1

Okresowe kontrole obiektów budowlanych

W toku okresowej kontroli corocznej elementów budynku, budowli i instalacji narażonych

na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas
użytkowania obiektu, szczegółowym sprawdzeniem należy objąć stan techniczny:

 warstw fakturowych i elementów ścian zewnętrznych (attyki, filary, gzymsy) oraz

balustrad, loggii i balkonów,

 urządzeń zamocowanych do ścian i dachu obiektu,

 elementów odwodnienia i obróbek blacharskich,

 pokryć dachowych,

 instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej,

 urządzeń stanowiących zabezpieczenie przeciwpożarowe obiektu,

 elementów instalacji kanalizacyjnej odprowadzającej ścieki z obiektu,

 przejść przyłączy instalacyjnych przez ściany obiektu.

Okresową kontrolą coroczną instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska

należy objąć wszystkie urządzenia budowlane związane z budynkiem, które ograniczają od-
działywanie obiektu na środowisko naturalne lub ochraniają obiekt budowlany od wpływu
czynników zewnętrznych.
Do urządzeń tych zalicza się głównie:

 urządzenia kanalizacyjne (w tym urządzenia do oczyszczania ścieków),

 urządzenia do usuwania i gromadzenia odpadów stałych,

 ekrany i urządzenia przeciwdźwiękowe,

 urządzenia służące do ochrony powietrza (filtrujące, odpylające i in.),

 urządzenia zabezpieczające przed polami elektroenergetycznymi (ekrany),

 systemy antywibracyjne (ograniczające rozchodzenie się drgań).

2

Tabela uprawnionych do przeprowadzania okresowych kontroli stanu technicznego
elementów, instalacji i urządzeń obiektu budowlanego

Wyszczególnienie

zakresu

objętego

okresową kontrolą

Osoby uprawnione do przeprowadzenia
kontroli

Stan techniczny elementów konstrukcyjnych,
pokryć dachowych i obróbek blacharskich,
ociepleń i izolacji, stolarki okiennej i
drzwiowej, warstw fakturowych i elementów
ścian

zewnętrznych,

balustrad,

loggii,

balkonów, urządzeń zamocowanych do ścian
i dachu obiektu

Posiadające uprawnienia budowlane do

projektowania

lub

kierowania

robotami

budowlanymi

w

specjalności

konstrukcyjno-

budowlanej

Estetyka obiektu budowlanego i jego
otoczenia

Posiadające

uprawnienia

budowlane

do

projektowania

lub

kierowania

robotami

budowlanymi w specjalności odpowiedniej dla
obiektu budowlanego

Stan techniczny przewodów kominowych
dymowych oraz grawitacyjnych przewodów
spalinowych
i wentylacyjnych

Posiadające kwalifikacje mistrza w rzemiośle
kominiarskim

Stan kominów przemysłowych, kominów
wolnostojących oraz kominów i przewodów
kominowych, w których ciąg kominowy jest
wymuszony pracą urządzeń mechanicznych

Posiadające

uprawnienia

budowlane

do

projektowania

lub

kierowania

robotami

budowlanymi w specjalności:
a) instalacyjnej w danym zakresie,

b)

konstrukcyjno-budowlanej

w

zakresie

konstrukcji kominów i przewodów kominowych

Stan instalacji sanitarnych i grzewczych

Posiadające

uprawnienia

budowlane

do

projektowania

lub

kierowania

robotami

budowlanymi w specjalności instalacyjnej zakresie
sieci,

instalacji

i

urządzeń,

odpowiednio

wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych

Stan instalacji gazowych

Posiadające

kwalifikacje

wymagane

przy

wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń,
instalacji oraz sieci gazowych

Stan

instalacji

elektrycznych

i

piorunochronnych

Posiadające

kwalifikacje

wymagane

przy

wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń,
instalacji oraz sieci elektrycznych

