Leki w pogotowiu

background image

"Leki w pogotowiu" w pigułce, (czyli wykaz
leków, które każdy ratownik ma obowiązek
znać) oraz ich krótki opis działania

(2006)

1) Aminophyllinum (Eufilina, Teofilina)0,25g/ amp
Zastosowanie: Leczenie skurczu oskrzeli związanego z: astmą oskrzelową,
przewlekłym zapaleniem oskrzeli, rozedmą płuc, przewlekłą obturacyjną
chorobą płuc.
Działanie: Aminofilina poprawia kurczliwość przepony, poprawia
wentylację płuc, przyspiesza ruch rzęsek oskrzelowych. Zmniejszając
napięcie toniczne mięśni gładkich działa rozszerzająco na naczynia,
zwłaszcza nerkowe, dzięki czemu przyspiesza i ułatwia wydalanie moczu.
Poza tym aminofilina rozszerza naczynia skóry, mózgu, mięśni
prążkowanych, płuc i serca. Zwiększa wydzielanie kwasu solnego w
żołądku.

2) Amiodarone (Cordarone)0,15g/ amp.
Zastosowanie: Komorowe i nadkomorowe zaburzenia rytmu, w których
inne leki przeciwarytmiczne są nieskuteczne lub przeciwwskazane,
zaburzenia rytmu w przebiegu zespołu WPW, częstoskurcz komorowy,
nawracające migotanie komór, migotanie przedsionków.
Działanie: Zmniejsza zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen,
prawdopodobnie wpływa rozszerzająco na naczynia wieńcowe.

3) Atropinum sulfuricum (Atropina) 0,001g/ amp.
Zastosowanie: Stany skurczowe jelit, układu moczowego, kolka żółciowa,
premedykacja do znieczulenia ogólnego, rzadkoskurcz spowodowany
odruchowym pobudzeniem nerwu błędnego, zatrucie insektycydami
fosforoogranicznymi i niektórymi grzybami..
Działanie: Rozszerza źrenicę, podwyższa ciśnienie płynu w gałce ocznej,
hamuje wydzielanie gruczołów - potowych, łzowych, ślinowych, śluzowych,
nieznacznie rozszerza oskrzela. Hamuje wpływ nerwu błędnego na układ
sercowo-naczyniowy, przyspieszając czynność serca. Rozszerza naczynia
krwionośne skóry, powodując jej zaczerwienienie. Zmniejsza napięcie
mięśni gładkich przewodu pokarmowego, dróg żółciowych, moczowodów i
pęcherza moczowego. Posiada działanie ośrodkowe, wywołując w zależności
od dawki stan pobudzenia lub depresji.

4) Calcium (Wapń) 10% 1,375g/ amp.
Działanie: Podanie preparatu prowadzi do uszczelnienia śródbłonków
naczyń, zmniejszenia obrzęków i odczynów alergicznych, przywraca

background image

prawidłową kurczliwość mięśni oraz wyrównuje niedobory wapnia w
organizmie.
Zastosowanie: Stany niedoboru wapnia wymagające szybkiego
uzupełnienia (tężyczka, kurcz głośni, ostra hipokalcemia, złamania), ostre
stany alergiczne (wstrząs anafilaktyczny, astma oskrzelowa, obrzęk
Quinckego, pokrzywka). Ponadto w zatruciu solami metali ciężkich i
siarczanem magnezu oraz u pacjentów nie reagujących na leczenie doustne.

5) Chlorpromazine (Fenactil) 0,05g/ amp.
Działanie: Lek o silnym działaniu przeciwpsychotycznym, a także o silnym
działaniu uspokajającym, przeciwlękowym. Nie posiada właściwości
przeciwdepresyjnych. Działa przeciwwymiotnie,
Zastosowanie: We wszystkich stanach pobudzenia psychoruchowego: stany
maniakalne, psychozy schizofreniczne i cyklofreniczne, w niektórych
postaciach depresji z niepokojem ruchowym, W leczeniu objawów
abstynencji. Objawowo w leczeniu nudności i wymiotów, czkawki, jako
przygotowanie do narkozy ogólnej.

6) Carbo medecinalis (Węgiel) 0,3g tabl. kaps.
Działanie: Jelitowy lek adsorbujący. Po podaniu doustnym wiąże różne
substancje znajdujące się w przewodzie pokarmowym, w tym związki
nasilające perystaltykę, toksyny bakteryjne, bakterie, leki i inne związki
chemiczne oraz produkty gnilne, gazy jelitowe, substancje toksyczne itp.
Działa zapierająco
Zastosowanie: Biegunki, niestrawność, wzdęcia. Zatrucia lekami lub innymi
związkami chemicznymi - po porozumieniu z lekarzem.

7) Clemastine 2mg/ amp
Działanie: Lek o działaniu przeciwhistaminowym, przeciwalergicznym,
przeciwświądowym i przeciwobrzękowym. Nie wykazuje depresyjnego
wpływu na o.u.n. i obwodowy układ nerwowy.
Zastosowanie: Pokrzywka, obrzęk Quincke'go, odczyny polekowe i
alergiczne. Zapobiegawczo przed zabiegiem lub badaniem diagnostycznym,
np. endoskopią, podaniem środka cieniującego, itp.

8) Clonazepam 0,001g/ amp.
Działanie: Charakteryzuje się silnym i długotrwałym działaniem
przeciwdrgawkowym. Wykazuje także działanie przeciwlękowe i
uspokajające. Działa umiarkowanie nasennie i rozluźnia napięcie
mięśniowe. Podany dożylnie działa natychmiast.
Wskazania: Leczenie doraźne. Wszelkie postacie padaczki u dorosłych i
dzieci. Ostre napady lęku.

background image

9) Deksamethasone (Dexaven) 0,008g/ amp.
Działanie: Syntetyczny glikokortykosteroid o bardzo silnym i długotrwałym
działaniu przeciwzapalnym i przeciwalergicznym (około 30-krotnie
przewyższającym hydrokortyzon). Ma bardzo silne działanie
przeciwobrzękowe w obrzęku mózgu pochodzenia naczynioruchowego, w
nowotworach mózgu, po urazach głowy, a także po zabiegach
neurochirurgicznych. Przeciwzapalne i przeciwalergiczne działanie ujawnia
się już po kilku minutach po podaniu dożylnym, jak i domięśniowym.
Wskazania: Obrzęk mózgu, osłona zabiegów neurochirurgicznych,
bezpośrednie zagrożenie życia: wstrząs anafilaktyczny, ostre odczyny
uczuleniowe, choroba posurowicza, stan dychawiczy, ostre zapalenia dróg
oddechowych z zagrożeniem ich drożności, ostry obrzęk głośni i
Quincke'go, uogólnione zakażenia o ciężkim przebiegu z powikłaniami
krążeniowymi i mózgowymi, zachłystowe zapalenie płuc

