Mały Słownik Japoński

wersja 1.8 pl

Niniejszy słownik zawiera pewną liczbę japońskich słów i zwrotów wraz z ich polskim
tłumaczeniem. Starałem się uczynić go jak najbardziej dokładnym, zapewniając wszystkie
tłumaczenia i znaczenia, do jakich miałem dostęp. Jednak, nie jestem Bogiem (choć
chciałbym, czasami… :) a japońskiego uczyłem się parę ładnych lat temu, więc nie jestem w
stanie zagwarantować poprawności każdego przedstawionego zagadnienia. Należy go raczej
traktować jako orientacyjną ściągę, niż naukowe opracowanie.
Stosuję tu standardowy zapis fonetyczny, bazujący na języku angielskim. Jest wiele sposobów
zapisywania języka japońskiego alfabetem łacińskim – stąd niektóre transkrypcje mogą
wydać się dziwne.
Główna część tego dokumentu to pojedyncze słowa, czasem zwroty. Jako dodatek mały
przegląd japońskich przysłów (głównie Latający Kubek i Steven Tsai) oraz honoryfikatorów,
a także trochę popularnych neologizmów, zapożyczonych głównie z angielskiego.

Słownik niniejszy dostępny jest na licencji CC-BY-NC – Uznanie Autorstwa – Użycie
Niekomercyjne.

godai

Ten dokument powstał dzięki pracy i pomocy wielu ludzi, przede wszystkim są to: White Cat,
David A. Miller, Steven Tsai, Gilbert NG i Latający Kubek. W sprawie zamieszczenia tego
dokumentu na FTP, CD, WWW należy uprzednio skontaktować się ze mną w celu
uzyskania pozwolenia.

Dokument pochodzi ze strony GniazdoSwiatow.net

A

abunee (również: abunai) – niebezpieczeństwo, jako zwrot: „Uważaj!”
ai – miłość
ai shiteru – „Kocham cię” (to najmocniejszy sposób wyrażenia uczucia i używają go
tylko osoby naprawdę sobie oddane)
akai – czerwony
akumu – koszmar
anata – ty (formalnie), również: kochanie, użyte przez żonę w stosunku do męża,
dosł.: ktoś cenny
aniki – starszy brat (bardziej wysublimowane i po prawdzie nigdy nie spotkałem tego
w użyciu…)
anmitsu – owoce z brązowym cukrem, gotowaną czerwoną fasola i miękkim ciastem
ryżowym; czasem określane jako „japońskie słodycze”
ano – dźwięk wahania przed zapytaniem

ara – dźwięk lekkiego zaskoczenia, używany głównie przez kobiety
arigato – „Dzięki”, patrz również: domo arigato gozaimasu
aruibaito – chałtura
ashita – jutro
awa odori – „Taniec Bąbli”, główna technika erotyczna używana w Soaplands,
kombinacji łaźni publicznych i centrów prostytucji

B

babaa – stara baba (określenie pejoratywne)
baka – głupek
baka yaro – dupek, pisane również: bakyarou
bishojo – piękna dziewczyna
bishonen – piękny chłopiec
boku – jedna z wersji męskiego „ja” (ponoć bardziej formalna)
boku wa … – Nazywam się … (raczej używane przez mężczyzn)
bon – Święto Zmarłych
bonito – suszona ryba
bun – bezsensowny dźwięk używany w charakterze przeczenia przez młode
dziewczęta

C

cha – herbata
che – łagodne wyrażenie zawodu/irytacji
chigaimasu – nieprawda/mylisz się
chigau – brak zgody, zaprzeczenie, jako zwrot: „Źle!”
chikusho – dosł.: bestia, jako zwrot: „Cholera!”, „Kurwa mać!”
cho-no-ryoku-sha – psychotronik, dosł.: „osoba o specjalnych mocach”
chotto – dosł.: mała ilość, patrz również: chotto matte
chotto matte – „Czekaj chwilę!”
choto matte ne – „Tylko chwilę”

