Załącznik do rozporządzenia z dnia & 2005 r. (Dz. U. Nr & , poz. & )
Standardy medycznych procedur ratowniczych
1. Wykonanie procedury bezprzyrządowego przywracania drożności dróg
oddechowych:
1) polegającej na wykonaniu procedury odgięcia głowy do tyłu i uniesienia
żuchwy obejmuje:
a) ułożenie chorego na wznak,
b) odgięcie głowy do tyłu w stawie szczytowo-potylicznym,
c) uniesienie podbródka chorego,
d) rozpoczęcie wentylacji;
2) polegającej na wykonaniu procedury wysunięcia żuchwy obejmuje:
a) lekkie otwarcie ust chorego, delikatnie uciskając brodę kciukami obu rąk,
b) uchwycenie palcami obu gałęzi żuchwy i przemieszczenie jej do przodu
tak, aby zęby dolne znalazły się przed zębami górnymi,
c) rozpoczęcie wentylacji.
2. Wykonanie procedury nakłucia i zakładania linii infuzji dożylnej przez żyły
powierzchniowe obejmuje:
1) założenie opaski uciskowej;
2) zdezynfekowanie skóry w miejscu nakłucia;
3) napięcie skóry w miejscu wkłucia;
4) punktowanie cewnikiem prowadzonym na igle (wenflon) pod kątem 30
stopni do powierzchni skóry, kierując ścięcie igły ku górze;
5) potwierdzenie prawidłowej pozycji igły uwidocznieniem wypływu krwi;
6) delikatne wprowadzenie cewnika, jednocześnie wycofując igłę;
7) usunięcie opaski uciskowej;
8) przepłukanie cewnika przez zastawkę cewnika solą fizjologiczną;
9) podłączenie wlewu kroplowego;
10) oklejenie cewnika celem zabezpieczenia przed wysunięciem z żyły.
3. Wykonanie procedury perikardiocentezy i punkcji odbarczającej osierdzia
polegającej na:
1) wykonaniu procedury perikardiocentezy, punkcji odbarczającej osierdzia
obejmuje:
a) ułożenie chorego na wznak, z wezgłowiem uniesionym pod katem
30 stopni,
b) odkażenie i jałowe obłożenie klatki piersiowej i okolic poniżej
wyrostka mieczykowatego,
c) zidentyfikowanie miejsca wkłucia- 0,5 cm na lewo od końca
wyrostka mieczykowatego,
d) ostrzyknięcie 1% lidokainą skóry i tkanki podskórnej w tej okolicy,
zawsze aspirując przed podaniem kolejnych porcji środka
znieczulającego,
e) osadzoną na strzykawce igłę długości 7,5 cm nr 16 lub 18 wkłucie w
miejscu uprzednio znieczulonym,
f) podłączenie elektrody EKG do igły za pomocą zacisku
krokodylkowego celem monitorowania zapisu EKG,
g) wprowadzenie igły pod kątem 45 stopni do ściany klatki piersiowej,
pod mostek, ku tyłowi, w kierunku lewego barku, stale aspirując,
h) obserwację na zapisie EKG ujemnych załamków QRS
świadczących o kontakcie igły z nasierdziem (workiem
osierdziowym),
i) wprowadzenie igły kilka centymetrów dalej  przez nasierdzie do
worka osierdziowego; można teraz zaaspirować niekrzepnącą krew
lub płyn wysiękowy,
j) obserwację zapisu EKG, w przypadku pojawienia się uniesionych
odcinków ST, wycofać igłę do worka osierdziowego;
k) usunięcie przez aspirowanie całą ilość płynu z worka osierdziowego;
2) wykonaniu ciągłego drenażu płynu osierdzia obejmuje:
a) wprowadzenie do worka osierdziowego przez igłę prowadnicy w
kształcie litery J,
b) usunięcie igły, pozostawiając prowadnicę w tym samym położeniu,
c) powiększenie miejsca wkłucia, wykonując skalpelem nacięcie skóry
długości 0,3 cm,
d) wprowadzenie po prowadnicy do worka osierdziowego cewnika
teflonowego,
e) usunięcie prowadnicy i podłączenie końcówki cewnika do
zamkniętego układu drenażowego, tj. do worka zbiorczego,
f) przymocowanie cewnika do skóry za pomocą szwu,
g) uważne monitorowanie chorego.
