Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com

.

Spis treści

Spis treści
Redakcja
ELASTYCZNY CZAS PRACY

Nawet 12-miesięczne okresy rozliczeniowe

Wydłużenie okresu rozliczeniowego musi być uzasadnione
Gdy nie ma związków, wystarczy porozumienie z przedstaw-
icielami pracowników

Tematy publikacji w pełnej wersji

4/16

Redakcja

Autorzy:
Emilia Wawrzyszczuk, Bożena Lenart, Katarzyna Wrońska-Zblewska,
Joanna Kaleta

Kierownik grupy wydawniczej: Agnieszka Konopacka-Kuramochi

Redaktor prowadząca: Emilia Wawrzyszczuk

Korekta: Zespół

Projekt okładki: Piotr Fedorczyk

Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski
ISBN: 978-83-269-3483-4
Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o., Warszawa 2014
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a
tel.: [phone], faks 22 617 60 10
e-mail: [e-mail]
Nakład: 400 egz.
Drukarnia: Miller Druk Sp. z o.o., ul. Jagiellońska 82, 03-301 Warszawa
Skład i łamanie: Raster studio, N. Bogajczyk, ul. Konopnickiej 46, 05-071 Sulejówek

„Kodeks pracy 2015” chroniony jest prawem autorskim. Przedruk materiałów i odsprzedaż bez zgody

wydawcy są zabronione. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Zaproponow-

ane wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym

przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. W związku z tym redakcja nie może

ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji „Kodeks pracy 2015”

wskazówek, informacji itp. do konkretnych przypadków.

ELASTYCZNY CZAS PRACY

Nawet 12-miesięczne okresy rozliczeniowe

Jednym z największych problemów pracodawców w zakresie planow-

ania czasu pracy były krótkie okresy rozliczeniowe. Tylko w nielicznych

przypadkach (w rolnictwie i hodowli, a także przy pilnowaniu mienia lub

ochronie – ze względu na nietypowe warunki organizacyjne lub techniczne,

mając wpływ na przebieg procesu pracy) pracodawca mógł stosować

12-miesięczne okresy rozliczeniowe. Zasadą były natomiast 4-miesięczne

okresy rozliczeniowe, a w równoważnym systemie czasu pracy

1-miesięczne, z możliwością przedłużenia do 3 lub 4 miesięcy w wyjątkow-

ych, uzasadnionych przypadkach.

Nowelizacja Kodeksu pracy uchwalona 12 lipca 2013 r. wprowadziła

możliwość przedłużenia okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy (z zachow-

aniem zasad dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników).

Co ważne, przedłużenie okresu rozliczeniowego jest możliwe w każdym sys-

temie czasu pracy.

Przykład:

Zgodnie z art. 143 Kodeksu pracy (dalej: kp) na pisemny wniosek pra-
cownika może być do niego stosowany system skróconego tygodnia
pracy. W tym systemie jest dopuszczalne wykonywanie pracy przez
pracownika przez mniej niż 5 dni w tygodniu, przy równoczesnym
przedłużeniu dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej niż do 12 godz-
in, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca. Pomimo iż
przepis ten nie przewiduje możliwości wydłużenia okresu roz-
liczeniowego czasu pracy ponad 1 miesiąc, pracodawca będzie mógł
tego dokonać na podstawie nowego brzmienia przepisu art. 129 § 2 kp i
przedłużyć obowiązujący pracownika zatrudnionego w tym systemie
czasu pracy okres rozliczeniowy do maksymalnie 12 miesięcy.

Ważne!

Możliwość przedłużania okresów rozliczeniowych czasu

pracy do 12 miesięcy jako pierwsza dawała tzw. ustawa

antykryzysowa, czyli ustawa z 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu

skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i

przedsiębiorców (Dz.U. z 2009 r. nr 125, poz. 1035). To na

jej mocy od 22 sierpnia 2009 r. do 31 grudnia 2011 r. pra-

codawcy

w

przypadkach

uzasadnionych

przyczynami

obiektywnymi lub technologicznymi, lub dotyczącymi or-

ganizacji czasu pracy mogli przedłużać okresy roz-

liczeniowe maksymalnie do 12 miesięcy, przy zachowaniu

ogólnych zasad dotyczących bezpieczeństwa i zdrowia

pracowników.

