Ma∏gorzata Latoch-Zieliƒska

Temat:

ZAPRASZAMY NA PORANEK Z MUZYKÑ KLASYCZNÑ I NIE TYLKO

Uwaga:

Przeprowadzenie tych zaj´ç wymaga wczeÊniejszego przygotowania uczniów

i nauczyciela do dyskusji panelowej. Nauczyciel przydziela wybranym uczniom ma-
teria∏ do opracowania: muzyka klasyczna II po∏owy XVIII wieku. Uczniowie studiu-
jàc literatur´ wskazanà przez nauczyciela przygotowujà si´ do dyskusji na temat
znaczenia klasyków wiedeƒskich w historii muzyki (Haydna, Beethovena, Mozarta).
Uczniowie nie bioràcy bezpoÊredniego udzia∏u w panelu (s∏uchajàcy) majà za za-
danie zapoznanie si´ z rozdzia∏em pt. „Klasyczny Wiedeƒ – era szlachetnej prostoty”
(podr´cznik WSzPWN, cz. 2, s. 172–176).

Wprowadzeniem do lekcji jest tak˝e wczeÊniejsze obejrzenie przez ca∏à klas´

filmu M. Formana pt. Amadeusz. Projekcj´ mo˝na uzgodniç z nauczycielami j. pol-
skiego i historii, wszak film ten to znakomity obraz epoki.
Inna grupa uczniów otrzymuje zadanie przygotowania „Poranka muzycznego”.
Mo˝e on trwaç oko∏o 15 minut. W programie powinny si´ znaleêç najs∏ynniejsze
utwory klasyków wiedeƒskich (fragmenty). Mo˝na wykorzystaç nagrania z Ency-
klopedii multimedialnej PWN.

Nauczyciel natomiast przygotowuje konkurs „Jaka to melodia” (na wzór pro-

gramu telewizyjnego).

Cele lekcji

– po przeprowadzeniu lekcji uczeƒ:

definiuje zjawisko klasycyzmu w muzyce,

omawia znaczenie klasyków wiedeƒskich w historii muzyki,

wymienia najwa˝niejsze fakty z ˝ycia i twórczoÊci Haydna, Mozarta i Beethovena,

rozpoznaje reprezentatywne utwory muzyczne przedstawicieli epoki:

V i IX symfoni´, Eine kleine Nachtmusik, Requiem,

definiuje symfoni´ i menuet jako gatunki muzyki klasycznej,

rozró˝nia muzyk´ symfonicznà i kameralnà,

odwo∏uje si´ do filmu Amadeusz M. Formana jako ilustracji epoki,

potrafi przygotowaç poranek muzyczny poÊwi´cony muzyce klasycznej.

Metody pracy:

dyskusja panelowa

1

,

konkurs muzyczny,

mapa mentalna,

praca w grupach.

1

Panel jest s∏owem angielskim i oznacza zespó∏ dyskutantów, specjalistów, wybranà grup´ przedstawi-
cieli wi´kszego audytorium, którzy zabierajà g∏os w jego imieniu. W dyskusji tej biorà udzia∏ dwa gre-
mia: dyskutujàcy i s∏uchajàcy. W pierwszej fazie wypowiadajà si´ eksperci, wprowadzajàc w temat
dyskusji. Nast´pnie odbywa si´ dyskusja mi´dzy cz∏onkami panelu. Ka˝dy z uczestników dyskusji ma
okreÊlony czas na przedstawienie swojego punktu widzenia, replik´ czy zaprezentowanie stanowiska
wobec poglàdów innych osób. W drugiej fazie g∏os mogà zabieraç osoby wchodzàce w sk∏ad audyto-
rium. Na zakoƒczenie przewodniczàcy dokonuje podsumowania dyskusji (patrz: M. Latoch-Zieliƒska,
O dyskusji nieco inaczej [w: NowoczesnoÊç i tradycja w kszta∏ceniu literackim, red. B. Myrdzik, Lublin
2000], s. 107).

Ârodki dydaktyczne:

podr´cznik WSzPWN Wiedza o kulturze, cz. 2, s. 172–176,

Encyklopedia multimedialna PWN – Literatura i muzyka,

nagrania dzie∏ mistrzów – zestawy konkursowe.

Czas zaj´ç:

2 godziny lekcyjne

Przebieg lekcji:

1. Lekcj´ rozpoczyna „Poranek muzyczny”, którego zadaniem jest wprowadzenie

w klimat epoki. Uczniowie s∏uchajà fragmentów najs∏ynniejszych utworów
Haydna, Beethovena i Mozarta. Ka˝dy utwór jest zapowiadany przez uczniów,
którzy przygotowali poranek.

2. Rozmowa o filmie Amadeusz M. Formana. Jej celem ma byç wskazanie najwa˝-

niejszych zjawisk kulturowych tamtych czasów, klimatu epoki, zwyczajów.

3. Dyskusja panelowa. Rozpoczyna jà nauczyciel, zadajàc dyskutantom pytanie:

Dlaczego klasycy z Wiednia? Eksperci, czyli uczniowie wyznaczeni wczeÊniej
przez nauczyciela, prezentujà sylwetki Haydna, Beethovena i Mozarta oraz
omawiajà dokonania mistrzów. Mogà pos∏ugiwaç si´ przygotowanymi materia-
∏ami – planszami, plakatami, foliami. Ka˝dy z ekspertów ma na swojà wypo-
wiedê 7 minut. Nast´pnie do dyskusji w∏àczajà si´ pozostali uczestnicy panelu.
Nad sprawnym jej przebiegiem czuwa nauczyciel, który w razie potrzeby spro-
wadza dyskusj´ na w∏aÊciwe tory, zadaje pytania, zach´ca s∏uchajàcych do za-
dawania pytaƒ. Równie˝ nauczyciel koƒczy dyskusj´ krótkim podsumowaniem.

4. Uczniowie wykonujà w grupach notatk´ w formie mapy mentalnej. Muszà

uwzgl´dniç najwa˝niejsze informacje o twórcach, epoce oraz o reprezentatyw-
nych gatunkach muzycznych.

5. Zakoƒczeniem lekcji jest konkurs muzyczny, w którym biorà udzia∏ wszyscy

uczniowie. Nauczyciel przygotowuje dla wszystkich karty odpowiedzi. Nast´p-
nie odtwarza przygotowany wczeÊniej zestaw utworów z epoki. JeÊli klasa jest
liczna, nale˝y przygotowaç dwa zestawy, aby zapewniç samodzielnoÊç pracy.
Fragmenty powinny byç krótkie i charakterystyczne.