4. Wykonanie procedury punkcji odbarczającej jamy opłucnej obejmuje:
1) odkażenie i obłożenie jałowo daną połowę klatki piersiowej, o ile pozwala
na to czas;
2) znieczulenie 1 % lignokainą wybraną przestrzeń międzyżebrową wraz z
okostną i opłucną;
3) nakłucie wybranego międzyżebrza cewnikiem 15-18G prowadzonym na
igle;
4) punktowanie jamy opłucnej bezpośrednio nad żebrem;
5) przejście igłą ponad górnym brzegiem żebra i bezpośrednio nad nim
wprowadzenie jej do jamy opłucnowej stale aspirując tłokiem strzykawki;
6) zatrzymanie wprowadzania igły w chwili ukazania się w strzykawce
powietrza lub płynu;
7) wprowadzenie do jamy opłucnowej cewnika na głębokość 6-8cm, jeżeli
pożądany jest drenaż ciągły;
8) wycofanie igły i zabezpieczenie cewnika.
5. Wykonanie procedury defibrylacji elektrycznej serca polegającej na:
1) wykonaniu defibrylacji elektrycznej serca za pomocą defibrylatorów
klasycznych obejmuje:
a) potwierdzenie zatrzymania krążenia  sprawdzenie tętna na dużych
tętnicach,
b) potwierdzenie obecności migotania komór lub częstoskurczu
komorowego i braku tętna na podstawie monitora EKG lub
bezpośrednio za pomocą łyżek defibrylatora,
c) umieszczenie nażelowanej łyżki na klatce piersiowej pacjenta w
pozycji:
- jedna poniżej prawego obojczyka, druga nad koniuszkiem
serca w linii pachowej przedniej lub
- jedna łyżka nad koniuszkiem serca, a druga pod lewa
łopatką,
d) ustawienie właściwego poziom energii na aparacie lub łyżkach
defibrylatora,
e) ustawienie początkowo energii 200 J w defibrylatorach
monofazowych lub innej w defibrylatorach dwufazowych,
f) naładowanie defibrylatora,
g) wyraz
ne ostrzeżenie obecnych, aby odsunęli się od pacjenta,
h) potwierdzenie wzrokowo bezpieczeństwa własnego i personelu,
i) sprawdzenie na monitorze obecności migotania
komór/częstoskurczu komorowego,
j) ostrzeżenie o wyładowaniu,
k) potwierdzenie bezpieczeństwa własnego i personelu,
l) dokonanie wyładowania,
m) po wyładowaniu nie odrywanie łyżek od klatki pacjenta,
n) sprawdzenie rytmu serca na monitorze,
o) zlecenie osobie asystującej sprawdzenie tętna, jeżeli nastąpiła
zmiana zapisu na monitorze,
p) ponowienie działań określonych w lit. e-m i wykonanie drugiego
wyładowania energią 200J, jeżeli utrzymuje się nadal migotanie
komór lub częstoskurcz komorowy i nadal brak tętna,
q) jeżeli zapis na monitorze utrzymuje się, ustawienie energii 360 J i
powtórzenie działań określonych w lit. j-l,
r) odłożenie łyżki na uchwyty defibrylatora po wykonaniu trzeciego
wyładowania,
s) odłożenie łyżki na uchwyty defibrylatora i niezwłoczne potwierdzenie
obecności tego rytmu za pośrednictwem zwykłych odprowadzeń
monitora, jeżeli stwierdzono asystolię lub aktywność elektryczną bez
tętna,
t) sprawdzenie rytmu serca na monitorze, a w razie potrzeby również
obecności tętna,
u) przed wykonaniem następnego cyklu wyładowań przez 1 minutę
prowadzenie postępowania zgodne z algorytmem ALS;
2) wykonaniu defibrylacji z użyciem AED  automatycznych defibrylatorów
zewnętrznych obejmuje:
a) ocenę stanu chorego,
b) potwierdzenie zatrzymania krążenia i braku tętna,
c) włączenie defibrylatora,
d) podłączenie do pacjenta elektrod defibrylatora,
e) postępowanie zgodnie z instrukcjami głosowymi lub podawanymi na
ekranie:
- po analizie rytmu i instrukcji defibrylacja wskazana,
włączenie przycisku defibrylacja,
- zastosowanie do 3 wyładowań,
- po każdych 3 wyładowaniach poszukiwanie cech
zachowanego krążenia,
- po analizie rytmu i instrukcji defibrylacja niewskazana,
prowadzenie ucisku klatki piersiowej i wentylacji chorego
według BLS,
- kontynuowanie do chwili ewentualnego podjęcia procedur
ALS.