D

dachinko – przyjaciele, patrz również: tomodachi
daijobu – w porządku
daijobu desu ka / daijobu ka – „Czy wszystko w porządku?”
daikyo – długi japoński łuk
daimyo – feudalny władca, suweren, dosł.: „Wielkie Imię”
dake – tylko
dame / damare – „Stop!”, jako zwrot: „Niedobrze!”, możliwe również: dame yo!
damedamedame – Nienienie
demo – ale, lecz

demo, naze da? – „Ale dlaczego?”
densetsu – legenda lub fantazja
denwa – telefon
depaato – domy towarowe
dewa matta – „Do zobaczenia!”
do – droga, również: droga życiowa
do itashimashite – „Bardzo proszę” (w odpowiedzi na „Dziękuję”)
do-kin – dźwięk szoku lub zaskoczenia
dokeshi – clown
doko – gdzie
doko desu ka – „Gdzie jesteś?”
doko-ni ikimasu ka – „Dokąd idziesz?”
doko wa …? – „Gdzie jest …?”
domo – w rzeczy samej, rzeczywiście
domo arigato gozaimasu – „Dziękuję bardzo!”, również: arigato
dorei – niewolnik
doshita no – „Co się stało?”
doozo – „Proszę bardzo” (gdy coś podajemy)
dozo yoroshiku onegaishimasu – „Miło mi poznać”

E

ecci – (oryg. chory) erotyczny, perwersyjny, pisane również: etchi, patrz również:
hentai
Edo – poprzednia nazwa Tokio (nie używana już dość długo)
egao – uśmiech
eigo-ya – pejoratywne określenie osoby mówiącej po angielsku

F

fugu – potrawa z niezwykle trującej ryby
fukai – gęsty, intymny
furo – gorąca kąpiel, również relaksująca
fushigi – magiczny, tajemniczy, dziwny
futago – bliźnięta
futon – materac

G

gaijin – obcy, obcokrajowiec
gakko – szkoła, uczelnia
gakusei – student
gambatte – wyraz zachęty „No dalej!”, „No chodź!”
geisha – adeptka sztuki i rozrywki o reputacji erotycznej

genkan – przedsionek w japońskim domu, gdzie zostawia się buty
genki o dashite – „Głowa do góry!”
genki desu ka – „Jak się masz?”, zwykle: o-genki desu ka
genki kai – „Jak leci?”
gin – srebro
gochiso-sama deshita – „Dziękuję” po posiłku
gomen – „Przepraszam”, bardziej formalna wersja ‚gomen nasai‚ znaczy „Wybacz,
proszę”
gomen ne – „Proszę wybaczyć!”
gomen yo! – „Przepraszam!”
gomen kudasai – „Jest ktoś w domu?”
gon – dźwięk zaskoczenia (w mandze odgłos kamienia spadającego komuś na głowę)

H

hai – „Tak”, „To prawda”
hai, genki desu – „U mnie świetnie”
hajime – start, początek
hajimemashite – „Bardzo się cieszę, że mogłem poznać” (gdy
spotykamy kogoś po raz pierwszy)
hakama – tradycyjny ubiór kapłanki Shinto
hanashite – „Puszczaj mnie!”, możliwe również: hanasee
hanko – pieczęć/stempel używany na dokumentach przy nazwisku
hato – człowiek, mężczyzna
hatsumoude – pierwszy akt czci w Nowy Rok w kaplicy Shinto lub
świątyni buddyjskiej
hayaku – wcześnie, szybko, jako zwrot: „Pośpiesz się!”
hanayomeisho – japoński strój panny młodej
heiki, heiki – „Wszystko w porządku”
hentai – zboczeniec, patrz również: ecci
hi – ogień
hidari – lewo
hidoi – okrutny, zły
hikari – światło
hisashiburi – „Dawnośmy się nie widzieli”, możliwe również:
ohisashiburi
honne – substancja, treść
honou – płomień
honto – „Mówisz poważnie?”, możliwe również: Honto da?
hoshi – gwiazda

I

iie – nie
iku zo – „Chodźmy!” (nieformalne)

-ni ikimasu – Byłem w .
Kilka przykładów:
eiga (kino)
kouen (park)
sampo (spacer)
umi (morze lub plaża)
hanami (oglądanie kwiatów)
ensoku (wycieczka)
doraibu (przejażdżka)
pikunikku (piknik)
toshokan (biblioteka)
mise (sklepy)
doobutsuen (zoo)
machi (miasto)
imoto – młodsza siostra (przyrostki -chan i -san opcjonalnie)
iinazuke – narzeczona
irrashai / irrashaimase – „Witamy” (do kogoś wchodzącego do miejsca publicznego
jak restauracja, biuro itp.)
ite – „Au!”, możliwe również: itai
itooshi – ukochany
itte – „Chodź!”

