Prof. UEK dr hab. Czesław Mesjasz
Katedra Procesu Zarządzania,
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Sześć Sigma (ang. Six Sigma)
jest to
program do zarządzania jakością, którego
zadaniem jest osiągniecie jakości "sześć
sigma". Wprowadzony w firmie Motorola
w połowie lat 80.
Celem Six Sigma jest wzrost zysku
przedsiębiorstwa poprzez
wyeliminowanie wad produktów i
usług.
2
)
(
2
1
2
1
)
(
x
e
x
f
Rozkład normalny
średnia arytmetyczna
odchylenie standardowe
Średnia i odchylenie standardowe całkowicie determinują kształt
rozkładu normalnego
Odchylenie standardowe jest odległością pomiędzy średnią a
punktem przegięcia krzywej rozkładu
Punkt przegięcia
Example: The normal distribution is the most important
distribution in Statistics. Typical normal curves with
different sigma (standard deviation) values are shown
below.
Co to
jest rozkład normalny?
-
symetryczność
-
kształt dzwonowy („bell-shaped curve”)
-
jednomodalność („unimodal”)
-
średnia i odchylenie std. determinują całkowicie kształt krzywej
-
średnia arytmetyczna, mediana oraz dominanta są równe
μ +/- 1σ, znajduje się 68.3% obserwacji,
μ +/- 2σ, znajduje się 95.45% obserwacji,
μ +/- 3σ, znajduje się 99.7% obserwacji,
Zgodnie z wykresem rozkładu normalnego, który jest
symetryczny, tylko 2 miliardowe wykresu wychodzą poza
zakres (średnia - 6 sigma, średnia + 6 sigma), co oznacza, że na
miliard przypadków dwa są poza tym zakresem. W praktyce
mówi się o dwóch błędach na miliard przypadków (np. 2
wadliwe tranzystory na miliard upakowanych na procesorze, 2
butelki niedokręcone na miliard zakręcanych).
Jak widać naprawdę trzeba uwzględniać 12 sigma, a nie 6 -
należy o tym pamiętać zagłębiając się w zagadnienia
sterowania procesem (SPC). Podejście Six Sigma dopuszcza
obecnie w przemyśle kilka wadliwych produktów na milion
wyprodukowanych dostarczonych do klienta
Większość firm uznaje, że straty wynikające z takiej
ilości braków są dopuszczalne. Dlaczego więc
"Sześć sigma" skoro "Sześć sigma" to 2 na miliard?
Ta wartość wynika z doświadczenia: jeśli na starcie
produkcji zmierzymy kilkadziesiąt sztuk i mamy
prawdopodobieństwo dwóch produktów wadliwych
na miliard wyprodukowanych, to z czasem okaże się,
że jest to tak naprawdę kilka sztuk na milion. Jak to
się dzieje?
Jeśli produkowane sztuki będziemy mierzyć systematycznie i
uzbieramy powiedzmy kilka tysięcy wyników, obliczymy sigmę
dla tych wyników (np. w Excelu funkcja "Odch.Stand(wyniki)"
lub "stdev(values
)" w angielskiej wersji, liczy nam sigmę) to w
sześciu sigmach zmierzonych na starcie zmieści się tylko 4,5
sigma uwzględniające czynnik czasu i liczone dla większej
liczby produktów.
Zgodnie z wykresem rozkładu normalnego, który jest
symetryczny, tylko 3,4 milionowe wykresu wychodzą poza
zakres (średnia - 4,5 sigma, średnia + 4,5 sigma), co oznacza,
że na milion przypadków trzy są poza tym zakresem. Jeśli więc
nasze sigma na starcie wynosi 10 to z czasem urośnie 6/4,5
raza i wyniesie 13,33:
W ujęciu metodologicznym jest to
droga do wyeliminowania
"usterkowości" procesu jest
precyzyjnym sposobem postępowania,
w którym wykorzystuje się wybrane
narzędzia oraz techniki zarządzania
jakością.
