Procedura nr 1
SEKWENCJA ZAA
OŻEC
TAKTYCZNYCH
W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM
PRZYBYCIE NA MIEJSCE ZDARZENIA
I ROZPOZNANIE  EWENTUALNE
UZNANIE ZDARZENIA ZA MASOWE
ZABEZPIECZENIE MIEJSCA ZDARZENIA
I RATOWNIKÓW
DOTARCIE DO POSZKODOWANEGO
UDZIELENIE PIERWSZEJ POMOCY
EWAKUACJA
MEDYCZNEJ I PRZYGOTOWANIE
DO EWAKUACJI
WYKONANIE DOST
PU DO
POSZKODOWANEGO
REALIZACJA INNYCH CZYNNOŚCI
RATOWNICZYCH
Procedura nr 2
Ocena stanu poszkodowanego
Po urazie, podtopieniu, zatruciu
lub / i utracie przytomności
Sprawdzenie podstawowych
funkcji życiowych
i oddechu
Jeśli NIE reaguje i NIE oddycha
(po udrożnieniu
5 wdechów 100 % O2
dróg oddechowych)
Tak
Kontrola krążenia
Ocena stanu
Jeśli NIE reaguje
poszkodowanego pod
ale oddycha
Obecne Brak
względem ewentualnych
urazów i obrażeń oraz
wsparcie psychiczne
Tlenoterapia /
wentylacja
Resuscytacja (cykl 30 :2)
100% O2
Pośredni masaż serca
Zastosowanie procedury
kontrola (wykonanie 30 uciśnięć)
odpowiednio do rodzaju
Wykonanie 2 wdechów 100 %O2
drożności dróg
urazów i obrażeń
(jeden wdech nie dłużej niż 1 s)
oddechowych
Kontrolowanie czynności
Defibrylator AED
życiowych
poszkodowanego
ABC
Dostępny Niedostępny
Użycie defibrylatora
Kontynuacja resuscytacji
po 5 cyklach resuscytacji
zakończonych masażem serca
Postępowanie wg zaleceń
defibrylatora
Procedura nr 3
Postępowanie w obserwowanym zatrzymaniu
krążenia
Resuscytacja (cykl 30 :2)
Pośredni masaż serca
(wykonanie 30 uciśnięć)
Wykonanie 2 wdechów 100 %O2
(jeden wdech nie dłużej niż 1 s)
Defibrylator AED
Dostępny Niedostępny
Jak najszybsze użycie Kontynuacja resuscytacji
defibrylatora (przerwanie cyklu
resuscytacji)
Postępowanie wg zaleceń
defibrylatora
Procedura nr 4
Nieprzytomne (nie reaguje bądz

Ocena stanu dziecka (powyżej 1
słaba reakcja na głos,
miesiąca życia do ukończenia szkoły
stymulację dotykiem)
podstawowej tj. ok. 13 roku życia)
UWAGA 
w razie wątpliwości
dotyczących wieku poszkodowanego
stosuj procedury jak dla dzieci.
Udrożnij drogi oddechowe
Wsparcie
Sprawdz
oddech
Przytomne
psychiczne
Nie oddycha lub oddech
Kontrola czynności
Oddycha
nieprawidłowy, nieregularny
życiowych
Utrzymuj drożność dróg
5 wdechów 100% tlenem
oddechowych,
tlenoterapia 100 %
tlenem
Efektywne (unoszenie się
przedniej ściany klatki piersiowej)
Ocena stanu dziecka
pod kątem obrażeń
ciała i doznanych
urazów Sprawdz
tętno (do 1 roku życia
na tętnicy ramiennej)
i oznaki życia
Wdrożenie
odpowiednich procedur
Brak  wykonaj 15 uciśnięć klatki piersiowej
z częstością 100/min. i kontynuuj według
schematu:
2 wdechy: 15 uciśnięć klatki piersiowej
 5 cykli
Obecne
Podłącz AED ustawiony w trybie dziecięcym,
Wentylacja 10-12
jeśli dziecko jest starsze niż 1 rok
oddechów/min.
lub w trybie dla dorosłych, jeśli starsze niż 8 lat
100% tlenem
Kontrola oznak krążenia i postępowanie zgodnie
ze wskazaniami AED
Procedura nr 5
(Ocena stanu dziecka
do 1 miesiąca życia)
Słabe napięcie mięśni.
Blade lub sine zabarwienie skóry.
Oddech niemiarowy z przerwami.
Nie wydaje odgłosów.
Stymulacja dotykiem
Udrożnić drogi oddechowe i w razie
konieczności delikatnie odessać treść,
jeśli jest to konieczne (również nos )
Nie oddycha
Oddycha prawidłowo
lub oddech nieprawidłowy i nieregularny
Oddech zastępczy 30 oddechów / min
100% tlenem zapewniający unoszenie
się przedniej ściany klatki piersiowej
Sprawdz
tętno na tętnicy ramiennej
Brak tętna na t. ramiennej lub
Tętno obecne, powyżej Tętno obecne poniżej
tętno poniżej 60/min.,
100/min. 100/min, ale powyżej 60/min.
brak innych objawów krążenia
Uciskaj klatkę piersiową
Kontrola drożności dróg Sprawdz
drożność dróg
z częstością około 120/min.
oddechowych, oddechowych. Prowadz