3

Niewłaściwe działania mieszkańców - przyczyny awarii i katastrof budowlanych

-

wykonywanie: napraw, remontów, przebudów mieszkań, w tym instalacji sposobem

gospodarczym przez samych lokatorów, czyli osoby nieposiadające stosownego
przygotowania zawodowego oraz odpowiednich uprawnień,

-

zlecanie wykonania takich robót przez lokatorów mieszkańców osobom, które nie

mają przygotowania zawodowego i odpowiednich uprawnień,

-

przy wykonywaniu robót remontowych i przebudowach rozkładu pomieszczeń

mieszkalnych naruszenie elementów konstrukcyjnych, takich jak ściany nośne,
nadproża, konstrukcje stropów,

-

samowolne przeróbki, zmiany przebiegu instalacji gazowej ze zmianami

usytuowania odbiorników gazowych, m.in. kuchenek gazowych, skutkujące
wybuchem gazu przy nieszczelnościach połączeń instalacji,

-

samowolne przekuwanie, uszkadzanie elementów prefabrykowanych przewodów

wentylacyjnych, spalinowych i kominowych, zakłócenie ciągów powietrza, które
powodują brak możliwości odprowadzenia gazów i skutkują nawet śmiertelnymi
zatruciami

mieszkańców

(były

przypadki

rozbiórki

całych

elementów

prefabrykowanych ww. przewodów, powodujące całkowity brak możliwości odprowa-
dzenia gazów i spalin z wyższych kondygnacji).

Przepisy prawne związane z przeglądami instalacji

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w
sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (Dz. U. z 2006 r. Nr
74, poz. 836), ogólnie w Rozdziale 2 i bardziej precyzyjnie, w zakresie zapewnienia
sprawności działania i nadzoru nad kontrolą stanu technicznego,

- § 23 odnośnie do instalacji i urządzeń wentylacyjnych,

- § 26 odnośnie do instalacji kominowych, kanałów i przewodów spalinowych oraz

dymowych,

- § 29 odnośnie do instalacji ciepłej wody użytkowej,

- § 32 odnośnie do instalacji wodociągowej,

- § 35 odnośnie do instalacji kanalizacyjnej,

- § 40 odnośnie do instalacji i urządzeń centralnego ogrzewania,

- § 46 odnośnie do instalacji i urządzeń gazowych,
- § 55 odnośnie do instalacji elektrycznej,

- § 57 odnośnie do instalacji piorunochronnej.

4

Wykaz norm dla instalacji:

1)kominowej:

- PN-EN 73063-2:2005 Kominy

-

Systemy kominów

z

glinianymi/ceramicznymi kanałami

spalinowymi. Wymagania i metody badań,
- PN-EN 73069:2005 Kominy

-

Gliniane/ceramiczne obudowy systemów kominowych.

Wymagania

i

metody badań,

- PN-EN 73084-5:2005 Kominy

-

wolnostojqce materiały dla wykładziny murowej.

SpecyfIkacja wyrobu,
- PN-EN 14471-2005 Kominy

-

Systemy kominowe

z

kanałami spalinowymi

z

tworzyw

sztucznych. Wymagania i metody badań,
- PN-EN 7457-2003-A7 Kominy-Ceramiczne wewnętrzne przewody kominowe. Wymagania i
metody badań,
- PN-EN 7856-7 Kominy

-

wymagania dla kominów metalowych

-

elementy systemu

kominowego,
- PN-EN 7857 Kominy - części składowe - betonowe wewnętrzne przewody kominowe,
- PN-EN 7858 Kominy - części składowe - betonowe kształtki do przewodów kominowych
- PN-EN 73502 Kominy

-

wymagania i metody badań ceramicznych końcówek przewodów;

2)gazowej:

- PN-EN 72953-7:2004 Kotły płomieniowo-płomieniówko

we -

Część

7:

wymagania dotyczące

instalacji paleniskowych na paliwa stałe i gazowe do kotłów,
- PN-92/M-34503

-

Gazociągi i instalacje gazownicze. Próby rurociągów;

3)wentylacyjnej:

