Czy ciec i modlitwa za zmarłych
1/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
Pisz c niniejsze opracowanie, posiłkowałem si wieloma ródłami. Oto najwa niejsze z
nich:
Biblia Tysi clecia
Katechizm Ko cioła Katolickiego
ksi ki o.Jacka Salija
Paweł VI - dokumenty o Czy cu
Włodzimierz Bednarski (gor co polecam ksi k W obronie wiary !)
Wypowiedzi i opracowania moich internetowych przyjaciół i adwersarzy, których
my lami si zachwycałem i je notowałem. Jest to o tyle kłopotliwe, e i moi
internetowi Przyjaciele cz sto podawali argumenty usłyszane lub wyczytane, nie
zawsze podaj c ródła. Pisz o tym, aby z góry przeprosi za ewentualne pomini cia
Internetowa strona p. Andrew Dalek (ps. Agrios)
Układ tre ci
1
WST P ......................................................................................................................................................... 2
2
NAUKA KO CIOŁA.................................................................................................................................. 3
3
WA NE FAKTY O CZY CU................................................................................................................. 4
3.1
P
O CO TEN
C
ZY CIEC
? ......................................................................................................................... 4
3.2
K
TO TRAFIA DO
C
ZY
CA
? .................................................................................................................. 7
3.3
N
ATURA
C
ZY
CA
................................................................................................................................ 7
3.4
S
YMBOLIKA OGNIA
............................................................................................................................... 8
3.5
N
ATURA
C
ZY
CA A NATURA
P
IEKŁA
.................................................................................................. 9
4
WIADECTWA HISTORYCZNE ...........................................................................................................10
4.1
S
TARY
T
ESTAMENT
.............................................................................................................................10
4.2
N
OWY
T
ESTAMENT
-
E
WANGELIE
........................................................................................................10
4.3
N
OWY
T
ESTAMENT
-
L
ISTY
A
POSTOLSKIE
...........................................................................................11
4.4
WIADECTWA WCZESNOCHRZE CIJA SKIE
..........................................................................................13
4.5
K
ULTURA YDÓW
................................................................................................................................14
4.5.1
Wiara..............................................................................................................................................14
4.5.2
Kadisz i inne modlitwy ...................................................................................................................15
5
CO DAJE MODLITWA ZA ZMARŁYCH ? ..........................................................................................16
6
ODPUSTY...................................................................................................................................................17
6.1
C
ZYM JEST ODPUST
? ...........................................................................................................................17
6.2
O
DPUSTY KIEDY
.................................................................................................................................17
6.2.1
Historia odpustów ..........................................................................................................................17
6.2.2
Kłopoty z odpustami .......................................................................................................................17
6.3
O
DPUSTY DZI
,
CZYLI
M
AŁY
P
ORADNIK
U
ZYSKIWANIA
O
DPUSTÓW
...................................................20
6.3.1
Warunki otrzymania odpustu zupełnego ........................................................................................20
6.3.2
Niektóre praktyki odpustowe ..........................................................................................................20
6.3.3
Odpust w godzinie mierci .............................................................................................................22
6.3.4
Odpusty cz stkowe .........................................................................................................................22
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
2/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
1 Wst p
Jest rzecz interesuj c , e formalnym powodem kontrowersji, która rosn c i nabieraj c p du
doprowadziła do XVI wiecznego rozłamu (elegancko nazwanego "Reformacj ") w Ko ciele
Zachodnim była do marginalna kwestia teologiczna, zwi zana z modlitw za zmarłych,
odpustami i Czy cem.
By mo e wa niejsze od teologicznych były wzgl dy społeczne; nie mo na te zapomina o
tle epoki, w której cesarz potrzebował wygodnej opcji wyznaniowej dla realizacji swoich
celów politycznych.
Tak czy owak za pocz tek Reformacji przyjmuje si 31 pa dziernika 1517 roku - dzie , w
którym Marcin Luter przybił do drzwi ko cioła w Wittenberdze swoje 95 tez. Przewodni ich
rol była kwestia odpustów - tego, czym w istocie s i w jaki sposób powinny by udzielane.
Trzeba przyzna , e nie były one bardzo obrazoburcze - dopiero rozp dzona "kula niegowa"
Reformacji przetaczaj c si po Europie zradykalizowała pogl dy i koncepcje teologiczne. Jak
ka da rewolucja, Reformacja chciała budowa rzeczy nowe na nowych podstawach - bez
ogl dania si czy to co si burzy jest zburzenia warte.
W tym demonta u szczególna rola przypadła zagadnieniom opisanym w niniejszym rozdziale.
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
3/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
2 Nauka Ko cioła
Aby my nie dyskutowali z Ko ciołem znaj c jego nauk na podstawie naszych własnych
wyobra e , si gnijmy do miarodajnego ródła: Katechizmu Ko cioła Katolickiego.
Na pocz tku pierwsze zaskoczenie: wydawałoby si , e Ko ciół ma jak gigantycznie
rozbudowan doktryn o Czy cu, tymczasem znajdujemy zaledwie trzy kanony cokolwiek
mówi ce na ten temat (KKK 1030-1032).
Katechizm o Czy cu
1030 Ci, którzy umieraj w łasce i przyja ni z Bogiem, ale nie s jeszcze całkowicie
oczyszczeni, chocia s ju pewni swego wiecznego zbawienia, przechodz po mierci
oczyszczenie, by uzyska wi to konieczn do wej cia do rado ci nieba.
1031 To ko cowe oczyszczenie wybranych, które jest czym całkowicie innym ni kara
pot pionych, Ko ciół nazywa czy cem. Nauk wiary dotycz c czy ca sformułował
Ko ciół przede wszystkim na Soborze Florenckim i na Soborze Trydenckim. Tradycja
Ko cioła, opieraj c si na niektórych tekstach Pisma wi tego, mówi o ogniu
oczyszczaj cym:
Co do pewnych win lekkich trzeba wierzy , e jeszcze przed s dem istnieje ogie
oczyszczaj cy, według słów Tego, który jest prawd . Powiedział On, e je li kto wypowie
blu nierstwo przeciw Duchowi wi temu, nie zostanie mu to odpuszczone ani w tym yciu,
ani w przyszłym (Mt 12, 32). Mo na z tego wnioskowa , e niektóre winy mog by
odpuszczone w tym yciu, a niektóre z nich w yciu przyszłym.
1032 Nauczanie to opiera si tak e na praktyce modlitwy za zmarłych, której mówi ju
Pismo wi te: "Dlatego wła nie (Juda Machabeusz) sprawił, e zło ono ofiar przebłagaln
za zabitych, aby zostali uwolnieni od grzechu" (2 Mch 12, 45). Ko ciół od pocz tku czcił
pami zmarłych i ofiarował im pomoce, a w szczególno ci Ofiar eucharystyczn , by po
oczyszczeniu mogli doj do uszcz liwiaj cej wizji Boga. Ko ciół zaleca tak e jałmu n ,
odpusty i dzieła pokutne za zmarłych:
Nie my im pomoc i pami tajmy o nich. Je li synowie Hioba zostali oczyszczeni przez ofiar
ich ojca, dlaczego mieliby my w tpi , e nasze ofiary za zmarłych przynosz im jak
pociech ? Nie wahajmy si nie pomocy tym, którzy odeszli, i ofiarujmy za nich nasze
modlitwy
Prosz zwróci uwag na dysproporcj pomi dzy miejscem, jakie zajmuje w katechizmie
sprawa Czy ca (zaledwie 3 kanony) a miejscem, jakie przypadło temu zagadnieniu w historii
Ko cioła.
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
4/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
3 Wa ne fakty o Czy cu
Zanim zajmiemy si biblijnymi wiadectwami na temat Czy ca, warto powiedzie sobie
czym w ogóle on jest i jaka jest jego rola.
Je eli jest co , z czym zgadzaj si wszyscy chrze cijanie, to s tym poni sze stwierdzenia:
1.
Cierpienia Jezusa Chrystusa czyni zado z nawi zk za wszystkie grzechy
wiata.
2.
aden człowiek nie jest w stanie sam si zbawi za pomoc swoich czynów czy
pokuty
Nieuchronnie rodzi si wi c pytanie:
3.1 Po co ten Czy ciec ?
Zbawienie człowieka ma dwa aspekty: negatywny i pozytywny. Negatywny wyra a si w
uwolnieniu człowieka od kary wiecznej przez Ofiar Krzy ow Jezusa Chrystusa. Jest to
"zbawienie" w znaczeniu "uratowania od Piekła".
To jednak nie wszystko. Bóg, zbawiaj c człowieka idzie dalej; stawia nas w znacznie wy szej
i lepszej pozycji ni byli my przed Upadkiem Grzechu Pierworodnego. Mo na powiedzie , e
wykorzystuje nasz grzech, aby nas jeszcze mocniej obdarowa : zawiera z nami Przymierze
przyjmuj c nas do swej Rodziny, adoptuj c nas jako Jego dzieci:
"Sam Duch wspiera swym wiadectwem naszego ducha, e jeste my dzie mi Bo ymi.
Je eli za jeste my dzie mi, to i dziedzicami: dziedzicami Boga, a współdziedzicami
Chrystusa, skoro wspólnie z Nim cierpimy po to, by te wspólnie mie udział w chwale."
/Rz
8,16-17/
(Prosz si nie dziwi , e przytaczam ten werset przy ka dym niemal temacie: jest to jedna z
centralnych Prawd Ewangelii i bez niej nie sposób zrozumie nauki Ko cioła).