w cyklu 3 uciśnięcia:1 wdech
tlenoterapia wentylację 100 % tlenem
Kontrola funkcji życiowych
Zapewnić termoizolację
Procedura nr 6
URAZY I OBRAŻENIA GA
OWY
STABILIZACJA KR
GOSA
UPA
SZYJNEGO RÓWNIEŻ W
CZASIE PRZEMIESZCZANIA
Kontrola ABC
RANA GA
OWY
TAK NIE
OPATRUNEK
OSA
ANIAJ
CY
TLENOTERAPIA 100% TLENEM
TERMOIZOLACJA
W RAZIE KONIECZNOŚCI EWAKUACJI
UNIERUCHOMIENIE POSZKODOWANEGO,
W MIAR
MOŻLIWOŚCI, NA NOSZACH TYPU DESKA
Procedura nr 7
URAZY I OBRAŻENIA KR
GOSA
UPA
STABILIZACJA KR
GOSA
UPA
RÓWNIEŻ W CZASIE
PRZEMIESZCZANIA
KONTROLA ABC
BEZ KONIECZNOŚCI
KONIECZNOŚĆ EWAKUACJI
EWAKUACJI
UNIERUCHOMIENIE, W MIAR

POZOSTAWIENIE
MOŻLIWOŚCI NA
W POZYCJI ZASTANEJ
NOSZACH TYPU DESKA
TLENOTERAPIA 100% O2
PONOWNIE KONTROLA ABC
I TERMOIZOLACJA
TLENOTERAPIA 100% O2
I TERMOIZOLACJA
URAZY I OBRAŻENIA NARZ
DU RUCHU
Procedura nr 8
KONTROLA ABC
UWIDOCZNIENIE OBRAŻEC

MI
ŚNIE STAWY KOŚCI DA
UGIE
RANA BEZ RANY
DEFORMACJA DEFORMACJA
ZA
AMANIE
ZA
AMANIE
Z POZYCJ
Z ZACHOWANIEM
OTWARTE
ZAMKNI
TE
PRZYMUSOW
RUCHOMOŚCI
OPATRUNEK
(ZWICHNI
CIE) (ZA
AMANIE,
NA RAN

SKR
CENIE)
TLENOTERAPIA TLENOTERAPIA TLENOTERAPIA TLENOTERAPIA
TLENOTERAPIA
100% O2 100% O2 100% O2 100% O2
100% O2
STABILIZACJA STABILIZACJA STABILIZACJA
STABILIZACJA
STABILIZACJA W
W POZYCJI ZBLIŻONEJ W POZYCJI ZBLIŻONEJ W POZYCJI ZBLIŻONEJ
W POZYCJI ZBLIŻONEJ
POZYCJI
DO FIZJOLOGICZNEJ, DO FIZJOLOGICZNEJ, DO FIZJOLOGICZNEJ,
DO FIZJOLOGICZNEJ,
ZASTANEJ
W RAZIE W RAZIE W RAZIE
W RAZIE KONIECZNOŚCI
KONIECZNOŚCI W KONIECZNOŚCI W KONIECZNOŚCI W
W POZYCJI ZASTANEJ
POZYCJI ZASTANEJ POZYCJI ZASTANEJ POZYCJI ZASTANEJ
OPATRUNEK
NA RAN