10) Diazepam (Relanium) 0,01g/ amp.
Działanie: Pochodna benzodiazepiny. Charakteryzuje się silnym działaniem
przeciwlękowym, uspokajającym i przeciwdrgawkowym. Wykazuje
również silne działanie nasenne i rozluźniające napięcie mięśniowe.
Zmniejsza napięcie, lęk, drażliwość, pobudliwość i agresywność.
Wskazania: Stan padaczkowy. Ostre stany lękowe połączone z
pobudzeniem ruchowym, agresywnością. Zespół majaczenia alkoholowego.
Przed kardiowersją.

11) Dobutamine (Dobutamina) 0,25g/ fiol.
Działanie: Wykazuje silne działanie inotropowe dodatnie na mięsień
sercowy (ułatwia przewodnictwo przedsionkowo-komorowe). Poprawia
kurczliwość mięśnia sercowego, zwiększa rzut serca z minimalnym
wpływem na częstość akcji serca, zmniejsza płucny opór naczyniowy -
poprawia przepływ płucny, poprawia przepływ wieńcowy oraz utlenowanie
mięśnia sercowego w stanach niedokrwienia. Nie wpływa w wyraźny sposób
na naczynia krwionośne, nie powoduje wzrostu oporu.
Wskazania: Różne postacie wstrząsu i niewydolności krążenia
(niewydolność lewo- i prawokomorowa, zawał mięśnia sercowego, wstrząs
kardiogenny, zespół małego rzutu),

12) Dopamine (Dopamina) 0,2g/ amp. 3 sztuki
Działanie:
W dawkach niskich (1-4 µg/kg m.c./1 min) - zwiększa kurczliwość mięśnia
sercowego, objętość wyrzutową, nieznacznie zwiększając częstość skurczów,
w naczyniach nerkowych i krezkowych - co zwiększa przepływ przez te
naczynia. Efektem jest wzrost diurezy
W dawkach średnich (5-10 µg/kg m.c./1 min) - zwiększa ciśnienie tętnicze

background image

(wzrasta głównie ciśnienie skurczowe; zwiększa się amplituda ciśnienia),
poprawia się przepływ przez naczynia wieńcowe.
W dawkach wysokich (powyżej 10 µg/kg m.c./1 min – ma silny efekt
kurczący naczynia, wzrost ciśnienia tętniczego i spadek perfuzji tkankowej
(w tym możliwy spadek perfuzji wieńcowej), przyspieszenie akcji serca.
Wskazania: Wstrząs septyczny, kardiogenny, urazowy; niewydolność
mięśnia sercowego. W niektórych postaciach wstrząsu stosowana
jednocześnie z dobutaminą i/lub lekami rozszerzającymi naczynia
krwionośne (nitrogliceryną, nitroprusydkiem sodu).

13) Digoxin amp.0,5g/ 2ml
Działanie: Glikozyd nasercowy. Zwiększa siłę skurczu mięśnia serca, skraca
czas jego trwania, wydłużeniu ulegają przerwy pomiędzy skurczami co
ułatwia napływ żylny. Zwalnia czynność serca poprzez bezpośredni
hamujący wpływ na węzeł zatokowy oraz przez pobudzenie receptorów
nerwu błędnego. Hamuje i zwalnia przewodzenie przedsionkowo-
komorowe. O stanie wysycenia glikozydami świadczy miseczkowaty kształt
odcinka ST w elektrokardiogramie, ponadto ulega wydłużeniu odcinek PQ,
skróceniu odcinek QT. Lek kurczy naczynia jamy brzusznej
Wskazania: Ostra niewydolność serca, nadkomorowe zaburzenia rytmu
serca, migotanie przedsionków.

14) Epinepherine (Epinefryna, Adrenalina) 0,001g/ 1ml
Działanie: Powoduje skurcz naczyń, a w konsekwencji podniesienie
ciśnienia tętniczego. Przyspiesza czynność serca i zwiększa pojemność
minutową, w nieznaczny sposób wpływając na rozszerzenie naczyń
wieńcowych (działanie dwufazowe: najpierw je zwęża, aby następnie
rozszerzyć). Rozszerza też źrenicę i oskrzela; przyspiesza oddychanie.
Hamuje perystaltykę jelit, wydzielanie soków trawiennych i śliny, obniża
napięcie mięśni gładkich. Zwiększa stężenie glukozy w krwi. Podana w
małej dawce działa głównie miejscowo kurcząc naczynia i anemizując
otaczające tkanki. Miejscowe podanie leku do oskrzeli (p. rurkę
intubacyjną) powoduje rozkurcz mięśni gładkich drzewa oskrzelowego. Ta
droga podania jest równie skuteczna jak dożylna, czy dosercowa. Jej
działanie po podaniu dożylnym jest bardzo szybkie, ale krótkotrwałe -
szybko ulega utlenieniu i rozkładowi. Po podaniu podskórnym działa
powoli, po domięśniowym - nieco szybciej.
Wskazania: Stan astmatyczny, dychawica oskrzelowa w stanie zaostrzenia,
wstrząs anafilaktyczny, zatrzymanie czynności serca, Uogólniona
pokrzywka i obrzęki. Miejscowo wykorzystywana jest głównie w
laryngologii, okulistyce, stomatologii i w drobnych zabiegach
chirurgicznych dla uzyskania anemizacji tkanek (obkurcza naczynia
krwionośne)

background image


15) Fenoterol aerosol (Berodual, Berotec)
Działanie: Lek złożony o synergicznym działaniu rozkurczającym oskrzela.
Bromowodorek fenoterolu działa przez pobudzenie receptorów b2-
adrenergicznych oskrzeli, prowadząc do rozkurczu mięśni gładkich.
Wskazania: Zapobieganie i leczenie objawów schorzeń obturacyjnych dróg
oddechowych, takich jak astma oskrzelowa, przewlekłe zapalenie oskrzeli z
towarzyszącą rozedmą lub bez (przewlekła obturacyjna choroba płuc
POChP).

