Prawdziwe przyczyny starzenia się skóry
Starzenie si ę skóry czynn
i ki, przyczyny starzenia sie skóry dermato
l og
i a, jak zatrzymać spo
w olnić starzen
i e skó
ry, zatrzymać młodo
ść, kw asy o
w oco
w e A
H A
a starzen
i e się skó
ry, kw asy A
H A
od
młodzeni e, młodo
ść,witaminy a starzenie się, p
rzyczyn
y starzen
i a sie skóry, głó
w ne przyczyn
y starzen
i a się skóry i wybran
e możliw ości przeciwdziałania. kw asy na tw arz A
H A o
w oco
w e, kwas mleko
wy g
li ko
l o
w y migdało
w y PCA
pirog
rono
w y retino
l retino
i dy. kwasy na tw arz ef ekty j akie kw asy na tw arz op
i n
i e dzałan
i e w ł asciw osci cena kw asy h
ydro
ksylo
w e kw asy o
w o
co
w e w ko
smetyce.
Starzenie się skóry
Telomery a "limit młodości"
Programowana śmierć komórki a starzenie
Nasze komórki umierają w ciągu całego naszego życia, również komórki tworzące
skórę. Umierają na skutek działań z zewnątrz, ataku wolnych rodników,
promieniowania, chorób wirusowych, zapaleń i fizycznych uszkodzeń skóry. Szok
termiczny też przyspiesza tą śmierć.
I w końcu: śmierć komórkowa to naturalny proces starzenia orgnizmu. Niektórzy
nawet twierdzą, że że Natura obdarzyła nasze organizmy "przywiejem" starzenia, bo
tak broni się przed mutacjami DNA a w konsekwencji przed nowotworem. Ile w tym
prawdy, o tym niżej.
Nasze komórki umierają - my się starzejemy. A gdy umierają komórki skóry traci
ona gęstość, jędrność, nabiera zmarszczek, jest mniej odporna na działanie
zewnętrznych czynników więc szybciej się starzeje. Wolniej i brzydziej się
regeneruje. Z prostszych uszkodzeń mechanicznych częściej powstają blizny
(dziecięca skóra regeneruje się na tyle dobrze, że znacznie rzadziej powstają
zbliznowacenia).
Jak więc spowolnić starzenie i utratę młodości. Kwas hialuronowy czy krem na
parafinie nie wystarczą. Kluczem jest spowolnienie śmierci komórki.
Apoptoza to samobójcza śmierć komórek.
Apoptoza sama z siebie nie wywołuje reakcji zapalnej, dlatego nazywana jest cichą
śmiercią komórki. Codziennie z powodu apoptozy u przeciętnego dziecka w wieku 8-
14 lat umiera w przybliżeniu 20 do 30 miliardów komórek. U przeciętnego dorosłego
człowieka między 50 a 70 miliardów komórek.
Apoptoza występuje nie tylko w świecie ludzi, ale i roślin. Kiedy drzewa gubią liście
na jesień to jest to wynik właśnie apoptozy.
Poniżej zdjęcia przedstawiające samounicestwienie komórki wykonane skaningowym
mikroskopem elektronowym.
Najedź myszką na obrazek.
młodość zatrzymać, spo
w o
l nić starzen
i e, wi tamina c, kw as askorbi n
owy seru
m krem diy d
omo
wej rob
oty do
mo
w y tarczyca bajkalska bajkalina baj kalei na, telo
mery starzen
i e przyczyny, jak zatrzymać starzen
i e spo
w o
l n
i c, starzen
i e sie skóry twarzy ko
smeto
l og
i a dermato
l og
i a pdf, starzen
i e się skó
ry p
roces starzeni a się skó
ry j ak sp
owol n
i ć. szyb
ki e starzen
i e się skóry twarzy, tab
l etki na starzen
i e skó
ry, izotek starzen
i e skóry, zab
i eg
i op
óźn
i ające starzenie skóry, zab
i eg
i odmład
zające kosmetyczne, skóra starzejąca się seru
m krem do
mo
w ej robo
ty, sku
teczne zab
i eg
i od
mł adzające tw arz zmarszczki ku
rze ł apki
Po co komórkom samobójcza śmierć
Apoptoza ma duże znaczenie dla naszego organizmu i wbrew pozorom jest nam
potrzebna. Załóżmy, że mamy komórkę, która zawiera uszkodzone, zmutowane
DNA. Taka komórka, jeśli ulegałaby dalszym podziałom doprowadziłaby to
zduplikowania wielu komórek o nieprawidłowych chromosomach. Organizm
zapobiega dzieleniu się takich uszkodzonych komórek właśnie poprzez kierowanie
uszkodzonej komórki na drogę jej apoptozy. Ten typ śmierci komórki jest
prawidłowy i jak najbardziej potrzebny.
