Uniwersytet Śląski w Katowicach

str. 1

Wydział Pedagogiki i Psychologii
Instytut Psychologii

Kierunek i poziom studiów:

Psychologia, studia jednolite magisterskie

Sylabus modułu:

ETYKA ZAWODU PSYCHOLOGA

Kod modułu: 06-PS-SM-008_fs_1, 06-PS-SM-008_fns_1

Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta (studia stacjonarne)

nazwa E

TYKA ZAWODU PSYCHOLOGA

06-PS-SM-008 _fns_2

prowadzący

mgr Lidia Baran ([e-mail])

grupa(-y)

Wszyscy studenci III roku psychologii stacjonarnej.

treści zajęć

Celem ćwiczeń jest zapoznanie studentów z zasadami etycznymi zawodu psychologa (w tym kodeksów etycznych) i
umiejętność ich przełożenia na praktyczne zastosowanie. Ponadto, nabycie umiejętności wyjaśnienia podstawowych
pojęć natury etycznej wraz z przedstawieniem swojego stanowiska w sporach odnośnie dylematów etycznych oraz
rozpoznawania problemów natury etycznej i podejmowania właściwych środków sprzyjających ich rozwiązaniu mając
na celu dobro klienta (pacjenta). Ćwiczenia obejmują następujące treści kształcenia:

•

Etyka

versus moralność

•

Ogólne zasady etyczne psychologa.

•

Zasady etyczne w psychologii akademickiej.

•

Zasady etyczne w pomocy psychologicznej.

•

Zasady etyczne psychologa pracy i organizacji.

•

Etyczne postępowanie psychologów w środkach masowego przekazu.

•

Zasady etyczne psychologa sądowego.

•

Zasady etyczne psychologa dziecięcego.

•

Zasady etyczne psychologa pracującego z osobami umierającymi i chorymi.

metody
prowadzenia zajęć

Podczas ćwiczeń studenci będą mogli podzielić się wiedzą zdobytą na podstawie literatury dotyczącej danego
zagadnienia wraz z pomocą prowadzącego. Praca indywidualna lub w przypadku prośby prowadzącego grupowa
(krótkie prezentacje studentów). Dyskusja, analiza problemów.

liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)

15

liczba godzin pracy
własnej studenta

30

opis pracy własnej
studenta

Czytanie zadanych tekstów naukowych przed zajęciami oraz dla chętnych czytanie literatury uzupełniającej,
omawianie zagadnień podczas zajęć, dyskusja w grupie (aktywność podstawowa). Na prośbę prowadzącego twórcze
przygotowanie krótkich prezentacji dotyczących wybranych zagadnień (aktywność dodatkowa).

organizacja zajęć

2 godziny lekcyjne co 2 tygodnie

literatura
obowiązkowa



Brzeziński, J., Chyrowicz, B., Poznaniak, W., Toeplitz-Winiewska, M. (2008).

Etyka zawodu psychologa.

Warszawa: PWN.

literatura
uzupełniająca



Bednarek, D. (2016).

Zawód psycholog. Regulacje prawne i etyka zawodowa. Warszawa: PWN.



Brzezińska, A. I., Toeplitz, Z. (red.) (2007).

Problemy etyczne w badaniach i interwencji psychologicznej

wobec dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.



Brzeziński, J., Toeplitz-Winiewska, M. (red.) (2000).

Etyczne dylematy psychologii. Poznań: Wydawnictwo

Fundacji Humaniora.



Brzeziński, J., Toeplitz-Winiewska, M. (red.) (2004).

Praktyka psychologiczna w świetle standardów

etycznych. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.



De Barbaro, B., Drożdżowicz, L. (2006). Problemy etyczne w terapii małżeńskiej.

Psychoterapia, 2, 27-34.



Domański, C. (2008). Psychologia na skróty.

Charaktery, 1, 36-38.



Jones, C., Shillito-Clarke, C., Syme, G., Hill, D., Casemore, R., Murdin, L. (2005).

Co wolno, a czego nie

wolno terapeucie. Gdańsk: GWP.



Kottler, J. A., Carlson, J. (2012).

Nieudana terapia. Mistrzowie psychoterapii i ich największe porażki.

Warszawa: Wydawnictwo Paradygmat.



Pająk, P. (2014). Badanie czy wróżby.

Charaktery, 5, 76-79.



Pawlik K., Zenderowski R. (2010/2011 i późniejsze).

Dyplom z Internetu: Jak korzystać z Internetu pisząc

prace dyplomowe? Warszawa: CeDeWu.



Rolls, G. (2011).

Najciekawsze przypadki w psychologii. Kraków: WUJ.