Zgodnie z art. 129 § 2 kp wydłużenie okresu rozliczeniowego jest możli-

we w przypadkach uzasadnionych przyczynami obiektywnymi lub tech-

nicznymi, lub dotyczącymi organizacji pracy. Przepisy nie wskazują jednak,

jak należy rozumieć te warunki.

Wydłużenie okresu rozliczeniowego musi być uzasadnione

W trakcie prac parlamentarnych nad ustawą pojawiały się głosy, że taka

konstrukcja przepisu jest zbyt ogólna i może prowadzić do nadużyć. Należy

zatem pamiętać, że wydłużenie okresu rozliczeniowego na podstawie zmi-

enionego art. 129 § 2 kp musi być naprawdę uzasadnione, a okoliczności te

mogą podlegać ocenie inspekcji pracy oraz sądu.

Przykład:

Firma jest pośrednikiem w sprzedaży produktów sezonowych. Ilość
produktów, jakie otrzymuje od sprzedawców, jest uzależniona od ilości
wytworzonego przez dostawców surowca. Brak możliwości zaplanow-
ania natężenia pracy w poszczególnych miesiącach uzasadnia
wprowadzenie nawet 12-miesięcznych okresów rozliczeniowych czasu
pracy.

Przykład:

Firma budowlana zajmuje się budową dróg i autostrad. Uzależnienie od
warunków atmosferycznych, a tym samym brak możliwości dokładne-
go zapotrzebowania na pracę pracowników powodują, iż może za-
stosować okres rozliczeniowy czasu pracy obejmujący maksymalnie 12
miesięcy.

Ważne!

Spełnienie

przesłanek

dla

wydłużenia

okresu

roz-

liczeniowego

ponad

wymiar

określony

w

przepisie

7/16

ustalającym dany system czasu pracy (np. ponad 3

miesiące w systemie równoważnego czasu pracy) nie za-

wsze

będzie

uzasadniało

wydłużenie

okresu

roz-

liczeniowego aż do 12 miesięcy na podstawie art. 129 § 2

kp. Okres ten jest bowiem maksymalny. Jeżeli zatem

przesłanki obiektywne, techniczne lub organizacyjne uzas-

adniają przedłużenie okresu rozliczeniowego jedynie do 8

miesięcy, taki właśnie okres rozliczeniowy powinien być u

pracodawcy zastosowany.

Gdy nie ma związków, wystarczy porozumienie z

przedstawicielami pracowników

Zgodnie z dotychczas obowiązującymi przepisami przyjęte okresy roz-

liczeniowe czasu pracy ustala się w układzie zbiorowym pracy lub regu-

laminie pracy albo obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty ukła-

dem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu

pracy.

Zmienione przepisy przewidują „uproszczony” tryb wydłużania okresów

rozliczeniowych do 12 miesięcy. Odbywa się to w:

• układzie zbiorowym pracy lub porozumieniu z zakładow-

ymi organizacjami związkowymi (jeżeli nie jest możliwe

uzgodnienie treści porozumienia ze wszystkimi zakład-

owymi organizacjami związkowymi, pracodawca uzgad-

nia treść porozumienia z organizacjami związkowymi
reprezentatywnymi w rozumieniu art. 241

25a

kp) albo

• porozumieniu zawieranym z przedstawicielami pra-

cowników, wyłonionymi w trybie przyjętym u danego

pracodawcy – jeżeli u pracodawcy nie działają zakładowe

organizacje związkowe (wzór nr 18).

Przykład:

Wzór zapisu w układzie zbiorowym pracy o wydłużeniu
okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy
1. Pracowników zatrudnionych w dziale handlowym, a także przy pil-
nowaniu mienia i ochronie osób, obowiązuje system równoważnego
czasu pracy.
2. Pracownikom zatrudnionym w systemie czasu pracy, o którym mowa
w ust. 1, można przedłużyć dobowy wymiar czasu pracy, nie więcej

8/16

jednak niż do 12 godzin.
3. W dziale handlowym, ze względu na miejsce wykonywania pracy i
utrudniony nadzór nad pracownikami, obowiązuje system za-
daniowego czasu pracy. Wykaz powierzonych zadań pracodawca
ustala po porozumieniu z pracownikiem, tak aby były możliwe do
wykonania w normalnym czasie pracy.
4. Pracownicy zatrudnieni w systemach czasu pracy, o których mowa w
ust. 1 i 3, mają rozkład czasu pracy określony w indywidualnym har-
monogramie, który otrzymują do wiadomości na tydzień przed roz-
poczęciem okresu rozliczeniowego.
5. Okresy rozliczeniowe w systemach czasu pracy, o których mowa w
ust. 1 i 3, wynoszą 12 miesięcy.

