Zasady doboru konstrukcji nawierzchni dorogowej:

−

przeznaczenie i funkcja nawierzchni

−

kategoria obciazenia ruchem

−

wymagany poziom komfortu i bezpieczenstwa (rownosc i szerokosc drogi)

−

poziom generowania hałasu

−

estetyka wykonania

−

ograniczenie grubosci konstrukcji drogi

−

wpływ urzadzen podziemnych (np. plytka kanalizacja)

−

utrudnienia w organizacji ruchu drogowego na etapie budowy

−

koszty nawierzchni

−

przewidywany zakres i koszty utrzymania

Pochodną doboru nawierzchni jest dobór materiałów.
Do budowy warstwy scieralnej nawierzchni ulepszonej stosuje się:

−

mieszanki mineralno-asfaltowe:

a. betony asfaltowe AC
b. mastyks grysowany SMA
c. asflat lany i twardolany MA
d. MMA o nieciaglym uziarnieniu do cienkich warstw (BBTM, MNU)
e. asfalt piaskowy
f. asfalt porowaty PA

−

beton cementowy – wylewany na mokro, płyty prefabrykowane

−

elementy brukarskie – kostki z betonow cementowych, kostki i plyty kamienne.

Materialy do podbudowy:

−

beton asfaltowy

−

chudy beton cementowy R28 5-9 MPa

−

kruszywo stabilizowane cementem Rm 5.0 MPa

−

kruszywo 0/63mm 0/31.5mm stabilizowane mechanicznie

−

kruszywo tluczniowe, klinowane klińcem

−

żwiry i pospółki

Klasyfikacja nawierzchni:

1. Kryterium odkształcalnosci:

A. Nawierzchnie podatne: Nawierzchnie w których wszystkie warstwy, w zaleznosci od
temperatury i obciazen, pracuja (przenosza obciazenia) w zakresie odkształcen sprezystych i
plastycznych.
Przykłady:
- nawierzchnie asfaltowe na podbudowie z kruszywa
- nawierzchnie nieulepszone (tluczniowe, zwirowe)
- brukowane na podbudowie z kruszywa

B. Nawierzchnie sztywne: Nawierzchnie które pracuja w zakresie odkształcen sprezystych

oraz niewielkich odksztalcen plastycznych.

Przykłady:

−

Nawierzchnie z betonu cementowego na podbudowie z mieszanek zwiazanych spoiwem

−

Nawierzchnie z betonu cementowego na podbudowie z kruszywa

−

nawierzchnie brukowane na podbudowie sztywnej, ze spoinami z zaprawy cementowo –
piaskowej

C. Nawierzchnie połsztywne: Nawierzchnie w których w podbudowie znajduje się warstwa

zwiazana cementem (chudy beton, stabilizacja kruszywa cementem)
Przykłady:

−

nawierzchniwa asfaltowa na podbudowie zasadniczej z chudego betonu

2. Kryterium rodzaju konstrukcji i przydatnosci do ruchu.

A. Nawierzchnie twarde
- nieulepszone: tłuczniowe z brukowca z kostki nieregularnej
- ulepszone: przydatne do szybkiego ruchu samochodowego, równe i bezpylne.

B. Nawierzchnie gruntowe ulepszone (stabilizowane spoiwami, żwirowane)

Cechy eksploatacyjne nawierzchni:

−

szorstkosc

−

rownosc

−

spadki powierzchni i jej odwodnienie

−

koleiny

−

inne odksztalcenia

−

trwalosc

−

odbicie swiatla

−

emisja halasu

−

szczelnosc warstw powierzchni

−

nosnosc

−

znaki malowane na jezdni (widocznosc, tarcie, kolor)

Sredni planowany czas eksploatacji:

−

konstrukcji podatnych i polsztywnych, nowych lub przebudowanych – 20 lat

−

konstrukcji podatnych i polsztywnych, remontowanych – 10 lat

−

konstrukcji z betonu cementowego, nowych lub przebudowanych – 20-30 lat

−

konstrukcji z betonu cementowego, remontowanych – 10-20 lat

Klasy drogi i dopuszczalne ich obciazenie:
Klasa Obciazenie [kN]
A,S

115

GP

115,100

G,Z,L,D

100,80

Zatoka
autobusowa

100

Parkingi

115 (80 dla pobocza)

Konstrukcja nawierzchni asfaltowej:

1. Warstwa scieralna z MMA
2. Warstwa wiazaca z MMA
3. Podbudowa zasadnicza z MMA
4. Podbudowa pomocnicza z kruszywa lub zwiazana cementem
5. (Podłoże ulepszone do G1) Wymiana naturalnego podloza gruntowego lub stabilizacja

spoiwem

6. Warstwa odsaczająca (pospółka)
7. Warstwa odcinająca z piasku lub geosyntetyczna warstwa separacyjna/wzmacniajaca)

Nawierzchnia z betonu cementowego:

