SYSTEM PODATKOWY

SYSTEM PODATKOWY

System

podatkowy

to

ogół

podatków

obowiązujących w danym kraju, stanowiący
jednolitą, wewnętrznie zgodną pod względem
prawnym i ekonomicznym całość.

Systemy podatkowe są zróżnicowane w czasie i w
przestrzeni, gdyż systemy podatkowe tworzy się w
wyniku długotrwałej ewolucji, powstawania
nowych i zanikania lub przekształcania dawnych
podatków.

SYSTEM PRAWA PODATKOWEGO

System prawa podatkowego to zespół norm określających
prawa

i

obowiązki

Państwa

i

innych

związków

publicznoprawnych

(np.

jednostki

samorządu

terytorialnego)

oraz

podmiotów

zobowiązanych

do

ś

wiadczenia pieniężnego na rzecz Skarbu Państwa i JST.

System

ten

wyznacza:

prawo

o

zobowiązaniach

podatkowych (ustawa Ordynacja podatkowa), przepisy
materialnego prawa podatkowego (ustawy podatkowe),
przepisy:

kontroli

skarbowej,

karno-skarbowej,

o

postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

ORDYNACJA PODATKOWA

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, która weszła

w życie z dniem 1 stycznia 1998 r. normuje: zobowiązania podatkowe,
informacje podatkowe, postępowanie podatkowe, kontrolę podatkową i
czynności sprawdzające, tajemnicę skarbową.

Przepisów ustawy nie stosuje się do świadczeń pieniężnych

wynikających ze stosunków cywilnoprawnych oraz do op

ł

at za us

ł

ugi,

do których stosuje się przepisy o cenach.

Przepisy ustawy stosuje się do: podatków, opłat oraz niepodatkowych

należności budżetu państwa oraz budżetów JST, do których ustalania
lub określania uprawnione są organy podatkowe; opłaty skarbowej
oraz opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach
lokalnych; spraw z zakresu prawa podatkowego innych niż
wymienione, należących do właściwości organów podatkowych.

CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE

SYSTEM PODATKOWY

1/3

Warunki historyczne:

ewolucyjne

dostosowywanie

się

do

warunków ekonomicznych, społecznych,
politycznych;

bezwładność

aparatu

skarbowego

i

podatników;

charakter narodowy a reakcje podatników
na obowiązek podatkowy.

CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE

SYSTEM PODATKOWY

2/3

Warunki administracyjne:

inercja lub sprawność aparatu skarbowego;

kwalifikacje urzędników;

umiejętność

współpracy

administracji

skarbowej z innymi ogniwami administracji
publicznej,

policją,

bankami

w

celu

sprawdzenia

prawdziwości

danych

podawanych przez podatników.

CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE

SYSTEM PODATKOWY

3/3

Warunki ekonomiczne i polityczne:

poziom wzrostu gospodarczego (poziom
rozwoju gospodarczego kraju);

panujący

ustrój

polityczny

(demokratyczny, autorytarny);

stopień

podziału

pracy

i

poziom

wykształcenia ludzi.

FUNKCJE PODATKÓW

1/2

Funkcja fiskalna

Funkcja fiskalna – dostarczanie państwu środków

niezbędnych do jego działalności; dochody
podatkowe

są

podstawowym

ź

ródłem

dochodów budżetu państwa i samorządu
terytorialnego.

Funkcja

Funkcja

redysrybucyjna

redysrybucyjna

–

poprzez

system

podatkowy

państwo

kieruje

procesem

redystrybucji PKB przejmując część PKB w
formie pobieranych dochodów publicznych i
przeznaczając je na wydatki publiczne.

FUNKCJE PODATKÓW

2/2

Funkcja stymulacyjna

Funkcja stymulacyjna

–

realizowana jest

poprzez odpowiednią konstrukcję podatków,
system ulg, zwolnień, zróżnicowanie skal,
stawek

podatkowych;

funkcja

ta

służy

sterowaniu procesami gospodarczymi.

Funkcja

informacyjno

Funkcja

informacyjno

-

-

kontrolna

kontrolna

–

pobór

podatków dostarcza informacji o zachodzących
zjawiskach

społecznych

i

gospodarczych;

umożliwia

kontrolę

nad

podatnikiem

i

prowadzoną przez niego działalnością.