- PN-EN 72097:2006(U) Wentylacja budynków

-

sieć przewodów

-

Wymagania dotyczące

elementów sieci przewodów ułatwiających konserwację systemu przewodów,
- PN-EN 74277:2006(U) Wentylacja budynków- nawiewniki i wywiewniki

-

Metoda pomiaru

strumienia

powietrza

za

pomocą

wzorcowych

czujników

w

skrzynkach

przyłącznych/ciśnieniowych;

4)wodociągowej:

- PN-EN 806-7:2004 Wymagania dotyczące wewnętrznych instalacji wodociągowych do
przesyłu wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi,
- PN-EN 7508:2002, Zaopatrzenie

w

wodę. Wymagania dotyczące systemów i ich części

składowych przeznaczonych do gromadzenia wody,
- PN-EN 7777:2003 Ochrona przed wtórnym zanieczyszczeniem wody

w

instalacjach

wodociągowych i ogólne wymagania dotyczące urządzeń zapobiegających zanieczyszczeniu
przez przepływ wtórny;

5) elektrycznej:

- PN-E-04700:7998 Urządzenia i układy elektryczne w obiektach elektroenergetycznych.
Wytyczne przeprowadzania po montażowych badań odbiorczych,
- PN-T-45000-2:7998 Uziemienia i wyrównywanie potencjałów w obiektach telekomunikacji,
radiofonii i telewizji. Wymagania i badania. Systemy uziemiające w obiektach telekomunikacji
przewodowej,
- PN-IEC 60364-6-67:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Sprawdzanie.
Sprawdzanie odbiorcze,
- PN-IEC 60364-447:2000 Instalacje elektryczne

w

obiektach budowlanych. Ochrona dla

zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przeciwporażeniowa,
- PN-IEC 364-4-48 7: 7 994 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla
zapewnienia bezpieczeństwa. Dobór środków ochrony przeciwporażeniowej

w

zależności od

wpływów zewnętrznych,

5

- PN-EN 50770-7:200 7 Eksploatacja urządzeń elektrycznych (identyczna z EN

50 770-7: 7

996);

6)piorunochronnej:

- PN-86-92/E-05003 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych (arkusz 07,03 i 04),
- PN-IEC 6 7024-7:2007 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Zasady ogólne.

UWAGA!

Właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów, w których odbywa się proces spalania paliwa
stałego, ciekłego lub gazowego są obowiązani do usuwania zanieczyszczeń z przewodów
dymowych i spalinowych:

 od palenisk opalanych paliwem stałym - co najmniej 4 razy w roku,

 od palenisk opalanych paliwem płynnym i gazowym - co najmniej 2 razy w roku,

 od palenisk zakładów zbiorowego żywienia i usług gastronomicznych - co najmniej raz

w miesiącu, jeżeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej;

- w obiektach, o których mowa w ust. l, należy usuwać zanieczyszczenia z przewodów
wentylacyjnych co najmniej raz w roku, jeżeli większa częstotliwość nie wynika z warunków
użytkowych;

- sprawdzać, czy istnieje dogodny dostęp do czyszczenia i przeprowadzania okresowych
kontroli przewodów kominowych, kanałów, czopuchów, rur i nasad kominowych;

- czy nie dokonano samowolnych zmian w podłączeniach kominowych: wentylacyjnych,
spalinowych i dymowych;

- czy pomieszczenia (lokale), w których zainstalowane są urządzenia grzewcze (trzony
kuchenne, piecyki wody przepływowej, kotły c.o. itp.) posiadają sprawnie działające
urządzenia wentylacyjne, w tym wywiewne i nawiewne;

- czy występują ewentualne inne stwierdzone w trakcie kontroli rażące nieprawidłowości
(uchybienia) mogące spowodować zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia.

Wybrane Polskie Normy dotyczące bezpieczeństwa budynków, przywołane w
Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 7 kwietnia 2004 r.

(dot. bezp. budynków)

PN-86/E-05003.0 1

Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Wymagania
ogólne

PN-89/E-05003.03

Ochrona

odgromowa

obiektów

budowlanych.

