background image

SYSTEM PODATKOWY

SYSTEM PODATKOWY

System 

podatkowy 

to 

ogół

podatków 

obowiązujących  w  danym  kraju,  stanowiący 
jednolitą,  wewnętrznie  zgodną pod  względem 
prawnym i ekonomicznym całość.

Systemy podatkowe są zróżnicowane w czasie i w 
przestrzeni, gdyż systemy podatkowe tworzy się w 
wyniku  długotrwałej  ewolucji,  powstawania 
nowych  i  zanikania  lub  przekształcania  dawnych 
podatków.

SYSTEM PRAWA PODATKOWEGO

System  prawa  podatkowego  to  zespół norm  określających 
prawa 

obowiązki 

Państwa 

innych 

związków 

publicznoprawnych 

(np. 

jednostki 

samorządu 

terytorialnego) 

oraz 

podmiotów 

zobowiązanych 

do 

ś

wiadczenia pieniężnego na rzecz Skarbu Państwa i JST.

System 

ten 

wyznacza: 

prawo 

zobowiązaniach 

podatkowych  (ustawa  Ordynacja  podatkowa),  przepisy 
materialnego  prawa  podatkowego  (ustawy  podatkowe), 
przepisy: 

kontroli 

skarbowej, 

karno-skarbowej, 

postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

ORDYNACJA PODATKOWA

 Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, która weszła 

w  życie  z  dniem  1  stycznia  1998  r.  normuje: zobowiązania  podatkowe, 
informacje podatkowe, postępowanie podatkowe, kontrolę podatkową i 
czynności sprawdzające, tajemnicę skarbową.

 Przepisów  ustawy  nie  stosuje  się do  świadczeń pieniężnych 

wynikających  ze  stosunków  cywilnoprawnych  oraz  do  op

ł

at  za  us

ł

ugi, 

do których stosuje się przepisy o cenach.

 Przepisy  ustawy  stosuje  się do: podatków,  opłat  oraz  niepodatkowych

należności  budżetu  państwa  oraz  budżetów  JST,  do  których  ustalania 
lub  określania  uprawnione  są organy  podatkowe;  opłaty  skarbowej 
oraz  opłat,  o  których  mowa  w  przepisach  o  podatkach  i  opłatach 
lokalnych;  spraw  z  zakresu  prawa  podatkowego  innych  niż
wymienione, należących do właściwości organów podatkowych.

background image

CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE

SYSTEM PODATKOWY

1/3

Warunki historyczne: 

ewolucyjne 

dostosowywanie 

się

do 

warunków  ekonomicznych,  społecznych, 
politycznych;

bezwładność

aparatu 

skarbowego 

podatników;

charakter narodowy a reakcje podatników 
na obowiązek podatkowy.

CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE

SYSTEM PODATKOWY

2/3

Warunki administracyjne:

inercja lub sprawność aparatu skarbowego;

kwalifikacje urzędników;

umiejętność

współpracy 

administracji 

skarbowej  z  innymi  ogniwami  administracji 
publicznej, 

policją, 

bankami 

celu 

sprawdzenia 

prawdziwości 

danych 

podawanych przez podatników.

CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE

SYSTEM PODATKOWY

3/3

Warunki ekonomiczne i polityczne:

poziom  wzrostu  gospodarczego  (poziom 
rozwoju gospodarczego kraju); 

panujący 

ustrój 

polityczny 

(demokratyczny, autorytarny); 

stopień

podziału 

pracy 

poziom 

wykształcenia ludzi.

FUNKCJE PODATKÓW

1/2

Funkcja fiskalna

Funkcja fiskalna – dostarczanie państwu środków 

niezbędnych  do  jego  działalności;  dochody 
podatkowe 

podstawowym 

ź

ródłem 

dochodów  budżetu  państwa  i  samorządu 
terytorialnego.

Funkcja 

Funkcja 

redysrybucyjna

redysrybucyjna

poprzez 

system 

podatkowy 

państwo 

kieruje 

procesem 

redystrybucji  PKB  przejmując  część PKB  w 
formie  pobieranych  dochodów  publicznych  i 
przeznaczając je na wydatki publiczne.

background image

FUNKCJE PODATKÓW

2/2

Funkcja  stymulacyjna

Funkcja  stymulacyjna

realizowana  jest 

poprzez  odpowiednią konstrukcję podatków, 
system  ulg,  zwolnień,  zróżnicowanie  skal, 
stawek 

podatkowych; 

funkcja 

ta 

służy 

sterowaniu procesami gospodarczymi.