16) Fentanyl 0,1g mg/ amp.
Działanie: Lek przeciwbólowy z grupy czystych agonistów receptora.
Charakteryzuje się bardzo silnym, krótkotrwałym efektem
przeciwbólowym. Po podaniu dożylnie efekt analgetyczny występuje prawie
natychmiast (pełny po około 2 min.) i utrzymuje się około 20-30 min.
Dobrze wchłania się również po podaniu innymi drogami. Po stosowaniu w
dużych dawkach efekty działania utrzymują się kilka godzin. Ma niewielki
wpływ na układ krążenia. Nieznacznie obniża przepływ mózgowy,
Wykazuje wszystkie typowe dla opioidów działania ośrodkowe, w tym
zmniejszenie wrażliwośći ośrodka oddechowego, wywoływanie nudności i
wymiotów.
Wskazania: Jako silny lek przeciwbólowy w bólach ostrych (urazowych,
pooperacyjnych, w bólu zawałowym). Tłumienie / zniesienie napędu
oddechowego u chorych wentylowanych mechanicznie.

17) Furosemide 0,02g/ amp.
Działanie: Diuretyk pętlowy o bardzo silnym działaniu, Prowadzi do utraty
jonów wapniowych, magnezowych, fosforanów, zmniejsza wydalanie kwasu
moczowego, powoduje niewielki wzrost przesączania kłębkowego. Poza
nerkami działa na metabolizm węglowodanów, obniżając tolerancję
glukozy. Ma także bezpośredni wpływ spazmolityczny na mięśnie naczyń
Wskazania: Ostra i przewlekła niewydolność krążenia, obrzęk płuc, obrzęk
mózgu, nadciśnienie tętnicze, marskość wątroby, ostra niewydolność nerek,
diureza wymuszona w zatruciach, obrzęki różnego pochodzenia.

18) Glukoza amp. 5 sztuk
Działanie: Glukoza stanowi główny substrat przemian energetycznych w
organizmie, jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania wszystkich
tkanek organizmu. Ze względu na niską osmolarność roztworu glukozy
uzasadnia stosowanie jako rozpuszczalnik wielu leków podawanych
Wskazania
Glukoza 5%: rozpuszczalnik do leków i koncentratów podawanych
pozajelitowo.

background image

Glukoza 10%: uzupełnienie niedoborów energetycznych poprzez żywienie
pozajelitowe, leczenie hipoglikemii oraz jako rozpuszczalnik do
koncentratów elektrolitowych i leków podawanych pozajelitowo, nie
wykazujących niezgodności.
Glukoza 20% i 40%: uzupełnienie niedoborów energetycznych poprzez
żywienie pozajelitowe, składnik węglowodanowy w żywieniu pozajelitowym
oraz leczenie hipoglikemii.

19) Nitroglicerinum (Perliganit, Nitromint) tabl. 1mg
Działanie: Lek o silnym, krótkotrwałym działaniu na mięśnie gładkie,
głównie naczyń krwionośnych. Powoduje: rozszerzenie żylnego łożyska
naczyniowego przez co zmniejsza się ciśnienie napełniania serca, spada
obciążenie wstępne i ciśnienie późnorozkurczowe lewej komory oraz
ciśnienie w tętnicy płucnej; zmniejszenie oporu obwodowego i obciążenia
następczego przez co spada praca i wydatek energetyczny mięśnia
sercowego; zmniejszenie oporu przepływu wieńcowego, zwiększenie
przepływu wieńcowego (może też powodować korzystną redystrybucję
przepływu wieńcowego do strefy podwsierdziowej) i rozszerzenie naczyń
wieńcowych; zmniejszenie zużycia tlenu przez mięsień sercowy. Skutkiem
powyższych działań: w niewydolności wieńcowej - zmniejsza się
niedotlenienie mięśnia sercowego; w niewydolności krążenia - poprawia się
objętość minutowa. Nie wywiera bezpośredniego wpływu na serce - efekty
hemodynamiczne i zmiana częstości akcji serca po podaniu leku są
wynikiem wpływu na naczynia. Obniża ciśnienie tętnicze. Podnosi ciśnienie
śródczaszkowe i śródgałkowe.
Po podaniu podjęzykowo w postaci aerozolu szybko pojawia się działanie
(w czasie 30-50 sek)
Wskazania: Łagodzenie bólu w ostrych napadach dławicy piersiowej i
zapobieganie bólom wieńcowym (przed wysiłkiem fizycznym) w przebiegu
choroby niedokrwiennej serca. Niestabilna choroba niedokrwienna serca.
Zawał mięśnia sercowego. Ostra lewokomorowa niewydolność. Przełom
nadciśnieniowy z zastoinową niewydolnością krążenia. Kontrolowane
podciśnienie w przebiegu zabiegów chirurgicznych.

20) Haloperidol fl. 10 ml
Działanie: Wykazuje silne działanie sedatywne, umiarkowane
przeciwpsychotyczne, słabe przeciwdepresyjne. Znosi objawy niepokoju i
wrogości do otoczenia, zmniejsza agresywność, pobudzenie psychoruchowe,
urojenia i omamy. Zmniejsza napęd psychoruchowy. Wykazuje też
działanie przeciwwymiotne.
Wskazania: W ostrych stanach pobudzenia psychomotorycznego w
przebiegu psychoz schizofrenicznych w stanach maniakalnych.

background image

21) Hydrocortisone 0,5g/ amp.
Działanie: immunosupresyjne i przeciwalergiczne. Krótkotrwale hamuje
podzwgórze i przysadkę mózgową. Po podaniu dożylnym działa prawie
natychmiast, przez około 4 h, po podaniu domięśniowym jego efekt
terapeutyczny utrzymuje się kilka godzin dłużej.
Wskazania: przełom nadnerczowy, wstrząs anafilaktyczny, ostre odczyny
uczuleniowe, choroba posurowicza, stan dychawiczy, ostre zapalenia dróg
oddechowych z zagrożeniem ich drożności, ostry obrzęk głośni i
Quincke'go, obrzęk mózgu, śpiączka hipoglikemiczna, wstrząs septyczny,
zachłystowe zapalenie płuc

22) Hydroxizinum amp. 0,1g/ 2ml
Działanie: Lek o działaniu uspokajającym i przeciwlękowym. Wykazuje
działanie przeciwhistaminowe, przeciwcholinergiczne, słabe
spazmolityczne. Cec***e się także działaniem przeciwwymiotnym, w
niewielkim stopniu obniża ciśnienie krwi. Zmniejsza napięcie wewnętrzne,
niepokój, chwiejność emocjonalną oraz napięcie mięśniowe. Wykazuje
słabe właściwości przeciwdrgawkowe, przeciwbólowe. Nie upośledza
czynności o.u.n
Wskazania: Nerwice z pobudzeniem ruchowym, stany lękowe u osób
starszych, ostre podniecenie u alkoholików, nadmierna pobudliwość
psychomotoryczna u dzieci, choroby uczuleniowe (głównie skóry:
pokrzywka, dermatozy); w przygotowaniu do narkozy.

