stanie zabić cara.
tala wariatów, a spotkania z pa-
Juliusz Słowacki opisał proces dojrzewania bohatera. Z młodego, nadwrażliwego
cjentami uświadamiają mu bez-
chłopaczka, który nie jest w stanie dojrzeć sensu w żadnym działaniu, który chciałby coś
robić, lecz nie może sobie znalez
ć przewodniej idei, zamienia się w człowieka dojrzałe- sens jego czynów. Kordian staje
go i zdecydowanego. Rozwiązaniem jego dziecinnych wątpliwości miało być samobój- przed plutonem egzekucyjnym,
lecz wielki książę Konstanty chce
stwo. To droga jednak zbyt prosta. Kordian podróżuje po świecie, dowiaduje się wielu
go ocalić. Nie wiemy, czy ułaska-
strasznych prawd nim rządzących. Nie zgadza się na szczęście, które można kupić za
wienie dotrze na czas.
pieniądze. Przerażają go mechanizmy decydujące o losach świata. Jego największym
rozczarowaniem jest spotkanie z papieżem. Chłopak ufał, że ten wstawi się za Polską, za
losem uciśnionego narodu. Jest jednak odwrotnie. Papież się boi, a Kordiana opuszcza
 wiara dziecinna , musi dojrzeć i psychicznie i emocjonalnie.
1
Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Motywy  tematy
Słowacki każe Kordianowi podjąć jakąś decyzję. Chłopak znajduje sam swoją ideę
przewodnią. Kordian  nadwrażliwy samobójca, młody chłopiec, kochanek, filozof i spi- " Bohater romantyczny, niezdecy-
skowiec zdobywa się na sformułowanie swych myśli. Tworzy hasło zachęcające do walki: dowanie, strach. Rozdarcie mię-
dzy czynem a niemocą.
 Polska Winkelriedem narodów! Poświęci się choć padnie jak dawniej! Jak nieraz! . To
hasło prócz nawoływania do czynu zawiera jednak zapowiedz
klęski.
" Miłość do ojczyzny, patriotyzm,
Kordian dzięki przemyśleniom i obserwacjom dokonanym podczas swojej wędrówki walka. Postawy bohaterów wo-
bec utraty niepodległości.
po świecie dochodzi do wniosku, że człowiek może tylko wtedy odnalez
ć siebie samego
i nadać swemu jednostkowemu życiu ponad jednostkowy cel, jeśli przekształci swoje
" Jednostka a obowiązek histo-
marzenia w działania. Dlatego właśnie walka o wolność ojczyzny stanie się dla niego ryczny.
także walką o własne  ja , o swoją godność i głębszy sens życia. Kordian sam siebie
" Dojrzewanie i podróż (akt II)
stwarza, kreuje. Jego monolog na Mont Blanc jest odpowiednikiem Wielkiej Improwi-
zacji Konrada. Postanawia dokonać wielkiego, narodowego czynu. Od tej pory będzie
Winkelriedyzm
dążył do wydobycia z samego siebie woli działania.
Dlatego też podejmuje się zabicia cara. Spiskowcy są przeciwni. Sam Kordian ma
To idea poświęcenia jednostki za
wątpliwości, czy czyjakolwiek śmierć może prowadzić do szczęśliwego rozwiązania spra- naród. Nazwa pochodzi od historii
wy. Wie jednak, że musi się tego czynu podjąć. Nie tylko dla Polski, także dla siebie.
Winkelrieda, legendarnego boha-
Żeby udowodnić sobie, że może, żeby dowieść, że jest prawdziwym, pełnym człowie- tera szwajcarskiego, który użył swe-
kiem. Jednak przed komnatą cara dopadają go wątpliwości. Jego sumienie nie pozwala
go ciała jako tarczy, osłaniając in-
mu na popełnienie tak strasznego czynu, nawet dla dobra ojczyzny. Nie chodzi tu nawet
nych towarzyszy, dzięki czemu od-
o tchórzostwo, Kordian zdawał sobie sprawę od początku, że będzie musiał za ten czyn
nieśli oni zwycięstwo nad wojska-
zapłacić życiem. Boi się raczej potępienia, tego że mordując  niczego nie zmieni.