Funkcja 

informacyjno

Funkcja 

informacyjno

-

-

kontrolna

kontrolna

pobór 

podatków dostarcza informacji o zachodzących 
zjawiskach 

społecznych 

gospodarczych; 

umożliwia 

kontrolę

nad 

podatnikiem 

prowadzoną przez niego działalnością.

REAKCJE PODATNIKÓW

NA OBCIĄŻENIA PODATKOWE

Legalne: 

Legalne: 

podjęcie  próby  narobienia  podatku,  dostosowanie  się do 
podatku,  przerzucenie  podatku,  legalne  uchylenie  się od 
podatku  (uniknięcie  podatku  poprzez  wykorzystywanie  luk 
w prawie podatkowym)

Oboj

Oboj

ę

ę

tne: 

tne: 

wycofanie się z działalności

Nielegalne: 

Nielegalne: 

oszustwa  podatkowe  poprzez  zmniejszenie  kwoty  podatku, 
zatajenie  przedmiotu  opodatkowania  – materialne  lub 
rachunkowe, 

firmanctwo, 

nierzetelna 

rachunkowość, 

fingowanie niewypłacalności

POJĘCIE ZASAD PODATKOWYCH

Zasady podatkowe to formułowane przez naukę, odnoszące się

do prawidłowego opodatkowania, postulaty pod adresem: 

praktyki  i  polityki  podatkowej (formułowanie  celów 
poboru podatków oraz metod ich realizacji), 

konstrukcji systemów podatkowych, 

konstrukcji poszczególnych podatków. 

Adam  Smith  – zasada:  równości,  pewności,  dogodności, 

taniości.

Adolf Wagner – zasady: fiskalne, ekonomiczne, sprawiedliwego 

opodatkowania i techniczne.

RODZAJE ZASAD PODATKOWYCH

1/3

Zasady fiskalne (skarbowe)

Zasady fiskalne (skarbowe)

:

:

zasada  wydajno

zasada  wydajno

ś

ś

ci

ci - podatki  powinny  być wydajnym  źródłem 

dochodów  władz  publicznych;  przedmiot  opodatkowania  (rzecz, 
zdarzenie)  powinien  dostarczyć dochodów  niezbędnych  do 
realizacji funkcji i zadań państwa,

zasada  elastyczno

zasada  elastyczno

ś

ś

ci

ci

podatek  powinien  reagować

na 

zmieniające  się procesy  i  zdarzenia  gospodarcze  oraz  społeczne 
(reagowanie 

skal 

podatkowych 

na 

przebieg 

cyklu 

koniunkturalnego ASK – PIT),

zasada  pewno

zasada  pewno

ś

ś

ci

ci

zwraca  uwagę na  konieczność ograniczenia 

zmian  w  systemie  podatkowym  w  zakresie  wprowadzania 
nowych  podatków,  jak  i  dokonywania  zmian  w  konstrukcjach 
już istniejących podatków.

background image

RODZAJE ZASAD PODATKOWYCH

2/3

Zasady ekonomiczne (gospodarcze): 

Zasady ekonomiczne (gospodarcze): 

zasada  nienaruszalności  źródła  podatku  polega  na  tym,  że  w 
wyniku  ciężarów  podatkowych  nie  może  być naruszony  majątek 
podatnika,  czyli  podatek  powinien  być pokrywany  z  bieżących 
dochodów.

Zasady sprawiedliwego opodatkowania:

Zasady sprawiedliwego opodatkowania:

zasada  powszechności  –

ciężary  podatkowe  powinny  być

równomiernie rozłożone na wszystkich podatników,

zasada  sprawiedliwości  -

ciężary  podatkowe  powinny  w 

identycznym  stopniu  obciążać podmioty  znajdujące  się w  takiej 
samej sytuacji.