UNIERUCHOMIENIE
Procedura nr 9
URAZY I OBRAŻENIA BRZUCHA
KONTROLA ABC
UGI
CIE NÓG W KOLANACH
RANA BEZ RANY
Z WYTRZEWIENIEM
BEZ WYTRZEWIENIA
LUy
NY OPATRUNEK
OSA
ANIAJ
CY
+ FOLIA MIEJSCOWO
OPATRUNEK
OSA
ANIAJ
CY
(NIE PRZEMIESZCZAĆ
WN
TRZNOŚCI DO
JAMY BRZUSZNEJ)
TLENOTERAPIA 100% O2
TERMOIZOLACJA
Procedura nr 10
AMPUTACJA URAZOWA
KONTROLA ABC
GOTOWOŚĆ DO
OPATRUNEK OSA
ANIAJ
CY UCIŚNI
CIA T
TNICY
NA RAN
KIKUTA
LUB ZAA
OŻENIA OPASKI
ZACISKOWEJ
POST
POWANIE
PRZECIWWSTRZ
SOWE
UNIERUCHOMIENIE
ODNALEZIONE AMPUTOWANE
CZ
ŚCI CIAA
A
OWINI
CIE W SUCH
GAZ

JAA
OW

UMIESZCZENIE W SZCZELNYM
WORKU PLASTIKOWYM,
WYCIŚNI
CIE POWIETRZA I
UMIESZCZENIE W DRUGIM WORKU
WYPEA
NIONYM WOD

PRZEKAZANIE DO JEDNOSTKI
OCHRONY ZDROWIA
Procedura nr 11
ZATRUCIA WZIEWNE
W MIAR
MOŻLIWOŚCI KONTROLA ABC
W MIAR
MOŻLIWOŚCI
ODIZOLOWANIE DRÓG ODDECHOWYCH
POSZKODOWANEGO OD ATMOSFERY
TOKSYCZNEJ
EWAKUACJA POSZKODOWANEGO
ZE STREFY ZAGROŻENIA
TLENOTERAPIA 100% O2
KONTROLA ABC
STAA
E KONTROLOWANIE DROŻNOŚCI DRÓG
ODDECHOWYCH
Procedura nr 12
URAZ MIEDNICY
KONTROLA ABC
UNIERUCHOMIENIE NA NOSZACH
TYPU DESKA
POST
POWANIE PRZECIWWSTRZ
SOWE
(W RAZIE POTRZEBY)
Procedura nr 13
RANY KOC
CZYN
UWIDOCZNIENIE RANY
RANA
RANA
KRWAWI
CA
NIEKRWAWI
CA
W MIAR
MOŻLIWOŚCI
OPATRUNEK
UNIESIENIE KOC
CZYNY
OSA
ANIAJ
CY
DO GÓRY
OPATRUNEK UCISKOWY
JEŻELI KRWOTOK
NIE USTAJE
UCISK NA DUŻ
T
TNIC

JEŻELI KRWOTOK
NIE USTAJE
OPASKA ZACISKOWA
W RAZIE POTRZEBY
POST
POWANIE
PRZECIWWSTRZ
SOWE
Procedura nr 14
URAZY I OBRAŻENIA
KLATKI PIERSIOWEJ
KONTROLA ABC
TLENOTERAPIA 100% O2
BEZ RANY Z RAN

