Przyczyny oporności na klarytromycynę szczepów Helicobacter pylori izolowanych od

dzieci

Bińkowska A., Gościniak G.

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Katedra i Zakład Mikrobiologii, ul.

Chałubińskiego 4, 50-368 Wrocław; e-mail:

[e-mail]

Wstęp: W ostatnich latach oporność Helicobacter pylori na klarytromycynę jest głównym

czynnikiem niepowodzenia terapii zakażeń u ludzi. Oporność jest następstwem kilku mutacji

w podjednostce rybosomu 23S kodowanej przez gen 23S rRNA.

Cel pracy: Ocena częstości występowania mutacji punktowych warunkujących oporność na

klarytromycynę szczepów H. pylori izolowanych od dzieci.

Materiały i metody: Przedmiotem badań było określenie lekowrażliwości 124 szczepów H.

pylori

izolowanych w latach 2008-2011 od dzieci z II Kliniki Pediatrii Gastroenterologii i

Ż

ywienia UM we Wrocławiu. Lekowrażliwość na: klarytromycynę (CH) amoksycylinę (AC),

metronidazol (MZ), tetracyklinę (TC) i lewofloksacynę (LEV) oznaczano metodą

gradientowo-dyfuzyjną (E-test) na podłożu Mueller-Hinton z 10% krwią końską w warunkach

mikroaerofilnych. Oznaczenie mutacji punktowych u wybranych szczepów opornych na

klarytromycynę przeprowadzono metodą minisekwencjonowania (SnapShot).

Wyniki i dyskusja: Wśród 124 szczepów H. pylori 37 (29,8 %) było wrażliwych, a 87 (70,2

%) było opornych na co najmniej jeden z badanych antybiotyków. Wśród nich 63 (50,8 %)

było opornych na CH, w tym 27 (21,8 %) szczepów tylko na CH, 33 (26,6 %) na CH i MZ, a

3 (2,4 %) na CH, MZ i LEV. Wśród 20 szczepów H. pylori opornych na klarytromycynę 80%

wykazało mutacje punktową A2143G oraz A2142G, które są najczęściej występującymi

mutacjami na świecie. U 15% szczepów zidentyfikowano tylko mutację A2142G. Zmiana

jednego nukleotydu powoduje zmiany w podjednostce rybosomu 23S, która zmniejsza

powinowactwo antybiotyku do rybosomu w komórce bakteryjnej. 5% szczepów nie miało

ż

adnej potencjalnej mutacji (A2143G, A2142G, A2142C) co sugeruje inny mechanizm

oporności.

Z powodu narastającej oporności H. pylori na klarytromycynę, niezbędnym etapem

diagnostyki mikrobiologicznej powinno się stać oznaczenie wrażliwości bakterii na ten lek.

Pozwalałoby ono na uzyskanie optymalnych efektów terapeutycznych oraz prowadziłoby do

spadku częstości nawrotów zakażenia tym drobnoustrojem. Ponieważ hodowla i identyfikacja

pałeczek H. pylori oraz badania wrażliwości na antybiotyki są trudne, czasochłonne i

wymagające

inwazyjnych

metod

diagnostycznych,

zastosowanie

PCR

oraz

minisekwencjonowania do identyfikacji oporności szczepów skróciłoby czas oczekiwania na

wynik z 14 dni do 48 godzin oraz zwiększyło prawdopodobieństwo uzyskania wyniku. Dalsze

badanie molekularne pozwolą ustalić, z jaką częstością badane mutacje punktowe na

klarytromycynę występują w naszym regionie.

Wykaz cytowanej literatury

1.

Megraud F, Coenen S, Versporten A et al. Helicobacter pylori resistance to

antibiotics in Europe and its relationship to antibiotic consumption. Gut 2012;

302254

(Published Online First)

2.

De Francesco V, Zullo A, Hassan C, et al. Mechanisms of Helicobacter pylori

antibiotic resistance: An updated appraisal. World J Gastrointest Pathophysiol 2011;

2(3): 35-41

Różyca gęsi – stan aktualny

Bobrek K.

1

, Gaweł A.

1

, Nowak M.

2

1

Katedra Epizootiologii z Kliniką Ptaków i Zwierząt Egzotycznych, Wydział Medycyny

Weterynaryjnej, UP we Wrocławiu, Pl. Grunwaldzki 45, 50-366 Wrocław;

[e-mail]

2

Katedra Patologii ,Wydział Medycyny Weterynaryjnej, UP we Wrocławiu, ul. Norwida 31,

50-375 Wrocław

Wstęp: Różyca jest chorobą o ostrym przebiegu, występującą u wielu gatunków kręgowców,

głównie ssaków (najczęściej świń) i rzadziej u ptaków. Czynnikiem etiologicznym choroby

jest włoskowiec różycy – Erysipelothrix rhusiopathiae, mikroorganizm bardzo oporny na

warunki środowiska. Opisane przypadki różycy u gęsi dotyczyły ptaków chowu

przydomowego, mających kontakt z chorymi świniami lub owcami. Jednak w latach 2007-

2011 odnotowano znaczną ilość przypadków różycy w wielkotowarowej produkcji gęsi,

wśród zwierząt nie mających kontaktu z innymi gatunkami zwierząt.

Cel: Celem pracy jest opis przypadków różycy w stadach gęsi w którego skład wchodzi: opis

objawów choroby, zmian anatomopatologicznych, obrazu histopatologicznego, izolacja

czynnika etiologicznego oraz opis wrażliwości szczepów na chemioterapeutyki.

Materiał i metody: Materiał do badań stanowiły żywe i padłe gęsi z podejrzeniem różycy

dostarczone na Katedrę Epizootiologii z Kliniką Ptaków i Zwierząt Egzotycznych w latach

2010-2011. Przeprowadzono badanie kliniczne i sekcyjne ptaków oraz pobrano materiał do

dalszych badań mikrobiologicznych i histopatologicznych. Szczepy Erysipelothrix sp.

wyizolowane zostały przez posiew bezpośredni z narządów na agar krwawy z dodatkiem 5%

krwi baraniej (Oxoid). Fragmenty narządów utrwalono w 10% roztworze formaliny.

Przynależność do gatunku E.rhusiopathiae potwierdzona została na podstawie obrazu

preparatu mikroskopowego barwionego metodą Grama, a także badaniem PCR z użyciem par

specyficznych primerów MO101, MO102 i ER1 ER2. Ocena wrażliwości na

chemioterapeutyki wykonana została przy użyciu e-testów (Biomerieux).

Wyniki i dyskusja: Wystąpienie różycy w stadzie gęsi objawiało się osłabieniem i niechęcią

do ruchu. Sekcyjnie stwierdzano obraz typowy dla posocznicy – przekrwienie mięśni,

wybroczyny na nasierdziu, obrzęk wątroby i śledziony, przekrwienie jelit. Badania

mikroskopowe i reakcja PCR potwierdziły, iż czynnikiem etiologicznym choroby jest

włoskowiec różycy. W obrazie histopatologicznym obserwowano silny zastój krwi oraz

nacieki zapalne w narządach miąższowych (wątroba, śledziona, nerki). Ponadto widoczne

były skupiska komórek bakteryjnych otoczone naciekami zapalnymi w mięśniu sercowym.

Wszystkie wyizolowane szczepy wykazały wrażliwość na amoksycylinę i amoksycylinę z

kwasem klawulanowym. Wrażliwość na inne chemioterapeutyki jest zmienna.

Wszystkie gęsi z zakażonych stad miały możliwość korzystania z wybiegów. Stanowiło to

prawdopodobne źródło zakażenia, gdyż ptaki nie miały możliwości kontaktu z chorymi na

różycę zwierzętami.

Piśmiennictwo:

1. Janowska I., Krasnodębska-Depta A., Bieszke R.: Przypadek różycy u gęsi. Medycyna

Weterynaryjna, 34, 471-472, 1978

2. Gunning R., Morton B.: Outbreak of erysipelas in farmed geese. Veterinary Recod, 20,191,

1988

Zróżnicowanie genetyczne szczepów Trichmonas gallinae w stadzie gołębi pocztowych

Bobrek K., Bobusia K., Bednarek K., Gaweł A.

Katedra Epizootiologii z Kliniką Ptaków i Zwierząt Egzotycznych, Wydział Medycyny

Weterynaryjnej,

UP

we

Wrocławiu,

Pl.

Grunwaldzki

45,

50-366

Wrocław;

[e-mail]

Wstęp: Trichomonas gallinae jest najczęściej izolowanym pasożytem gołębi pocztowych.

Bytuje w górnej części przewodu pokarmowego – w jamie dziobowej, przełyku, wolu. Do

zarażenie dochodzi najczęściej u młodych ptaków podczas karmienia ich mleczkiem z wola.

U wielu ptaków pierwotniak nie wywołuje zmian chorobowych. i może tworzyć żółto

zabarwione ogniska martwicze (żółty guzek).

Cel: Celem pracy jest porównanie genetyczne izolatów Trichomonas gallinae w obrębie

jednego stada gołębi pocztowych.

Materiał i metody: Do badań wybrano stado gołębi pocztowych liczących 112 sztuk ptaków.

Spośród stada wybrano losowo 30 ptaków i pobrano od nich wymazy z wola celem

przeprowadzenia badania mikroskopowego w kierunku obecności Trichomonas sp. Od

ptaków, u których stwierdzono najsilniejszą inwazję (6 sztuk) pobrano dodatkowe wymazy w

celu założenie hodowli In vitro. Podłoże hodowlane stanowiło Medium 199 (Sigma-Aldrich)

z dodatkiem 15% surowicy cielęcej i 22mg skrobi ryżowej.

Pasożyty przesiewano co 24 godziny celem uzyskania większej ilości materiału do dalszych

badań. Całkowite, komórkowe DNA izolowano z użyciem kitu Genomic Mini (A&A

Biotechnology). Reakcję PCR przeprowadzono z użyciem par starterów Hm1, Hm2 oraz

TRF1 TRF2 (1). Otrzymane produkty sekwencjonowano (Macrogen Korea) w celu ustalenia

zróżnicowania genetycznego izolatów w obrębie badaniej grupy ptaków. Sekwencje

porównano z użyciem programu Clustal X. Otrzymane wyniki poprawiono przy użyciu

programu BioEdit i ponownie analizowano w Clustal X. Uzyskane dla podanych starterów

sekwencje produktów porównano z danymi GenBanku. Dane posłużyły do wygenerowania

drzew filogenetycznych metodą UPGMA.

Wyniki i dyskusja: Na podstawie analizy drzew filogenetycznych wyróżniono w obrębie

jednego stada gołębi pocztowych 2 typy genetyczne Trichomonas gallinae przy zastosowaniu

starterów H (specyficznych dla wiciowców) oraz 3 typy genetyczne przy użyciu starterów

TRF (specyficznych dla Trichomonas sp.).

Ś

wiadczy to, iż badane szczepy pierwotniaków Trichomonas gallinae pochodzących od

ptaków z tego samego środowiska są heterogenne pod względem genetycznym.

Piśmiennictwo:

1.

Grabensteiner E, Bilic I, Kolbe T, Hess M.: Molecular analysis of clonal trichomonad

isolates indicate the existence of heterogenic species present in different birds and

within the same host. Vet Parasitol. 2010,172,53-64

Histomonoza kur reprodukcyjnych mięsnych – opis przypadku

Bobusia K., Gaweł A.

Katedra Epizootiologii z Kliniką Ptaków i Zwierząt Egzotycznych, Wydział Medycyny

Weterynaryjnej,

UP

we

Wrocławiu,

Pl.

Grunwaldzki

45,

50-366

Wrocław;

[e-mail]

Wstęp: Histomonoza jest chorobą pasożytniczą drobiu wywoływaną przez wiciowca

Histomonas meleagridis

. Do niedawna utożsamiana była głównie z indykami. Jednak od

czasu wycofania z użycia leków z grupy imidazoli - grupy leków z wyboru przy zwalczaniu

histomonozy, u zwierząt których tkanki zostaną przeznaczone do spożycia przez ludzi,

choroba ta występuje coraz częściej również wśród innych gatunków drobiu grzebiącego np.

wśród kur. Pasożyt ten atakuje głównie jelita ślepe, prowadząc do owrzodzeń na błonie

ś

luzowej oraz wątrobę, wywołując charakterystyczne zmiany nekrotyczne otoczone pasem

przekrwienia. Takie zmiany chorobowe prowadzą do opóźnienia w rozwoju organizmu

ptaków, obniżenia przyrostów masy ciała i wzrostu wskaźnika wykorzystania paszy oraz

znacznego wzrostu śmiertelności ptaków.

Cel pracy: Opisanie przypadku klinicznego histomonozy w stadach kur reprodukcyjnych

mięsnych na terenie Polski.

Materiał i metody: Do Zakładu Chorób Ptaków dostarczono zwłoki 5 kur reprodukcyjnych

mięsnych linii Ross 308 w wieku 31 tygodni pochodzących ze stada liczącego 10 000 sztuk.

U ptaków w stadzie klinicznie obserwowano biegunkę oraz gwałtowny spadek nieśności o

około 35%. Nie zaobserwowano wzrostu śmiertelności. Wykonano sekcję wszystkich

dostarczonych do badania ptaków. Dodatkowo pobrano od nich wycinki narządów

wewnętrznych takich jak wątroba oraz jelita ślepe w celu wykonania badań genetycznych

metodą PCR. Z pobranych wycinków izolowano całkowite, komórkowe DNA. Do reakcji

użyto dwóch par starterów: HIS5F i HIS5R oraz Hmf i Hmr (1, 2).

Wyniki i dyskusja: Badanie sekcyjne ptaków wykazało obecność owalnych zmian

nekrotycznych na wątrobie o średnicy 6-7mm oraz owrzodzeń na błonie śluzowej jelit

ś

lepych. W pozostałych narządach nie zaobserwowano żadnych zmian makroskopowych.

W wyniku przeprowadzonej reakcji amplifikacji otrzymano produkty PCR o wielkości 209

bp oraz 574 bp świadczące o obecności w badanych narządach wewnętrznych kur materiału

genetycznego Histomonas meleagridis.

Obraz kliniczny, sekcyjny oraz przeprowadzone badanie z zastosowaniem techniki biologii

molekularnej potwierdzają wystąpienie klinicznego przypadku histomonozy w stadzie kur

reprodukcyjnych mięsnych.