RODZAJE ZASAD PODATKOWYCH

3/3

Zasady techniczne:

zasada  pewno

zasada  pewno

ś

ś

ci

ci

podatki  powinny  być

takie  aby  były 

niezawodnym źródłem dochodów państwa, a podatnik  powinien  z 
góry wiedzieć jaki podatek będzie płacił w związku z prowadzoną
działalnością lub/i osiąganymi dochodami,

zasada  dogodno

zasada  dogodno

ś

ś

ci

ci

oznacza,  że  pobór  podatku  powinien 

uwzględniać warunki  finansowe  podatnika,  cykl  i  charakter  jego 
działalności itp.; istotny jest też przedmiot opodatkowania,

zasada  tanio

zasada  tanio

ś

ś

ci  poboru  podatku

ci  poboru  podatku

– chodzi  o  to  aby  koszty 

realizowania  podatków  nie  uszczuplały  nadmiernie  dochodów 
państwa; w przeciwnym razie obciążenie społeczeństwa podatkami 
musiałoby wzrosnąć.

OBOWIĄZEK PODATKOWY

ZOBOWIĄZANIE PODATKOWE

Obowi

Obowi

ą

ą

zkiem  podatkowym

zkiem  podatkowym jest  wynikająca  z  ustaw 

podatkowych 

nieskonkretyzowana 

powinność

przymusowego  świadczenia  pieniężnego  w  związku  z 
zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.

Zobowi

Zobowi

ą

ą

zaniem 

podatkowym

zaniem 

podatkowym

jest 

wynikające 

obowiązku  podatkowego  zobowiązanie  podatnika  do 
zapłacenia  na  rzecz  Skarbu  Państwa,  województwa, 
powiatu  albo  gminy  podatku  w  wysokości,  w  terminie 
oraz  w  miejscu  określonych  w  przepisach  prawa 
podatkowego.

POWSTAWANIE ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH 

I ODPOWIEDZIALNOŚĆ

Zobowi

Zobowi

ą

ą

zanie podatkowe powstaje z dniem:

zanie podatkowe powstaje z dniem:

zaistnienia  zdarzenia,  z  którym  ustawa  podatkowa  wiąże 
powstanie takiego zobowiązania,

doręczenia  decyzji  organu  podatkowego,  ustalającej  wysokość
tego zobowiązania.

Podatnik  odpowiada  całym  swoim  majątkiem  za  wynikające  ze 
zobowiązań podatkowych  podatki,  gdyż podlega  obowiązkowi 
podatkowemu na mocy ustaw podatkowych. 

Płatnik  lub  inkasent  odpowiada  za  należności  całym  swoim 
majątkiem.  Płatnik  odpowiada  za  podatek  niepobrany lub 
podatek pobrany a niewpłacony. Inkasent odpowiada za podatek 
pobrany a niewpłacony.

background image

ZABEZPIECZENIE 

ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH

 Zobowiązanie  podatkowe  przed  terminem  p

ł

atności  może  być

zabezpieczone  na  majątku  podatnika,  a  w  przypadku  osób 
pozostających  w  związku  ma

ł

ż

eńskim  także  na  majątku  wspólnym, 

jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że nie zostanie ono wykonane, a w 
szczególności  gdy  podatnik  nie  uiszcza  wymagalnych  zobowiązań o 
charakterze  publicznoprawnym  i  dokonuje  czynności,  których 
skutkiem jest utrata prawa w

ł

asności do majątku. 

 Zabezpieczenia  można  dokonać również w  toku  postępowania 

podatkowego  lub  kontroli  podatkowej,  przed  wydaniem  decyzji:
ustalającej 

wysokość

zobowiązania 

podatkowego,

określającej 

wysokość zobowiązania  podatkowego, określającej  wysokość zwrotu 
podatku.

 Formy 

zabezpieczeń

zobowiązań

podatkowych 

to 

hipoteka 

przymusowa i zastaw skarbowy.

HIPOTEKA PRZYMUSOWA

1/2

 Skarbowi  Państwa  i  JST  przys

ł

uguje  hipoteka  na  wszystkich 

nieruchomościach  podatnika,  p

ł

atnika,  inkasenta,  następcy 

prawnego lub osób trzecich z  tytu

ł

u  zobowiązań podatkowych, a 

także z tytu

ł

u zaleg

ł

ości podatkowych w podatkach stanowiących 

ich dochód oraz odsetek za zw

ł

okę od tych zaleg

ł

ości.

 Hipoteka  przymusowa  jest  skuteczna  wobec  każdorazowego 

w

ł

aściciela  przedmiotu  hipoteki  i  przys

ł

uguje  jej  pierwszeństwo 

zaspokojenia 

przed 

hipotekami 

ustanowionymi 

dla 

zabezpieczenia innych należności.