Ten drugi "relacyjny" czy "usynawiaj cy" aspekt zbawienia wymaga przemiany całej naszej
natury. Có nam bowiem byłoby po przebaczeniu grzechów i "zewn trznym przyj ciu
sprawiedliwo ci Jezusa" (jak chce protestantyzm) je li w rodku ci gle pozostawaliby my
tacy sami - pełni brudu i grzechu?
Dlatego immanentnym elementem zbawienia musi by przemiana (metanoia) całej naszej
natury.
Całkiem zwyczajnie, grzeszny człowiek nie mo e obcowa ze wi tym Bogiem.
W Starym Testamencie oddano t Prawd wymownymi opisami; gdy nieuprawniony Uzza
dotyka Arki (w dobrej wierze, chce j jedynie podtrzyma ) natychmiast pada martwy (1 Krn
13,9-10).
Na górze Synaj Bóg mówi do Moj esza:
"Nie b dziesz mógł ogl da mojego oblicza, gdy aden człowiek nie mo e ogl da mojego
oblicza i pozosta przy yciu.
I rzekł jeszcze Pan: Oto miejsce obok Mnie, sta przy skale.
Gdy przechodzi b dzie moja chwała, postawi ci w rozpadlinie skały i poło r k moj na
tobie, a przejd ."/
Wj 33,20b-22/
Paweł nawi e do tego wydarzenia w Li cie do Koryntian, pisz c:
" Lecz je li posługiwanie mierci, utrwalone literami w kamieniu, dokonywało si w chwale,
tak i synowie Izraela nie mogli spogl da na oblicze Moj esza z powodu jasno ci jego
oblicza, która miała przemin , to o ile bardziej pełne chwały b dzie posługiwanie
Ducha?"
/2 Kor 3,7-8/
Dlatego wła nie aby obcowa ze wi tym Bogiem, musimy nie tylko przyj Bo e
przebaczenie, ale te sami sta si wi ci:
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
5/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
"(…) ale w całym post powaniu sta cie si wy równie wi tymi na wzór wi tego, który
was powołał, gdy jest napisane:
wi tymi b d cie, bo Ja jestem wi ty."/
1 Ptr 1,15-16/
Słowa te wydaj si niemal blu nierstwem - Piotr stawia wi to Boga obok naszej
wi to ci !
To jest to " ycie w obfito ci"(J 10,10) , "pełnia Bo a" o której czytamy:
"Niech Chrystus zamieszka przez wiar w waszych sercach; aby cie w miło ci wkorzenieni i
ugruntowani, wraz ze wszystkimi wi tymi zdołali ogarn duchem, czym jest Szeroko ,
Długo , Wysoko i Gł boko , i pozna miło Chrystusa, przewy szaj c wszelk wiedz ,
aby cie zostali napełnieni cał
Pełni Bo ."
/Ef 3,17-19/
Po tym przydługim wst pie (prosz wybaczy , jak rozwa am wspaniało Bo ych obietnic,
zawsze mnie troch ponosi) wró my do roli Czy ca. Człowiek najpierw si nawraca (je li
ma szcz cie urodzi si w wierz cej rodzinie przyjmuje wybaczenie ju jako niemowl ) a
potem ma cał reszt ycia na to by "stawa si wi tym" upodobniaj c si do Jezusa
Chrystusa.
Dobrze czyni c - jak Bóg - upodabniamy si do Niego, ale ka dy grzech zaciera w nas "obraz
i podobie stwo" Boga, czyni nas wewn trznie gorszymi.
Wybaczenie Bo e chroni nas przed najgorszym - wiecznym pot pieniem, ale skutki grzechu
pozostaj w naszej naturze. Owe skutki nie s jak "zemst " Boga - raczej zwykł
konsekwencj grzechu.
Jest tu pewne podobie stwo do nałogu - mo na porzuci alkoholizm po 10 czy 20 latach picia
- jednak skutki na zdrowiu pozostaj . Podobnie jest z duchowymi skutkami grzechu.
Je li grzesz , a nast pnie otrzymuj przebaczenie - moje sumienie jest czyste, ale ja jestem
taki jaki byłem.
Metanoia wymaga współpracy z Łask Bo nad wewn trzn przemian - a taka współpraca i
taka przemiana zawsze jest bolesna. Aby si zmienia , aby przełamywa nasz grzeszn
natur musimy nad sob pracowa - co jest zwi zane z pewnym cierpieniem. Nie darmo Jezus
mówił o "zapieraniu si samego siebie" i "braniu swojego krzy a" (Mt 16,24).Człowiek który
- zgodnie z zaleceniem Pisma - pokutuje, dokonuje przemiany za ycia. Je liby była ona
całkowita, proces zwany "Czy cem" nie byłby potrzebny.
Je li jednak za ycia doczesnego przemiana "grzesznika" w " wi te dziecko Bo e" si nie
zako czyła, musi si odby zanim człowiek b dzie mógł wej w społeczno ze wi tym
Bogiem, gdy nic nieczystego do Nieba nie wejdzie (Ap 21,27).
By mo e s w ród nas tacy, którzy ju podczas ycia doczesnego przejd ow metanoie,
poprzez prac nad sob ale i poprzez przeciwno ci jakie ich spotykaj . Wi kszo z nas
jednak zapewne nie zd y sta si wi tym (czyli podobnym do Boga) zanim umrze. Co
wi cej, Jezus nie pozostawia w tpliwo ci co do intepretacji słowa " wi ty", w innym miejscu
oznajmiaj c:
"B d cie wi c wy doskonali, jak doskonały jest Ojciec wasz niebieski."
/Mt 5,48/
W jakim zatem znajdziemy si stanie nie b d c doskonałymi, maj c jednak za sob Ofiar
Jezusa i Jego przebaczenie ? Przed Bogiem w tym stanie stan nie mo emy, cho Piekło nam
nie grozi…
Musimy przej
proces oczyszczenia (przez niektórych nazywany kar doczesn ). Ten
proces "stawania si wi tym bo On jest wi ty" Ko ciół nazywa
Czy cem.
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
6/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
Nie mam wielkiego zaufania do s.Emmanuele jako do mistyczki - ale wydaje si e nie le, cho
bardzo "po ludzku" oddała istot Czy ca, pisz c :
"Wyobra sobie, e stajesz przed najukocha sz osob , na której ci zale y najbardziej na
wiecie. Cieknie ci z nosa, masz tłuste, nieumyte włosy, na twarzy ró ne wrzody, brudne
r ce, zaplamione podarte ubranie. Co czyni człowiek, który chce zbli y si do Ukochanej
Istoty? Najpierw si obmywa, czesze, wyciera nos a potem wyci ga ramiona eby si
przytuli . Z era go t sknota, ale czeka aby by godnym spotkania. I to wła nie jest
czy ciec".
Uwa am to podobie stwo za trafne, gdy kładzie nacisk na jedn niesłychanie wa n spraw :
Czy ciec to nie "wyrok zagniewanego Boga" -
to my b dziemy mieli potrzeb oczyszczenia
si przed spotkaniem ze wi tym wi tych.
To troch tak jak stan przed bliskim sobie człowiekiem, któremu zrobiło si jakie straszne
wi stwo - i wiedzie e on nam wybaczył. Niby wszystko dobrze, ale jak komu takiemu
spojrze w oczy ?
Jest jeszcze jeden aspekt sytuacji Czy ca - w chwili mierci
"poznam tak, jak i zostałem
poznany"
/1 Kor 13, 12/. Poznam - w zestawieniu z Bo Miło ci - cały ogrom zła jakie
wyrz dziłem, bólu jaki zadałem innym. B d znał skutki ka dego mojego grzechu, jak jego
skutki owocuj i ile czyni zła. I b d si musiał przemóc by prawdziwie i do ko ca
wybaczy moim winowajcom…
ZARZUT:
Czy idea Czy ca nie kłóci si z Bo ym wybaczeniem, które otrzymujemy ?
W adnym wypadku.
Mamy zreszt przykłady biblijne. Na przykład:
Dawid spowodował mier Uriasza by posi
jego on . Upomniany przez Samuela
ałował za grzech. Bóg o wiadczył e Dawidowi grzech wybacza - ale e zostanie
ukarany doczesn kar /2 Sm 12,13-14/
Bóg odpuszcza ydom szemranie na pustyni, ale jednocze nie karze szemraj cych
tym, i nie zobacz Ziemi Obiecanej (Lb 14,20-23)
W Ksi dze Wyj cia czytamy o Bogu e jest
"przebaczaj cy niegodziwo ,
niewierno , grzech, lecz nie pozostawiaj cy go bez ukarania"
(Wj 34,7).
W Ksi dze Liczb 14,18 czytamy
"Pan cierpliwy, bogaty w yczliwo , przebacza
niegodziwo i grzech, lecz nie pozostawia go bez ukarania".
Psalmista o wiadcza
"Panie, Bo e nasz, Ty ich wysłuchiwałe , byłe dla nich Bogiem
przebaczaj cym, ale brałe odwet za ich wyst pki."
/Ps 99,8/
Oczywi cie, prawdy te zostały wyra one w sposób starotestamentowy - człowiek yj cy w
Nowym Przymierzu, b d cy przyjacielem Boga
1
zdaje sobie spraw e kara doczesna
(zarówna ta na Ziemi, jak i w Czy cu) jest nie tyle "odwetem" Boga co narz dziem co
przemiany (oczyszczenia) grzesznika.