Ważne!

Choć art. 150 § 3 kp nie nakazuje zawarcia porozumienia

w sprawie stosowania 12-miesięcznych okresów roz-

liczeniowych czasu pracy w formie pisemnej, forma ta jest

jak najbardziej wskazana – przede wszystkim do celów

dowodowych. Stanowić będzie bowiem potwierdzenie

dokonanych ustaleń przydatne nie tylko stronom, które za-

warły

porozumienie,

ale

również

organom

kontroli

przestrzegania przepisów prawa pracy, uprawnionym do

badania, czy przedłużenie okresów rozliczeniowych czasu

pracy zostało wprowadzone we właściwej formie.

Pracodawca, który ze względu na specyfikę pracy jest zmuszony

wydłużyć okres rozliczeniowy czasu pracy, a jego pracownicy nie są objęci

układem zbiorowym pracy, może to zatem uczynić po konsultacji ze

związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników i zawarciu

stosowanego porozumienia. W takim przypadku nie jest konieczne

wprowadzanie zmian do regulaminu pracy lub wydawanie nowego ob-

wieszczenia – jeśli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy

lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy. Warto jednak –

mimo braku wyraźnego nakazu ustawowego, po zawarciu stosownego poro-

zumienia – dokonać zmian w przepisach wewnątrzzakładowych w tym

zakresie.

9/16

Więcej znajdziesz w wersji pełnej publikacji

Tematy publikacji w pełnej
wersji

ELASTYCZNY CZAS PRACY

Nawet 12-miesięczne okresy rozliczeniowe

Wydłużenie okresu rozliczeniowego musi być uzasadnione

Gdy nie ma związków, wystarczy porozumienie z przedstawicielami

pracowników

O zawartym porozumieniu trzeba poinformować inspekcję pracy

Wynagrodzenie w każdym miesiącu nie może być niższe niż płaca

minimalna

Obowiązkowe harmonogramy czasu pracy

Rozkład czasu pracy w umowie – grafik niepotrzebny

Dwa rodzaje ruchomego czasu pracy

Konieczne zapis w układzie zbiorowym, porozumienie lub wniosek

pracownika

Uproszczony tryb wprowadzania przerywanego czasu pracy

Przerywany czas pracy można wprowadzić porozumieniem

Szczegółowy rozkład czasu pracy – obowiązkowy

Mimo nieświadczenia pracy – pracownikowi należy się wynagrodzenie

10/16

Odpracowywanie wyjść prywatnych

Zapisy w przepisach wewnętrznych pożądane, ale nieobowiązkowe

Za nieodpracowane wyjście nie ma zapłaty

UPRAWNIENIA RODZICIELSKIE

Urlop macierzyński

Wymiar urlopu macierzyńskiego do wykorzystania przed porodem

Minimalny wymiar urlopu do wykorzystania po porodzie

W razie hospitalizacji lub zgonu matki dziecka urlop macierzyński prze-

jmuje ojciec

Dodatkowy urlop macierzyński

Udzielanie dodatkowego urlopu macierzyńskiego

Łączenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego z wykonywaniem pracy