 Hipoteka przymusowa powstaje przez dokonanie wpisu do księgi 

wieczystej.

HIPOTEKA PRZYMUSOWA

2/2

Przedmiotem hipoteki przymusowej może być:

1) część ułamkowa nieruchomości, jeżeli stanowi udział podatnika,

2)  nieruchomość

stanowiąca  przedmiot  współwłasności  łącznej 

podatnika i jego małżonka,

3)  nieruchomość stanowiąca  własność wspólnika  spółki  cywilnej,  z 

tytułu zaległości podatkowych spółki.

Przedmiotem hipoteki przymusowej jest również:

użytkowanie wieczyste,

spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego,

spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,

prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

wierzytelność zabezpieczona hipoteką.

ZASTAW SKARBOWY

 Skarbowi  Państwa  i  JST  z  tytu

ł

u  zobowiązań podatkowych,  a 

także  z  tytu

ł

u  zaleg

ł

ości  podatkowych  stanowiących  ich  dochód 

oraz  odsetek  za  zw

ł

okę od  tych  zaleg

ł

ości  przys

ł

uguje  zastaw 

skarbowy na  wszystkich  będących  w

ł

asnością podatnika  oraz 

stanowiących  wspó

ł

w

ł

asność

ł

ą

czną podatnika  i  jego  ma

ł

ż

onka 

rzeczach  ruchomych  oraz  zbywalnych  prawach  majątkowych, 
jeżeli  wartość poszczególnych  rzeczy  lub  praw  wynosi  w  dniu 
ustanowienia zastawu co najmniej 10.200 z

ł

 Zastawem skarbowym nie mogą być obciążone rzeczy lub prawa 

majątkowe 

niepodlegające

egzekucji 

oraz 

mogące 

być

przedmiotem hipoteki. Zastaw skarbowy powstaje z dniem wpisu 
do rejestru zastawów skarbowych.

background image

WYGASANIE 

ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH

1/2

Pobór podatku może odbywać się:

bezpośrednio od podatnika (tzw. technika samoobliczenia), 
gdyż

podatnik  sam  dokonuje  wszystkich  czynności 

związanych z poborem podatku,

pośrednio – za pomocą płatnika, inkasenta.

Zobowiązanie  podatkowe  wygasa  w  ca

ł

ości  lub  w  części

wskutek:

zap

ł

aty podatku,

pobrania podatku przez p

ł

atnika lub inkasenta,

potrącenia,

zaliczenia nadp

ł

aty lub zaliczenia zwrotu podatku,

zaniechania poboru,

WYGASANIE 

ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH

2/2

przeniesienia  własności  rzeczy  lub  praw  majątkowych 
(na 

wniosek 

podatnika 

za 

zgodą

organu 

podatkowego),

przejęcia 

własności 

nieruchomości 

lub 

prawa 

majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym,

umorzenia zaległości,

przedawnienia.

Zobowiązanie płatnika lub inkasenta wygasa w całości lub 

w  części  wskutek:  wpłaty,  zaliczenia  nadpłaty  lub 
zaliczenia zwrotu podatku, umorzenia.

ZAPŁATA PODATKU

1/2

Za termin dokonania zap

ł

aty podatku uważa się:

przy  zap

ł

acie  gotówką - dzień wp

ł

acenia  kwoty 

podatku w kasie organu podatkowego lub na rachunek 
tego  organu  w  banku,  w  placówce  pocztowej,  w 
spó

ł

dzielczej  kasie  oszczędnościowo-kredytowej  albo 

dzień pobrania podatku przez p

ł

atnika lub inkasenta,

w  obrocie  bezgotówkowym  -

dzień

obciążenia 

rachunku 

bankowego 

podatnika 

lub 

rachunku 

podatnika  w  spó

ł

dzielczej  kasie  oszczędnościowo-

kredytowej na podstawie polecenia przelewu.

ZAPŁATA PODATKU

2/2

Jeżeli  na  podatniku  ciążą zobowiązania  z  różnych 
tytu

ł

ów,  dokonaną wp

ł

atę zalicza  się na  poczet 

podatku, 

począwszy 

od 

zobowiązania 

najwcześniejszym 

terminie 

p

ł

atności, 

chyba 

ż

podatnik  wskaże,  na  poczet  którego  zobowiązania 
dokonuje wp

ł

aty.

