Panda
6
Jezyk Polski
Szkola podstawowa Klasa
1. Budowa Stonehenge wymaga³a wiedzy o:
A. transportowaniu bloków skalnych
B. malowaniu kamieni
C. wznoszeniu misternych konstrukcji
D. pos³ugiwaniu siê skomplikowanymi narzêdziami
I. Czytanie ze zrozumieniem
Kilka tysiêcy lat przed narodzeniem Chrystusa cz³owiek nauczy³ siê ruszaæ z miejsca wielkie bloki
kamienne. Dowodem tego jest budowa piramid egipskich, ale jeszcze wczeœniej, dysponuj¹c zupe³nie
prymitywnymi narzêdziami, cz³owiek potrafi³ transportowaæ na du¿e odleg³oœci i ustawiaæ wed³ug potrzeb
olbrzymie bloki skalne zwane megalitami. Dzisiaj, wykorzystuj¹c nowoczesne technologie i wydajne maszyny,
wznosi siê coraz wiêksze, godne podziwu budowle, takie jak gigantyczne tamy, wielkie mosty i d³ugie tunele.
Trzeba jednak jeszcze odczekaæ, by przekonaæ siê, czy przetrwaj¹ one tak d³ugo, jak budowle wznoszone przez
naszych dawnych przodków.
Na równinie Salsbury, w po³udniowo-zachodniej Anglii, znajduje siê bardzo stary kr¹g z ustawionych
pionowo kamieni, nazwany Stonehenge. Zalicza siê go do najs³ynniejszych budowli prehistorycznych. Kr¹g ten,
zbudowany w okresie 3000 do 1500 lat przed narodzeniem Chrystusa, ma œrednicê 30 metrów i sk³ada siê z
kamieni o wysokoœci do 4 metrów. Ka¿dy z kamieni wa¿y ok. 25-40 ton.
Kamienie, które znalaz³y zastosowanie w Stonehenge, pochodz¹ z kamienio³omu odleg³ego o oko³o 130 km. Na
miejsce budowy zosta³y przetransportowane w nie znany nam sposób. Wczeœniej wykopano dla nich wg³êbienia,
a grupy silnych mê¿czyzn ustawi³y je pionowo za pomoc¹ prymitywnych dŸwigni. Od góry u³o¿ono g³azy ³¹cz¹ce.
W jakim celu wybudowano Stonehenge, pozostanie zapewne na zawsze tajemnic¹. Niektórzy naukowcy
twierdz¹, ¿e w krêgu tym odbywa³y siê pogañskie obrzêdy rytualne. Inni znów s¹ przekonani, ¿e kamienny kr¹g
by³ obiektem s³u¿¹cym do obserwacji nieba i gwiazd.
G. Caselli,
Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, Warszawa 1990, s. 6-8.
Siedem cudów œwiata.
2. Stenehenge to budowla z elementów wznoszonych:
A. tylko pionowo, jeden przy drugim
B. poziomo, jeden na drugim
C. w dowolny, bez³adny sposób
D. zarówno pionowo, jak i poziomo
3. Stonehenge prawdopodobnie wzniesiono w celu:
A. uczczenia narodzin boga
B. upamiêtnienia wa¿nej bitwy
C. prowadzenia badañ naukowych
D. z³o¿enia ho³du w³adcy
5. Do budowy Stonehenge stosowano surowiec w postaci:
A. ceg³y
C. ¿wiru
B. megalitu
D. gliny
6. Stonehenge zadziwia ludzi ze wzglêdu na:
A. rozmiary budowli
C. zastosowany surowiec
B. kszta³t budowli
D. po³o¿enie z dala od Ÿród³a surowca
II. Nauka o jêzyku
8. Nieodmienn¹ czêœci¹ mowy jest:
A. przymiotnik
B. zaimek
C. liczebnik
D. spójnik
9. Tylko nieodmienne wyrazy znajduj¹ siê w szeregu:
A. ten, tu, jak
B. ile, ale, ju¿
C. tak, ¿e, pod
D. mój, nie, do
4. Stonehenge to budowla o kszta³cie:
A. szeœciennym
C. kolistym
B. sto¿kowatym
D. pod³u¿nym
7. Autor tekstu snuje rozwa¿ania na temat:
A. trwa³oœci dzie³a cz³owieka
C. historii naszych przodków
B. pracy cz³owieka
D. rozwoju nauki
10. Nieprawid³owo nazwano przypadek rzeczownika w zdaniu:
A. By³ w domu - miejscownik
B. Sprzeciwi³ siê prawu. - celownik
C. Nie by³o ratunku. - dope³niacz
D. Nie wyrzek³ s³owa. - biernik
11. Prawid³owo okreœlono formy czasownika w zdaniu:
A. Przeczytaj to. - tryb rozkazuj¹cy, 2.os. l. pojedynczej
B. Poszliby st¹d. - tryb orzekaj¹cy, 3.os. l. mnogiej
C. Nie zgadzacie siê. - tryb rozkazuj¹cy, 2 os. l. mnogiej
D. Ju¿ siê uspokoi³em. - tryb orzekaj¹cy, 3. os. l. pojedynczej
13. Postaæ niedokonan¹ ma czasownik:
A. poczeka³
B. zrozumia³
C. zajmowa³
D. zabierze
14. Prawid³owe zestawienie wyrazu podstawowego i pochodnego zawiera szereg:
A. lis - listopad
B. morze - marynarz
C. bie¿nia - biegacz
D. puch - puszek
15. Wyraz pochodny sk³ada siê z:
A. wyrazu podstawowego i formantu
B. podstawy s³owotwórczej i formantu
C. podstawy s³owotwórczej i koñcówki
D. rdzenia i formantu
16. Opozycjê g³oski dŸwiêcznej do bezdŸwiêcznej stanowi zestawienie:
A. r : l
B. s : œ
C. a : ¹
D. d¿ : cz
17.