6. Wykonanie procedury kardiowersji elektrycznej obejmuje:
1) ustalenie wskazania do kardiowersji  rodzaj tachyarytmii i zaburzenia
hemodynamiczne;
2) potwierdzenie obecności tętna na tętnicach;
3) zastosowanie analgo  sedacji, o ile wskazana;
4) ułożenie chorego w pozycji leżącej na plecach;
5) odsłonienie całej klatki piersiowej chorego;
6) włączenie defibrylatora;
7) przyłożenie nażelowanej łyżki defibrylatora na klatkę piersiową pacjenta w
pozycji: jedna łyżka pod prawym obojczykiem, druga w okolicy koniuszka
serca w linii pachowej przedniej;
8) sprawdzenie rytmu na monitorze defibrylatora;
9) ustawienie defibrylatora na defibrylację synchroniczną przyciskiem SYNC,
w razie stwierdzenia tachyarytmii innych niż migotanie komór i
częstoskurcz komorowy;
10) ustawienie odpowiedniego poziomu energii, pierwsze wyładowanie 50 lub
100 J;
11) naładowanie defibrylatora;
12) ostrzeżenie personelu o wyładowaniu;
13) nie zdejmowanie łyżek defibrylatora z klatki piersiowej chorego, o ile nie
zmieni się rytm na monitorze;
14) przeprowadzenie drugiego wyładowania energią 200 J i ewentualnie
trzeciego o energii 300 lub 360J w przypadku braku zmiany zapisu;
15) odłożenie łyżki defibrylatora w przypadku zmiany zapisu na monitorze;
16) potwierdzenie uzyskania oczekiwanego zapisu elektrokardiograficznego;
17) kontynuowanie dalszego monitorowania pacjenta.
7. Wykonanie procedury tamponady jamy nosowej polegającej na:
1) wykonaniu zakładania tamponady jamy nosowo-przedniej obejmuje:
a) wprowadzenie do nozdrza jak najgłębiej jednego końca
nawazelinowanego bandaża lub taśmy o szerokości 1-2,5 cm,
b) szczelne wypełnienie tamponem całej jamy nosowej układając go w
fałdy,
c) pozostawienie tamponu w jamie nosowej przez 2-3dni,
d) usuwanie tamponu pod kontrolą laryngologa;
2) wykonaniu tamponady tylnej nosa obejmuje:
a) usunięcie tamponady przedniej,
b) wprowadzenie cewnika FOLEYA do przewodu nosowego do części
nosowej gardła,
c) napełnienie balonika cewnika 10 ml powietrza i pociągnięcie cewnika
tak, aby balonik zamknął nozdrza tylne,
d) przymocowanie cewnika do nosa plastrem.