Jeżeli  na  podatniku  ciążą zobowiązania  z  tytu

ł

zaliczek  na  podatek,  dokonaną wp

ł

atę zalicza  się na 

poczet  zaliczki,  począwszy  od  zobowiązania  o 
najwcześniejszym terminie p

ł

atności.

background image

POTRĄCENIE

1/2

Zobowiązania  podatkowe  oraz  zaleg

ł

ości  podatkowe  wraz  z 

odsetkami  za  zw

ł

okę w  podatkach  stanowiących  dochód 

budżetu  państwa/budżetu  gminy podlegają,  na  wniosek 
podatnika, 

potrąceniu 

wzajemnej, 

bezspornej 

wymagalnej  wierzytelności  podatnika  wobec  Skarbu 
Państwa/JST z tytu

ł

u:

prawomocnego wyroku sądowego,

prawomocnej ugody sądowej,

nabycia  przez  Skarb  Państwa/JST nieruchomości  na  cele 
uzasadniające 

jej 

wyw

ł

aszczenie 

lub 

wyw

ł

aszczenia 

nieruchomości  na  podstawie  przepisów  o  gospodarce 
nieruchomościami,

POTRĄCENIE

2/2

odszkodowania 

za 

nies

ł

uszne 

skazanie, 

tymczasowe 

aresztowanie  lub  zatrzymanie,  uzyskanego  na  podstawie 
przepisów Kodeksu postępowania karnego,

 odszkodowania  uzyskanego  na  podstawie  przepisów  o 

uznaniu  za  nieważne  orzeczeń wydanych  wobec  osób 
represjonowanych  za  dzia

ł

alność na  rzecz  bytu  Państwa 

Polskiego,

 odszkodowania orzeczonego w decyzji:

organu administracji rządowej,

wójta, burmistrza, prezydenta miasta,

starosty, marszałka.

ZALICZENIE NADPŁATY/ZWROTU PODATKU 

1/2

Za nadp

ł

atę uważa się kwotę:

nadp

ł

aconego lub nienależnie zap

ł

aconego podatku,

podatku  pobraną

przez  p

ł

atnika  nienależnie  lub  w 

wysokości większej od należnej,

zobowiązania zap

ł

aconego przez p

ł

atnika lub inkasenta,

zobowiązania  zap

ł

aconego  przez  osobę

trzecią

lub 

spadkobiercę,  jeżeli  w  decyzji  o  ich  odpowiedzialności 
określono  je  nienależnie  lub  w  wysokości  większej  od 
należnej,

w  przypadku  zaleg

ł

ości  podatkowej - wp

ł

ata,  która  zosta

ł

zaliczona na poczet odsetek za zw

ł

okę.

ZALICZENIE NADPŁATY/ZWROTU PODATKU 

2/2

Nadp

ł

ata/zwrot  podatku wraz  z  ich  oprocentowaniem  podlegają

zaliczeniu  z  urzędu  na  poczet  zaleg

ł

ości  podatkowych  wraz  z 

odsetkami za zw

ł

okę oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w 

razie  ich  braku  podlegają zwrotowi  z  urzędu,  chyba  że  podatnik 
z

ł

oży wniosek o zaliczenie nadp

ł

aty/zwrotu podatku w ca

ł

ości lub w 

części na poczet przysz

ł

ych zobowiązań podatkowych.

Nadp

ł

ata/zwrot  podatku

których

wysokość

nie  przekracza 

wysokości:  kosztów  upomnienia  w  postępowaniu  egzekucyjnym, 
podlegają z  urzędu  zaliczeniu  na  poczet zaleg

ł

ości  podatkowych 

wraz  z  odsetkami  za  zw

ł

okę

oraz  bieżących  zobowiązań

podatkowych,  a  w  razie  ich  braku - na  poczet  przysz

ł

ych 

zobowiązań podatkowych, chyba że podatnik wystąpi o ich zwrot.

background image

PRZENIESIENIE WŁASNOŚCI RZECZY 

LUB PRAW MAJĄTKOWYCH NA RZECZ SP

 Przeniesienie  w

ł

asności  rzeczy  lub  praw  majątkowych 

na  rzecz Skarbu  Państwa w  zamian  za  zaleg

ł

ości 

podatkowe  z  tytu

ł

u  podatków  stanowiących  dochody 

budżetu  państwa następuje  na  wniosek  podatnika na 
podstawie  umowy  zawartej,  za  zgodą w

ł

aściwego 

naczelnika  urzędu  skarbowego  lub  naczelnika  urzędu 
celnego,  między  starostą wykonującym  zadanie  z 
zakresu administracji rządowej a podatnikiem.