23) Ketoprofen (Ketonal) 0,1g/ amp.
Działanie: Niesteroidowy lek przeciwzapalny o silnym działaniu
przeciwzapalnym, przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. Szybko
wchłania się po podaniu domięśniowym, osiągając maksymalne stężenie we
krwi po około 15-45 min.
Wskazania: Jako lek przeciwbólowy w leczeniu stanów pooperacyjnych,
podawany dożylnie. Domięśniowo stosowany w chorobach reumatoidalnych
(ostre rzuty zapalne w reumatoidalnym zapaleniu stawów, zesztywniającym
zapaleniu stawów kręgosłupa), w ciężkich artrozach, w ostrych bólach
zwyrodnieniowych stawów, dyskopatiach, bólach korzonkowych,
zapaleniach ścięgien i stawów, bolesnym miesiączkowaniu, bólach
nowotworowych.

24) Kwas acetylosalicylowy (Polopiryna S) 0,5g/ tabl.
Działanie: Zmniejsza agregację płytek, działa przeciwbólowo,
przeciwgorączkowo i przeciwzapalnie. Działanie przeciwgorączkowe i
napotne jest silnie zaznaczone już przy dawkach 1,0-1,5 g/dobę (zwłaszcza
przy podwyższonej temperaturze ciała), działanie przeciwzapalne wyraźnie
zaznaczone jest dopiero po kilku dniach przyjmowania. W dawkach

background image

powyżej 1 g/dobę kwas acetylosalicylowy zmniejsza krzepliwość krwi i
wykazuje działanie fibrynolityczne. Wchłania się szybko i prawie
całkowicie z przewodu pokarmowego.
Wskazania: Stany gorączkowe, przeziębienia, bóle różnego pochodzenia,
nerwobóle, bolesne miesiączkowanie, choroba reumatyczna i gośćcowa,
zapobieganie zakrzepicy naczyń krwionośnych, zapobiegawczo przed
zawałem serca.


25) Lidocaine (Lignokaina, Xylokaina) 0,04g/ 2ml fiol.
Działanie: Lek (z grupy miejscowo znieczulających pochodnych
amidowych) o działaniu stabilizującym błony komórkowe i bezpośrednim
wpływie na układ bodźcoprzewodzący serca, zaliczany do grupy leków
przeciwarytmicznych. Charakteryzuje się stosunkowo małym wpływem
depresyjnym na mięsień sercowy i możliwością względnie bezpiecznego
stosowania w chorobie węzła zatokowo-przedsionkowego.
Wskazania: Jako lek przeciwarytmiczny: leczenie ostrych tachykardii i
arytmii komorowych (m.in. w objawowym leczeniu ponaparstnicowych
zaburzeń rytmu serca). Stosowany również w schemacie CPR (resuscytacji)
w leczeniu skojarzonym zaburzeń rytmu (migotania komór).

26) Lidocaine żel 2% (Lignokaina Żel) tuba
Działanie: Środek miejscowo znieczulający (analgetyk miejscowy).
Początek działania przy podaniu na błony śluzowe występuje po około 2-3
min, utrzymuje się około 30-60 min.
Zastosowanie: do smarowania bezpośrednio przed użyciem rurek
intubacyjnych, masek krtaniowych, sond żołądkowych, zgłębników itp. do
znieczulania cewki moczowej przed zabiegiem (cewnikowanie pęcherza
moczowego) oraz do pokrywania bezpośrednio przed użyciem cewników,
zgłębników, wzierników itp. wprowadzanych do cewki moczowej.

27) Magnzinum sulfate (Magnez) 20%/ 10 ml amp.
Działanie: Podany dożylnie szybko przenika do tkanek i narządów, poraża
płytkę ruchową w mięśniach i działa narkotyzująco na o.u.n. Zmniejsza
napięcie mięśniowe i działa przeciwdrgawkowo.
Wskazania: Tężec, rzucawka porodowa, zatrucia strychniną i naparstnicą.

28) Morphine (Morphini Sulfas, Morfina, MCT Continous) 0,01g/ amp.
Działanie: Silny lek przeciwbólowy z grupy czystych agonistów receptorów
opioidowych. Wykazuje działanie kurczące na mięśnie gładkie przewodu
pokarmowego, dróg żółciowych i moczowych powodując kurcz
odźwiernika, opóźnienie opróżniania żołądka, wzrost ciśnienia w drogach
żółciowych i moczowych, zwolnienie perystaltyki, zaparcia. Przez działanie

background image

na o.u.n. powoduje nudności, wymioty, hamuje odruch kaszlowy, zwęża
źrenice, obniża temperaturę ciała i pobudliwość ośrodka oddechowego.
Poprawia nastrój i działa euforyzująco. Wpływa na układ krążenia zależnie
od stanu wyjściowego: możliwy jest wzrost lub spadek wskaźnika
sercowego, bez istotnego wpływu na ciśnienie końcowo-rozkurczowe w
lewej komorze i w tętnicy płucnej; wykazuje tendencję do zwalniania rytmu
serca przez wpływ pobudzający na nerw błędny i zmniejszenie napięcia
układu współczulnego. Po podaniu domięśniowym lub podskórnym dobrze
wchłania się z miejsca podania, początek działania występuje po około 15-
30 min, działanie maksymalne utrzymuje się 0,5-1,5 h, średni czas działania
wynosi około 4-5 h Bardzo silne działanie przeciwbólowym leku, zwłaszcza
stosowanego w dawkach powtarzanych.
Wskazania: Umiarkowane, silne i bardzo silne bóle o różnorodnej etiologii.
Morfina stosowana jest również w bólu zawałowym i niedokrwieniu
mięśnia sercowego, bólach spowodowanych ciężkim urazem klatki
piersiowej z uszkodzeniem oskrzeli i płuc oraz w zespołach bólowych
przebiegających z męczącym suchym kaszlem (np. na skutek wciągnięcia
opłucnej w proces chorobowy). Jest podstawowym opioidem (zalecanym
przez WHO) w zwalczaniu bólów w przebiegu chorób nowotworowych.