REAKCJE PODATNIKÓW

NA OBCIĄŻENIA PODATKOWE

Legalne:

Legalne:

podjęcie próby narobienia podatku, dostosowanie się do
podatku, przerzucenie podatku, legalne uchylenie się od
podatku (uniknięcie podatku poprzez wykorzystywanie luk
w prawie podatkowym)

Oboj

Oboj

ę

ę

tne:

tne:

wycofanie się z działalności

Nielegalne:

Nielegalne:

oszustwa podatkowe poprzez zmniejszenie kwoty podatku,
zatajenie przedmiotu opodatkowania – materialne lub
rachunkowe,

firmanctwo,

nierzetelna

rachunkowość,

fingowanie niewypłacalności

POJĘCIE ZASAD PODATKOWYCH

Zasady podatkowe to formułowane przez naukę, odnoszące się

do prawidłowego opodatkowania, postulaty pod adresem:

praktyki i polityki podatkowej (formułowanie celów
poboru podatków oraz metod ich realizacji),

konstrukcji systemów podatkowych,

konstrukcji poszczególnych podatków.

Adam Smith – zasada: równości, pewności, dogodności,

taniości.

Adolf Wagner – zasady: fiskalne, ekonomiczne, sprawiedliwego

opodatkowania i techniczne.

RODZAJE ZASAD PODATKOWYCH

1/3

Zasady fiskalne (skarbowe)

Zasady fiskalne (skarbowe)

:

:

zasada wydajno

zasada wydajno

ś

ś

ci

ci - podatki powinny być wydajnym źródłem

dochodów władz publicznych; przedmiot opodatkowania (rzecz,
zdarzenie) powinien dostarczyć dochodów niezbędnych do
realizacji funkcji i zadań państwa,

zasada elastyczno

zasada elastyczno

ś

ś

ci

ci

–

podatek powinien reagować

na

zmieniające się procesy i zdarzenia gospodarcze oraz społeczne
(reagowanie

skal

podatkowych

na

przebieg

cyklu

koniunkturalnego ASK – PIT),

zasada pewno

zasada pewno

ś

ś

ci

ci

zwraca uwagę na konieczność ograniczenia

zmian w systemie podatkowym w zakresie wprowadzania
nowych podatków, jak i dokonywania zmian w konstrukcjach
już istniejących podatków.

RODZAJE ZASAD PODATKOWYCH

2/3

Zasady ekonomiczne (gospodarcze):

Zasady ekonomiczne (gospodarcze):

zasada nienaruszalności źródła podatku polega na tym, że w
wyniku ciężarów podatkowych nie może być naruszony majątek
podatnika, czyli podatek powinien być pokrywany z bieżących
dochodów.

Zasady sprawiedliwego opodatkowania:

Zasady sprawiedliwego opodatkowania:

zasada powszechności –

ciężary podatkowe powinny być

równomiernie rozłożone na wszystkich podatników,

zasada sprawiedliwości -

ciężary podatkowe powinny w

identycznym stopniu obciążać podmioty znajdujące się w takiej
samej sytuacji.

RODZAJE ZASAD PODATKOWYCH

3/3

Zasady techniczne:

zasada pewno

zasada pewno

ś

ś

ci

ci

–

podatki powinny być

takie aby były

niezawodnym źródłem dochodów państwa, a podatnik powinien z
góry wiedzieć jaki podatek będzie płacił w związku z prowadzoną
działalnością lub/i osiąganymi dochodami,

zasada dogodno

zasada dogodno

ś

ś

ci

ci

oznacza, że pobór podatku powinien

uwzględniać warunki finansowe podatnika, cykl i charakter jego
działalności itp.; istotny jest też przedmiot opodatkowania,

zasada tanio

zasada tanio

ś

ś

ci poboru podatku

ci poboru podatku

– chodzi o to aby koszty

realizowania podatków nie uszczuplały nadmiernie dochodów
państwa; w przeciwnym razie obciążenie społeczeństwa podatkami
musiałoby wzrosnąć.