Piśmiennictwo:

1.

Huber K., Chauve C., Zenner L.: Detection of Histomonas meleagridis In Turkey

cecal droppings by PCR amplification of the small subunit ribosomal DNA sequence.

Veterinary Parasitology 131 (2005) 311-316.

2.

Grabensteiner E., Hess M.: PCR for the identification and differentiation of

Histomonas meleagridis, Tetratrichomonas gallinarum

and Blastocystis spp. Veterinary

Parasitology 142 (2006) 223-230.

Analiza in silico podobieństwa między białkami błony zewnętrznej Moraxella catarrhalis

a białkami powierzchniowymi innych patogenów układu oddechowego człowieka

Bonarowska J.

1

, Mackiewicz P.

2

, Augustyniak D.

1

1

Zakład Biologii Patogenów i Immunologii, Instytut Genetyki i Mikrobiologii, Uniwersytet

Wrocławski, ul. Przybyszewskiego 63/77, 51-148 Wrocław

[e-mail]

2

Zakład Genomiki, Wydział Biotechnologii, Uniwersytet Wrocławski

Wstęp: Moraxella catarrhalis jest bakterią Gram-ujemną, kolonizującą głównie błony

ś

luzowe górnych dróg oddechowych człowieka

1

. Oprócz infekcji układu oddechowego

powoduje ona m.in. bakteryjne zapalenie ucha środkowego u dzieci, zapalenie zatok czy

zapalenie spojówek. U dorosłych zaliczana jest natomiast do głównych czynników

etiologicznych przewlekłej obturacyjnej choroby płuc

1

. M. catarrhalis posiada białka błony

zewnętrznej o bardzo wysokiej konserwatywności. Wśród nich do kluczowych

immunogenów zalicza się: UspA1, UspA2, Hag/MID, OMP CD, OMP E i OMP CopB

1-9

.

Cel pracy: Analiza in silico podobieństwa między białkami błony zewnętrznej o silnych

właściwościach immunogennych Moraxella catarrhalis, a białkami powierzchniowymi

innych patogenów układu oddechowego człowieka z rodzajów Neisseria, Haemophilus,

Pseudomonas

i Acinetobacter. Weryfikację uzyskanych analiz planuje się docelowo

przeprowadzić w badaniach eksperymentalnych z udziałem przeciwciał swoistych względem

całych komórek bądź OMP M. catarrhalis z użyciem testu ,,whole cell” ELISA.

Materiały i metody: Sekwencje aminokwasowe homologiczne do immunogenów M.

catarrhalis

były poszukiwane u wybranych patogenów dróg oddechowych człowieka przy

pomocy programu blastp.

Wyniki i dyskusja: Badania in silico wykazały podobieństwo między kluczowymi

immunogenami białek OMP M. catarrhalis a białkami powierzchniowymi niektórych

szczepów bakterii z rodzajów Neisseria, Haemophilus, Pseudomonas i Acinetobacter.

Najwyższy stopień podobieństwa został zaobserwowany między białkiem OMP E a białkami

powierzchniowymi A. baumannii, OMP CD a białkami powierzchniowymi A. baumannii oraz

białkiem OMP CopB a białkami powierzchniowymi bakterii z rodzaju Neisseria (N.

meningitidis

, N. flavescens, N. mucosa) i H. parainfluenzae. Weryfikacja eksperymentalna

tych analiz, posłuży ocenie reaktywności krzyżowej przeciwciał swoistych względem M.

catarrhalis

.

Literatura:

1.

Vries de S. P. W., Bootsma H. J., Hays J. P., Hermans P. W. M. 2009. Molecular

aspects of Moraxella catarrhalis pathogenesis. Microbiology and Molecular Biology

Reviews 73 (3): 389 –406.

2.

Aebi C., Maciver I., Latimer J. L., Cope L. D., Stevens M. K., Thomas S. E.,

McCracken Jr. G. H., Hansen E. J. 1997. A protective epitope of Moraxella

catarrhalis

is encoded by two different genes. Infection and Immunity 65 (11): 4367-

4377.

3.

Murphy T. F., Brauer A. L., Yuskiw N., McNamara E. R., Kirkham C. 2001.

Conservation of outer membrane protein E among strains of Moraxella catarrhalis.

Infection and Immunity 69 (6): 3576-3580.

4.

Murphy T. F., Brauer A. L., Yuskiw N., Hiltke T. J. 2000. Antigenic structure of

outer membrane protein E of Moraxella catarrhalis and construction and

characterization of mutants. Infection and Immunity 68 (11): 6250-6256.

5.

LaFontaine E. R., Snipes L. E., Bullard B., Brauer A. L., Sethi S., Murphy T. F. 2009.

Identification of domains of the Hag/MID surface protein recognized by systemic and

mucosal antibodies in adults with chronic obstructive pulmonary disease following

clearance of Moraxella catarrhalis. Clinical and Vaccine Immunology 16 (5): 653-

659.

6.

Murphy T. F., Kirkham C., DeNardin E., Sethi S. 1999. Analysis of antigenic structure

and human immune response to outer membrane protein CD of Moraxella catarrhalis.

Infection and Immunity 67 (9): 4578-4585.

7.

Murphy T. F., Kirkham C., Liu D-F., Sethi S. 2003. Human immune response to outer

membrane protein CD of Moraxella catarrhalis in adults with chronic obstructive

pulmonary disease. Infection and Immunity 71 (3): 1288-1294.

8.

Aebi C., Cope L. D., Latimer J. L., Thomas S. E., Slaughter C. A., McCracken Jr. G.

H., Hansen E. J. 1998. Mapping of a protective epitope of the CopB Outer Membrane

Protein of Moraxella catarrhalis. Infection and Immunity 66 (2): 540-548.

9.

Augustyniak D., Mleczko J., Gutowicz J. 2010. The immunogenicity of the liposome-

associated Outer Membrane Proteins (OMPs) of Moraxella catarrhalis. Cellular and

Molecular Biology Letters 15(1): 70-89.

Aktywność antybakteryjna preparatów z nowego lnu

Dorotkiewicz-Jach A.

1*

, Żuk M.

2

, Szatkowski M.

2

, Olszak T.

1

, Guła G.

1

, Szopa J.

2

, Drulis-

Kawa Z.

1

1

Zakład Biologii Patogenów i Immunologii Instytutu Genetyki i Mikrobiologii Uniwersytetu

Wrocławskiego, ul. Przybyszewskiego 63/77, 51-148 Wrocław;

*

[e-mail]

2

Zakład Biochemii Genetycznej Wydziału Biotechnologii Uniwersytetu Wrocławskiego, ul.

Przybyszewskiego 63/77, 51-148 Wrocław

Wstęp: Jednym z istotnych problemów współczesnej medycyny jest stałe zmniejszanie się

efektywności konwencjonalnych terapii przeciwbakteryjnych związane z pojawianiem się

coraz większej liczby bakterii opornych na antybiotyki. Poważny problem kliniczny stanowią

zakażenia ran owrzodzeniowych, stopy cukrzycowej oraz ran pooparzeniowych, których

leczenie jest długotrwałe i mało skuteczne przy zastosowaniu klasycznej terapii

antybakteryjnej. Dobre efekty rokuje wykorzystanie preparatów sporządzonych z nowego lnu

uzyskanego metodami nowej biotechnologii.

Cel pracy: Celem pracy była ocena właściwości antybakteryjnych preparatów opartych na

lnie wytworzonym metodami nowej biotechnologii jako źródle surowcowym.

Materiały i metody: W pracy wykonano oznaczenie MIC zgodnie z metodą

mikrorozcieńczeń wg CLSI dla wyciągów z włókien oraz wytłoków nasiennych

pochodzących z lnu niemodyfikowanego i modyfikowanego. Aktywność antybakteryjną

badano na szczepach wzorcowych Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853, Escherichia coli

ATCC 25922 oraz Staphylococcus aureus ATCC 29213

Wyniki i dyskusja: W badaniach wykazano wysoką aktywność antybakteryjną ekstraktów z

włókien lnu modyfikowanego genetycznie wobec wszystkich badanych szczepów. Wyciągi

uzyskane z wytłoków wykazywały wysoką aktywność antybakteryjną wobec szczepu P.

aeruginosa

, natomiast wobec szczepu S. aureus nie zaobserwowano efektu antybakteryjnego.

Uzyskane wyniki świadczą o potencjalnej możliwości stosowania badanych preparatów w

zwalczaniu zakażeń wywoływanych przez testowane gatunki bakterii. Wymaga to jednak

dalszych badań w celu określenia mechanizmu działania oraz zidentyfikowania związków

antybakteryjnych obecnych w badanych preparatach z nowego lnu.

Analiza korelacji pomiędzy prezentowanymi czynnikami wirulencji

enteroagregacyjnych szczepów Escherichia coli (EAEC) a ich zdolnością do przeżywania

i/lub namnażania się w makrofagach

Duda A. K.

1

, Sobieszczańska B.

1

Uniwersytet Medyczny, Katedra i Zakład Mikrobiologii,

ul. Chałubińskiego 4,50-368 Wrocław

Wstęp: EAEC odpowiedzialne są za ostre i przewlekłe biegunki u dzieci i osób dorosłych na

całym świecie. Charakterystyczną cechą, różniącą EAEC od innych, patogennych pałeczek

E. coli jest ich agregacyjny sposób adhezji do komórek nabłonka.

Cel: Celem badań była analiza korelacji pomiędzy potencjałem inwazyjnym badanych

szczepów EAEC do ludzkich komórek nabłonka jelita cienkiego a zdolnością tych szczepów

do przeżywania i namnażania się wewnątrz makrofagów.

Materiały i metody: Badania wykonano dla 10 szczepów EAEC: 2 szczepów izolowanych

od osób z zespołem jelita nadwrażliwego (IBS), 2 szczepów od dzieci z ostrą biegunką, 2

szczepów od osób zdrowych oraz 4 szczepów referencyjnych. Zdolność badanych szczepów

do przeżywania i namnażania się w makrofagach oznaczono na linii ludzkich monocytów

THP-1, które różnicowano w makrofagi. Stopień fagocytozy (indeks fagocytarny) EAEC

oceniano po 30 min inkubacji bakterii z makrofagami, zdolność do przeżywania w

makrofagach oceniano po 90 min i 24 godz., natomiast zdolność do namnażania się w

makrofagach po 48 godz.

Wyniki i dyskusja: Po 24 godz. większość badanych szczepów EAEC przeżywało w

makrofagach, choć tylko 1 (10%) szczep EAEC wykazał zdolność do namnażania się w

makrofagach. Nie wykazano związku pomiędzy potencjałem inwazyjnym badanych szczepów

EAEC a ich zdolnością do przeżywania i/lub namnażania się w makrofagach. Zdolność

szczepów EAEC do przeżywania w makrofagach może stanowić ważny czynnik

determinujący przebieg zakażenia – ostre vs przewlekłe oraz indukować chroniczny stan

zapalny błony śluzowej jelit, prowadzący u genetycznie wrażliwych osób do rozwoju

przewlekłych chorób układu pokarmowego.

Bibliografia:

Okhuysen P. C., DuPont H. L.: Enteroaggregative Escherichia coli (EAEC): A cause of acute

and persistent diarrhea of worldwide importance. J Infect Dis 2010; 202(4): 503- 505.

Sobieszczańska B., Duda A. K., Turniak M. i wsp.: Characterization of genes associated with

internalization of enteroaggregative Escherichia coli Microb Pathog 2011; 50: 141- 147.

3-bromopirogronian jako potencjalny lek w terapii kryptokokozy

Dyląg M.

1

, Lis P.

1

, Niedźwiecka K

1

, Ułaszewski S.

1

1

Zakład Genetyki, Instytut Genetyki i Mikrobiologii UWr., ul. Przybyszewskiego 63/77, 51-

148 Wrocław

e-mail: [e-mail]

Wstęp: Cryptococcus neoformans wywołuje infekcje o ciężkim przebiegu i znacznym

odsetku przypadków śmiertelnych [1]. Obecnie dysponujemy ograniczonymi możliwościami

leczenia kryptokokozy [1]. Z raportu CDC (2009 r.) wynika, że tylko w Afryce

subsaharyjskiej wśród ok. 25 mln pacjentów z HIV/AIDS rokrocznie około 1 mln nowych

infekcji grzybiczych jest powodowanych przez C. neoformans, w tym ok. 625 tys. prowadzi

do śmierci [2]. Z kolei we wspólnym raporcie WHO, UNAIDS i UNICEF (2011 r.) liczbę

zakażonych HIV szacuje się na 34 mln i prognozuje jej przyrost w kolejnych latach [3]. W

związku z tym należy oczekiwać wzrostu prewalencji kryptokokozy w skali globalnej [3].

Cel pracy: Celem niniejszej pracy była ocena przeciwgrzybiczej aktywności 3-

bromopirogronianu (3-BP) wobec klinicznych szczepów C. neoformans oraz poznanie

mechanizmów działania i oporności na ten związek.

Materiały i metody: Ocenę przeciwgrzybiczej aktywności 3-BP przeprowadzano w oparciu

o metodę mikrorozcieńczeń (CLSI) oraz metodę ,,spot tests”. Wpływ badanego związku na

poziom wewnątrzkomórkowego ATP określano przy użyciu systemu ATPlite™

(PerkinElmer). Transport 3-BP znakowanego

izotopem węgla

14

C

badano w oparciu o metodę

opisaną wcześniej dla L-mleczanu [4]. Poziom glutationu w komórkach grzybów określano w

oparciu o metody opisane przez Gonzalez i wsp. [5] oraz Ellman i wsp. [6].

Wyniki i dyskusja: Wykazano zróżnicowaną wrażliwość na 3-BP nawet między gatunkami z

tego samego rodzaju. Najwyższą aktywność badanego związku stwierdzono wobec C.

neoformans.

Wynika to z wysokiego tempa i poziomu akumulacji tego związku w komórkach

grzyba. Określono także wpływ glutationu i melaniny na wrażliwość wobec 3-BP.

Przeprowadzone badania wskazują, że 3-bromopirogronian efektywnie obniżający poziom

wewnątrzkomórkowego ATP i prowadzący do śmierci komórek stanowi alternatywę w terapii

kryptokokozy (Zgłoszenie patentowe - P. 399978).

