1.

CZĘŚCI SKŁADOWE W OBRĘBIE KAŻDEGO SPOŁECZEŃSTWA

a. obiektywne warunki bytu danego społeczeństwa (położenie geograficzne i warunki

ekonomiczne)

b. struktura społeczna (zbiorowości i grupy społeczne)
c. kultura (język, dobra materialne, duchowe, tradycja, prawo, normy)

2.
GRUPA SPOŁECZNA to pewna ilość osób (więcej niż 3) powiązane ze sobą wspólnymi

wartościami i celami,

w której stosunki są regulowane przez instytucje i osoby te mają

poczucie odrębności

od innych.

3.

RODZAJE GRUP SPOŁECZNYCH

a. Podział na grupy małe i wielkie

MAŁE – to grupy nieliczne, liczące najwyżej kilkunastu członków są one zazwyczaj
połączone więzią
stosunków przyjacielskich.
WIELKIE – jest zbyt liczna, aby wszyscy jej członkowie mogli się znać osobiście,

aby wszystkie
styczności między nimi mogły się dokonywać bezpośrednio.

b. Podział na grupy pierwotne i wtórne

PIERWOTNA – jest nią przede wszystkim rodzina złożona z rodziców i dzieci oraz
dziadków. Istnieje
związek uczuciowy i osobisty, zaangażowanie w odpowiedzialności
za los innych.
WTÓRNA – zorganizowana, dla realizacji określonego celu, w którym przeważa lub
zasadniczą
doniosłość posiadają styczności rzeczowe, najczęściej pośrednie. Oparta
na
zinstytualizowanym i uschematyzowanym systemie stosunków, ich
działanie jest
uregulowane przepisami.

c. Podział na grupy formalne i nieformalne

FORMALNE – to te, które rozwinęły instytucje formalne, formalny system kontroli i
organizacji.
NIEFORMALNE – to grupa, których więź wewnętrzna polega tylko na organizacji
instytucji i kontroli
nieformalnej. Mogą to być grupy małe, pierwotne.

d. Podział na grupy otwarte i zamknięte

OTWARTE – inkluzywna, członkostwo nieograniczone.
ZAMKNIĘTA – ekskluzywna, członkostwo ściśle ograniczone
PÓŁOTWARTE

4.

ROLA – zadanie, które człowiek pełni na rzecz społeczeństwa.

PRESTIŻ – uznanie, jakim cieszy się osoba w swoim otoczeniu (autorytet).

POZYCJA – miejsce, jakie człowiek zajmuje osoba bądź zawód (w układzie innych pozycji).

5.

RODZINA jest pierwotną grupą społeczną, w której uczestnictwa doświadczają

prawie wszyscy ludzie, niezależnie od zróżnicowania kulturowego, terytorialnego i
dziejowego, a także – od etapu życia. Rodzina stanowi, więc najbardziej uniwersalną formę
społecznych i osobistych kontaktów człowieka, ponieważ obejmuje wiele stref jego życia.
Jest definiowana jako naturalna i podstawowa komórka społeczeństwa, a jako taka ma prawo
do „ochrony ze strony społeczeństwa i państwa” oraz do „odpowiedniej ochrony społecznej,
prawnej i ekonomicznej dla zapewnienia jej pełnego rozwoju”.

Rodzina, której podstawę stanowi małżeństwo – rozumiane jako związek kobiety i

mężczyzny – jest konstytucjonalnie chroniona przez państwo.

RODZINA (wg socjologów) to przede wszystkim grupa pierwotna w skład, której

wchodzą osoby powiązane więzią osobową i rzeczową, posiadające wspólne wartości
(materialne i niematerialne) oraz świadomość odrębności. Wzajemne stosunki małżeńskie i
rodzicielskie regulowane są zespołem norm prawa naturalnego i stanowionego, wzorami i
normami kulturowymi, a także obyczajami i zwyczajami lokalnymi.

6.

CECHY RODZINY JAKO SPECYFICZNEJ GRUPY SPOŁECZNEJ

-

wspólnota zamieszkania

-

wspólnota majątkowa

-

wspólnota tradycji

-

wspólne nazwisko

Specyficzny sposób wchodzenia do rodziny nowych członków poprzez małżeństwo urodzenie
się, adopcję. Wyraźny przedział pokoleniowy, intymność stosunku, brak formalnego
przywódcy.

7.

RODZAJE RODZIN i MAŁŻEŃSTW

RODZINY PATRIARCHALNE – ojciec sprawuje władzę i cieszy się autorytetem. Forma
rodziny
występująca w czystej postaci w wielu społeczeństwach.
Ojciec sprawował
także władzę polityczną nad członkami i nad służbą.

RODZINY MATRIARCHALNE – władzę w rodzinie sprawuje matka, pokrewieństwo

liczy się po linii

matki.
RODZINY EGALITARNE – występują we współczesnych społeczeństwach, których mąż i

żona mają równe

prawa.

MAŁŻEŃSTWO MONOGAMICZNE – związek jednego mężczyzny z jedną kobietą.
MAŁŻEŃSTWO POLIGAMICZNE – związek mężczyzny z kilkoma kobietami.
POLIANDRIA – małżeństwo jednej kobiety z kilkoma mężczyznami.
MAŁŻEŃSTWO ENDOGAMICZNE – zawierane w ramach własnej zbiorowości np. w
ramach jednej klasy
czy kasty.
MAŁŻEŃSTWO EGZOGAMICZNE – zawierane z konieczności między partnerami
należącymi do innych
grup.

8.

FUNKCJE RODZINY

Funkcja materialno-ekonomiczna

Zaspokojenie materialnych potrzeb członków rodziny (podfunkcja: zarobkowa oraz

usługowo-konsumpcyjna).

Funkcja prokreacyjna i seksualna

Zaspokojenie rodzicielskich i emocjonalnych potrzeb współmałżonków (potrzeba

ojcostwa, macierzyństwa); – jako społecznie akceptowaną formę współżycia płciowego.

Funkcja legalizacyjno-kontrolna

Rodzina kształtuje warunkowane kulturowo, ale także przyjęte zwyczajowo i uznane za
obowiązujące wzory zachowań oraz działań poszczególnych członków rodziny.
Podstawą przyjętych wzorów zachowań są normy obyczajowe, religijne, moralne i
prawne.

Funkcja socjalizacyjna i kulturowa

Przekazywanie podstawowych wartości i norm współżycia, przygotowanie do

samodzielnego pełnienia ról społecznych poprzez system wzorów zachowań i wzajemnego
oddziaływania poszczególnych członków rodziny. Pełni funkcję kulturową, polegającą na
wprowadzeniu dziecka w świat kultury materialnej i niematerialnej, ludzkich wytworów i
zasobów kulturowych.

Funkcja klasowa

Rodzina wyznacza status społeczny i pozycję swoich członków w hierarchii

społecznej (przynależność do warstw lub klas społecznych). Determinuje start życiowy
dziecka i ma wpływ na jego karierę.

Funkcja rekreacyjno-towarzyska

Wynika z potrzeby utrzymania różnorodnych osobistych kontaktów z kręgiem osób

wewnątrz domu rodzinnego, a także spoza wspólnoty zamieszkania – bliższej i dalszej

http://notatek.pl/socjologia-grupy-spoleczne-rodzina?notatka