ZARZUT:
W opisie ukrzy owania Jezusa znajdujemy fragment o "dobrym łotrze":
"Jeden ze złoczy ców, których [tam] powieszono, ur gał Mu:
Czy Ty nie jeste Mesjaszem? Wybaw wi c siebie i nas.
Lecz drugi, karc c go, rzekł:
1
"Ju was nie nazywam sługami, bo sługa nie wie, co czyni pan jego, ale nazwałem was przyjaciółmi,
albowiem oznajmiłem wam wszystko, co usłyszałem od Ojca mego."
/J 15,15/
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
7/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
Ty nawet Boga si nie boisz, chocia t sam kar ponosisz? My przecie - sprawiedliwie,
odbieramy bowiem słuszn kar za nasze uczynki, ale On nic złego nie uczynił.
I dodał:
Jezu, wspomnij na mnie, gdy przyjdziesz do swego królestwa.
Jezus mu odpowiedział:
Zaprawd , powiadam ci: Dzi ze Mn b dziesz w raju."
/Łk 23,39-43/
Jezus wyra nie mówi o zabraniu "dobrego łotra" do raju jeszcze tego samego dnia, nie
wspominaj c nic o Czy cu !
W odpowiedzi mo na by wskazywa uwagi o czasie trwania Czy ca (które to trwanie mo e
by tylko jedn chwil ) ale… w omawianym fragmencie takie wytłumaczenie nie jest wcale
konieczne. Całkiem zwyczajnie nie ma powodu aby w Czy cu "wyl dował" kto , kto umarł
natychmiast po nawróceniu. Nawrócenie
1
daje człowiekowi całkowicie "czyst kart ".
3.2 Kto trafia do Czy ca ?
Odpowied na tytułowe pytanie mo e by tylko jedna:
W Czy cu znajduj si jedynie Ci ludzie, którzy umieraj w
łasce i przyja ni z Bogiem (a wi c pewni zbawienia)
Nie jest on wi c miejscem odpuszczenia grzechów miertelnych.
Nie jest "awaryjnym wej ciem" do Nieba
2
.
Nasza modlitwa za przebywaj cych w Czy cu (bo tym jest modlitwa Ko cioła za zmarłych
3
)
nie jest wi c "modlitw o zbawienie" - chyba e rozumiemy "zbawienie" jako wybawienie z
Czy ca.
3.3 Natura Czy ca
By mo e niektórzy czytaj c to co dot d napisałem b d oburzeni i nie mówi o Czy cu
jako o miejscu. Faktycznie nie wiemy czy istnieje takie miejsce
4
i chyba nie jest to
szczególnie wa ne. Istotny jest sam proces dochodzenia do wi to ci, "umierania dla
grzechu".
1
w normalnych warunkach zwi zane z chrztem - patrz casus Etiopa w 8 rozdziale Dziejów
Apostolskich - w wypadku łotra chrzest oczywi cie nie był mo liwy
2
"Nale y u ci li , e stan oczyszczenia nie jest przedłu eniem sytuacji ziemskiej, tak jakby
po mierci istniała jeszcze dodatkowa mo liwo zmiany własnego losu."
/Jan Paweł II
Audiencja generalna 4 sierpnia 1999/
3
W istocie modl c si za zmarłych modlimy si
wył cznie za osoby przebywaj ce w Czy cu.
Modlitwa osobom przebywaj cym w Niebie nie jest potrzebna - za przebywaj cym w Piekle niestety
pomóc ju nie mo e.
4
"Oczyszczenie musi by całkowite i to wła nie wyra a nauka Ko cioła o czy cu.
Termin
ten nie oznacza miejsca, lecz form ycia. Ci, którzy po mierci yj w stanie oczyszczenia,
trwaj ju w miło ci Chrystusa, uwalniaj cego ich od resztek niedoskonało ci."/
Jan Paweł II
Audiencja generalna 4 sierpnia 1999/
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
8/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
By mo e proces ten przebiega w czasie, by mo e poza czasem; mo liwe te e jest jedn
chwil
1
. Tak czy owak wi e si z gruntown przemian człowieka.
Nasz cel jest du o wspanialszy ni uchronienie si od Piekła - jest nim Wspólnota z Bogiem
(zwana Niebem). By y w tej wspólnocie musimy by do Boga podobni. Owo upodobnienie
si to cel naszego doczesnego ycia. Czymkolwiek jest Czy ciec, jest to tak e jego zadanie - o
ile nie upodobnili my si dostatecznie do Boga za ycia.
Je li racj maj Ci, którzy mówi o momentalno ci Czy ca
2
, mo emy t spraw opisa
jeszcze inaczej; w chwili naszej mierci Bóg przyjmuje nas do wspólnoty z sob (Nieba). Je li
nie jeste my dostatecznie do Niego podobni, nast puje błyskawiczne, momentalne
upodobnienie (uwolnienie od doczesnych przywi za ). Wielko wstrz su, szoku odpowiada
rozbie no ci pomi dzy tym kim jeste my, a tym kim mogli my si sta i kim si wła nie -
wchodz c do Nieba - stajemy. By mo e to wła nie miał na my li apostoł Paweł pisz c o
zbawieniu
"jakby przez ogie "
(1 Kor 3,15).
Tak czy owak Czy ciec- w sensie zada - mimo e nast puje po mierci, nale y raczej do
doczesno ci ni Wieczno ci.
ZARZUT:
Skoro dopuszczalna jest my l o krótkim trwaniu Czy ca (lub jego pozostawaniem poza
kategori czasu) to co oznaczaj (dzi ju co prawda rzadko u ywane) sformułowania
odwołuj ce si do czasu (np. "uzyska 30 dni odpustu") ?
Jest to cz ste nieporozumienie. Okre lenia te nie odnosz si do "czasu przebywania w
Czy cu". W minionych wiekach, kiedy pokuta zadawana przy spowiedzi była nieporównanie
surowsza, pomoc dla spowiedników były "katalogi grzechów". Okre lały one ile dni pokuty
"nale y" si za konkretny grzech.
Podobnie wszelkie czyny pokutne (np. pielgrzymk ) przeliczano na "standardowe" dni
pokutne. Odpust np. "30 dni" nie oznaczał "30 dni krócej w Czy cu" tylko odpust cz stkowy
równowa ny niegdysiejszej 30 dniowej pokucie.
Sama idea odpustów wywodzi si wła nie z pokuty zadawanej podczas spowiedzi. Odpust
pierwotnie oznaczał złagodzenie lub zwolnienie od "nale nej" za dany grzech pokuty.
3.4 Symbolika ognia
"sam wprawdzie ocaleje, lecz tak jakby przez ogie ."
/1 Kor 3,15/ - ten tekst w.Pawła skłania
do przyjrzenia si biblijnej symbolice ognia.
Wydaje si e wyst puj dwa rodzaje ognia : piekielny (np. Mt 25,41) oraz ogie
symbolizuj cy Boga, czysto , nieskazitelno lub oczyszczenie.
Aniołowie stoj cy tu przy Bogu nazywaj si "płon cymi" (serafini).
1
Cz
teologów przychyla si nawet do twierdzenia, e oczyszczenie czy cowe nast puje w
momencie mierci, kiedy człowiek ma mo no wgl du w całe swoje ycie i ałuje za to co zrobił; ten
wielki al z powodu grzechów ma mie moc przemieniaj c . W takim wypadku pewnym wsparciem
byłoby stwierdzenie z Ksi gi Syracha
"A dla Pana łatw jest rzecz w dzie mierci odda
człowiekowi według jego post powania."
/Syr 11,26/
2
Za "momentalnym" lub pozostaj cym poza porz dkiem doczesnego czasu Czy cem (tj.
oczyszczeniem w jednej chwili) powa nym argumentem wydaje si by cytat:
"Nie wszyscy
za niemy, ale wszyscy b dziemy przemienieni. W jednej chwili, w oka mgnieniu, na odgłos
tr by ostatecznej; bo tr ba zabrzmi i umarli wzbudzeni zostan , a my zostaniemy
przemienieni. Albowiem to co ska one musi przyoblec si w to co nieska one..."
(1 Kor. 15,
51-53)
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
9/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
Gdy Abraham zawierał przymierze z Bogiem, obecno Jahwe przejawiła si w postaci ognia
(Rdz 15,17-18). Podobnie rzecz si b dzie miała przy składaniu ofiary przez Moj esza i
Aarona (Kpł 9,24) oraz Salomona (2 Krn 7,1-3). Moj esz spotyka Boga w postaci ognia
którym płonie krzew (ogie nie czyni ro linie szkody Wj 3,2-4). Gdy ydzi uciekali z Egiptu,
Bóg idzie przed nimi w słupie ognia (Wj 13,27). Gdy Bóg rozmawia z Moj eszem, ydzi
widz chwał Boga jak " jak ogie po eraj cy na szczycie góry"(Wj 24,17).
Szczególne miejsce zajmuj fragmenty, gdzie ogie jest symbolem oczyszczenia;
Izajasz w widzeniu opisywał oczyszczenie swoich ust przez dotkni cie roz arzonym
w glem z ołtarza (I 6,6-7).
Ksi dze Kapła skiej ogie pełni podobn rol (Kpł 31,23).