Podziękowania: Zadanie zostało współfinansowane przez UE w ramach EFS, numer umowy

stypendialnej: DG-G/2712/11

Bibliografia

[1] Perfect J.R. i wsp. Clin Infect Dis; 2010; 50: 291–322

[2] Park B.J. i wsp. AIDS; 2009; 23: 525–530

[3] Progress report 2011:Global HIV/AIDS response;

www.who.int/hiv/pub/progress_report2011/en/index.html

[4]

Casal M. i wsp. J Bacteriol; 1999; 181: 2620–2623

[5]

Gonzalez B. i wsp. Yeast; 1997; 13: 1347–1355

[6]

Ellman GL. Arch Biochem Biophys; 1959; 82: 70–77

[7]

Dyląg M., Lis P., Ko Y., Pedersen P., Goffeau A., Ułaszewski S.: Zastosowanie

kompozycji 3-bromopirogronianu jako leku drugiego zastosowania w terapii grzybic.

Zgłoszenie patentowe

- P. 399978

Wrażliwość bakterii na podprogowa zawartość nanokompozytów srebra.

Gorzelańczyk K.

1

, Kędziora A.

1

, Doroszkiewicz W., Stręk W.

2

, Bugla-Płoskońska

1

G.

1

Uniwersytet Wrocławski, Instytut Genetyki i Mikrobiologii, Zakład Mikrobiologii,

ul. Przybyszewskiego 67/77, 51-148 Wrocław, e-mail:

[e-mail]

2

Instytut Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych PAN, ul. Okólna 2, 50-422 Wrocław

Wstęp: Od wieków znane są lecznicze właściwości srebra. Ma ono działanie bakteriobójcze i

bakteriostatyczne. Nanokompozyty srebra ze względu na mocną rozwiniętą powierzchnię

aktywną wykazują skuteczne działanie względem szerokiego spektrum bakterii. Z uwagi na

powszechne zastosowanie i często nadmierne używanie nanocząstek srebra zasadna jest ocena

wrażliwości bakterii na ich podprogową zawartość.

Cel pracy: . Celem badań było sprawdzenie wrażliwości bakterii na podprogową zawartość

nanokompozytu srebra, gdzie nanocząstki srebra (Ag

0

) immobilizowane są na amorficznym

ditlenku tytanu.

Materiały i metody: Do badań zostały wykorzystane szczepy referencyjne Escherichia coli

ATCC 11229 i Klebsiella pneumoniae ATCC 4352 oraz izolaty kliniczne E. coli 475, E. coli

574, E. coli 555, K. pneumoniae 626. Wrażliwość bakterii na podprogową zawartość

nanokompozytu srebra określono metodą mikrorozcieńczeń w bulionie. W kolejnym etapie

określono zmianę wrażliwości testowanych bakterii na podprogową zawartość TiO

2

/Ag

0

.

Wyniki i dyskusja: Uzyskane wyniki wskazują na zmniejszenie wrażliwości bakterii podczas

inkubacji w podprogowej zawartości nanokompozytu srebra u prawie wszystkich badanych

szczepów bakteryjnych. Rezultaty wskazują na możliwość generowania cechy oporności

wśród testowanych szczepów bakterii na nanocząstki srebra. Wrażliwość na zawartość

nanocząstek srebra przed generacją cechy w przypadku E. coli ATCC 11228 wynosiła 5,44

µg/ml, natomiast po generacji 21,76 µg/ml. Stopień zwiększenia tolerancji na podprogową

zawartość srebra przez bakterie, a tym samym prawdopodobnie narastanie oporności jest

cechą indywidualną badanego szczepu. Największy wzrost tolerancji na podprogowe stężenie

nanokompozytu srebra spośród wszystkich szczepów stwierdzono u K. pneumoniae 626.

Natomiast wśród bakterii z gatunku E. coli największy wzrost tolerancji wykazały szczepy E.

coli

ATCC 11228 oraz E. coli 475. Otrzymane rezultaty stanowią solidną podstawę do

dalszych badań nad opornością bakterii na nanocząstki srebra.

Bakteryjne społeczności w naszej jamie ustnej.

Huk M.

1

, Kozub K.

1

, Korzekwa K.

2

1

Studenckie Koło Naukowe Mikrobiologów, Instytut Genetyki i Mikrobiologii Uniwersytetu

Wrocławskiego

2

Zakład Mikrobiologii, Instytut Genetyki i Mikrobiologii Uniwersytetu Wrocławskiego

Wstęp: Biofilm to kompleks zagregowanych mikroorganizmów zwartych w macierzy

zewnątrzkomórkowych polimerów (EPS). Zbudowany jest z olbrzymiej liczby różnych

mikroorganizmów, które poprzedzielane są siecią otwartych kanałów. Taka struktura

zapewnia łatwiejszy dostęp do składników odżywczych, a ponadto stanowi osłonę przed

niekorzystnymi czynnikami środowiska, czy działaniem środków bakteriobójczych. Bakterie

monitorują ilość drobnoustrojów w danym regionie poprzez Quorum Sensing tzw. zmysł

tłoku. Komunikowanie odbywa się za pomocą autoinduktorów, którymi u bakterii gram-

dodatnich są białka wydzielane przez transporter ABC. Bakterie z rodzaju Streptococcus,

zasiedlające licznie jamę ustną, wytwarzają śluz zewnątrzkomórkowy- lewan i dekstran, które

ułatwiają adhezję i tworzenie biofilmu. Na powierzchni zębów w wyniku zwapnienia

biofilmu tworzy się płytka nazębna. Bakterie skupione w płytce powodują stopniową

demineralizację szkliwa, co prowadzi do rozwoju próchnicy.

Cel pracy: Obserwacja tworzenia biofilmów przez szczepy Streptococcus występujące w

jamie ustnej człowieka. Określenie wpływu aparatu ortodontycznego na powstawanie

biofilmu.

Materiały i metody: Posiewów dokonano na agar Columbia z 5% krwią baranią COS

(bioMerieux). Identyfikacji bakterii dokonano z wykorzystaniem testów biochemicznych

Api20 Strep (bioMerieux). Hodowle przygotowywano w bulionie LB (Biocorp, Polska).

Oznaczenie

zdolności

tworzenia

biofilmu

przez

Streptococcus

spp.

wykonano

zmodyfikowaną metodą O’Toole’a i Koltera. Pomiaru dokonano w czytniku Asus UVM 340,

Driver Version:4.02 przy długości fali 595 nm.

Wyniki: Pilotażowe badania wykazały, że zdolność adhezji i tworzenia biofilmu przez

Streptococcus spp.

u osób z aparatami ortodontycznymi jest wyższa w porównaniu z adhezją

występującą u osób bez aparatów ortodontycznych. Prawdopodobnie wiąże się to z

problemem utrzymania higieny jamy ustnej u osób noszących aparaty ortodontyczne.

Wykaz literatury: O’Toole G.A., Kolter R.,1998. Initiation of biofilm formation in

Pseudomonas fluorescens

WCS365 proceeds via multiple, convergent signaling pathways: a

genetic analysis. Mol. Microbiol.28,449-461,

Woźniak-Kosek A., Kosek J., Mierzejewski J., Biofilm jako wielokomórkowy organizm

tworzony przez bakterie. Spojrzenie mikrobiologa i lekarza. Wojskowa Farmacja i Medycyna,

2010; 3(3): 21-26

Biologiczna aktywność czwartorzędowych soli amoniowych gemini

Obłąk E.

1

, Piecuch A.

1

, Guz-Regner K.

1

, Krasowska A.

2

i Łuczyński J.

3

1

Instytut Genetyki i Mikrobiologii, Uniwersytet Wrocławski, ul. Przybyszewskiego 63-77,

50-148 Wrocław;

2

Wydział Biotechnologii, Uniwersytet Wrocławski, ul. Przybyszewskiego

63-77, 50-148 Wrocław;

3

Wydział Chemii, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże

Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław

Wstęp: Czwartorzędowe sole amoniowe (CSA) jako kationowe surfaktanty oddziaływują z błoną

komórkową mikroorganizmów. Są powszechnie stosowane w antyseptyce i dezynfekcji jako

związki bakteriobójcze, grzybobójcze i antywirusowe [1-3].

Surfaktanty gemini są to związki amfifilowe zbudowane z 2 części (2 łańcuchów hydrofobowych

i 2 główek hydrofilowych) połączonych ze sobą specyficznym łącznikiem [4]. Wykazują one

większą aktywność wobec mikroorganizmów niż mono-CSA [5-6].

Nowo zsyntetyzowane czwartorzędowe sole amoniowe gemini są testowane w celu wykorzystania

ich jako potencjalnych dezynfektantów i fungicydów.

Cel pracy: Celem pracy było określenie biologicznej aktywności nowo zsyntetyzowanych

czwartorzędowych soli amoniowych gemini, różniących się między sobą długością łańcuchów

alkilowych i długością łącznika. Związki o dużej aktywności bakteriobójczej i grzybobójczej będą

wykorzystane jako potencjalne dezynfektanty i fungicydy. CSA gemini znajdują również

zastosowanie do hamowania adhezji i usuwania biofilmu bakteryjnego i grzybowego.

Materiały i metody: Aktywność antybakteryjną i antygrzybową czwartorzędowych soli

amoniowych gemini wobec szczepów bakteryjnych i grzybowych z kolekcji ATCC

(Staphylococcus aureus 6538 i Pseudomonas aeruginosa 27853 oraz Candida albicans 90028)

oceniano na podstawie określenia minimalnego inhibicyjnego stężenia (MIC) metodą

mikrorozcieńczeń w bulionie. Wartości MIC odczytywano spektrofotometrycznie przy λ= 550

nm po 18h inkubacji w temp. 37°C lub 30°C. Wyniki badań poddano analizie statystycznej

stosując test Kruskala-Walisa na poziomie istotności α = 0,05.

Zdolność do hamowania adhezji i usuwania biofilmu zbadano z wykorzystaniem metody wg

Krasowskiej [7] względem szczepów: Staphylococcus epidermidis i Pseudomonas aeruginosa

oraz Candida albicans.

Wyniki: Biologiczną aktywność testowanych związków określano przez wyznaczenie MIC.

Związkami najsilniej działającym na bakterie gram-dodatnie były bromki z 12-węglowymi

łańcuchami alkilowymi (TMEG-12 Br, TMPG-12 Br). Natomiast wzrost bakterii gram-ujemnych

jak również komórek Candida albicans był hamowany przez chlorek z 10-węglowymi

łańcuchami węglowodorowymi (TMEG-10 Cl).

Ponadto stwierdzono, że kationowy surfaktant gemini TMEG-12 Br silnie hamował adhezję

komórek Staphylococcus epidermidis do podłoża polistyrenowego, jednak nie wykazywał

ż

adnego wpływu na adhezję komórek Psedomonas aeruginosa. Związek ten niszczył także

biofilm wytworzony przez oba badane szczepy bakteryjne. Wyniki badań wskazują również, że

surfaktant TMEG-10 Cl silnie inhibował filamentację oraz niszczył biofilm wytwarzany przez C.

albicans

. Żaden z badanych związków nie był cytotoksyczny.

Literatura:

1.

Feres M. et al; 2010, J Amer Dent Assoc, 141: 415-422

2.

McBain A.J. et al; 2004, Appl Envir Microb, 70: 3449-3456

3.

Przestalski S. et al.; 2000, Acta BiochimPol, 47: 627-638

4.

Piskorksa T., Obłąk E.; 2010, Postepy Hig Med. Dosw, 64: 161-166

5.

Brycki B; 2010, Pol J Microbiol, 59: 227-231

6.

Hait S.K., Moulik S.P.; 2002, Curr Science, 82: 1101-1111

7.

Krasowska A. et al.; 2009, FEMS Yeast Res 9: 1312-1321

Praca ta była finansowana przez MNiSW - grant N N209 337 737 i z 1016/S/IGM/2012/7

Ocena aktywności i składu gatunkowego komarów wsustów ulicznych na obszarze

Rynku oraz Ostrowa Tumskiego we Wrocławiu*

Rydzanicz K.

1

, Jawień P.

1

, Kaliwoda M.

2

, Lonc E.

1

1. Zakład Ekologii Drobnoustrojów i Ochrony Środowiska, Instytut Genetyki i Mikrobiologii,

3.

Uniwersytet Wrocławski, ul. Przybyszewskiego 63/77,Wrocław

2. Wydział Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miejskiego Wrocławia, ul. Bogusławskiego 8,10,

50-031 Wrocław

Wstęp: Zwalczanie komarów, których nadmierna liczebność może wpływać na

obniżenie jakości życia mieszkańców wielu aglomeracji, ma szczególne znaczenie we

Wrocławiu. Położenie geograficzne oraz specyficzne warunki hydrologiczne sprawiają, iż na

obszarze miasta corocznie w sezonie wiosenno-letnim powstaje wiele różnorodnych miejsc

rozwojowych komarów, w tym także gatunków synantropijnych (Rydzanicz i Lonc 2003). Do

tych miejsc zaliczamy nie tylko zbiorniki naturalne (stałe lub tymczasowe), ale również

infrastrukturę stworzoną przez człowieka.

Na szczególną uwagę grupy komarów zasługuje kompleks Culex pipiens, którego

przedstawicieli cechuje poligeneracyjność, wytwarzanie przez samice nie odpornych na

wysychanie jaj, a także zdolność samic do hibernacji w okresie zimowym i migracji na

niewielkie odległości w okresie letnim (Crans 2004).

Cel badawczy: ocena składu gatunkowego i tempa rozwoju larw komarów w obrębie

wpustów ulicznych w obszarze Rynku i Ostrowa Tumskiego w okresie od 1 maja do 30

września 2012 roku, a tym samym określenie wpływu tego typu siedlisk na kształtowanie

zjawiska uciążliwości ze strony komarów dla istotnych, z turystycznego punktu widzenia,

miejsc Wrocławia.

Materiał i metody: Na prowadzony systematycznie monitoring entomologiczny

realizowany w obrębie wpustów ulicznych składało się ich otwieranie, wyznaczanie średniej

liczby larw na podstawie 3 pobrań czerpakiem entomologicznym o pojemności ok. 500 ml,

zarejestrowaniu położenia każdego punktu za pomocą odbiornika GPS (Magellan Mobile

Mapper CX) i aplikacji mikrobiologicznych preparatów, po potwierdzeniu obecności

pakietów lub larw komarów.