A po co na blogu z recepturami kosmetyków domowych wpis o tak abstrakcyjnej
rzeczy jak apoptoza? Dlatego, że nieprawidłowym traktowaniem skóry np.
kosmetykami możemy doprowadzić do przedwczesnej śmierci komórki. Śmierci
niepotrzebnej, bo nie takiej, która wynika z eliminacji komórek uszko dzonych czy z
fizjologicznego starzenia.
I w drugą stronę - rozsądnym traktowaniem skóry i świadomym doborem
odpowiednich kosmetyków możemy spowolnić śmierć komórek. Wpłynąć na
prawdziwe odmłodzenie skóry. Nie takie które powoduje chwilowe polepszenie
wyglądu twarzy jak np. za sprawą parafiny, która powoduje "puchnięcie" skóry od
nienaturalnie zatrzymanej wody w naskórku. Bo to jest efekt jedynie wizualny i
chwilowy. Czyli pozorny. Mówimy tutaj o prawdziwym odmłodzeniu skóry na
poziomie komórkowym.
Dochodzimy do meritum wpisu. Co wyznacza prawdziwy wiek skóry.
TELOMERY - zegar biologiczny naszej śmierci
Czyli klucz do zatrzymania starzenia skóry
Telomery to fragmenty na końcówkach chromosomów. Odpowiadają za to, aby go
ochraniać podczas kopiowania i n ie dopuścić do mutacji czy uszkodzenia
chromosomu. Dopóki telomer istnieje dopóty ochrania chromosom będąc dla niego
tarczą ochronną.
Z momentem podziału (replikacji) chromosomu telomer skraca się o jedną malutką
część. Za każdym razem. Skraca się do momentu, aż stanie się krytycznie krótki, a
wtedy nie jest w stanie chronić chromosomu. Wówczas zaczyna się lawina zdarzeń,
która prowadzi do śmierci komórki, do apoptozy.
Niestety telomery nie są nieśmiertelne i mają limit replikacji. Dlatego nasze komórki
nie są nieśmiertelne. Dlatego nasza skóra nie będzie się regenerować bez końca w
tym samym tempie. Z każdym skracaniem telomerów skóra regeneruje się coraz
oporniej, wolniej. To między innymi dlatego naturalne tempo złuszczania skóry
młodej jest poprawne, natomiast proces wymiany komórek skóry dojrzałej zwalnia.
Każde sztuczne wymuszenie regeneracji skóry wpływa na przyspieszenie
komórkowego starzenia.
Telomery gwarantują stabilność materiału genetycznego. W komórce, w której
chromosomy pozbawione są telomerów bardzo łatwo o uszkodzenie informacji
genetycznej, niekontrolowane zlepianie chromosomów i mutacje, a organizm broni
się przed tym zabijając tą komórkę.
młodość zatrzymać, spo
w o
l nić starzen
i e, wi tamina c, kw as askorbi n
owy seru
m krem diy d
omo
wej rob
oty do
mo
w y tarczyca bajkalska bajkalina baj kalei na, telo
mery starzen
i e przyczyny, jak zatrzymać starzen
i e spo
w o
l n
i c, starzen
i e sie skóry twarzy ko
smetolog
i a dermato
l og
i a pdf, starzen
i e się skó
ry p
roces starzeni a się skó
ry j ak sp
owol n
i ć. Kwasy o
w oco
we ah
a tw arz ko
smetyka cena op
i nie efekty, trag
anek błoniasty n
a twarz, szyb
ki e starzen
i e się skóry twarzy, tab
l etki na starzen
i e skó
ry, izotek starzen
i e skó
ry, zabiegi op
óźn
i ające starzenie skóry, zab
i eg
i o
dmład
zające kosmetyczne, skóra starzej ąca się seru
m krem do
mo
w ej roboty, sku
t eczne zab
i eg
i odmład
zające tw arz zmarszczki ku
rze ł apki
Z wiekiem telomery się skracają, a za każdym razem regenerują się z mniejszą
wydajnością i skutecznością. Kiedy telomery odsłaniają fragmenty chromosomów
następuje faza senescencji, czli moment kiedy komórka przestaje się dzielić. To
ostatnia faza, która daje szansę komórce na samonaprawę. Niestety najczęściej
dochodzi do mutacji DNA, a jeśli komórka nie poradzi sobie z jego naprawą
wymuszona zostaje samobójcza śmierć komórki. Kiedy komórki zaczynają umierać
tempo przemiany materii zmniejsza się, tkanki i narządy zaczynają się starzeć,
procesy regeneracyjne skóry (i nie tylko) zaczynają słabnąć. Starzejemy się.