Ochrona

obostrzona

PN-92/E-05003.04

Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Ochrona specjalna

6

PN85/B-02170

Ocena szkodliwości drgań przekazywanych przez podłoże na
budynki.

PN-IEC 364-4-481:1994

Instalacje elektryczne w

obiektach budowlanych. Ochrona dla

zapewnienia

bezpieczeństwa.

Dobór

środków

ochrony

przeciwporażeniowej w zależności od wpływów zewnętrznych

PN-IEC 60364-441:2000

Instalacje elektryczne w

obiektach budowlanych. Ochrona dla

zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przeciwporażeniowa

PN-82/B-02857

Ochrona przeciwpożarowa w budownictwie. Przeciwpożarowe
zbiorniki wodne. Wymagania ogólne

PN-B-02861:1994

Ochrona przeciwpożarowa budynków. Suche piony

PN-M-51540:1997

Ochrona przeciwpożarowa budynków. Urządzenia tryskaczowe.
Zasady projektowania i

instalowania oraz odbioru i

eksploatacji

PN-89/B-10425

Przewody dymowe, spalinowe i

wentylacyjne murowane z cegły.

Wymagania techniczne i

badania przy odbiorze i eksploatacji

PN-83/B-03430

Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego
i użyteczności publicznej. Wymagania wraz ze zmianą PN-
83/B03430/Az3:2000

PN-92/N-01256-02

Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja

PN-N-O 1256-5: 1998

Zasady umieszczania znaków bezpieczeństwa na drogach
ewakuacyjnych i drogach pożarowych.

Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego dla budynku

Celem opracowania instrukcji bezpieczeństwa pożarowego jest zapoznanie użytkowników

obiektu z obowiązującymi przepisami w zakresie bezpieczeństwa pożarowego oraz z
zasadami postępowania na wypadek pożaru lub innego zdarzenia. Instrukcja powinna
przyczynić się do ograniczenia możliwości powstania i rozwoju pożaru w obiekcie. Zgodnie z
ustawą o ochronie przeciwpożarowej właściciel budynku, zarządca, zapewniając jego
ochronę przeciwpożarową, obowiązani są w szczególności:

 przestrzegać przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, instalacyjnych i

technologicznych,

 wyposażyć budynek, obiekt budowlany lub teren w wymagane urządzenia

przeciwpożarowe i gaśnice,

7

 zapewnić konserwację oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w sposób

gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie,

 zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie

bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji,

 przygotować budynek do prowadzenia akcji ratowniczej,

 zapoznać użytkowników z przepisami przeciwpożarowymi,

 ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru lub innego zagrożenia.

Kompletna instrukcja bezpieczeństwa pożarowego dowolnego obiektu powinna
uwzględniać:

1) cel instrukcji;

2) zasady ogólne i terminologię (słowniczek);

3) warunki ochrony przeciwpożarowej wynikające z przeznaczenia obiektu, sposobu

użytkowania i jego warunków technicznych (zagrożenie wybuchem);

4) charakterystykę pożarową obiektu - przedmiot instrukcji;
5) analizę pożarową budynku - zakres stosowania instrukcji;

6) wymogi przeciwpożarowe obiektu wynikające z obowiązujących przepisów;

7) charakterystyczne dla obiektu potencjalne źródła powstania pożaru oraz kierunki jego

rozprzestrzeniania się;

8) sposoby zapobiegania możliwości powstania pożaru;

9) rodzaje przeglądów technicznych i czynności konserwacyjne stosowanych w obiekcie

urządzeń przeciwpożarowych, gaśnic i instalacji;

10) podręczny sprzęt gaśniczy, jego rozmieszczenie i zasady użycia;

11) instalacje i urządzenia przeciwpożarowe;

12) sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego nadzwyczajnego zagrożenia;

13) zasady przekazywania informacji o pożarze czy innym zagrożeniu (Instrukcja alarmowa);

14) harmonogram czynności ewakuacyjnych w przypadku powstania pożaru lub innego

zagrożenia;

15) sposoby zabezpieczeń - procedury przy wykonywaniu prac niebezpiecznych pod

względem pożarowym (opracowanie procedur i instrukcji);

16) sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi (organizacja

ewakuacji, metody oraz zasady ewakuacji);

17) sposoby

zaznajamiania użytkowników

obiektu

z

instrukcją

oraz

przepisami

przeciwpożarowymi;

18) wykaz ważniejszych przepisów przeciwpożarowych;

19) zawierać również załączniki do instrukcji, tj. m.in.