8. Wykonanie procedury konikotomii obejmuje:
1) ułożenie chorego na wznak;
2) odkażenie i obłożenie jałowo przednią powierzchnię szyi, jeśli pozwala na
to czas;
3) zlokalizowanie palcami stożka sprężystego krtani (w linii pośrodkowej szyi,
poniżej chrząstki pierścieniowatej);
4) połączenie cewnika naczyniowego nr 12-14 z 5 ml strzykawką;
5) przekłucie skóry w linii pośrodkowej szyi nad stożkiem sprężystym;
6) skierowanie cewnika ku dołowi pod kątem 45 stopni w stosunku do góry;
7) aspirowanie tłoku strzykawki ostrożnie popychając cewnik do momentu
zaaspirowania powietrza;
8) wprowadzenie cewnika przez igłę w kierunku dystalnego odcinka tchawicy;
9) usunięcie igły;
10) połączenie bliższego końca cewnika z 3,0 mm łącznikiem pediatrycznej
rurki intubacyjnej;
11) połączenie ramiona łącznika Y z przewodem do podawania tlenu i
łącznikiem rurki dotchawiczej;
12) utrzymanie przepływu tlenu na poziomie 15 l/ min;
13) zapewnienie wentylacji zatykając na przemian kciukiem otwór na końcu
wolnego ramienia łącznika Y na 1 sekundę i odsłaniając go na 4 sekundy;
14) wentylowanie w sposób określony w pkt 13 maksymalnie 30-45 minut.
9. Wykonanie procedury założenia maski krtaniowej obejmuje:
1) ułożenie pacjenta w pozycji leżącej na plecach z głową i szyją w ustawieniu
osiowym;
2) dobranie maski krtaniowej odpowiedniej dla pacjenta wielkości;
3) potwierdzenie całkowitego opróżnienia mankietu uszczelniającego maski
krtaniowej;
4) nałożenie żelu na zewnętrzną powierzchnię mankietu uszczelniającego;
5) uchwycenie prawą ręką maski jak pióro;
6) wprowadzenie maski pod górne siekacze, zachowując kontakt górnej
powierzchni maski z podniebieniem, aż maska zbliży się do tylnej ściany
gardła;
7) naciśnięcie maski w kierunku do tyłu i ku dołowi wzdłuż krzywizny tylnej
ściany gardła, aż do oporu;
8) napełnienie mankietu uszczelniającego;
9) potwierdzenie wzrokowo i osłuchowo drożność dróg oddechowych po
założeniu maski;
9) zabezpieczenie rurki przed przygryzieniem stosując w szczególności rurkę
ustno-gardłową;
10) zabezpieczenie położenia rurki przed dyslokacją.
10. W razie nieskutecznego wprowadzenia maski krtaniowej należy:
1) usunąć maskę krtaniową z jamy ustnej pacjenta;
2) natlenić chorego;
3) ponowić próbę założenia maski krtaniowej.
11. Wykonanie procedury intubacji dotchawicznej przez usta obejmuje:
1) otworzenie palcami prawej ręki ust pacjenta;
2) uchwycenie lewą ręką laryngoskopu;
3) delikatnie wprowadzenie łopatki laryngoskopu do jamy ustnej z prawej
strony;
4) przesunięcie łopatki laryngoskopu w kierunku nagłośni, przy
równoczesnym odsunięciu języka pacjenta na lewa stronę;
5) umieszczenie końca łopatki pod nagłośnią lub w dołku nagłośniowym w
zależności od typu użytego laryngoskopu;
6) uniesienie zdecydowanym ruchem rękojeści laryngoskopu ku górze nie
zginając lewej ręki w nadgarstku, aby uwidocznić struny głosowe;
7) z prawej strony wprowadzenie pomiędzy strun głosowych rurki
dotchawicznej;
8) wsunięcie rurki dotchawicznej tak, aby mankiet uszczelniający znalazł się
poniżej strun głosowych;
9) wypełnienie balonika 5-10 ml powietrza;
10) podłączenie worka Ambu i rozpoczęcie wentylacji osłuchując
jednocześnie klatkę piersiową i nadbrzusze;
11) zabezpieczenie rurki dotchawicznej przed wypadnięciem;
12) staranne założenie rurki ustno-gardłową;
13) kontynuowanie wentylacji pacjenta.