Zanikanie telomerów jest tykającą bombą zegarową. Zegarem biologicznym naszego
organizmu. Teoretycznie mierząc długość naszych telomerów jesteśmy w stanie
oszacować ile będziemy żyć.
W 2009 roku za wyjaśnienie procesu skracania telomerów i odkrycie telomerazy
została przyznana naukowcom Nagroda Nobla (C.Greider, J.Szostak, E.Blackburn).
Ile razy komórka może się podzielić
Czy można bezkarnie zmuszać skorę do ciągłej regenercji?
Każda komórka somatyczna ma swój limit określający ile razy może się podzielić. W
latach '60 Leonard Hayflick odkrył liczbę podziałów każdej komórki zanim umrze.
Komórka może ulec replikacji tylko 50-70 razy. To szokująco mała liczba podziałów.
Taką ilość podziałów wykazują młode komórki. Po ok. 30 roku życia każda nowa
komórka wykazuje mniejszy potencjał replikacji. Od tego wieku ilość możliwych
podziałów zmniejsza się dodatkowo o około 10%.
Ta liczba różni się w zależności od osoby. Już na starcie naszego życia natura
faworyzuje niektóre osoby okazuje się, że nie każdy rodzi się z taką samą długością
telomerów. Ci, którzy rodzą się z dłuższymi końcówkami chromosomów żyją średnio
kilka do kilkunastu lat dłużej.
Komórki są nieśmiertelne w rozwijającym się embrionie, ale kiedy zaczynają się
przekształcać w tkanki i narządy stają się śmiertelne. Długość telomerów drastycznie
maleje już w okresie płodowym. Nie dziwi ten fakt, ponieważ zarodek rozwija się
bardzo szybko, rośnie, co wymaga wzmożonej ilości podziałów komórek. W
momencie zapłodnienia ludzie mają 8 000-10 000 par zasad, natomiast w momencie
narodzin już tylko około 5 000. Szczególnie krótkie telomery występują u pacjentów
cierpiących na cukrzycę czy chorobę Alzheimera oraz z rakiem żołądka, a także w
przypadkach nowotworów głowy i szyi, płuc, sutka, jajnika, żołądka czy jelita
grubego.
Są również i wyjątki od reguły. Skóra składa się z naskórka, skóry właściwej i tkanki
podskórnej. Jak pokazują badania w tej najbardziej wierzchniej warstwie skóry,
czyli w naskórku proces komórkowego starzenia się przebiega w sposób niezależny
od zmian zachodzących w telomerach. Keratynocyty starzeją się przy zachowanej
wyjściowej długości telomerów.
Poniżej wykres przedstawia średnią długość telomerów w zależności o d wieku.
Wykres dla każdej osoby będzie się delikatnie różnił.
Kw asy o
woco
w e aha tw arz kosmetyka cen
a o
pi n
i e efekty, traganek b
ł on
i asty na tw arz, szybkie starzeni e się skó
ry tw arzy, tab
l et ki na starzeni e skóry, i zo
tek starzen
i e skóry, zab
i eg
i opóźni ające starzen
i e skó
ry, zabi egi od
mładzające kosmetyczne, skó
ra starzejąca się serum krem do
mo
w ej rob
oty, skuteczn
e zabiegi od
mładzające tw arz zmarszczki kurze ł apki. młodość zatrzymać, spo
w o
l nić starzen
i e, wi tamina c, kw as askorbi n
o
w y seru
m krem diy d
omo
wej rob
oty do
mo
w y tarczyca bajkalska bajkalina baj kalei n
a, telo
mery starzen
i e przyczyny, jak zatrzymać starzen
i e spo
w o
l n
i c, starzen
i e sie skóry twarzy ko
smeto
l og
i a dermato
l og
i a pdf, starzen
i e się skó
ry proces starzeni a się skó
ry j ak sp
o
w olni ć.
Jaką długość mają nasze telomery
1. Telomery są zazwyczaj trochę dłuższe u kobiet. I rzeczywiście, średnia
długość życia kobiet w Polsce wynosi 81 lat, mężczyzn 73 lata
(dane 2013 r.).
2. Chroniczne stany zapalne powodują skracanie telomerów. Organizm chce
zwalczyć infekcje, więc następuje wzmożony podział komórek. To prowadzi do
zużywania telomerów.
Ten fakt powinien wzbudzić czujność u osób, które mają problem z trądzikiem
zapalnym.