29) Naloxone 0,1mg/ amp.
Działanie: Jest antagonistą w stosunku do naturalnych i syntetycznych
odurzających leków przeciwbólowych, nie posiada działania
przeciwbólowego ani nie wywołuje depresji ośrodka oddechowego. Podanie
go w pełnej dawce po uprzednim podaniu narkotycznych leków
przeciwbólowych powoduje nawrót dolegliwości bólowych, małe dawki
podane pozajelitowo zapobiegają lub znoszą ośrodkowe i obwodowe efekty
działania morfiny i innych opioidów. Podany u osób zależnych od opioidów
może spowodować zespół ostrej abstynencji. Słabo łagodzi depresję ośrodka
oddechowego wywołanej przedawkowaniem innych niż opioidy leków
działających depresyjnie na o.u.n. (np. barbituranów, benzodiazepin).
Nawet długie podawanie leku nie prowadzi do uzależnienia.
Wskazania: Leczenie ostrych zatruć narkotycznymi lekami
przeciwbólowymi, w odwracaniu depresji ośrodka oddechowego
spowodowanej podaniem narkotycznych leków przeciwbólowych, dla celów
diagnostycznych w celu wykrycia narkomanii lub wyjaśnienia przyczyn
depresji ośrodka oddechowego.

30) Neostigmine (Polstygminum) 0,5mg/ amp.
Działanie: Pobudza układ przywspółczulny. Zwiększa amplitudę skurczów
mięśni prążkowanych. Działa pobudzająco na mięśnie gładkie jelit i
pęcherza moczowego, słabiej na mięśnie oskrzeli, moczowodów i dróg
żółciowych. Zwęża źrenice i obniża ciśnienie śródgałkowe oka. Pobudza

background image

wydzielanie gruczołów ślinowych, potowych, śluzowych i łzowych.
Powoduje nieznaczne zwolnienie czynności serca i obniżenie ciśnienia
tętniczego. Maksymalne działanie następuje w 10-30 minut po zastosowaniu
pozajelitowym.
Wskazania: Leczenie objawowe nużliwość mięśni, gdy nie można
zastosować doustnej postaci leku. Odwracanie bloku nerwowo-mięśniowego
wywołanego przez niedepolaryzujące leki zwiotczające.

31) Norepinephirine (Levonor, Noradrenalina) 0,001g/ amp.
Działanie: powoduje skurcz naczyń tętniczych i żylnych (z wyjątkiem
naczyń wieńcowych), zwiększając opory przepływu - zmniejsza ukrwienie
nerek, wątroby, mięśni szkieletowych. Wywołuje krótkotrwały, lecz
gwałtowny wzrost skurczowego i rozkurczowego ciśnienia tętniczego, także
ciśnienia żylnego. Na drodze odruchowej pobudza nerw błędny powodując
zwolnienie czynności serca (w związku z tym objętość minutowa serca
pozostaje stała lub zmniejsza się). Nie działa na OUN.
Wskazania: Ostra obwodowa niewydolność krążenia, wstrząs w przebiegu
zawału mięśnia sercowego, wstrząs pourazowy, anafilaktyczny, w przebiegu
posocznicy - wskazane jest stosowanie łącznie z dopaminą. Dodatek do
środków miejscowo znieczulających.

32) Papaverine (Spasticol) 0,04g/ amp.
Działanie: Nie działa przeciwbólowo i nie powoduje uzależnienia.
Rozkurcza mięśnie gładkie poprzez bezpośredni wpływ na komórki
mięśniowe. Jej działanie spazmolityczne wykorzystywane jest w celu
likwidowania stanów spastycznych mięśni gładkich w obrębie jamy
brzusznej. W bardziej nasilonych stanach skurczowych jest stosowana w
połączeniu z lekami przeciwbólowymi
Wskazania: Stany spastyczne mięśni gładkich: przewodu pokarmowego -
kolka wątrobowa, stany skurczowe dróg żółciowych, kolka jelitowa; dróg
moczowych - kolka nerkowa, bolesne parcie na mocz.

33) Paracetamol (Panadol, Efferalgan, Codipar) 0,5g/ tabl.
Działanie: Lek o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym
Wskazania: Ból o słabym lub średnim nasileniu, np. ból głowy, bolesne
miesiączki, bóle zębów, nerwobóle, bóle stawowe i mięśniowe, bóle po
zabiegach chirurgicznych i stomatologicznych. Gorączka, m.in. w
przeziębieniach i stanach grypopodobnych.

34) Pethidine (Dolargan, Dolcontral) 0,1g/ amp.
Działanie: Silny lek przeciwbólowy, W porównaniu z morfiną słabiej działa
kurcząco na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, ma mniejszą
tendencję do wywoływania zaparć i zwiększania ciśnienia w drogach

background image

moczowych i żółciowych; wykazuje silniejszy wpływ na układ krążenia.
Zastosowana w bólu zawałowym działa inotropowo ujemnie, nieznacznie
podwyższa ciśnienie końcowo-rozkurczowe w lewej komorze, nie wpływa
na ciśnienie w tętnicy płucnej. W zazwyczaj stosowanych dawkach nie
zwęża źrenic (może rozszerzać) Dobrze wchłania się po podaniu
podskórnym lub domięśniowym - początek działania występuje po 10-15
min., efekt przeciwbólowy utrzymuje się 2-4 h.
Wskazania: Silne i bardzo silne bóle o różnorodnej etiologii (pourazowe,
pooperacyjne, w przebiegu chorób nowotworowych); jako opioid z wyboru
w silnych bólach w przebiegu kolki nerkowej, moczowodowej, żółciowej; w
łagodzeniu bólów porodowych, nerwobólach, zawale mięśnia sercowego

35) Phenobarbital (Luminal) 0,2g/ amp.
Działanie: Pochodna kwasu barbiturowego o działaniu nasennym,
uspokajającym. Działa depresyjnie na ośrodek oddechowy, a nasilenie
działania zależy od dawki. Obwodowo działa przeciwskurczowo (obniża
napięcie mięśni gładkich).
Wskazania: Padaczka (grand mal, napady psychomotoryczne). Jako środek
pomocniczy przed zabiegami chirurgicznymi, w tężcu.