OBOWIĄZEK PODATKOWY

ZOBOWIĄZANIE PODATKOWE

Obowi

Obowi

ą

ą

zkiem podatkowym

zkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw

podatkowych

nieskonkretyzowana

powinność

przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z
zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.

Zobowi

Zobowi

ą

ą

zaniem

podatkowym

zaniem

podatkowym

jest

wynikające

z

obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do
zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa,
powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie
oraz w miejscu określonych w przepisach prawa
podatkowego.

POWSTAWANIE ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH

I ODPOWIEDZIALNOŚĆ

Zobowi

Zobowi

ą

ą

zanie podatkowe powstaje z dniem:

zanie podatkowe powstaje z dniem:

zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże
powstanie takiego zobowiązania,

doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość
tego zobowiązania.

Podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za wynikające ze
zobowiązań podatkowych podatki, gdyż podlega obowiązkowi
podatkowemu na mocy ustaw podatkowych.

Płatnik lub inkasent odpowiada za należności całym swoim
majątkiem. Płatnik odpowiada za podatek niepobrany lub
podatek pobrany a niewpłacony. Inkasent odpowiada za podatek
pobrany a niewpłacony.

ZABEZPIECZENIE

ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH

Zobowiązanie podatkowe przed terminem p

ł

atności może być

zabezpieczone na majątku podatnika, a w przypadku osób
pozostających w związku ma

ł

ż

eńskim także na majątku wspólnym,

jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że nie zostanie ono wykonane, a w
szczególności gdy podatnik nie uiszcza wymagalnych zobowiązań o
charakterze publicznoprawnym i dokonuje czynności, których
skutkiem jest utrata prawa w

ł

asności do majątku.

Zabezpieczenia można dokonać również w toku postępowania

podatkowego lub kontroli podatkowej, przed wydaniem decyzji:
ustalającej

wysokość

zobowiązania

podatkowego,

określającej

wysokość zobowiązania podatkowego, określającej wysokość zwrotu
podatku.

Formy

zabezpieczeń

zobowiązań

podatkowych

to

hipoteka

przymusowa i zastaw skarbowy.

HIPOTEKA PRZYMUSOWA

1/2

Skarbowi Państwa i JST przys

ł

uguje hipoteka na wszystkich

nieruchomościach podatnika, p

ł

atnika, inkasenta, następcy

prawnego lub osób trzecich z tytu

ł

u zobowiązań podatkowych, a

także z tytu

ł

u zaleg

ł

ości podatkowych w podatkach stanowiących

ich dochód oraz odsetek za zw

ł

okę od tych zaleg

ł

ości.

Hipoteka przymusowa jest skuteczna wobec każdorazowego

w

ł

aściciela przedmiotu hipoteki i przys

ł

uguje jej pierwszeństwo

zaspokojenia

przed

hipotekami

ustanowionymi

dla

zabezpieczenia innych należności.

Hipoteka przymusowa powstaje przez dokonanie wpisu do księgi

wieczystej.

HIPOTEKA PRZYMUSOWA

2/2

Przedmiotem hipoteki przymusowej może być:

1) część ułamkowa nieruchomości, jeżeli stanowi udział podatnika,

2) nieruchomość

stanowiąca przedmiot współwłasności łącznej

podatnika i jego małżonka,

3) nieruchomość stanowiąca własność wspólnika spółki cywilnej, z

tytułu zaległości podatkowych spółki.

Przedmiotem hipoteki przymusowej jest również:

użytkowanie wieczyste,

spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego,

spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,

prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

wierzytelność zabezpieczona hipoteką.

ZASTAW SKARBOWY

Skarbowi Państwa i JST z tytu

ł

u zobowiązań podatkowych, a

także z tytu

ł

u zaleg

ł

ości podatkowych stanowiących ich dochód

oraz odsetek za zw

ł

okę od tych zaleg

ł

ości przys

ł

uguje zastaw

skarbowy na wszystkich będących w

ł

asnością podatnika oraz

stanowiących wspó

ł

w

ł

asność

ł

ą

czną podatnika i jego ma

ł

ż

onka

rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych,
jeżeli wartość poszczególnych rzeczy lub praw wynosi w dniu
ustanowienia zastawu co najmniej 10.200 z

ł

Zastawem skarbowym nie mogą być obciążone rzeczy lub prawa

majątkowe

niepodlegające

egzekucji

oraz

mogące

być

przedmiotem hipoteki. Zastaw skarbowy powstaje z dniem wpisu
do rejestru zastawów skarbowych.