1. Płyta z betonu cementowego grubosci 17-27 cm zaleznie od obciazenia, beton klasy C35/45
2. Podbudowa zwiazana lub z kruszywa
3. (Podłoże ulepszone do G1) Wymiana naturalnego podloza gruntowego lub stabilizacja

spoiwem

4. Warstwa odsaczająca (pospółka)
5. Warstwa odcinająca z piasku lub geosyntetyczna warstwa separacyjna/wzmacniajaca)

Podział gruntów ze względu na wysadzinowosc:

1. Grunty niewysadzinowe:

−

rumosz niegliniasty

−

żwir

−

pospólka

−

piasek gruby

−

piasek sredni

−

piasek drobny

−

zuzel nierozpadowy

2. Grunty watpliwe:

−

piasek pylasty

−

zwietrzlina gliniasta

−

rumosz gliniasty

−

zwir gliniasty

−

pospolka gliniasta

3. Grunty mało wysadzinowe:

−

glina piaszczysta zwiezla

−

glina zwiezla

−

glina pylasta zwiezla

−

il

−

il piaszczysty

−

il pylasty

4. Grunty wysadzinowe:

−

Piasek gliniasty

−

pyl

−

pyl piaszczysty

−

glina piaszczysta

−

glina

−

glina pylasta

−

il warstwowy

Metoda mechanistyczna projektowania konstrukcji nawierzchni podatnych i polsztywnych:
Metoda jest oparta o:

1. Analize stanu naprezen i odksztalcen w konstrukcji nawierzchni

2. Trwalosc zmeczeniowa konstrukcji

Nawierzchnie traktuje się jako uklad warstw o okreslonej grubosci na podlozu gruntowym o
nieskonczonej grubosci. Uklad ten modeluje się zakladajac jego charakterystyke mechaniczna i
odpowaiadajace jej parametry okreslajace material poszczegolnych warstw.\

Model warstw sprezystych na polprzestrzeni sprezystej:

Zestawienie programow komputerowych wspomagajacych projektowanie konstrkucji nawierzchni
asfaltowych:
- Shell Pavement Design Method
- NOAH
- ELSYM 5M
- JULEA
- VEROAD

Kryterium spekań zmeczeniowych warstw asfaltowych:

N=18,4*C*(6,167*10

-5

*ε

-3,291

*|E|

-0,854

)

gdzie:
N – liczba obciazen do wystapienia spekan zmeczeniowych na 20% powierzchni jezdni
ε – odksztalcenia rozciagajace (wartosc bezwzgledna)
E- modul dynamiczny MMA [MPa]

C=10

M

M=4,84*(V

b

/(V

a

-V

b

)-0,69)

V

b –

zawarosc objetosciowa asfaltu %

V

a –

zawartosc objetosciowa wolnej przestrzeni %

Kryterium deformacji strukturalnych nawierzchni (podloza gruntowego)

ε=k(1/N)

m

gdzie:
N – liczba dopuszczalnych obciazen do wystapienia krytycznej deformacji strukturalnej w
konstrukcji nawierzchni
k,m – wspolczynniki doswiadczalne, rowne: k=1,05 m=0,223

Materiały do mieszanek asfaltowych:

1. Lepszcza asfaltowe:

−

asfalty drogowe – najczesciej 10/15, 15/25, 20/30, 35/50, 40/60 itd.

−

asfalty wielorodzajowe – 35/50, 50/70, 60/80

−

polimeroasfalty drogowe – PMB 25/55-60, PMB 45/80-55 itd.

−

emulsje asfaltowe, kationowe:

a. CWZ – do cienkich warstw ukladanych na zimno: C(65,60) BP (5,6) CWZ
b. ME – do mieszanek minralno – emulsyjnych: C (65,60) B (5,6,7) ME
c. R – do mieszanek mineralno – cementowo – emulsyjnych C 60 B 5R

2. Mączka mineralna (frakcja wypelniacza, do warstwy scieralnej dla KR3-KR6 stosujemy

tylko maczke wapienna!)