3. Długość telomerów może być w pewnym stopniu zależna od hormonów np.
estrogenu. W trakcie menopauzy można zaobserwować skrócenie telomerów
u kobiet. Podobnie jest u mężczyzn - w trakcie andropauzy.
4. Osoby szczupłe miewają dłuższe telomery co ma związek z metabolizmem
organizmu
5. Okazało się, że na długość telomerów wpływa kofeina wywołując ich
skrócenie, a 5-7 proc. roztwór alkoholu wbrew pozorom przyczynia się do ich
wydłużenia (doustnie).
6. Z długości telomerów wynika, że człowiek "zaprogramowany" jest, aby
przeżyć 120 lat. Tak wynika z ilości podziałów komórek. Umieramy wcześniej,
ponieważ nieświadomie skracamy telomery głownie przez wolne rodniki,
toksyczne jedzenie i promieniowanie UV.
7. Panuje przekonanie, że starsi rodzice mogą przekazać krótsze telomery ich
potomstwu. Ale badania Shay i Wright (2011) temu przeczą. Okazuje się, że
może być zupełnie odwrotnie.
Długość telomerów wykazuje znaczną dziedziczność, to prawda. Szczególnie
zauważa się korelację pomiędzy dlugością telomerów dziecka, a długością
telomerów matki - u ssaków i ptaków. Zauważono nawet zależność, że
starsze matki przekazują dłuższe (tak, dłuższe) telomery dzieciom. Nie
wiadomo, czy ma to związek z czynnikiem genetycznym matek czy z
czynnikami nie-genetycznymi.
W sprzeczności z innymi ssakami pozostaje ta zależność w przypadku ludzi.
Okazuje się, że wśród ludzi początkowa długość telomerów u dziecka ma
związek z wiekiem ojca, ale nie matki.
Nie jest więc powiedziane, że starsi rodzice muszą przekazać krótsze telomery
swoim dzieciom. Być może jest dokładnie odwrotnie. Być może natura w ten
sposób dba o ciągłość populacji. Skoro rodzice w późniejszym wieku wydają
potomstwo, to natura przygotowuje się na to, że ich dzieci też mogą później
urodzić dzieci i dlatego daje im dłuższe telomery?
Poniżej wykres uśrednionej długości telomerów dla osób w różnym wieku. Podobny
wykres wykorzystywany jest w pracowniach badawczych jako wzorzec, w których
dokonuje się pomiarów ich długości.
Źródło [13]
Zasoby energii komórkowej, jakie otrzymaliśmy jeszcze przed momentem narodzin
wyczerpują się. Wyznacznikiem tej "energii" jest długość telomerów. Gdybyśmy byli
w stanie spowolnić skracanie się telomerów moglibyśmy oszukać czas i spowolnić
proces starzenia. W sensie fizjologicznym. Czy to możliwe?
Czy można wydłużyć telomery?
Niektóre komórki posiadają enzym zdolny do rekonstrukcji telomerów. Ten enzym to
telomeraza. Posiadają ją glównie komórki płciowe, macierzyste i .. nowotworowe.
Komórka po osiągnięciu limitu Hayflicka czyli po przejściu 50 do 70 podziałów
umiera, jednak część komórek (mniej więcej jedna na 3 mln) zaczyna wytwarzać
telomerazę. Skrócenie telomerów następuje podczas każdego podziału komórkowego
o 50- 200 bp, przy braku aktywnej telomerazy. Jeśli bylibyśmy w stanie ją
uaktywnić moglibyśmy wydłużyć życie telomerów, nadbudować je a tym samym
wydłużyć życie komórek i zapobiec starzeniu.
Czy da się to zrobić?
Związki, które mogą hamować apoptozę komórek
Tak, odkryto pewną grupę związków, które uaktywniają (indukują) telomerazę i
takie, które ją hamują. Mogą zapobiegać śmierci komórkowej powodowanej przez
promieniowanie UV, przez inne czynniki indukujące apoptozę lub na nieznanej
drodze.
Jest grupa związków, których wp ływ na wydłużenie żywotności komórek jest dość
dobrze udokumentowany. Poniżej lista tych substancji.
Najlepiej udowodnionymi aktywatorami telomerazy są dwa korzenie ziół:
1. Tarczyca bajkalska (pot. Bajkalina)
Bajkalina - zioło zawiera flawon o tej samej nazwie - bajkalina oraz dwa inne
bajkaleinę i wogonianę. To właśnie flawon-bajkalina odpowiada za
dosztukowanie telomerów w komórce, która dąży do apoptozy.
