Polityka społeczna (10):
Åšwiadczenia rodzinne
Åšwiadczenia rodzinne (1)
Åšwiadczeniami rodzinnymi sÄ…
1) zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego,
2) świadczenia opiekuńcze:
- zasiłek pielęgnacyjny,
- świadczenie pielęgnacyjne,
3) zapomoga wypłacana przez gminy
4) jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka
y
ródło: Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych
2
®Barbara WiÄ™ckowska
Åšwiadczenia rodzinne (3)
Zasady podlegania
Świadczenia rodzinne przysługują:
a) obywatelom polskim;
b) cudzoziemcom posiadającym obywatelstwo państw
członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszar
Gospodarczego;
c) cudzoziemcom przebywajÄ…cym na terytorium Rzeczypospolite
Polskiej, posiadajÄ…cym status uchodz
cy lub zezwolenie n
osiedlenie się w Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zamieszkuj
łącznie z członkami rodzin na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
3
®Barbara WiÄ™ckowska
Zasiłek rodzinny (1)
Nabycie prawa do zasiłku
Są trzy kryteria, które musi spełnić osoba uprawniona
do zasiłku rodzinnego:
- zaliczanie się do pewnej kategorii osób,
- wychowywanie dziecka w określonym wieku,
- posiadanie dochodu określonej wysokości.
4
®Barbara WiÄ™ckowska
Zasiłek rodzinny (2)
Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki, które
przysługują z określonych tytułów:
1. urodzenia dziecka;
2. opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu
wychowawczego;
3. samotnego wychowywania dziecka;
4. wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej
5. kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego;
6. rozpoczęcia roku szkolnego;
7. podjęcia przez dziecko nauki poza miejscem
zamieszkania.
5
®Barbara WiÄ™ckowska
Zasiłek rodzinny (3)
Wysokość zasiłku
Zasiłek rodzinny w okresie od 1 maja 2004 r. do 31 sierpnia 2006 r. jest
przyznawany w wysokości zależnej od liczby dzieci na utrzymaniu osoby
uprawnionej i wynosi miesięcznie (art. 47 ustawy):
43 zł na pierwsze i drugie dziecko;
53 zł na trzecie dziecko;
66 zł na czwarte i kolejne dziecko.
6
®Barbara WiÄ™ckowska
Zasiłek rodzinny (4)
Wysokość zasiłku cd.
Począwszy od 1 września 2006 r. zasiłek rodzinny jest przyznawany w
zależności od wieku dziecka pozostającego na utrzymaniu osoby
uprawnionej i wynosi do 31 sierpnia 2006 r. :
48 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
64 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku
życia;
68 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku
życia (19-24 lata).
7
®Barbara WiÄ™ckowska
Zasiłek rodzinny (45)
Z tytułu Kwoty
urodzenia dziecka; 1000 zł jednorazowo
opieki nad dzieckiem w okresie 400 zł miesięcznie
korzystania z urlopu wychowawczego;
samotnego wychowywania dziecka; 170 zł (340zł), 250 zł (500zł) 
na każde dziecko niepełnosprawne lub
niepełnosprawne w stopniu znacznym
80 zł na 3-cie dziecko i następne
wychowywania dziecka w rodzinie
wielodzietnej
60 zł na dziecko do ukończenia 5
kształcenia i rehabilitacji dziecka
lat oraz 80 zł  w wieku 6  24 lata
niepełnosprawnego;
rozpoczęcia roku szkolnego; 100 zł jednorazowo
podjęcia przez dziecko nauki w szkole 90 zł lub 50 zł
8
®Barbara WiÄ™ckowska
poza miejscem zamieszkania.
Zasiłek rodzinny (47)
Okres wypłacania zasiłku
Zasiłek rodzinny przysługuje do ukończenia przez dziecko (art. 6 ust.1
ustawy):
1) 18 roku życia lub
2) nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia
albo
3) 24 roku życia, jeżeli kontynuuje nauką w szkole lub szkole wyższej
i legitymuje siÄ™ orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym
stopniu niepełnosprawności.