12. Wykonanie procedury intubacji dotchawicznej przez nos obejmuje:
1) pokrycie końca i mankietu rurki dotchawicznej żelem lignokainowym;
2) delikatne wprowadzenie końca rurki przez otwór nosowy, przesuwając ją
głębiej;
3) zwiększenie przygięcie głowy pacjenta do przodu w przypadku oporu przy
wprowadzaniu rurki;
4) obserwowanie obecności pary w świetle rurki;
5) wprowadzenie rurki pomiędzy struny głosowe;
6) potwierdzenie obecności rurki w tchawicy;
7) wypełnienie mankietu uszczelniającego rurki;
8) zabezpieczenie rurki przed przemieszczeniem.
13. Wykonanie procedury zabiegu Heimlicha obejmuje:
1) ustawienie się za ratowanym;
2) objęcie chorego obiema rękami na wysokości jego nadbrzusza;
3) pochylenie pacjenta ku przodowi;
4) umieszczenie ręki zaciśniętej w pięść pomiędzy pępkiem a wyrostkiem
mieczykowatym pacjenta;
5) uchwycenie własnej pięści drugą ręką;
6) silne pociągnięcie splecionymi rękoma w kierunku do wewnątrz i ku górze;
7) skontrolowanie jamy ustnej w razie podejrzenia ewakuacji ciała obcego z
dróg oddechowych chorego.
14. Wykonanie procedury cewnikowania pęcherza moczowego:
1) u mężczyzny obejmuje:
a) ułożenie jałowej serwety wokół prącia,
b) odciągnięcie napletka,
c) utrzymywanie prącia w położeniu prostopadłym do powierzchni
ciała pacjenta,
d) odkażenie prawą ręką żołądzia prącia,
e) nałożenie na cewnik warstwy żelu nadającego poślizg i ujęcie
cewnika prawą ręką,
f) możliwość wprowadzenia żelu bezpośrednio do cewki moczowej,
g) wprowadzenie cewnika do cewki moczowej,
h) obserwowanie wypływu moczu w świetle cewnika,
i) połączenie cewnika ze zbiornikiem na mocz,
j) napełnienie balonika uszczelniającego cewnik 10 ml roztworu soli
fizjologicznejł
2) u kobiety obejmuje:
a) ułożenie chorej w pozycji na plecach,
b) obłożenie wejścia do cewki moczowej jałowymi serwetami,
c) rozchylenie ręką niedominującą wargi sromowej mniejszej celem
uwidocznienia cewki moczowej,
d) zdezynfekowanie gazikiem ujścia cewki moczowej drugą ręką,
e) ujęcie ręką dominującą pokrytego żelem cewnika i wprowadzenie go
przez ujście cewki moczowej,
f) wprowadzenie cewnika na głębokość około 10 cm lub do chwili
pojawienia się moczu w świetle cewnika,
g) napełnienie balonika cewnika 10 ml roztworu soli fizjologicznej,
h) podłączenie cewnika do worka zbiorczego na mocz.
15. Wykonanie procedury bezprzyrządowego unieruchamiania kręgosłupa szyjnego
obejmuje:
1) podejście do chorego od strony jego twarzy;
2) poinformowanie chorego o konieczności stabilizacji jego kręgosłupa
szyjnego;
3) uchwycenie oburącz głowy i szyi chorego;
4) oparcie obu przedramion na podłożu;
5) stabilizowanie kręgosłupa w osi długiej chorego;
6) nie stosowanie wyciągu w osi.
16. Wykonanie procedury przyrządowego unieruchamiania kręgosłupa szyjnego
obejmuje:
1) uklęknięcie za głową chorego;
2) stabilizowanie oburącz głowy i kręgosłupa szyjnego w osi kręgosłupa;
3) niestosowanie wyciągu;
4) stabilizowanie kręgosłupa podczas zakładania kołnierza Schanza;
5) niezwalnianie stabilizacji po założeniu kołnierza Schanza;
6) po przeniesieniu na deskę ortopedyczną ustabilizowanie głowy
urządzeniami stabilizującymi;
7) zwolnienie unieruchomienia ręcznego;
8) zapięcie pasa stabilizującego na czole i brodzie chorego;
9) kontrolowanie drożności dróg oddechowych pacjenta.