Pocięty korzeń Tarczycy bajkalskiej
skuteczne zabi egi od
mładzające twarz zmarszczki ku
rze łapki. młod
ość zatrzymać, sp
o
w olni ć starzen
i e, w itamina c, kw as askorb
i no
w y seru
m krem di y do
mo
w ej robo
ty do
mo
w y tarczyca bajkalska bajkali n
a bajkaleina, telo
mery starzen
i e przyczyn
y, K
w asy owoco
w e aha tw arz kosmetyka cena opini e efekty, tragan
ek bł on
i asty na tw arz, szybkie starzenie się skó
ry tw arzy, tab
l etki na starzenie skóry, i zotek starzen
i e skó
ry, zab
i egi opó
źniaj ące starzen
i e skó
ry, zabiegi od
mładzaj ące kosmetyczn
e, skó
ra starzejąca się seru
m krem d
omo
wej rob
oty, j ak zatrzymać starzeni e sp
o
w olni c, starzeni e sie skó
ry tw arzy kosmetologia d
ermatol o
gi a pd
f , starzen
i e si ę skóry proces starzen
i a się skóry jak spo
w o
l n
i ć.
Pomijam szczegóły, ponieważ cały następny wpis będzie dotyczył Bajkaliny. A kolejny wpis
będzie poświęcony przepisowi na krem/serum z bajkaliną i innymi związkami mającymi
aktywować telomerazę. Czyli serum przeciwzmarszczkowe, bo jak wynika z ankiety takie
serum interesuje najwięcej z Was.
serum wydlużające telomery - z bajkaliną
1. Astragalus - traganek
Cykloastragenol to substancja występująca w traganku. Wzmaga aktywność
telomerazy i jest to działanie dobrze udowodnione i testowane na ludzkich
keranocytach, fibroblastach i komórkach układu odpornościowego. W
badaniach średnia długość telomerów była stabilna po ok. 1 roku
eksperymentu. Procentowa ilość krótkich telomerów zmniejsza się po t ym
czasie.
Jedna z zagranicznych firm sprzedaje preparat z kombinacją składników
wyizolowanych z korzenia traganka, gdzie główną rolę odgrywa
cycoastragenol. Preparat kapsułkowany dedykowany jest właśnie pod
wydłużenie teomerów, a tym samym opóźnienie starzenia.
Preparat sprzedawany jest z zaporową ceną ok 470 -499 € tj niecałe 2000
złotych za opakowanie.
Korzeń traganka Astragalus
To są dwa najlepiej opisane zioła mające wpływ na wydłużenie telomerów
poprzez aktywację telomerazy.
Poniżej kolejne związki, które mają wpływ na utrzymanie dłuższych telomerów, a
tym samym zabezpieczenie DNA przed mutacjami.
Dzialanie niektórych z nich może być pośrednie, to znaczy eliminują czynniki,
ktore skracają telomery, ale same w sobie mogą nie aktywować telomerazy.
1.
Kwasy omega 3
.
Wyższe poziomy kwasów omega 3 powodują wolniejsze skracanie telomerów.
Podwyższony poziom tych kwasów koreluje z dłuższymi telomerami. Osoby w
podeszłym wieku, które stosowały dietę śródziemnomorską miały wyraźie
dłuższe telomery i to niezależnie od płci, wieku czy palenia papierosów. [6]
Wg kardiologów [10], którzy przebadali ponad 600 pacjentów na przestrzeni
5 lat obserwowano znacznie dłuższe telomery u osób, które miały wyższy
poziom kwasów omega 3.
2.
Witamina D.
Wyższy poziom witaminy D wpływa dodatnio na długość telomerów.
Prawdopodobnie związane jest to z tym, że witamina D hamuje zapalenie
białka C-reaktywnego (markera procesów zapalnych). Badania na 2100
bliźniętach udowodniły, że ci, którzy mieli wyższy poziom witaminy D mieli
również dłuższe telomery.
3.
Tlenek azotu
aktywuje telomerazę i opóźnia starzenie śródbłonka komórek
Produkowany jest przez ścianki naczyń krwionośnych. Tlenek azotu wiąże
ROS (reaktywne formy tlenu) co zapobiega utlenianiu lipidów.
Prekursorem tlenku azotu jest aminokwas L-arginina.
4.
Antyoksydanty
SOD, czyli dymustaza ponadtlenkowa ma dobre właściwości
przeciwutleniające, przez co wyhamowuje skracanie się telomerów i wydłuża
życie komórek.
Działanie spowalniające skrócenie telomerów ma alfa-tokoferol (składnik
witaminy E).