POZYCJA PÓA
SIEDZ
CA POZYCJA PÓA
SIEDZ
CA
OPATRUNEK ZASTAWKOWY
W RAZIE POTRZEBY
POST
POWANIE
PRZECIWWSTRZ
SOWE
Procedura nr 15
WTRZ
S
KONTROLA ABC
TAMOWANIE KRWAWIEC
ZEWN
TRZNYCH
TLENOTERAPIA 100% O2
POZYCJA LEŻ
CA NA PLECACH
Z UNIESIONYMI KOC
CZYNAMI DOLNYMI 
PI
TY POSZKODOWANEGO NA WYSOKOŚCI
JEGO NOSA
TERMOIZOLACJA
WSPARCIE PSYCHICZNE
UWAGA:
KONIECZNOŚĆ STAA
EJ GOTOWOŚCI DO RESUSCYTACJI
Procedura nr 16
OPARZENIA TERMICZNE
KONTROLA ABC
OCENA POWIERZCHNI OPARZENIA
USUNI
CIE BIŻUTERII Z OBSZARU
OPARZONEGO
PONIŻEJ 10% POWYŻEJ 10%
POWIERZCHNI CIAA
A POWIERZCHNI CIAA
A
SCHA
ADZANIE TLENOTERAPIA 100% O2 SCHA
ADZANIE
BIEŻ
CA WODA DO OPATRUNEK BIEŻ
CA WODA OPATRUNEK
UST
PIENIA BÓLU  HYDROŻELOWY OK. 1 MIN. POTEM MOKRA HYDROŻELOWY
15  30 MINUT GAZA DO UST
PIENIA
BÓLU  15 - 30 MINUT
OPATRUNEK JAA
OWY OPATRUNEK JAA
OWY
UWAGA: ZABEZPIECZENIE PRZED
PRZY PODEJRZENIU OPARZENIA DRÓG ODDECHOWYCH WYCHA
ODZENIEM
ZAWSZE STOSOWAĆ TLENOTERAPI
100% O2
Procedura nr 17
OPARZENIE CHEMICZNE
KONTROLA ABC
SUBSTANCJA STAA
A
NIE TAK
USUNI
CIE SKAŻONEJ W MIAR
MOŻLIWOŚCI
ODZIEŻY I BIŻUTERII MECHANICZNE USUNI
CIE
Z OBSZARU OPARZONEGO SUBSTANCJI STAA
EJ
USUNI
CIE SKAŻONEJ
ODZIEŻY I BIŻUTERII
Z OBSZARU OPARZONEGO
OCENA POWIERZCHNI
OPARZENIA
PONIŻEJ 10% POW. CIAA
A POWYŻEJ 10% POW. CIAA
A
BIEŻ
CA WODA TLENOTERAPIA BIEŻ
CA WODA
PRZEZ 15  30 MINUT 100% O2 OK. 1 MINUTY LUB DO
USUNI
CIA CIECZY
TOKSYCZNEJ
OPATRUNEK HYDROŻELOWY
LUB JAA
OWY
MOKRA GAZA  OPATRUNEK
15  30 MINUT HYDROŻELOWY
OPATRUNEK
JAA
OWY
UWAGA!
1) PRZY PODEJRZENIU OPARZENIA DRÓG ODECHOWYCH ZAWSZE STOSOWAĆ
TLENOTERAPI
100% O2;
2) ROZWAŻYĆ KONIECZNOŚĆ DEKONTAMINACJI INNYCH POSZKODOWANYCH;
3) ZABEZPIECZYĆ PRÓBK
SUBSTANCJI.
Procedura nr 18
PODTOPIENIE
KONTROLA ABC
STABILIZACJA KR
GOSA
UPA SZYJNEGO
TLENOTERAPIA 100% O2
TERMOIZOLACJA
WSPARCIE PSYCHICZNE
UWAGA!
NALEŻY POBRAĆ PRÓBK
WODY
Procedura nr 19
ZABURZENIA KR
ŻENIOWO ODDECHOWE
W STANACH NIEURAZOWYCH
GOTOWOŚĆ DO
KONTROLA ABC
RESUSCYTACJI
WYWIAD RATOWNICZY
UA
OŻENIE POSZKODOWANEGO
BÓL BRZUCHA 
BÓLE KLATKI PIERSIOWEJ
OMDLENIE  POZYCJA
POZYCJA LEŻ
CA Z
ORAZ DUSZNOŚCI 
PRZECIWSTRZ
SOWA NOGAMI UGI
TYMI W
POZYCJA PÓA
SIEDZ
CA
KOLANACH
TLENOTERAPIA 100% O2
TERMOIZOLACJA
KONTROLA STANU POSZKODOWANEGO
WSPARCIE PSYCHICZNE
Procedura nr 20
WYCHA
ODZENIE
KONTROLA ABC W TYM T
TNA
PRZEZ 60 SEKUND
BRAK T
TNA
3 MINUTY WENTYLACJI OGRZANYM
TLENEM I PONOWNA KONTROLA T
TNA
BRAK T
TNA OBECNE OBECNE
RESUSCYTACJA SZTUCZNA WENTYLACJA LUB
TLENOTERAPIA OGRZANYM 100% TLENEM
USUNI
CIE MOKRYCH ELEMENTÓW ODZIEŻY
I OSUSZENIE POSZKODOWANEGO
TERMOIZOLACJA
UWAGA:
NIE ROZGRZEWAĆ POSZKODOWANEGO ZEWN
TRZNYMI METODAMI AKTYWNYMI
Procedura nr 21
KOBIETA W WIDOCZNEJ CI
ŻY
W STANIE ZAGROŻENIA
ŻYCIA / ZDROWIA
OCENA STANU PRZYTOMNOŚCI
PRZYTOMNA NIEPRZYTOMNA
KONTROLA ABC KONTROLA ABC
POZYCJA PÓA
SIEDZ
CA ZACHOWANE ODDECH BRAK ODDECHU
LUB POZYCJA NA WZNAK I T
TNO I T
TNA
Z PRZECHYLENIEM
TUA
OWIA O OK. 30 STOPNI
W LEW
STRON