17. Wykonanie procedury unieruchamiania kręgosłupa szyjnego i piersiowego
obejmuje:
1) ustawienie się jednego ratownika za chorym, ułożenie rąk po obu stronach
głowy chorego, stabilizowanie kręgosłupa szyjnego;
2) założenie przez drugiego ratownika kołnierza szyjnego;
3) ułożenie krótkiej deski ortopedycznej za chorym;
4) przymocowanie chorego pasami stabilizującymi do krótkiej deski
stabilizującej poprzez:
a) poprowadzenie krótkiego pasa mocującego pod pachami chorego w
poprzek klatki piersiowej, prowadzenie pasa powyżej piersi kobiety,
b) poprowadzenie każdego długiego pasa ponad udem chorego,
następnie między nogami, owijając go pod udem i wokół tego
samego uda na zewnątrz, nie uciskając pasem zewnętrznych
narządów płciowych mężczyzny,
c) poprowadzenie pasów udowych w poprzek klatki piersiowej ku
górze,
d) prowadzenie niższego pasa poprzecznego u kobiet ciężarnych
ponad miednicą,
e) nie prowadzenie pasa poprzecznego nad ciężarną macicą,
f) przypięcie pasów udowych do przeciwległych krótkich pasów,
przeprowadzonych ponad barkami chorego;
5) zaciśnięcie pasów tak, aby pozyskać pewną stabilizację na desce;
6) zabezpieczenie głowy taśmą przeprowadzoną przez czoło;
7) przeniesienie chorego na długie twarde nosze;
8) zapięcie pasów stabilizujących noszy długich.
18. Wykonanie procedury stabilizacji kręgosłupa szyjnego, piersiowego i
lędz
wiowego obejmuje:
1) utrzymywanie stabilizacji kręgosłupa szyjnego w pozycji pośredniej bez
stosowania wyciągu;
2) założenie kołnierza ortopedycznego;
3) przeniesienie i ułożenie chorego na desce ortopedycznej;
4) zabezpieczenie głowy na desce;
5) przypięcie pasami głowy prowadząc pasy przez czoło i brodę pacjenta;
6) przymocowanie pasami tułowia i kończy chorego do deski ortopedycznej;
7) sprawdzenie napięcia pasów ortopedycznych.
19. Wykonanie procedury unieruchamiania złamań kończyny dolnej w przypadku:
1) urazu stawu kolanowego i kości piszczelowej obejmuje:
a) zbadanie tętna i czucia na kończynie przed unieruchomieniem,
b) pozostawienie stawu kolanowego zgiętego pod katem 15-20 stopni
w urazach kolana,
c) modelowanie szyny na kończynie zdrowej,
d) stosowanie szyny o szerokości 10 cm równomiernie wyścielonej
watą,
e) prowadzenie szyny od przyśrodkowej powierzchni uda w kierunku
do dołu, aż do kostki przyśrodkowej,
f) prowadzenie dalej szyny wokół pięty ku górze po bocznej stronie
kostki, aż do kolana,
g) doprowadzenie szyny do bocznej powierzchni uda,
h) szyna powinna mieć kształt litery U,
i) założenie szyny o szerokości około 15 cm od górnej powierzchni
tylnej części uda ku dołowi, następnie wzdłuż tylnej powierzchni
łydki na powierzchnię podeszwową stopy w celu zwiększenia
stabilności unieruchomienia;
2) urazu stawu skokowego obejmuje:
a) ustawienie stawu skokowego i stopy pod kątem 90 stopni w
stosunku do podudzia, w położeniu pośrednim między nawróceniem
a odwróceniem,
b) zbadanie tętna i czucia na kończynie dolnej przed
unieruchomieniem,
c) założenie szyny o szerokości 10 cm poczynając od bliższej górnej
części łydki, ku dołowi wzdłuż przyśrodkowej powierzchni łydki i
kostki,
d) poprowadzenie szyny wokół pięty i poprzez kostkę boczną wzdłuż
bocznej powierzchni łydki,
e) założenie szyny o szerokości ok. 15 cm  od tylnej powierzchni
górnej części łydki ku dołowi, wzdłuż tylnego odcinka łydki na
powierzchnię podeszwową stopy w celu zwiększenia stabilności
unieruchomienia.