Podobnie
kwas askorbinowy
- pewne źródła podają, że witamina C może być
zdolna do opóźniania degradacji telomerów w sprzyjających warunkach nawet
o 52-62%. Prawdopodobnie poprzez tłumienie stresu oksydacyjnego, który
niszczy telomery.
Resweratrol
- zabezpiecza uszkodzenie DNA poprzez zwiększenie aktywności
telomerazy. Występuje w dużych ilościach w ekstrakcie z winogron.
5. Inne substancje hamujące skracanie chromosomów:
Kwas foliowy, karnozyna wyciąg z ostropestu plamistego (ze względu na
zawartość sylimaryny)
oraz
wyciągi z czarnej i zielonej herbaty, N-acety cysteina, kwas alfa-liponowy,
glutation - działalność ochronna dla telomerów tych ostatnich związków może
być związana z ich potencjałem antyoksydacyjnym.
zabiegi od
mładzające kosmetyczne, skó
ra starzejąca się seru
m krem do
mo
w ej rob
oty, j ak zatrzymać starzen
i e sp
owol n
i c, starzenie sie skó
ry tw arzy kosmetologia dermato
l og
i a pd
f , starzenie się skóry pro
ces starzen
i a si ę skóry jak spo
w o
l nić. skuteczne zab
i eg
i od
mł adzające tw arz zmarszczki ku
rze łapki. młodo
ść zatrzymać, spo
wol n
i ć starzen
i e, w itami n
a c, kw as askorb
i no
w y seru
m krem d
i y do
mo
w ej robo
ty do
mo
w y tarczyca b
aj kalska bajkali na bajkaleina, telomery starzenie p
rzyczyny,K
w asy o
woco
w e aha tw arz kosmetyka cen
a o
pi n
i e efekty, traganek b
ł on
i asty na tw arz, szybkie starzeni e się skó
ry tw arzy, tab
l etki na starzeni e skóry, i zo
tek starzen
i e skóry, zab
i eg
i opóźni ające starzen
i e skó
ry,
Kontynuacja listy substancji, które hamują apoptozę.
Nawet jeśli w niewielkim stopniu zwiększają przeżywalność komórek, to wiemy, że
taką właściwość mają na pewno.
Ekstrakt z portulaki pospolitej hamuje apoptozę kerannocytów i fibroblastów
powodowaną przez promieniowania UV.
Ekstrakt z drożdży Monascus Purpureu (Red Yeast Rice), zawierają naturalną
lowastatynę, która ma pozytywny wpływ na długość telomerów.
Korzeń imbiru może wspierać wydłużanie telomerów.
Wyciąg z miłorzębu japońskiego może opóźniać początek starzenia
komórkowego poprzez aktywację ścieżek sygnałowych P13K, które to
zwiększają aktywność telomerazy.
Poniżej telomery widoczne pod mikroskopem. Jasne punkty na końcówkach
chromosomów to telomery.
Telomery w obrazie mikroskopowym. Źródło [14]
Co przyspiesza rozpad telomerów?
wysoki poziom homocysteiny ma duży wpływ na skrócenie telomerów. Kwas
foliowy "zbija" homocysteinę.
cukier
3 pisałam o tym, jak niacynamid
nakładany na skórę hamuje glikację.
jony wapnia indukują śmierć komórek. Niedobór magnezu powoduje
skracanie telomerów i przyspieszoną śmierć komórki.
i reszta dość oczywistych, ale znacznych czynników, o których już
wspomniałam: wolne rodniki niszczące wszystkie struktury tkanek,
promieniowanie UV i zapalenia - to są najpoważniejsze faktory prowadzące do
uszkodzenia telomerów. Uważa się, że samo promieniowanie UV przyspiesza
starzenie skóry nawet o 80%.
Telomeraza a nowotwór
Według naukowców nowotwory są spowodowane zaburzeniami genetycznymi
komórek, które mają uszkodzone, zmutowane DNA. Krytycznie krótkie telomery
destabilizują chromosom. Komórka taka powinna ulec apoptozie, czyli sama się
unicestwić, aby nie zagrażać organizmowi. Ale tak się nie dzieje. Komórki zaczynają
dzielić się w lawinowym tempie, bo nagle zaczynają wytwarzać telomerazę,
powodując przez to odbudowanie telomerów, ale w zmutowanych komórkach.
Enzym ten sprawia, że komórki mimo, że się dzielą telomery nie skracają się. To
daje im nieśmiertelność. Jedna z hipotez mówi, że w takim razie wystarczy komórki
rakowe pozbawić telomerazy, by zatrzymać proces rakowacenia. Niestety, inne
doniesienia mówią, że zaawansowane stadia niektórych nowotworów nie zawierają
telomerazy.