Za termin  wygaśnięcia  zobowiązania  podatkowego 
uważa  się dzień przeniesienia  w

ł

asności  rzeczy  lub 

praw majątkowych.

PRZENIESIENIE WŁASNOŚCI RZECZY 

LUB PRAW MAJĄTKOWYCH NA RZECZ JST

Przeniesienie 

w

ł

asności 

rzeczy 

lub 

praw 

majątkowych 

na 

rzecz

gminy, 

powiatu 

lub 

województwa  w  zamian  za  zaleg

ł

ości  podatkowe  z 

tytu

ł

u podatków stanowiących dochody ich budżetów

następuje  na  podstawie  umowy  zawartej  między 
wójtem, burmistrzem prezydentem miasta, zarządem 
powiatu albo zarządem województwa a podatnikiem.

Za  termin  wygaśnięcia  zobowiązania  podatkowego 
uważa  się dzień przeniesienia  w

ł

asności  rzeczy  lub 

praw majątkowych.

ZANIECHANIE POBORU PODATKU

Możliwość zaniechania  poboru  podatku  dotyczy  sytuacji, 
gdy na podatniku spoczywa obowiązek podatkowy.

Jeżeli  wniosek  w  sprawie  zaniechania  poboru  wpłynie  po 
upływie  terminu  płatności  powinien  być rozpatrzony  jako 
wniosek o umorzenie zaległości.

Nie  można  wystąpić z  wnioskiem  o  zaniechanie  poboru 
podatku, jeżeli podatek został już zapłacony.

Zaniechania  poboru  w  całości  lub  w  części  zobowiązań
podatkowych w sytuacjach uzasadnionych dokonują: urzędy 
skarbowe, wójt/burmistrz/prezydent miasta w odpowiednich 
swoich  decyzjach,  a  minister  właściwy  do  spraw  finansów 
publicznych w wydawanych przez siebie rozporządzeniach.

UMORZENIE

1/3

W przypadkach  uzasadnionych  ważnym  interesem  podatnika 

lub  interesem  publicznym 

organ  podatkowy,  na  wniosek 

organ  podatkowy,  na  wniosek 

podatnika

podatnika, może umorzyć w ca

ł

ości lub w części zaleg

ł

ości 

podatkowe,  odsetki  za  zw

ł

okę lub  op

ł

atę prolongacyjną

(oplata  za  odroczenie przez  organ  podatkowy  terminu
p

ł

atności  podatku  czy  też zaleg

ł

ości  podatkowej  wraz  z 

odsetkami za zw

ł

okę lub roz

ł

ożenie na raty).

Umorzenie 

zaleg

ł

ości 

podatkowej 

powoduje 

również

umorzenie odsetek za zw

ł

okę w ca

ł

ości lub w takiej części, 

w jakiej zosta

ł

a umorzona zaleg

ł

ość podatkowa.

background image

UMORZENIE

2/3

Organ  podatkowy  mo

Organ  podatkowy  mo

ż

ż

e  umorzy

e  umorzy

ć

ć

zaleg

zaleg

ł

ł

o

o

ść

ść

podatkow

podatkow

ą

ą

urz

urz

ę

ę

du

du, jeżeli:

zachodzi  uzasadnione  przypuszczenie,  że  w  postępowaniu 
egzekucyjnym  nie  uzyska  się

kwoty  przewyższającej 

wydatki egzekucyjne,

kwota  zaleg

ł

ości  podatkowej  nie  przekracza  pięciokrotnej 

wartości 

kosztów 

upomnienia 

postępowaniu 

egzekucyjnym,

kwota  zaleg

ł

ości  podatkowej  nie  zosta

ł

a  zaspokojona  w 

zakończonym 

postępowaniu 

likwidacyjnym 

lub 

upad

ł

ościowym,

UMORZENIE

3/3

podatnik  zmar

ł

nie  pozostawiając  żadnego  majątku 

lub pozostawi

ł

ruchomości niepodlegające egzekucji na 

podstawie  odrębnych  przepisów  albo  pozostawi

ł

przedmioty  codziennego  użytku  domowego,  których 

ł

ą

czna  wartość nie  przekracza  kwoty  stanowiącej 

trzykrotność

przeciętnego 

wynagrodzenia 

jednocześnie  brak  jest  spadkobierców  innych  niż
Skarb  Państwa  oraz  nie  ma  możliwości  orzeczenia 
odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej.