Stanik, J. M., Kowalczyk, A. (1997). Uchybienia etyczno-zawodowe w psychologicznym opiniodawstwie

sądowym w sprawach z art. 148§2 K.K. W: Z. Ratajczak, Z. Spendel (red.),

Świadomość etyczna

psychologów: szkice z pogranicza psychologii i etyki (s. 28-47). Katowice: Wydawnictwo UŚ.



Stepulak, M. (2002).

Tajemnica zawodowa psychologa w relacjach osobowych. Lublin: Towarzystwo

Naukowe KUL.



Stepulak, M. (red.) (2002).

Dylematy etyczno-zawodowe psychologa. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.



Stepulak, M. (2007).

Psycholog jako zawód zaufania społecznego. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.



Witkowski, T. (2009).

Zakazana psychologia (Tom I). Wrocław: Biblioteka Moderatora.



APA (2010). Ethical Principles of Psychologists and Code of Conduct. (

online)

Uniwersytet Śląski w Katowicach

str. 2

Wydział Pedagogiki i Psychologii
Instytut Psychologii

http://www.apa.org/ethics/code/principles.pdf (dostęp 4 luty 2017).



Regulamin Komisji Etyki Badań Naukowych przy Wydziale Pedagogiki i Psychologii UŚ oraz stosowne

dokumenty. (

online) http://www.ip.us.edu.pl/?fo_id=26315 (dostęp 4 luty 2017).



Kodeks etyki zawodowej psychoterapeuty Polskiej Federacji Psychoterapii (brak daty; online).

http://www.psychoterapia-polska.org/kodeks-etyczny-pfp (dostęp 4 luty 2017).



Kodeks Etyczny Psychoterapeuty Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (2009; online).

http://www.synapsis.pl/Kodeks-Etyczny-Psychoterapeuty-Polskiego-Towarzystwa-Psychiatrycznego.html
(dostęp 4 luty 2017).

Podczas zajęć mogą zostać zadane dodatkowe artykuły naukowe, które prowadzący udostępni studentom.

adres strony www
zajęć

http://www.ip.us.edu.pl/?fo_id=50565

Moduł na platformie Moodle.

informacje
dodatkowe

Ocenianie: system punktowy; podstawą dla wystawienia oceny końcowej jest suma punktów uzyskanych z
następujących składowych:
a) elementy obowiązkowe:



Kolokwium zaliczeniowe: maksymalnie 20 pkt.

b) elementy nieobowiązkowe:



Krótkie (10 minut) prezentacje przygotowywane indywidualnie: 2 pkt.



Aktywność: merytoryczna aktywność studentów na zajęciach nagradzana przez prowadzącego plusami,
punktowana na koniec semestru według zasady:
1 plus = +1 pkt.; 2 plusy= +2 pkt.; 3-4 plusy = +3 pkt.; 5 plusów i więcej = +4 pkt.



Udział w projekcie naukowym dotyczącym nieuczciwości akademickiej, organizowanym przez
prowadzącego. Uczestnictwo w projekcie wiąże się z udziałem w badaniu prowadzonym w laboratorium
psychologicznym w charakterze badacza lub pomocnika eksperymentatora. Praca ta nagradzana jest
dodatkowymi 4 punktami pod warunkiem spełnienia wszystkich wymogów związanych z projektem.

Punktacja łączna dla oceny końcowej:

22 i <

bardzo dobry

19-21

dobry plus

16-18

dobry

13-15

dostateczny plus

10-12

dostateczny

Nieobecności:



warunkiem uzyskania zaliczenia z przedmiotu jest obecność na co najmniej 50% zajęć (IOS – 40%),



dopuszczalna jest jedna nieusprawiedliwiona nieobecność.

Nadliczbowe nieobecności do odpracowania na konsultacjach.

Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta (studia niestacjonarne)

nazwa E

TYKA ZAWODU PSYCHOLOGA

06-PS-SM-008 _fns_2

prowadzący

mgr Lidia Baran ([e-mail])

grupa(-y)

Wszyscy studenci III roku psychologii niestacjonarnej.

treści zajęć

Celem ćwiczeń jest zapoznanie studentów z zasadami etycznymi zawodu psychologa (w tym kodeksów etycznych) i
umiejętność ich przełożenia na praktyczne zastosowanie. Ponadto, nabycie umiejętności wyjaśnienia podstawowych
pojęć natury etycznej wraz z przedstawieniem swojego stanowiska w sporach odnośnie dylematów etycznych oraz
rozpoznawania problemów natury etycznej i podejmowania właściwych środków sprzyjających ich rozwiązaniu mając
na celu dobro klienta (pacjenta). Ćwiczenia obejmują następujące treści kształcenia:

•

Etyka

versus moralność

•

Ogólne zasady etyczne psychologa.

