Najazd jaśniepanów polskich na Kraj Radziecki. Najście generała Wrangla. Krach planu polskiego. Rozgromienie Wrangla. Koniec interwencji.

niedziela, 15 sierpnia 2010 10:47 -

Pomimo rozgromienia Kołczaka i Denikina, mimo że Kraj Radziecki coraz bardziej rozszerzał

swe terytorium, uwalniając od białych i od interwentów Kraj Północny, Turkiestan, Syberię, Don,

Ukrainę, itd., mimo że Ententa musiała znieść blokadę Rosji, państwa Ententy wciąż jeszcze nie

chciały się pogodzić z myślą, że Władzy Radzieckiej nie da się pokonać, że to ona odniosła

zwycięstwo.

Postanowiły więc uczynić jeszcze jedną próbę interwencji przeciwko Krajowi Rad. Tym razem

interwenci postanowili wykorzystać z jednej strony Piłsudskiego, burżuazyjnego nacjonalistę

kontrrewolucyjnego, faktycznego kierownika Państwa Polskiego, z drugiej zaś strony generała

Wrangla, który zebrał na Krymie resztki armii Denikina i zagrażał stąd Zagłębiu Donieckiemu i

Ukrainie.

Jaśniepańska Polska i Wrangel były to, według wyrażenia Lenina, dwie ręce imperializmu

międzynarodowego, usiłującego zadusić Kraj Radziecki.

Polacy mieli następujący plan: opanować część Ukrainy Radzieckiej, leżącą na prawym brzegu

Dniepru, opanować Białoruś Radziecką, przywrócić na tych terenach władzę jaśniepanów

polskich, rozszerzyć granice Państwa Polskiego <<od morza do morza>>, od Gdańska do

Odessy - i w zamian za pomoc udzieloną przez Wrangla - dopomóc Wranglowi do rozbicia

Armii Czerwonej i do przywrócenia w Rosji Radzieckiej władzy obszarników i kapitalistów.

Plan ten został zaaprobowany przez państwa Ententy.

Próby Rządu Radzieckiego rozpoczęcia z Polską układów w celu utrzymania pokoju i

zapobieżenia wojnie nie dały żadnych wyników. Piłsudski ani myślał o pokoju. Piłsudski chciał

wojny. Liczył na to, że znużone w walkach z Kołczakiem i Denikinem wojska czerwone nie będą

mogły się ostać przed najazdem wojsk polskich.

1 / 4

Najazd jaśniepanów polskich na Kraj Radziecki. Najście generała Wrangla. Krach planu polskiego. Rozgromienie Wrangla. Koniec interwencji.

niedziela, 15 sierpnia 2010 10:47 -

Skończył się krótkotrwały okres wytchnienia.

W kwietniu 1920 roku wojska polskie wtargnęły na terytorium Ukrainy Radzieckiej i opanowały

Kijów. W tym samym czasie Wrangel przeszedł do ofensywy i zaczął zagrażać Zagłębiu

Donieckiemu.

W odpowiedzi na napad wojsk polskich, wojska czerwone rozpoczęły kontrofensywę na całym

froncie. Uwalniając Kijów i wypędzając jaśniepanów polskich z Ukrainy i Białorusi, wojska

czerwone na froncie południowym doszły w swej gwałtownej ofensywie do wrót Lwowa w

Galicji, wojska zaś frontu zachodniego zbliżały się do Warszawy. Zanosiło się na zupełną

klęskę wojsk jaśniepańskiej Polski.

Ale podejrzana działalność Trockiego i jego zwolenników w głównym sztabie Armii Czerwonej

zniweczyła jej sukcesy. Z winy Trockiego i Tuchaczewskiego ofensywa czerwonych wojsk na

froncie zachodnim w kierunku Warszawy odbywała się w sposób zupełnie niezorganizowany:

nie dawano wojskom umocnić zdobytych pozycji, czołowe oddziały wysunięto zbyt daleko

naprzód, rezerwy i amunicję pozostawiono zbyt daleko w tyle, wskutek czego czołowym

oddziałom brakło amunicji, nie miały one rezerw, linia frontu nieskończenie się wydłużyła i co za

tym idzie, ułatwione zostało przerwanie frontu. Wskutek tego, gdy niewielka grupa wojsk

polskich przerwała w jednym z punktów nasz front zachodni, wojska nasze, pozostawione bez

amunicji, musiały się cofnąć. Co się tyczy wojsk frontu południowego, stojących u wrót Lwowa i

wypierających stamtąd Polaków, to smutnej sławy <<przewodniczący Rady

Wojskowo-Rewolucyjnej>> Trocki zabronił tym wojskom zdobywać Lwów i rozkazał im

przerzucić armię konną, czyli główną siłę frontu południowego, daleko na północny wschód, na

pozór w celu przyjścia z pomocą frontowi zachodniemu, chociaż nie trudno było zrozumieć, że

zdobycie Lwowa byłoby jedyną możliwą i najlepszą pomocą dla frontu zachodniego. Ale

wycofanie armii konnej z frontu południowego i jej odejście spod Lwowa w rzeczywistości

oznaczało odwrót naszych wojsk również na froncie południowym. Tak więc, szkodliwy rozkaz

Trockiego narzucił naszym wojskom frontu południowego niepojęty i niczym nie uzasadniony

odwrót - ku uciesze jaśniepanów polskich.