J

ja – no (jak w: „no, teraz wiemy…”)
ja mata – „Będę lecieć!” (nieformalne)
ja ne – „Do zobaczenia!” (nieformalne)
jijii – stary dziad (określenie pejoratywne)
jinja – świątynia
juku – kursy przygotowujące do egzaminów na studia

K

kaeru – ropucha
kagami – lustro
kagayaku – błyszczący, skrzący się
kaiseki – jeden z trzech podstawowych stylów tradycyjnej japońskiej kuchni – posiłki
podaje się z ekskluzywnymi dodatkami ze szczególnie dokładnie dobranym kolorem,
wyglądem i fakturą
kakkoii – świetne
kami – bóg, papier (zaskakujące, ale to prawda)
kampai – „Na zdrowie!”
kampeki da – „To jest doskonałe”
kanashimi – smutek, żal
kanji – chińskie piktogramy zaadoptowane do zapisu języka japońskiego
kanrinin – administrator, zarządca domu

kantoku – trener
karaage – smażony kurczak podawany zwykle w małych kawałkach
katana – długi miecz japoński
kawaii – śliczna, milutka, słodka (czy to nie oczywiste)
kawaii ku nai – nieładna, pisane również: kawaikunee
kawaiiso – biedny, nieszczęsny
kimagure – kapryśna
kimi – ty (nieformalnie, używane głównie przez mężczyzn)
kimono – tradycyjny strój japoński
kin – złoto
ki o tsukete – „Uważaj na siebie!”
kirei – piękna, ładna
kirigirisu – konik polny
kisama – bardzo nieprzyjemna wersja „ty” (ponoć może znaczy również „drań”)
kissaten – mała kawiarenka; kissaten zwykle mają nazwy chińskie lub francuskie
kitto – absolutnie, na pewno, również: doskonale
kitsune – lis
koban – mały posterunek lub budka policyjna
kohai – młodszy kolega w szkole lub pracy
kodomo – dziecko, patrz również: przyrostek -ko
koe – głos
koi – miłość, złota rybka (tak! :)
koibito – chłopak, dziewczyna, kochanka
kojiki – najstarsza pisana historia Japonii
kokoi – wypasione (nieformalne)
kokoro – serce
komatta – problem
komban wa – „Dobry wieczór!”
konnichi wa – „Cześć!”, „Dzień dobry!”
korose – zabić, omae o korosu – „zabiję cię!”
kotatsu – niski japoński stolik z grzejnikiem pod spodem
kotchi – „Tutaj!”
kurae – słowo wykrzykiwane w czasie ataku, coś w stylu „A masz!”
kudasai – proszę (tylko w pełnym zdaniu)
kuma – niedźwiedź, miś
kuso – jako zwrot: „Cholera!”, „Do diabła!”
kyaa – bezsensowny dziewczęcy okrzyk
kyodai – brat
kyukin – zarobki

M

madoka – żeńskie imię, znak oznaczający monetę 1 jen, gatunek małej rybki & kilka
innych…
machinasai – „Stop!”
maguro – tuńczyk
make ja nai – „Nie przegraj!”, „Do walki!”, „Powodzenia!”, patrz również: gambatte

mamagon – dosł.: Smocza Matka, używane do określenia kobiety, która wciąż
przymusza dziecko do nauki
masaka – „No co ty…”, „Niemożliwe!”
matte na – „Do zobaczenia!” (nieformalne)
matte – „Czekaj!”, matte kudasai „Czekaj proszę!”, patrz również: chotto matte
mazui – dosł.: niezalecane, w złym guście, jako zwrot: „Niedobrze”
megami – bogini
meijin – mistrz, pan
meotojawan – zestaw filiżanek dla niego i dla niej
migi – prawo (strona prawa)
midori – zielony
miko – kapłanka, służka świątynna
minna – wszyscy (przyrostki opcjonalnie)
miso – zupa ze sfermentowanej soi i ryby
mizu – woda
mochi – ciasto ryżowe
mori – las
mou – bezsensowny okrzyk zaskoczenia używany przez dziewczęta
muko-yoshi – zięć zaadoptowany przez ojca panny młodej, który przyjmuje jej
nazwisko

N

namida – łzy
nanda – „Co?”, możliwe również: nani
nani ten no – „Co powiedziałeś?”
nani desu ka – „Co to?”
nani kore – „Co to jest?”
natsu – lato
natsu yasumi – wakacje letnie
naze da – „Czemu?”
ne – używane jak angielski question tag, nasze polskie „czyż nie?”, „nieprawdaż?”
negai – nadzieja; modlitwa
neko – kot
ningen – człowiek
ninmu – misja
nisshooken – walka o prawo do słońca. Obecnie w Japonii powstaje dużo
wieżowców, które uniemożliwiają dostęp słońca do mieszkań. Starania o
odszkodowanie za „utracone” słońce nazywane są nisshooken
no – oznaczenie przynależności
nori – suszone algi (potrawa)