WYGASANIE

ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH

1/2

Pobór podatku może odbywać się:

bezpośrednio od podatnika (tzw. technika samoobliczenia),
gdyż

podatnik sam dokonuje wszystkich czynności

związanych z poborem podatku,

pośrednio – za pomocą płatnika, inkasenta.

Zobowiązanie podatkowe wygasa w ca

ł

ości lub w części

wskutek:

zap

ł

aty podatku,

pobrania podatku przez p

ł

atnika lub inkasenta,

potrącenia,

zaliczenia nadp

ł

aty lub zaliczenia zwrotu podatku,

zaniechania poboru,

WYGASANIE

ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH

2/2

przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych
(na

wniosek

podatnika

i

za

zgodą

organu

podatkowego),

przejęcia

własności

nieruchomości

lub

prawa

majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym,

umorzenia zaległości,

przedawnienia.

Zobowiązanie płatnika lub inkasenta wygasa w całości lub

w części wskutek: wpłaty, zaliczenia nadpłaty lub
zaliczenia zwrotu podatku, umorzenia.

ZAPŁATA PODATKU

1/2

Za termin dokonania zap

ł

aty podatku uważa się:

przy zap

ł

acie gotówką - dzień wp

ł

acenia kwoty

podatku w kasie organu podatkowego lub na rachunek
tego organu w banku, w placówce pocztowej, w
spó

ł

dzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej albo

dzień pobrania podatku przez p

ł

atnika lub inkasenta,

w obrocie bezgotówkowym -

dzień

obciążenia

rachunku

bankowego

podatnika

lub

rachunku

podatnika w spó

ł

dzielczej kasie oszczędnościowo-

kredytowej na podstawie polecenia przelewu.

ZAPŁATA PODATKU

2/2

Jeżeli na podatniku ciążą zobowiązania z różnych
tytu

ł

ów, dokonaną wp

ł

atę zalicza się na poczet

podatku,

począwszy

od

zobowiązania

o

najwcześniejszym

terminie

p

ł

atności,

chyba

ż

e

podatnik wskaże, na poczet którego zobowiązania
dokonuje wp

ł

aty.

Jeżeli na podatniku ciążą zobowiązania z tytu

ł

u

zaliczek na podatek, dokonaną wp

ł

atę zalicza się na

poczet zaliczki, począwszy od zobowiązania o
najwcześniejszym terminie p

ł

atności.

POTRĄCENIE

1/2

Zobowiązania podatkowe oraz zaleg

ł

ości podatkowe wraz z

odsetkami za zw

ł

okę w podatkach stanowiących dochód

budżetu państwa/budżetu gminy podlegają, na wniosek
podatnika,

potrąceniu

z

wzajemnej,

bezspornej

i

wymagalnej wierzytelności podatnika wobec Skarbu
Państwa/JST z tytu

ł

u:

prawomocnego wyroku sądowego,

prawomocnej ugody sądowej,

nabycia przez Skarb Państwa/JST nieruchomości na cele
uzasadniające

jej

wyw

ł

aszczenie

lub

wyw

ł

aszczenia

nieruchomości na podstawie przepisów o gospodarce
nieruchomościami,

POTRĄCENIE

2/2

odszkodowania

za

nies

ł

uszne

skazanie,

tymczasowe

aresztowanie lub zatrzymanie, uzyskanego na podstawie
przepisów Kodeksu postępowania karnego,

odszkodowania uzyskanego na podstawie przepisów o

uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób
represjonowanych za dzia

ł

alność na rzecz bytu Państwa

Polskiego,

odszkodowania orzeczonego w decyzji:

organu administracji rządowej,

wójta, burmistrza, prezydenta miasta,

starosty, marszałka.