3. Kruszywa

a. Kruszywa naturalne:

−

kruszywa łamane granulowane ze skla magmowych i przeobrazonych osadowych

−

kruszywa łamane zwykłe

−

żwir i mieszanka

−

grysy i żwiry kruszone z naturalnie rozdrobnionego surowca skalnego

−

piasek naturalny

b. Kruszywa sztuczne

−

kruszywa hutnicze: zuzel stalowniczy

c. kruszywa z destruktu

−

granulat ze sfrezowania istniejacych nawierzchni

4. Dodatki

−

srodki adhezyjne, poprawiajace przyczepnosc lepiszcza do kruszywa

−

stabilizator mastyksu w mieszance SMA

Lepiszcza asfaltowe drogowe

1. Asfalty drogowe niemodyfikowane

−

najczesciej stosowane: 20/30 35/50 50/70 70/100

2. Asfalty specjalne

−

asfalty kolorowe (na bazie zywic)

−

asfalty wielorodzajowe (multigrade)

−

asfalty drogowe twarde 10/20 i 15./20

3. Asfalty drogowe modyfikowane polimerami (PMB)

−

PMB 25/55-60

−

PMB 25/55-65

−

PMB 45/80-60

−

itd.

4. Asfalty drogowe modyfikowane dodatkami innymi niż polimery:

−

włoknami

−

asfaltenami

−

solami

5. Emulsje asfaltowe kationowe (C ):

−

ZM – do zlaczenia warstw C60(B,BP)(3,4,5), ZM

−

RC – do remontów cząstkowych C(65,60),(B,BP)4 RC

−

PU – do powierzchniowych utrwalen: C(69,65) itd.

−

CWZ – do cienkich warstw ukladanych na zimno C(65,60)

−

ME – do mieszanek mineralno-emulsyjnych C(65,60)

−

R – do mieszanek mienralno-cementowo-emulsyjnych C60

Oznaczenia:
BP – asfalt modyfikowany polimerem
69-60 – zawartosc asfaltu w emulsji
3-7 – klasa indeksu rozpadu

6. Asfalty upłynnione

−

AUN – do napraw czastkowych nawierzchni

−

AUG – do stabilizacji gruntów

Zasada oznaczania asfaltów:
główny indeks 50/70, 20/30 oznacza stopien penetracji asfaltu w temp 25*C
Im wyzszy stopien penetracji, tym nizsza temperatura zapłonu
Im wyzszy stopien penetracji, tym nizsza temperatura mieknienia
Im wyzszy stopien penetracji ,tym większy ubytek masy asfaltu po starzeniu
Im wyzszy stopien penetracji, tym nizsza temperatura łamliwosci asfaltu

Asfalt wielorodzajowy
Cechy:

−

wysoka wartosc indeksu penetracji – mała wrazliwosc temperaturowa

−

wysoka lepkosc

−

wysoka temperatura mieknienia

−

niska temperatura łamliwosci

Efekty:

−

duża odpornosc na deformacje trwale

−

duza wytrzymalosc zmeczeniowa

−

duza odpornosc na spekania niskotemperaturowe

Asfalty modyfikowane polimerami – cechy:

−

mniejsza wrazliwosc tempreaturowa

−

wysoka sprezystosc

−

optymalna adhezja do kruszywa

−

wysoka odpornosc na starzenie

−

lepsze właściwości mechaniczne

−

wieksza odpornosc na trwale deformacje (koleiny)

−

wieksza trwalosc

Ogólna charakterystyka nawierzchni asfaltowych:
Jako nawierzchnie asfaltowa definiuje się nawierzhcnie w której gorne warstwy wykonane są z
MMA. Ze względu na strukture mieszanki dzial się na 3 typy: betonowy, makadamowy i posredni.
W typie betonowym uziarnienie mieszanki mineralnej jest krzywa ciagla, w typie makadamowym
jest to kruszywo waskiej frakcji otoczone lub skropione lepiszczem, ukladanym w kolejnych
warstwach wzajemnie się klinujacych, typ posredni charakteryzuje się nieciaglym uziarnieniem
mieszanki mineralnej.
Ciaglosc uziarnienia mieszanki mineralnej w typie betonowym projektuje się wg odpowiednich
krzywych matematycznych, np. krzywa P=(d/D)

n

[%]

lub krzywa Bolomey'a P=a+(100-a)*(d/D)

n

gdzie:
P – procentowa zawartosc ziaren przechodzacych przez sito d
a – zawartosc frakcji wypelniacza
D – maksymalny wymiar ziarna
n – wykladnik potegowy przyjety przez Fullera jako rowny 0.5

Nieciaglosc uziarnienia w posrednim typie struktury charakteryzuje się brakiem jednej frakcji lub
grupy frakcji w mieszance mineralnej.