Wyniki: W czasie trwania badań sprawdzono i zmapowano 2715 wpustów ulicznych

na analizowanym terenie. Podczas prowadzonych obserwacji potwierdzono obecność larw i

poczwarek zakwalifikowanych jako Culex pipiens s.l., przy czym zarówno liczebność jak i

dynamika populacji różniła się w przeciągu kolejnych miesięcy realizowanego monitoringu.

Intensywny rozwój larw w obrębie kontrolowanych wpustów ulicznych rozpoczął się w

czerwcu (n=116), a największą, średnią liczbę stadiów przeddorosłych zaobserwowano w

lipcu (n=478) oraz na początku września (n=311). Konsekwencją tego była konieczność

zwiększenia częstości aplikacji mikrobiologicznych preparatów, w szczególności w lipcu,

sierpniu oraz wrześniu.

Wnioski: System kanalizacji burzowej na terenie Rynku i Ostrowa Tumskiego we

Wrocławiu stwarza dogodne miejsce do rozwoju komarów należących do kompleksu Cx.

pipiens

. Na badanym terenie nie potwierdzono rozwoju gatunków inwazyjnych. Do

czynników środowiskowych, mogących sprzyjać rozwojowi komarów w obrębie wpustów

ulicznych na terenie Wrocławia należą niewielkie opady deszczu, obecność zanieczyszczeń

organicznych, a także wysokie, średnie dobowe wartości temperatury otoczenia.

Bibliografia

Crans W.J. 2004. A classification system for mosquito life cycles: life cycle traps for

mosquitoes of the northeastern United States. J. Vector Ecol. 29: 1-10.

Rydzanicz K., Lonc. E. 2003. Species composition and seasonal dynamics of mosquito larvae

in the Wrocław, Poland area. J. Vector Ecol. 28 (2): 255-266.

Pamidronat, lek przeciwko osteoporozie, ułatwia szczepom P.aeruginosa adhezję do

hydroksyapatytu

Junka AF

1

, Smutnicka D

1

, Kos M

2

, Mączyńska B

1

, Bartoszewicz M

1

, Nowicka J

1

, Secewicz

A

1

, Kurzynowski T

3

, Szymczyk P

3

, Gluza K

4

1. Katedra i Zakład Mikrobiologii UM we Wrocławiu, Chałubińskiego 4, autor do

korespondencji: [e-mail]

2. Department of Maxillofacial and Plastic Surgery. Klinikum Oldenburg. Rachel-Straus-

Strasse 10, 26 133 Oldenburg, Germany.

3. Centrum Zaawansowanych Technologii Materiałowych, Wydział Mechaniczny

Politechniki Wrocławskiej, Krasińskiego 13a, 50 449 Wroclaw

4. Katedra Chemii Bioorganicznej, Wydział Chemii Politechniki Wrocławskiej, C.K.

Norwida 4/6, 50 373 Wroclaw

Wstęp: Pamidronat jest lekiem wykorzystywanym w chirurgii szczękowej oraz ortopedii do

pobudzania procesów zrostowych w kościach oraz hamowania osteoporozy. Badania z

ostatnich lat (1,2) wykazały, że obecność związanego z hydroksyapatytem pamidronatu

ułatwia proces kolonizacji kości Gram(+) ziarniakom z gatunku S.aureus.

Cel: Celem pracy było określenie wpływu pamidronatu na zdolność Gram(-) pałeczek

P.aeruginosa

do kolonizacji hydroksyapatytu oraz zbadanie mechanizmu stojącego za tym

zjawiskiem.

Materiały i metody: Do badań wybrano 24 szpitalne szczepy P.aeruginosa oraz szczep

wzorcowy ATTC15442. Zdolność szczepów P.aeruginosa do adhezji i tworzenia biofilmu na

powierzchni krążków hydroksyapatytowych oceniano za pomocą mikroskopii elektronowej,

laserowej 3D oraz posiewów ilościowych. Biomodelowanie wiązania pamidronatu z

hydroksyapatytem wykonano za pomocą analizy Hartree-Focka.

Wyniki: W obecności pamidronatu, ilość kolonii bakteryjnych tworzących biofilm na

hydroksyapatycie była 2.87 ± 0.622 ( p<0.001) wyższa w porównaniu z grupą kontrolną.

Analiza Hartree-Focka wykazała, że reaktywna grupa NH

3

+ wchodząca w skład pamidronatu

może działać jako czynnik steryczny ułatwiający szczepom P.aeruginosa proces adhezji.

Dyskusja: Uzyskane wyniki wskazują, że pamidronat nie powinien być lekiem z wyboru w

leczeniu urazów kostnych zagrożonych infekcją P.aeruginosa.

Literatura:

1.

Ganguli A, Steward S, Butler G, et al: Bacterial adhesion to bisphosphonate coated

hydroxiapatite

; Journal of Material Science 16 (2005) 283 – 287

2.

Kos M, Luczak K: Bisphosphonates promote jaw osteonecrosis through facilitating

bacterial colonisation

; Biosciences Hypothesis, Volume 2, Issue 1, 2009, Pages 34–36

Pluskwa domowa (Cimex lenticularis) - dawniej i dziś

Kawalec A.

1

, Kawalec A.

1

1. Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu,

ul. Mikulicza-Radeckiego 5,

50-345 Wrocław

e-mail [e-mail], [e-mail]

Wstęp: Pluskwa domowa, zwana również pluskwą łóżkową, jest szczególnie dokuczliwym

i uciążliwym pasożytem, z którym walczyli już nasi przodkowie.

Cel pracy: Celem pracy jest przeanalizowanie znaczenia pluskiew domowych Cimex

lenticularis

w życiu i środowisku człowieka na przestrzeni wieków.

Materiały i metody: Przedstawiono cechy morfologiczne, biologiczne pluskwiaków o

największym znaczeniu medycznym, sanitarnym i epidemiologicznym. Zaprezentowano

problemy

związane

z występowaniem pluskiew zarówno w przeszłości, jak i teraźniejszości. Zaznaczono ich rolę

jako wektorów w przenoszeniu chorób – m. in. choroby Chagasa wywoływanej przez

Trypanosoma cruzi.

Zwrócono uwagę na ich wpływ na komfort i jakość życia - dziłanie

stresogenne, zaburzenia snu, skrajne wyczerpanie nerwowe.

Wyniki i dyskusja: Zagadnienie ujęto w oparciu o aktualne wyniki badań i literaturę

specjalistyczną. Podkreślono rolę warunków mieszkaniowych oraz zachowania higieny w

zapobieganiu rozpowszechnienia i zwalczaniu tych insektów.

Wykaz literatury:

1. Buczek A. Stawonogi pasożytnicze i alergogenne . [w:] Choroby pasożytnicze –

epidemiologia, diagnostyka, objawy. Lublin 2005.

2. Doggett SL, Dwyer DE, Peñas PF, Russell RC.Bed bugs: clinical relevance and control

options. Clin Microbiol Rev.2012 Jan;25(1):164-92. doi: 10.1128/CMR.05015-11.

3. Goddard J, deShazo R. Bed bugs (Cimex lectularius) and clinical consequences of their

bites. JAMA.2009 Apr 1;301(13):1358-66.

4. Huntington MK. When bed bugs bite. J Fam Pract.2012 Jul;61(7):384-8.

5. Studdiford JS, Conniff KM, Trayes KP, Tully AS. Bedbug infestation.

Am Fam Physician.

2012 Oct 1;86(7):653-8

Zastosowanie metody phage display w walce z nowotworami

Kaźmierczak Z.

1,2

, Tybinka A.

2

, dr Majkowska-Skrobek G.

3

1 Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej Polska Akademia Nauk, ul. R. Weigla 12,

53-114 Wrocław

2 Instytut Biologii Eksperymentalnej Zakład Biologii Rozwoju Zwierząt Uniwersytet

Wrocławski, ul. H. Sienkiewicza 21, 50-335 Wrocław

3 Zakład Biologii Patogenów i Immunologii Instytut Genetyki i Mikrobiologii Uniwersytet

Wrocławski, ul. S. Przybyszewskiego 63/77, 51-148 Wrocław

Bakteriofagi to wirusy, które są szeroko rozpowszechnione w środowisku, w tym również w

organizmach żywych. Szczególne właściwości fagów (m.in. szybka replikacja, możliwość

łatwej manipulacji materiałem genetycznym) czynią z nich obiecujące narzędzie w rękach

nowoczesnej biotechnologii, medycyny i farmacji. Jedną z metod wykorzystujących wirusy

jest phage display. Polega ona na wprowadzeniu określonej sekwencji DNA do genomu

bakteriofaga, co skutkuje ekspresją kodowanego przez sekwencję peptydu na powierzchni

kapsydu wirusa. Ekspozycjonowane cząsteczki mogą mieć właściwości antynowotworowe

lub służyć jako dostawcy związków o przeciwnowotworowym działaniu. Zastosowanie tej

metody może przyczynić się do stworzenia leków działających wybiórczo na nowotwory, nie

powodujące negatywnych skutków dla zdrowych komórek organizmu.

1)

U. B Rasmussen, V.Schreiber, H. Schultz, F. Mischler, K. Schughart: Tumor cell-

targeting by phage-displayed peptides, Cancer Gene Therapy, 2002, 9, 606–612.

2)

R. Brissette, J. KA Prendergast, N. I Goldstein:Identification of cancer targets and

therapeutics using phage display, Current Opinion in Drug Discovery &

Development,2006, 9(3):363-369.

3)

Y. Wu, Y. Wan, J. Bian, J. Zhao, Z. C. Jia, L. Zhou, W. Zhou, Y. Tan: Phage display

particles expressing tumor-specific antigens induce preventive and therapeutic anti-

tumor immunity in murine P815 model, Int. J. Cancer, 2002, 98, 748–753.

4)

X. Tu, J. Zhuang, W. Wang, L. Zhao, L. Zhao, J. Zhao, C. Deng, S. Qiu,Y. Zhang:

Screening and identification of a renal carcinoma specific peptide from a phage

display peptide library, Journal of Experimental & Clinical Cancer Research, 2012,

31:21.

5)

J. Borysowski, A. Górski: Phage display technology and its application to

experimental oncological therapy, PostepyHig Med Dosw, 2004, vol. 58, s. 100–107.

6)

M. Vodnik, U. Zager, B. Struklj ,M. Lunder: Phage Display: Selecting Straws Insted

of Needle from a Haystack, Molecules, 2011, vol. 16, s. 790-817.

7)

R. Brissette, J. Prendergast, N. I. Goldstein: Identification of cancer targets and

therapeutics using phage display, Current Opinion in Drug Discovery & Development,

vol. 9, 2006, s. 363-369.

8)

P. An, H. Lei, J. Zhang, S. Song, L. He, G. Jin, X. Liu, J. Wu, L. Meng, M. Liu, C.

Shou: Suppression of tumor growth and metastasis by a VEGFR-1 antagonizing

peptide identified by phage display, Int JCancer, vol. 111, 2004, s. 165-173.

9)

S. C. Pero, G. S. Shukla, A. L. Armstrong, D. Peterson, S. P. Fuller, K. Godin,

S. L. Kingsley-Richards, D. L. Weaver, J. Bond, D. N. Krag: Identification of a small

peptide that inhibits the phosphorylation of ErbB2 and proliferation of ErbB2

overexpressing breast cancer cells, Int J Cancer, vol. 111, 2004, s. 951-960.

Analiza restrykcyjna DNA bakteriofagów aktywnych wobec wielolekoopornych

szczepów Klebsiella sp.

Kęsik-Szeloch A., Drulis-Kawa Z.

Zakład Biologii Patogenów i Immunologii, Instytut Genetyki i Mikrobiologii Uniwersytetu

Wrocławskiego, ul. Przybyszewskiego 63/77, 51-148 Wrocław

E-mail:

[e-mail]

Wstęp: Bakteriofagi (fagi) są bezwzględnymi wewnątrzkomórkowymi pasożytami, których

cykl życiowy nieodłącznie związany jest z komórką bakteryjną. Jedną z metod obrony

bakterii przed infekcją jest system restrykcji i modyfikacji DNA, który w organizmach

prokariotycznych stanowi mechanizm zapobiegający włączeniu DNA bakteriofaga do

genomu bakterii. Odpowiedzią bakteriofagów jest wytworzenie różnorodnych mechanizmów

antyrestrykcyjnych, np. wirusowych metylotransferaz o takiej samej specyficzności jak

systemy restrykcji i modyfikacji bakterii.

Cel pracy: Przedmiotem niniejszej pracy była analiza restrykcyjna DNA 5

zsekwencjonowanych fagów należących do Myoviridae (KP15, KP27), Siphoviridae (KP36) i

Podoviridae

(KP32, KP34).

Materiały i metody: Do izolacji genomowego DNA bakteriofagów użyto zestawu QIAGEN

®

Lambda Midi Kit. W celu skonstruowania map fragmentów restrykcyjnych zastosowano

wybrane enzymy restrykcyjne firmy Fermentas. Rozdział elektroforetyczny produktów

trawienia enzymami restrykcyjnymi DNA bakteriofagów prowadzono w 0,6% żelu

agarozowym w buforze TBE w czasie 1,5 godziny, przy napięciu 90 V. Otrzymane fragmenty

restrykcyjne analizowano przy pomocy systemu do dokumentacji żeli Molecular Imager

®

Gel

Doc

™

XR System i programu komputerowego Quantity One

®

(BIO-RAD).

Wyniki i dyskusja: Na podstawie uzyskanych wyników zaobserwowano istotne różnice we

wrażliwości na działanie zastosowanych endonukleaz pomiędzy badanymi bakteriofagami.

Największą wrażliwością na enzymy restrykcyjne charakteryzowały się fagi z rodziny

Podoviridae

, natomiast najmniejszą – fagi z rodziny Myoviridae. Zależność ta wynika

najprawdopodobniej z obecności lub braku w DNA bakteriofagów sekwencji zmetylowanych.

Wykaz cytowanej literatury:

1)

Labrie S. J., Samson J. E., Moineau S., 2010. Bacteriophage resistance mechanisms.