- znaki bezpieczeństwa - ewakuacja,
- znaki ochrony przeciwpożarowej,

- znaki bezpieczeństwa - techniczne środki przeciwpożarowe,

8

- instrukcja postępowania na wypadek pożaru,
- rejestr zmian i przeglądów.

Właściciel (zarządca) budynku, obiektu budowlanego lub terenu, zapewniając ich
ochronę przeciwpożarową, obowiązany jest w szczególności:

 przestrzegać przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, instalacyjnych i

technologicznych,

 wyposażyć budynek, obiekt budowlany lub teren w wymagane urządzenia

przeciwpożarowe i gaśnice,

 zapewnić konserwację oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w sposób

gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie,

 zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie

bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji,

 przygotować budynek, obiekt budowlany lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej,

 zapoznać mieszkańców, lokatorów, użytkowników i pracowników z instrukcją

bezpieczeństwa pożarowego i przepisami przeciwpożarowymi,

 ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub

innego miejscowego zagrożenia.

Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego budynku (obiektu budowlanego)
powinna określać:

 charakterystykę pożarowo-techniczną obiektu,

 potencjalne źródła powstania pożaru i drogi jego rozprzestrzeniania,

 zasady zapobiegania możliwości powstania pożaru,

 zasady zabezpieczenia prac niebezpiecznych pożarowo,

 zasady zabezpieczenia obiektu w podręczny sprzęt gaśniczy,

 zasady postępowania na wypadek powstania pożaru,

 zasady prowadzenia ewakuacji,

 zasady

prowadzenia szkolenia użytkowników obiektu w zakresie ochrony

przeciwpożarowej

9

Ustalenia

instrukcji

bezpieczeństwa

pożarowego

powinny,

zgodnie

z

rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21
kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych
obiektów budowlanych i terenów uwzględniać, że:

1)urządzenia przeciwpożarowe w obiekcie

powinny być wykonane zgodnie z projektem

uzgodnionym pod względem ochrony przeciwpożarowej przez rzeczoznawcę do spraw
zabezpieczeń przeciwpożarowych, a warunkiem dopuszczenia do ich użytkowania jest
przeprowadzenie odpowiednich dla danego urządzenia prób i badań potwierdzających
prawidłowość ich działania;

2)urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice

powinny być poddawane przeglądom

technicznym i czynnościom konserwacyjnym, zgodnie z zasadami określonymi w Polskich
Normach dotyczących urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w odnośnej dokumentacji
techniczno-ruchowej oraz instrukcjach obsługi;

3)przeglądy

techniczne

i czynności konserwacyjne powinny być przeprowadzone w

okresach i w sposób zgodny z instrukcją ustaloną przez producenta, nie rzadziej jednak niż
raz w roku;

4)węże

stanowiące wyposażenie hydrantów wewnętrznych powinny być raz na 5 lat

poddawane próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze, zgodnie z Polską Normą
dotyczącą konserwacji hydrantów wewnętrznych;

5)

w obiektach oraz na terenach przyległych do nich

jest zabronione wykonywanie

czynności, które mogą spowodować pożar, jego rozprzestrzenienie się, utrudnienie prowa-
dzenia działania ratowniczego lub ewakuacji:

- używanie otwartego ognia,

palenie tytoniu i stosowanie innych czynników mogących

zainicjować zapłon występujących materiałów:



w strefie zagrożenia wybuchem,

z wyjątkiem urządzeń przeznaczonych do tego celu,



w miejscach występowania materiałów niebezpiecznych pożarowo,



w miejscach występowania innych materiałów palnych,

określonych przez właściciela

lub zarządcę i oznakowanie zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi znaków
bezpieczeństwa;