W Ksi dze Zachariasza Bóg mówi o reszcie Izraela "
I te trzecia cze poprowadz
przez ogie , oczyszcz j , jak oczyszcza si srebro, i wypróbuj tak, jak złoto próbuj .
I wzywa b dzie mego imienia - a Ja wysłucham, i b d mówił: Oto mój lud, a on
powie: Pan moim Bogiem."
/Za 13,9/
W Ksi dze Malachiasza 3,2 czytamy o Dniu Przyj cia Pana
" Ale kto przetrwa dzie
Jego nadej cia i kto si ostoi, gdy si uka e? Albowiem On jest jak ogie złotnika i jak
ług farbiarzy
"
Tak e w Nowym Testamencie ogie wyst puje w podobnej roli (np. 1 Kor 3,15)
O.Jacek Salij przytacza porównanie w.Jana od Krzy a: człowiek w arze Bo ej Miło ci
podobny jest do kawałka wilgotnego drewna wrzuconego w ogie . Najpierw drzewo "cierpi"
- ucieka z niego para, drewno si przyczernia i wydziela sw d. W miar jednak oczyszczania
w gor cu i pochłaniania przez ogie drewno si oczyszcza i rozjarza - tak e zaczyna wieci ,
ogrzewa - słowem, staje si podobne do ognia. Ogie jest sprawc przemiany drewna na
swoje podobie stwo.
3.5 Natura Czy ca a natura Piekła
My l e trzeba tu te koniecznie powiedzie e Czy ciec
nie jest "małym" czy
"tymczasowym" Piekłem. Charakter cierpienia czy cowego jest
zupełnie inny - człowiek
cierpi z powodu swojej niedoskonało ci, tego e nie mo e zjednoczy si z Miłuj cym
Bogiem mimo e tego pragnie.
Z Piekłem jest zupełnie inaczej; człowiek b d cy w Piekle odrzuca Boga, jest kim kto Boga
nienawidzi. Podobnie jak Szatan nie jest bez Boga szcz liwy (bez Boga adne stworzenie
szcz liwe by nie mo e) - ale nienawi nie pozwala mu cierpie obecno ci Stwórcy.
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
10/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
4 wiadectwa historyczne
Ze wzgl du na fakt i praktycznie wszyscy chrze cijanie zgadzaj si co do tego i
człowiekowi w Piekle pomóc ju nie mo na, wiadectwa mówi ce o Czy cu i o modlitwie za
zmarłych s - w sensie dowodowym - to same.
4.1 Stary Testament
Najbardziej "klasycznym" fragmentem pochwalaj cym modlitw za umarłych jest fragment
pochodz cy z Drugiej Ksi gi Machabejskiej:
"Uczyniwszy za składk pomi dzy lud mi, posłał do Jerozolimy około dwu tysi cy
srebrnych drachm, aby zło ono ofiar za grzech. Bardzo pi knie i szlachetnie uczynił, my lał
bowiem o zmartwychwstaniu. Gdyby bowiem nie był przekonany, e ci zabici
zmartwychwstan , to modlitwa za zmarłych byłaby czym zb dnym i niedorzecznym, lecz
je li uwa ał, e dla tych, którzy pobo nie zasn li, jest przygotowana najwspanialsza nagroda -
była to my l wi ta i pobo na. "
/2 Mch 12,43-45/
Fragment jest tak "silny" e Marcin Luter (któremu przeciwstawiono te wersety podczas
dysputy o Czy cu w roku 1519) nie potrafił takiego argumentu odeprze . Nie maj c innego
wyj cia, Luter postanowił wył czy z kanonu 7 ksi g tzw. deuterokanonicznych Starego
Testamentu (pod pretekstem e nie uznawał ich równie w.Hieronim). Podobn operacj
usiłował zreszt przeprowadzi tak e na kilku ksi gach Nowego Testamentu nie pasuj cych
do jego doktryny "sola fidea" (tylko wiara). Z tej drugiej operacji po latach Luter si wycofał,
pozostawiaj c jednak protestantom niepełny kanon ST
1
.
Drugi bardzo wyra ny fragment ST wskazuj cy na egzystencj pomi dzy chwil mierci a
dniem Paruzji i na proces oczyszczenia czy cowego znajdujemy w Ksi dze M dro ci:
"A dusze sprawiedliwych s w r ku Boga i nie dosi gnie ich m ka. Zdało si oczom głupich,
e pomarli, zej cie ich poczytano za nieszcz cie i odej cie od nas za unicestwienie, a oni
trwaj w pokoju. Cho nawet w ludzkim rozumieniu doznali ka ni, nadzieja ich pełna jest
nie miertelno ci.
Po nieznacznym skarceniu dost pi dóbr wielkich, Bóg ich bowiem
do wiadczył i znalazł ich godnymi siebie."
/Mdr 3,1-5/
Poza tymi dobitnymi fragmentami, mamy tak e w Starym Testamencie aluzje do Czy ca i
modlitwy za zmarłych:
"Obdzielaj darem ka dego z yj cych, a miłosierdzia nie odmawiaj tak e umarłemu"
(Syr 7,
33 BP)
4.2 Nowy Testament - Ewangelie
Ewangelie czyni szereg aluzji do procesu oczyszczenia, zwłaszcza we fragmentach które
porównuj go do wi zienia (charakterystyczne jest jednak e jest to wi zienie czasowe, nigdy
wieczne - co uniemo liwia interpretacje fragmentów jako traktuj cych o Piekle):
"Pogód si ze swoim przeciwnikiem szybko, dopóki jeste z nim w drodze, by ci
przeciwnik nie podał s dziemu, a s dzia dozorcy, i aby nie wtr cono ci do wi zienia.
Zaprawd , powiadam ci: nie wyjdziesz stamt d, a zwrócisz ostatni grosz."
/Mt 5,25-26/
1
Wi cej na ten temat pisz w cz ci traktuj cej o zasadzie "sola scriptura"
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
11/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
Warto zauwa y e zarówno u Mateusza, jak i w pararelnym tek cie Łukasza (12,58 i
nast pne) tekst ten nast puje w kontek cie poucze mówi cych o wchodzeniu do Królestwa
Niebieskiego; nie jest wi c zwykł "rad yciow ".
Inne fragmenty:
"I uniesiony gniewem pan jego kazał wyda go katom, dopóki mu całego długu nie odda.
Podobnie uczyni wam Ojciec Mój niebieski, je li ka dy z was nie przebaczy z serca swemu
bratu".
/Mt 18,34-35/
"Sługa, który zna wol swego pana, a nic nie przygotował i nie uczynił zgodnie z jego wol ,
otrzyma wielk chłost . Ten za , który nie zna jego woli i uczynił co godnego kary, otrzyma
mał chłost . Komu wiele dano, od tego wiele wymaga si b dzie; a komu wiele zlecono,
tym wi cej od niego da b d ."
/ Łk 12,47-48/
My l o odpłacie zale nej od obdarowania jest obecna ju u proroków np. gdy szło o kapłanów
w porównaniu z reszt (Oz 4,4-9) czy całego Narodu Wybranego w stosunku do pogan (Am
3,2).
Wzmianka o "odpuszczaniu grzechów w yciu przyszłym" (ale przecie nie w Niebie czy
Piekle !) znajduje si tak e w 12 rozdziale Ewangelii wg Mateusza:
"Je li kto powie słowo przeciw Synowi Człowieczemu, b dzie mu odpuszczone, lecz je li
powie przeciw Duchowi wi temu, nie b dzie mu odpuszczone ani w tym wieku, ani w
przyszłym."
/Mt 12, 32/
1
4.3 Nowy Testament - Listy Apostolskie
Wi cej wyra nych odniesie do Czy ca znajdujemy w Listach Apostolskich.
„Fundamentu bowiem nikt nie mo e poło y innego, jak ten, który jest poło ony, a którym
jest Jezus Chrystus.
I tak jak kto na tym fundamencie buduje: ze złota, ze srebra, z drogich kamieni, z drzewa, z
trawy lub ze słomy,tak te jawne si stanie dzieło ka dego: odsłoni je dzie /Pa ski/; oka e
si bowiem w ogniu, który je wypróbuje, jakie jest.
Ten, którego dzieło wzniesione na fundamencie przetrwa, otrzyma zapłat ; ten za , którego
dzieło spłonie, poniesie szkod : sam wprawdzie ocaleje, lecz tak jakby przez ogie .”
2
/ 1 Kor 3,11-15/
Zauwa my e przytoczony fragment mówi wył cznie o ludziach którzy zostan zbawieni
("
sam wprawdzie ocaleje
") – a mimo to mówi o tym e wierz cy, który le budował „
poniesie
szkod
” i jego zbawienie odb dzie si "jakby przez ogie ".
Oczywi cie "ognia" w tym fragmencie nie nale y rozumie dosłownie - jest on w Biblii
symbolem oczyszczenia - aluzj do procesu próbowania i oczyszczania złota
3
.
1
w. Augustyn w Mie cie Boga skomentował to nast puj co:
„Tego, e niektórym grzesznikom nie
przebacza si ani na tym wiecie, ani w nast pnym, nie mo na by prawdziwie stwierdzi , gdyby nie
było innych grzeszników, którym – chocia nie na tym wiecie – przebacza si w wiecie przyszłym”
2
Orygenes (+ 254) tak komentuje ten fragment:
"Bóg jak ogie - trawi zło oraz wszystko, co ze zła
pochodzi, a co grzesznik na postawionym ju fundamencie duchowym buduje -- mówi c symbolicznie
-- z drewna, siana i słomy"
3
Tej samej symboliki "oczyszczania w ogniu" u ywa w.Piotr
"Przez to warto waszej wiary oka e
si o wiele cenniejsza od zniszczalnego złota, które przecie próbuje si w ogniu, na sław , chwał i
cze przy objawieniu Jezusa Chrystusa."