36) Płyny koloidowe 500ml (Haes, Gelofusine, Dekstran)
Działanie i zastosowanie: Preparaty powodujące wypełnienie łożyska
naczyniowego i przywrócenie ciśnienia krwi w czasie 3-4 h wlewu
dożylnego. Utrzymują się w krwiobiegu ok. 24 h. Stosowane w leczeniu i
zapobieganiu hipowolemii oraz wstrząsowi spowodowanemu zabiegami
chirurgicznymi, urazami, zakażeniami, oparzeniami.

37) Płyn wieloelektrolitowy (PWE) 500ml
Działanie: Izotoniczny roztwór, uzupełniający niedobory wody i
elektrolitów. Zawiera sole sodu, potasu, wapnia i magnezu. Skład płynu jest
zbliżony do składu elektrolitowego osocza
Wskazania: Niedostateczna doustna podaż płynów. Nawadnianie w okresie
pooperacyjnym. Nadmierna utrata płynów i elektrolitów na skutek
wymiotów i biegunek oraz przez przetoki.

38) Propranolol 0,001g/ amp.
Działanie: Obniża aktywność bodźcotwórczą węzła zatokowego, zwalnia
przewodnictwo w węźle przedsionkowo-komorowym, czynność serca w
spoczynku i podczas wysiłku oraz tachykardię, działa hipotensyjnie,
zmniejsza zużycie tlenu przez mięsień sercowy.
Wskazania: Leczenie doraźne ostrych stanów: tachykardii zatokowej,
węzłowej, migotania i trzepotania przedsionków, komorowych zaburzeń
rytmu; zapobieganie i leczenie zaburzeń rytmu podczas znieczulenia

background image

ogólnego.

39) Salbutamol 0,5mg/ amp. /aerosol.
Działanie: Podawany miejscowo w inhalacjach szybko rozkurcza mięśnie
gładkie oskrzeli i nie wpływa przy tym na układ sercowo-naczyniowy.
Podawany parenteralnie działa silnie rozkurczająco na oskrzela.
Przyspiesza czynność serca, rozszerza obwodowe naczynia krwionośne, nie
ma większego wpływu na ciśnienie tętnicze krwi,
Wskazania: Stan astmatyczny.

40) Sodium bicarbonate (Natrium Bicarbonicum – Bicarbonat)
8,4% 20ml/ amp.
Działanie: Jest związkiem alkalizującym używanym w leczeniu kwasicy
metabolicznej, wydzielany przez nerki wywiera również działanie
alkalizujące na odczyn moczu.
Wskazania: Kwasica metaboliczna różnego pochodzenia

41) Sodium chloride r-r (Sól Fizjologiczna) 0,9%/ 10ml
Działanie: Podany pozajelitowo powoduje krótkotrwałe zwiększenie
objętość krwi krążącej i nieznaczne nasilenie diurezy. Może być używany
jako rozpuszczalnik wielu leków.
Wskazania: Odwodnienie izotoniczne, odwodnienie hipotoniczne, utrata
jonów sodu i chloru przez organizm, uzupełnianie utraconych płynów po
zabiegach operacyjnych, wymiotach, biegunce, wstrząs pourazowy,
oparzenia. Jako jeden z płynów podawanych dożylnie w celu pokrycia
zapotrzebowania dobowego na wodę i elektrolity, kiedy ich podaż drogą
inną niż dożylna jest niemożliwa. Jako rozpuszczalnik podawanych leków.

42) Suxamethonium chloride (Chlorsuccilin – Skolina) 0,2g/ fiol.
Działanie: Lek powodujący depolaryzację płytki nerwowo-mięśniowej, a
tym samym zwiotczenie mięśni szkieletowych. Po podaniu dożylnym
rozpoczyna działanie w ciągu 30 sek. i utrzymuje się ono około 5 min. Bywa
stosowany we wstrzyknięciach domięśniowych (noworodki i niemowlęta)
lub podśluzówkowych (okolica podjęzykowa), wtedy ujawnia działanie po
dłuższym czasie i trwa ono dłużej. Podczas stosowania tego środka
konieczna jest możliwość wdrożenia oddechu zastępczego.
Wskazania: Intubacja dotchawicza w znieczuleniu ogólnym; zwiotczenie
mięśni poprzecznie prążkowanych w krótkich zabiegach chirurgicznych,
endoskopii, elektrowstrząsach; tężec; zatrucie strychniną, psychedryną.

43) Thiopental 0,5g/ fiol.
Działanie: Barbituran z grupy o ultrakrótkim działaniu. Po podaniu
dożylnym w kilkanaście sekund powoduje senność, uspokojenie, głęboki sen

background image

(znieczulenie ogólne); czas i efekt działania zależą od podanej dawki. Nie
wykazuje działania przeciwbólowego - w małych dawkach obniża próg
bólowy. Zmniejsza wrażliwość układu oddechowego na hiperkapnię i
hipoksję, powoduje hipowentylację, po szybkim podaniu dożylnym -
bezdech. Zmniejsza naczyniowy opór obwodowy, zmniejsza kurczliwość
mięśnia sercowego i objętość wyrzutową, powoduje spadek ciśnienia
tętniczego (niewielki u chorych normowolemicznych wydolnych
krążeniowo, bardzo niebezpieczny u chorych z hipowolemią, w stanach ze
zmniejszonym rzutem minutowym np. w zaciskającym zapaleniu osierdzia,
tamponadzie osierdzia, bloku P-K, w stanach gdy ciśnienie tętnicze
utrzymywane jest dzięki wysokiemu naczyniowemu oporowi
obwodowemu). Obniża przepływ mózgowy (o około 48%), ciśnienie
śródczaszkowe, zmniejsza konsumpcję tlenu (o około 25%) i metabolizm
mózgu, obniża przemianę materii
Wskazania: Indukcja znieczulenia ogólnego, jako składowa tzw. krótkiego
znieczulenia dożylnego, leczenie przeciwdrgawkowe. Leczenie stanów po
ostrym niedokrwieniu mózgu (po zatrzymaniu krążenia i resuscytacji) -
tzw. śpiączka barbituranowa. W indukcji do znieczulenia ogólnego
powinien być stosowany po premedykacji atropiną (ze względu na
stymulację nerwu błędnego). W tzw. krótkich znieczuleniach dożylnych
powinien być łączony z lekami o działaniu przeciwbólowym (dożylnymi,
wziewnymi).