6)zabronione jest również:

- używanie instalacji, urządzeń i narzędzi niesprawnych technicznie lub w sposób niezgodny z
przeznaczeniem albo warunkami określonymi przez producenta, jeżeli może się to przyczynić
do powstania pożaru, wybuchu lub rozprzestrzenienia ognia;

- garażowanie pojazdów silnikowych w obiektach i pomieszczeniach nieprzeznaczonych do
tego celu, jeżeli nie opróżniono zbiornika paliwa pojazdu i nie odłączono na stałe zasilania
akumulatorowego pojazdu;

- rozgrzewanie za pomocą otwartego ognia smoły i innych materiałów w odległości mniejszej
niż 5 m od obiektu, przyległego do niego składowiska lub placu składowego z materiałami
palnymi, przy czym jest dopuszczalne wykonywanie tych czynności na dachach o konstrukcji
i pokryciu niepalnym w budowlanych obiektach, a w pozostałych, jeżeli zostaną zastosowane
odpowiednie, przeznaczone do tego celu podgrzewacze;

10

- rozpalanie ognisk lub wysypywanie gorącego popiołu i żużla w miejscu umożliwiającym
zapalenie się materiałów palnych albo sąsiednich obiektów oraz w mniejszej odległości od
tych obiektów niż 10m,

- użytkowanie elektrycznych urządzeń ogrzewczych ustawionych bezpośrednio na podłożu
palnym, z wyjątkiem urządzeń eksploatowanych zgodnie z warunkami określonymi przez
producenta,

- przechowywanie materiałów palnych oraz stosowanie elementów wystroju i wyposażenia
wnętrz z materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5 m od:

 urządzeń i instalacji, których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się do

temperatury przekraczającej 373,15 K (100 stC),

 linii kablowych o napięciu powyżej 1 kV, przewodów uziemiających oraz przewodów

odprowadzających instalacji piorunochronnej oraz czynnych rozdzielnie prądu
elektrycznego, przewodów elektrycznych siłowych i gniazd wtykowych siłowych o
napięciu powyżej 400 V;

7) należy pamiętać i uwzględnić w instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, że zabronione

jest:

- stosowanie na osłony punktów świetlnych materiałów palnych, z wyjątkiem materiałów
trudno zapalnych i niezapalnych, jeżeli zostaną umieszczone w odległości co najmniej 0,05 m
od żarówki;

- instalowanie opraw oświetleniowych oraz osprzętu instalacji elektrycznych, takiego jak
wyłączniki, przełączniki, gniazda wtyczkowe, bezpośrednio na podłożu palnym, jeżeli ich
konstrukcja nie zabezpiecza podłoża przed zapaleniem;

- składowanie materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służących ewakuacji lub
umieszczanie przedmiotów na tych drogach w sposób zmniejszający ich szerokość albo
wysokość poniżej wymaganych wartości;

- zamykanie drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie;

- lokalizowanie elementów wystroju wnętrz, instalacji i urządzeń w sposób zmniejszający
wymiary drogi ewakuacyjnej poniżej wartości wymaganych w przepisach techniczno-
budowlanych;

- uniemożliwienie lub ograniczenie dostępu do:

 gaśnic i urządzeń przeciwpożarowych,

 źródeł wody do celów przeciwpożarowych,

 bezpieczeństwa pożarowego obiektu,

 wyjść ewakuacyjnych albo okien dla ekip ratowniczych,

 wyłączników i tablic rozdzielczych prądu elektrycznego oraz kurków głównych

instalacji gazowej;

- napełnianie gazem płynnym butli na stacjach paliw, stacjach gazu płynnego i w innych
obiektach nieprzeznaczonych do tego celu oraz nieumieszczanie na stacji na odmierzaczu
gazu płynnego informacji o nienapełnianiu butli.

11

Kary nakładane przez nadzór budowlany

Obecna konstrukcja prawa budowlanego zawiera dwie grupy kar przewidzianych

do stosowania w stosunku do osób dopuszczających się czynów naruszających postanowie-
nia ustawy.

