Ochrona środowiska
Postępowanie
z odpadami
Zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska
obowiązującymi w UE, w tym również w Polsce,
podstawową zasadą powinno być zapobieganie
powstawaniu odpadów opakowaniowych przez
projektowanie opakowań pod kątem przyszłych
metod odzysku, a także przez stosowanie
opakowań wielokrotnego użycia.
odniesieniu do odpadów wytworzonych zale- Na rys. 2. uwzględniono także odpady powstałe
dr Hanna Żakowska
Wcaną metodą jest odzysk materiału lub ener- przy produkcji opakowań. Nie są to jednak w sensie
Centralny Ośrodek
Badawczo-Rozwojowy gii. Przez odzysk rozumie siÄ™ spalanie z odzyskiem terminologicznym odpady opakowaniowe. Odpady
Opakowań
energii lub recykling1 materiałowy czy też organiczny. te klasyfikuje się jako przemysłowe.
02-942 Warszawa
Jest to jednak metoda znacznie droższa, praktycznie Odpady opakowaniowe inne niż niebezpieczne
ul. Konstancińska 11
w Polsce stosowana na niewielką skalę. Zarówno posiadacz może:
Zakład Ekologii Opakowań
deponowanie na składowiskach, jak i spalanie bez  jeśli są to wartościowe surowce wtórne  prze-
e-mail: ekopack@
cobro.org.pl
odzysku energii (unieszkodliwianie) powinny być kazać odpłatnie zakładowi prowadzącemu re-
stosowane jedynie dla odpadów, których nie moż- cykling, a dokumenty potwierdzające recykling
na wykorzystać przemysłowo. Wymienione zasady wykorzystać na własne potrzeby związane z obo-
przedstawiono graficznie na rys. 1. wiÄ…zkiem recyklingu,
Odpowiedzialność (w formie obowiązku odzysku  jeśli są to wartościowe surowce  przekazać
i recyklingu) za odpady opakowaniowe, które powsta- odpłatnie przedsiębiorstwu posiadającemu po-
ną po wprowadzanych na rynek towarach, a także zwolenie na odbiór określonych odpadów,
sposoby postępowania z odpadami wytworzonymi  jeśli posiada odpowiednią instalację (właściwe
1
W odniesieniu
na terenie przedsiębiorstwa produkcyjnego zesta- pozwolenie)  poddać odzyskowi, w tym recyklin-
do odpadów z tworzyw
sztucznych może być wiono schematycznie na rys. 2. Zgodnie z Ustawą gowi, we własnym zakresie,
realizowany również
o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospo-  jeśli nie są to surowce przydatne do recyklingu
recykling chemiczny.
darowania niektórymi odpadami oraz o opłacie  przekazać przedsiębiorstwu posiadającemu po-
2
Ustawa z 11 maja
produktowej i opłacie depozytowej2 za odpady opa- zwolenie na odbiór określonych odpadów w celu
2001 r. o obowiÄ…zkach
przedsiębiorców w zakre-
kowaniowe pochodzące z całego systemu pakowania unieszkodliwienia.
sie gospodarowania nie-
towarów jest odpowiedzialny przedsiębiorca, podmiot Niebezpieczne odpady opakowaniowe po-
którymi odpadami oraz
o opłacie produktowej
gospodarczy, który wprowadził te towary do obrotu. wstałe z opakowań niebezpiecznych substancji
i opłacie depozytowej
Odpowiedzialność ta określona jest jako obowią- i preparatów chemicznych nieobjętych kaucją
(Dz.U. nr 63 z 2001 r.,
zek odzysku oraz recyklingu i pojawia się zanim posiadacz może przekazać odpłatnie przedsię-
poz. 639 ze zm.;
Dz.U. nr 90 z 2007 r.,
fi zycznie powstaną odpady. Jednocześnie przed- biorstwu posiadającemu pozwolenie na odbiór
poz. 607).
siębiorstwo może być wytwórcą oraz posiadaczem3 określonych odpadów w celu unieszkodliwienia
3
Posiadacz odpadów
odpadów opakowaniowych powstałych po zakupio- lub odzysku.
 każdy, kto faktycz-
nie włada odpadami:
nych surowcach i półproduktach. Odpady te należy Niebezpieczne odpady opakowaniowe powstałe
wytwórca odpadów,
ewidencjonować zgodnie z Ustawą o odpadach4, z opakowań środków niebezpiecznych objętych
inna osoba fizyczna,
osoba prawna lub Å‚Ä…cznie z innymi odpadami. kaucjÄ… posiadacz powinien:
jednostka organiza-
cyjna. Domniemywa
się, że władający
powierzchniÄ… ziemi
jest posiadaczem
Kolumny dofinansowane przez
odpadów znajdujących
się na nieruchomości.
36 Promotor 3/10
Ochrona środowiska
 przekazać sprzedawcy w celu odbioru kaucji,
 jeśli zorganizowany jest inny system odbioru, prze-
kazać przedsiębiorstwu działającemu w imieniu
dostawcy producenta, importera lub dokonujÄ…ce-
go wewnątrzwspólnotowego nabycia.