Telomery w komórkach prawidłowych bywają, nawet znacząco dłuższe niż
w większości komórek nowotworowych. W komórkach rakowych najczęściej najpierw
dochodzi do skrócenia długości telomerów i uszkodzenia DNA, a potem aktywacji
telomerazy na nieznanej drodze.
Co więc się stanie, jeśli aktywujemy telomerazę, czy zachorujemy od razu na raka?
Nie można tego jednoznacznie powiedzieć. W ok 90% nowotworów złośliwych
wykrywa się wysoką aktywność telomerazy do tego stopnia, że bywa ona tutaj
uważana za jeden z markerów rakowych. Ale pozostałe 10% nowotworów nie
aktywuje telomerazy. Co ciekawe nowotwory niezłośliwe oraz większość tkanek
wykazuje brak lub bardzo niską jej aktywność.
Tekst poniżej to bardziej spekulacje niż potwierdzone doniesienia naukowe.
Jeśli popłyniemy dalej to możemy dojść do paradoksalnego wniosku, że organizm
starzeje się, bo broni się przed nowotworem. Ale czy na pewno? Wygląda na to, że
znaczenie może mieć to, w którym momencie telomeraza zostaje aktywowana. Czyli
granica pomiędzy nieśmiertelnością a rakiem jest bardzo cienka. Kiedy aktywujemy
telomerazę w momencie, kiedy telomer jeszcze nie zniknął zupełnie, czyli kiedy
nasze DNA nie zostało uszkodzone (bo miało jeszcze swój mały kapturek ochronny)
to zyskamy cechy odwracające starzenie, natomiast kiedy telomeraza uaktywniana
jest już w uszkodzonych komórkach zyskujemy cechy nowotworowe.
W tym momencie prawdopodobnie większość z Was pomyśli: skoro granica jest tak
cienka - nie będę ryzykować. I byłoby to podejście słuszne. Ale jest wiele badań nt.
różnych substancji, np. bajkaliny czy resweratrolu, które pokazują, że substancje te
mogą mieć działanie aktywujące telomerazę w komórkach zdrowych, a hamujące jej
aktywność w komórkach nowotworowych.
Z drugiej strony właściwie nie ma dowodów na to, że to telomeraza wytwarzana w
niewłaściwych komórkach jest bezpośrednią przyczyną wzrostu nowotworów.
Związek przyczynowo-skutkowy nie jest taki oczywisty. Istnieje możliwość, że
nowotwór wywołany czynnikiem (którego jeszcze nie znamy, bo nie umiemy
nowotworu zawsze wyleczyć) rozrasta się, a proces uaktywnienia telomerazy jest
odpowiedzią organizmu na ten czynnik. A nie przyczyną.
Dowodzi to tego, jak niewiele wiemy o prawdziwych czynnikach i roli aktywności
telomerazy. O tym, że naukowcy wciąż tak naprawdę błądzą we mgle i badania
opierają się w znakomitej większości na obserwowaniu efektów testowanych
substancji niż na poznaniu samych mechanizmów i idei tego enzymu. I pewnie
prędko nie poznamy tej tajemnicy. Bo jeśli już nadejdzie ten moment, to będzie
chwila, gdy człowiek pozna sekret nieśmiertelności.
Zabiegi kosmetyczne mogące wpływać na szybsze skrócenie
telomerów
Czas na omówienie substancji, które zwiększają szybkość utraty telomerów.
Substancje te mogą powodować ich szybsze skracanie ale nie w bezpośredni sposób.
Nie chodzi tutaj o to, że wprost atakują telomery niszcząc je. Działają pośrednio, to
znaczy, że powodują nienaturalny, niezgodny z zaprogramowanym przez organizm
wzmożony cykl podziału komórek. Wywołują też procesy zapalne w skórze, a to
zmusza organizm do walki z zapaleniem czego wynikiem jest szybsza utrata
telomerów a w dłuższej perpektywie (przy permamentnym stosowaniu tych
substancji) szybsze starzenie skóry.
Kwasy AHA i ogólnie nadmierne złuszczanie skóry
Peelingi, głownie średniogłębokie i głębokie tj. te, które pobudzają procesy
regeneracyjne w skórze właściwej "odmładzają". Takie informacje znajdziemy
wszędzie. Ale czy rzeczywiście?
Kolejną z powszechnych informacji nt. kwasów jest to, że "stymulują odnowę
komórkową". A co to oznacza. Nic innego jak to, że poprzez złuszczenie skóry, czyli
kontrolowane zniszczenie wierzchniej warstwy komórek wymuszamy wysyp nowych,
świeżych i młodych komórek, które mają zająć miejsce tych złuszczonych. Na siłę
przyspieszamy cykl komórkowy. Zaburzamy prawidłowy cykl odnowy naskórka,
który powinien trwać ok. 28 dni. I skracamy życie partii komórek..