(1 Ptr 1,7) oraz w.Jan
"Radz ci kupi u mnie złota w
ogniu oczyszczonego, aby si wzbogacił, i białe szaty, aby si oblókł, a nie ujawniła si haniebna
twa nago , i balsamu do namaszczenia twych oczu, by widział."
/Ap 3,18/
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
12/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
Nast pny fragment pochodzi z 2 Listu do Koryntian:
„Wszyscy bowiem musimy stan przed trybunałem Chrystusa, aby ka dy otrzymał zapłat
za uczynki dokonane w ciele, złe lub dobre.”
/2 Kor 5,10/
Warto zwróci uwag na słowo „
ka dy
” – a wi c tak e człowiek zbawiony Ofiar Jezusa (co
jest jedyn mo liwo ci zbawienia) - a który przecie za ycia grzeszył - otrzyma zapłat za
swoje (tak e złe) uczynki. Fragmentów mówi cych na ten temat jest wi cej, cho mo e s
nieco mniej dobitne (np. Rz 2,6)
Chciałbym w tym kontek cie zwróci uwag na 3 rozdział Listu do Filipian (cytuj od
wiersza 8):
"I owszem, nawet wszystko uznaj za strat ze wzgl du na najwy sz warto poznania
Chrystusa Jezusa, Pana mojego. Dla Niego wyzułem si ze wszystkiego i uznaj to za mieci,
bylebym pozyskał Chrystusa i znalazł si w Nim - nie maj c mojej sprawiedliwo ci,
pochodz cej z Prawa, lecz Bo sprawiedliwo , otrzyman przez wiar w Chrystusa,
sprawiedliwo pochodz c od Boga, opart na wierze - przez poznanie Jego: zarówno mocy
Jego zmartwychwstania, jak i udziału w Jego cierpieniach - w nadziei, e upodabniaj c si do
Jego
mierci,
dojd
jako
do
pełnego
powstania
z
martwych."
Paweł, mimo e nawrócony i ochrzczony, wcale nie uwa a si za w pełni zbawionego -
przeciwnie mówi o tym e "
jako
" dojdzie do "
pełnego powstania z martwych
".
Czym zatem ró ni si "pełne" od "niepełnego" powstanie z martwych ?
Czytajmy dalej rozdział 8 w kontek cie "stani cia przed Panem":
"Nie [mówi ], e ju [to] osi gn łem i ju si stałem doskonałym, lecz p dz , abym te [to]
zdobył, bo i sam zostałem zdobyty przez Chrystusa Jezusa."
Czyli nawrócony, zbawiony Łask przez Wiar Pawł nie jest doskonały, ale do doskonało ci
d y i spodziewa si j osi gn !
Dalej :
"Bracia, ja nie s dz o sobie samym, e ju zdobyłem, ale to jedno [czyni ]: zapominaj c o
tym, co za mn , a wyt aj c siły ku temu, co przede mn , p dz ku wyznaczonej mecie, ku
nagrodzie, do jakiej Bóg wzywa w gór w Chrystusie Jezusie."
Paweł pisał równie o pokutowaniu za kogo . Słów:
„Teraz raduj si w cierpieniach za was i ze swej strony w moim ciele dopełniam braki udr k
Chrystusa dla dobra Jego Ciała, którym jest Ko ciół.”
/ Kol 1,24/
nie da si zrozumie inaczej jak tylko maj c na uwadze zado uczynienie (zarówno w czasie
czyjego ycia, jak i po mierci). W przeciwnym wypadku musieliby my przyj i Ofiara
Jezusa nie była wystarczaj ca do wybawienia nas wszystkich od wiecznego pot pienia !
Równie Piotr wspomina w swoim li cie o duszach osób potopionych w czasie Potopu,
przebywaj cych w Czy cu, które Jezus przyszedł pocieszy :
"Chrystus bowiem równie raz umarł za grzechy, sprawiedliwy za niesprawiedliwych, aby
was do Boga przyprowadzi ; zabity wprawdzie na ciele, ale powołany do ycia Duchem. W
nim poszedł ogłosi [zbawienie] nawet duchom zamkni tym w wi zieniu, niegdy
nieposłusznym, gdy za dni Noego cierpliwo Bo a oczekiwała, a budowana była arka, w
której niewielu, to jest osiem dusz, zostało uratowanych przez wod ."
/ 1P 3,18-20/
Szczególnie zaskakuj ce dla mniej uwa nych czytelników Biblii jest to, e w Drugim Li cie
do Tymoteusza znajdujemy przykład… modlitwy za zmarłego :
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
13/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
"Niech e Pan u yczy miłosierdzia domowi Onezyfora za to, e cz sto mnie krzepił i ła cucha
mego si nie zawstydził, lecz skoro si znalazł w Rzymie, gorliwie mnie poszukał i odnalazł.
Niechaj mu da Pan w owym dniu znale miłosierdzie u Pana!".
/2 Tym 1, 16-18/
Ko cowe słowa tego fragmentu s jakby ywcem wyj te z ydowskiej modlitwy.
wstawienniczej za zmarłych. I nic dziwnego - wystarczy te słowa zestawi z pozdrowieniem
ko cowym tego listu: "Pozdrów Prysk i Akwil oraz dom Onezyfora!" (4, 19), by z braku
pozdrowie dla samego Onezyfora wysnu wniosek, e mowa o zmarłym.
4.4
wiadectwa wczesnochrze cija skie
Cho nauka o Czy cu formalnie znalazła swoj definicj na soborach: Florenckim (1439) i
Trydenckim (1545-63), to ju w najstarszym (prócz Pisma) dokumencie wczesnego
chrze cija stwa, Didache czyli nauka Dwunastu Apostołów znajdujemy aluzj do Czy ca
(prawdopodobnie inspirowan tekstem Mt 5,25-26):
"Daj ka demu, kto ci prosi i zwrotu si nie domagaj, poniewa Ojciec chce, eby my z
wszystkimi dzielili si naszymi własnymi darami.
Szcz liwy ten, kto daje według przykazania, gdy nic mu nie mo na zarzuci .
Biada temu, kto bierze!
Je li bowiem bierze dlatego, e potrzebuje, nic mu nie mo na zarzuci ; je li jednak nie
potrzebuje, zda spraw z tego, dlaczego wzi ł i po co.
Wsadzony do ciemnicy, odpowie za wszystkie swoje czyny i nie wyjdzie stamt d, a ostatni
grosz zwróci."
/ Didache 1,5/
A oto gar innych, wczesnych wiadectw chrze cija skich:
w. Justyn (ur.100) :
"Dusze ludzi pobo nych w lepszym miejscu przebywaj , w gorszym za
dusze niesprawiedliwych oczekuj c Dnia S du
1
(...) b d istnie i cierpie kar tak długo, jak
Bóg zechce".
/Dialog z ydem Tryfonem/
Arystydes (ok.140)
"A je li jaki sprawiedliwy spo ród nich umrze to si raduj i dzi ki czyni
i modl si za niego i odprowadzaj jak wyje d aj cego."
("Apologia" 10;5,11).
Tertulian (ur.155):
"Ofiary za zmarłych składamy w okre lonym dniu ich narodzin [dla nieba]."
"W ogóle, je li wi zienie owo, o którym wiadczy Ewangelia (Mt 18, 21-35) rozumiemy jako
otchła podziemn i wyja niamy, e w oczekiwaniu na zmartwychwstanie nale y równie
odpokutowa do ostatniego szel ka za najmniejszy wyst pek..."
Akta "M cze stwa w. Perpetuy i Felicyty" 7 (203)
"Dinokrates był moim rodzonym bratem.
Zmarł (...) za niego zatem si modliłam. Dzieliła nas jednak ogromna otchła i ani ja do
niego, ani on do mnie nie mogli my si przedosta (...) Wtedy oprzytomniałam i
u wiadomiłam sobie, e brat mój cierpi. Byłam jednak prze wiadczona o tym, e mog mu
ul y w jego cierpieniach".
1
Warto zwróci uwag , e wi ty mówi tu wyra nie o egzystencji duszy pomi dzy mierci a S dem
Ostatecznym i o cierpieniu które nie jest wieczne
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
14/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
w. Cyprian (258):
"Czym innym jest oczekiwa na przebaczenie, a czym innym przej do
chwały - by wrzuconym do wi zienia i nie wyj stamt d, a si spłaci ostatni szel ek lub
natychmiast otrzyma nagrod za wiar cnot ".
w. Efrem (373):
"Zmarli s bowiem wspomagani ofiarami, które sprawuj ywi."
("O modlitwie" 29).
"Zanotujcie sobie dni tych, którzy ju odeszli, aby my mogli wspomina o nich, obchodz c
pami tk m czenników"
(List 12 por. List 1;2).
Tertulian, w.Cyprian, w.Cyryl jerozolimski, Orygenes, Grzegorz z Nyssy i w.Augustyn
wypowiadali si pozytywnie o idei Czy ca. Przeciw byli Akriusz (IV stulecie) oraz
w.Bernard (XI stulecie).
