Gra na giełdzie, strategie cięcia strat (Stop-loss),
wskaźnik procentowy (percentage Stop-Loss),
wskaźnik techniczny (Technical Stop-Loss).

Sebastian ORZEŁ

1

STRATEGIA STOP-LOSS, JAKO NAJLEPSZA DROGA DO

MINIMALIZOWANIA STRAT I MAKSYMALIZOWANIA

ZYSKÓW DLA INWESTORÓW GIEŁDOWYCH

W czasie światowego kryzysu finansowego dla graczy giełdowych szczególnie ważne staje się

optymalizowanie strategii gry. Szczególnej wagi nabiera umiejętność wycofania się z gry w
odpowiednim (optymalnym) momencie oraz realizacja osiągniętych zysków (bądź też nie
dopuszczenie do nadmiernych strat). W niniejszej pracy zostaną zaprezentowane podstawowe
strategie i metody „cięcia strat” (stop-loss) i „realizacji zysków” (Take-profit). Strategie oparte na
wskaźniku procentowym (percentage stop-loss), na analizie technicznej (technical stop-loss), które
zostaną przedstawione są powszechnie uznane i stosowane przez inwestorów na całym świecie.

1. MOTYWACJA, CZYLI DLACZEGO WARTO STOSOWAĆ

STRATEGIĘ CIĘCIA STRAT (STOP-LOSS)?

Doświadczeni inwestorzy giełdowi wiedzą doskonale jak ważna jest konsekwencja

i opanowanie przy grze na giełdzie. Wiedzą też, że chwilowy spadek notowań akcji,
indeksu czy innego instrumentu finansowego, nie musi oznaczać wcale długotrwałego
odwrócenia trendu i dalszych spadków. Wręcz charakterystyczne dla notowań giełdo-
wych są losowe fluktuacje, czyli chwilowe odchylenia od głównego trendu. Jak je-
dnak odróżnić takie zachowanie od sytuacji, w której następuje długotrwałe odwróce-
nie trendu? Innymi słowy, jak wybrać moment, w którym należy wycofać się z inwe-
stycji i zrealizować wypracowane zyski (czy też odpowiednio szybko ciąć straty)?
Doskonały sposób stanowi przyjęcie strategii „cięcia strat” nazywanej z angielskiego

1

Politechnika Wrocławska Wyb. Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław, Studenckie Koło Naukowe
Inżynierii Finansowej przy Centrum Metod Stochastycznych im. Hugona Steinhausa, opiekun naukowy
Prof. Dr hab. A. Weron

strategią stop-loss (patrz [1]). Najlepiej ideę strategii stop-loss wyjaśni poniższy przy-
kład. Załóżmy, że inwestujemy w Japan Index (jest to indeks giełdowy, notowany na
giełdzie Japońskiej, więcej o instrumentach finansowych tego typu można przeczytać
w [2] oraz [3]). Rozpoczynamy inwestycję 9 czerwca 2005 roku i utrzymujemy pozy-
cję zgodnie z trendem wzrostowym, tak długo jak tylko się da. Już po czterech miesią-
cach trend się chwilowo załamuje. Notowania Japan Index możemy zaobserwować na
poniższym wykresie:

Rys. 1. Notowania JAPAN INDEX, chwilowe załamania trendu oraz procentowy wskaźnik stop-loss.

Na powyższym wykresie zaznaczono dwa potencjalne miejsca, w których mogło

nastąpić załamanie trendu wzrostowego, jak widać jednak tak się nie stało. Nastąpiło
to dopiero 19 maja 2006, czyli prawie rok później.

Jak widać powyżej, strategia stop-loss pozwala inwestorowi kontrolować zyski i

straty, a w szczególności ryzyko poniesienia strat. Gdy notowania rosną (Uptrend),
wartość stop-loss podąża za nimi (rośnie), co pozwala zwiększać zyski. Gdy kurs
maleje (Downtrend) to wartość stop-loss pozostaje na tym samym poziomie, co
dopuszcza fluktuacje notowań, ale jednocześnie zabezpiecza przed (długotrwałym)
odwróceniem trendu, czyli zapobiega zbyt dużym stratom.