•

Zasady etyczne w psychologii akademickiej.

•

Zasady etyczne w pomocy psychologicznej.

•

Zasady etyczne psychologa pracy i organizacji.

•

Etyczne postępowanie psychologów w środkach masowego przekazu.

•

Zasady etyczne psychologa sądowego.

•

Zasady etyczne psychologa dziecięcego.

•

Zasady etyczne psychologa pracującego z osobami umierającymi i chorymi.

metody

prowadzenia zajęć

Podczas ćwiczeń studenci będą mogli podzielić się wiedzą zdobytą na podstawie literatury dotyczącej danego
zagadnienia wraz z pomocą prowadzącego. Praca indywidualna lub w przypadku prośby prowadzącego grupowa
(krótkie prezentacje studentów). Dyskusja, analiza problemów.

liczba godzin

dydaktycznych
(kontaktowych)

15

liczba godzin pracy
własnej studenta

30

opis pracy własnej
studenta

Czytanie zadanych tekstów naukowych przed zajęciami oraz dla chętnych czytanie literatury uzupełniającej,
omawianie zagadnień podczas zajęć, dyskusja w grupie (aktywność podstawowa). Na prośbę prowadzącego twórcze
przygotowanie krótkich prezentacji dotyczących wybranych zagadnień (aktywność dodatkowa).

organizacja zajęć

2 godziny lekcyjne co 2 tygodnie

Uniwersytet Śląski w Katowicach

str. 3

Wydział Pedagogiki i Psychologii
Instytut Psychologii

literatura
obowiązkowa



Brzeziński, J., Chyrowicz, B., Poznaniak, W., Toeplitz-Winiewska, M. (2008).

Etyka zawodu psychologa.

Warszawa: PWN.

literatura

uzupełniająca



Bednarek, D. (2016).

Zawód psycholog. Regulacje prawne i etyka zawodowa. Warszawa: PWN.



Brzezińska, A. I., Toeplitz, Z. (red.) (2007).

Problemy etyczne w badaniach i interwencji psychologicznej

wobec dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.



Brzeziński, J., Toeplitz-Winiewska, M. (red.) (2000).

Etyczne dylematy psychologii. Poznań: Wydawnictwo

Fundacji Humaniora.



Brzeziński, J., Toeplitz-Winiewska, M. (red.) (2004).

Praktyka psychologiczna w świetle standardów

etycznych. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.



De Barbaro, B., Drożdżowicz, L. (2006). Problemy etyczne w terapii małżeńskiej.

Psychoterapia, 2, 27-34.



Domański, C. (2008). Psychologia na skróty.

Charaktery, 1, 36-38.



Jones, C., Shillito-Clarke, C., Syme, G., Hill, D., Casemore, R., Murdin, L. (2005).

Co wolno, a czego nie

wolno terapeucie. Gdańsk: GWP.



Kottler, J. A., Carlson, J. (2012).

Nieudana terapia. Mistrzowie psychoterapii i ich największe porażki.

Warszawa: Wydawnictwo Paradygmat.



Pająk, P. (2014). Badanie czy wróżby.

Charaktery, 5, 76-79.



Pawlik K., Zenderowski R. (2010/2011 i późniejsze).

Dyplom z Internetu: Jak korzystać z Internetu pisząc

prace dyplomowe? Warszawa: CeDeWu.



Rolls, G. (2011).

Najciekawsze przypadki w psychologii. Kraków: WUJ.



Stanik, J. M., Kowalczyk, A. (1997). Uchybienia etyczno-zawodowe w psychologicznym opiniodawstwie

sądowym w sprawach z art. 148§2 K.K. W: Z. Ratajczak, Z. Spendel (red.),

Świadomość etyczna

psychologów: szkice z pogranicza psychologii i etyki (s. 28-47). Katowice: Wydawnictwo UŚ.



Stepulak, M. (2002).

Tajemnica zawodowa psychologa w relacjach osobowych. Lublin: Towarzystwo

Naukowe KUL.



Stepulak, M. (red.) (2002).

Dylematy etyczno-zawodowe psychologa. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.



Stepulak, M. (2007).

Psycholog jako zawód zaufania społecznego. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.



Witkowski, T. (2009).

Zakazana psychologia (Tom I). Wrocław: Biblioteka Moderatora.



APA (2010). Ethical Principles of Psychologists and Code of Conduct. (

online)

http://www.apa.org/ethics/code/principles.pdf (dostęp 4 luty 2017).



Regulamin Komisji Etyki Badań Naukowych przy Wydziale Pedagogiki i Psychologii UŚ oraz stosowne

dokumenty. (

online) http://www.ip.us.edu.pl/?fo_id=26315 (dostęp 4 luty 2017).