Najwcze niejszymi dowodami materialnymi dotycz cymi modlitwy za zmarłych, a wi c i
wiary w czy ciec s zachowane nagrobki chrze cija skie - najstarsze z II wieku - z napisami
o tre ci:
"Eucharis jest moj matk , Pius ojcem. Prosz was, o bracia kiedy tu przyjdziecie o modlitw .
Aby Wszechmog cy Bóg zachował Agap na wieki"
"To ja sam Abercjusz w mojej obecno ci kazałem tu wypisa : Niech ka dy, który te słowa
rozumie, pomodli si za Abercjusza".
Nagrobne napisy zawieraj tak e teksty skierowane do wiernych zwiedzaj cych katakumby.
S one niejako głosem zmarłego, który błaga przechodnia o modlitw . Epitafium znalezione
w Kumie ko czy si słowami:
„Qui legis, ora pro me“
(Ty, który czytasz, módl si za mnie), a
epitafium z Narbony:
„Tu, qui leges, ora pro me“
(Ty, który przeczytasz, pomódl si za
mnie).
Nigdy nie modlono si w intencjach m czenników, a tylko proszono ich o wstawiennictwo za
innych zmarłych, dlatego napisy na grobach m czenników s najkrótsze. Spotyka si tak e
napisy kieruj ce pro b o modlitw za zmarłego do wi tych m czenników, np.
„Dusz
Maksyma ochłód cie m czennicy, January, Agatop i Felicissimus “
.
4.5 Kultura ydów
4.5.1 Wiara
Czy ciec to stara tradycja ydowska. wiadectwa ST ju przytaczałem wcze niej (patrz
str.10).
Szkoła rabina Szammaja
1
(I w. przed Chr./ I w.po Chr.) nauczała o trzech rodzajach S du
Bo ego:
na ycie wieczne (dla pobo nych)
na ha b wieczn (dla niesprawiedliwych
na oczyszczenie (dla nie w pełni sprawiedliwych ale i nie całkiem bezbo nych, którzy
zst puj na pewien czas do Gehenny by si oczy ci "przez ogie " (Tos. Sanhedrin
13;3)
Tak e ydzi "Esse czycy" wierzyli w "piec" oczyszczaj cy dusze po mierci.
Gdyby te wszystkie nauki były fałszywe, powinni my znale przynajmniej jaki lad
polemiki Jezusa czy Jego uczniów z ydami (podobnie jak to si stało w przypadku
1
Za Włodzimierzem Bednarskim "W obronie wiary"
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
15/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
kontrowersji wokół zmartwychwstania /Łk 20,27-38/, rozwodu /Mt 19,3-9/ czy innych
kontrowersyjnych tematów).
4.5.2 Kadisz i inne modlitwy
Sprawa Kadiszu (modlitwy odmawianej po mierci yda) jest do skomplikowana. W
zasadzie nie jest on modlitw za zmarłego, tylko modlitw sławi c Boga odprawian na
grobie krewnego - aby pokaza i nawet w tym poło eniu (niczym Hiob) wielbi si Boga.
Chciałbym jednak zatrzyma si nad jedn z odmian, zwan
Kadisz jatom (
) tj.
Kadisz sierocy.
Otó ałobnik odmawia go codziennie przez 11 miesi cy. Sam tekst modlitwy nie ma nic
wspólnego z Czy cem - ciekawe jest jednak uzasadnienie czasu odmawiania pacierza. Otó
ydzi wierz e po mierci dusza ulega oczyszczeniu i e dla wyj tkowo niegodziwych
grzeszników ów proces trwa 12 miesi cy.
Syn odmawia wi c modlitw jedynie przez 11 miesi cy aby nie sugerowa i jego Ojciec był
niegodziwcem.
Istnieje te modlitwa za zmarłych Hazkoras-neszomas, odprawiana w synagodze kilka razy
do roku. Wspomina si w niej imi zmarłego i błaga si o pokój dla jej duszy. Towarzyszy
temu jałmu na na cel dobroczynny.
Modlitwa Hazkara (wspomnienie) b d ca elementem najstarszej tradycji ydowskiej, zawiera
elementy modlitwy wstawienniczej podobnej do naszych modlitw za spokój duszy zmarłej
osoby.
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
16/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
5 Co daje modlitwa za zmarłych ?
Modlitwa za zmarłych przynosi im ulg w cierpieniu (nawet gdyby to cierpienie miało by
momentalne). Jest to rodzaj modlitwy wstawienniczej która przekracza mier .
Nadto jest to wyraz jedno ci całego Ko cioła - tych, którzy jeszcze pielgrzymuj na Ziemi,
tych którzy s ju w Niebieskim Domu Ojca oraz tych, którzy wła nie s "w drodze".
Niestety, nie potrafimy naszymi modlitwami pomóc pot pionym - jednak mo emy wstawi
si za naszych braci i siostry, którzy cierpi m ki Przemiany.
Jan Paweł II w czasie Audiencji generalnej 4 sierpnia 1999 tak mówił o modlitwie w
kontek cie Czy ca:
"(…) pojawia si raz jeszcze ostatni wa ny aspekt, który Tradycja Ko cioła zawsze
podkre lała: jest to wymiar wspólnotowy. Ci, którzy znajduj si bowiem w sytuacji
oczyszczenia, zwi zani s zarówno z błogosławionymi, ciesz cymi si ju w pełni yciem
wiecznym, jak i z nami, zd aj cymi na tym wiecie do domu Ojca (por. KKK, 1032).
Podobnie jak w yciu ziemskim wierz cy s mi dzy sob zjednoczeni w jednym Ciele
Mistycznym, tak równie po mierci ci, którzy yj w stanie oczyszczenia, do wiadczaj tej
samej solidarno ci eklezjalnej, wyra aj cej si w modlitwie, sufragiach i miło ci innych braci
w wierze. Oczyszczenie prze ywane jest w podstawowej wi zi, jaka si tworzy mi dzy tymi,
którzy yj na tym wiecie, a tymi, którzy ciesz si szcz liwo ci wieczn ."
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
17/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
6 Odpusty
6.1 Czym jest odpust ?
Na podstawie dokumentów watyka skich dotycz cych odpustów, w Polsce został
opracowany afisz. Zawiera on tak e definicj tego czym jest odpust:
Jest to darowanie człowiekowi wobec Boga wszystkich kar doczesnych,
nale nych za grzechy odpuszczone ju co do winy w Sakramencie Pokuty.
Kto uzyska odpust zupełny dla siebie - uniknie kar czy cowych.
Kto ofiaruje odpust zupełny za zmarłych - ratuje dusze z czy ca.
Papie Paweł VI dodaje:
“Cel, jaki sobie stawia władza ko cielna w udzielaniu odpustów,
tkwi nie tylko w tym, aby wspomóc wiernych w usuni ciu nale nych kar, lecz tak e w tym,
aby wiernych skłoni do wykonywania uczynków pobo no ci, pokuty i miło ci - zwłaszcza
takich, które przyczyniaj si do wzrostu wiary i dobra wspólnego (…). Je li wierni ofiaruj
odpusty za zmarłych, praktykuj w szczególniejszy sposób miło , a gdy my l o sprawach
niebieskich (nadprzyrodzonych) - lepiej układaj sprawy doczesne.”
Dlatego wła nie nawrócenie i całkowite odci cie od przywi zania do grzechu stanowi
zasadniczy wymóg, a zarazem zach t do uzyskania odpustu zupełnego.
6.2 Odpusty kiedy
6.2.1 Historia odpustów
Pocz tki idei odpustów (oczywi cie nie nazywanych wówczas w ten sposób) maj swe ródło
w czasach prze ladowa chrze cijan w III wieku. Osoby które z obawy przed
prze ladowaniami zaparły si wiary były wył czane z Ko cioła i musiały przej wieloletni
pokut by do niego wróci .
1
Osoby na które nało ono te wieloletnie pokuty, zwracały si z pro b o ich skrócenie do
biskupa lub nawet prosiły o wstawiennictwo chrze cijan przebywaj cych w wi zieniach i
oczekuj cych na mier . Ci pisali do biskupa tzw. listy pokoju.
Praktyka odbywania pokuty (i to wieloletniej, znacznie bardziej dotkliwej ni dzi )
przed
otrzymaniem rozgrzeszenia utrzymywała si a do X wieku. Nawet po jej zniesieniu była w
chrze cijanach ywa wiadomo (która dzi niestety jest rzadko ci ) e ka dy grzech b dzie
(niezale nie od rozgrzeszenia) odpokutowany - albo w yciu doczesnym, albo w Czy cu.
I - podobnie jak w przypadku listów pokoju - wierni pocz li si zwraca do spowiedników z
pro b o wstawiennictwo (tym razem bezpo rednio do Boga).
Papiestwo wprowadziło odpusty jako form wstawiennictwa Ko cioła za grzesznika.
6.2.2 Kłopoty z odpustami
Wyst pienie Lutra przeciw nadu yciom zwi zanym z odpustami nie było czym niezwykłym
ani obrazoburczym w Ko ciele. Hierarchia ju du o wcze niej walczyła z t plag (podobnie
jak z handlem fałszywymi relikwiami).
Nadu yciami w tej dziedzinie zajmował si ju Sobór Latera ski
2
(1215) i Wiede ski (1310).