Taka jest właśnie idea strategii stop-loss- pozwalają osiągać zyski, ale jednocześnie

zapobiegają nadmiernym stratom, gdyż nigdy nie ma pewności, że kurs powróci do
wcześniejszego poziomu (sprzed spadków - może to nastąpić np. po kilku latach).
Doskonały przykład tego typu zachowań możemy zaobserwować na wielu giełdach na
całym świecie w czasie kryzysu finansowego, gdzie spadki mają charakter gwałtowny
i długotrwały.

2. RODZAJE STRATEGII STOP-LOSS

2.1. WSKAŻNIK PROCENTOWY (PERCENTAGE STOP-LOSS)

Procentowy (percentage) stop-loss jest najprostszą strategią cięcia strat. Opiera się

on na maksymalnym dopuszczalnym dla inwestora spadku notowań, który stanowi
procentową wartość ceny wejścia [4] (innymi słowy jest to maksymalna akceptowalna
przez inwestora strata). Aby lepiej zrozumieć tę ideę przeanalizujmy poniższy
przykład. Załóżmy, że kupujemy dziś 1 akcję BRE Banku S.A. za 100 zł.
Wykazujemy dużą awersję do ryzyka i dlatego ustalamy poziom stop-loss na
poziomie 5%, czyli 95 zł. Oznacza to, że jeżeli następnego dnia kurs spadnie poniżej
95 zł, to bez zastanowienia sprzedamy akcję. W przypadku, gdy kurs wzrośnie, to
wartość naszego stop-loss również wzrośnie. Niech dla przykładu następnego dnia
kurs wyniesie 110 zł, wówczas nasz stop-loss zmieniłby się na 104,5 zł (95% ze 110
zł) itd.

Percentage stop-loss jest strategią stosowaną przez bardzo wielu inwestorów na

całym świecie. Jego ogromną zaletą jest prostota i przejrzystość. W ogólności spełnia
ona swoje zadanie tzn. dobrze zabezpiecza przed zbyt dużymi stratami, jednak w
przypadku instrumentów wykazujących dużą zmienność (fluktuacje) notowań, nie jest
on dobrym rozwiązaniem. Co prawda, można sobie z tą wadą poradzić poprzez
zwiększanie jego wartości (tym samym dopuszczając większą zmienność notowań),
jednak wiąże się to z akceptacją większego ryzyka, a co za tym idzie większych strat.

Na poniższej ilustracji możemy zaobserwować sytuację, w której percentage stop-

loss na poziomie 10,5%, daje zbyt wczesny sygnał wyjścia z rynku (w tym przypadku
sygnał sprzedaży):

Rys. 2. Notowania CBOE GOLD INDEX, procentowy wskaźnik stop-loss oraz kontynuacja trendu

wzrostowego.

Jak widać powyżej, duże wahania notowań indeksu Cboe Gold spowodowały, że
percentage stop-loss zbyt szybko wskazał wyjście z rynku (dokładnie 19 października
2005), podczas gdy kontynuacja inwestycji dałaby znacznie większy zysk (gdyż trend
wzrostowy był później jeszcze bardziej dynamiczny). Wniosek stąd jest następujący-
procentowy stop-loss jest zbyt wrażliwy na wahania notowań. Dlatego też, warto
rozważać strategie stop-loss innego typu takich jak technical stop-loss.