44) Tramadol (Tramadol, Poltram) 0,05g/ amp.
Działanie: Opioidowy lek przeciwbólowy o działaniu ośrodkowym.
Tramadol działa również przeciwkaszlowo. W przeciwieństwie do morfiny
tramadol stosowany w zalecanych dawkach nie hamuje czynności układu
oddechowego, nie zaburza motoryki przewodu pokarmowego i nie wywiera
znaczącego wpływu na układ krążenia. Czas działania wynosi 4-8 h.
Potencjał tramadolu jest określany na 1/10 do 1/6 potencjału morfiny. Po
podaniu domięśniowym tramadol wchłania się szybko i całkowicie:
Wskazania: Ból o średnim i dużym nasileniu.

45) Urapidil (Ebrantil) 0,025g/ amp.
Działanie: Obniża skurczowe i rozkurczowe ciśnienie krwi Zmniejsza opór
obwodowy, nie wywołuje tachykardii, zmniejsza zużycie tlenu przez mięsień
sercowy.
Wskazania: Przełom nadciśnieniowy i ciężkie stany w przebiegu
nadciśnienia tętniczego różnego pochodzenia, nadciśnienie tętnicze oporne
na inne leczenie. Kontrolowane obniżanie ciśnienia tętniczego w czasie i po
zabiegach operacyjnych.

46) Verapamil (Isoptin, Lekoptin) 0,005g/ amp.

background image

Działanie: Zwolnienie przewodzenia przedsionkowo-komorowego,
zmniejszenie pracy oraz zapotrzebowania mięśnia serca na tlen, do
rozszerzenia naczyń, zmniejszenia oporu obwodowego; rozszerza również
naczynia wieńcowe. Działa skutecznie w nadkomorowych zaburzeniach
rytmu (częstoskurcz nadkomorowy, migotanie i trzepotanie przedsionków z
szybką czynnością komór) w tym w arytmiach spowodowanych
niedokrwieniem mięśnia serca. Obniża ciśnienie krwi skurczowe i
rozkurczowe. Nie jest skuteczny w zaburzeniach rytmu spowodowanych
zespołem preekscytacji - wpływ na przewodzenie przez drogę dodatkową i
pęczek Hisa jest niewielki.
Wskazania: Dożylnie stosowany jest w celu przerwania nadkomorowych
zaburzeń rytmu: nadkomorowego częstoskurczu napadowego, migotania i
trzepotania przedsionków z szybką czynnością komór z wyłączeniem
zespołów preekscytacji Wolff-Parkinson-White'a (W.P.W.) i Lown-
Ganong-Levine'a (L.G.L.), w przełomach nadciśnieniowych.

47) Pyralgin 2,5g/amp.
Działanie: Działa przeciwbólowo, przeciwgorączkowo silniej od
pochodnych kwasu, działa też słabo spazmolitycznie.
Wskazania: Bóle różnego pochodzenia (bóle głowy, zębów, spastyczne bóle
jelitowe, kolka nerkowa i żółciowa, po zabiegach chirurgicznych). Choroby
reumatoidalne (bóle stawowe, mięśniowo-powięziowe, zapalenie korzeni
nerwowych). Jako lek przeciwgorączkowy w leczeniu objawowym.

48) Spasmalgon 5ml/amp.
Działanie: Lek złożony o działaniu spazmolitycznym na mięśnie gładkie
przewodu pokarmowego, dróg żółciowych, moczowych i macicy, a także
przeciwgorączkowym i przeciwbólowym. Zmniejsza napięcie mięśni przez
bezpośrednie działanie obwodowe. Podawany domięśniowo lub powoli
dożylnie.
Wskazania: Stany skurczowe przewodu pokarmowego, kolka nerkowa i
wątrobowa, bolesne miesiączkowanie, napad migreny, po zabiegach
operacyjnych.

49) Buscolisyn 20mg/amp.
Działanie: Znosi napięcie mięśni gładkich. Znosi skurcze mięśni gładkich
przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i moczowych. Hamuje
perystaltykę jelit.
Wskazania: Bolesne skurcze przewodu pokarmowego i dróg moczowych,
kolka żółciowa, choroba wrzodowa, skurcze przełyku, wpustu i
odźwiernika, wymioty, kolka jelitowa, zapalenie trzustki. Może być
stosowana u dzieci.

background image

50) Metoclopramidum 10mg/amp.
Działanie: Działa pobudzająco na perystaltykę żołądka, dwunastnicy i jelit,
szczególnie jelita cienkiego, nie pobudzając jednocześnie błony śluzowej
żołądka do wydzielania soku żołądkowego, enzymów trzustkowych i nie jest
skuteczny w nudnościach i wymiotach towarzyszących zaburzeniom
błędnika.
Wskazania: Zaburzenia czynności ruchowej przewodu pokarmowego,
refluks żołądkowo-przełykowy, przepuklina rozworu przełykowego, zgaga,
zapalenie błony śluzowej żołądka, nudności, wymioty różnego pochodzenia,
niewydolność wpustu żołądka, zaparcia wynikające z leniwej perystaltyki
jelita grubego, atonia żołądka, zaburzenia perystaltyki jelit po operacjach
jamy brzusznej, jako lek pomocniczy w chorobie wrzodowej żołądka i
dwunastnicy, w diagnostyce przewodu pokarmowego.

51) Diphergan 50mg/amp.
Działanie: Lek o silnych własnościach przeciwhistaminowych,
przeciwuczuleniowych i neuroleptycznych. Działa także przeciwwymiotnie,
przeciwświądowo, nasennie i miejscowo znieczulająco.
Wskazania: Ciężkie stany astmy oskrzelowej, obrzęku Quincke'go,
pokrzywki, rumienia, choroba posurowicza, odczyny poprzetoczeniowe.
Skórne odczyny alergiczne

52) Aviomarin 50mg/amp.
Działanie: Lek wykazujący działanie przeciwwymiotne oraz
przeciwhistaminowe, parasympatykolityczne i uspokajające. Działa silnie
hamująco na czynność ośrodka wymiotnego w rdzeniu przedłużonym i
odruchy błędnikowe. Działanie to jest nasilone przez właściwości
parasympatykolityczne (zmniejszenie napięcia mięśni gładkich i
perystaltyki przewodu pokarmowego, zahamowanie czynności
wydzielniczej ślinianek, osłabienie czynności wydzielniczej żołądka).
Początek działania obserwuje się po 20-30 min.
Wskazania: Zapobieganie chorobie lokomocyjnej. Zapobieganie i leczenie
nudności i wymiotów innego pochodzenia (z wyjątkiem wywołanych przez
leki stosowane w chemioterapii nowotworów).