Do grupy pierwszej należą czyny polegające na:

1) popełnianiu, w okresie budowy obiektu budowlanego, nieprawidłowości dotyczących

odstępstw od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na
budowę (określonych w Prawie Budowlanym)

2) przystąpieniu do użytkowania obiektu budowlanego bez zawiadomienia właściwego

organu nadzoru budowlanego o zakończeniu robót budowlanych lub bez decyzji o pozwo-
leniu na użytkowanie (zgodnie z Prawem Budowlanym).

W przypadku ujawnienia wymienionych czynów, wymierza się karę, która stanowi:

Wysokość kary = s *k *w

s - iloczyn stawki opłaty

k - współczynnik kategorii obiektu budowlanego
w - współczynnik wielkości obiektu budowlanego

Stawka opłaty (s) wynosi 500 zł, a współczynniki (k) i (w) określone są w tabeli będącej
załącznikiem do ustawy.

 Karę właściwy organ wymierza w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie.

Zażalenie wnosi się w trybie postępowania administracyjnego, w terminie siedmiu dni od
dnia doręczenia postanowienia stronie, do organu II instancji nad organem wy-
mierzającym karę.

 Karę należy wnieść w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia, w kasie

właściwego urzędu wojewódzkiego lub na rachunek bankowy tego urzędu. W przypadku
nieuiszczenia kary w terminie podlega ona ściągnięciu w trybie przepisów o
postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Uprawnionym do żądania ściągnięcia kary
w drodze egzekucji administracyjnej jest wojewoda. Do kar stosuje się odpowiednio
przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, z tym że
uprawnienia organu podatkowego, z wyjątkiem wymierzenia kary postanowieniem,
przysługują wojewodzie. Istotnym uprawnieniem organu podatkowego jest przyznanie
mu możliwości odroczenia terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego,
na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub
interesem publicznym.

Do grupy drugiej należą czyny kwalifikowane jako występki, w rozumieniu Kodeksu karnego i
wykroczenia, w rozumieniu Kodeksu wykroczeń.

Prawo budowlane przewiduje sankcje karne za czyny popełniane z naruszeniem przepisów
ustawy, w tym związanych z utrzymaniem obiektów budowlanych. Zgodnie z Kodeksu
Karnym występkiem jest czyn zabroniony, zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych,
karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc.

12

Do czynów karalnych, które należy kwalifikować jako występki, zostały zaliczone działania
polegające na:

 wykonywaniu robót budowlanych bez wymaganego pozwolenia na budowę, zgłoszenia

lub w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź
zagrożenie środowiska, zagrożone grzywną, ograniczeniem wolności lub pozbawieniem
wolności do lat 2,

 udaremnianiu właściwym organom wykonywania określonych ustawą czynności,

zagrożone karę grzywny, ograniczeniem wolności albo pozbawieniem wolności do roku,

 tą samą karą zagrożone jest wykonywanie samodzielnych funkcji technicznych w

budownictwie, bez posiadania odpowiednich uprawnień budowlanych lub prawa wykony-
wania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie

 „Kto nie spełnia określonego obowiązku utrzymania obiektu budowlanego w należytym

stanie technicznym, użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami lub nie zapewnia
bezpieczeństwa użytkowania obiektu budowlanego, podlega grzywnie nie mniejszej niż
100 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku",

We wszystkich sprawach określonych w Prawie Budowlanym właściwy organ nadzoru
budowlanego, który ujawnił te występki w toku postępowania administracyjnego,
obowiązany jest kierować wniosek karny do prokuratora rejonowego właściwego terenowo
do miejsca popełnienia występku. Prokurator prowadzi postępowanie przygotowawcze, które
może zakończyć umorzeniem sprawy lub skierowaniem do sądu oskarżenia publicznego
przeciwko osobie obwinionej. Jeżeli sąd w wyroku orzeknie karę grzywny, to wymierza ją w
stawkach dziennych, określając liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki. Najniższa liczba
stawek wynosi 10, najwyższa 360, natomiast wartość stawki nie może być niższa niż 10
złotych i nie może przekraczać 2000 złotych. Przedawnienie występków określonych w
przepisach karnych prawa budowlanego następuje, zgodnie z Kodeksem karnym, jeżeli od
czasu ich popełnienia upłynie 5 lat.