Nat Rev Microbiol 8(5): 317-327

2)

Stern A., Sorek R., 2011. The phage-host arms race: shaping the evolution of

microbes. Bioessays 33(1): 43-51

Pełzakowica ciągłym zagrożeniem wśród Polaków podróżujących do krajów strefy

tropikalnej i subtropikalnej

Kłudkowska M.

1,2,*

, Frąckowiak K.

2

, Stefaniak J.

1

*[e-mail]

1)

Katedra i Klinika Chorób Tropikalnych i Pasożytniczych Uniwersytetu Medycznego im.

Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

2)

Pracownia Diagnostyki Parazytologicznej Centralnego Laboratorium Mikrobiologicznego

Szpitala Klinicznego im. Heliodora Święcickiego w Poznaniu

Wstęp: ełzakowica to pasożytnicza inwazja jelita grubego człowieka wywołana przez pełzaka

czerwonki Entamoeba histolytica. Według szacunków WHO rocznie na świecie dochodzi do

ok. 45 mln nowych zachorowań, co skutkuje ok. 90 tys. zgonów. Choroba ta najczęściej

występuje w regionach o niskim standardzie sanitarnym, m.in. Meksyk, Indie, Afryka

Subsaharyjska czy Indonezja. W Polsce znane są obecnie tylko przypadki importowane z

krajów tropikalnych. Pełzakowica należy do bardzo częstych zarażeń pasożytniczych;

inwazyjne cysty przenoszone są na drodze bezpośredniego kontaktu (brudne ręce, banknoty),

przez zanieczyszczoną wodę lub żywność. Powoduje to, że w krajach egzotycznych bardzo

istotne jest przestrzeganie zasad higieny tropikalnej (picie wody przegotowanej,

butelkowanej, puszkowanej, spożywanie pokarmów tylko po obórce termicznej,

przestrzeganie higieny osobistej). Pełzak czerwonki najczęściej powoduje zmiany w jelicie

grubym, ale może też być przyczyną ropni przerzutowych w wątrobie, płucach i

mózgu, dlatego bardzo ważna jest skuteczna i możliwie jak najszybciej przeprowadzona

diagnostyka i celowane leczenie.

Cel pracy: Celem pracy było określenie stopnia narażenia na inwazję Entamoeba histolytica

wśród polskich turystów. Przeanalizowano także znajomość zasad higieny tropikalnej i ich

przestrzeganie oraz częstość występowania pełzakowicy wśród podróżujących do krajów

strefy tropikalnej i subtropikalnej. Pacjenci hospitalizowani byli w Klinice Chorób

Tropikalnych i Pasożytniczych w Poznaniu po powrocie do kraju.

Materiały i metody: Grupę badaną stanowiło 117 pacjentów, hospitalizowanych w 2011

roku w Klinice z podejrzeniem pełzakowicy. Kierowani byli oni do Ośrodka Poznańskiego z

różnych regionów Polski w celu potwierdzenia inwazji pasożytniczej. Pacjenci najczęściej

uskarżali się na dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego – uporczywą biegunkę

(często z domieszką krwi i śluzu), nieokreślone bóle brzucha, wzdęcia, nudności.

Wyniki i dyskusja: Po przeprowadzeniu wielokierunkowych badań pełzakowicę (trofozoity

Entamoeba histolytica

) stwierdzono u 6 chorych. U 2 pacjentów, wykorzystując badania

serologiczne i obrazowe, potwierdzono ropień pełzakowy wątroby wymagający interwencji

chirurgicznej. Na podstawie przeanalizowanej grupy pacjentów, diagnozowanej w Ośrodku

Poznańskim stwierdzono, że zdecydowana ich większość nie przestrzegała podstawowych

zasad higieny tropikalnej, a stan wiedzy na temat zagrożeń zdrowotnych występujących w

tropiku był nadal niezadowalający. Zwraca uwagę fakt, iż część laboratoriów

diagnostycznych w Polsce nie jest przygotowana do mikroskopowego rozpoznawania form

rozwojowych E. histolytica, co może skutkować późnymi następstwami choroby, m.in.

przerzutowymi ropniami pełzakowymi wątroby.

Charakterystyka szczepów Escherichia coli izolowanych od ptaków dzikich

Krawiec M., Kuczkowski M., Wieliczko A.

Katedra Epizootiologii z Kliniką Ptaków i Zwierząt Egzotycznych, Wydział Medycyny

Weterynaryjnej,

UP

we

Wrocławiu,

Pl.

Grunwaldzki

45,

50-366

Wrocław;

[e-mail]

Wstęp: Escherichia coli ( E. coli) jest drobnoustrojem szeroko rozpowszechnionym w

ś

wiecie zwierząt. Może występować jako komensal lub patogen chorobotwórczy m.in. dla

ptaków i ludzi. Na świecie trwają badania nad patogenezą oraz mechanizmami wirulencji

szczepów APEC (Avian Pathogenic E. coli) izolowanych od ptaków, w tym od ptaków

dzikich. W Polsce jednak brak gruntownych badań prowadzonych w tym kierunku.

Cel: Celem badań było określenie występujących genów warunkujących zjadliwość oraz

lekooporność na trzy wybrane chemioterapeutyki (amoksycylina, enrofloksacyna i

tetracyklina)u badanych szczepów E. coli izolowanych od przedstawicieli dzikich ptaków

blaszkodziobych, ptaków wróblowych oraz ptaków drapieżnych.

Materiał i metody: Do badań wybrano po 7 szczepów E. coli wyizolowanych z:

- narządów wewnętrznych kaczki krzyżówki,

- kału dzikich ptaków drapieżnych(w tym od sokołów (5), myszołowów (1)i orła bielika (1))

- pochodzących z kału ptaków z rodziny wróblowych (sikorka bogatka(4) oraz wróbel

mazurek (3)).

Badania mają charakter pilotażowy, a planowane jest przebadanie minimum 25 szczepów

pochodzących z każdej grupy. Do izolacji E.coli zastosowano podłoże stałe MacConkey

(Merck). Przynależność do rodzaju potwierdzono wykorzystując charakterystykę cech

biochemicznych z zastosowaniem podłoża TSI oraz Urea/ Indole medium. Wyizolowane

kolonie po przesianiu na Nutrient Agar (Merck) zamrożono przy użyciu Microbank (Pro-

lab)w temperaturze – 70ºC. Do izolacji DNA zastosowano zestaw GenElute (Sigma-Aldrich).

Celem określenia przynależności szczepów do grup filogenetycznych A, B1, B2 oraz D,

wykonano reakcję multipleks PCR (Clermont 2000). W kolejnej reakcji, z użyciem primerów

rozpoznających sekwencję flankujące fragmenty wybranych genów: cva !/B, cva cvi C, iss,

Asta, irp2,papC,iucD i tsh, określono również prewalencję wybranych genów wirulencji

(Ewers, 2005). Ponadto, dla wyizolowanych szczepów określono minimalne stężenia

hamujące (MIC) dla amoksycyliny, enrofloksacyny oraz tetracykliny metodą ETEST (Bio

Merieux).

Wyniki i Dyskusja: Wstępne wyniki badań wskazują na obecność, w obrębie szczepów E.

coli

izolowanych od ptaków drapieżnych, genów warunkujących zjadliwość. Stwierdzono

również wystąpienie szczepów lekoopornych na badane chemioterapeutyki.

1.

Clermont O., Bonacorsi S., Bingen E.; “Rapid and Simple Determination of the

Escherichia coli

Phylogenetic Group”; Appl. Environ. Microbiol. October 2000 vol.

66 no. 10 4555-4558

2.

Ewers C, Janssen T, Kiessling S, Philipp HC, Wieler LH; “Rapid detection of

virulence-associated genes in avian pathogenic Escherichia coli by multiplex

polymerase chain reaction.”; Avian Dis. 2005 Jun;49(2):269-73.

Osobnicze i sezonowe zmiany poziomu przeciwciał w ślinie człowieka specyficznych wobec

dostępnych w środowisku antygenów bakterii z rodzaju Dermacoccus

Krop R..

1

, Mleczko J.

1

1

Uniwersytet Wrocławski, Instytut Genetyki i Mikrobiologii, Zakład Biologii Patogenów i Immunologii,

ul. Przybyszewskiego 63/77, 51-148 Wrocław, [e-mail],

[e-mail]

Wstęp: Bakterie są w zasadzie nieodłączną częścią środowiska życia człowieka. Organizm ludzki

zanurzony jest w niewidzialnej gołym okiem warstwie biosfery, z którą powiązany jest do tego stopnia, że

można śmiało stwierdzić, iż bez niej nie mógłby prawidłowo funkcjonować. W środowisku, poza

mikroorganizmami obojętnymi i pożytecznymi dla człowieka, występują jednak także gatunki stanowiące

mniejsze lub większe zagrożenie – czasem nawet śmiertelne. Najbardziej wyrafinowaną linią obrony

ludzkiego organizmu przed zagrożeniami biologicznymi jest jego układ immunologiczny, którego działanie,

w dużym skrócie, polega na rozpoznawaniu, zapamiętywaniu i eliminowaniu groźnych czynników. Jednak

„uwaga” układu immunologicznego nie skupia się jedynie na oczywistych zagrożeniach – skanowane jest

całe otoczenie danego organizmu, przez co można stwierdzić, że stan układu odpornościowego w danej

chwili jest niejako odbiciem środowiska życia.

Cel pracy: Wykazanie sezonowości i cykliczności zmian poziomu immunologicznej reaktywności ślin

ludzkich wobec ugrupowań antygenowych pozyskanych z bakterii środowiskowych rodzaju Dermacoccus.

Materiały i metody: W badaniach wykorzystano 5 preparatów antygenowych pozyskanych w różny

sposób (obróbka cieplna, sonikacja - różne frakcje pochodzące z wirowania) z bakterii Dermacoccus

nishinomiyaensis

a także śliny pobierane od 10-34 osób w różnych porach roku. Poziomu reaktywności

badanych ślin względem uzyskanych ugrupowań antygenowych określono za pomocą testów ELISA w

kolejnych porach roku.

Wyniki i dyskusja: Wszystkie badane śliny, we wszystkich porach roku, wykazały reaktywność

wobec preparatów antygenowych. Poziom tej reaktywności zmieniał się w czasie a uśrednione wyniki

ujawniły interesujący trend a właściwie cykl - najwyższe reaktywności notowano w letnich poborach ślin,

natomiast przez resztę roku uśredniona reaktywność spadała, osiągając minimum w poborze wiosennym.

Wykaz cytowanej literatury:

Krop R. Praca magisterska „Osobnicze i sezonowe zmiany poziomu przeciwciał specyficznych

wobec antygenów pozyskanych z Dermacoccus w ślinie człowieka” 2012r.

Mleczko J., Majkowska-Skrobek G., Augustyniak D., Jankowski A.: (2007b) Natural

xenoantibodies-their relation to molecular landscape of environment. Presence and possible

functions of xenoantibodies in mice sera. Centr Eur J Immunol, 32 (4): 181-184.

Mleczko J., Guz K.: (2005) The measurement of the availability of the environmental bacterial

antigens evaluated by watching of surface waters allochthonous microflora on the example

of Wrocław rivers. Pol. J. Environ. Stud. (suppl.II, part II) 14, 643-646.

Udział zwierząt domowych w krążeniu wektorów i patogenów na przykładzie kleszczy w

aglomeracji Wrocławskiej

Król N.

Zakład Ekologii Drobnoustrojów i Ochrony Środowiska, Instytut Genetyki i Mikrobiologii,

Uniwersytet Wrocławski, ul. Przybyszewskiego 63/77, 51-143 Wrocław

e-mail:

[e-mail]

W krążeniu pasożytów i patogenów w układzie człowiek - środowisko istotną rolę

odgrywają zwierzęta domowe, w tym psy i koty. Wiadomo, że mogą być żywicielami

przedstawicieli wszystkich grup pasożytów, w tym stawonogów. Z medyczno-

weterynaryjnego punktu widzenia największe znaczenie mają pchły (przenoszące m.in.

dypilidiozę, riketsjozę, bartonelozę, hemoplazmy), świerzbowce oraz kleszcze transmitujące

głównie boreliozę, kleszczowe zapalenie mózgu i babeszjozę.

W Polsce do kleszczy najczęściej atakujących psy i koty, podobnie jak człowieka,

zalicza się kleszcze pospolite, Ixodes ricinus, a we wschodniej części kraju dodatkowo

kleszcze łąkowe, Dermacentor reticulatus. Innymi gatunkami pasożytującymi na tych

zwierzętach są u nas I. crenulatus, I. rugicollis oraz rzadziej Rhipicephalus sanguineus

(gatunek zawlekany z rejonu śródziemnomorskiego). Wzrost częstości podróżowania ludzi ze

zwierzętami towarzyszącymi, zmiany klimatyczne i ekologiczne w Europie prawdopodobnie

wpłyną na obecną sytuację epizootyczną niektórych pasożytów zewnętrznych i chorób przez

nie przenoszonych.

W badaniach własnych, prowadzonych we Wrocławiu od kwietnia 2012 r., zbiera się

kleszcze z psów i kotów w celu rozpoznania nowych układów wektorowych w środowisku

miejskim. Materiał akaroentomologiczny jest pozyskiwany dzięki współpracy z 16

przychodniami weterynaryjnymi na terenie m. Wrocławia znajdującymi się we wszystkich

dzielnicach. Od kwietnia do października br., zebrano ponad 300 osobników z około 100

psów i 30 kotów. Z dotychczasowej analizy 80 zidentyfikowanych okazów wynika, że

dominującym gatunkiem są kleszcze pospolite, I. ricinus. Tylko dwa osobniki oznaczono jako

kleszcze jeżowe, I. hexagonus.

Z przeprowadzonych badań ankietowych wśród kilkudziesięciu właścicieli

zakleszczonych psów i kotów wynika, że większość nie stosuje środków przeciw

kleszczowych, takich jak obroże, kropelki, szampony. Okazuje się, że chemioprafilaktyka nie

eliminuje całkowicie kleszczowego zagrożenia, ale jedynie minimalizuje stopień infestacji.