ZALICZENIE NADPŁATY/ZWROTU PODATKU

1/2

Za nadp

ł

atę uważa się kwotę:

nadp

ł

aconego lub nienależnie zap

ł

aconego podatku,

podatku pobraną

przez p

ł

atnika nienależnie lub w

wysokości większej od należnej,

zobowiązania zap

ł

aconego przez p

ł

atnika lub inkasenta,

zobowiązania zap

ł

aconego przez osobę

trzecią

lub

spadkobiercę, jeżeli w decyzji o ich odpowiedzialności
określono je nienależnie lub w wysokości większej od
należnej,

w przypadku zaleg

ł

ości podatkowej - wp

ł

ata, która zosta

ł

a

zaliczona na poczet odsetek za zw

ł

okę.

ZALICZENIE NADPŁATY/ZWROTU PODATKU

2/2

Nadp

ł

ata/zwrot podatku wraz z ich oprocentowaniem podlegają

zaliczeniu z urzędu na poczet zaleg

ł

ości podatkowych wraz z

odsetkami za zw

ł

okę oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w

razie ich braku podlegają zwrotowi z urzędu, chyba że podatnik
z

ł

oży wniosek o zaliczenie nadp

ł

aty/zwrotu podatku w ca

ł

ości lub w

części na poczet przysz

ł

ych zobowiązań podatkowych.

Nadp

ł

ata/zwrot podatku

których

wysokość

nie przekracza

wysokości: kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym,
podlegają z urzędu zaliczeniu na poczet zaleg

ł

ości podatkowych

wraz z odsetkami za zw

ł

okę

oraz bieżących zobowiązań

podatkowych, a w razie ich braku - na poczet przysz

ł

ych

zobowiązań podatkowych, chyba że podatnik wystąpi o ich zwrot.

PRZENIESIENIE WŁASNOŚCI RZECZY

LUB PRAW MAJĄTKOWYCH NA RZECZ SP

Przeniesienie w

ł

asności rzeczy lub praw majątkowych

na rzecz Skarbu Państwa w zamian za zaleg

ł

ości

podatkowe z tytu

ł

u podatków stanowiących dochody

budżetu państwa następuje na wniosek podatnika na
podstawie umowy zawartej, za zgodą w

ł

aściwego

naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu
celnego, między starostą wykonującym zadanie z
zakresu administracji rządowej a podatnikiem.

Za termin wygaśnięcia zobowiązania podatkowego
uważa się dzień przeniesienia w

ł

asności rzeczy lub

praw majątkowych.

PRZENIESIENIE WŁASNOŚCI RZECZY

LUB PRAW MAJĄTKOWYCH NA RZECZ JST

Przeniesienie

w

ł

asności

rzeczy

lub

praw

majątkowych

na

rzecz

gminy,

powiatu

lub

województwa w zamian za zaleg

ł

ości podatkowe z

tytu

ł

u podatków stanowiących dochody ich budżetów

następuje na podstawie umowy zawartej między
wójtem, burmistrzem prezydentem miasta, zarządem
powiatu albo zarządem województwa a podatnikiem.

Za termin wygaśnięcia zobowiązania podatkowego
uważa się dzień przeniesienia w

ł

asności rzeczy lub

praw majątkowych.

ZANIECHANIE POBORU PODATKU

Możliwość zaniechania poboru podatku dotyczy sytuacji,
gdy na podatniku spoczywa obowiązek podatkowy.

Jeżeli wniosek w sprawie zaniechania poboru wpłynie po
upływie terminu płatności powinien być rozpatrzony jako
wniosek o umorzenie zaległości.

Nie można wystąpić z wnioskiem o zaniechanie poboru
podatku, jeżeli podatek został już zapłacony.

Zaniechania poboru w całości lub w części zobowiązań
podatkowych w sytuacjach uzasadnionych dokonują: urzędy
skarbowe, wójt/burmistrz/prezydent miasta w odpowiednich
swoich decyzjach, a minister właściwy do spraw finansów
publicznych w wydawanych przez siebie rozporządzeniach.