mi austriackimi. Słowacki suge-
W tym właśnie tkwi tragizm Kordiana. Nie może on dokonać wyboru między niemoral- ruje, że Polska, poświęcając swoją
nością politycznego mordu a niemoralnością biernej zgody na niewolę.
niepodległość, umożliwiła innym
Dlatego, gdy chłopak ląduje w domu wariatów i znów, tak jak na początku utworu,
narodom walkę o niepodległość.
staje w obliczu śmierci, nie boi się. Znajduje swoje miejsce w świecie, nie ma poczucia,
że klęska zamachowca jest jego osobistą klęską. Czy Kordian był patriotą? Chciał pod-
jąć walkę, chciał poświęcić się dla ojczyzny. Chciał to jednak zrobić przede wszystkim
dla siebie, dla dopełnienia swego jestestwa. Chłopak przeżywa psychologiczny dramat
czynu. W jego myśleniu miejsce i sens wydarzeń historycznych jest nierozłącznie zwią-
Ważne cytaty
zane z myślą o dążeniach i pragnieniach pojedynczego człowieka. Postać Kordiana uka-
zuje, że poświęcenie się walce za wolność ojczyzny nie musi oznaczać wyzbycia się
Zabił się  młody&
swego człowieczeństwa i wyjątkowości. Kordianowi się nie udaje, ale godzi się ze sobą
Jam jest posąg człowieka na posągu świata.
samym. Jest przygotowany na śmierć.
Utwór pozostaje jednak otwarty. Nie wiadomo, czy Kordian zostanie rozstrzela- Nie móc? To piekło!
ny, czy ułaskawiony. Jedno jest pewne: postać Kordiana reprezentuje wątpliwości
Wiara dziecinna padła na papieskich progach.
i rozterki moralne całego pokolenia romantycznego walczącego o wolność ojczy-
Polska Winkelriedem narodów!
zny. Zaznali oni już smaku porażki, ich bliscy zginęli w czasie powstania listopado-
wego lub musieli uchodzić na emigrację. Chcieli nadal walczyć, chcieli robić coś dla
Naród ginie, dlaczego?  aby wieszcz narodu
Polski, ale zdawali sobie sprawę ze swojej wielkiej niemocy. Tak jak Kordian. Miał treść do poematu.
Najważniejsze momenty w życiu bohatera
Najważniejsze momenty w życiu bohatera
Najważniejsze momenty w życiu bohatera
Najważniejsze momenty w życiu bohatera
Najważniejsze momenty w życiu bohatera
" Rozterki młodości i próba samobójcza
" Spotkanie z papieżem i wielkie rozczarowanie. Papież nie staje po stronie uciskane-
go narodu, zbywa natchnione idee Kordiana półsłówkami.
" Monolog na Mont Blanc.
O samym sobie:
" Spisek i decyzja o zamachu.
Kordian jest słaby psychicznie
" Wędrówka po komnatach Zamku Królewskiego i niemożność podjęcia czynu.
i niezdolny do działania. Pragnie
" Pobyt w szpitalu wariatów.
czynu, ale jednocześnie nie jest
w stanie się nań zdobyć. Zdaje
sobie sprawę ze swojej słabości.
Związki bohatera z innymi postaciami utworu
Związki bohatera z innymi postaciami utworu
Związki bohatera z innymi postaciami utworu
Związki bohatera z innymi postaciami utworu
Związki bohatera z innymi postaciami utworu
Tym ważniejsza jest scena spisku,
" Kordian był wychowywany przez Grzegorza, starca zastępującego mu rodziców, który
gdy postanawia zabić cara (po-
za pomocą opowieści i bajek pragnie wpoić chłopcu wiedzę o świecie i ludziach. Chce
stawa winkelriedyzmu).
on zapalić w Kordianie  iskierkę ducha , pobudzić do czynu w walce o wolność narodu.
" Nie móc? To piekło!
" Laura  młodzieńcza miłość Kordiana. Dla niej postanawia się zabić.
" Boże! Zdejm z mego serca
" Kordian jest samotny. Inne postaci występujące w dramacie mają na niego pośredni jaskółczy niepokój,
wpływ (np.: rozczarowanie postawą papieża). Ważne są natomiast różne wcielenia Daj życiu duszę i cel duszy wy-
Szatana, który zaszczepia w sercu bohatera zwątpienie i rezygnację. prorokuj&
2