Natomiast orzekanie w sprawach wykroczeń, następuje na podstawie przepisów Kodeksu
postępowania w sprawach o wykroczenia.

Karze aresztu albo karze ograniczenia wolności, albo karze grzywny podlega ten, kto będąc
ustawowo zobowiązany:

 w trakcie lub bezpośrednio po przeprowadzonej kontroli stanu technicznego obiektu lub

jego części nie spełnia obowiązku usunięcia stwierdzonych uszkodzeń lub uzupełnienia
braków, mogących spowodować niebezpieczeństwo dla ludzi lub mienia bądź zagrożenie
dla środowiska,

13

 nie spełnia obowiązku utrzymania obiektu budowlanego w należytym stanie technicznym

lub użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przeznaczeniem.

Karze grzywny w formie mandatu karnego nakładanego przez upoważnionego pracownika
nadzoru budowlanego podlega ten, kto:

 nie poddaje obiektu budowlanego okresowym kontrolom,

 w okresie istnienia obiektu budowlanego nie przechowuje dokumentacji budowy i

dokumentacji powykonawczej, a także innych dokumentów i decyzji dotyczących obiektu,
- nie spełnia obowiązku prowadzenia książki obiektu budowlanego,

 nie udziela informacji lub nie udostępnia dokumentów żądanych przez właściwy organ,

związanych z utrzymaniem obiektu budowlanego.

 kto utrudnia określone ustawą czynności właściwych organów, podlega karze aresztu

albo karze ograniczenia wolności, albo karze grzywny.

 Pracownicy wojewódzkich i powiatowych organów nadzoru budowlanego są uprawnieni

do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego do 500 zł tylko za wykroczenia i
jedynie na podstawie imiennych upoważnień wydanych przez właściwego wojewodę.

Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia stanowi, że w postępowaniu mandatowym
funkcjonariusz uprawniony do nakładania grzywny w drodze mandatu karnego może ją
nałożyć jedynie wtedy, gdy:

 schwytano sprawcę wykroczenia na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu

wykroczenia;

 stwierdzi popełnienie wykroczenia naocznie pod nieobecność sprawcy albo za pomocą

urządzenia pomiarowego lub kontrolnego, a nie zachodzi wątpliwość, co do osoby
sprawcy czynu (w tym także, w razie potrzeby, po przeprowadzeniu w niezbędnym
zakresie czynności wyjaśniających, podjętych niezwłocznie po ujawnieniu wykroczenia).

Nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego nie może nastąpić po upływie:

 14 dni od daty schwytania sprawcy na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu

wykroczenia,

 30dni w wypadku stwierdzi popełnienie wykroczenia naocznie pod nieobecność sprawcy.

 Funkcjonariusz nakładający grzywnę obowiązany jest określić jej wysokość, wykroczenie

zarzucone sprawcy oraz poinformować sprawcę wykroczenia o prawie odmowy przyjęcia
mandatu karnego i o skutkach prawnych takiej odmowy. W razie odmowy przyjęcia
mandatu karnego organ, którego pracownik nałożył grzywnę, występuje do sądu z
wnioskiem o ukaranie. We wniosku tym należy zaznaczyć, że obwiniony odmówił
przyjęcia mandatu, a w miarę możności podać także przyczyny odmowy.

 Kodeks wykroczeń stanowi, że karalność wykroczenia ustaje, jeżeli od czasu jego

popełnienia upłynął rok; jeżeli w tym okresie wszczęto postępowanie, karalność wykro-
czenia ustaje z upływem 2 lat od popełnienia czynu, co należy rozumieć tak, że po tych
okresach nie można uruchamiać postępowania mandatowego.