Six
Sigma opiera się na sześciu
podstawowych zasadach:
koncentracja na kliencie
oparcie na faktach i danych
Six
Sigma opiera się na sześciu
podstawowych zasadach:
procesowe podejście do zarządzania i
usprawnień (w całym obszarze organizacji)
zarządzanie proaktywne - dynamiczny styl
zarządzania, w którym kadra stawia sobie
ambitne cele, ocenia ich postępy i kieruje
się jasnymi priorytetami. Styl ten opiera się
na inicjatywie, kreatywności, i efektywności
Six
Sigma opiera się na sześciu
podstawowych zasadach:
współpraca pozbawiona barier -
stworzenie warunków, w których
pracownicy dobrze rozumieją swoją
rolę w przedsiębiorstwie, rolę
współpracowników oraz wszelkie
funkcjonalne powiązania
Six
Sigma opiera się na sześciu podstawowych
zasadach:
ukierunkowanie na perfekcję i tolerancja dla błędów
-
działania ukierunkowane na perfekcję i
osiągnięcie poziomu sześć sigma wiąże się ze
zmianą stylu zarządzania, metod produkcji,
technologii. Wprowadzanie zmian i udoskonaleń jest
często hamowane przez strach przed popełnieniem
błędów. Organizacja musi osiągnąć równowagę w
łączeniu dążenia do doskonałości i tolerowania
błędów (ryzyka)
Six
Sigma to system w pełni
ukształtowany i sprawdzony
w działaniu z określonymi
międzynarodowymi standardami
Może on być wdrażany równolegle z
innymi już istniejącymi systemami
zarządzania jakością
W przeciwieństwie do programów
redukujących koszty, które zmniejszają
wartość i jakość produktów, program
Six
Sigma określa i eliminuje koszty,
które nie dostarczają klientom żadnej
wartości, czyli koszty strat
Zjawisko to znane jest jako koszt
jakości, lub bardziej precyzyjnie jako
koszt nieodpowiedniej jakości.
Natomiast firmy wspomagające się
programem Six
Sigma odnotowują
wydatki na rozwiązywanie problemów
mniejsze niż 5% swoich przychodów
oszczędności w wyniku wyższego
poziomu jakości (zmniejszeniu
możliwości powstawania defektów)
skracaniu długości cyklu procesu
w wyniku lepszych własności i większej
niezawodności wyrobu
W Six
Sigma istnieje bardzo ścisła
relacja pomiędzy liczbowym
wskaźnikiem jakości procesów oraz
rzeczywistymi kosztami. Bardzo istotna
jest identyfikacja kosztów złej jakości
Ważnym elementem w podejściu Six
Sigma jest
„podejście procesowe”
,
które oznacza systematyczną
identyfikację procesów stosowanych
w organizacji, zarządzanie nimi,
a w szczególności zarządzanie
wzajemnymi oddziaływaniami między
takimi procesami.
Model DMAIC jest standardowym
modelem ciągłego doskonalenia,
znajdującego zastosowanie w
koncepcji Six Sigma wykorzystywany
jest do poprawy procesów
organizacyjnych i eliminacji
pojawiających się problemów
D
– define – definiuj
M
– measure – mierz
A
– analyse – analizuj
I
– improve – poprawiaj (udoskonalaj)
C
– control – sprawdzaj
Model doskonalenia DMAIC
Wybrane narzędzia stosowane na poszczególnych etapach modelu DMAIC
Przykładowy zestaw narzędzi stosowany w modelu DMAIC
Jest on bardzo podobny do modelu
DMAIC. Na każdym z etapów
stosowane są bardzo podobne metody
jak miało to miejsce w klasycznym
modelu DMAIC. Z tym, że w modelu
DCOV zamiast klasycznych etapów
pomiaru i jego weryfikacji jest jeden
etap charakteryzowania procesu.
D
– define – definiuj
C
– characterize - charakteryzuj
O
– optimize - optymalizuj
V
– verify – sprawdzaj
D
– define – definiuj
M
– measure – mierz
A
– analyze – analizuj
D
– design – projektuj
V
– verify – sprawdzaj
Model ten zasadniczo służy do
projektowania nowych wyrobów lub
procesów.
Nie występuje etap analizy danych
natomiast występuje etap badania,
polegający na określaniu warunków
jakie musza być spełnione w celu
wdrożenia nowego projektu.
D
– define – definiuj;
M
– measure – mierz;
E
– explore – zbadaj;
D
– develop – projektuj;
I
– implement – wdrażaj;
Połączenie cyklów DMEDI i DMAIC w celu projektowania i doskonalenia
powstałych projektów
wszystkie projekty są nadzorowane przez
mistrzów i właścicieli procesów
nad projektami pracują interdyscyplinarne
zespoły aby ograniczyć ryzyko wystąpienia
błędów w projekcie oraz aby zapewnić, że
projekt będzie odpowiadał potrzebom
klientów i wszystkich obszarów organizacji
oprogramowanie powinno pomóc
monitorować bieżące postępy
w zakresie projektu oraz jego rezultaty
finansowe
projekty powinny być dokładnie
zarządzane i monitorowane przez
właścicieli procesów, aby zapewnić, że
wszystkie wymagania interesariuszy
będą faktycznie spełnione, a zespół nie
skupi się tylko na technicznych
kwestiach projektowania
zespoły projektowe powinny być
częścią opracowanego systemu ich
tworzenia i utrzymania, który umożliwi
powołanie i zarządzanie liczbą
zespołów odpowiednią do potrzeb i
możliwości.
Porównanie następstwa etapów w różnych modelach doskonalenia