PRZEDAWNIENIE

1/6

 Zobowiązanie podatkowe nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca 

to  zobowiązanie  zosta

ł

a  doręczona  po  up

ł

ywie  3  lat,  licząc  od 

końca  roku  kalendarzowego,  w  którym  powsta

ł

obowiązek 

podatkowy.

 Jeżeli podatnik: nie z

ł

oży

ł

deklaracji w terminie przewidzianym 

w  przepisach  prawa  podatkowego,

w  z

ł

ożonej  deklaracji  nie 

ujawni

ł

wszystkich danych niezbędnych  do  ustalenia  wysokości 

zobowiązania  podatkowego

zobowiązanie  podatkowe

nie 

powstaje,  pod  warunkiem  że  decyzja  ustalająca  wysokość tego 
zobowiązania  zosta

ł

a  doręczona  po  up

ł

ywie  5  lat,  licząc  od 

końca  roku  kalendarzowego,  w  którym  powsta

ł

obowiązek 

podatkowy.

PRZEDAWNIENIE

2/6

 Bieg  terminu  przedawnienia  zawiesza  się,  jeżeli 

wydanie  decyzji  jest  uzależnione  od  rozstrzygnięcia 
zagadnienia  wstępnego  przez  inny  organ  lub  sąd. 
Zawieszenie  biegu  terminu  przedawnienia  trwa  do 
dnia,  w  którym  decyzja  innego  organu  sta

ł

a  się

ostateczna lub orzeczenie sądu uprawomocni

ł

o się, nie 

d

ł

użej jednak niż przez 2 lata.

Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z  up

ł

ywem  5 

lat,  licząc  od  końca  roku  kalendarzowego,  w  którym 
up

ł

yną

ł

termin p

ł

atności podatku.

background image

PRZEDAWNIENIE

3/6

Bieg  terminu  przedawnienia  nie  rozpoczyna  się,  a 

rozpoczęty ulega zawieszeniu:

od  dnia  wydania  decyzji do  dnia  terminu  p

ł

atności 

odroczonego  podatku  lub  zaleg

ł

ości  podatkowej, 

ostatniej  raty  podatku  lub  ostatniej  raty  zaleg

ł

ości 

podatkowej,

od  dnia  wejścia  w  życie  rozporządzenia  w  sprawie 
przed

ł

użenia  terminu  p

ł

atności  podatku,  wydanego 

przez  ministra  w

ł

aściwego  do  spraw  finansów 

publicznych, do dnia up

ł

ywu przed

ł

użonego terminu.

PRZEDAWNIENIE

4/6

 Bieg  terminu  przedawnienia  przerywa  og

ł

oszenie 

upad

ł

ości.  Po  przerwaniu  biegu  terminu  przedawnienia 

biegnie  on  na  nowo  od  dnia  następującego  po  dniu 
uprawomocnienia  się

postanowienia  o  ukończeniu 

postępowania upad

ł

ościowego.

 Bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany wskutek 

zastosowania  środka  egzekucyjnego,  o  którym  podatnik 
zosta

ł

zawiadomiony.  Po  przerwaniu  biegu  terminu 

przedawnienia 

biegnie 

on 

na 

nowo 

od 

dnia 

następującego 

po 

dniu, 

którym 

zakończono 

postępowanie egzekucyjne.

PRZEDAWNIENIE

5/6

 Kolejne  wszczęcie  postępowania  egzekucyjnego  nie 

przerywa biegu terminu przedawnienia.

 Bieg  terminu  przedawnienia  zostaje  zawieszony  z  dniem:

wszczęcia  postępowania  karnego  lub  postępowania  w 
sprawie  o  przestępstwo  skarbowe  lub  wykroczenie 
skarbowe, wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

 Termin 

przedawnienia 

biegnie 

dalej 

od 

dnia 

następującego  po  dniu:

prawomocnego  zakończenia 

postępowania  karnego  lub  postępowania  w  sprawie  o 
przestępstwo  skarbowe  lub  wykroczenie  skarbowe,
doręczenia  organowi  podatkowemu  orzeczenia  sądu 
administracyjnego wraz z jego uzasadnieniem.