UMORZENIE

1/3

W przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika

lub interesem publicznym

organ podatkowy, na wniosek

organ podatkowy, na wniosek

podatnika

podatnika, może umorzyć w ca

ł

ości lub w części zaleg

ł

ości

podatkowe, odsetki za zw

ł

okę lub op

ł

atę prolongacyjną

(oplata za odroczenie przez organ podatkowy terminu
p

ł

atności podatku czy też zaleg

ł

ości podatkowej wraz z

odsetkami za zw

ł

okę lub roz

ł

ożenie na raty).

Umorzenie

zaleg

ł

ości

podatkowej

powoduje

również

umorzenie odsetek za zw

ł

okę w ca

ł

ości lub w takiej części,

w jakiej zosta

ł

a umorzona zaleg

ł

ość podatkowa.

UMORZENIE

2/3

Organ podatkowy mo

Organ podatkowy mo

ż

ż

e umorzy

e umorzy

ć

ć

zaleg

zaleg

ł

ł

o

o

ść

ść

podatkow

podatkow

ą

ą

z

z

urz

urz

ę

ę

du

du, jeżeli:

zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu
egzekucyjnym nie uzyska się

kwoty przewyższającej

wydatki egzekucyjne,

kwota zaleg

ł

ości podatkowej nie przekracza pięciokrotnej

wartości

kosztów

upomnienia

w

postępowaniu

egzekucyjnym,

kwota zaleg

ł

ości podatkowej nie zosta

ł

a zaspokojona w

zakończonym

postępowaniu

likwidacyjnym

lub

upad

ł

ościowym,

UMORZENIE

3/3

podatnik zmar

ł

nie pozostawiając żadnego majątku

lub pozostawi

ł

ruchomości niepodlegające egzekucji na

podstawie odrębnych przepisów albo pozostawi

ł

przedmioty codziennego użytku domowego, których

ł

ą

czna wartość nie przekracza kwoty stanowiącej

trzykrotność

przeciętnego

wynagrodzenia

i

jednocześnie brak jest spadkobierców innych niż
Skarb Państwa oraz nie ma możliwości orzeczenia
odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej.

PRZEDAWNIENIE

1/6

Zobowiązanie podatkowe nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca

to zobowiązanie zosta

ł

a doręczona po up

ł

ywie 3 lat, licząc od

końca roku kalendarzowego, w którym powsta

ł

obowiązek

podatkowy.

Jeżeli podatnik: nie z

ł

oży

ł

deklaracji w terminie przewidzianym

w przepisach prawa podatkowego,

w z

ł

ożonej deklaracji nie

ujawni

ł

wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości

zobowiązania podatkowego

zobowiązanie podatkowe

nie

powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego
zobowiązania zosta

ł

a doręczona po up

ł

ywie 5 lat, licząc od

końca roku kalendarzowego, w którym powsta

ł

obowiązek

podatkowy.

PRZEDAWNIENIE

2/6

Bieg terminu przedawnienia zawiesza się, jeżeli

wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia
zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd.
Zawieszenie biegu terminu przedawnienia trwa do
dnia, w którym decyzja innego organu sta

ł

a się

ostateczna lub orzeczenie sądu uprawomocni

ł

o się, nie

d

ł

użej jednak niż przez 2 lata.

Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z up

ł

ywem 5

lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym
up

ł

yną

ł

termin p

ł

atności podatku.

PRZEDAWNIENIE

3/6

Bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a

rozpoczęty ulega zawieszeniu:

od dnia wydania decyzji do dnia terminu p

ł

atności

odroczonego podatku lub zaleg

ł

ości podatkowej,

ostatniej raty podatku lub ostatniej raty zaleg

ł

ości

podatkowej,

od dnia wejścia w życie rozporządzenia w sprawie
przed

ł

użenia terminu p

ł

atności podatku, wydanego

przez ministra w

ł

aściwego do spraw finansów

publicznych, do dnia up

ł

ywu przed

ł

użonego terminu.

PRZEDAWNIENIE

4/6

Bieg terminu przedawnienia przerywa og

ł

oszenie

upad

ł

ości. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia

biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu
uprawomocnienia się

postanowienia o ukończeniu

postępowania upad

ł

ościowego.

Bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany wskutek

zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik
zosta

ł

zawiadomiony. Po przerwaniu biegu terminu

przedawnienia

biegnie

on

na

nowo

od

dnia

następującego

po

dniu,

w

którym

zakończono

postępowanie egzekucyjne.

PRZEDAWNIENIE

5/6

Kolejne wszczęcie postępowania egzekucyjnego nie

przerywa biegu terminu przedawnienia.

Bieg terminu przedawnienia zostaje zawieszony z dniem:

wszczęcia postępowania karnego lub postępowania w
sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie
skarbowe, wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

Termin

przedawnienia

biegnie

dalej

od

dnia

następującego po dniu:

prawomocnego zakończenia

postępowania karnego lub postępowania w sprawie o
przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe,
doręczenia organowi podatkowemu orzeczenia sądu
administracyjnego wraz z jego uzasadnieniem.

PRZEDAWNIENIE

6/6

Nie

ulegają

przedawnieniu

zobowiązania

podatkowe

zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym, jednakże
po up

ł

ywie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą

być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu.

Bieg terminu przedawnienia

ulega zawieszeniu, jeżeli

możliwość

ustalenia

lub

określenia

zobowiązania

podatkowego wynika z umów o unikaniu podwójnego
opodatkowania

lub

innych

ratyfikowanych

umów

międzynarodowych, których stroną jest RP, a ustalenie lub
określenie przez organ podatkowy wysokości tego
zobowiązania uzależnione jest od uzyskania odpowiednich
informacji od organów innego państwa.

ORGANY PODATKOWE

Organem podatkowym pierwszej instancji jest:

naczelnik urzędu skarbowego,

naczelnik urzędu celnego

wójt, burmistrz, prezydent miasta (W, B, PM)

Organem podatkowym drugiej instancji - organ odwoławczy jest:

dyrektor izby skarbowej - od decyzji naczelnika urzędu
skarbowego,

dyrektor izby celnej – od decyzji naczelnika urzędu celnego

samorządowe kolegium odwoławcze – od decyzji W, B, PM.

ADMINISTRACJA SKARBOWA

Administracja skarbowa to ogół instytucji i organów zajmujących się

wymiarem, kontrolą i egzekucją zobowiązań podatkowych:

urzędy skarbowe (381)

izby skarbowe (16)

urzędy celne

izby celne

urzędy kontroli skarbowej (16)

urzędy kontroli celno-akcyzowej i kontroli gier

Nadzór nad administracją skarbową sprawuje Minister Finansów.

POSTĘPOWANIE PODATKOWE

1/3

Postępowanie podatkowe to całokształt czynności związanych z wymiarem

(ustaleniem zobowiązania podatkowego) i poborem podatku.

Sprawy podatkowe załatwiane są w formie pisemnej.

Postępowanie podatkowe jest dwuinstancyjne.

Postępowanie podatkowe jest jawne wyłącznie dla stron.

Postępowanie podatkowe powinno być prowadzone w sposób

budzący zaufanie do organów podatkowych.

Organy podatkowe w postępowaniu podatkowym obowiązane są

udzielać niezbędnych informacji i wyjaśnień o przepisach prawa

podatkowego pozostających w związku z przedmiotem tego

postępowania.

POSTĘPOWANIE PODATKOWE

2/3

W toku postępowania organy podatkowe podejmują wszelkie
niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu
faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu
podatkowym.

Organy podatkowe obowiązane są zapewnić stronom czynny
udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem
decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych
dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

Organy podatkowe powinny działać w sprawie wnikliwie i
szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami
prowadzącymi do jej załatwienia.

POSTĘPOWANIE PODATKOWE

3/3

Organy podatkowe powinny wyjaśniać

stronom

zasadność przesłanek, którymi kierują się przy
załatwianiu sprawy, aby w miarę

możliwości

doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez
stosowania środków przymusu.

Decyzje, od których nie służy odwołanie w
postępowaniu podatkowym, są ostateczne. Uchylenie
lub zmiana tych decyzji, stwierdzenie ich nieważności
oraz wznowienie postępowania mogą nastąpić tylko w
przypadkach przewidzianych prawem.