O

oakerinasai – „Wróciłem!”, „Jestem w domu!”
obaasan/obaachan – babka/babcia („o” może zostać pominięte)

obaba – stara wiedźma, pejoratywne
obasan – ciotka („o” może zostać pominięte)
obi – pas do wiązania kimona
ogenki desu ka – „Jak się miewasz?”
ohayo – „Dzień dobry!” (bardziej formalne: ohayo gazaimasu)
oi – hej
oi minna! – „Hej wszystkim!”
ojisan – wuj („o” może zostać pominięte)
ojo-sama – zwrot w stosunku do wysoko postawionej, szanowanej damy
ojosan/ojochan – panna, bogata dziewczyna
okaasan/okaachan – matka/mama („o” może zostać pominięte)
okama – homoseksualista
okawari – odpowiedź na prośbę o dokładkę lub dolewkę
okonomiyaki – rodzaj nadziewanego naleśnika
oku-sam – madame
o-kuni wa – „Z jakiego kraju (pochodzisz)?”
okyaku-sama – szanowany klient
omachido-sama deshita – „Dziękuję za oczekiwanie”, używany przez kelnerki przy
podawaniu posiłku
omae – „ty” używane w stosunku do kogoś bardzo bliskiego, inaczej ma wydźwięk
trochę agresywny
omake – mały bonus dorzucany przez kupców
omiai – spotkanie zapoznawcze dla narzeczonych zaaranżowanego małżeństwa
omisoka – Sylwester
omoshiroi – interesujące
oneechan – starsza siostra
onegai shimasu – proszę (używane samodzielnie, odwrotnie niż kudasai)
oni – potwór, diabeł
onigiri – kulki ryżowe z solonym łososiem lub peklowaną śliwką w środku
oniichan – starszy brat
ona ta wa – „Dla mnie?”
onegai-shimasu – proszę (gdy prosimy o przysługę)
onna – kobieta
onnanoko – dziewczyna
onna-tarashi – podrywacz, dziwkarz
onore – „Ty draniu!”
ora o nameru na yo – „Nie zadzieraj ze mną!”
ore – potoczna wersja męskiego „ja”
oshiire – specjalna szafka do przechowywania złożonego posłania
osuwari – „Siadaj!”
otanjobu – „Wszystkiego najlepszego z okazji urodzin!”, możliwe również: otanjobu
omedeto gozaimasu
otanoshimi kudasai – „Proszę bardzo!”
otemba – chłopczyca
otoko – mężczyzna
otokonoko – chłopiec
otosan/otochan – ojciec/tata („o” może zostać pominięte)
otoshidama – noworoczny prezent pieniężny dawany dzieciom przez rodziców lub
dziadków
owari – „To wszystko moi kochani!”

oyasumi – „Na razie!”,
oyasumi nasai – „Dobranoc!”
oyaji – tatko (używane tylko przez mężczyzn, bardzo nieformalne)

P

pachinko – salony automatycznych gier

R

rekishi – historia
ronin – bezpański samuraj, również: student, który ciągle zawala egzaminy ;)

S

saa – „Nie wiem…”
saitei-dayo – dosł.: „Jesteś najgorszy!”, chyba najsilniejsza obraza w japońskim
sake – mocne japońskie wino ryżowe, może być podawane na ciepło lub zimno
sakura – kwitnące drzewo wiśni; jeden z najpopularniejszych symboli japońskich
sappari wakarana – „Nic z tego nie rozumiem”
sashimi – surowa ryba
sayonara – „Do widzenia!” (formalne)
sembei – krakersy ryżowe z algami
sempai – określenie starszego kolegi w szkole
sensei – nauczyciel
sentoo – publiczne łaźnie
shiatsu – japoński masaż leczniczy
shiawase – szczęście
shigata ga nai – „Nic się nie poradzi”
shimatta – „Cholera!”
shine – „Giń!”
shinjinai – „Nie do wiary!”
shinto – tradycyjna religia japońska
shiromoku – białe kimono zakładane przez pannę młodą
shochuu – mocny alkohol ryżowy
shogatsu – noworoczna przerwa w pracy
shoji – przesuwany parawan z drewna i papieru
shojo – dziewczyna
shonen – chłopak
soba – makaron gryczany
sona – „O, nie!” (można używać w połączeniu z innymi słowami – zmienia się wtedy
znaczenie)
sonna bakana – „Niemożliwe!”
sora – nieboskłon

soroban – liczydło
soka – „Naprawdę?”, „Rozumiem…”
sugoi – „Wow!”
suimono – bulion
sukeban – dziewczyna-gangster
sukebe – rozpustnik
suki – kochać, lubić
sukoshi – troszkę
sumimasen – przepraszam (Dosyć mocne stwierdzenie, używajcie oszczędnie)
sumo – japońskie zapasy
sushi – ryż z octem