Rozroznia się nastepujace typy MMA:

1. beton asfaltowy AC (typ struktury – betonowy)
2. Mastyks grysowy SMA (typ struktury – posredni)
3. Asfalt lany i twardolany (typ struktury – betonowy)
4. Asflat drenujacy PA (typ struktury – posredni)
5. MMA BBTM (typ struktury – posredni)
6. mieszanki mineralno-emulsyjne (typ struktury dla warstwy scieralnej – betonowy, dla

warstwy wiazacej – posredni)

Projektowanie betonów asfaltowych AC (empiryczne)

Warstwa scieralna KR1-KR2, KR3-KR4
Rodzaje badan:

1. Minimalna i maksymalna zawartosc wolnych przestrzeni
2. Minimalna i maksymalna zawartosc wolnych przestrzeni wypelnionych lepiszczem
3. Minimalna zawartosc wolnych przestrzeni w mieszance mineralnej
4. Odpornosc na dzialanie wody
5. Odpornosc na deformacje trwale (koleiny)

Projektowanie funkcjonalne:

1. Minimalna i maksymalna zawartosc wolnych przestrzeni
2. Odpornosc na deformacje trwale (koleiny)
3. Odpornosc na dzialanie wody
4. Moduł sztywności sprezystej w 10*C, czestotliwosc 10 Hz
5. Odpornosc na zmeczenie w 10*C, 10 Hz

AC WMS (wysoki modul sztywnosci) – wylaczeni do warstwy wiazacej i warstwy podbudowy,
projektowanie tylko metoda funkcjonalna)

Starzenie się asfaltu:

1. Starzenie technologiczne

−

podczas produkcji MMA w czasie jego mieszania z goracym kruszywem

2. Starzenie eksploatacyjne

−

swiatło słoneczne, promienie UV

−

zmiany temperatury

−

powietrze i zawarty w nim wolny tlen

−

woda niesiona przez wody opadowe

−

tlenki azotu

−

cykle zamarzania i odmarzania

−

sole uzywane do zimowego utrzymania drog

3. Fizyczne objawy starzenia:

−

wzrost lepkosci i temperatury mieknienia

−

spadek penetracji i ciagliwosci

−

zmniejszenie kohezji i przyczepnosci do ziaren kruszywa mineralnego

Zastosowanie MMA na goraco do warstw nawierzchni.

Konstrukcyjna
warstwa
nawierzchni

Rodzaj mieszanki mineralno - asfaltowej

Beton asfaltowy
BA/AC

Mastyks
grysowy
SMA/SMA

Asfalt lany/
twardolany AL/
MA

Asfalt piaskowy
AP/SA

Asfalt porowaty
PA

Mieszanka MNU
na gorąco MNU/
BBTM

Scieralna

+

+

+

+

+

+

Wiazaca oraz
wyrownawcza

+

+

+

-

-

-

Podbudowa
zasadnicza

+

-

-

-

-

-

Warstwa
ochronna izolacji

+

+

+

+

-

-

Warstwa scieralna

Zastosowanie MMA w nawiazaniu do kategorii ruchu drogowego

KR1-KR2

KR3--KR6

Beton asfaltowy AC (BA)

+

KR3-KR4

Mastyks grysowy SMA

+

+

Asfalt lany MA (AL)

+

-

Asfalt twardolany (ATL)

+

+

Asfalt piaskowy (AP)

+

Mieszanka BBTM (MNU)

+

+

Asfalt porowaty PA

+

+

Mieszanka mineralno – emulsyjna (MME)

KR1-KR3

W doborze grubosci i ukladu warstw nawierzchni drogowej można stosowac katalogi
projektowania konstrukcji nawierzchni drogowych. jeżeli projektowana grubosc warstwy
podbudowy asfaltowej jest wieksza niż najwieksza dopuszczalna grubosc warstwy technologicznej,
to warstwe podbudowy należy ukladac w kilku warstwach technologicznych.
Wymiar MMA zalezy od grubosci warstwy nawierzchni. Warstwe nawierzchni można wykonac z
meiszanek tego samego typu, ale roznego wymiaru, np. podbudowa o grubosci 14cm może być
wykonana z betonu asfaltowego AC 16 P lub AC 22 P.
Dobierajac materialy do poszczegolnych warstw nawierzchni należy zapewnic odplyw wody
opadowej przenikajacej do nawierzchni. należy unikac ukladu warstw w ktorym odplyw wody
będzie utrudniony z warstwy posredniej między warstwami szczelnymi. Uklad warstw w ktorym
warstwa wiazaca o strukturze czesciowo otwartej jest polozona na szczelnej warstwie podbudowy
może utrudniac odplyw wody przenikajacej do nawierzchni. może to wywolywac zjawisko
powstawania pecherzy wskutek parowania wody zatrzymanej w wolnych przestrzeniach warstwy
wiazacej.

