CZĘŚCI SKŁADOWE W OBRĘBIE KAŻDEGO SPOŁECZEŃSTWA

a. obiektywne warunki bytu danego społeczeństwa (położenie geograficzne i warunki

ekonomiczne)

b. struktura społeczna (zbiorowości i grupy społeczne)
c. kultura (język, dobra materialne, duchowe, tradycja, prawo, normy)

2.
GRUPA SPOŁECZNA to pewna ilość osób (więcej niż 3) powiązane ze sobą wspólnymi

wartościami i celami,

w której stosunki są regulowane przez instytucje i osoby te mają

poczucie odrębności

od innych.

RODZAJE GRUP SPOŁECZNYCH

a. Podział na grupy małe i wielkie

MAŁE – to grupy nieliczne, liczące najwyżej kilkunastu członków są one zazwyczaj
połączone więzią
stosunków przyjacielskich.
WIELKIE – jest zbyt liczna, aby wszyscy jej członkowie mogli się znać osobiście,

aby wszystkie
styczności między nimi mogły się dokonywać bezpośrednio.

b. Podział na grupy pierwotne i wtórne

PIERWOTNA – jest nią przede wszystkim rodzina złożona z rodziców i dzieci oraz
dziadków. Istnieje
związek uczuciowy i osobisty, zaangażowanie w odpowiedzialności
za los innych.
WTÓRNA – zorganizowana, dla realizacji określonego celu, w którym przeważa lub
zasadniczą
doniosłość posiadają styczności rzeczowe, najczęściej pośrednie. Oparta
na
zinstytualizowanym i uschematyzowanym systemie stosunków, ich
działanie jest
uregulowane przepisami.

c. Podział na grupy formalne i nieformalne

FORMALNE – to te, które rozwinęły instytucje formalne, formalny system kontroli i
organizacji.
NIEFORMALNE – to grupa, których więź wewnętrzna polega tylko na organizacji
instytucji i kontroli
nieformalnej. Mogą to być grupy małe, pierwotne.

d. Podział na grupy otwarte i zamknięte

OTWARTE – inkluzywna, członkostwo nieograniczone.
ZAMKNIĘTA – ekskluzywna, członkostwo ściśle ograniczone
PÓŁOTWARTE

ROLA – zadanie, które człowiek pełni na rzecz społeczeństwa.

PRESTIŻ – uznanie, jakim cieszy się osoba w swoim otoczeniu (autorytet).

POZYCJA – miejsce, jakie człowiek zajmuje osoba bądź zawód (w układzie innych pozycji).

RODZINA jest pierwotną grupą społeczną, w której uczestnictwa doświadczają

prawie wszyscy ludzie, niezależnie od zróżnicowania kulturowego, terytorialnego i
dziejowego, a także – od etapu życia. Rodzina stanowi, więc najbardziej uniwersalną formę
społecznych i osobistych kontaktów człowieka, ponieważ obejmuje wiele stref jego życia.
Jest definiowana jako naturalna i podstawowa komórka społeczeństwa, a jako taka ma prawo
do „ochrony ze strony społeczeństwa i państwa” oraz do „odpowiedniej ochrony społecznej,
prawnej i ekonomicznej dla zapewnienia jej pełnego rozwoju”.

Rodzina, której podstawę stanowi małżeństwo – rozumiane jako związek kobiety i

mężczyzny – jest konstytucjonalnie chroniona przez państwo.

RODZINA (wg socjologów) to przede wszystkim grupa pierwotna w skład, której

wchodzą osoby powiązane więzią osobową i rzeczową, posiadające wspólne wartości
(materialne i niematerialne) oraz świadomość odrębności. Wzajemne stosunki małżeńskie i
rodzicielskie regulowane są zespołem norm prawa naturalnego i stanowionego, wzorami i
normami kulturowymi, a także obyczajami i zwyczajami lokalnymi.

CECHY RODZINY JAKO SPECYFICZNEJ GRUPY SPOŁECZNEJ

wspólnota zamieszkania

wspólnota majątkowa

wspólnota tradycji

wspólne nazwisko

Specyficzny sposób wchodzenia do rodziny nowych członków poprzez małżeństwo urodzenie
się, adopcję. Wyraźny przedział pokoleniowy, intymność stosunku, brak formalnego
przywódcy.

RODZAJE RODZIN i MAŁŻEŃSTW

RODZINY PATRIARCHALNE – ojciec sprawuje władzę i cieszy się autorytetem. Forma
rodziny
występująca w czystej postaci w wielu społeczeństwach.
Ojciec sprawował
także władzę polityczną nad członkami i nad służbą.

RODZINY MATRIARCHALNE – władzę w rodzinie sprawuje matka, pokrewieństwo

liczy się po linii

matki.
RODZINY EGALITARNE – występują we współczesnych społeczeństwach, których mąż i

żona mają równe

prawa.

MAŁŻEŃSTWO MONOGAMICZNE – związek jednego mężczyzny z jedną kobietą.
MAŁŻEŃSTWO POLIGAMICZNE – związek mężczyzny z kilkoma kobietami.
POLIANDRIA – małżeństwo jednej kobiety z kilkoma mężczyznami.
MAŁŻEŃSTWO ENDOGAMICZNE – zawierane w ramach własnej zbiorowości np. w
ramach jednej klasy
czy kasty.
MAŁŻEŃSTWO EGZOGAMICZNE – zawierane z konieczności między partnerami
należącymi do innych
grup.

FUNKCJE RODZINY

Funkcja materialno-ekonomiczna

Zaspokojenie materialnych potrzeb członków rodziny (podfunkcja: zarobkowa oraz

usługowo-konsumpcyjna).

Funkcja prokreacyjna i seksualna

Zaspokojenie rodzicielskich i emocjonalnych potrzeb współmałżonków (potrzeba

ojcostwa, macierzyństwa); – jako społecznie akceptowaną formę współżycia płciowego.

Funkcja legalizacyjno-kontrolna

Rodzina kształtuje warunkowane kulturowo, ale także przyjęte zwyczajowo i uznane za
obowiązujące wzory zachowań oraz działań poszczególnych członków rodziny.
Podstawą przyjętych wzorów zachowań są normy obyczajowe, religijne, moralne i
prawne.

Funkcja socjalizacyjna i kulturowa

Przekazywanie podstawowych wartości i norm współżycia, przygotowanie do

samodzielnego pełnienia ról społecznych poprzez system wzorów zachowań i wzajemnego
oddziaływania poszczególnych członków rodziny. Pełni funkcję kulturową, polegającą na
wprowadzeniu dziecka w świat kultury materialnej i niematerialnej, ludzkich wytworów i
zasobów kulturowych.

Funkcja klasowa

Rodzina wyznacza status społeczny i pozycję swoich członków w hierarchii

społecznej (przynależność do warstw lub klas społecznych). Determinuje start życiowy
dziecka i ma wpływ na jego karierę.

Funkcja rekreacyjno-towarzyska

Wynika z potrzeby utrzymania różnorodnych osobistych kontaktów z kręgiem osób

wewnątrz domu rodzinnego, a także spoza wspólnoty zamieszkania – bliższej i dalszej

http://notatek.pl/socjologia-grupy-spoleczne-rodzina?notatka