Wytworzone na danym terenie odpady opakowa-
niowe, w tym niebezpieczne, tak jak i inne odpady,
powinny być ewidencjonowanie wg kodów. W zależ-
ności od masy wszystkich odpadów (w tym opako-
waniowych) wytwarzanych w skali roku na danym
terenie należy:
 uzyskać decyzję zatwierdzającą program gospo-
darki odpadami niebezpiecznymi, jeżeli rocznie
wytwarza się odpady niebezpieczne w ilości
powyżej 0,1 Mg (100 kg),
 przedłożyć informację o wytwarzanych odpadach
oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi
Rys. 1. Zasady postępowania w gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (1)
odpadami, jeżeli rocznie wytwarza się odpady
niebezpieczne w ilości do 0,1 Mg albo powyżej
5 Mg (5 ton) odpadów innych niż niebezpieczne.
Jeśli odpady powstają w związku z eksplo-
atacją instalacji5, to wytwórca jest obowiązany
do uzyskania pozwolenia na wytwarzanie od-
padów, jeżeli wytwarza powyżej 1 Mg (1 tona)
odpadów niebezpiecznych rocznie lub powyżej
5 tysięcy Mg odpadów innych niż niebezpieczne
rocznie (w pozwoleniu uwzględnia się wszystkie
odpady wytwarzane przez danego wytwórcę
w danym miejscu). Wymóg uzyskania decyzji
zatwierdzajÄ…cej program gospodarki odpadami
niebezpiecznymi, pozwolenia na wytwarzanie
odpadów, a także przedłożenia informacji o wy-
twarzanych odpadach oraz o sposobach gospo-
darowania wytworzonymi odpadami nie dotyczy
wytwórcy odpadów prowadzącego instalację,
na której prowadzenie wymagane jest pozwole-
Rys. 2. Postępowanie z odpadami na terenie przedsiębiorstwa produkcyjnego (2)
nie zintegrowane, o którym mowa w przepisach
o ochronie środowiska. unieszkodliwiać. Posiadacz odpadów może reali-
Odpady opakowaniowe powinny podlegać ilościo- zować na własnym terenie odzysk, recykling lub
wej i jakościowej ewidencji zgodnie z katalogiem unieszkodliwienie, jeśli ma stosowne pozwolenia
odpadów, a także zastosowaniem kart ewidencji od- lub przekazać odpady innej fi rmie posiadającej
padu prowadzonych dla każdego rodzaju odpadu od- pozwolenie wynikajÄ…ce z ustawy o odpadach. qð
4
Ustawa z 27 kwietnia
rębnie (ewidencja może być prowadzona w systemie
2001 r. o odpadach
Piśmiennictwo
(Dz.U. nr 39 z 2007 r.,
informatycznym) oraz kart przekazania odpadu.
1. Żakowska H., Sienkiewicz B.: Zagospodarowanie odpa- poz. 251 ze zm.).
Posiadacz odpadów opakowaniowych jest zobo-
5
dów opakowaniowych. Mat. szkoleniowe dla nauczycieli
Instalacja  stacjo-
wiązany do postępowania z odpadami w sposób
szkół podstawowych i gimnazjalnych z terenu wojewódz- narne urządzenie
zgodny z zasadami gospodarowania odpadami, techniczne lub
twa mazowieckiego, COBRO, Warszawa, 18.11.2005 r.
zespół stacjonarnych
wymaganiami ochrony środowiska oraz planami go- 2. Żakowska H.: Odpady opakowaniowe w branży poligra-
urządzeń technicznych
ficznej.  Opakowanie nr 3/2005, s. 38-41.
spodarki odpadami. W pierwszej kolejności odpady
powiÄ…zanych techno-
3. Żakowska H.: Systemy recyklingu odpadów opakowa-
logicznie, do których
należy poddać odzyskowi. Jeżeli jest to niemożliwe
niowych w aspekcie wymagań ochrony środowiska. Wy-
tytułem prawnym
z przyczyn technologicznych lub nie jest uzasadnio- dawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań
dysponuje ten sam
2008.
ne ekologicznie lub ekonomicznie, odpady te należy podmiot, i położonych
na terenie jednego za-
kładu, a także budowle
niebędące urządzenia-
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach jest publiczną instytucją finansową, realizującą politykę
mi technicznymi ani
ekologiczną województwa śląskiego. Realizując swoją misję, Fundusz koncentruje się na: wspieraniu działań proekologicznych
ich zespołami, których
podejmowanych przez administrację publiczną, przedsiębiorców, instytucje i organizacje pozarządowe, a także pozyskiwaniu
eksploatacja może
i zarządzaniu środkami europejskimi ukierunkowanymi na ochronę środowiska i gospodarkę wodną. spowodować emisję.
www.promotor.elamed.pl 37
y
ródło: opracowanie własne