53) Fenicort 25mg/fiol.
Działanie: Syntetyczny glikokortykosteroid o silnym działaniu
przeciwzapalnym (około 4-krotnie przewyższającym hydrokortyzon) oraz
działaniu przeciwalergicznym i immunosupresyjnym, nieznacznie wpływa

background image

na zatrzymanie sodu i wody w organizmie oraz na wydalanie potasu. Efekt
terapeutyczny po podaniu dożylnym, np. we wstrząsie anafilaktycznym
występuje po kilku sekundach od iniekcji
Wskazania: pilne - bezpośrednie zagrożenie życia: wstrząs anafilaktyczny,
ostre odczyny uczuleniowe, choroba posurowicza, stan dychawiczy, ostre
zapalenia dróg oddechowych z zagrożeniem ich drożności, ostry obrzęk
głośni i Quincke'go, obrzęk mózgu, śpiączka hipoglikemiczna, uogólnione
zakażenia o ciężkim przebiegu z powikłaniami krążeniowymi i mózgowymi,
zachłystowe zapalenie płuc.

54)Phenazolinum 100mg/amp.
Działanie: Lek o działaniu przeciwhistaminowym oraz słabym
przeciwbólowym, uspokajającym i nieswoiście przeciwzapalnym.
Zmniejsza przepuszczalność naczyń włosowatych, wywierając działanie
przeciwobrzękowe. Wywiera również działanie przeciwarytmiczne. Jego
działanie utrzymuje się przez 4-6 h.
Wskazania: Obrzęk Quincke'go, pokrzywka, świąd, odczyny zapalno-
uczuleniowe po ukąszeniach owadów i niektórych lekach. Niemiarowości
nadkomorowe.

55)No-spa 40mg/amp.
Działanie: Syntetyczny lek o działaniu spazmolitycznym. Działanie
rozkurczające drotaweryny nie zależy od rodzaju unerwienia oraz
lokalizacji mięśni gładkich (przewód pokarmowy, układ moczowo-płciowy,
układ krążenia oraz drogi żółciowe).
Wskazania: Stany skurczowe mięśni gładkich związane z chorobami dróg
żółciowych: kamicą dróg żółciowych, zapaleniem pęcherzyka żółciowego,
zapaleniem okołopęcherzykowym, zapaleniem przewodów żółciowych.
Stany skurczowe mięśni gładkich dróg moczowych: kamica nerkowa,
kamica moczowodowa, zapalenie miedniczek nerkowych, zapalenie
pęcherza moczowego, bolesne parcie na mocz. Wspomagająco w stanach
skurczowych mięśni gładkich przewodu pokarmowego: chorobie
wrzodowej żołądka i dwunastnicy, zapaleniu żołądka, zapaleniu jelit,
zapaleniu okrężnicy, w stanach skurczowych wpustu i odżwiernika żołądka,
zespole drażliwego jelita grubego, zaparciach na tle spastycznym i
wzdęciach jelit, zapaleniu trzustki; w stanach skurczowych w obrębie dróg
rodnych: w bolesnym miesiączkowaniu, zapaleniu przydatków, silnych
bólach porodowych, tężcowym skurczu mięśnia macicy, zagrażającym
poronieniu; w bólach głowy pochodzenia naczyniowego.

56)Astmopent 0,5mg/amp.
Działanie: Sympatykomimetyk. Posiada silne działanie rozkurczające
mięśnie gładkie oskrzeli. Może prowadzić do występowania groźnych

background image

zaburzeń rytmu serca. Powoduje hiperglikemię i zwiększa stężenie kwasów
tłuszczowych we krwi. Hamuje czynność skurczową macicy. Po podaniu
parenteralnym działa szybko i długotrwale
Wskazania: Bradykardia zatokowa, bradykardia spowodowana
przedawkowaniem glikozydów naparstnicy, zaburzenia przewodnictwa,
zespół Morgagniego-Adamsa-Stokesa, zatrzymanie czynności serca, stan
astmatyczny, przedawkowanie b-blokerów, zagrażający poród
przedwczesny.

57)Captopril 12,5mg/tabl.
Działanie: Lek obniża ciśnienie tętnicze krwi, powoduje nieznaczny wzrost
stężenia potasu we krwi przy jednoczesnej utracie sodu i wody. Zmniejsza
systemowy i płucny naczyniowy opór obwodowy nie zmieniając lub
zwiększając pojemność minutową serca. Nie zmniejsza przepływu
nerkowego. U chorych z zastoinową niewydolnością krążenia dzięki
obniżeniu obwodowego oporu naczyniowego (obciążenia następczego -
afterload) oraz obniżeniu obciążenia wstępnego (preload) następuje
długotrwała poprawa hemodynamiczna i poprawa tolerancji wysiłku.
Przeciwdziała przerostowi i rozrostowi mięśni gładkich w naczyniach oraz
przerostowi i przebudowie mięśnia sercowego. Ma działanie
przeciwmiażdżycowe. Zwiększa miejscowy przepływ krwi w kończynach,
poprawia mózgowy przepływ krwi. Poprawia tolerancję węglowodanów,
ma korzystny wpływ na gospodarkę lipidową. Po podaniu pojedynczej
dawki początek działania występuje po około 15 min.
Wskazania: Nadciśnienie tętnicze, niewydolność krążenia.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Leki w pogotowiu w pigułce, 000-Nasze Zdrowko, Leki i Witaminy
leki w pogotowiu
Leki w pogotowiu2, Studia - ratownictwo medyczne, 3 rok, Zawansowane procedury ratunkowe
Leki w pogotowiu
Leki w pogotowiu
Leki w pogotowiu m
LEKI STOSOWANE W POGOTOWIU RATUNKOWYM(1), Pielęgniarstwo, ratownictwo
Leki stosowane w pogotowiu ratunkowym, Studia - ratownictwo medyczne, 3 rok, Zawansowane procedury r
LEKI STOSOWANE W POGOTOWIU RATUNKOWYM
Leki stosowane w pogotowiu(1)

więcej podobnych podstron