RESUSCYTACJA
POZYCJA
TLENOTERAPIA W POZYCJI NA WZNAK Z
BEZPIECZNA
UNIESIENIEM PRAWEGO
100% O2
NA LEWYM BOKU
BIODRA LUB
PRZESUNI
CIEM MACICY
W LEW
STRON

TLENOTERAPIA
100 % O2
TERMOIZOLACJA
UWAGA
W PRZYPADKU URAZÓW LUB OBRAŻEC
POST
POWANIE ZGODNIE
Z ODPOWIEDNIMI PROCEDURAMI
Procedura nr 22
DRGAWKI
W CZASIE NAPADU
ZABEZPIECZENIE POSZKODOWANEGO
PRZED URAZAMI WTÓRNYMI
I TLENOTERAPIA 100% TLENEM
PO NAPADZIE
KONTROLA ABC
KONTYNUACJA TLENOTERAPII 100% O2
TERMOIZOLACJA
WSPARCIE PSYCHICZNE
 Procedura nr 23
PORAŻENIE PR
DEM ELEKTRYCZNYM
ODA

CZENIE y
RÓDA
A
NAPI
CIA
KONTROLA ABC
POST
POWANIE
W ZALEŻNOŚCI
OD STWIERDZONYCH
OBJAWÓW I OBRAŻEC

UWAGA:
KAŻDE PORAŻENIE PR
DEM WYMAGA HOSPITALIZACJI
Procedura nr 24
ZMIAŻDŻENIE
KONTROLA ABC
JEŻELI OD MOMENTU WYST
PIENIA
UCISKU MIN
A
O PONAD 10 MINUT
NIE USUWAĆ UCISKU PRZED
UDZIELENIEM POMOCY PRZEZ ZESPÓA

RATOWNICTWA MEDYCZNEGO
TLENOTERAPIA 100% TLENEM
OPATRZENIE INNYCH OBRAŻEC

I STABILIZACJA KR
GOSA
UPA
TERMOIZOLACJA
WSPARCIE PSYCHICZNE
JEŻELI OD MOMENTU WYST
PIENIA
UCISKU MIN
A
O PONAD 10 MINUT
NIE USUWAĆ UCISKU PRZED
UDZIELENIEM POMOCY LEKARSKIEJ
UWAGA:
PROCEDUR
STOSOWAĆ PO UZGODNIENIU Z WA
AŚCIWYMI TERYTORIALNIE
JEDNOSTKAMI OCHRONY ZDROWIA