Projektowanie wzmocnien.
Do projektowania wzmocnien nawirzchni asflatowych przyjeto dwie metody:

–

metode ugiec, oparta na badaniach belka Benkelmana albo inna rownorzedna metoda

–

metoda mechanistyczna

Wybor metody projektowania powinien być zalezny od dwoch czynnikow:

–

konstrukcja nawierzchni – podatna lub polsztywna

–

kategoria ruchu – od KR1 do KR6

Wybor metody projektowania wzmocnien:

Kategoria ruchu

typ konstrukcji nawierzchni

podatna

polsztywna

KR1 KR2

metoda ugiec

metoda ugiec (met mechanistyczna)

KR3 KR4

metoda ugiec (metoda mechanistyczna)

KR5 KR6

Metoda mechanistyczna na podstawie badan ugieciomierzem dynamicznym FWD i

badan materialowych, laboratoryjnych.

Jeżeli dwie stosowane metody (ugiec i mechanistyczna) daja dwa rozne wyniki, to projektant
powinien dokonac wyboru rozwiazana projektowego opierajac się na wlasnym doswiadczeniu.

Metoda ugiec:
Metoda ugiec opiera się na zalozeniu ze trwalosc nawierzchni asfgaltowej jest zalezna od
maksymalnego ugiecia sprezystego nawierzhcni, wystepujacego bezposrednio pod punktem
obciazenia. Im większe maksymalne ugecie sprezyste nawierzchni, tym nizsza trwalosc
zmeczeniowa nawierzchni, czyli mniejsza liczba obciazen jakie może droga przeniesc.
Ograniczenia:

–

zmierzone ugiecie nie daje obrazu o ksztalcie (promieniu) krzywizny ugiecia – a przy tym
samym ugieciu i krotszym promieniu krzywizny wystepuja większe odksztalcenia

rozciagajace na spodzie warstw asfaltowych, a tym samym mniejsza trwalosc zmeczeniowa
konstrukcji.

–

na ugiecia wplywa starzenie się warstw asfaltowych (wieksza sztywnosc) i oddzialywanie
czynnikow atmosferycznych oraz intensywnego ruchu (mniejsza sztywnosc) - więc ugiecie
jest wypadkowa otrzymana co najmniej dowch tych procesow.

–

duzy wpływ czynnikow lokalnych na ugiecia – pora roku, wilgotnosc, temperatura itp.

–

na powierzchniach polsztywnych są stosunkowo male ugiecia, dopoki warstwy podbudowy
na cemencie nie są spekane. Gdy popekaja, ugiecia znacznie wzrastaja.

Graniczne wartosci ugiec mierzone belka Benkelmana

Kategoria ruchu

Ugiecie miarodajne, mm

KR1

1,2

KR2

1,1

KR3

0,8

KR4

0,5

Nosnosc nawirzhcni drog o kategorii ruchu KR5-6 oceniana jest na podstawie badania czaszy ugiec
sprezystych, okreslenia modułów sprezystosci warstw i analizy mechanistycznej do wyznaczenia
pozostalej trwalosci zmeczeniowej nawierzchni.

Okreslenie rzeczywistej grubosci nakladki wzmacniajacej.
nakladka może być wykonana w dwojaki sposob:

–

jako tylko warstwy asfaltowe ulozone na istniejacej nawierzhcni

–

jako warstwy asfaltowe ulozone na warstwie posredniej, spoczywajacej an istniejacej
nawierzchni.

Jeżeli grubosc nakladki nie jest zbyt duza, to nakladka na istniejacej nawierzhcni powinna być
wykonana w postacie warstw asfaltowych. Jeżeli obliczona grubosc nakladki jest znaczna, wówczas
na istniejacej nawierzchni należy wbudowac warstwe posrednia z jednego z materialow
podbudowy. Na warstwie podbudowy powinny być wykonana co najmniej dwie warstwy asfaltowe.

Wykonywanie nawierzchni asfaltowych:
Odcinek probny wykonujemy w celu:

–

sprawdzenia czy uzyty sprzet jest wlasciwy

–

okreslenie grubosci warstwy MMA przed zageszczeniem, koniecznej do uzyskania
wymaganej w dokumentacji grubosci warstwy

–

okreslenia potrzebnej ilosci przejsc walcow do uzyskania prawidlowego zageszczenia.