20. Wykonanie procedury unieruchamiania kończyny górnej obejmuje:
1) w urazach łokcia - zachowanie kąta między przedramieniem, a ramieniem
90 stopni;
2) ustawienie kończyny górnej w położeniu pośrednim pomiędzy supinacją, a
pronacją;
3) w urazach nadgarstka ustawienie kończyny w położeniu pośrednim między
supinacją, a pronacją w przeproście około 20-30 stopni;
4) w urazach kciuka pozostawienie nadgarstka w położeniu określonym w pkt
3, kciuk w odwiedzeniu 45 stopni i zgięciu 30 stopni;
5) w urazach śródręcza, stawu śródręczno-paliczkowego i paliczków
bliższych nadgarstek w pozycji określonej w pkt 4, staw śródręczno-
paliczkowy w zgięciu 90 stopni, stawy międzypaliczkowe bliższy i dalszy w
pełnym wyproście;
6) przyłożenie szyny do kończyny złamanej;
7) przymocowanie szyny do kończyny;
8) zabezpieczenie dodatkowo kończyny temblakiem.
21. Wykonanie procedury konikotomii  nacięcie więzadła pierścienno-tarczowego
obejmuje:
1) wyczucie palcami w warunkach jałowych więzadła pierścienno-
tarczowego;
2) wykonanie pionowego nacięcia o długości 3-4 cm ostrzem skalpela nr 11,
rozpoczynając od górnego brzegu chrząstki tarczowej i kierując się ku
wcięciu szyjnemu mostka;
3) stabilizowanie krtani za pomocą haka tchawiczego założonego do
przestrzeni między chrząstką pierścieniowatą, a tarczowatą; gdy ostrze
skalpela tkwi w więzadle, wkładanie kleszczyków hemostatycznych i
rozwieranie poziomo;
4) wyjęcie skalpela i włożenie rozszerzadła, następnie usuwanie haka;
5) włożenie rurki tracheostomijnej nr 4, największą pasującą lub małą z
mankietem nr 6;
6) osłuchanie czy szmery oddechowe są symetryczne, sprawdzenie czy
powietrze nie dostaje się pod skórę, ocenienie prawidłowego położenia
stabilizuje rurki detektorem CO2 lub zdjęciem Rtg klatki piersiowej.
22. Wykonanie procedury intubacji dotchawiczna  na ślepo obejmuje:
1) posmarowanie środkiem zmniejszającym tarcie rurki i wejścia do nosa;
2) wybranie zazwyczaj prawego przewodu nosowego;
3) wprowadzenie rurki do jamy nosowej kierując ją stromo ku dołowi, starając
się nie uszkadzać nosogardzieli;
4) następnie wsunięcie rurki do ustnej części gardła, a w razie pojawienia się
oporu rurkę lekko wycofanie i bardziej wyprostowanie głowy;
5) przyłożenie ucha do zakończenia rurki i wsłuchanie się w szmery
oddechowe pacjenta, a następnie wprowadzanie powoli rurki dalej;
6) zostawienie rurki podczas wdechu wsuniętej przez szparę głośni, gdy
szmery staną się maksymalnie głośne.