Kodeks etyki zawodowej psychoterapeuty Polskiej Federacji Psychoterapii (brak daty; online).

http://www.psychoterapia-polska.org/kodeks-etyczny-pfp (dostęp 4 luty 2017).



Kodeks Etyczny Psychoterapeuty Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (2009; online).

http://www.synapsis.pl/Kodeks-Etyczny-Psychoterapeuty-Polskiego-Towarzystwa-Psychiatrycznego.html
(dostęp 4 luty 2017).

Podczas zajęć mogą zostać zadane dodatkowe artykuły naukowe, które prowadzący udostępni studentom.

adres strony www

zajęć

http://www.ip.us.edu.pl/?fo_id=50565

Moduł na platformie Moodle.

informacje
dodatkowe

Ocenianie: system punktowy; podstawą dla wystawienia oceny końcowej jest suma punktów uzyskanych z
następujących składowych:
a) elementy obowiązkowe:



Kolokwium zaliczeniowe: maksymalnie 20 pkt.

b) elementy nieobowiązkowe:



Krótkie (10 minut) prezentacje przygotowywane indywidualnie: 2 pkt.



Aktywność: merytoryczna aktywność studentów na zajęciach nagradzana przez prowadzącego plusami,
punktowana na koniec semestru według zasady:
1 plus = +1 pkt.; 2 plusy= +2 pkt.; 3-4 plusy = +3 pkt.; 5 plusów i więcej = +4 pkt.



Udział w projekcie naukowym dotyczącym nieuczciwości akademickiej, organizowanym przez
prowadzącego. Uczestnictwo w projekcie wiąże się z udziałem w badaniu prowadzonym w laboratorium
psychologicznym w charakterze badacza lub pomocnika eksperymentatora. Praca ta nagradzana jest
dodatkowymi 4 punktami pod warunkiem spełnienia wszystkich wymogów związanych z projektem.

Punktacja łączna dla oceny końcowej:

22 i <

bardzo dobry

19-21

dobry plus

16-18

dobry

13-15

dostateczny plus

10-12

dostateczny

Nieobecności:



warunkiem uzyskania zaliczenia z przedmiotu jest obecność na co najmniej 50% zajęć (IOS – 40%),



dopuszczalna jest jedna nieusprawiedliwiona nieobecność.

Nadliczbowe nieobecności do odpracowania na konsultacjach.

Uniwersytet Śląski w Katowicach

str. 4

Wydział Pedagogiki i Psychologii
Instytut Psychologii

Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu

nazwa

kod

Kolokwium zaliczeniowe

06-PS-SM-008 _w_2

osoba(-y)
przeprowadzająca(-

e) weryfikację

mgr Lidia Baran ([e-mail])

grupa(-y)

Wszyscy studenci III roku psychologii stacjonarnej i niestacjonarnej.

wymagania
merytoryczne

Znajomość podstawowych pojęć etyki zawodu psychologa oraz zasad etycznych zawodu psychologa (w tym kodeksów
etycznych) i umiejętność ich przełożenia na praktyczne zastosowanie. Umiejętność spójnego i jasnego przedstawienia
swojego stanowiska w sporach odnośnie dylematów etycznych. Zdolność rozpoznawania problemów natury etycznej i
podejmowania właściwych środków sprzyjających ich rozwiązaniu mając na celu dobro klienta (pacjenta).

kryteria oceny

Punktacja: Student może otrzymać maksymalnie 20 punktów – po 10 za zadanie.
Kryteria: Odwołanie się do kodeksów etycznych (0-4 pkt.), zidentyfikowanie problemów natury etycznej i opisanie
właściwych środków sprzyjających ich rozwiązaniu (0-4 pkt.), przedstawienie własnego stanowiska, klarowność i
sensowność argumentacji (0-2 pkt.).
Zaliczenie: Zaliczenie kolokwium następuję przy uzyskaniu 50% punktów i stanowi warunek zaliczenia ćwiczeń.
Nieobecność na kolokwium skutkuje oceną niedostateczną, poza sytuacjami w których przedłożone zostanie
zwolnienie lekarskie. Studentowi, który nie zaliczył kolokwium w pierwszym terminie, przysługują dwa terminy
poprawkowe, wyznaczane przez prowadzącego zajęcia w porozumieniu ze studentem.

przebieg procesu
weryfikacji

Kolokwium odbędzie się na przedostatnich zajęciach w semestrze.
Forma kolokwium: dwa pytania otwarte wymagające ustosunkowania się do dylematów etycznych w pracy
psychologa.

informacje

dodatkowe

-

AKTYWNOŚĆ

06-PS-SM-008 _w_3