1
Podobne praktyki obowi zywały wobec osób dopuszczaj cych si innych grzechów miertelnych
2
Sobór Latera ski IV:
„nierozwa ne i nadmierne odpusty, których nie wstydz si udziela niektórzy
zwierzchnicy ko ciołów, s lekcewa eniem władzy kluczy oraz osłabieniem pokutnego
zado uczynienia”
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
18/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
Niemal dwa wieki przed wyst pieniem Lutra, w roku 1392, papie Bonifacy IX napisał do
biskupa Ferrary list zwracaj c mu uwag na to e w ród zakonników trafiaj si osobnicy
którzy pod pozorem udzielania odpustów pobieraj od prostych ludzi pieni dze przeznaczaj c
je na własne potrzeby.
Bywały te nadu ycia innego rodzaju. W 1420 roku arcybiskup Canterbury usiłował udziela
odpustów bez papieskiego upowa nienia. Z kolei w Niemczech niektórzy niedouczeni ksi a
udzielali odpustów "od winy i kary" (odpusty dotycz tylko kary). Nieprawidłowo ci te
wykrył słynny kardynał Mikołaj z Cuzy.
Natomiast od tych wszystkich bł dnych czy oszuka czych praktyk trzeba odró ni
wymagania jakie faktycznie bywaj nakładane na osoby pragn ce uzyska odpust.
Najcz ciej wi
si z nim jakie czyny pokutne:
modlitwa, nabo e stwa, niektóre celebracje liturgiczne
uczestnictwo w rekolekcjach
jałmu na lub inna ofiara
pielgrzymka
itd. itp.
W pewnym momencie zrobiła si moda na odpusty za działalno charytatywn -
obdarowywano sieroci ce, wspomagano budow ko ciołów itd. Wywołało to - w du ej
mierze słuszne - oburzenie osób których nie sta było na hojne datki.
Tu przed Reformacj Papie Leon X zarz dził zbiórk funduszy na budow m.in. tego co
dzisiaj znamy jako bazylik w. Piotra. Zrobił to zupełnie tak samo jak dzisiaj si robi zbiórk
na uchod ców, powodzian, Watyka ski Fundusz Pomocy, Fundacj JP2 dla zdolnych dzieci
czy budow wi tyni Opatrzno ci
Wszyscy ofiarodawcy otrzymali obietnice odpustu je eli spełnili jego warunki, tj.
•
- dokonali datku,
•
- po rachunku sumienia przyst pili do spowiedzi wi tej,
•
- w czasie tej spowiedzi otrzymali całkowite rozgrzeszenie,
I wszystko mo e byłoby dobrze, gdyby nie to e misj rozpowszechniania odpustów w
Niemczech arcybiskup Albrecht powierzył dominikaninowi Janowi Teclowi z Lipska, który
dopu cił si nadu y
1
. Podobno zakonnik ten stawiał w ko ciele szkatuł na pieni dze
wołaj c:
"Kupujcie, kupujcie odpusty! Z ka d monet co zad wi czy, jedna mniej dusza w czy cu
j czy!".
Nie było to niestety jedyne nadu ycie ani ostatnia niezr czno , nie tylko w ród
przedstawicieli Ko cioła. Cz
wieckich ziemian zacz ła ci ga pieni dze na jałmu n
odpustow jako podatek w swoich wło ciach.
Wszystko to stało si dla Lutra pretekstem do ataku na Ko ciół.
Niemniej były jakie podstawy do krytyki niektórych
praktyk - tyle e były to praktyki które
Ko ciół zwalczał ju od dawna i myl ce jest przedstawianie wyst pienia Lutra jako
"pionierskiego" czy "wyj tkowego". Na długo przed Lutrem podobne praktyki pot pił i
zwalczał w Hiszpanii jej prymas (a od 1507 roku Generalny Inkwizytor Kastylii) kardynał
Cisneros - i Ko ciół hiszpa ski sam si zreformował.
1
Zakonnik ten zamierzał cz
zebranych pieni dzy przeznaczy na spłat długów arcybiskupa
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
19/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
Co wi cej, Ko ciół reformacyjne zarzuty wobec sprzeda y przyj ł, podj ł powa ne kroki - i
były one skuteczne. Nadu ycia zwi zane z odpustami praktycznie znikły po Soborze
Trydenckim.
Stosunek samego Lutra do odpustów zmieniał si w czasie:
do 1519 uwa ał, e istnienie Czy ca jest faktem niepodwa alnym
w latach 1519-1530 twierdził, e nie da si zaprzeczy istnieniu Czy ca
po roku 1530 głosił i Czy ciec nie istnieje, jednak uwa ał modlitw za zmarłych za
sensown (odrzucili j dopiero nast pcy Lutra)
Aby nie by gołosłownym, zajrzyjmy do słynnych 96 tez (które według legendy - raczej
nieprawdziwej – miał przybi na drzwiach ko cioła w Wittenberdze) :
O odpustach:
Teza 69.Biskupi i duszpasterze s obowi zani z nale nym uszanowaniem przyjmowa
delegatów apostolskiego odpustu.
Teza 71.Kto przeciw prawdzie apostolskiego odpustu mówi, niech b dzie przekl ty.
Teza 72.Kto przeciw samowolnym i kłamliwym słowom kaznodziei odpustowego wyst puje
niech b dzie błogosławiony!
Teza 73.Jak papie słusznie niełask i kl tw karze tych, którzy podst pnie działaj na
szkod odpustów.
Teza 74.Tak równie słusznie dotyka niełask i kl tw tych, którzy pod osłon odpustu
u ywaj swoich sztuczek na szkod wi tej miło ci i prawdy
Teza 91.Gdyby odpust głoszono zgodnie z my l i zapatrywaniem papie a, łatwo byłoby
zbija wszelkie zarzuty, a mo e by nawet wcale si nie zrodziły te zarzuty
Podobnie o Czy cu :
Teza 16.Piekło, czy ciec i niebo, s wzgl dem siebie tak ró ne, jak rozpacz, blisko
rozpaczy i pewno zbawienia.
Teza 17.Zdaje si by , e duszom w czy cu potrzeba zmniejszenia boja ni i pomno enia
miło ci.
Teza 18.Ani rozumem, ani z Pisma nie udowodniono, eby dusze w czy cu znajdowały si
w stanie niezdolnym do zasługi i do wzrostu miło ci.
Teza 19.I to zdaje si by niemo liwe do udowodnienia, jakoby dusze w czy cu,
przynajmniej niektóre, były pewne swego zbawienia i o nie si nie troszczyły, jakkolwiek my
pewni tego jeste my zupełnie.
Teza 25.Władza, jak ma papie w ogólno ci nad czy cem, przysługuje w szczególno ci
ka demu biskupowi i proboszczowi w jego diecezji lub parafii.
Teza 35.Nie jest to chrze cija ska nauka, e nie potrzeba pokuty i alu temu, kto z czy ca
wykupuje dusze, lub chce naby prawo wyboru spowiednika.
Niektóre z tych tez s kontrowersyjne (np. teza 19), jednak w zasadzie bazuj one na wierze
w Czy ciec.
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
20/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
6.3 Odpusty dzi , czyli Mały Poradnik Uzyskiwania Odpustów
6.3.1 Warunki otrzymania odpustu zupełnego
Aby otrzyma odpust zupełny, niezb dne jest wypełnienie nast puj cych warunków:
I.
Godne przyj cie Ciała Pa skiego (Komunii wi tej)
II.
Wolno od przywi zania do jakiegokolwiek grzechu, nawet lekkiego
Brak przywi zania do grzechu oznacza
i nie wolno u siebie tolerowa złych
przyzwyczaje lub dobrowolnie trwa w jakimkolwiek nałogu.
III.
Wypełnienie okre lonej czynno ci
Wi cej o tych czynno ciach napisz w rozdziale 6.3.2 Niektóre praktyki
odpustowe
IV.
Modlitwa w intencjach Ojca wi tego
Cz stym nieporozumieniem jest rozumienie tego punktu jako "modlitwa w intencji
papie a" - tymczasem chodzi tu o intencje modlitewne, jakie co jaki czas
wyznacza papie . Dla wypełnienia warunków odpustu wystarcza "Ojcze nasz" i
"Zdrowa Maryjo" lub jakakolwiek inna modlitwa.
6.3.2 Niektóre praktyki odpustowe
Dokument “Enchiridion indulgentiarum” definiuje czynno ci obdarowane odpustem.
Podzieliłem odpusty według rodzaju "okazji" ich otrzymania:
A. Odpusty które mo na otrzymywa codziennie
a)
czytanie przez pół godziny dowolnego fragmentu Pisma wi tego;
b)
odmówienie jednej cz ci Ró a ca wi tego (5 dziesi tek). Z modlitw ustn nale y
poł czy pobo ne rozwa anie tajemnic. Aby odpust był zupełny powinien by
odmawiany w rodzinie, we wspólnocie zakonnej, w pobo nym stowarzyszeniu lub
(samotnie) w ko ciele lub publicznej kaplicy.
c)
adoracja Naj wi tszego Sakramentu przez pół godziny w ko ciele lub w kaplicy,
nawet gdy Pan Jezus nie jest wystawiony w monstrancji;
d)
odprawienie Drogi Krzy owej
1
w ko ciele, w kaplicy lub na kalwarii.