PRZEDAWNIENIE

6/6

Nie 

ulegają

przedawnieniu 

zobowiązania 

podatkowe 

zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym, jednakże 
po  up

ł

ywie  terminu  przedawnienia  zobowiązania  te  mogą

być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu.

Bieg  terminu  przedawnienia

ulega  zawieszeniu,  jeżeli 

możliwość

ustalenia 

lub 

określenia 

zobowiązania 

podatkowego  wynika  z  umów  o  unikaniu  podwójnego 
opodatkowania 

lub 

innych 

ratyfikowanych 

umów 

międzynarodowych, których stroną jest RP,  a  ustalenie  lub 
określenie  przez  organ  podatkowy  wysokości  tego 
zobowiązania  uzależnione  jest  od  uzyskania  odpowiednich 
informacji od organów innego państwa.

background image

ORGANY PODATKOWE

Organem podatkowym pierwszej instancji jest:

naczelnik urzędu skarbowego, 

naczelnik urzędu celnego

wójt, burmistrz, prezydent miasta (W, B, PM)

Organem podatkowym drugiej instancji - organ odwoławczy jest:

dyrektor  izby  skarbowej  - od  decyzji  naczelnika  urzędu 
skarbowego, 

dyrektor izby celnej – od decyzji naczelnika urzędu celnego

samorządowe kolegium odwoławcze – od decyzji W, B, PM.

ADMINISTRACJA SKARBOWA

Administracja skarbowa to ogół instytucji i organów zajmujących się

wymiarem, kontrolą i egzekucją zobowiązań podatkowych:

urzędy skarbowe (381)

izby skarbowe (16)

urzędy celne

izby celne

urzędy kontroli skarbowej (16)

urzędy kontroli celno-akcyzowej i kontroli gier

Nadzór nad administracją skarbową sprawuje Minister Finansów.

POSTĘPOWANIE PODATKOWE

1/3

Postępowanie  podatkowe  to  całokształt  czynności  związanych  z  wymiarem 

(ustaleniem zobowiązania podatkowego) i poborem podatku.

Sprawy podatkowe załatwiane są w formie pisemnej.

Postępowanie podatkowe jest dwuinstancyjne.

Postępowanie podatkowe jest jawne wyłącznie dla stron.

Postępowanie  podatkowe  powinno  być prowadzone  w  sposób 

budzący zaufanie do organów podatkowych.

Organy  podatkowe  w  postępowaniu  podatkowym  obowiązane  są

udzielać niezbędnych  informacji  i  wyjaśnień o  przepisach  prawa 

podatkowego  pozostających  w  związku  z  przedmiotem  tego 

postępowania.

POSTĘPOWANIE PODATKOWE

2/3

W toku postępowania organy podatkowe podejmują wszelkie 
niezbędne  działania  w  celu  dokładnego  wyjaśnienia  stanu 
faktycznego  oraz  załatwienia  sprawy  w  postępowaniu 
podatkowym.

Organy  podatkowe  obowiązane  są zapewnić stronom  czynny 
udział w  każdym  stadium  postępowania,  a  przed  wydaniem 
decyzji  umożliwić im  wypowiedzenie  się co  do  zebranych 
dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

Organy  podatkowe  powinny  działać w  sprawie  wnikliwie  i 
szybko,  posługując  się możliwie  najprostszymi środkami 
prowadzącymi do jej załatwienia.

background image

POSTĘPOWANIE PODATKOWE

3/3

Organy  podatkowe  powinny  wyjaśniać

stronom 

zasadność przesłanek,  którymi  kierują się przy 
załatwianiu  sprawy,  aby  w  miarę

możliwości 

doprowadzić do  wykonania  przez  strony  decyzji  bez 
stosowania środków przymusu.

Decyzje,  od  których  nie  służy  odwołanie  w 
postępowaniu  podatkowym,  są ostateczne.  Uchylenie 
lub zmiana tych decyzji, stwierdzenie ich nieważności 
oraz wznowienie postępowania mogą nastąpić tylko w 
przypadkach przewidzianych prawem.