W odpowiedzi na pytania, mające na celu zlokalizowanie miejsc spacerowych, jako

potencjalnych terenów występowania kleszczy, respondenci wskazują obszary znajdujące się

w bezpośrednim otoczeniu domów; tylko nieliczni udają się ze swoimi podopiecznymi na

spacery poza miasto. Wskazane w ankietach tereny w sezonie wiosennym będą monitorowane

w

kierunku

obecności

kleszczy

metodą

flagowania,

czyli

zbioru

okazów

z roślinności. Laboratoryjna identyfikacja patogenów pozwoli na określenie stopnia zakażenia

kleszczy, a tym samym na ocenę ryzyka transferu patogenów. Uwiarygodnieniem wyników

będzie statystyczne opracowanie stopnia zakleszczenia psów w poszczególnych dzielnicach

Wrocławia.

Zaskakująca korelacja pomiędzy opornością S. Typhimurium na VIRUSOLVE

®+

a

intensywnym wzrostem w 4

o

C

Książczyk M., Pędlowski M., Futoma-Kołoch B., Bugla-Płoskońska G.

Uniwersytet Wrocławski, Instytut Genetyki i Mikrobiologii, Zakład Mikrobiologii

ul. Przybyszewskiego 63/77, 51-148 Wrocław

E-mail:

[e-mail]

Wstęp: Nadmierne stosowanie biocydów, w tym środków dezynfekcyjnych, na fermach drobiu

może prowadzić do selekcji opornych na dany związek szczepów Salmonella. W niniejszej pracy

przedstawiono wyniki dla eksperymentów odzwierciedlających to zjawisko w warunkach

laboratoryjnych. Preparaty przeznaczone do ogólno pojętej dezynfekcji, jako mieszaniny

różnych substancji czynnych, działają wielopoziomowo na komórki bakteryjne, przez co

wytworzenie oporności na biocydy jest procesem wysoce skomplikowanym. Udowodniono

jednak, że taka oporność jest możliwa

1

.

Cel pracy: Celem badań było wykazanie czy długotrwała (23 dniowa) hodowla klinicznego

szczepu S. Typhimurium w obecności środka dezynfekcyjnego Virusolve

®+

, prowadzi do

nabycia oporności komórek bakterii na zastosowany biocyd.

Materiały i metody: W badaniu użyto szczep S. Typhimurium oraz środek dezynfekcyjny

Viruslove

®+

(Amity International), służący do dezynfekcji powierzchni, sprzętów i narzędzi w

gabinetach medycznych, szpitalach, laboratoriach, zakładach produkujących żywność,

hodowlach zwierząt, w którym substancją czynną jest alkilotriamina. Metodyka obejmowała: I)

badanie antybakteryjnych właściwości Virusolve

®+

poprzez oznaczanie minimalnego stężenia

hamującego wzrost (MIC) w oparciu o metodę mikrorozcieńczeń wg rekomendacji CLSI, II)

generowanie oporności szczepu na Virusolve

®+2

, III) potwierdzenie stabilności fenotypów

uzyskanych wariantów

2

, IV) zbadanie, czy oporność wariantów S. Typhimurium na biocyd

wpływa na szybkość namnażania się w różnych warunkach prowadzenia hodowli: 4°C, 28°C i

37°C.

Wyniki i dyskusja: Uzyskane wyniki wskazują, że szczep S. Typhymiurium przystosowuje się

do wzrastających stężeń Virusolve

®+

, co przejawia się namnażaniem w podłożach z dodatkiem

biocydu w stężeniach przekraczających wartość MIC, równą 0,15 µl/ml. Wariant ten

charakteryzował się zmniejszoną wrażliwością na Virusolve

®+

(MIC=0,6 µl/ml), jednak nie

utrzymywał tej cechy (test na stabilność fenotypu), gdyż po 10 dniach MIC osiągał tę samą

wartość jaką wyznaczono na początku eksperymentu, dla szczepu dzikiego. Zaskakującą

obserwacją był fakt, że warianty oporne na Virusolve

®+

, niezależnie od stabilności tej cechy,

namnażały się, gdy hodowla była prowadzona w 4°C (czas inkubacji 9 dni), przy czym szczep

dziki nie wykazywał wzrostu w tych warunkach. Wydaje się, że fenotyp oporności na biocyd

oraz brak hamującego działania niskiej temperatury względem populacji bakterii uwarukowane

są podobnym mechanizmem. Zagadnienie to będzie przedmiotem dalszych badań. Zjawisko to

może być poważnym zagrożeniem w przemyśle spożywczym i przechowywaniu żywności, a

tym samym niebezpieczne dla konsumentów.

Literatura:

1

Whitehead R.N., Overton T.W., Kemp C.L., Webber M.A. (2011) Exposure of Salmonella

enterica

serovar Typhimurium to high level biocide challenge can select multidrug resistant

mutants in a single step. PLoS ONE 6 (7): e22833. doi:10.1371/journal.pone.0022833

2

Karatzas K.A., et al. (2008) Phenotypic and proteomic characterization of multiply antibiotic-

resistant variants of Salmonella enterica serovar Typhimurium selected following exposure to

disinfectants. Appl. Environ. Microbiol. 74:1508–1516

Badania finansowane były w ramach wewnętrznego projektu badawczego dla młodej kadry

naukowej Uniwersytetu Wrocławskiego nr 2012/M/IGM/12 oraz stypendium naukowego dla

młodego doktora UWr dr Bożeny Futomy-Kołoch.

Białka błony zewnętrznej jako potencjalne komponenty szczepionek antybakteryjnych

PRACA POGLĄDOWA

Maciąg M., Futoma-Kołoch B., Bugla-Płoskońska G.

Zakład Mikrobiologii, Instytut Genetyki i Mikrobiologii, Uniwersytet Wrocławski, ul.

Przybyszewskiego 63/77, 51-148 Wrocław

E-mail:

[e-mail]

W myśl zasady „Lepiej zapobiegać niż leczyć”, naukowcy pracują nad coraz

nowszymi rodzajami szczepionek, które mają zapobiegać rozprzestrzenianiu się oraz

rozwojowi w populacji ludzkiej chorób wywoływanych przez bakterie. Celem licznych

opracowań jest sprawdzenie jak silną odpowiedź immunologiczną wywołują białka błony

zewnętrznej (OMP) w organizmach zwierzęcych oraz ludzkich. Podanie podskórnie świnkom

morskim OMP izolowanych z Shigella flexnerii 3a chroniły przed zapaleniem rogówki i

spojówki. Właściwości te potwierdzono także na modelu mysim

1

. Izolaty OMP pochodzące z

różnych serotypów Sh. flexnerii, chroniły myszy przed zakażeniem Sh. flexnerii 3a po

podaniu im chorobotwórczej dawki odpowiadającej wartości LD

100

wyznaczonej

doświadczalnie dla tego szczepu

1

. OMP izolowane metodą Choi-Kim i wspołpr.

2

z komórek

Pasteurella multocida

, zostały użyte do badań nad tworzeniem szczepionki przeciwko

cholerze ptactwa

3

. Badania na myszach potwierdziły, że białka pochodzące z tej bakterii

wykazują silne właściwości ochronne i mogą być użyte do stworzenia szczepionki

podjednostkowej

3

. Z kolei stosowanie komercyjnego preparatu szczepionkowego przeciwko

meningokokom, w którego skład wchodzą m.in. polisacharydy bakteryjne oraz nośnik

białkowy (toksoid tężcowy lub błoniczy) doprowadziło do znaczego obniżenia ilości zgonów

z powodu chorób wywoływanych przez Neisseria meningitidis grupy C

4

. Antygeny MOMPs

(major outer membrane proteins) izolowane z Vibrio vulnificus, podane myszom,

wywoływały silną odpowiedź immunologiczną i chroniły je przed infekcją tą bakterią

5

.

Wyizolowane i oczyszczone lipoproteiny L-OMP16 lub L-OMP19 występujące u Brucella

abortus,

z dodatkiem adjuwantu IFA (incomplete Freund’s adjuvant) wywoływały w

organizmach gryzoni odpowiedź humoralną na wysokim poziomie

6

. Można zauważyć, że

OMP są obiecującymi składnikami szczepionek przeciwbakteryjnych, na co wskazują liczne

prace opisujące to zagadnienie. Obecnie stosowanym preparatem zawierającym OMP jest

szczepionka przeciwko Haemophilus influenzae typu b.

1

Witkowska D. et al. Post Hig Med Dosw. 2009; 63: 176-199

2

Choi K. H. et al. Am J Vet Res. 1989; 50: 676-683

3

Homhuan A. et al. Science Asia. 2004; 20: 231-237

4

Chang Q. et al. Clin Epidemiol. 2012; 4: 237–245.

5

Jung

C. R. et al. The Journal of Microbiology. 2005; October: 437-442.

6

Pasquevich K. A. et al.

Infect Immun. 2009; 77: 436–445.

Stabilność, aktywność bakteriobójcza względem szczepów Klebsiella oraz

cytotoksyczność względem ludzkich komórek epitelialnych płuc endolizyny faga KP32

Maciejewska (Boczkowska) B.

1

,

Lavigne R.

2

,

Walmagh M.

2

, Majkowska-Skrobek G.

1

,

Drulis-Kawa Z.

1

1

Zakład Biologii Patogenów i Immunologii, Instytut Genetyki i Mikrobiologii, Uniwersytet

Wrocławski, Wrocław, [e-mail]

2

Laboratory of Gene Technology, Katholieke Universiteit Leuven, Leuven, Belgium

Wstęp: Obecnie fagi oraz endolizyny fagowe stają się potencjalnym narzędziem do leczenia

zakażeń wywołanych przez szczepy antybiotykooporne. W niniejszym projekcie

przetestowano właściwości endolizyny faga KP32. Lizyna faga KP32 jest N-

acetylomuramoylo-Lalanino-amidazą i hydrolizuje peptydoglikan na zasadzie lizozymu.

Dzięki współpracy z Laboratory of Gene Technology, KULeuven, przy zastosowaniu metod

inżynierii genetycznej: klonowania, ekspresji i oczyszczania proteiny za pomocą metod

chromatograficznych, przygotowano oczyszczone i gotowe do testów rekombinowane białko

endolizyny faga KP32.

Cel pracy: Celem pracy było przebadanie endolizyny faga KP32 pod kątem zastosowania jej

jako środka bakteriobójczego oraz leczniczego w zakażeniach szczepami wieloopornymi:

sprawdzenie stabilności, właściwości litycznych, spektrum działania oraz wpływu endolizyny

na komórki ludzkie (testy in vitro)

Materiały i metody: Oczyszczona, rekombinowana endolizyna faga KP32 (stężenia 10nM-

3000nM), szczepy bakteryjne: Klebsiella pneumoniae ESBL, Klebsiella oxytoca ESBL,

Escherichia coli, Salmonella typhimurium

oraz Pseudomonas aeruginosa, linia komórek

nabłonkopodobnych raka płuc (ATCC CCL 185) - A549

Wpływ endolizyny KP32, zarówno na komórki bakteryjne jak również na komórki ludzkie,

badano metodami spektrofotometrycznymi. Stabilność białka sprawdzano przez porównanie

aktywności bakteriobójczej białka inkubowanego w temperaturze 50ºC lub przez długi okres

czasu, względem świeżo przygotowanego białka.

Wyniki i dyskusja: Badania wykazały wysoką skuteczność bakteriobójczą endolizyny faga

KP32 (około 10 krotnie wyższą niż komercyjnie dostępny lizozym), brak efektu

cytotoksycznego lizyny względem komórek ludzkich oraz wysoką stabilność białka.

Wykazane cechy białka powodują, że może być ono stosowane jako alternatywny dla

antybiotyków środek bakteriobójczy również w terapii ludzi z przewlekłymi zakażeniami

Gram-ujemnymi szczepami wieloopornymi.

Wykaz cytowanej literatury

1. Lavigne, R.; Briers, Y.; Hertveldt, K.; Robben, J.; Volckaert, G. Identification and

characterization of a highly thermostable bacteriophage lysozyme. Cell. Mol. Life Sci., 2004,

61, 2753-2759.

2. Mosmann, T. Rapid colorimetric assay for cellular growth and survival: application to

proliferation and cytotoxicity assays. J. Immunol. Methods, 1983, 16, 55-63.

3. Walmagh, M.; Boczkowska, B.; Gymonprez, B.; Briers, Y.; Drulis-Kawa, Z.; Lavigne, R.

Characterization of five novel endolysins from Gram-negative infecting bacteriophages..

Appl. Microbiol. Biotech

., 2012

Tworzenie biofilmu przez szczepy Staphylococcus epidermidis w zależności od obecności

opeon u icaADBC

Nowicka J., Gościniak G.

Katedra i Zakład Mikrobiologii, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich,

ul. Chałubińskiego 4, Wrocław

e-mail:

[e-mail]

Wstęp.

Zakażenia

wywołane

przez

Staphylococcusepidermidis

,w

oddziałach

ortopedycznych,są przede wszystkim związane z tworzeniem biofilmu na implantach np.

protezach stawu biodrowego.Obecność biomateriału promuje osiedlanie się bakterii najego

powierzchni, np. w momencie implantacji [1]. Przylegające do powierzchni wszczepu

bakterie pokrywają się glikokaliksem a powstający biofilmizoluje bakterie od oddziaływania

układu odpornościowego i antybiotyków co sprzyja utrzymaniu się drobnoustrojów w miejscu

zakażenia [2].

Cel pracy. W pracy oceniano wpływ operonu icaADBCna proces tworzenia biofilmu na

stalowych i tytanowych wkrętach do kości korowej przez szczepy S. epidermidis.

Materiał i metody. Analizie poddano 60 szczepówS. epidermidisizolowanychz ran od

pacjentów hospitalizowanych na oddziałach ortopedycznych i chirurgicznych. Zastosowano

implanty do osteosyntezy –stalowe i stalowe pokryte stopem tytanu wkręty do kości korowej.

Wykrywano obecność operonu icaADBC i wytwarzanie biofilmu nazastosowanych

implantach.