T

tabun – może
tadaima – „Wróciłem/Jestem w domu!”
tai – gatunek ryby morskiej
taicho – kapitan
taihen da – okropne
tako – ośmiornica
takoyaki – szaszłyk z ośmiornicy
tamago – jajko
tamagoyaki – japoński omlet
tanuki – szop
tatamae – forma
tatami – słomiana mata rozkładana na podłodze
temee – „Ty pieprzony gnojku!”
tennoo – „Niebiański Władca”. Dla Japończyków to cesarz
tenpura – ryba i warzywa w mące smażone na głębokim oleju
tenshi – anioł
to ittara – „skoro tak twierdzisz”
tomodachi – przyjaciel, patrz również: dachinko
tsuki – księżyc

U

unagi – węgorz
unmei – los, przeznaczenie
uta – wiersz, piosenka
urusai – denerwujące, jako zwrot: „Zamknij się!”
uso – kłamstwo, jako zwrot: „To kłamstwo!”, „Żartujesz!”, „Nigdy w życiu!”

W

wakatta – oczywiście
watashi – ja
watashi mo -jin desu – Jestem
Kilka przykładów:
Nihon-jin (Japończyk)
Kanada-jin (Kanadyjczyk)
Amerika-jin (Amerykanin)
Eekoku or Eego-jin (Anglik)
Porandu-jin (Polak)
wo ai ni – „Kocham cię”
watashi no namae wa desu – Nazywam się
watashi wa … – jestem/nazywam się … (generalnie forma kobieca)

Y

yabai – „Do licha!”
yadaa – „To okropne!”
yakimono – grillowane jedzenie
yakitori – grillowany kurczak z warzywami
yakusoku – obietnica
yakuza – japońska mafia , może także oznaczać jej członka, gangstera
yama – góra
yamette/yamero – „Stop!”
yaoi – związek (tego typu jak spotykamy w anime/mandze ;)
yari – japońska prosta włócznia
yaro – drań, idiota, patrz również: baka yaro
yasashisa – delikatność/uprzejmość
yatta – „Hurra!”
yeta – drewniane sandały
yurusenai – „Nie przebaczę tego!”
yo – dodaje emfazę do zwrotu
yochimu – proroczy sen
yoika – „Słuchaj!” (bardzo nieformalne)
yoroshiku – „Miło mi poznać!”
yoshi – okay, dobra
yokai – istota ponadnaturalna
yukata – lekkie letnie kimono
yuki – śnieg
yukimi – Oglądanie Śniegu: zwyczaj zbierania się i dzielenia jedzeniem
i sake podczas podziwiania śnieżnych krajobrazów. Zapisy takich spotkań
pojawiają się kronikach z okresu Nara (710-794). W okresie Hejskim (794-1185)
arystokracja zbierała się aby towarzyszyć wyprawom dworu cesarskiego na
oglądanie śniegu. W okresie Edo (1600 – 1868) zwyczaj był już popularny
także wśród prostego ludu.
yukkuri – powoli
yuuki – odwaga

Z

zettai – absolutnie
zori – tradycyjne japońskie sandały
zutto – zawsze, na zawsze

Liczebniki

rei – zero
ichi – jeden
ni – dwa
san – trzy
shi – cztery
yon – cztery (bardziej formalne)
go – pięć
ro ku – sześć
shi chi – siedem
na na – siedem
hachi – osiem
kyuu – dziewięć
juu – dziesięć