Urlop rodzicielski

Aby skorzystać z urlopu rodzicielskiego, trzeba być pracownikiem

Urlop rodzicielski obejmuje kolejne dni kalendarzowe

Sposób korzystania z urlopu rodzicielskiego

Udzielanie urlopu rodzicielskiego

Poród w czasie urlopu wychowawczego – bez prawa do rodzicielskiego

Jednoczesne korzystanie z urlopu rodzicielskiego przez obydwoje

rodziców

Łączenie urlopu rodzicielskiego z pracą

Rezygnacja z części lub całości urlopu rodzicielskiego

Urlopy adopcyjne

11/16

Urlop wychowawczy

Nowy termin skorzystania z urlopu wychowawczego

Miesiąc urlopu wychowawczego dla każdego rodzica

Samotny rodzic skorzysta z pełnego wymiaru urlopu

Dłużej razem na urlopie wychowawczym

Urlop do wykorzystania nawet w 5 częściach

Dodatkowy urlop wychowawczy na niepełnosprawne dziecko

Zmiany objęły też urlop wypoczynkowy

Urlop wypoczynkowy nie przedawnia się na urlopie wychowawczym

Wymiar urlopu bez zasady proporcjonalności

Wzory Dokumentów

Wzór 1. Wniosek pracownicy o urlop macierzyński przed porodem

Wzór 2. Wniosek pracownicy o rezygnację z części urlopu

macierzyńskiego

Wzór 2a. Zaświadczenie pracodawcy ojca dziecka, potwierdzające ter-

min rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego

Wzór 3. Wniosek pracownika ojca o część urlopu macierzyńskiego

niewykorzystaną przez matkę

Wzór 4. Wniosek o przerwanie urlopu macierzyńskiego na czas pobytu

dziecka w szpitalu

Wzór 5. Wniosek pracownicy o dodatkowy urlop macierzyński i urlop

rodzicielski

Wzór 6. Wniosek w sprawie rezygnacji z całości lub części dodatkowego

12/16

urlopu macierzyńskiego/urlopu rodzicielskiego

Wzór 7. Wniosek pracownika o dodatkowy urlop macierzyński

Wzór 8. Wniosek pracownika ojca o dodatkowy urlop macierzyński, z

którego zrezygnowała matka dziecka

Wzór 9. Wniosek o łączenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego/ur-

lopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy

Wzór 10. Informacja o nieuwzględnieniu wniosku pracownika o podjęcie

pracy

w

okresie

dodatkowego

urlopu

macierzyńskiego/urlopu

rodzicielskiego*

Wzór 11. Wniosek pracownika o urlop rodzicielski

Wzór 11a. Oświadczenie pracownika dotyczące urlopu rodzicielskiego –

załącznik do wniosku o urlop rodzicielski

Wzór 12. Wniosek w sprawie rezygnacji z całości lub części urlopu

rodzicielskiego

Wzór 13. Wniosek pracownika ojca o urlop rodzicielski, z którego

zrezygnowała matka dziecka

Wzór 14. Wniosek o urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego

Wzór 15. Wniosek o dodatkowy urlop na warunkach urlopu

macierzyńskiego

Wzór 16. Wniosek o urlop wychowawczy

Wzór 16a. Oświadczenie drugiego rodzica (opiekuna) dziecka o zamiarze

lub braku zamiaru korzystania z urlopu wychowawczego

Wzór 17. Porozumienie pracodawcy z przedstawicielstwem pra-

cowników w sprawie stosowania 12-miesięcznych okresów rozliczeniowych

13/16

czasu pracy

Wzór 18. Porozumienie pracodawcy z przedstawicielstwem pra-

cowników w sprawie stosowania ruchomego czasu pracy

Wzór 19. Wniosek pracownika o objęcie ruchomym czasem pracy

Wzór 20. Wniosek pracownika o zgodę na wyjście w godzinach pracy w

celach prywatnych

Wzór 21 Porozumienie pracodawcy z przedstawicielstwem pracowników

w sprawie stosowania systemu przerywanego czasu pracy

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy1)I)

DZIAŁ PIERWSZY. PRZEPISY OGÓLNE

DZIAŁ DRUGI. STOSUNEK PRACY

DZIAŁ

TRZECI.

WYNAGRODZENIE

ZA

PRACĘ

I

INNE

ŚWIADCZENIA

DZIAŁ CZWARTY. OBOWIĄZKI PRACODAWCY I PRACOWNIKA

DZIAŁ

PIĄTY.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ

MATERIALNA

PRACOWNIKÓW

DZIAŁ SZÓSTY. CZAS PRACY

DZIAŁ SIÓDMY. URLOPY PRACOWNICZE

DZIAŁ ÓSMY. UPRAWNIENIA PRACOWNIKÓW ZWIĄZANE Z

RODZICIELSTWEM

DZIAŁ DZIEWIĄTY. ZATRUDNIANIE MŁODOCIANYCH

DZIAŁ DZIESIĄTY. BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

DZIAŁ JEDENASTY. UKŁADY ZBIOROWE PRACY

14/16

DZIAŁ DWUNASTY. ROZPATRYWANIE SPORÓW O ROSZCZENIA ZE

STOSUNKU PRACY

DZIAŁ TRZYNASTY. ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WYKROCZENIA

PRZECIWKO PRAWOM PRACOWNIKA

DZIAŁ CZTERNASTY. PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ

DZIAŁ CZTERNASTYa (uchylony)

DZIAŁ PIĘTNASTY. PRZEPISY KOŃCOWE

Przygotowanie do wersji elektronicznej: RASTER studio, 603 59 59 71

15/16

@Created by

PDF to ePub

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com

.