Była to bezpośrednia pomoc, ale nie naszemu frontowi zachodniemu, tylko jaśniepanom

polskim i Entencie.

2 / 4

Najazd jaśniepanów polskich na Kraj Radziecki. Najście generała Wrangla. Krach planu polskiego. Rozgromienie Wrangla. Koniec interwencji.

niedziela, 15 sierpnia 2010 10:47 -

Po kilku dniach ofensywa wojsk polskich została powstrzymana i wojska nasze zaczęły się

szykować do nowego kontrataku przeciwko Polakom. Lecz Polska, nie mając sił do

kontynuowania wojny i oczekując z trwogą kontrataku czerwonych, zmuszona była zrzec się

swych pretensji do zaboru prawobrzeżnej Ukrainy i Białorusi i wolała zawrzeć z Rosją pokój. 20

października 1920 roku zawarty został z Polską traktat pokojowy w Rydze, na mocy którego

Polska zachowała Galicję i część Białorusi.

Po zawarciu pokoju z Polską, Republika Radziecka postanowiła skończyć z Wranglem.

Wrangel otrzymywał od Anglików i Francuzów najbardziej nowoczesną broń, samochody

pancerne, czołgi, samoloty, amunicję. Posiadał on szturmowe oddziały białogwardzistów,

przeważnie oficerskie. Lecz Wrangel nie zdołał zgromadzić wokół desantu, wysadzonego

przezeń na Kubaniu i nad Donem, żadnych poważniejszych sił chłopskich i kozackich. Dotarł on

jednak do samego Zagłębia Donieckiego zagrażając naszemu okręgowi węglowemu. Położenie

Władzy Radzieckiej komplikowało się jeszcze i przez to, że Armia Czerwona była w tym czasie

bardzo wyczerpana. Czerwonoarmiści musieli odbywać marsze w niezwykle ciężkich

warunkach, rozwijając ofensywę przeciwko wojskom Wrangla i jednocześnie gromiąc bandy

anarchistów-machnowców, którzy pomagali Wranglowi. Lecz mimo przewagi technicznej

Wrangla, mimo że Armia Czerwona nie miała czołgów, to jednak zapędziła Wrangla na

Półwysep Krymski. W listopadzie 1920 roku wojska czerwone zawładnęły ufortyfikowanymi

pozycjami na Perekopie, wdarły się na Krym, rozgromiły wojska Wrangla i wyzwoliły Krym spod

władzy białogwardzistów i interwentów. Krym stał się radziecki.

Na krachu wielkomocarstwowych planów Polski i na rozgromieniu Wrangla kończy się okres

interwencji.

W końcu roku 1920 rozpoczęło się wyzwolenie Zakaukazia spod jarzma burżuazyjnych

nacjonalistów-mussawatystów w Azerbejdżanie, nacjonalistów-mieńszewików w Gruzji,

dasznaków w Armenii. Władza Radziecka zwyciężyła w Azerbejdżanie, Armenii i Gruzji.

Nie oznaczało to jeszcze zupełnego zakończenia interwencji. Interwencja japońska na Dalekim

Wschodzie trwała aż do roku 1922. Ponadto dokonano nowych prób zorganizowania interwencji

(ataman Siemionow i baron Ungern na wschodzie, interwencja biało-fińska w Karelii w roku

3 / 4

Najazd jaśniepanów polskich na Kraj Radziecki. Najście generała Wrangla. Krach planu polskiego. Rozgromienie Wrangla. Koniec interwencji.

niedziela, 15 sierpnia 2010 10:47 -

1921). Lecz najważniejsi wrogowie Kraju Radzieckiego, główne siły interwencji zostały pod

koniec 1920 roku rozgromione.

Wojna interwentów cudzoziemskich i białogwardzistów rosyjskich przeciwko Radom zakończyła

się zwycięstwem Rad.

Republika Radziecka ocaliła swą niezależność państwową, swą wolność.

Był to koniec interwencji zbrojnej państw obcych i wojny domowej.

Było to historyczne zwycięstwo Władzy Rad.

"Historia WKP(b). Krótki kurs."

Warszawa, 1948

str. 272-275

4 / 4