23. Wykonanie procedury dekontaminacji wewnętrznej i eliminacji toksyny z
przewodu pokarmowego obejmuje:
1) prowokowanie wymiotów wyłącznie u przytomnych poprzez:
a) podawanie doustnie lekko osolonej wody,
b) drażnienie mechaniczne tylnej ściany gardła;
2) płukanie żołądka:
a) wykonanie intubacji dotchawicznej u chorego nieprzytomnego,
b) ułożenie na boku, w pozycji ukośnej głową w dół chorego
przymroczonego,
c) ewentualne wypłukanie w pozycji siedzącej chorego przytomnego,
d) ułożenie grubej sondy posmarowanej żelem,
e) po wprowadzeniu sondy upewnienie się, że znajduje się ona w
żołądku przez odessanie treści lub osłuchanie żołądka w czasie
wprowadzania powietrza przez sondę,
f) wlanie przez sondę 200-300 ml wody w temperaturze ciała i
usunięcie na zasadzie syfonu powtarzając, aż do wypłukania
zawartości żołądka (uzyskania wodojasnych popłuczyn),
g) do ostatniej porcji wody podanie 50-100 g węgla aktywowanego;
3) węgiel aktywowany w pojedynczej dawce do 1 godziny od zażycia
substancji toksycznej 25-100 g;
4) środki przeczyszczające  natrium sulfuricum.
24. Wykonanie procedury dekontaminacji zewnętrznej w skażeniach:
1) oczu obejmuje:
a) niezwłoczne rozpoczęcie płukania oczu obfitą ilością wody oraz
podanie miejscowe środka znieczulającego niezależnie od rodzaju
substancji toksycznej,
b) usunięcie szkła kontaktowego,
c) możliwość kontynuowania płukania oczu roztworem 0,9 % NaCl z
użyciem dostępnych opakowań i podłączonych zestawów
kroplówkowych,
d) kontynuowanie płukania przez co najmniej 15 minut,
e) sprawdzenie po zakończeniu zabiegu pH w worku spojówkowym w
przypadku, gdy substancją toksyczną jest kwas lub zasada,
f) kontynuowanie płukania w przypadku, gdy pH w worku
spojówkowym nie jest równe 7,
g) niepodawanie środków neutralizujących,
h) skierowanie pacjenta na konsultację okulistyczną po zakończeniu
przepłukiwania;
2) skóry obejmuje:
a) zdjęcie skażonej odzieży i rzeczy osobistych, z zachowaniem
środków ostrożności przez osoby ratujące,
b) zmywanie skażonej powierzchni skóry dużą ilością wody przez co
najmniej 15 minut,
c) powtórzenie dwukrotnie zmywania mydłem lub szamponem przy
zwróceniu uwagi na fałdy skórne, powierzchni za uszami, łożyska
paznokci, włosów w przypadku skażenia substancjami oleistymi,
d) nieużywanie substancji neutralizujących,
e) glukonianu wapnia śródskórnie lub dotetniczo w oparzeniach
kwasem fluorowodorowym podawanie.
25. Wykonanie procedury opatrunku ochronnego oka obejmuje:
1) przyłożenie jałowego gazik do oka, aby jednym brzegiem przylegał do oka;
2) położenie gazika na gazik, o którym mowa w pkt 1;
3) przyciśnięcie gazików, o których mowa w pkt 1 i 2, do oka oraz
umocowanie przylepcem do skóry.
26. Wykonanie procedury usunięcia ciała obcego z oka obejmuje:
1) usunięcie za pomocą sterylnej pałeczki z wacikiem, lekko zwilżonej kroplą
roztworu znieczulającego ciało obce umieszczone powierzchownie w oku;
2) skierowanie osoby do lekarza okulisty w przypadku, gdy ciało obce tkwi w
gałce ocznej w lampie szczelinowej.
27. Wykonanie procedury płukania oka w urazie chemicznym obejmuje:
1) usunięcie za pomocą sterylnej pałeczki z wacikiem ciała obcego
umieszczonego powierzchownie w oku;
2) płukanie oka strzykawką z 10 ml 0,9 % NaCl od wewnętrznego do
zewnętrznego kącika oka przez kilka minut;
3) założenie suchego, jałowego opatrunku i skierowanie do lekarza okulisty.
28. Wykonanie procedury usunięcia ciała obcego z nosa obejmuje:
1) posadzenie i uspokojenie pacjenta;
2) usunięcie ciała obcego za pomocą małych kleszczyków lub tępo
zakończonego haczyka posługując się lusterkiem czołowym lub lampą
oraz wziernikiem donosowym;
3) możliwość podania znieczulenia miejscowego i obkurczenia naczyń
krwionośnych błony śluzowej nosa.