Zasady wykonywania:
MMA powinna być wbudowywana ukladarka wyposazona w uklad z automatycznym sterowaniem
grubosci warstwy i utrzymaniem niwelety.
Temperatura mieszanki wbudowanej nie powinna być nizsza od temperatury minimalnej mieszanki.
Zageszczanie mieszanki powinno odbywac się bezzwlocznie zgodnie ze schematem przejsc walca
ustalonym na odcinku probnym.
Poczatkowa temperatura mieszanki w czasie zageszczania powinna wynosci nie mniej niż:

–

asfalt D50

130*C

–

asfalt D70

125*C

–

asfalt D100` 120*C

–

dla polimeroasfaltu – wg producenta

Zageszczanie należy rozpoczac od krawedzi nawierzchni ku osi.

Zlacza w nawierzchni powinny być wykonane w linii prostej, rownolegle lub prostopadle do osi
drogi.
Zlacza w konstrukcji wielowarstwowej powinny być przesuniete wzgledem siebie co najmniej o 15
cm. Zlacza powinny być calkowiecie zwiazane, a przylegajace warstwy być w jednym poziomie.

Maszyny do wykonywania nawierzchni asfaltowych.

1. Szczotka mechaniczna i dmuchawa lub pochlanicz kurzu (do czyszczenia powierzchni

dolnej warstwy.

2. Skrapiarka emulsji lub asfaltu
3. Wytwornia stacjonarna do wytwarzania MMA o mieszaniu cyklicznym/ciaglym
4. Ukladarka do MMA
5. Samochody samowyladowywawcze z przykryciem brezentowym lub termosy
6. Walce ogumione
7. Walce stalowe: sredni i ciezki, gladkie, statyczne, tandemowe
8. W przypadku potrzeby uszorstniania – lekka rozsypywarka kruszywa lub rozsypywarka

zamontowana na walcu

9. Sprzet drobny (łata, łopaty, szczotki, robotnicy itp.)
10. Tablice, łaty, stojaki, sprzed do oznakowania robot

Kontrola jakosci robot – czestotliwosc oraz zakres badan

L.P

Wyszczegolnienie badan

Czestotliwosc badan, minimalna
liczba badan na dziennej dzialce
roboczej

1

sklad i uziarnienie MMA

1 probka przy produkcji do 500 Mg
2 probki przy produkcji ponad 500Mg

2

właściwości asfaltu

dla kazdej dostawy

3

właściwości wypelniacza

1 na 100 Mg

4

wlasciowosci kruszywa

przy kazdej zmianie

5

temperatura skladnikow MMA

dozor ciagly

6

temperatura MMA

kazdy pojazd przy zaladunku

7

wyglad MMA

jw.

8

właściwości probek MMA

raz dziennie

Czestotliwosc oraz zakres badan i pomiarow wykonanej warstwy z betonu asfaltowego

L.P

badana cecha

minimalna czestotliwosc badan i
pomiarow

1

szerokosc warstwy

2 razy na odcinku 1 km

2

rownosc podluzna warstwy

kazdy pas ruchu planografem lub łata
co 10 metrow

3

rownosc podluzna warstwy

nie rzadziej nie co 5 metrow

4

spadki poprzeczne warstwy

10 razy na odcinki o dlg 1 km

5

rzedne wysokosciowe warstwy

pomiar rzednych niwelacji podluzej i
poprzecznej oraz usytuowania osi wg
dokumentacji budowy

6

uksztaltowanie osi w planie

jw.

7

grubosc warstwy

2 probki z kazdego pasa o
powierzchni do 3000 m2

8

zlacza podluzne i poprzeczne

cala dlugosc zlacza

9

krawedz, obramowanie warstwy

cala dlugosc

10

wyglad warstwy

ocena ciagla

11

zageszczenie warstwy

2 probki z kazdego pasa o
powierzchni do 3000 m2

12

wolna przestrzen w warstwie

j.w

Produkcja i przechowywanie MMA i jej skladnikow

MMA należy wytwarzac na goraco w otaczarce (zespole maszyn i urzadzen dozowania,
podgrzewania i mieszania skladnikow oraz przechowywania gotowej mieszanki).
Mieszanke asfaltu lanego do mechanicznego ukladania należy wytwarzac w otaczarce. Mieszanke
asfaltu lanego do recznego ukladania można również wytwarzac w kotle produkcyjno-
transportowym.
Krouszywo o roznym uziarnieniu należy skladowac oddzielnie wg wymiaru i chronic przed
zanieczyszczeniem.
Dozowanie skladnikow MMA w otaczarkach w tym także wstepne, powinno być zautomatyzowane
i zgodne z recepta robocza, a urzadzenia do dozowania skladnikow oraz pomiaru temperatury
powinny być okresowo legalizowane i laboratoryjnie sprawdzane.
Kruszywo o roznym wymiarze należy dodawac pojednyczo, odmierzone jako udzialy masowe lub
objetosciowe.
Lepiszcze asfaltowe należy przechowywac w zbiorniku z posrednim systemem ogrzewania, z
ukladem termostatownia zapewniajacym utrzymanie zadanej temperatury z dokladnoscia-+5*C
Wymagana temperatura przechowywania lepiszcza: 180-200*C
Kruszywo powinno być wysuszone i podgrzane tak ,aby mieszanka mineralna uzyskala wlasciwa
temperature do otoczenia lepiszczem asfaltowym. Temperatura mieszanki nie powinna być wyzsza
o więcej niż 30*C od najwyzszej temperatury MMA.
Sposob i czas mieszania skladnikow MMA powinny zapewnic rownomierne otoczenie kruszywa
lepiszczem asfaltowym.
Dodatki do asfaltu mogą być dodawane w postaci stalej lub cieklej. System dozowania powinien
zapewnic jednostajnosc dozowania. Warunki wytwarzania i przechowywania MMA na goraco nie
powinny istotnie wplywac na skutecznosc dzialania tych dodatkow.