Przyrostki

-chan – zwykle w stosunku do małych dziewczynek, ukochanych osób i zwierząek
-jin – znak, godzina lub osoba, która wykonuje pewną czynność lub prezentuje pewne
cechy (np. patrz: gaijin)
-kan – dodawane do nazwy domów czynszowych i stancji (jak Ikkoku-kan lub Yujou-
kan)
-ko – dziecko także: jezioro
-kun – zwykle między mężczyznami, do kogoś na tym samym poziomie społecznym,
także do dzieci
-sama – władca, władczyni, ktoś kogo głęboko szanujemy, Bóg, cesarz
-san – do kogoś starszego, szanowanego lub niezbyt dobrze znanego, także w
stosunku do niezamężnych kobiet i dziewcząt
-tachi – liczba mnoga

Kolory

aoi – niebieski
chairoi – brązowy
giniro – srebrny
kiiroi – żółty

kiniro – złoty
kuroi – czarny
midorino – zielony
momoiro – różowy
murasakiiro – fioletowy
orenji – pomarańczowy
shiroi – biały

Uwagi na temat miejsc

kore – to (tutaj/w zasięgu ręki)
sore – to (blisko)
are – tamto (gdzieś dalej)[trudno to wyjaśnić, bo w polskim istnieją dwa określenia w
miejsce sześciu japońskich]
kono~ – to~ (tutaj)
sono~ – to~ (blisko)
ano~ – tamto~ (gdzieś tam)

Neologizmy

Biru – budynek
Biiru – piwo
Kohii – kawa
Miruku – mleko
Bataa – masło
Apaato – mieszkanie
Aukooru – alkohol
Bakansu – wakacje
Baruusu – blues
Choko – czekolada
Danpa – dance party
Hisu – histeria
Infure – inflacja
Irasuto – ilustracja
Karute – karta zdrowia
Kurakushon – klakson
Omiraisu – omlet z ryżem
Omuretsu – omlet
Maiku – mikrofon
Meetoru – metro
Mishin – maszyna do szycia
Neru – flanela
Paaru – perła
Seetaa – sweter
Sekuto – sekta
Senchi – sentymentalny
Shokku – szok

Terebi – telewizja
Terehon – telefon
Terro – terroryzm
Yotto – jacht

Przysłowia

Akujo no fuka-nasake – Brzydkie kobiety są bardziej namiętne
Hito wa mikake ni yoranu mono – Jeśli chodzi o ludzi, pozory mylą (dosł.: Ludzie
nie są tacy, jak się zdają)
Kiite gokuraku mite jigoku – Fantazja czasem ponosi, inne tłumaczenie: Brzmi jak
raj, ale piekło gdy się przyjrzysz
Musume o miru yori, haha o miyo – Patrz na matkę zamiast na córkę
Nyobo to tatami wa atarashi ho ga yoi – Żona i tatami są najlepsze gdy nowe
Sake wa honshin o arawasu – Pijani ludzie ujawniają swą prawdziwą naturę (In vino
veritas ;)
Shojiki mo baka no uchi – Być zbyt uczciwym to głupota
Iwanu ga hana – Słowa niewypowiedziane są kwiatami ciszy
Iro no shiroi wa shichinan kakusu – Biała twarz kobiety zakrywa wiele defektów
Uri no tsuru ni nasubi wa naranu – Bakłażany nigdy nie wyrosną na krzewach dyni
Sannin yoreba Monju no chie – Co dwie głowy, to nie jedna
Hito ni hitokuse – Każdy człowiek ma jakąś wadę
Taiki bansei – Wielkie talenty dojrzewają powoli
Hana wa sakuragi, hito wa bushi – Wśród kwiatów wiśnia, wśród ludzi wojownik
Shita ni wa shita ga aru. Ue ni wa ue ga aru – Każdy ma jakiegoś zwierzchnika i
jakiegoś podwładnego
Kotoba ha ken yori kireru – Bardziej boli od języka niż od miecza
Chushin wa nikun ni tsukaezu – Lojalny poddany służy tylko jednemu panu
Kyuyu ni masaru kagami nasi – Nie ma lepszego lustra nad starego przyjaciela
Le o michibata ni tsukureba sannichi narazu – Nie zbuduje się domu w trzy dni
Miso no miso kusai wa jo miso ni arazu – Pasta sojowa, która wygląda jak pasta
sojowa, nie jest dobrą pastą sojową
Hayaoki wa sanmon no toku – Ranne wstawanie, trzech groszy zyskanie
Haya karo waru karo – Śpiesz się powoli
Sumeba miyako – Gdzie mieszkasz, tam stolica
Sake nakute nan-no onore-ga sakura kana – Bez sake nawet kwiat wiśni wygląda
bardzo zwyczajnie
Futsuka yoi-ni-wa mukae-zake – Najlepszym lekarstwem na dużego kaca jest sake