9
®Barbara WiÄ™ckowska
Zasiłek pielęgnacyjny (1)
Cel zasiłku
Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia
wydatków wynikających z konieczności zapewnienia osobie
niepełnosprawnej opieki i pomocy innej osoby w związku z
niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
10
®Barbara WiÄ™ckowska
Zasiłek pielęgnacyjny (2)
Nabycie prawa do zasiłku
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:
1) niepełnosprawnemu dziecku;
2) osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia,
jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu
niepełnosprawności (oraz osobie legitymującej się orzeczeniem o
umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność
powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia);
3) osobie, która ukończyła 75 lat
Od 1 marca 2007 zasiłek pielęgnacyjny przysługuje w wysokości
153,19zł miesięcznie
11
®Barbara WiÄ™ckowska
Świadczenie pielęgnacyjne
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje matce lub ojcu dziecka
albo opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli nie podejmuje
lub rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu
sprawowania opieki nad dzieckiem legitymujÄ…cym siÄ™
orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze
wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub
pomocy innej osoby w zwiÄ…zku ze znacznie ograniczonÄ…
możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego
współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego
leczenia, rehabilitacji i edukacji, albo orzeczeniem o znacznym
stopniu niepełnosprawności.
Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego: 420 zł, ale trzeba
spełnić kryterium dochodowe
12
®Barbara WiÄ™ckowska
Pozostałe świadczenia
Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka 
1000zł niezależnie od dochodu
13
®Barbara WiÄ™ckowska
Przykłady
Przykład I (1)
Rodzina składa się z rodziców z rodziców (Andrzej i Jadwiga
Kowalscy) oraz dwójki dzieci. Pierwsze dziecko (Ania) ma 5 lat,
drugie (Karol) 17 lat i jest uczniem szkoły licealnej znajdującej się
w innej miejscowości niż miejscowość stałego zamieszkania
rodziny. Dziecko to mieszka w internacie. Dochód miesięczny
rodziców w 2006r. wyniósł: ojciec - 1200 zł, matka - 700 zł.
15
®Barbara WiÄ™ckowska
Przykład I (2)
Kryteria uzyskania prawa do zasiłku
Kryterium osoby: Rodzice
Kryterium dzieci: Ania 5 lat
Karol 17 lat
16
®Barbara WiÄ™ckowska
Przykład I (3)
Rodzina uzyskała w 2006 r. średni miesięczny dochód w
wysokości:
1200 zł (ojciec) + 700zł (matka) = 1900 zł netto.
Dochód na członka rodziny wynosi:
1900zł / 4 = 475 zł. < 504 zł
Kryterium
dochodowe
17
®Barbara WiÄ™ckowska
Przykład I (4)
Rodzinie przysługują następujące świadczenia rodzinne:
1) zasiłek rodzinny w wysokości po 64 zł na każde dziecko miesięcznie
(pierwsze i drugie dziecko),
2) dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego w
wysokości 100 zł (we wrześniu) na starsze dziecko.
3) dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia nauki poza miejscem
zamieszkania w wysokości 90 zł miesięcznie na starsze dziecko
mieszkające w internacie (przez 10 miesięcy w roku, w okresie nauki od
września do czerwca następnego roku kalendarzowego)
18
®Barbara WiÄ™ckowska
Przykład II (1)
Rodzina składa się z rodziców (Ryszarda i Iwony Nowaków) oraz dwójki dziec
Pierwsze dziecko (Michał) ma 2 lata, drugie (Katarzyna) 7 lat, jest
uczniem szkoły podstawowej i legitymuje się orzeczeniem o
niepełnosprawności. Matka nie pracuje, przebywa na urlopie
wychowawczym udzielonym na młodsze dziecko (od czerwca 2005). Ni
osiąga obecnie żadnych dochodów. Dochód miesięczny rodziców w 2006 r
wyniósł: ojciec - 2100 zł, matka - 1000 zł.
19
®Barbara WiÄ™ckowska
Przykład II (2)
Kryteria uzyskania prawa do zasiłku
Kryterium osoby: Rodzice
Kryterium dzieci: Michał 2 lata
Katarzyna 7 lat
20
®Barbara WiÄ™ckowska
Przykład II (3)
Rodzina uzyskała w 2006 r. średni miesięczny dochód w wysokośc
2100 zł (ojciec) + 1000zł (matka) = 3100 zł netto.