B. Odpusty zwi zane z nawiedzeniem miejsc kultu
2
a)
Nawiedzenie jednej z czterech patriarchalnych bazylik rzymskich i odmówienie tam
“Ojcze nasz” i “Wierz ” (w wi to tytułu, w jakiekolwiek wi to nakazane lub w
jeden dowolny dzie w roku)
b)
Nawiedzenie ko cioła stacyjnego w Rzymie i pobo ny udział w nabo e stwie
stacyjnym
c)
Nawiedzenie ko cioła (jednorazowo), w którym odbywa si synod diecezjalny i
odmówienie tam “Ojcze nasz” i “Wierz ”
1
Konieczne jest pobo ne rozmy lanie nad stacjami m ki i mierci Chrystusa jednak podczas
odprawiania nale y przechodzi pomi dzy wszystkimi stacjami. Chorzy mog uzyska taki sam
odpust, je eli przynajmniej przez pół godziny b d pobo nie czyta i rozwa a o m ce i mierci Pana
Jezusa.
2
Je eli do uzyskania odpustu zwi zanego z jakim dniem jest wymagane nawiedzenie
ko cioła lub kaplicy, to mo e ono mie miejsce od południa dnia poprzedzaj cego a do
północy ko cz cej dzie oznaczony
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
21/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
d)
Pobo ne nawiedzenie Bazyliki Mniejszej gdziekolwiek na wiecie (w Polsce jest ich
114) i odmówienie w niej Ojcze nasz i Wierz w uroczysto wi tych Apostołów
Piotra i Pawła, w wi to tytułu (Patrona) ko cioła, w wi to Porcjunkuli (2 sierpnia)
lub jeden raz w ci gu roku według własnego uznania.
C. Odpusty zwi zane z konkretnymi dniami lub okresami w roku
a)
Publiczne odmówienie “Hymnu do Ducha wi tego” w Nowy Rok lub w Uroczysto
Zesłania Ducha wi tego
b)
Pobo ne odmówienie w ka dy pi tek Wielkiego Postu po Komunii wi tej modlitwy
przed obrazem Jezusa Chrystusa ukrzy owanego: “Oto ja, o dobry i najsłodszy
Jezu...”
c)
Pobo ne uczestniczenie w nabo e stwie Gorzkich ali” jeden raz w tygodniu w
okresie Wielkiego Postu (tylko na terenie Polski).
d)
Odmówienie w sposób uroczysty “Przed tak wielkim Sakramentem...” w Wielki
Czwartek w czasie Wieczerzy Pa skiej lub w Bo e Ciało
e)
Pobo na adoracja i ucałowanie krzy a w Wielki Pi tek w czasie uroczystego obrz du
liturgicznego
f)
Odmówienie przyrzecze Chrztu wi tego w Wielk Sobot w czasie nabo e stwa lub
w rocznic własnego Chrztu wi tego
g)
Publiczne odmówienie aktu wynagrodzenia Naj wi tszemu Sercu Jezusowemu w
Uroczysto Naj wi tszego Serca Pana Jezusa
h)
Pobo ne ucałowanie przedmiotów kultu (krzy yki, szkaplerze, medaliki itp.) w
Uroczysto wi tych Apostołów Piotra i Pawła, je li te przedmioty s po wi cone
przez papie a lub biskupa. Trzeba tak e odmówi wyznanie wiary
i)
Pobo ne nawiedzenie ko cioła parafialnego w dniu 2 sierpnia (tzw. odpust
Porcjunkuli) i odmówienie w nim “Ojcze nasz” i “Wierz ”
j)
Nawiedzenie ko cioła w Dniu Zaduszny m lub w najbli sz niedziel , lub w
Uroczysto Wszystkich wi tych i odmówienie w nim “Ojcze nasz” i “Wierz ”
k)
Pobo ne nawiedzenie cmentarza od dnia 1 do 8 listopada i modlitwa na cmentarzu za
zmarłych, cho by tylko w my li
l)
Publiczne odmówienie aktu po wi cenia rodzaju ludzkiego Chrystusowi Królowi w
Uroczysto Chrystusa Króla
m)
Publiczne odmówienie “Te Deum” w ostatnim dniu roku
n)
Nawiedzenie ko cioła parafialnego w wi to tytułu (Patrona) i pobo ne odmówienie w
nim “Ojcze nasz” i “Wierz ”
o)
Pobo ne nawiedzenie ko cioła lub kaplicy zakonnej w Uroczysto wi tego
Zało yciela i odmówienie w nim “Ojcze nasz” i “Wierz ”
D. Odpusty zwi zane ze szczególnymi okazjami
a)
Pobo ne przyj cie błogosławie stwa papieskiego “Urbi et orbi”, cho by tylko przez
radio
b)
Udział w wi tej czynno ci, w której przewodniczy wizytator (np. biskup) z okazji
wizytacji pasterskiej
c)
Pobo ny udział w obrz dzie Eucharystycznym, jaki zwykle ma miejsce pod koniec
Kongresu Eucharystycznego
d)
Przyj cie po raz pierwszy Ciała Pa skiego lub uczestniczenie w takiej pobo nej
ceremonii
e)
Odprawienie pierwszej Mszy wi tej w poł czeniu z pewn uroczysto ci lub
pobo ny udział w tej Mszy wi tej
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
22/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
f)
Jubileusz kapła stwa (25, 50, 60-lecia) z postanowieniem wobec Boga wiernego
wypełniania obowi zków swojego powołania, a tak e udział w tej Mszy wi tej,
poł czonej z pewn ceremoni
g)
Pobo ne nawiedzenie ko cioła lub ołtarza w samym dniu konsekracji i odmówienie w
nim “Ojcze nasz” i “Wierz ”
E. Odpusty przy okazji rekolekcji i wicze duchownych
a)
Udział w wiczeniach duchowych przez trzy pełne dni
b)
Pobo ny udział w kilku naukach misyjnych i uroczystym ich zako czeniu
F.
Odpust w godzinie mierci
O tym wi cej w nast pnym rozdziale
Oprócz powy szych bywaj ogłaszane odpusty specjalne (np. Jan Paweł II ogłosił odpust z
okazji jubileuszu roku 2000).
6.3.3 Odpust w godzinie mierci
Warto wiedzie o tym, i Ko ciół ofiaruje wiernym odpust zupełny w godzinie mierci.
Papie Paweł VI ogłosił “ wi ta Matka Ko ciół łaskawie mu (konaj cemu) udziela,
o ile
jest odpowiednio dysponowany, odpustu zupełnego, który uzyskuje w momencie mierci,
byleby za ycia miał zwyczaj odmawiania jakichkolwiek modlitw. Do uzyskania tego odpustu
chwalebn jest rzecz posługiwa si krucyfiksem lub krzy em.
Tak odpowiedni
dyspozycj w godzinie mierci jest stan łaski u wi caj cej i wolno od przywi zania do
jakiegokolwiek grzechu, nawet lekkiego”.
Ko ciół zach ca wiernych, by ofiarowali wszystkie odpusty przez całe ycie za zmarłych,
poniewa taka cz sta praktyka wytwarza w człowieku t "odpowiedni dyspozycj ", dla
uzyskania odpustu dla siebie w godzinie mierci.
Gdy mowa o odpustach za zmarłych, warto powiedzie o Mszy wi tej, zwłaszcza e w
dokumencie watyka skim “Enchiridion indulgendarum” z dnia 29.06.1968 czytamy
“ wi ta
Matka Ko ciół wyra a jak najwi ksz trosk o zmarłych. Znosz c zatem jakikolwiek
przywilej w tej materii stwierdza, e zmarłym mo na przychodzi z pomoc najbardziej przez
ka d ofiar Mszy wi tej”.
6.3.4 Odpusty cz stkowe
Odpust cz stkowy polega na niecałkowitym anulowaniu kary doczesnej. Mo na go uzyska
jako nie w pełni dopełniony odpust zupełny lub stosuj c drobne praktyki pokutne.
Papie Paweł VI sformułował 3 zasady odnosz ce si do odpustów cz stkowych:
1.
Wierny dost puje odpustu cz stkowego, je li w czasie spełniania swoich obowi zków
i w trudach ycia wznosi my li do Boga z pokor i ufno ci , dodaj c w my li jaki akt
strzelisty, np. "Jezu Chryste, zmiłuj si nad nami".
2.
Je li wierny powodowany motywem wiary przyjdzie z pomoc potrzebuj cym
współbraciom, pomagaj c im osobi cie lub dziel c si z nimi swoimi dobrami,
uzyskuje odpust cz stkowy.
3.
Gdy wierny w intencji umartwiania si , odmówi sobie czego godziwego, a
przyjemnego dla siebie, uzyskuje odpust cz stkowy. Warunek ten ma zach ci
wiernych do praktykowania dobrowolnych umartwie .
Listy modlitw, do których przywi zano odpusty cz stkowe jest bardzo długa - podam tu tylko
kilka najbardziej znanych:
Czy ciec i modlitwa za zmarłych
23/23
Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl
Anioł Pa ski
Duszo Chrystusowa
Wierz w Boga
Psalm 129
Litanie zatwierdzone dla całego Ko cioła (obecnie 6)
Pomnij o Najdobrotliwsza Panno Maryjo
Wieczny odpoczynek
Witaj Królowo
Pod Twoj obron
Ciebie Boga wysławiamy
•
Stworzycielu Duchu przyjd
Magnificat
Ró aniec
Droga Krzy owa
nawiedzenie Naj wi tszego Sakramentu
odwiedzenie ko cioła lub cmentarza z modlitw za Ojca w. i zmarłych
uczynienie znaku Krzy a w.