2.2. WSKAŹNIK TECHNICZNY (TECHNICAL STOP-LOSS)

Idea strategii nazywanej z angielskiego technical stop-loss, polega na

bezpośrednim wykorzystywaniu wskaźników analizy technicznej. Popularną metodą
jest ustalanie poziomu stop-loss, jako minimalnego kursu z N ostatnich dni (patrz [5]).
Poniżej możemy zobaczyć jak to działa w praktyce na przykładzie indeksu Amex
Composite z N=35 dni:

Rys. 3. Notowania AMEX COMPOSITE INDEX, techniczny wskaźnik stop-loss oraz minimalne

notowania w kolejnych okresach (czarne okienka).

Jak widać powyżej technical stop-loss działa podobnie jak percentage stop-loss,

omówiony wcześniej tzn. rośnie wraz ze wzrostem trendu i pozostaje stały, gdy
występują spadki. W tym przypadku technical stop-loss sprawdził się doskonale, gdyż
dał optymalny sygnał wyjścia z rynku. Należy dodać, że czułością (innymi słowy
wrażliwością na fluktuacje notowań) technicznego wskaźnika stop-loss możemy
sterować zmieniając liczbę dni, z której bierzemy minimalne notowania. Dużą zaletą
technicznego wskaźnika stop-loss jest to, że wykazuje on mniejszą wrażliwość na
fluktuacje cen niż wskaźnik procentowy. Z kolei wadą jest to, że kontrola ryzyka
(strat) nie jest tak przejrzysta jak w przypadku percentage stop-loss (wynika to z
definicji, jako minimalnego notowania z N ostatnich dni).

3. PODSUMOWANIE

Na koniec podsumujemy najważniejsze informacje o strategiach cięcia strat (stop-

loss). Zaprezentowane metody cięcia strat są powszechnie znane i stosowane przez
doświadczonych inwestorów giełdowych. Mimo iż, nie istnieje doskonała strategia

stop-loss (tzn. taka, która daje zawsze optymalny sygnał wyjścia), to stanowi ona dla
inwestora giełdowego to samo, co liny zabezpieczające (asekuracyjne) dla alpinisty.

Zalet strategii stop-loss jest bardzo wiele, oto niektóre z nich (szerzej zalety strate-

gii stop-loss omówione zostały w [4]):

•

Pozwalają osiągać nieograniczone zyski, jednocześnie nie dopuszczając
do nadmiernych strat;

•

Chronią inwestora przed stresem i zdenerwowaniem, które mogą być
przyczyną nieracjonalnych zachowań (decyzji);

•

Oszczędzają czas i energię inwestora, gdyż wiele aplikacji umożliwia
ich w pełni automatyczne stosowanie (inwestowanie sprowadza się do
odczytywania sygnałów dawanych przez wskaźnik stop-loss);

Strategie stop-loss definitywnie stanowią doskonałe narzędzie dla inwestorów
giełdowych, które może pomóc im zaoszczędzić wiele pieniędzy, czasu i energii.

LITERATURA

[1] http://www.thestreet.com, TheStreet.com, 12 lutego 2009.
[2] Rutkowski M., Matematyka Finansowa- Instrumenty Pochodne, M. Rutkowski (red.), Warszawa,
WNT, 2003, str. 9-62.
[3] Weron A., Weron R., Inżynieria Finansowa, Warszawa, WNT, 1999, str. 73-105.
[4] http://www.learnmoney.co.uk/spread-betting/stop-losses, LearnMoney, 12 lutego 2009.
[5] http://www.trading-plan.com/money_stoploss_technical.html, TradingPlan.com, 12 lutego 2009.

STOP-LOSS STRATEGY AS THE BEST WAY TO MINIMIZE LOSSES AND MAXIMIZE PROFITS

FOR MARKET INVESTORS

Each experienced market investor know how important is discipline and consequence to win in stock

exchange. Stop-loss strategy is the best way to protect money and give rational decision for many
investors. In this paper we show basic idea of stop-loss strategies, advantages and

disadvantages. We

consider two popular methods of stop-loss strategies- percentage stop-loss and technical stop-loss. We
give some example of each method by using real data (world indices).