Wyniki i dyskusja. U 31% szczepów wykazano obecność genu icaA, u 25% genu icaD i

odpowiednio u 20% i 27% genów icaC i icaB. 25% szczepów posiadało wszystkie

poszukiwane geny.U 48% szczepów stwierdzono zdolność tworzenia biofilmuna wkrętach

stalowych i u 43% na implantach stalowych pokrytych stopem tytanu. Bakterie silnie

tworzące biofilm posiadały wszystkie z czterech poszukiwanych genów. Duran i wsp.

wykazali, że wśród 119 szczepów S. epidermidis izolowanych od pacjentów z implantami

ortopedycznymi 74% posiadało zarówno gen icaA i icaD [3].

Wykaz cytowanej literatury

1.Babiak I, Kowalewski M, Szczęsny G, Górecki A. Specyfika zakażeń na oddziałach

urazowo-ortopedycznych. Wskazania terapeutyczne. Zakażenia 2004; 3: 70-76.

2. Świeczko-Żurek B. Biomateriały. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej. Gdańsk 2009.

3. Duran N, Dogramaci Y, Demir Ciinni. Detection of slime and methicillin resistance genes

in Staphylococci isolated from nasal samples of patients with orthopaedic implants. MedSci

Monit 2010; 16: 271-7.

Poziom specyficznych przeciwciał IgG skierowanych przeciwko patogenom

bakteryjnym u dzieci leczonych preparatami immunoglobulin.

Olszak T.

1

, Majkowska-Skrobek G.

1

, Gorczyca D.

2

, Stasiewicz U.

2

, Jankowski A.

1,2

1

Zakład Biologii Patogenów i Immunologii, Instytut Genetyki i Mikrobiologii, Uniwersytet

Wrocławski, ul. Przybyszewskiego 63/77, Wrocław 51-148

2

III Katedra i Klinika Pediatrii, Immunologii i Reumatologii Wieku Rozwojowego,

Uniwersytet Medyczny, ul. Koszarowa 5, Wrocław 51-137

Wstęp: Osoby z pierwotnymi niedoborami odporności przebiegającymi z zaburzeniami

syntezy przeciwciał są szczególnie podatne na nawracające zakażenia bakteryjne układu

oddechowego. W leczeniu tych pacjentów stosuje się wyprodukowane z osocza tysięcy

zdrowych dawców preparaty immunoglobulinowe (IVIG), mające działać jako substytut

przeciwciał nieprodukowanych lub syntezowanych w niedostatecznej ilości.

Cel: Określenie poziomu przeciwciał IgG swoistych względem wybranych patogenów

bakteryjnych,

będących

najczęstszymi

czynnikami

etiologicznymi

zakażeń

dróg

oddechowych u dzieci z niedoborami odporności i wdrożoną terapią suplementacyjną IVIG.

Materiały i metody: Badaniami objęto 22 dzieci ze zdiagnozowanym pierwotnym

niedoborem odporności i leczonych preparatami IVIG. Pierwszą grupę kontrolną stanowiło

13 zdrowych dorosłych osób, a drugą 15 dzieci zdrowych. Antygenami były kliniczne izolaty

Moraxella catarrhalis, Streptococcus pyogenes, Staphylococcus aureus, Klebsiella oxytoca

i

Pseudomonas aeruginosa

, oraz polisacharydy otoczkowe Streptococcus pneumoniae.

Detekcji przeciwciał antybakteryjnych w surowicach badanych osób oraz w preparatach

immunoglobulinowych dokonano w oparciu o metody immunoenzymatyczne. Analizę

statystyczną przeprowadzono testem Manna-Whitneya.

Wyniki i dyskusja: Poziom przeciwciał IgG specyficznych wobec M. catarrhalis, K.

oxytoca

, P. aeruginosa u dzieci z niedoborem odporności był istotnie obniżony w porównaniu

do poziomu tych przeciwciał w grupie zdrowych dorosłych osób. Z kolei stężenie przeciwciał

swoistych względem polisacharydów otoczkowych S. pneumoniae w surowicach dzieci

chorych utrzymywało się na poziomie tych przeciwciał u zdrowych dorosłych osób i

pozostawało znamiennie wyższe w porównaniu do ich stężenia w surowicach dzieci

zdrowych. W warunkach zastosowanej metody nie udało się oznaczyć przeciwciał swoistych

względem antygenów powierzchniowych S. aureus i S. pyogenes. Przyczyną były

najprawdopodobniej niespecyficzne wiązania fragmentu Fc przeciwciał IgG zawartych w

surowicy z białkami obecnymi w ścianie komórkowej tych bakterii (białko A S. aureus,

białko SIC S. pyogenes). W różnych seriach preparatu immunoglobulinowego profil

swoistych przeciwciał antybakteryjnych był porównywalny i wyższy od poziomu tych

przeciwciał oznaczonego w surowicach zdrowych dorosłych osób.

Badania zrealizowano w ramach projektu badawczego nr ST-470 finansowanego przez

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu.

Izolacja i aktywność antybakteryjna bakteriofagów środowiskowych namnażanych na

szczepach Pseudomonas aeruginosa izolowanych od pacjentów z mukowiscydozą.

Tomasz Olszak

1

, Katarzyna Danis

1

, Bartosz Roszniowski

1

, Pavel Drevinek

2

, DarrenSmith

3

,

Anthony de Soyza

4

, Wiesław Kaca

5

, and Zuzanna Drulis-Kawa

1

1.

Institute of Genetics and Microbiology, University of Wroclaw

2.

Charles University 2nd Medical School, 150 06 Prague, Czech Republic

3.

School of Life Sciences, Northumbria University, Newcastle upon Tyne, United Kingdom

4.

Institute of Cellular Medicine, Newcastle University, Medical School, Newcastle upon

Tyne, UK

5.

The Jan Kochanowski University of Humanities and Sciences, Kielce, Poland

Wstęp:Pseudomonasaeruginosa jest podstawowym czynnikiem etiologicznym stanów

zapalnych dróg oddechowym u osób z mukowiscydozą. Zwiększona lepkość śluzu nabłonka

oddechowego u tych osób stwarza doskonałe warunki rozwoju dla flory patogennej. Szczepy

zasiedlające drogi oddechowe charakteryzują się dużą zdolnością adaptacyjną, przejawiającą

się wieloopornością antybiotykową, produkcją dużej ilości śluzu i alginatu (biofilm) oraz

zwiększoną adherentnością.

Cel pracy:Ogromne zdolności adaptacyjne szczepów P. aeruginosa utrudniają walkę z tym

patogenem, zwłaszcza u osób z mukowiscydozą. W obliczu nieskuteczności klasycznych

metod antybiotykowych, konieczne jest opracowanie skutecznych metod alternatywnych.

Przyszłości w terapii zakażeń wieloopornymi szczepami bakteryjnymi upatruje się w

bakteriofagach oraz enzymach fagowych.

Materiały i metody: Izolacja, namnażanie oraz typowanie bakteriofagów wykonano zgodnie

z metodą Clockie& Kropiński. Tworzenie biofilmu zmierzono przy pomocy metody

O’Toole& Kolter, wykorzystującej barwienie fioletem krystalicznym. Identyfikacja

genetyczna szczepów przeprowadzona została na bazie techniki MLST. Dodatkowo

wykonano również analizę FTIR.

Wnioski: Większość przebadanych fagów litycznych cechowała się szerokim zakresem

aktywności względem szczepów P. aeruginosa. Niestety wśród szczepów izolowanych od

pacjentów z CF powszechna jest silna heterogenność klonalna, co implikuje różną wrażliwość

na bakteriofagi. Niektóre ze szczepów bakteryjnych, w wyniku kontaktu z bakteriofagami,

uruchomiło

szlaki

metaboliczne

prowadzące

do

wydzielania

enzymów

zewnątrzkomórkowych, co stanowi bardzo niekorzystny aspekt w kontekście dalszych badań

nad zastosowaniem kompletnych bakteriofagów w eradykacji P. aeruginosa.

Bibliografia:

1.

Jane C. Davies, Pseudomonas aeruginosa in cystic fibrosis: patogenesis and persistence.

Pediatric Respiratory Revievs

, 2002, 3, 128-134.

2.

S. Silbert, A. L. Barth, H. S. Sader, Heterogeneity of Pseudomonas aeruginosain

Brazilian Cystic Fibrosis Patients. Journal of Clinical Microbiology, 2001, 39(11), 3976–

3981.

3.

M. R. J. Clokie , A. M. Kropinski (eds.) Bacteriophages: Methods And Protocols,

Volume 1: Isolation, Characterization, And Interactions. Humana Press, New York, 141-

149.

4.

O’Toole, G.A., and Kolter, R. (1998b) Initiation of biofilm formation in Pseudomonas

fluorescens WCS365 proceeds via multiple, convergent signalling pathways: a genetic

analysis. Molecular Microbiology, 28, 449–461.

5.

G. M. Patriquin,E. Banin, C. Gilmour, R. Tuchman, E. P. Greenberg, K. Poole, Influence

of Quorum Sensing and Iron on Twitching Motility and Biofilm Formation in

Pseudomonas aeruginosa. Journal of Bacteriology, 2008, 192(2), 662-671.

6.

M. C. Maiden et al. Multilocus sequence typing: a portable approach to the identification

of clones within populations of pathogenic microorganisms. Proceedings of the National

Academy of SciencesU S A

. 1998, 95(6), 3140–3145.

7.

D. (Yalcin) Duygu, T. Baykal, D. Acikgoz, K. Yildiz, Fourier Transform Infrared (FT-IR)

Spectroscopy for Biological Studies. Gazi University Journal of Science, 2009, 22(3),

117-121.

Fimbria typu 1, jako powszechnie występujący czynnik adherencji wśród komensalnych

szczepów Escherichia coli pochodzących od zdrowych, dorosłych osób.

Pusz P., Mazurek J., Bok E., Stosik M., Baldy-Chudzik K.

Katedra Biologii Molekularnej, Wydział Nauk Biologicznych, Uniwersytet Zielonogórski

Escherichia coli

to gatunek bakterii, który jako jeden z pierwszych zasiedla układ

pokarmowy noworodka i na stałe, w roli komensala, wchodzi w skład mikroflory jelitowej.

Nabywając, drogą horyzontalnego transferu genów, czynniki wirulencji i zasiedlając inne

nisze ekologiczne może powodować stany chorobowe. Jednym z czynników pozwalających

na zasiedlenie i utrzymanie się w danym środowisku są adhezyny fimbrialne, w tym fimbria

typu 1.

Celem badań była ocena stopnia rozpowszechnienia podstawowych genów struktury

kodujących fimbrię typu 1, oraz oszacowanie zróżnicowania genomowego i osobniczej

struktury filogenetycznej komensalnych izolatów E.coli pochodzących od zdrowych,

dorosłych osób.

Materiał do badań stanowiły 292 kałowe izolaty E.coli pochodzące od 22 osób.

Zróżnicowanie genomowe analizowano metodą BOX-PCR Fingerprinting, przynależność

filogenetyczną [2], oraz obecność genów operonu fimbrii 1: fimH (kodującego podjednostkę

adhezyjną), fimA (dużą podjednostkę), fimC (białko transporterowe) i fimE (białko

regulatorowe) określano metodą PCR [1, 3, 4].

W zbiorze 292 izolatów wyodrębniono 70 klonów E. coli, i reprezentowały one

głównie grupę filogenetyczną B2 (41%), następnie A i D (27% i 24 %), oraz B1 (7%). U

poszczególnych osób stwierdzono obecność od 1 do 7 klonów E.coli. U większości badanych

osób (13) stwierdzono występowanie tylko jedej grupy filogenetycznej, u 8 dwóch grup a w

jednym przypadku stwierdzono pełną strukturę filogenetyczną E.coli. Wśród izolatów

reprezentatywnych dla każdego z wyodrębnionych klonów wykazano występowanie

wszystkich podstawowych genów struktury warunkujących fimbrie typu 1.

Badania wskazują, że w obrębie flory komensalnej osób dorosłych, może występować

zróżnicowana liczba klonów E.coli, należących do każdej spośród 4 grup filogenetycznych,

przy czym znamiennie częściej obserwowane jest występowanie tylko jednej z nich.

Powszechne występowanie genów fimbrii typu 1 u komensalnych E.coli sugeruje, że jest ona

naturalnym czynnikiem umożliwiającym kolonizację pierwotnej niszy ekologicznej, jaką jest

układ pokarmowy.

Literatura:
1. Chapman T, Wu XY, Barchia I, Bettelheim K, Driesen S, Trott D, Wilson M, Chin JJ.
2006. Comparison of virulence gene profiles of Escherichia coli strains isolated from healthy
and diarrheic swine. Appl Environ Microbiol. 4782–4795.
2. Clermont O, Bonacorsi S. 2000. Rapid and simple determination of the Escherichia coli
phylogenetic group. Appl Environ Microbiol. 4555-8.
3. Ewers C, Li G, Wilking H et al.. 2007. Avian pathogenic, uropathogenic, and newborn
meningitis-causing Escherichia coli: how closely related are they?.Int. J. Med. Microbiol.
163–176.
4. Hernandes R, Velsko I, Sampaio S, Elias W, Robins-Browne R, Gomes T, Girón J. 2011.
Fimbrial adhesins produced by atypical enteropathogenic Escherichia coli strains. Appl.
Environ. Microbiol. 05376-11.

Badania zostały przeprowadzone przy wsparciu finansowym Ministerstwa Nauki i
Szkolnictwa Wyższego, Projekt Badawczy Nr N304176340.

Wykorzystanie Sporobolomyces roseus do oceny skażenia powietrza w aglomeracji

miejskiej we Wrocławiu.

Guz-Regner K., Dudek B., Nowicka A.

Zakład Mikrobiologii, Instytut Genetyki i Mikrobiologii Uniwersytetu Wrocławskiego,

ul. Przybyszewskiego 63/77, Wrocław

[e-mail]

Wstęp: W biomonitoringu skażenia powietrza atmosferycznego stosuje się m.in. tzw. skalę

porostową (Fałtynowicz. W., 1996). Metoda, oparta na dystrybucji w środowisku gatunków

porostów epifitycznych wrażliwych na zanieczyszczenia powietrza, ma jednak pewne

czasowe ograniczenia. Stosunkowo szybką ocenę stanu skażenia powietrza można uzyskać

stosując szybkorosnące gatunki saprofityczne, ale o ograniczonej tolerancji na metale ciężkie

lub inne lotne toksyczne związki chemiczne w środowisku.