Ale należy odjąć dochód utracony w 2003r  1000 zł, zatem
średni miesięczny dochód wynosi 2100 zł
Dochód na członka rodziny wynosi:
2100zł / 4 = 525 zł. < 583 zł
Kryterium
dochodowe
21
®Barbara WiÄ™ckowska
Przykład II (4)
Rodzinie przysługują następujące świadczenia rodzinne:
1) zasiłek rodzinny w wysokości po 48 zł i 64 zł miesięcznie,
2) dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z
urlopu wychowawczego. Dodatek przysługuje w wysokości 400 zł miesięcznie,
3) dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka
niepełnosprawnego w wysokości 80 zł miesięcznie,
4) dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego na drugie dziecko
(Katarzyna) w wysokości 100 zł. Dodatek ten jest wypłacany we wrześniu,
5) zasiłek pielęgnacyjny dla dziecka legitymującego się orzeczeniem o
niepełnosprawności w wysokości 153 zł miesięcznie.
22
®Barbara WiÄ™ckowska
Przykład III (1)
Rodzina składa się z ojca (Andrzeja Mrowca) oraz trójki dzieci. Matka
zmarła. Pierwsze dziecko (Magda) ma 10 lat, uczy się w szkole
podstawowej, jest niepełnosprawne i legitymuje się orzeczeniem o
niepełnosprawności. Drugie (Justyna) ma 15 lat i jest uczniem szkoły
gimnazjalnej, a trzecie (Ewa) ma 20 lat i uczy się w szkole wyższej,
pozostajÄ…c jednak na utrzymaniu ojca.
W 2006 r. rodzina uzyskała następujące dochody:
1) dochód ojca - 1200 zł miesięcznie,
2) renta rodzinna na dzieci - 600 zł miesięcznie,
3) stypendium socjalne dziecka uczącego się w szkole wyższej - 150
zł miesięcznie.
23
®Barbara WiÄ™ckowska
Przykład III (2)
Kryteria uzyskania prawa do zasiłku
Kryterium osoby: Ojciec
Kryterium dzieci: Magda 10 lat
Justyna 15 lat
Ewa 20 lat, uczy się w szkole wyższej
24
®Barbara WiÄ™ckowska
Przykład III (4)
Rodzina uzyskała w 2002 r. średni miesięczny dochód w wysokośc
1200 zł (ojciec) + 600zł (renta) + 150 (stypendium) = 1950 zł
Zatem dochód na członka rodziny wynosi:
1950 zł / 4 = 487,5 zł. < 583 zł
Kryterium
dochodowe
25
®Barbara WiÄ™ckowska
Przykład III (5)
Rodzinie przysługują następujące świadczenia rodzinne:
1) zasiłek rodzinny na pierwsze i drugie dziecko (Magdę i Justynę) w
wysokości po 64 zł miesięcznie dla każdej z nich. Na dziecko uczące się
w szkole wyższej zasiłek rodzinny oraz dodatki do niego nie przysługują,
26
®Barbara WiÄ™ckowska
Przykład III (6)
Rodzinie przysługują następujące świadczenia rodzinne cd.:
3) dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji
dziecka niepełnosprawnego (Magda) w wysokości 80 zł miesięcznie,
4) dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego w
wysokości po 100 zł na pierwsze i drugie dziecko (Magda i Justyna);
dodatek ten jest wypłacany we wrześniu,
5) zasiłek pielęgnacyjny dla dziecka legitymującego się orzeczeniem o
niepełnosprawności w wysokości 153 zł miesięcznie.
27
®Barbara WiÄ™ckowska
Przykład IV (1)
Rodzina składa się z ojca (Piotra Kuczyńskiego) oraz dwójki dzieci. Pan
Piotr jest w separacji z matką dziecka, nie występował o zasądzenie od
niej alimentów. Pierwsze dziecko (Lucjan) ma 22 lata, uczy się w szkole
wyższej i legitymuje orzeczeniem o znacznym stopniu
niepełnosprawności. Drugie (Magda) ma 19 lat, nie uczy się i pozostaje
na utrzymaniu ojca. W 2006 r. ojciec osiągał dochód 1300 zł miesięcznie.
28
®Barbara WiÄ™ckowska
Przykład IV (2)
Kryteria uzyskania prawa do zasiłku
Kryterium osoby: Ojciec
Kryterium dzieci: Magda 19 lat
Lucjan 22 lata, niepełnosprawny student
29
®Barbara WiÄ™ckowska
Przykład IV (3)
Rodzina uzyskała w 2002 r. średni miesięczny dochód w wysokośc
1300 zł (ojciec) = 1300 zł netto.
