36. Narodowy Bank Polski i Rada
Polityki Pieniężnej: pozycja ustrojowa
i zadania

NBP powstał w 1945r., wcześniej funkcjonował Bank Polski. W 1981r. weszła w życie
ustawa Prawo bankowe i o NBP i na jej podstawie wydzielono NBP ze struktur
Ministerstwa Finansów. W1989r. nastąpiła nowelizacja ustawy o NBP i prawie
bankowym m.in.: wybór prezesa NBP przez sejm i wprowadzono częściowy zakaz
finansowania deficytu budżetowego bezpośrednio pożyczkami z NBP. Od 1997r. NBP
ustala poziom inflacji, a ustawa o NBP i Konstytucja wprowadza Radę Polityki
Pieniężnej.

NBP w Polsce jest bankiem centralnym i nie prowadzi w zasadzie czynności
bankowych, prowadzi rachunki budżetu państwa, rachunek Bankowego Funduszu
Gwarancyjnego i rachunki banków komercyjnych, które służą lokowaniu tzw. Rezerw
obowiązkowych banku. NBP jest własnością Skarbu Państwa. NBP to bank naczelny
w systemie bankowym naszego państwa.

Władze NBP:

- Prezes NBP

- Rada Polityki Pieniężnej

- Zarząd NBP

Prezes NBP:

- wybierany na 6 lat przez sejm na wniosek prezydenta

- może pełnić tę funkcje tylko przez 2 kadencje

- musi być apolityczny

- musi posiadać wykształcenie ekonomiczne – dyplom magistra z ekonomii

- przewodniczy Radzie Polityki Pieniężnej i podwójnie liczy się jego głos w przypadku
równej liczby głosów

- reprezentuje NBP w międzynarodowych instytucjach np.: będzie zasiadał w Radzie
EBC

- daje sprawozdanie z wykonania strategii polityki pieniężnej przed sejmem raz w
roku

- obecnie od 11 czerwca 2010r jest nim Marek Belka

Okoliczności zaprzestania pełnienia funkcji Prezesa NBP:

- śmierć

- dymisja

- brak ponownego wyboru

- po 2 kadencjach już nie ma ponownej możliwości bycia prezesem NBP

- w razie odwołania, odwołanie tylko w przypadkach określonych w ustawie(

skazanie prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo popełnione umyślnie, z
przyczyn odpowiedzialności politycznej Trybunał Stanu zakaże pełnienia owej funkcji,
długotrwała choroba i orzeczenie braku zdolności do pracy).

Zarząd NBP:

- Prezes NBP

- Vice-prezes NBP

- to od 6 do 8 osób wybieranych przez prezydenta na wniosek prezesa NBP

Funkcje NBP:

- emisyjna

- bank państwa – bank dla rządu, obsługuje budżet, prowadzi rachunek rządu

- bank banków – dla banków komercyjnych i jest dla nich pożyczkodawcą

ostatniej szansy

- aktywizuje gospodarkę przez skupowanie papierów wartościowych i

odwrotnie w czasie zagrożenia inflacji

- dba o poziom inflacji

- dba o utrzymanie kursu walutowego i utrzymanie rezerw dewizowych

- wpływa na bieżącą politykę pieniężną przez stosowanie operacji otwartego

rynku

- ustala wysokość rezerw obowiązkowych

- odpowiada za politykę pieniężną

- utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki

gospodarczej rządu o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP

Rada Polityki Pieniężnej decyduje o wysokości oprocentowania kredytów udzielanych
bankom komercyjnym przez NBP, co ma wpływ na politykę kredytów owych banków. Ustala
ona strategię polityki pieniężnej jak i również określa cel inflacyjny. Również określa
wysokość stóp procentowych. Decyzje zapadają zwykłą większością głosów. Ponadto do jej

zadań należy: ustalanie założeń i realizacja polityki pieniężnej państwa, określa zasady
operacji otwartego rynku oraz ustala zasady i tryb naliczania i utrzymywania rezerwy
obowiązkowej. Zatwierdza plan finansowy banku centralnego oraz sprawozdanie z
działalności NBP

Skład Rady Polityki Pieniężnej:

- przewodniczący – jest nim Prezes NBP

- 9 członków z czego 3 wskazuje prezydent, 3 wybiera sejm i

pozostałych 3 wybiera senat, kadencja członków trwa 6 lat, członkiem można być
tylko i wyłącznie przez 1 kadencję, odwołanie czekanów patrz odwołanie Prezesa
NBP, członek nie może być członkiem partii politycznej ani w związku zawodowym