Cel pracy: Wykorzystanie grzybów drożdżopodobnych z rodzaju Sporobolomyces jako

potencjalnych

markerów

skażenia

w

bezpośrednim

monitoringu

powietrza

na

zurbanizowanych terenach.

Materiał i metody: Liście różnych gatunków drzew liściastych (n=64) pobierano w okresie

czerwca 2012 roku w 3-ch punktach miasta Wrocławia: (1) Śródmieścia (okolice Pl.

Grunwaldzkiego), (2) Psiego-Pola (okolice Pl. Daniłowskiego) i (3) Krzyków (Wyspa

Opatowicka). Izolację Sporobolomyces/Rhodotorula spp. z powierzchni liści wykonano

metodą opadową przy użyciu podłoża Sabouraud. Identyfikację szczepów przeprowadzono na

podstawie analizy cech morfologicznych, fizjologicznych na podłożu ryżowym oraz

biochemicznych przy użyciu testu API 20CAUX (Hernandez-Saavedra, 1992).

Wyniki i dyskusja: W okresie letnim 2012 roku uzyskano zróżnicowane wyniki dystrybucji

barwnych grzybów drożdżopodobnych z rodzaju Sporobolomyces w analizowanych punktach

poboru liści we Wrocławiu. Najczęściej i najliczniej izolaty pochodziły z terenów o małym

lub bardzo niewielkim natężeniu ruchu samochodowego (dzielnice: Psiego-Pola i Krzyków).

Na 47 prób liściowych uzyskano wzrost S. roseus w 36 przypadkach w natężeniu od

nielicznych kolonii (do 5 cfu/1cm

2

blaszki liściowej) aż po bardzo liczne (powyżej 50

cfu/1cm

2

). W dzielnicy Wrocław-Śródmieście o bardzo wysokim natężeniu ruchu

samochodowego, będący źródłem m.in. Pb, nie odnotowano występowania grzybów z

rodzaju Sporobolomyces. Na występowanie i natężenie ilościowe epifitycznych drożdżaków

w środowisku mogą mieć wpływ czynniki środowiskowe i ich fluktuacje oraz stopień

antropopresji. Badania te sugerują, że grzyby z rodzaju Sporobolomyces mogą być

wykorzystane jaklo bioindykatory w monitoringu skażenia powietrza. To jednak wymaga

dalszych badań ekologicznych i wielu powtórzeń obserwacyjnych.

Wykaz cytowanej literatury:

Fałtynowicz W. 1996. Obserwator Przyrody; 6 (3-4): 14

Hernandez-Saavedra et. all. 1992. System. Appl. Microbiol.; 15: 319-322

The ecto- and endo- parasites of the polish promitive horse (Equus caballus) in the

Biebrza National Park (Poland) and przewalski horse (E. przewalskii) in the Chernoyll

exclusion Zone (Ukraine): PRIMERY STUDY

Slivinska K.

1

, Karbowiak G.

2

, Wroblewski Z.

3

1

I. I. Shmalhausen Instutyt of Zoology NAS of Ukraine, E-mail

[e-mail]

2

– W. Stefanski Institute of Parasitology PAN;

3

- Gabinet weterynaryjny, Mickiewicza 41, Pisz, Poland

Wstep: The breeding of Polish primitive horses (Equus caballus) have place in

Biebrzanski Nature Park (BNP) from the 2008. The total number of these horses in BNP

does near twenty five. At the same time in Chernobyl exclusion zone (CEZ), Ukraine is

kept the fifty seven free-living Przewalski horses (Equus przewalskii). Parasitic fauna is

one of the factors which may influence the mortality rate in animal. It is, therefore,

especially important to investigate ecto- and endo- parasite diversity in free-living animals

in reserve.

Cel pracy: In this study, we surveyed gastro-intestinal parasites and ticks burden of the

wild horses living in the natural reserve conditions in Poland and Ukraine using

parasitological methods.

Materiały i metody: The study was carried out in BNP and CEZ during 2011/2012 in

Poland and Ukraine. A total of 39 naturally infected Polish primitive horses and

Przewalski horses (16 and 23, respectively) with different EPG level were examined.

Faecal egg counts were carried out using the McMaster technique with a sensitivity of 25

eggs per gram (EPG) (Herd, 1986). The ticks burden was carried out using method of

mechanical collection from horses and natural environment in the CEZ in September

2012. Detailed investigated will be done in the future. The study of the Polish primitive

horses in BNP will be providing in November 2012.

Wyniki i dyskusja: All Polish primitive horses were infected with strongylids (EI=100%);

the mean egg output was 771.8 EPG (50–1725), 25.8% horses had Parascaris eggs (310.6

EPG, 25-1075) and 12.9% horses had Strongyloides westery eggs (212.5 EPG, 50-400).

All Przewalski horses were infected with strongylids (EI=100%); the mean egg output was

268.5 EPG (25-750), 22.2% horses had habronematides eggs (25 EPG). An only bachelor has

mixed invasions (strongylides+habronematides).

In both horses’ species under Polish and Ukrainian reserve conditions endo- parasites

represented by Nematoda (Strongylidae and Habronematidae). The ecto- parasites were

collected and detailed report will be done in late. Parasitological monitoring of the wild

horses will be continued.

Wykaz cytowanej literatury:

Herd R.P. Epidemiology and control of parasites in northern temperate regions // The

veterinary clinics of North America: Equine Practice, Parasitology. — 1986. — 2(2). — P.

337-355.

Występowanie Borrelia burgdorferi s.l. w populacjach dziko żyjących gryzoni

Woźniak M., Buńkowska-Gawlik K., Hildebrand J., Perec-Matysiak A.

Zakład Parazytologii, Instytut Genetyki i Mikrobiologii, Uniwersytet Wrocławski

Borrelia burgdorferi

sensu lato jest czynnikiem etiologicznym boreliozy z Lyme,

aktualnie najbardziej rozpowszechnionej choroby odkleszczowej w Europie, Azji i Ameryce

Północnej, należącej do grupy tzw. vector borne diseases. Borrelioza jest przewlekłą

wieloukładową chorobą występującą z różnorodnymi objawami klinicznymi. Wykazano

także związek pomiędzy zakażeniem B. burgdorferi a występowaniem chłoniaków

nieziarniczych (Guidoboni M. i wsp. 2006).

Borrelia burgdorferi

sensu lato to kompleks 12 blisko spokrewnionych gatunków z

rodzaju Borrelia (Gram-ujemnych bakterii z rodziny Spirochaetaceae), przenoszonych przez

kleszcze i związanych z chorobą z Lyme. Wszystkie gatunki z kompleksu Borrelia

burgdorferi

s.l. występujące w Europie były izolowane z płynów ustrojowych i tkanek

pacjentów z objawami boreliozy, są więc uważane za patogenne dla człowieka, przy czym

trzy z nich wywołują cięższe objawy i powikłania, tj. B. burgdorferi sensu stricto, B. garinii i

B. afzelii

. Genogatunki te różnią się tropizmem tkankowym, a tym samym wpływają na

odmienność i zróżnicowanie objawów klinicznych choroby.

Wektorem Borrelia burgdorferi s.l. w naszych warunkach klimatycznych jest kleszcz

pospolity Ixodes ricinus, natomiast rezerwuarem w środowisku naturalnym są różne gatunki

kręgowców, w tym małe ssaki. Zgodnie z European Union Concerted Action of Lyme

Borreliosis na liście gatunków rezerwuarowych dla Borrelia burgdorferi s.l. w Europie

znajdują się gryzonie z rodzaju Apodemus, Microtus, Myodes oraz Glis (Skotarczak 2006).

Cel pracy: Ocena częstości występowania Borrelia burgdorferi sensu lato w populacjach

dziko żyjących gryzoni pochodzących z różnych środowisk miasta i okolic Wrocławia.

Materiał i metody: Do badań wykorzystano DNA wyizolowane z tkanek (śledziona) gryzoni

odłowionych w latach 2010-2011na obrzeżach miasta Wrocławia, a także na terenie

Ś

lężańskiego Parku Krajobrazowego oraz Rezerwatu Stawy Milickie. Materiał pochodził od

180 osobników należących do trzech gatunków: Apodemus agrarius, Apodemus flavicollis,

Myodes glareolus

. Izolaty uzyskano przy użyciu komercyjnego zestawu Bio-Trace DNA

Purification Kit (EURx). Markerem do wykrywania DNA Borrelia burgdorferi s.l. był gen fla

kodujący białko rzęskowe flagelinę. Detekcji fragmentu genu fla B. burgdorferi s. l.

dokonano przy zastosowaniu metody nested PCR przy użyciu następujących par startów:

132f (5'−TGGTATGGGAGTTTCTGG−3') i 905r (5'−TCTGTCATTGTAGCATCTTT−3') (I

reakcja)

220f

(5'−CAGACAACAGAGGGAAAT−3')

i

824r

(5'−TCAAGTCTATTTTGGAAAGCACC−3') (II reakcja) (Wodecka 2007, 2011). Reakcje

amplifikacji prowadzono w następujących warunkach:

denaturacja wstępna - 94°C przez 3 min., 35 cykli obejmujących denaturację w 94°C przez 45

s, przyłączanie starterów w 55°C przez 45 s oraz wydłużanie łańcucha DNA w 72°C przez 1

min., wydłużanie końcowe w 72°C przez 5 min. Produkty reakcji rozdzielano w 1% żelu

agarozowym barwionym bromkiem etydyny.

Wyniki: Obecność DNA Borrelia burgdorferi s.l. w tkankach gryzoni stwierdzono u 26, 1%

badanych prób. Odnotowano różnice w prewalencji B. burgdorferi s.l. w odniesieniu do

miejsca odłowu gryzoni, gatunku żywiciela oraz sezonu odłowu. Najczęściej zarażone były

gryzonie odławiane na terenie Rezerwatu Stawy Milickiej (30,3%), najrzadziej na obszarze

pól wodonośnych miasta Wrocławia (19,4%). Myodes glareolus okazał się być gatunkiem, u

którego stwierdzono najwyższą prewalencję B. burgdorferi s.l. (31,6%), u Apodemus agrarius

wyniosła ona 27,6%, zaś u Apodemus flavicollis – 18,9%. U gryzoni odłowionych w sezonie

wiosenno-letnim częściej stwierdzano obecność DNA krętków niż u pozyskanych w sezonie

letnio-jesiennym (odpowiednio 34,7% i 22,9%).

Tym samym wykazano rezerwuarową rolę dziko żyjących gryzoni w krążeniu w środowisku

Borrelia burgodorferi

s.l.

* badania prowadzone są za zgodą II Lokalnej Komisji ds. Doświadczeń na Zwierzętach

(Uchwała 48/2012) oraz Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska i MPWIK

Osobnicze i zesonowe zmiany poziomu przeciwciał w ślinie człowieka specyficznych wobec

dostępnych w środowisku antygenów bakterii z rodzaju Kocuria

Ż

mudzka J.

1

, Mleczko J.

1

1

Uniwersytet Wrocławski, Instytut Genetyki i Mikrobiologii, Zakład Mikrobiologii, ul. Przybyszewskiego

63/77, 51-148 Wrocław, [e-mail], [e-mail]

Wstęp: Bakterie są organizmami wszędobylskimi, rozpowszechnionymi na całej kuli ziemskiej. Jedne

z najpopularniejszych to mikrokoki. Do rodziny Micrococcaceae należy rodzaj Kocuria, jest on typowy dla

bakterii środowiskowych, i zasadniczo nie stanowi zagrożenia dla zdrowia człowieka. Łatwo dostępnym

ź

ródłem przeciwciał jest ślina. Specyficzność reakcji antygen-przeciwciało umożliwia wykazanie zaistnienia

kontaktu układu odpornościowego człowieka z antygenem. Na przykładzie antygenów pozyskanych

z komórek Kocuria rosea dokonano pomiaru ich reaktywności z przeciwciałami zawartymi w ślinie.

Celem pracy było zobrazowanie powszechności kontaktu ludzi z antygenami dostępnymi w środowisku i

odpowiedzi układu odpornościowego na ten kontakt w warunkach naturalnych.

Materiały i metody: Materiałem badawczym było 5 ugrupowań antygenowych i próbki ślin pozyskiwanych

pięciokrotnie w różnych porach roku od 34 młodych zdrowych osób. Ugrupowania antygenowe to frakcje

ś

cienno – błonowe i cytoplazmatyczne uzyskane w wyniku rozbijania komórek ultradźwiękami i

frakcjonowanie wirowaniem oraz martwe komórki i antygeny rozpuszczalne (supernatant) uzyskane w

wyniku denaturacji cieplnej. Reakcję antygen – przeciwciało przeprowadzono testem ELISA.

Wyniki i dyskusja: Antygeny Kocuria rosea reagowały z przeciwciałami badanych ślin. Każda próbka

ś

liny zawierała przeciwciała specyficzne względem antygenów tego szczepu, jednakże ich poziom był

zróżnicowany. Badania wykazały, iż sposób otrzymania antygenów (frakcje) nie miał istotnego jakościowo

wpływu na przebieg reakcji. Można również zauważyć, iż poziom specyficznych przeciwciał wykazywał

wyraźne wahania sezonowe - charakteryzował się wysokim poziomem reaktywności w poborze ślin z

miesięcy letnich a niższym w pozostałych. W okresie czasu, w którym prowadzono badania, zmieniała się

nie tylko reaktywność przeciwciał swoistych względem antygenów uzyskanych z Kocuria rosea, również

ogólny poziom przeciwciał w ślinie ulegał niewielkim zmianom.

Wykaz cytowanej literatury:

1)

Żmudzka J. Praca magisterska „Osobnicze i sezonowe zmiany poziomu przeciwciał specyficznych

wobec antygenów pozyskanych z Kocuria w ślinie człowieka” 2012r.

2)

Mleczko J., Majkowska-Skrobek G., Augustyniak D., Jankowski A.: (2007b) Natural xenoantibodies-

their relation to molecular landscape of environment. Presence and possible functions of

xenoantibodies in mice sera. Centr Eur J Immunol, 32 (4): 181-184.

3)

Mleczko J., Guz K.: (2005) The measurement of the availability of the environmental bacterial

antigens evaluated by watching of surface waters allochthonous

microflora on the example

of Wrocław rivers. Pol. J. Environ. Stud. (suppl.II, part II) 14, 643-646.