Wbudowywanie MMA
MMA można wbudowywac na podlozu przygotowanym, czystym, bez sniegu i lodu.
MMA należy wbudowywac w sprzyjajacych warunkach atmosferycznych, dotyczacych glownie
temperatury otoczenia, sily wiatru i oceny wizualnej opadow atmosferycznych.
Nie wolno wbudowywac asfaltu lanego, asfaltu porowatego oraz cienkiej warstwy (ponizej 3,5cm)
z mieszanki SMA lub BBTM podczas opadow deszczu. Asfalt lany nie może być ukladany na
wilgotnym poodlozu. Nie wolno wbudowywac betonu asfaltowego i mieszanek SMA lub BBTM
gdy na podlozu tworzy się zamkniety film wodny.

Podczas silnego wiatru nie wolno wbudowywac asfaltu porowatego.

Temperatura otoczenia w ciagu doby nie powinna być nizsza od podanej. temperature powietrza
mierzymy 3 razy dziennie – przed oraz w trakcie ich wykonywania. Temperatura może być nizsza,
gdy ogrzewamy podloze i obramowanie – promienniki ciepla, urzadzenia mikrofalowe.

Ogolna temperatura minimalna dla wykonywania warstw asfaltowych waha się między -3 - +5 *C

Recykling nawierzchni asfaltowych:
jest to powtorne, po przetorzeniu, materialow które uprzednio byly wbudowane w nawierzchnie.
Material sfrezowany z nawierzchni – destrukt
Material przetworzony – granulat (kruszywo)

Zasadnicze zalety techniczne technologii recyklingu:

–

mozliwosc zwiekszenia nosnosci nawierzhcni bez zwiekszania jej grubosc

–

korekta skladu istniejacej MMA

–

usuniecie spekan odbitych w warstwie scieralnej ulozonej na zniszczonej nawierzchni.

–

naprawa jedynie zniszczonego pasa ruchu na jedniach wielopasmowych, bez koniecznosci
stosowania nakladki na calej szerokosci jezdni.

–

utrzymanie kraweznikow, kratek sciekowych i studzienek rewizyjnych na obecnje
wysokosci

–

zachowanie skrajni pionowej pod wiaduktami i w tunelach

–

zachowanie masy wlasnej nawierzchni na obiektach mostowych

Zalety ekonomiczne recyklingu:

–

tansza od metod tradycyjnych

–

materialo i energooszczedna

–

daje skrocenie okresu robot naprawczych

Wybrane materialy do nawierzchni z betonow cementowych:
Cementy:
Dla kategorii ruchu KR1 KR2 KR3: bez ograniczen CEM IIA-S , CEM II/B-S , CEM II A/V,
CEM II B/V CEM III/A

Dla kategorii ruchu KR4 KR5 KR6: CEM I 32,5 CEM I 32,5 R, CEM I 42,5, CEM I 42,5 R

Beton cementowy o klasie wytrzymalosci na sciskanie: C30/37, C35/45, C40/50, C 45/55

Procedura projektowania nawierzchni wg Katalogu:

–

ustalenie obciazenia ruchem drogi i wyznaczenie jej kategorii ruchu

–

ustalenie warunkow gruntowo – wodnych i w razie koniecznosci wybor ulepszenia podloza.

–

zapenienie warunku odwodnienia konstrukcji

–

wybor typowej konstrukcji nawierzchni dla wyznaczonej kategorii ruchu z tablic, zaleznie
od wyboru materialu podbudowy

–

sprawdzenie warunku mrozoodpornosci

Warunek dla kruszywa:
Krzywa uziarnienia kruszywa, okreslona w ktorejstam normiePNBISOEN-2134-243-5-346-346-
346 powinna lezec między krzywymi granicznymi pol dobrego uziarnienia.