Po użyciu kwasów AHA skóra naprawdę wygląda młodo, jest jędrniejsza, pozbywamy
się przebarwień. Niektórzy uważają, że żadna maseczka nie odmłodzi
natychmiastowo cery tak jak kwasy. Coś w tym jest.
Odmłodzenie skóry, poprawa napięcia, gęstości i grubości skóry? Tak, ale jest to
poprawa czasowa. W dłuższej kilkunasto/kilkudziesięcio-letniej perspektywie
przyspieszamy starzenie. Z każdym bardziej inwazyjnym złuszczeniem skóry, kiedy
celowo zmuszamy skórę do regeneracji skracamy telomery. Skóra będzie się coraz
gorzej regenerować, a kolejne złuszczania kwasami będą dawać coraz mniej
spektakularne efekty.
Nie popadajmy jednak w skrajności. Delikatne peelingi kwasami powierzchniowe nie
wyrządzą nam wielkiej krzywdy, ważne, abyśmy wbrew pozorom nie zmuszali skóry
właściwej do zbyt częstej wymuszonej regeneracji stosując inwazyjne i głęboko-
złuszczające kwasy. Wiele cer ma problem z tym, że ich skóra ma zaburzony cykl
złuszczania. Wtedy potrzebujemy pomóc skórze się złuszczyć. Jak w przypadku
skóry trądzikowej. Załóżmy, że bardzo dbamy o długość telomerów, dlatego nie
stosujemy peelingów mechanicznych ani kwasami w ogóle. Wtedy pozostawiamy
skórę w stanie, w którym niezluszczone warstwy naskórka czopują ujścia gruczołów
łojowych. Co się stanie? Zaczynają wychodzić wypryski, zaskórniki, pryszcze. A to
powoduje reakcję zapalną. A zapalenie również jest czynnikiem, które zmusza
komórki do walki z nim ostatecznie przyspieszając dzielenie się komórek. I
zataczamy błędne koło, bo chcielismy uchronić telomery, a jednak trafiliśmy do
punktu wyjścia.
Kluczem do uchronienia telomerów jest rozsądek, bo zachłanność gubi. Stosowanie
niskich, delikatnych stężeń kwasów, dla oczyszczenia skóry z martwych komórek nie
jest zupełnym złem. Zagrożeniem jest brak umiaru.
Po pierwszym wpisie nt. limitu Hayflicka, jaki napisałam pojawialo się dużo pytań.
Część Czytelniczek z niedowierzaniem ogądała swoją skórę wypatrując oznak
starzenia po użyciu kwasów. A to nie jest tak, że po kilku złuszczaniach kwasami
nagle pojawią nam się zmarszczki. Zanikanie telomerów jest procesem
postępującym długoterminowo. Ciągłe złuszczanie wyższymi stężeniami kwasów,
kiedy kondycja skóry tego nie wymaga zacznie się na nas odbijać w wieku w
okolicach 45+ , a wtedy też będziemy chciały ładnie wyglądać. W przypadku źle
traktowanej skóry efekt możemy widzieć wcześniej, w okolicach 40-stki. W tym
czasie więcej telomerów będzie miało krytycznie niską długość i będziemy wyglądać
starzej, niż gdybyśmy w poprzednich latach nie wymuszali na skórze wzmożonej
regeneracji.
Podobnie rzecz ma się z uwielbianymi przez pewne grona retinoidami, bo one też
zwiększają gęstość i grubość skory. Przez wymuszone namnożenie nowych komórek.
Lecz nie do końca jasny jest wpływ kwasu retinowego na telomery i długoterminowy
proces starzenia. Wyniki badań bywają sprzeczne. Podobnie jest w przypadku zbyt
namiętnego używania dermarollera. I w przypadku innych czynności, które
uszkadzają skórę po to, aby na siłę wywołać samoregenerację.
Nasz organizm to bateria, która będzie ładować się coraz słabiej, bo wyczerpujemy
swój magazyn energii komórkowej. Nie można wciąż wymuszać i wymuszać
produkcji nowych komórek. Wytworzymy ich w ciągu życia tyle, ile zakodowane jest
w naszych genach, czyli równowartość Limitu Hayflick'a. Świadomie dobierając
kosmetyki możemy delikatnie przechytrzyć limit Hayflick'a poprzez stosowanie
aktywatorów telomerazy.
Jak tarczyca bajkalska wydłuża telomery
Powyższy wpis jest kontynuacją postu