. - to zdanie wspó³rzêdnie z³o¿one:
Przyjdzie tu albo poczeka w domu
A. wynikowe
B. przeciwstawne
C. ³¹czne
D. roz³¹czne
18. Zdaniem podrzêdnie z³o¿onym jest wypowiedzenie:
A. Wiem, ale nie powiem.
B. D³ugo czeka³ na przystanku, niedaleko domu.
C. Nie wiem, co siê tam dzieje.
D. W oddali, za lasem, za rzek¹, stoi ma³a chatka.
19. Równowa¿nikiem zdania jest wypowiedzenie:
A. Jest gor¹co.
B. Zmiana pogody.
C. Pada deszcz.
D. Uciekajmy.
III. Literatura
20. Tematem powieœci I. Jurgielewiczowej pt. „Ten obcy” jest:
A. zabawa dzieci na wyspie
B. ucieczka ch³opca z domu
C. konflikt rodzinny
D. poszukiwanie wujka
21. Problem zawarty w powieœci „Ten obcy” dotyczy:
A. braku przyjaŸni
B. potrzeby akceptacji
C. osi¹gania celu
D. d¹¿enia do samodzielnoœci
22. Dzieci do³¹czaj¹ do kradzie¿y jab³ek przez Zenka, poniewa¿:
A. s¹ g³odne
B. lubi¹ jab³ka
C. chc¹ przypodobaæ siê Zenkowi
D. chc¹ pomóc Zenkowi
23. Ula pracowa³a podczas wakacji, poniewa¿ chcia³a:
A. zarobiæ na w³asne utrzymanie
B. okazaæ Zenkowi przyjaŸñ
C. przekazaæ Zenkowi pieni¹dze
D. ocaliæ honor Zenka
24. W utworze epickim wydarzenia uk³adaj¹ siê w:
A. dialog
B. fabu³ê
C. epizod
D. narracjê
26. Narracja pierwszoosobowa wystêpuje w:
A. wierszach
B. opisach
C. pamiêtnikach
D. powieœciach obyczajowych
27. Robinson Cruzoe (w ksi¹¿ce D. Defoe) traktowa³ dzik¹ przyrodê wyspy z uczuciem:
A. pokory
B. wy¿szoœci
C. pogardy
D. trwogi
28. Robinson Kruzoe na bezludnej wyspie d³ugo nie potrafi³:
A. zaspokoiæ g³odu
B. zaspokoiæ pragnienia
C. znaleŸæ schronienia
D. rozpaliæ ognia
29. Osoba mówi¹ca ujawnia siê w utworze:
A. J. S³owackiego „W pamiêtniku Zofii Bobrówny”
B. L. Maud Montgomery „Ania z Zielonego Wzgórza”
C. E. Knighta „Lassie, wróæ!”
D. K. Makuszyñskiego „Szatan z VII klasy”
30. PowieϾ zwykle zawiera:
A. w¹tki
B. akty
C. refren
D. mora³
12. Czasownikiem nieprzechodnim jest:
A. malowaæ
B. biegaæ
C. napisaæ
D. wyrzuciæ
25. Do elementów œwiata przedstawionego zaliczamy:
A. spis treœci
B. czytelnika
C. autora
D. bohaterów