TECHNOLOGIA BUDOWY DROG

1. roboty przygotowawcze
–

roboty przygotowawcze – odtworzenie trasy i punktow wysokosciowych, usuniecie
krzakow i drzew, zdjecie warstwy humusu, wyburzenie budynkow, rozjechanie ekologoe,
rozbiorka drog, ogrodzen i przepustow;

–

przebudowa napowietrznych liniii energetycznych i stacji transformatorowych

–

przebudowa kablowych linii energetycznych

–

przebudowa napowietrznych linii telekomunikacyjnych

–

przebudowa kablowych linii telekomunikacyjnych

–

przebudowa podziemnych winii wodociagowych i gazowych

2. Roboty ziemne
–

roboty ziemne, wymagania ogolne

–

wykonanie wykopow w gruntach nieskalistych

–

wykonanie wykopow w gruntach skalistych

–

wykonanie nasypow

3. Odwodnienie
–

przepusty pod korona drogi

–

przepusty stalowe z blachy falistej

–

kanalizacja deszczowa

–

saczki podluzne

–

studnie chlonne

–

zbiorniki odparowujace

4. Przygotowanie koryta drogowego

5. Stabilizacja gruntow i kruszyw
–

podbudowy i ulepszone podloza z gruntow lub kruszyw stabilizowanych spoiwami
hydraulicznymi

6. Warstwy odsaczajace, odcinajace, mrozochronne
–

oczyszczenie i skropienie

7. Podbudowy
–

podbudowy z kruszywa stabilizowanego mechanicznie

–

podbudowa z tlucznia kamiennego

–

podbudowa z chudego betonu

–

podbudowa z betonu asfaltowego

–

wyrownanie podbudowy

–

podbudowa z piasku otoczonego asfaltem

–

podbudowa z mieszanki mineralno-cementowo-emulsyjnej

8. Nawierzchnie
–

nawierzchnie gruntowe

–

nawierzchnia zwirowa

–

nawierzchnie twarde nieulepszone (tluczniowa)

–

nawwirzchnia z kostki kamiennej

–

nawierzchnia klinkierowa

–

nawierzchnia z plyt betonowych

–

nawierzchnia betonowa

–

nawierzchnia z betonu asfaltowego

–

naweirzchnia z MMA na zimno

–

nawierzchnia z asfaltu lanego

–

nawierzchnia powierzchniowo utrwalana

–

recykling

–

nawierzchnia z asfaltu twardolanego

–

nawierzchnia z mieszanki mastyksowo-grysowej (SMA)

–

nawierzchnia z betonu cementowegi dla drog o ruchu lekkim

–

nawierzchnia z asfaltu piaskowego

–

nawierzchnia z kostki brukowej betonowej

–

cienkie warstwy scieralne „na goraco”

–

likwidacja kolein nawierzchni bitumicznych

9. Geosyntetyki do robot drogowych
–

geosyntetyki do napraw i wzmocnien nawierzchni asfaltowych

–

geosyntetyki do zbrojenia gruntu

–

geosyntetyki do wzmocnienia podloza

–

geosyntetyki do wzmacniania skarp

10. Roboty wykonczeniowe
–

umocnienie powierzchniowe skarp, rowow, sciekow

–

przepusty pod zjazdami

–

scinanie i uzupelnianie poboczy

–

rowy

–

saczki poprzeczne w poboczu

11. Urzadzenia bezpieczenstwa ruchu
–

oznakowanie poziome

–

oznakowanie pionowe

–

slupki prowadzace i krewedziowe oraz znaki kilkometrowe i hektometrowe

–

urzadzenia do regulacji ruchu

–

bariery ochronne pelne

–

bariery ochronne stalowe

–

ogrodzenia drog

–

urzadzenia zabezpieczajace ruch pieszych

–

oswietlenie drog

–

ekrany akustyczne

–

oslony przeciwolsnieniowe na drogach

12. elementy ulic
–

krawezniki

–

chodniki

–

betonowe obrzeza chodnikowe

–

wjazdy i wyjazdy z bram

–

scieki

–

obramowania i opaski jezdni lub chodnikow

13. zielen drogowa
–

drzewa, krzewy, trawniki, ekolodzy

14. inne roboty
–

mury oporowe

–

schody

–

nawierzchnie tymczasowe prefabrykowane

–

nawierzchnie na przejazdach kolejowych i tramwajowych

–

sciezki rowerowe

–

parkingi i zatoki autobusowe

–

zjazdy gospodarcze

–

drobi zbiorcze

–

przebudowa przelomow drogowych.