Dochód na członka rodziny wynosi:
1300zł / 3 = 433 zł. < 583 zł
Kryterium
dochodowe
30
®Barbara WiÄ™ckowska
Przykład IV (4)
Rodzinie przysługują następujące świadczenia rodzinne:
1) zasiłek rodzinny w wysokości 68 zł miesięcznie na dziecko (Lucjan).
Na dziecko, które nie uczy się po ukończeniu 18 lat, zasiłek rodzinny
oraz dodatki do zasiłku rodzinnego nie przysługują,
2) dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji
dziecka niepełnosprawnego w wysokości 80 zł miesięcznie,
3) zasiłek pielęgnacyjny dla dziecka legitymującego się orzeczeniem o
znacznym stopniu niepełnosprawności w wysokości 153 zł
miesięcznie.
31
®Barbara WiÄ™ckowska
Przykład V (1)
Rodzina składa się z rodziców (Jana i Elżbiety Kraszewskich) oraz dwójki
dzieci. Pierwsze (Mariusz) ma 10 lat, a drugie (Patrycja) - 11 lat. Oboje sÄ…
uczniami szkoły podstawowej. Do sierpnia 2005 r. rodzina otrzymywała
zasiłek rodzinny na dzieci. Dochód miesięczny rodziców w 2006 r. wyniósł
ojciec - 1140 zł, matka - 900 zł.
32
®Barbara WiÄ™ckowska
Przykład V (2)
Kryteria uzyskania prawa do zasiłku
Kryterium osoby: Rodzice
Kryterium dzieci: Mariusz 10 lat
Patrycja 11 lat
33
®Barbara WiÄ™ckowska
Przykład V (3)
Rodzina uzyskała w 2002 r. średni miesięczny dochód w wysokośc
1140 zł (ojciec) + 900 zł (matka) = 2040 zł netto.
Kryterium
Dochód na członka rodziny wynosi:
dochodowe
2040zł / 4 = 510 zł > 504 zł
Dochód rodziny przekracza kryterium dochodowe o:
2040 zł  (508 zł * 4) = 24 zł < 48 zł
+ warunek otrzymywania zasiłku
Kwota najniższego
w poprzednim okresie zasiłkowym
zasiłku
34
®Barbara WiÄ™ckowska
Przykład V (4)
Rodzinie przysługują następujące świadczenia rodzinne:
1) zasiłek rodzinny w wysokości 64 zł miesięcznie na każde dziecko,
2) dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego w
wysokości po 100 zł na każde dziecko. Dodatek ten jest wypłacany we
wrześniu.
35
®Barbara WiÄ™ckowska
Liczba korzystających z zasiłku rodzinnego w 2005 r. i 2006 r.
6 000 000
5 000 000
4 000 000
3 000 000
2 000 000
1 000 000
0
liczba korzytsjÄ…cych w 2006 r. liczba korzytsjÄ…cych w 2005 r.
y
ródło: Sprawozdania rzeczowo-finansowe z realizacji świadczeń rodzinnych w 2006
36
®Barbara WiÄ™ckowska
k
Å„
c
Å„
i
Å„
c
j
Å„
d
Å„
y
c
e
e
e
t
e
n
e
a
i
i
a
e
r
i
ie
z
s
p
lu
ci
r
m
e
w
p
p
r
e
o
r
e
li
ycze
i
t
zi
z
e
udzi
s
d
st
ma
li
si
z

gr
kw
cze
wr
pa
Rodziny pobierające zasiłek rodzinny według liczby dzieci.
6,93%
14,68%
41,28%
37,11%
rodziny z 1 dzieckiem rodziny z 2 dzieci rodziny z 3 dzieci rodziny z 4 i więcej dziećmi
y
ródło: Sprawozdania rzeczowo-finansowe z realizacji świadczeń rodzinnych w IV kw
37
®Barbara WiÄ™ckowska
Wydatki na świadczenia rodzinne w 2005 r. i 2006 r. (w tys. zł)
3 500 000
3 000 000
2 500 000
2 000 000
2005
2006
1 500 000
1 000 000
500 000
0
wydatki na zasiłki wydatki na dodatki do wydatki na
rodzinne zasiłku rodzinnego świadczenia
opiekuńcze
y
ródło: Sprawozdania rzeczowo-finansowe z realizacji świadczeń rodzinnych w 2006
38
®Barbara WiÄ™ckowska